Karen Armstrong: Let's revive the Golden Rule

Translator: Ly Nguyen Thi Reviewer: Yung Phuong

For years I've been feeling frustrated,

Nhiều năm qua tôi đã từng rất thất vọng,

because as a religious historian,

vì bản thân là nhà tôn giáo sử học,

I've become acutely aware

tôi nhận thức sâu sắc

of the centrality of compassion

về điều trọng tâm của lòng trắc ẩn

in all the major world faiths.

ở tất cả các tôn giáo lớn trên thế giới.

Every single one of them

Mỗi tôn giáo

has evolved their own version

đều phát triển theo cách riêng

of what's been called the Golden Rule.

của thứ được gọi là Quy Tắc Vàng.

Sometimes it comes in a positive version --

Đôi khi nó trở thành phiên bản tích cực--

"Always treat all others as you'd like to be treated yourself."

"Hãy đối xử với người khác như cách mà bạn muốn được đối xử lại"

And equally important

Và quan trọng không kém

is the negative version --

là phiên bản tiêu cực --

"Don't do to others what you would not like them to do to you."

"Đừng làm những gì mà bạn không mong người khác làm với mình"

Look into your own heart,

Hãy nghiệm trong trái tim mình,

discover what it is that gives you pain

cảm nhận những thứ mang tới nỗi đau

and then refuse, under any circumstance whatsoever,

rồi từ chối chúng, dưới bất kỳ hoàn cảnh nào

to inflict that pain on anybody else.

bắt người khác phải chịu đựng.

And people have emphasized the importance of compassion,

Người ta nhấn mạnh sự quan trọng của lòng trắc ẩn,

not just because it sounds good,

không chỉ vì nó nghe hay ho,

but because it works.

mà còn vì nó thật sự có tác dụng.

People have found that when they have

Người ta nhận ra rằng khi họ

implemented the Golden Rule

thực thi Quy Tắc Vàng

as Confucius said, "all day and every day,"

như Khổng Tử nói, "cả đời và từng khắc,"

not just a question of doing your good deed for the day

không phải chỉ hành động tốt một vài ngày

and then returning to a life of greed

rồi sau đó trở về cuộc sống tham lam

and egotism,

và ích kỷ,

but to do it all day and every day,

mà là làm nó mọi ngày và mỗi ngày,

you dethrone yourself from the center of your world,

bạn tự truất ngôi mình khỏi vị trí trung tâm trong thế giới của bản thân,

put another there, and you transcend yourself.

đặt một người khác vào đó, và tự vượt qua chính mình.

And it brings you into the presence

Và chính điều đó mang lại sự hiện thân

of what's been called God, Nirvana, Rama, Tao.

của Chúa trời, cõi niết bàn, Rama, Tao.

Something that goes beyond

Thứ mà vượt xa hơn

what we know in our ego-bound existence.

sự ràng buộc của cái tôi.

But you know you'd never know it a lot of the time,

Nhưng bạn đâu biết rằng đã rất nhiều lần,

that this was so central to the religious life.

Đó là mấu chốt trong đời sống tôn giáo.

Because with a few wonderful exceptions,

Bởi lẽ với một vài ngoại lệ kỳ lạ,

very often when religious people come together,

thường thì khi những người sùng đạo tụ họp

religious leaders come together, they're arguing about abstruse doctrines

người dẫn đầu tôn giáo tụ họp, họ thường bàn luận về những giáo lý thâm thúy khó hiểu

or uttering a council of hatred

hay thốt ra những sự hận thù

or inveighing against homosexuality or something of that sort.

công kích đồng tính luyến ái hay tương tự,

Often people don't really want to be compassionate.

Thường thi người ta không muốn động lòng.

I sometimes see

Tôi thi thoảng nhận thấy

when I'm speaking to a congregation of religious people

khi nói chuyện với một hội ngưới sùng đạo

a sort of mutinous expression crossing their faces

một loại biểu hiện khó chịu hiện trên mặt họ

because people often want to be right instead.

vì con người luôn muốn mình đúng.

And that of course defeats the object of the exercise.

và tất nhiên dập tắt mục tiêu luyện tập.

Now why was I so grateful to TED?

Bây giờ, tại sao tôi thực sự biết ơn TED?

Because they took me very gently

Bởi vì họ đã từ từ giúp tôi

from my book-lined study

từ những nghiên cứu mang tính sách vở

and brought me into the 21st century,

đưa tôi đến thế kỉ thứ 21

enabling me to speak to a much, much wider audience

cho tôi cơ hội diễn thuyết trước nhiều người

than I could have ever conceived.

hơn những gì tôi có thể tưởng tượng.

Because I feel an urgency about this.

Tôi thấy được sự khẩn cấp của vấn đề này.

If we don't manage to implement

Nếu chúng ta không thực thi

the Golden Rule globally,

toàn cầu hoá Quy Tắc Vàng,

so that we treat all peoples, wherever and whoever they may be,

khi chúng ta đối xử với mọi người ở bất cứ nơi đâu hay họ là bất cứ ai

as though they were as important as ourselves,

như thể họ quan trọng như chính bản thân,

I doubt that we'll have

thì tôi tự hỏi chúng ta sẽ có

a viable world to hand on to the next generation.

một thế giới có thể để lại cho đời sau.

The task of our time,

Nhiêm vụ của thời đại chúng ta,

one of the great tasks of our time,

một trong những nhiêm vụ vĩ đại,

is to build a global society, as I said,

là xây dựng 1 xã hội toàn cầu, như tôi nói,

where people can live together in peace.

nơi mọi người có thể sống hòa bình với nhau.

And the religions that should be making a major contribution

Tôn giáo nên tạo ra một đóng góp lớn lao

are instead seen as part of the problem.

thay vì trở thành một phần của vấn đề.

And of course it's not just religious people who believe in the Golden Rule.

Và tất nhiên không chỉ những người sùng đạo tin vào Quy Tắc Vàng.

This is the source of all morality,

Đây là nguồn cội của nhân cách,

this imaginative act of empathy,

hành động đồng cảm tưởng tượng này

putting yourself in the place of another.

Khi đặt mình vào vị trí của người khác.

And so we have a choice, it seems to me.

chúng ta có quyền lựa chọn, như tôi.

We can either go on bringing out or emphasizing

Chúng ta có thể đưa ra hay nhấn mạnh

the dogmatic and intolerant aspects of our faith,

sự giáo điều và khía cạnh cố hữu của đức tin,

or we can go back to

hoặc chúng ta có thể quay lại với

the rabbis. Rabbi Hillel, the older contemporary of Jesus,

Rabbi Hillel, quan niệm lâu đời hơn Giê-su hiện đại,

who, when asked by a pagan

người mà khi được hỏi bởi dân ngoại đạo

to sum up the whole of Jewish teaching while he stood on one leg,

việc tổng hợp toàn bộ bài giảng đạo theo quan điểm riêng của ông,

said, "That which is hateful to you, do not do to your neighbor.

đã trả lời rằng, "điều gì bạn ghét, đừng làm điều đó với người khác.

That is the Torah and everything else is only commentary."

Đó là kinh Torah và nhũng thứ khác chỉ là diễn giải."

And the rabbis and the early fathers of the church who said that

Các giáo sĩ Do Thái và những Cha sứ đầu tiên của nhà thờ nói rằng

any interpretation of scripture

bất cứ lời diễn giải của Thánh Kinh

that bred hatred and disdain was illegitimate.

nuôi hận thù và sự khinh thị đều bất hợp pháp.

And we need to revive that spirit.

Chúng ta phải làm sống lại tinh thần đó.

And it's not just going to happen

Và nó không chỉ định xảy đến

because a spirit of love wafts us down.

bởi tinh thần yêu thương làm ta dịu lại

We have to make this happen,

Chúng ta phải để cho nó diễn ra thực sự,

and we can do it

và chúng ta có thể làm được

with the modern communications

với cách giao tiếp hiện đại

that TED has introduced.

mà TED đã giới thiệu.

Already I've been tremendously heartened

Tôi thấy cực kỳ hưng phấn

at the response of all our partners.

trước phản ứng của các thành viên.

In Singapore, we have a group

Ở Singapore chúng tôi có một nhóm

going to use the Charter to heal divisions

sẽ sử dụng Hiến Chương để hàn gắn lại

recently that have sprung up in Singaporean society,

những rạn nứt trong xã hội người Singapore

and some members of the parliament want

và một số thành viên của Quốc Hội mong

to implement it politically.

thực thi nó một cách chính trị.

In Malaysia, there is going to be an art exhibition

Ở Malaysia, một cuộc triễn lãm nghệ thuật

in which leading artists are going to be

trong đó những người nghệ sĩ chính sẽ

taking people, young people,

dẫn dắt thế hệ trẻ

and showing them that compassion also lies

và cho họ thấy rằng lòng trắc ẩn hiện diện

at the root of all art.

ở nơi gốc rễ của mọi nghệ thuật.

Throughout Europe, the Muslim communities

Trên khắp châu Âu, cộng đồng Hồi Giáo

are holding events and discussions,

tổ chức các sự kiện và hội thảo

are discussing the centrality of compassion

để thảo luận về cốt lõi của lòng trắc ẩn

in Islam and in all faiths.

trong đạo Hồi và trong mọi đức tin khác.

But it can't stop there. It can't stop with the launch.

Nhưng nó không thể chỉ dừng lại ở đó. bởi nó chỉ mới bắt đầu

Religious teaching, this is where we've gone so wrong,

Những bài giảng tôn giáo, là những gì chúng ta đã và đang đi sai đường

concentrating solely on believing abstruse doctrines.

tập trung duy nhất vào những giáo lý niềm tin khó hiể u

Religious teaching must always lead to action.

Giảng đạo phải luôn dẫn dắt hành động

And I intend to work on this till my dying day.

Và tôi tính làm việc đó cho đến cuối đời

And I want to continue with our partners

Tôi muốn tiếp tục với những cộng sự của minh

to do two things --

để làm hai thứ --

educate and stimulate compassionate thinking.

giáo dục và khuyến khích suy nghĩ mang lòng trắc ẩn

Education because we've so

Giáo dục bởi chúng ta đã

dropped out of compassion.

bỏ rơi lòng trắc ẩn.

People often think it simply means

Con người thường suy nghĩ nó đơn giản là

feeling sorry for somebody.

cảm giác hối hận đối với người nào đó

But of course you don't understand compassion

dĩ nhiên bạn chẳng hiểu được lòng trắc ẩn

if you're just going to think about it.

Nếu bạn chỉ đang nghĩ về nó

You also have to do it.

Mà bạn phải thực hiện nó nữa.

I want them to get the media involved

tôi mong muốn có sự tham gia của các phương truyền thông

because the media are crucial

vì các phương tiện truyền thông đóng vai trò quan trọng

in helping to dissolve some of the stereotypical views

trong việc xóa bỏ các quan niệm khuôn mẫu

we have of other people,

của chúng ta về người khác,

which are dividing us from one another.

điều đang chia rẽ chúng ta với người khác.

The same applies to educators.

điều tương tự cũng áp dụng cho giáo dục.

I'd like youth to get a sense of

Tôi muốn giới trẻ ý thức về

the dynamism, the dynamic and challenge

Sự năng động, năng động và thách thức

of a compassionate lifestyle.

của lối sống từ bi.

And also see that it demands acute intelligence,

Và thấy rằng nó cũng cần trí thông minh vượt bậc,

not just a gooey feeling.

chứ không chỉ là một cảm giác ngọt ngào.

I'd like to call upon scholars to explore

Tôi muốn kêu gọi sự tìm hiểu của các nhà khoa học

the compassionate theme

về đề tài sự từ bi

in their own and in other people's traditions.

cùa chính bản thân và từ người khác truyền lại.

And perhaps above all,

và có thể trên hết là,

to encourage a sensitivity about

để khích lệ sự nhạy cảm về

uncompassionate speaking,

những lời nói ác ý,

so that because people have this Charter,

vì vậy mà con người có những quy tắc này,

whatever their beliefs or lack of them,

bất kể có niềm tin hay thiếu chúng,

they feel empowered

họ cảm thấy được trao quyền

to challenge uncompassionate speech,

để thách thức những lời nói ác độc.

disdainful remarks

những nhật xét khinh người

from their religious leaders, their political leaders,

từ các nhà lãnh đạo tôn giáo, lãnh đạo chính trị,

from the captains of industry.

từ những người đứng đầu các nghành

Because we can change the world,

bởi vì chúng ta có thể thay dổi thế giới,

we have the ability.

chúng ta có khả năng đó.

I would never have thought of putting the Charter online.

Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng sẽ đưa các hiến chương này lên mạng trực tuyến.

I was still stuck in the old world

tôi vẫn bị mắc kẹt ở cựu thế giới

of a whole bunch of boffins sitting together in a room

của những nhà khoa học ngồi lại với nhau trong một căn phòng

and issuing yet another arcane statement.

và thảo ra thêm một luận điểm phức tạp

And TED introduced me to a whole new way

Và TED đã cho tôi một các hoàn toàn mới

of thinking and presenting ideas.

để suy nghĩ và trình bày các ý tưởng.

Because that is what is so wonderful about TED.

Bởi đó là điều tuyệt vời về TED.

In this room, all this expertise,

trong phòng này, tất cả các chuyên gia,

if we joined it all together,

nếu tất cả chúng ta tham gia cùng nhau,

we could change the world.

chúng ta sẽ thay đổi thế giới.

And of course the problems sometimes seem insuperable.

Và tất nhiên vấn đề đôi lúc có vẻ không vượt qua được

But I'd just like to quote, finish at the end

Nhưng tôi muốn trích dẫn một câu, kết thúc ở phần cuối

with a reference to a British author, an Oxford author

từ một tác giả người Anh, một tác giả ở OXford

whom I don't quote very often,

người tôi không thường xuyên dẫn lời,

C.S. Lewis.

C.S.Lewis.

But he wrote one thing that stuck in my mind

Nhưng ông đã viết một điều mà nó vẫn luẩn quẩn trong tâm trí tôi

ever since I read it when I was a schoolgirl.

từ khi tôi đọc nó lúc còn là một nữ sinh.

It's in his book "The Four Loves."

Torng cuốc sách " The Four Loves"

He said that he distinguished between erotic love,

On6g nói rằng ông đã phân biệt giữa tình yêu tình ái,

when two people gaze, spellbound, into each other's eyes.

khi hai người ngắm nhìn, bị mê hoặc, trong ánh mắt người đối diện

And then he compared that to friendship,

Và rồi ông so sánh điều đó với tình bạn,

when two people stand side by side, as it were, shoulder to shoulder,

khi hai người đứng cạnh nhau, như nó vẫn vậy, vai kề vai

with their eyes fixed on a common goal.

với ánh mắt hướng điến một mục tiêu.

We don't have to fall in love with each other,

Chúng ta không cần phải yêu nhau,

but we can become friends.

mà chúng ta có thể trở thành bạn.

And I am convinced.

Và tôi bị thuyết phục.

I felt it very strongly

Tôi thấy rất mạnh mẽ

during our little deliberations at Vevey,

trong suốt buổi thảo luận tại Vevey,

that when people of all different persuasions

đó là khi mọi người của những tín ngưỡng khác nhau

come together, working side by side

tụ họp lại, làm việc cùngnhau

for a common goal,

vì một mục tiêu chung,

differences melt away.

xóa tan sự khác biệt.

And we learn amity.

Và chúng tôi học được về tình hữu nghị.

And we learn to live together and to get to know one another.

Và học cách sống hòa đồng và thấu hiểu nhau

Thank you very much.

Cám ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)