What I discovered in New York City trash | Robin Nagle

Tłumaczenie: Małgosia Makowska Korekta: Rysia Wand

I was about 10 years old

Mając 10 lat

on a camping trip with my dad

byłam na kempingu z ojcem

in the Adirondack Mountains, a wilderness area

w Górach Adirondack, w dzikiej okolicy

in the northern part of New York State.

północnej części stanu Nowy Jork.

It was a beautiful day.

Był piękny dzień.

The forest was sparkling.

Las błyszczał.

The sun made the leaves glow like stained glass,

Dzięki słońcu liście błyszczały jak witraże

and if it weren't for the path we were following,

i gdyby nie wydeptana ścieżka,

we could almost pretend we were

można by udawać,

the first human beings to ever walk that land.

że jesteśmy pierwszymi ludźmi na tej ziemi.

We got to our campsite.

Dotarliśmy do obozowiska.

It was a lean-to on a bluff

Była to szopa na urwisku

looking over a crystal, beautiful lake,

z widokiem na krystaliczne, piękne jezioro.

when I discovered a horror.

Wówczas odkryłam coś przerażąjacego.

Behind the lean-to was a dump,

Za szopą było wysypisko śmieci,

maybe 40 feet square

jakieś 3,5 metra kwadratowego,

with rotting apple cores

z gnijącymi ogryzkami,

and balled-up aluminum foil,

kulkami z folii aluminiowej

and a dead sneaker.

i starą tenisówką.

And I was astonished,

Byłam zdumiona,

I was very angry, and I was deeply confused.

bardzo zła i zdezorientowana.

The campers who were too lazy

Biwakowicze byli zbyt leniwi,

to take out what they had brought in,

by zabrać, to co przynieśli.

who did they think would clean up after them?

Myśleli, że kto po nich posprząta?

That question stayed with me,

To pytanie zostało ze mną

and it simplified a little.

w prostszej formie.

Who cleans up after us?

Kto po nas sprząta?

However you configure

W jakimkolwiek układzie

or wherever you place the us,

i w jakimkolwiek miejscu,

who cleans up after us in Istanbul?

kto sprząta po nas w Stambule?

Who cleans up after us in Rio

Kto sprząta w Rio

or in Paris or in London?

czy Paryżu czy Londynie?

Here in New York,

Tu w Nowym Jorku

the Department of Sanitation cleans up after us,

sprząta po nas Wydział Komunalny.

to the tune of 11,000 tons of garbage

11 tysięcy ton śmieci

and 2,000 tons of recyclables every day.

i 2000 ton rzeczy do recyklingu codziennie.

I wanted to get to know them as individuals.

Chciałam poznać ich osobiście,

I wanted to understand who takes the job.

chciałam dowiedzieć się, kto to robi.

What's it like to wear the uniform

Jak to jest, nosić ubranie robocze

and bear that burden?

i radzić sobie z tym ciężarem?

So I started a research project with them.

Rozpoczęłam z nimi projekt badawczy.

I rode in the trucks and walked the routes

Jeździłam śmieciarką, robiłam obchód

and interviewed people in offices and facilities

i pytałam ludzi w biurach i instytucjach

all over the city,

w całym mieście

and I learned a lot,

i wiele się dowiedziałam,

but I was still an outsider.

lecz wciąż byłam osobą z zewnątrz.

I needed to go deeper.

Musiałam drążyć głębiej,

So I took the job as a sanitation worker.

więc zatrudniłam się jako pracownik komunalny.

I didn't just ride in the trucks now. I drove the trucks.

Kierowałam śmieciarką.

And I operated the mechanical brooms and I plowed the snow.

Obsługiwałam mechaniczne zamiatarki i pługi śnieżne.

It was a remarkable privilege

Był to niezwykły przywilej

and an amazing education.

i cudowna nauka.

Everyone asks about the smell.

Wszyscy pytają o smród.

It's there, but it's not as prevalent as you think,

Jest, ale nie tak przytłaczający, jak myślicie.

and on days when it is really bad,

Kiedy było naprawdę źle,

you get used to it rather quickly.

szybko się przyzwyczajałam.

The weight takes a long time to get used to.

Dłużej zajmuje przyzwyczajanie się do ciężarów.

I knew people who were several years on the job

Znałam ludzi, którzy pracowali wiele lat,

whose bodies were still adjusting to the burden

a fizycznie wciąż nie dopasowali się do obciążeń,

of bearing on your body

do radzenia sobie

tons of trash every week.

z tonami śmieci w każdym tygodniu.

Then there's the danger.

Istnieje też zagrożenie.

According to the Bureau of Labor Statistics,

Według Biura Statystyk,

sanitation work is one of the 10 most dangerous

służby sanitarne to jeden z 10

occupations in the country,

najniebezpieczniejszych zawodów w kraju.

and I learned why.

Dowiedziałam się, dlaczego.

You're in and out of traffic all day,

Pracujesz wśród ruchu ulicznego,

and it's zooming around you.

pędzących pojazdów.

It just wants to get past you, so it's often

Chcą cię ominąć,

the motorist is not paying attention.

często nie zwracają uwagi.

That's really bad for the worker.

To kiepsko dla pracownika.

And then the garbage itself is full of hazards

Same śmieci są pełne niebezpieczeństw.

that often fly back out of the truck

Często wylatują ze śmieciarki

and do terrible harm.

i wyrządzają duże szkody.

I also learned about the relentlessness of trash.

Odpady są też bezlitosne.

When you step off the curb

Gdy zejdziesz z chodnika

and you see a city from behind a truck,

i spojrzysz na miasto zza śmieciarki,

you come to understand that trash

zrozumiesz, że śmieci

is like a force of nature unto itself.

są jak siła natury.

It never stops coming.

Wciąż ich przybywa.

It's also like a form of respiration or circulation.

To jak oddychanie czy krążenie.

It must always be in motion.

Wciąż są w ruchu.

And then there's the stigma.

Istnieje też napiętnowanie..

You put on the uniform, and you become invisible

Wkładając kombinezon stajesz się niewidzialny,

until someone is upset with you for whatever reason

póki ktoś się na coś nie wkurzy:

like you've blocked traffic with your truck,

że zablokowałeś ruch śmieciarką,

or you're taking a break too close to their home,

że zatrzymałeś się za blisko domu

or you're drinking coffee in their diner,

lub że pijesz kawę w ich barze.

and they will come and scorn you,

Podejdą, wyśmieją cię

and tell you that they don't want you anywhere near them.

i powiedzą, że cię tu nie chcą.

I find the stigma especially ironic,

Uważam to piętno za szczególnie ironiczne,

because I strongly believe that sanitation workers

bo wierzę, że pracownicy komunalni

are the most important labor force

są najważniejszą siłą roboczą

on the streets of the city, for three reasons.

na ulicach miast z trzech powodów.

They are the first guardians of public health.

To główni strażnicy zdrowia publicznego.

If they're not taking away trash

Gdyby nie wywozili śmieci

efficiently and effectively every day,

wydajnie każdego dnia,

it starts to spill out of its containments,

zaczęłyby wyłazić z kontenerów

and the dangers inherent to it threaten us

i zagroziłyby nam

in very real ways.

w realny sposób.

Diseases we've had in check for decades and centuries

Choroby, które trzymamy w szachu od lat,

burst forth again and start to harm us.

wybuchłyby i zaczęły nam szkodzić.

The economy needs them.

Gospodarka potrzebuje śmieciarzy.

If we can't throw out the old stuff,

Gdybyśmy nie mogli wyrzucać staroci,

we have no room for the new stuff,

nie byłoby miejsca na nowe rzeczy.

so then the engines of the economy

Zatem napęd dla ekonomii zaczyna się,

start to sputter when consumption is compromised.

gdy kończy się konsumpcja.

I'm not advocating capitalism, I'm just pointing out their relationship.

Nie bronię kapitalizmu, wskazuję tylko na istniejący związek.

And then there's what I call

I jeszcze to, co nazywam

our average, necessary quotidian velocity.

naszą przeciętną, konieczną, codzienną szybkością.

By that I simply mean

Rozumiem tu prędkość

how fast we're used to moving

z jaką się poruszamy

in the contemporary day and age.

we współczesnym świecie i epoce.

We usually don't care for, repair, clean, carry around

Nie martwimy się naprawą, czyszczeniem,

our coffee cup, our shopping bag,

noszeniem kubków, reklamówek

our bottle of water.

czy butelek z wodą.

We use them, we throw them out, we forget about them,

Używamy ich, wyrzucamy i zapominamy,

because we know there's a workforce

bo wiemy, że są ludzie,

on the other side that's going to take it all away.

którzy się nimi zajmą.

So I want to suggest today a couple of ways

Chcę zasugerować dziś kilka sposobów

to think about sanitation that will perhaps help

myślenia o pracy komunalnej,

ameliorate the stigma

które pomogą usunąć piętno

and bring them into this conversation

i dopuścić śmieciarzy do debaty

of how to craft a city that is sustainable and humane.

o zarządzaniu miastem, aby było zrównoważone i ludzkie.

Their work, I think, is kind of liturgical.

Ich praca to rytuał.

They're on the streets every day, rhythmically.

Są na ulicach codziennie, w swoim rytmie.

They wear a uniform in many cities.

W wielu miastach noszą kombinezony.

You know when to expect them.

Wiesz, kiedy się ich spodziewać.

And their work lets us do our work.

Ich praca pozwala nam pracować.

They are almost a form of reassurance.

Są formą zabezpieczenia.

The flow that they maintain

Przepływ, który utrzymują

keeps us safe from ourselves,

chroni nas przed nami samymi,

from our own dross, our cast-offs,

przed naszymi śmieciami, odpadami.

and that flow must be maintained always

Ten przepływ trzeba stale podtrzymywać,

no matter what.

choćby nie wiem co.

On the day after September 11 in 2001,

Nazajutrz po 11 września 2001

I heard the growl of a sanitation truck on the street,

usłyszałam warkot śmieciarki na ulicy

and I grabbed my infant son and I ran downstairs

Z dzieckiem na rękach zbiegłam po schodach.

and there was a man doing his paper recycling route

Facet zbierał papier do recyklingu,

like he did every Wednesday.

jak w każdą środę.

And I tried to thank him for doing his work

Próbowałam podziękować mu za pracę

on that day of all days,

w tym szczególnym dniu,

but I started to cry.

ale zaczęłam płakać.

And he looked at me,

Popatrzył na mnie,

and he just nodded, and he said,

skinął głową i rzekł:

"We're going to be okay.

"Będzie dobrze.

We're going to be okay."

Będzie dobrze".

It was a little while later that I started

Niedługo potem zaczęłam badania nad pracą komunalną

my research with sanitation,

Niedługo potem zaczęłam badania nad pracą komunalną

and I met that man again.

i znowu go spotkałam.

His name is Paulie, and we worked together many times,

Nazywa się Paulie. Często razem pracujemy

and we became good friends.

i staliśmy się przyjaciółmi.

I want to believe that Paulie was right.

Wierzę, że Paulie ma rację.

We are going to be okay.

Będzie dobrze.

But in our effort to reconfigure

Próbując przekształcić egzystencję

how we as a species exist on this planet,

naszego gatunku na tej planecie,

we must include and take account of

musimy wziąć pod uwagę

all the costs, including the very real human cost

wszelkie koszty, łącznie z kosztami

of the labor.

ludzkiej pracy.

And we also would be well informed

Warto także otworzyć się na ludzi

to reach out to the people who do that work

wykonujących tę pracę

and get their expertise

i korzystać z ich ekspertyzy

on how do we think about,

w podejściu do tworzenia

how do we create systems around sustainability

stabilnego systemu,

that perhaps take us from curbside recycling,

który posunie nas od chodnikowego recyklingu,

which is a remarkable success across 40 years,

niezwykłego sukcesu ostatnich 40 lat,

across the United States and countries around the world,

w USA i innych krajach,

and lift us up to a broader horizon

i ukarze nam szerszy horyzont,

where we're looking at other forms of waste

gdzie zobaczymy inne formy odpadów,

that could be lessened

które można ograniczyć,

from manufacturing and industrial sources.

jak odpady z fabryk i przemysłu.

Municipal waste, what we think of when we talk about garbage,

Odpady komunalne, czyli śmieci,

accounts for three percent of the nation's waste stream.

stanowią 3% odpadów krajowych.

It's a remarkable statistic.

To niezwykła statystyka.

So in the flow of your days,

Gdy w potoku dni,

in the flow of your lives,

w trakcie życia

next time you see someone whose job is

zobaczycie kogoś, czyim zadaniem jest

to clean up after you,

posprzątać po was,

take a moment to acknowledge them.

wyraźcie im swoje uznanie.

Take a moment to say thank you.

Znajdźcie chwilę, by podziękować.

(Applause)

(Oklaski)