Yang Lan: The generation that's remaking China

Yang Lan: Thế hệ đang tái sinh Trung Quốc

Translator: An Trinh Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

The night before I was heading for Scotland,

Đêm trước khi tôi đến X-cốt-len

I was invited to host the final

Tôi được mới tới dẫn vòng chung kết

of "China's Got Talent" show in Shanghai

của chương trình "Tài năng Trung Quốc" ở Thượng Hải

with the 80,000 live audience in the stadium.

với 80,000 khán giả trong sân vận động.

Guess who was the performing guest?

Các bạn đoán xem ai là vị khách mời biểu diễn?

Susan Boyle.

Susan Boyle

And I told her, "I'm going to Scotland the next day."

Và tôi nói với bà ấy, "Tôi sẽ tới X-cốt-len ngày mai."

She sang beautifully,

Bà ấy đã hát rất hay.

and she even managed to say a few words in Chinese:

và còn nói được một vài từ tiếng Trung Quốc.

送你葱

[Tiếng Trung Quốc]

So it's not like "hello" or "thank you,"

Nên nó không giống như "Xin chào" hay "cảm ơn,"

that ordinary stuff.

một câu nói thông thường.

It means "green onion for free."

Mà nó có nghĩa "hành lá miễn phí."

Why did she say that?

Tại sao bà ấy lại nói thế?

Because it was a line

Bởi vì đó là một đoạn

from our Chinese parallel Susan Boyle --

của một Susan Boyle khác của nước Trung Quốc chúng tôi, -

a 50-some year-old woman,

một phụ nữ khoảng 50 tuổi,

a vegetable vendor in Shanghai,

làm nghề bán rau ở Thượng Hải

who loves singing Western opera,

bà này yêu thích opera phương Tây,

but she didn't understand

nhưng không hiểu

any English or French or Italian,

tiếng Anh hay tiếng Pháp hay tiếng Ý,

so she managed to fill in the lyrics

nên bà đã thêm vào lời nhạc

with vegetable names in Chinese.

bằng những tên loại rau bằng tiếng Trung Quốc.

(Laughter)

(Cười)

And the last sentence of Nessun Dorma

Và câu cuối cùng của bản Nessun Dorma

that she was singing in the stadium

bà ấy đang hát ở sân vận động

was "green onion for free."

là "hành lá miễn phí."

So [as] Susan Boyle was saying that,

Nên khi Susan Boyle nói câu đó,

80,000 live audience sang together.

80,000 khán giả đồng thanh hát.

That was hilarious.

Rất vui nhộn.

So I guess both Susan Boyle

Nên tôi nghĩ cả Susan Bolye

and this vegetable vendor in Shanghai

và người bán rau này ở Thượng Hải

belonged to otherness.

là những người đặc biệt.

They were the least expected to be successful

Không ai nghĩ rằng họ có thể thành công

in the business called entertainment,

trong ngành có tên là giải trí,

yet their courage and talent brought them through.

nhưng sự dũng cảm và tài năng của họ đã giúp họ vượt qua.

And a show and a platform

Và một chương trình và một cái bục

gave them the stage

đã cho họ sân khấu

to realize their dreams.

để thực hiện giấc mơ của họ.

Well, being different is not that difficult.

Vâng, tạo ra sự khác biệt không quá khó.

We are all different

Chúng ta đều khác nhau

from different perspectives.

với những quan điểm khác nhau.

But I think being different is good,

Nhưng tôi nghĩ rằng sự khác biệt là điều tốt,

because you present a different point of view.

vì quý vị đưa ra một quan điểm khác.

You may have the chance to make a difference.

Quý vị có thể có cơ hội tạo ra ảnh hưởng đặc biệt.

My generation has been very fortunate

Thế hệ của tôi đã rất may mắn

to witness and participate

khi chứng kiến và tham gia

in the historic transformation of China

vào sự biến đổi mang tính lịch sử của Trung Quốc

that has made so many changes

đã tạo ra nhiều thay đổi

in the past 20, 30 years.

trong 20, 30 năm qua.

I remember that in the year of 1990,

Tôi nhớ rằng vào năm 1990,

when I was graduating from college,

khi tôi tốt nghiệp đại học,

I was applying for a job in the sales department

tôi xin việc ở phòng kinh doanh

of the first five-star hotel in Beijing,

của một khách sạn 5 sao ở Bắc Kinh,

Great Wall Sheraton -- it's still there.

Great Wall Sheraton -- khách sạn đó vẫn còn.

So after being interrogated

Sau khi được phỏng vấn

by this Japanese manager for a half an hour,

bởi vị giám đốc người Nhật trong nửa giờ,

he finally said,

ông này cuối cùng nói,

"So, Miss Yang,

"Vâng, cô Yang,

do you have any questions to ask me?"

cô có câu hỏi nào dành cho tôi không?"

I summoned my courage and poise and said,

Tôi lấy hết can đảm và bình tĩnh và nói,

"Yes, but could you let me know,

"Vâng, nhưng ông có thể cho tôi biết,

what actually do you sell?"

ông thực sự bán cái gì?"

I didn't have a clue what a sales department was about

Tôi không biết phòng kinh doanh là thế nào

in a five-star hotel.

trong một khách sạn 5 sao.

That was the first day I set my foot

Đó là ngày đầu tiên tôi đặt chân

in a five-star hotel.

vào một khách sạn 5 sao.

Around the same time,

Trong thời gian đó

I was going through an audition --

tôi đi thử giọng --

the first ever open audition

đợt thử giọng lần đầu công khai

by national television in China --

của đài truyền hình quốc gia Trung Quốc --

with another thousand college girls.

với một nghìn những người tốt nghiệp đại học khác.

The producer told us

Người sản xuất nói với chúng tôi

they were looking for some sweet, innocent

họ đang tìm kiếm một khuôn mặt dễ thương, ngây thơ

and beautiful fresh face.

và trẻ đẹp.

So when it was my turn, I stood up and said,

Nên khi tới lượt tôi, tôi đứng dậy và nói,

"Why [do] women's personalities on television

"Tại sao những phụ nữ nổi tiếng trên truyền hình

always have to be beautiful, sweet, innocent

lúc nào cũng phải đẹp, dễ thương, ngây thơ

and, you know, supportive?

và, như anh biết, còn phải được việc?

Why can't they have their own ideas

Tại sao họ không thể có ý kiến riêng

and their own voice?"

và tiếng nói riêng?"

I thought I kind of offended them.

Tôi nghĩ là tôi đã xúc phạm họ.

But actually, they were impressed by my words.

Nhưng thực ra, họ ấn tượng với lời nói của tôi.

And so I was in the second round of competition,

Và do đó tôi vào vòng thi thứ hai,

and then the third and the fourth.

và sau đó là vòng 3 và vòng 4.

After seven rounds of competition,

Sau 7 vòng thi,

I was the last one to survive it.

chỉ còn lại tôi.

So I was on a national television prime-time show.

Vậy là tôi phụ trách một chương trình truyền hình quốc gia vào giờ vàng.

And believe it or not,

Và quý vị tin hay không,

that was the first show on Chinese television

nhưng đó là chương trình đầu tiên trên truyền hình Trung Quốc

that allowed its hosts

cho phép người dẫn

to speak out of their own minds

nói lên suy nghĩ của riêng họ

without reading an approved script.

mà không đọc lời thoại được phê duyệt trước.

(Applause)

(Vỗ tay)

And my weekly audience at that time

Và khán giả hàng tuần của tôi ở thời điểm đó

was between 200 to 300 million people.

là từ 200 đến 300 triệu người.

Well after a few years,

Chỉ sau vài năm,

I decided to go to the U.S. and Columbia University

tôi quyết định tới Mỹ và trường Đại học Columbia

to pursue my postgraduate studies,

để học bằng sau đại học,

and then started my own media company,

và sau đó thành lập một công ty truyền thông riêng,

which was unthought of

mà tôi đã không nghĩ tới

during the years that I started my career.

trong những năm tôi bắt đầu sự nghiệp.

So we do a lot of things.

Chúng tôi đã làm nhiều việc.

I've interviewed more than a thousand people in the past.

Tôi đã từng phỏng vấn hơn một nghìn người.

And sometimes I have young people approaching me

Và đôi khi một số bạn trẻ đến với tôi

say, "Lan, you changed my life,"

và nói, "Cô Lan, cô đã thay đổi đời cháu,"

and I feel proud of that.

và tôi thấy tự hào về việc đó.

But then we are also so fortunate

Nhưng sau đó chúng tôi cũng rất may

to witness the transformation of the whole country.

khi chứng kiến sự cải cách của cả nước.

I was in Beijing's bidding for the Olympic Games.

Tôi đã ở trong nhóm đấu thầu của Bắc Kinh để tổ chức Thế Vận Hội.

I was representing the Shanghai Expo.

Tôi đại diện cho Triển lãm Thượng Hải.

I saw China embracing the world

tôi đã thấy Trung Quốc đang hội nhập với thế giới

and vice versa.

và ngược lại.

But then sometimes I'm thinking,

Nhưng đôi khi tôi nghĩ,

what are today's young generation up to?

thế hệ trẻ ngày nay sẽ làm gì?

How are they different,

Họ khác nhau thế nào,

and what are the differences they are going to make

và họ sẽ tạo ra những ảnh hưởng đặc biệt gì

to shape the future of China,

để hình thành tương lai của Trung Quốc,

or at large, the world?

hay nói rộng hơn, là thế giới?

So today I want to talk about young people

Nên ngày hôm nay tôi muốn nói với các bạn trẻ

through the platform of social media.

thông qua kênh truyền thông xã hội.

First of all, who are they? [What] do they look like?

Trước hết, họ là ai? Họ trông như thế nào?

Well this is a girl called Guo Meimei --

Vâng, đây là cô gái có tên là Guo Meimei --

20 years old, beautiful.

20 tuổi, xinh đẹp.

She showed off her expensive bags,

Cô khoe những chiếc túi,

clothes and car

quần áo và xe hơi đắt tiền của mình

on her microblog,

trên một tiểu blog của cô ấy,

which is the Chinese version of Twitter.

là phiên bản tiếng Trung Quốc của Twitter.

And she claimed to be the general manager of Red Cross

Và cô tự nhận là tổng giám đốc của Hội Chữ Thập Đỏ

at the Chamber of Commerce.

ở Phòng Thương Mại.

She didn't realize

Cô ấy đã không biết rằng

that she stepped on a sensitive nerve

rằng cô đã động chạm tới một vấn đề rất nhạy cảm

and aroused national questioning,

và khiến cả nước nghi ngờ

almost a turmoil,

giống như là một vụ lùm xùm

against the credibility of Red Cross.

chống lại sự trung thực của Hội Chữ Thập Đỏ

The controversy was so heated

Vụ tranh cãi này quá nóng

that the Red Cross had to open a press conference

tới mức Hội Chữ Thập Đỏ phải mở một cuộc họp báo

to clarify it,

để làm rõ

and the investigation is going on.

và cuộc điều tra đang diễn ra.

So far, as of today,

Cho tới ngày hôm nay

we know that she herself made up that title --

chúng tôi biết rằng chính cô gái đó đã bịa ra tiêu đề đó--

probably because she feels proud to be associated with charity.

có thể là do cô ấy cảm thấy tự hào khi liên quan tới hoạt động nhân đạo.

All those expensive items

Tất cả những đồ đắt tiền đó

were given to her as gifts

được bạn trai cô ta

by her boyfriend,

tặng làm quà

who used to be a board member

anh này đã từng là ủy viên

in a subdivision of Red Cross at Chamber of Commerce.

trong một tiểu ban của Hội Chữ Thập Đỏ ở Phòng Thương Mại.

It's very complicated to explain.

Rất khó giải thích.

But anyway, the public still doesn't buy it.

Nhưng dù sao, công chúng vẫn không chấp nhận.

It is still boiling.

Nó vẫn là đề tài nóng hổi

It shows us a general mistrust

Nó cho thấy nhiều người không tin

of government or government-backed institutions,

vào chính phủ hoặc những cơ quan được chính phủ hậu thuẫn,

which lacked transparency in the past.

những tổ chức trước đấy thiếu tính minh bạch.

And also it showed us

Và nó cũng cho chúng ta thấy

the power and the impact of social media

sức mạnh và tác động của truyền thông xã hội

as microblog.

ví dụ như tiểu blog.

Microblog boomed in the year of 2010,

Tiểu blog bùng nổ trong năm 2010,

with visitors doubled

với số người viếng thăm tăng gấp đôi

and time spent on it tripled.

và thời gian tiêu tốn vào nó tăng gấp 3

Sina.com, a major news portal,

Sina.com, một cổng tin tức lớn,

alone has more than 140 million microbloggers.

chỉ riêng nó đã có hơn 140 triệu người dùng tiểu blog.

On Tencent, 200 million.

Trên Tencent, đó là 200 triệu.

The most popular blogger --

Người viết blog được yêu thích nhất --

it's not me --

không phải tôi --

it's a movie star,

mà là một ngôi sao điện ảnh,

and she has more than 9.5 million followers, or fans.

cô ấy có hơn 9.5 triệu người theo dõi, hay người hâm mộ.

About 80 percent of those microbloggers are young people,

Khoảng 80% những người dùng tiểu blog là thanh niên,

under 30 years old.

dưới 30 tuổi.

And because, as you know,

Và bởi vì, như quý vị biết,

the traditional media is still heavily controlled by the government,

truyền thông truyền thống vẫn bị chính phủ kiểm soát gắt gao,

social media offers an opening

truyền thông xã hội tạo một cơ chể mở

to let the steam out a little bit.

để cho phép thả lỏng một chút.

But because you don't have many other openings,

Nhưng vì quý vị không có nhiều cơ chế mở khác,

the heat coming out of this opening

sức nóng từ nút mở này

is sometimes very strong, active

đôi khỉ rất mạnh mẽ

and even violent.

và thậm chí mãnh liệt.

So through microblogging,

Như vậy thông qua sử dụng tiểu blog,

we are able to understand Chinese youth even better.

chúng ta thậm chí có thể hiểu rõ hơn thanh niên Trung Quốc.

So how are they different?

Vậy họ khác nhau như thế nào?

First of all, most of them were born

Trước hết, phần lớn họ được sinh ra

in the 80s and 90s,

trong những năm 80 và 90

under the one-child policy.

theo chính sách một con.

And because of selected abortion

Và vì việc phá thai có chọn lọc

by families who favored boys to girls,

bởi những gia đình trọng nam khinh nữ,

now we have ended up

giờ đây kết quả là chúng ta có

with 30 million more young men than women.

số nam nhiều hơn nữ là 30 triệu.

That could pose

Điều đó có thể gây

a potential danger to the society,

hiểm họa cho xã hội,

but who knows;

nhưng ai mà biết được;

we're in a globalized world,

chúng ta đang ở trong một thế giới toàn cầu hóa,

so they can look for girlfriends from other countries.

nên họ có thể tìm kiếm bạn gái ở những nước khác.

Most of them have fairly good education.

Phần lớn họ được giáo dục khá tốt.

The illiteracy rate in China among this generation

Tỉ lệ mù chữ ở Trung Quốc trong thế hệ này

is under one percent.

là dưới 1%.

In cities, 80 percent of kids go to college.

Ở thành phố, 80% trẻ em đi học đại học.

But they are facing an aging China

Nhưng họ đang đối mặt với một Trung Quốc già hóa

with a population above 65 years old

với dân số trên 65 tuổi

coming up with seven-point-some percent this year,

lên tới khoảng 7% trong năm nay

and about to be 15 percent

và khoảng 15%

by the year of 2030.

đến năm 2030.

And you know we have the tradition

Và quý vị biết chúng tôi có truyền thống

that younger generations support the elders financially,

là người trẻ hỗ trợ người già về mặt tài chính,

and taking care of them when they're sick.

và chăm sóc họ khi họ ốm.

So it means young couples

Nên điều này có nghĩa là đôi vợ chồng trẻ

will have to support four parents

sẽ phải nuôi 4 bố mẹ

who have a life expectancy of 73 years old.

có tuổi thọ trung bình là 73.

So making a living is not that easy

Do vậy, việc kiếm sống không dễ dàng

for young people.

đối với thanh niên.

College graduates are not in short supply.

Người có trình độ đại học không thiếu.

In urban areas,

Ở vùng thành thị,

college graduates find the starting salary

người có trình độ đại học có lương khởi điểm

is about 400 U.S. dollars a month,

khoảng 400 đô la Mỹ một tháng,

while the average rent

còn tiền thuê nhà trung bình

is above $500.

trên $500.

So what do they do? They have to share space --

Vậy họ làm gì? Họ phải ở chung --

squeezed in very limited space

chen chúc trong một không gian chật hẹp

to save money --

để tiết kiệm tiền

and they call themselves "tribe of ants."

và họ tự gọi là "lũ kiến"

And for those who are ready to get married

Và với những người chuẩn bị xây dựng gia đình

and buy their apartment,

và mua căn hộ riêng,

they figured out they have to work

họ tính họ phải làm việc

for 30 to 40 years

từ 30 đến 40 năm

to afford their first apartment.

mớ đủ tiền mua căn hộ đầu tiên.

That ratio in America

Với tỉ lệ đó ở Mỹ

would only cost a couple five years to earn,

một cặp vợ chồng chỉ cần kiếm tiền trong 5 năm,

but in China it's 30 to 40 years

nhưng ở Trung Quốc, đó là 30 đến 40 năm

with the skyrocketing real estate price.

vì giá bất động sản tăng phi mã.

Among the 200 million migrant workers,

Trong 200 triệu người lao động nhập cư,

60 percent of them are young people.

60% là thanh niên.

They find themselves sort of sandwiched

Họ thấy mình như bị kẹp giữa

between the urban areas and the rural areas.

khu vực nông thôn và thành thị.

Most of them don't want to go back to the countryside,

Phần lớn không muốn quay lại miền quê,

but they don't have the sense of belonging.

nhưng họ không có cảm giác thuộc về thành thị.

They work for longer hours

Họ làm việc nhiều giờ hơn

with less income, less social welfare.

với ít thu nhập hơn, ít phúc lợi xã hội hơn.

And they're more vulnerable

Và họ dễ bị

to job losses,

mất việc,

subject to inflation,

chịu đựng lạm phát,

tightening loans from banks,

ngân hàng xiết chặt vốn vay,

appreciation of the renminbi,

sự tăng giá của đồng nhân dân tệ

or decline of demand

hay sự giảm sút nhu cầu

from Europe or America

của châu Âu hay châu Mỹ

for the products they produce.

đối với những sản phẩm họ sản xuất.

Last year, though,

Tuy nhiên, năm ngoái,

an appalling incident

một vụ việc kinh hãi

in a southern OEM manufacturing compound in China:

ở một tổ hợp sản xuất thiết bị OEM ở Trung Quốc:

13 young workers

13 công nhân trẻ tuổi

in their late teens and early 20s

khoảng 18-19 và 20-21 tuổi

committed suicide,

đã tự vẫn

just one by one like causing a contagious disease.

từng người một giống như một căn bệnh truyền nhiễm.

But they died because of all different personal reasons.

Nhưng họ đã chết vì tất cả những lí do cá nhân khác nhau.

But this whole incident

Nhưng toàn bộ vụ này

aroused a huge outcry from society

đã khiến cả xã hội bất bình

about the isolation,

về sự cách ly

both physical and mental,

cả về mặt thể chất và tinh thần,

of these migrant workers.

của những công nhân nhập cư này.

For those who do return back to the countryside,

Với những người quay trở về quê,

they find themselves very welcome locally,

họ thấy mình được địa phương rất chào đón,

because with the knowledge, skills and networks

vì vơi kiến thức, kỹ năng và mạng lưới

they have learned in the cities,

họ đã họ ở thành phố,

with the assistance of the Internet,

với sự trợ giúp của Internet,

they're able to create more jobs,

họ có thể tạo ra nhiều việc làm hơn,

upgrade local agriculture and create new business

cải thiện nông nghiệp và tạo ra doanh nghiệp mới

in the less developed market.

ở những thị trường kém phát triển hơn.

So for the past few years, the coastal areas,

Nên trong vài năm qua, khu vực duyên hải

they found themselves in a shortage of labor.

đã thấy thiếu lao động.

These diagrams show

Những biểu đồ này cho thấy

a more general social background.

một bức tranh xã hội tổng quát hơn.

The first one is the Engels coefficient,

Đầu tiên là hệ số Engels

which explains that the cost of daily necessities

thể hiện chi phí nhu cầu thiết yếu hàng ngày

has dropped its percentage

đã giảm tỉ lệ

all through the past decade,

trong suốt thập kỷ qua,

in terms of family income,

về mặt thu nhập gia đình,

to about 37-some percent.

tới khoảng 37%

But then in the last two years,

Nhưng sau đó trong 2 năm qua,

it goes up again to 39 percent,

nó tăng lại tới 39%,

indicating a rising living cost.

cho thấy chi phí sinh hoạt tăng.

The Gini coefficient

Hệ số Gini

has already passed the dangerous line of 0.4.

đã vượt qua mức nguy hiểm là 0.4

Now it's 0.5 --

Giờ là 0.5 --

even worse than that in America --

thậm chí còn tệ hơn là ở Mỹ --

showing us the income inequality.

thể hiện sự mất cân đối trong thu nhập.

And so you see this whole society

Và như vậy quý vị thấy cả xã hội

getting frustrated

đang trở nên bức xúc

about losing some of its mobility.

vì mất đi một phần tính linh động.

And also, the bitterness and even resentment

Và sự cay đắng và thậm chí thù ghét

towards the rich and the powerful

với người giàu và người có quyền

is quite widespread.

khá sâu rộng.

So any accusations of corruption

Vậy nên mọi cáo buộc tham nhũng

or backdoor dealings between authorities or business

hoặc giao dịch đi cửa sau giữa chính quyền và doanh nghiệp

would arouse a social outcry

sẽ dấy lên sự bất bình trong xã hội

or even unrest.

hay thậm chí là nghi ngờ

So through some of the hottest topics on microblogging,

Vậy là nhờ một số chủ đề nóng nhất trên tiểu blog,

we can see what young people care most about.

chúng ta có thể thấy điều mà giới trẻ quan tâm nhất.

Social justice and government accountability

Sự công bằng xã hội và trách nhiệm của chính phủ

runs the first in what they demand.

là điều họ cần trước tiên.

For the past decade or so,

Trong khoảng thập kỷ qua,

a massive urbanization and development

sự đô thị hóa và phát triển nhanh chóng

have let us witness a lot of reports

cho chúng ta thấy nhiều báo cáo

on the forced demolition

về việc phá hủy cưỡng chế

of private property.

nhà riêng của người dân.

And it has aroused huge anger and frustration

Và nó đã gây ra sự giận dữ và bức xúc

among our young generation.

trong giới trẻ của chúng ta.

Sometimes people get killed,

Đôi khi có người bị giết,

and sometimes people set themselves on fire to protest.

và có người tự thiêu để phản đối.

So when these incidents are reported

Nên khi những vụ này được đưa tin

more and more frequently on the Internet,

ngày càng thường xuyên trên Internet,

people cry for the government to take actions to stop this.

người ta kêu gọi chính chủ có hành động ngăn chặn việc này.

So the good news is that earlier this year,

Một tin tốt lành là đầu năm nay,

the state council passed a new regulation

hội đồng nhà nước đã thông qua một quy định mới

on house requisition and demolition

về việc trưng dụng và phá dỡ nhà

and passed the right

và đã thông qua quyền

to order forced demolition from local governments

ra lệnh phá dỡ cưỡng chế từ chính quyền địa phương

to the court.

tới tòa án.

Similarly, many other issues concerning public safety

Tương tự, nhiều vấn đề khác về sự an toàn của người dân

is a hot topic on the Internet.

là đề tài nóng trên Internet.

We heard about polluted air,

Chúng ta đã nghe tới không khí bị ô nhiễm,

polluted water, poisoned food.

nước bị ô nhiễm, thực phẫm nhiễm độc.

And guess what, we have faked beef.

Và quý vị biết không, chúng tôi có cả thịt bò giả

They have sorts of ingredients

Người ta có những loại nguyên liệu

that you brush on a piece of chicken or fish,

mà quý vị quết lên miếng thịt gà hay cá,

and it turns it to look like beef.

và nó biến thành thứ trông giống thịt bò.

And then lately,

Và gần đây,

people are very concerned about cooking oil,

người dân rất quan ngại về dầu ăn,

because thousands of people have been found

vì hàng nghìn người đã bị phát hiện

[refining] cooking oil

chế biến dầu ăn

from restaurant slop.

từ nước thải của các nhà hàng.

So all these things

Tất cả những việc này

have aroused a huge outcry from the Internet.

đã gây ra sự phản đối kịch liệt trên Internet.

And fortunately,

Và thật may mắn,

we have seen the government

chúng tôi đã thấy chính phủ

responding more timely and also more frequently

ứng phó kịp thời hơn cũng như thường xuyên hơn

to the public concerns.

đối với những quan ngại của người dân.

While young people seem to be very sure

Tuy thanh niên dường nhưng rất chắc chắn

about their participation

về sự tham gia của họ

in public policy-making,

đối với việc thiết lập chính sách công,

but sometimes they're a little bit lost

nhưng đôi khi họ hơi mất định hướng

in terms of what they want for their personal life.

về thứ họ muốn cho cuộc sống cá nhân của họ.

China is soon to pass the U.S.

Trung Quốc chẳng bao lâu sẽ vượt Mỹ

as the number one market

là thị trường số một

for luxury brands --

của những thương hiệu xa xỉ --

that's not including the Chinese expenditures

đó là chưa tính tới chi tiêu của người Trung Quốc

in Europe and elsewhere.

ở Châu Âu và những nơi khác.

But you know what, half of those consumers

Nhưng quý vị biết đó, một nửa những người tiêu dùng này

are earning a salary below 2,000 U.S. dollars.

có lương dưới 2,000 đô la Mỹ.

They're not rich at all.

Họ không giàu chút nào cả.

They're taking those bags and clothes

Họ đang lấy những cái túi và quần áo kia

as a sense of identity and social status.

để thể hiện cái tôi và vị trí xã hội.

And this is a girl explicitly saying

Và đây là cô gái đã nói thẳng

on a TV dating show

trên một chương trình hò hẹn trên truyền hình

that she would rather cry in a BMW

rằng cô thà khóc trong một chiếc xe BMW

than smile on a bicycle.

hơn là cười trên một chiếc xe đạp.

But of course, we do have young people

Nhưng dĩ nhiên, chúng tôi có những thanh niên

who would still prefer to smile,

vẫn muốn cười hơn,

whether in a BMW or [on] a bicycle.

dù đó là ở trong xe BMW hay là trên xe đạp.

So in the next picture, you see a very popular phenomenon

Trong bức tranh tiếp theo, quý vị thấy một hiện tượng rất phổ biến

called "naked" wedding, or "naked" marriage.

gọi tên là đám cưới 'trần', hay hôn nhân 'trần'.

It does not mean they will wear nothing in the wedding,

Nó không có nghĩa là họ không mặc gì trong đám cưới,

but it shows that these young couples are ready to get married

mà nó thể hiện những đôi trẻ này sẵn sàng cưới

without a house, without a car, without a diamond ring

mà không có nhà, xe hơi, nhẫn kim cương

and without a wedding banquet,

và không có tiệc cưới,

to show their commitment to true love.

để cho thấy quyết tâm của họ với một tình yêu chân chính.

And also, people are doing good through social media.

Người dân cũng đang làm việc tốt thông qua truyền thông xã hội.

And the first picture showed us

Và bức tranh đầu tiên cho chúng ta thấy

that a truck caging 500 homeless and kidnapped dogs

một xe tải đang nhốt 500 con chó bị bắt cóc và không nhà cửa

for food processing

để chế biến thức ăn

was spotted and stopped on the highway

đã bị phát hiện và bị chặn trên đường cao tốc

with the whole country watching

và cả nước đang theo dõi

through microblogging.

thông qua tiểu blog.

People were donating money, dog food

Người dân đang quyên góp tiền, thức ăn cho chó

and offering volunteer work to stop that truck.

và làm công tác tình nguyện để chặn xe tải đó.

And after hours of negotiation,

Và sau nhiều giờ thương lượng,

500 dogs were rescued.

500 con chó đã được giải thoát.

And here also people are helping to find missing children.

Và đây là cảnh người dân đang giúp tìm trẻ lạc.

A father posted his son's picture onto the Internet.

Một người cha đăng ảnh của con trai mình trên Internet.

After thousands of resends in relay,

Sau hàng ngàn tin đi tin lại,

the child was found,

đứa trẻ đã được tìm thấy,

and we witnessed the reunion of the family

và chúng tôi đã chứng kiến gia đinh đoàn tụ

through microblogging.

thông qua tiểu blog.

So happiness is the most popular word

Như vậy, hạnh phúc là từ phổ biến nhất

we have heard through the past two years.

chúng ta đã nghe trong vòng hai năm qua.

Happiness is not only related

Hạnh phúc không chỉ liên quan tới

to personal experiences and personal values,

những trải nghiệm cá nhân và giá trị cá nhân,

but also, it's about the environment.

mà đó còn là môi trường.

People are thinking about the following questions:

Người dân đang suy nghĩ về những câu hỏi sau:

Are we going to sacrifice our environment further

Chúng ta liệu sẽ đánh đổi môi trường của chúng ta hơn nữa

to produce higher GDP?

để tạo ra GDP cao hơn?

How are we going to perform our social and political reform

Chúng ta sẽ thực hiện cải cách chính trị và xã hội như thế nào

to keep pace with economic growth,

để theo kịp với tăng trưởng kinh tế,

to keep sustainability and stability?

để giữ sự ổn định và bền vững?

And also, how capable is the system

Và hệ thống có khả năng

of self-correctness

tự sửa chữa như thế nào

to keep more people content

để khiến ngày càng nhiều người hài lòng

with all sorts of friction going on at the same time?

với mọi loại bất đồng xảy ra cùng một lúc?

I guess these are the questions people are going to answer.

Theo tôi, đây là những câu hỏi người dân sẽ tự trả lời.

And our younger generation

Và thế hệ trẻ của chúng ta

are going to transform this country

sẽ thay đổi đất nước này

while at the same time being transformed themselves.

đồng thời chính họ cũng thay đổi.

Thank you very much.

Xin cảm ơn quý vị rất nhiều.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)