What I discovered in New York City trash | Robin Nagle

Robin Nagle: Điều tôi đã khám phá ra ở bãi rác thành phố New York

Translator: Charis Ho Reviewer: Nhu PHAM

I was about 10 years old

Khi tôi khoảng 10 tuổi

on a camping trip with my dad

tôi và bố đi cắm trại cùng nhau

in the Adirondack Mountains, a wilderness area

ở dãy núi Adirondack, nó là một vùng đất hoang dã

in the northern part of New York State.

ở phía bắc New York

It was a beautiful day.

Đó là một ngày thật đẹp.

The forest was sparkling.

Cánh rừng sáng lấp lánh.

The sun made the leaves glow like stained glass,

Mặt trời chiếu vào làm cho những chiếc lá trông như kính màu,

and if it weren't for the path we were following,

và nếu chúng tôi không đi trên con đường ấy,

we could almost pretend we were

chúng tôi gần như sẽ nghĩ rằng mình là

the first human beings to ever walk that land.

những người đầu tiên đi trên mảnh đất đó.

We got to our campsite.

Chúng tôi đi đến khu vực cắm trại.

It was a lean-to on a bluff

Có một cái nhà chòi ở trên sườn dốc

looking over a crystal, beautiful lake,

nhìn ra một hồ nước óng ánh tuyệt đẹp,

when I discovered a horror.

lúc đó, tôi đã khám phá ra một điều khủng khiếp.

Behind the lean-to was a dump,

Đằng sau cái nhà chòi đó là một đống rác

maybe 40 feet square

có lẽ là 40 bộ vuông (khoảng 12 mét vuông)

with rotting apple cores

với những hạch trái táo bị hư

and balled-up aluminum foil,

và lá nhôm (dùng để gói thức ăn) được cuộn tròn,

and a dead sneaker.

và một chiếc giày sneaker bị hư

And I was astonished,

Tôi đã ngạc nhiên,

I was very angry, and I was deeply confused.

vô cùng tức giận, và cực kỳ bối rối.

The campers who were too lazy

Những người cắm trại đã rất lười biếng

to take out what they had brought in,

để đem đi những thứ mà họ mang đến,

who did they think would clean up after them?

Họ cho rằng ai sẽ dọn dẹp cho họ chứ?

That question stayed with me,

Tôi luôn băn khoăn về câu hỏi đó,

and it simplified a little.

và nó đã đơn giản hoá đi chút ít

Who cleans up after us?

Ai dọn những rác thải đó sau khi chúng ta sử dụng chúng?

However you configure

Bạn định hình lại

or wherever you place the us,

hoặc bất cứ nơi đâu bạn nói đến "chúng ta"

who cleans up after us in Istanbul?

Ai dọn dẹp rác thải cho cho chúng ta ở Istanbul?

Who cleans up after us in Rio

Ai dọn dẹp rác thải cho chúng ta ở Rio

or in Paris or in London?

hay ở Paris, ở London?

Here in New York,

Ở New York,

the Department of Sanitation cleans up after us,

Phòng Vệ Sinh Môi Trường dọn dẹp rác thải do chúng ta thải ra,

to the tune of 11,000 tons of garbage

một con số lên đến 11.000 tấn rác thải

and 2,000 tons of recyclables every day.

và 2.000 tấn rác tái chế mỗi ngày.

I wanted to get to know them as individuals.

Tôi đã muốn tìm hiểu rõ hơn.

I wanted to understand who takes the job.

Tôi muốn biết ai là người làm công việc này,

What's it like to wear the uniform

những người mặc đồng phục

and bear that burden?

và chịu đựng gánh nặng rác thải này sẽ trông như thế nào?

So I started a research project with them.

Tôi đã bắt đầu một dự án nghiên cứu về họ.

I rode in the trucks and walked the routes

Tôi ngồi trong những chiếc xe tải, đi bộ trên các con đường nhỏ

and interviewed people in offices and facilities

và phỏng vấn những người làm tại các cơ quan đó

all over the city,

trên khắp cả nước,

and I learned a lot,

tôi đã học được rất nhiều điều,

but I was still an outsider.

nhưng tôi vẫn chỉ là 1 người ngoài cuộc.

I needed to go deeper.

Tôi cần phải đi sâu vào công việc ấy.

So I took the job as a sanitation worker.

Vì thế tôi nhận công việc lao công.

I didn't just ride in the trucks now. I drove the trucks.

Và thế là giờ đây, tôi không chỉ ngồi trong các chiếc xe tải. Tôi đã lái những chiếc xe tải đó.

And I operated the mechanical brooms and I plowed the snow.

Tôi đã sử dụng những chiếc chổi cơ học và cũng đã cào tuyết.

It was a remarkable privilege

Đó là một đặc ân đáng ghi nhận

and an amazing education.

và là một bài học tuyệt vời.

Everyone asks about the smell.

Mọi người hỏi về mùi của rác thải.

It's there, but it's not as prevalent as you think,

Tất nhiên là có mùi, nhưng mùi đó không đến nỗi như bạn nghĩ,

and on days when it is really bad,

vào những ngày khi mà mùi đó thực sự hôi,

you get used to it rather quickly.

bạn sẽ làm quen với nó rất nhanh.

The weight takes a long time to get used to.

Nhưng bạn phải mất một thời gian dài để làm quen với việc mang vác

I knew people who were several years on the job

Tôi biết những người đã làm công việc này trong nhiều năm

whose bodies were still adjusting to the burden

cơ thể của họ điều chỉnh để chịu được

of bearing on your body

sức nặng trên cơ thể mình

tons of trash every week.

hàng tấn rác thải mỗi tuần.

Then there's the danger.

Có những nguy hiểm luôn rình rập.

According to the Bureau of Labor Statistics,

Theo Cục Thống kê Lao động,

sanitation work is one of the 10 most dangerous

lao công là một trong mười công việc nguy hiểm nhất

occupations in the country,

ở nước Mỹ,

and I learned why.

và tôi hiểu được lý do tại sao.

You're in and out of traffic all day,

Bạn di chuyển trên đường hàng ngày,

and it's zooming around you.

và xe cộ chạy rất nhanh xung quanh bạn.

It just wants to get past you, so it's often

Chỉ muốn vượt qua bạn, vì thế thường thì

the motorist is not paying attention.

người lái xe ô tô không tập trung.

That's really bad for the worker.

Điều này thực sự rất tệ cho những người lao công.

And then the garbage itself is full of hazards

Lúc đó chính rác thải mang đầy những mối nguy hiểm

that often fly back out of the truck

rác thải thường bay ra khỏi xe tải

and do terrible harm.

và gây ra những mối nguy hiểm khủng khiếp

I also learned about the relentlessness of trash.

Tôi cũng đã hiểu được sự tàn nhẫn của rác thải.

When you step off the curb

Khi bạn bước xuống đường

and you see a city from behind a truck,

và nhìn thành phố từ đằng sau xe tải,

you come to understand that trash

bạn bắt đầu hiểu

is like a force of nature unto itself.

rác thải là điều tồn tại tự nhiên.

It never stops coming.

Nó không ngừng được tạo ra.

It's also like a form of respiration or circulation.

Cũng giống như một hình thức của sự hô hấp hay tuần hoàn.

It must always be in motion.

Rác thải luôn luôn trong quá trình vận động.

And then there's the stigma.

Có những sự kỳ thị tồn tại.

You put on the uniform, and you become invisible

Bạn mặc bộ đồng phục lao công, và bạn trở thành người vô hình

until someone is upset with you for whatever reason

cho đến khi một ai đó cảm thấy khó chịu với bạn vì bất cứ lý do gì

like you've blocked traffic with your truck,

ví dụ như chiếc xe tải của bạn làm cản trở giao thông,

or you're taking a break too close to their home,

hay bạn nghỉ giải lao quá gần nhà của họ,

or you're drinking coffee in their diner,

hay việc bạn uống cà phê ở nơi mà họ dùng bữa,

and they will come and scorn you,

bọn họ sẽ đến và chỉ trích bạn,

and tell you that they don't want you anywhere near them.

và nói với bạn rằng họ không muốn bạn ở gần họ.

I find the stigma especially ironic,

Tôi thấy sự kỳ thị này thật phi lý,

because I strongly believe that sanitation workers

bởi vì tôi hoàn toàn tin rằng những người lao công

are the most important labor force

là lực lượng lao động quan trọng nhất

on the streets of the city, for three reasons.

trên các con đường của thành phố, với 3 lý do.

They are the first guardians of public health.

Họ là những người đầu tiên bảo vệ sức khoẻ của cộng đồng.

If they're not taking away trash

Nếu họ không đem những rác thải này đi

efficiently and effectively every day,

một cách hiệu quả và nhanh chóng mỗi ngày,

it starts to spill out of its containments,

rác thải sẽ bắt đầu rơi vãi mà không có gì bất cứ sự ngăn chặn nào,

and the dangers inherent to it threaten us

và những mối nguy hiểm đi kèm theo nó đe doạ đến chúng ta

in very real ways.

theo nhiều cách.

Diseases we've had in check for decades and centuries

Những căn bệnh mà chúng ta đã kiếm soát được ở một giới hạn nào đó trong nhiều thập kỷ, thế ký

burst forth again and start to harm us.

sẽ bùng phát trở lại và bắt đầu làm hại chúng ta.

The economy needs them.

Nền kinh tế cần những người lao công.

If we can't throw out the old stuff,

Nếu chúng ta không vứt đi những thứ cũ kỹ

we have no room for the new stuff,

thì sẽ không có chỗ cho những thứ mới,

so then the engines of the economy

và rồi cỗ máy nền kinh tế

start to sputter when consumption is compromised.

sẽ bắt đầu có những dấu hiệu hoạt động không tốt khi mà sự tiêu dùng vẫn được diễn ra không ngừng.

I'm not advocating capitalism, I'm just pointing out their relationship.

Tôi không bào chữa cho chủ nghĩa tư bản, tôi chỉ đang chỉ ra mối quan hệ giữa chúng.

And then there's what I call

Và đó là cái mà tôi gọi

our average, necessary quotidian velocity.

tốc độ trung bình cần thiết hằng năm

By that I simply mean

Ý tôi là

how fast we're used to moving

chúng ta đã thích nghi nhanh chóng với việc vận động

in the contemporary day and age.

trong thời hiện đại này.

We usually don't care for, repair, clean, carry around

Chúng ta thường không quan tâm, sửa chữa, dọn dẹp, thu gom

our coffee cup, our shopping bag,

ly cà phê mà chúng ta uống, chiếc túi đựng đồ,

our bottle of water.

chai nước.

We use them, we throw them out, we forget about them,

Chúng ta sử dụng chúng, vứt chúng đi, chúng ta chẳng nhớ gì về chúng,

because we know there's a workforce

bởi vì chúng ta biết rằng sẽ có những người

on the other side that's going to take it all away.

dọn dẹp chúng.

So I want to suggest today a couple of ways

Vì thế hôm nay tôi muốn đề nghị một vài cách

to think about sanitation that will perhaps help

suy nghĩ về việc dọn dẹp vệ sinh

ameliorate the stigma

để cải thiện sự kỳ thị này

and bring them into this conversation

và đưa họ vào cuộc trò chuyện này

of how to craft a city that is sustainable and humane.

về cách để làm cho một thành phố trở nên bền vững và nhân văn

Their work, I think, is kind of liturgical.

Công việc của họ, theo tôi, là một nghi thức

They're on the streets every day, rhythmically.

Họ ở trên đường tất cả các ngày, đều đặn.

They wear a uniform in many cities.

Ở nhiều thành phố, họ mặc đồng phục.

You know when to expect them.

Bạn biết rằng khi nào bạn cần đến họ.

And their work lets us do our work.

Và công việc của họ giúp chúng ta làm công việc của mình.

They are almost a form of reassurance.

Họ gần như là một hình thức của sự bảo đảm.

The flow that they maintain

Công việc hằng ngày mà họ vẫn duy trì

keeps us safe from ourselves,

giữ cho chúng ta an toàn khỏi chính chúng ta,

from our own dross, our cast-offs,

khỏi những thứ rác rưởi, những bộ đồ cũ nát vứt đi,

and that flow must be maintained always

và công việc hằng ngày của họ sẽ luôn được diễn ra

no matter what.

dù cho có bất cứ chuyện gì.

On the day after September 11 in 2001,

Vào một ngày sau ngày 11 tháng 09 năm 2001,

I heard the growl of a sanitation truck on the street,

tôi nghe thấy tiếng gầm của chiếc xe tải chở rác trên đường,

and I grabbed my infant son and I ran downstairs

tôi đã ôm đứa con trai nuôi của mình chạy xuống cầu thang

and there was a man doing his paper recycling route

và ở đó có một người đàn ông đang tái chế lại giấy

like he did every Wednesday.

như công việc anh ta vẫn làm vào mỗi ngày thứ 4.

And I tried to thank him for doing his work

Tôi đã cảm ơn anh ta vì vẫn tiếp tục công việc của mình

on that day of all days,

vào ngày hôm đó và những ngày khác,

but I started to cry.

rồi tôi bắt đầu khóc.

And he looked at me,

Anh ta nhìn tôi,

and he just nodded, and he said,

và ông chỉ gật đầu rồi nói,

"We're going to be okay.

"Chúng ta sẽ ổn

We're going to be okay."

Chúng ta sẽ ổn cả thôi."

It was a little while later that I started

Một thời gian ngắn sau đó, tôi bắt đầu

my research with sanitation,

nghiên cứu của mình về việc dọn dẹp vệ sinh,

and I met that man again.

và tôi đã gặp lại người đàn ông ấy.

His name is Paulie, and we worked together many times,

Anh ta lên là Paulie, và chúng tôi đã làm việc cùng nhau nhiều lần,

and we became good friends.

chúng tôi đã trở thành những người bạn tốt.

I want to believe that Paulie was right.

Tôi muốn tin rằng Paulie đã nói đúng.

We are going to be okay.

Chúng ta rồi sẽ ổn thôi.

But in our effort to reconfigure

Nhưng trong việc nỗ lực để định hình lại

how we as a species exist on this planet,

cách mà chúng ta tồn tại trên hành tinh này

we must include and take account of

Chúng ta phải tính đến

all the costs, including the very real human cost

tất cả những chi phí, gồm có chi phí nhân lực

of the labor.

lao động thực tế

And we also would be well informed

Và chúng ta cũng được thông tin đầy đủ

to reach out to the people who do that work

để tiếp cận với những người làm công việc đó

and get their expertise

và nắm bắt công việc của họ

on how do we think about,

theo cách mà chúng ta suy nghĩ

how do we create systems around sustainability

cách chúng ta tạo nên các hệ thống bền vững

that perhaps take us from curbside recycling,

những hệ thống có thể giải thoát chúng ta khỏi việc tái chế rác thải

which is a remarkable success across 40 years,

đó là một thành công đáng kể trong 40 năm qua,

across the United States and countries around the world,

ở nước Mỹ và các nước trên khắp thế giới,

and lift us up to a broader horizon

và nâng chúng ta lên một chân trời rộng lớn hơn

where we're looking at other forms of waste

nơi mà chúng ta nhìn vào các hình thức khác của sự lãng phí

that could be lessened

có thể được giảm bớt đi

from manufacturing and industrial sources.

từ hoạt động sản xuất và các nguồn lực công nghiệp.

Municipal waste, what we think of when we talk about garbage,

Rác thải của thành phố, cái mà chúng ta nghĩ tới khi chúng ta nói về rác

accounts for three percent of the nation's waste stream.

chiếm 3% lượng rác của cả nước.

It's a remarkable statistic.

Đó là một thống kê đáng chú ý.

So in the flow of your days,

Mỗi ngày bạn trải qua

in the flow of your lives,

theo dòng đời của mình,

next time you see someone whose job is

lần tới, khi bạn nhìn thấy một người

to clean up after you,

đang dọn dẹp vệ sinh,

take a moment to acknowledge them.

hãy dành ra một khoảnh khắc để công nhận họ.

Take a moment to say thank you.

Dành ra một khoảnh khắc để nói cảm ơn.

(Applause)

(tiếng vỗ tay)