The difference between healthy and unhealthy love | Katie Hood | TED

Translator: Anh Trần Reviewer: Chi Nguyễn

So when you think about a child, a close friend, or a romantic partner,

Khi nghĩ về một đứa trẻ, một người bạn thân, hoặc một người yêu,

the word "love" probably comes to mind,

từ "yêu" có lẽ sẽ hiện lên trong đầu bạn,

and instantly other emotions rush in:

và ngay lập tức những cảm xúc khác ùa vào:

joy and hope,

niềm vui và hy vọng,

excitement, trust and security,

hưng phấn, niềm tin và cảm giác an toàn,

and yes, sometimes sadness and disappointment.

và đôi khi là nỗi buồn và sự thất vọng.

There might not be a word in the dictionary

Có lẽ trong từ điển không có từ nào

that more of us are connected to than love.

khiến chúng ta cảm thấy kết nối hơn yêu.

Yet, given its central importance in our lives,

Tuy nhiên, dù tình yêu quan trọng đến thế trong cuộc sống,

isn't it interesting that we're never explicitly taught how to love?

chẳng phải thật thú vị khi chúng ta chưa từng đươc dạy cụ thể về cách yêu sao?

We build friendships,

Chúng ta xây dựng tình bạn,

navigate early romantic relationships,

tìm kiếm những mối quan hệ yêu đương sớm,

get married and bring babies home from the hospital

cưới và đem con cái từ bệnh viện về nhà

with the expectation that we'll figure it out.

với kì vọng rằng mình sẽ tìm được cách.

But the truth is, we often harm and disrespect the ones we love.

Song sự thật là chúng ta hay tổn thương và thiếu tôn trọng những người ta yêu.

It can be subtle things

Có thể là những việc tế nhị

like guilting a friend into spending time with you

như dụ bạn bè dành thời gian với bạn

or sneaking a peak at your partner's texts

hay lén đọc tin nhắn của người yêu bạn

hay chế giễu một đứa trẻ vì thiếu nỗ lực trong học tập.

or shaming a child for their lack of effort at school.

100 percent of us will be on the receiving end

Tất cả chúng ta đang bước đầu nhận hậu quả

of unhealthy relationship behaviors

của những hành vi kém lành mạnh trong mối quan hệ

and 100 percent of us will do unhealthy things.

và 100% chúng ta đang làm những việc kém lành mạnh đó.

It's part of being human.

Đó là một phần của con người.

In its worst form, the harm we inflict on loved ones

Trong hình thái tồi tệ nhất, cách ta tổn thương những người yêu quý

shows up as abuse and violence,

thể hiện ở sự bạo hành và bạo lực,

and relationship abuse

và bạo hành trong quan hệ

is something that one in three women and one in four men

là điều mà một trong ba phụ nữ và một trong bốn đàn ông

will experience in their lifetime.

sẽ phải trải qua trong đời.

Now, if you're like most people, when you hear those stats,

Bây giờ, nếu bạn giống với số đông, khi bạn nghe những số liệu đó,

you'll go, "Oh, no, no, no, that would never happen to me."

bạn sẽ nói: "Ôi không đâu, điều đó sẽ không xảy ra với tôi".

It's instinctual to move away from the words "abuse" and "violence,"

Đó là bản năng khi tách biệt mình khỏi từ "bạo hành" và "bạo lực"

to think that they happen to someone else somewhere else.

khi nghĩ chúng xảy ra với ai đó, ở đâu đó.

But the truth is, unhealthy relationships and abuse are all around us.

Nhưng sự thực là, những mối quan hệ kém lành mạnh và bạo hành vẫn tồn tại quanh ta

We just call them different things and ignore the connection.

Ta chỉ gọi chúng bằng những từ khác và lờ đi mối liên hệ.

Abuse sneaks up on us disguised in unhealthy love.

Bạo hành lén lút theo ta dưới dạng tình yêu kém lành mạnh.

I work for an organization called One Love

Tôi làm ở một tổ chức tên là One Love

started by a family whose daughter Yeardley was killed by her ex-boyfriend.

tạo nên từ một gia đình có con gái tên Yeardly bị giết bởi bạn trai cũ của cô.

This was a tragedy no one saw coming,

Đó là một bi kịch không ai lường trước được

but when they looked back, they realized the warning signs were there

nhưng khi họ nhìn lại mới nhận ra các dấu hiệu cảnh báo đã luôn ở đó

just no one understood what they were seeing.

chỉ là không ai hiểu được những thứ họ thấy.

Called crazy or drama or too much drinking,

Chúng được gọi là điên rồ hay phản ứng thái quá hay say mèm.

his actions weren't understood to be what they really were,

Những hành động của anh ta đã không được hiểu đúng bản chất,

which was clear signs of danger.

mà rõ ràng là những dấu hiệu nguy hiểm.

Her family realized that if anyone had been educated about these signs,

Gia đình cô ấy nhận ra nếu ai được giáo dục về những dấu hiệu này,

her death could have been prevented.

có lẽ đã ngăn được cái chết của cô.

So today we're on a mission to make sure

Vậy nên hôm nay chúng ta cần đảm bảo là

that others have the information that Yeardley and her friends didn't.

mọi người nắm được những điều mà gia đình và bạn bè Yeardly đã không biết.

We have three main goals:

Chúng ta có ba mục tiêu chính:

give all of us a language for talking about a subject

cho chúng ta một ngôn ngữ chung để nói về một chủ đề

that's quite awkward and uncomfortable to discuss;

mà được xem là kì cục và khó bàn bạc;

empower a whole front line, namely friends, to help;

cho phép hàng tiên phong, là bạn bè, giúp đỡ;

and, in the process, improve all of our ability to love better.

và, trong quá trình đó, cải thiện khả năng yêu thương tốt hơn.

To do this, it's always important to start by illuminating

Để làm điều đó, quan trọng là phải làm rõ

the unhealthy signs that we frequently miss,

những dấu hiệu kém lành mạnh mà ta thường bỏ qua,

and our work really focuses on creating content

và ta cần tập trung vào việc sáng tạo nội dung

to start conversations with young people.

để bắt đầu một cuộc đối thoại với giới trẻ.

As you'd expect, most of our content is pretty serious,

Như đã dự đoán, phần lớn nội dung của chúng ta khá nghiêm túc,

given the subject at hand,

đối với chủ đề hiện tại,

but today I'm going to use one of our more light-hearted

nhưng hôm nay tôi sẽ trình bày một ý tưởng ở mức nhẹ hơn

yet still thought-provoking pieces,

nhưng vẫn mang tính ảnh hưởng mạnh,

"The Couplets,"

''Cặp tình huống'',

to illuminate five markers of unhealthy love.

dùng để làm rõ năm dấu hiệu của tình yêu kém lành mạnh.

The first is intensity.

Thứ nhất là cường độ,

(Video) Blue: I haven't seen you in a couple days. I've missed you.

(Video) Xanh: Anh không thấy em mấy hôm nay rồi. Anh nhớ em.

Orange: I've missed you too. (#thatslove)

Cam: Em cũng vậy. [#đó là yêu]

Blue: I haven't seen you in five minutes. It feels like a lifetime.

Xanh: Anh mới không gặp em năm phút, cảm giác như cả đời rồi ấy.

What have you been doing without me for five whole minutes?

Em đã làm gì trong năm phút thiếu anh vậy?

Orange: It's been three minutes. (#thatsnotlove)

Cam: Mới ba phút mà anh. [#đó không phải yêu].

Katie Hood: Anybody recognize that? I don't know. I do.

Katie Hood: Có ai thấy quen không? Tôi không biết. Tôi đó.

Mối quan hệ lạm dụng không bắt đầu bằng ngược đãi.

Abusive relationships don't start out abusive.

They start out exciting and exhilarating.

Chúng bắt đầu bằng hưng phấn và hồ hởi.

There's an intensity of affection and emotion, a rush.

Luôn có một cường độ yêu mến và cảm xúc, sự vội vàng.

It feels really good.

Nó cảm giác rất tuyệt.

You feel so lucky, like you've hit the jackpot.

Bạn cảm thấy thật may mắn, cứ như đã trúng số.

But in unhealthy love, these feelings shift over time

Nhưng trong tình yêu kém lành mạnh, những cảm xúc thay đổi dần

from exciting to overwhelming and maybe a little bit suffocating.

từ hưng phấn sang bị áp đảo và có thể là một chút ngột ngạt.

You feel it in your gut.

Bạn có thể cảm thấy nó từ bên trong.

Maybe it's when your new boyfriend or girlfriend

Có lẽ là khi bạn trai hoặc bạn gái mới

says "I love you" faster than you were ready for

nói "tôi yêu bạn" trước khi bạn kịp sẵn sàng

or starts showing up everywhere, texting and calling a lot.

hoặc bắt đầu xuất hiện ở mọi nơi, nhắn tin và gọi điện quá nhiều.

Maybe they're impatient when you're slow to respond,

Có lẽ họ thiếu kiên nhẫn khi bạn phản hồi chậm,

even though they know you had other things going on that day.

dù họ biết bạn có nhiều việc cần làm trong ngày hôm đó.

It's important to remember that it's not how a relationship starts that matters,

Mấu chốt là cần nhớ rằng không quan trọng mối quan hệ bắt đầu thế nào,

it's how it evolves.

mà là cách nó phát triển.

It's important in the early days of a new relationship

Điều quan trọng trong những ngày đầu của mối quan hệ

to pay attention to how you're feeling.

là chú ý đến cảm nhận của bản thân.

Are you comfortable with the pace of intimacy?

Bạn có thoải mái với tiến triển của sự thân mật không?

Do you feel like you have space and room to breathe?

Bạn có cần thêm không gian để dễ thở hơn?

It's also really important to start practicing using your voice

Một mấu chốt khác là bạn nên tập luyện

to talk about your own needs.

để nói về những nhu cầu của mình.

Are your requests respected?

Yêu cầu của bạn có được tôn trọng không?

A second marker is isolation.

Dấu hiệu thứ hai là sự cô lập.

(Video) Orange 2: Want to hang out?

Đi chơi không?

Orange 1: Me and my boyfriend always have Monday Funday.

Thứ hai là ngày vui chơi của mình và bạn trai. [#đó là yêu]

Orange 2: Want to hang out?

Đi chơi không?

Orange 1: Me and my boyfriend always have Monday Funday.

Thứ hai là ngày vui chơi của mình và bạn trai.

Ngày mai thì sao? Hôm đó là thứ ba ngủ nướng.

Orange 2: Tomorrow? Orange 1: It's our Tuesday Snooze Day.

Thứ tư thế nào? Ngày không bạn bè. [#đó không phải yêu]

Orange 2: Wednesday? Orange 1: No Friends Day.

KH: If you ask me, isolation is one of the most frequently missed

Nếu bạn hỏi tôi, cô lập là dấu hiệu rõ nhất hay bị bỏ quên

and misunderstood signs of unhealthy love.

và hiểu sai về tình yêu kém lành mạnh.

Why?

Tại sao?

Because every new relationship starts out with this intense desire

Vì mọi mối quan hệ mới đều bắt đầu bằng ham muốn mãnh liệt

to spend time together,

là dành thời gian bên nhau,

it's easy to miss when something shifts.

nó dễ bị bỏ qua khi có gì đó thay đổi.

Isolation creeps in when your new boyfriend or girlfriend

Nhưng cô lập lẻn vào khi bạn trai hoặc bạn gái của bạn

starts pulling you away from your friends and family,

bắt đầu kéo bạn ra xa khỏi bạn bè và gia đình bạn,

your support system,

khỏi cơ chế hỗ trợ của bạn,

and tethering you more tightly to them.

và ràng buộc bạn với họ sít sao hơn.

They might say things like,

Họ sẽ nói những điều như:

"Why do you hang out with them? They're such losers"

"Sao lại chơi với bọn nó? Chúng là những kẻ cém cỏi"

about your best friends,

về bạn thân của bạn,

or, "They want us to break up. They're totally against us"

hoặc: "Họ muốn ta chia tay đó. Rõ ràng là họ phản đối đôi ta"

about your family.

về gia đình bạn.

Isolation is about sowing seeds of doubt

Cô lập còn là gieo mầm mống nghi ngờ

about everyone from your prerelationship life.

về mọi người trong những mối quan hệ cũ của bạn.

Healthy love includes independence,

Tình yêu lành mạnh bao gồm sự tự do,

two people who love spending time together

khi mà hai người dành thời gian bên nhau

but who stay connected to the people and activities they cared about before.

nhưng vẫn giao lưu với người khác và làm những việc họ muốn trước đó.

While at first you might spend every waking minute together,

Có lẽ lúc đầu các bạn sẽ dành mọi giây phút bên nhau,

over time maintaining independence is key.

rồi qua thời gian duy trì tự do trở thành mấu chốt.

You do this by making plans with friends and sticking to them

Bạn làm điều này bằng cách lên kế hoạch đi cùng bạn bè

and encouraging your partner to do the same.

và khuyến khích nửa kia làm điều tương tự.

A third marker of unhealthy love is extreme jealousy.

Dấu hiệu thứ ba là ghen tuông quá mức.

(Video) Blue 2: What are you so happy about?

Sao cậu vui thế?

Cô ấy vừa theo dõi tớ trên Instagram! [#đó là yêu]

Blue 1: She just started following me on Instagram!

Blue 2: What are you so nervous about?

Sao cậu lo lắng thế?

Blue 1: She, she just started following me, like, everywhere.

Cô ấy bỗng dưng theo tớ đi khắp mọi nơi.

(#thatsnotlove)

[#đó không phải yêu]

KH: As the honeymoon period begins to fade,

Khi kì tuần trăng mật bắt đầu trôi qua,

extreme jealousy can creep in.

ghen tuông quá mức có thể xuất hiện.

Your partner might become more demanding,

Nửa kia của bạn có thể đòi hỏi nhiều hơn,

needing to know where you are and who you're with all the time,

cần biết bạn ở đâu với ai vào mọi lúc,

or they might start following you everywhere, online and off.

hoăc họ có thể lén theo dõi bạn mọi nơi, trực tuyến lẫn ngoại tuyến.

Extreme jealousy also brings with it possessiveness and mistrust,

Ghen tuông quá mức còn đồng hành cùng tính chiếm hữu và sự ngờ vực,

frequent accusations of flirting with other people or cheating,

buộc tội bạn ve vãn ai hay ngoại tình,

and refusal to listen to you when you tell them

và từ chối nghe bạn giải bày rằng

they have nothing to worry about and that you only love them.

họ không cần quá lo lắng và bạn chỉ yêu mình họ thôi.

Jealousy is a part of any human relationship,

Ghen tuông là một phần của bất cứ mọi quan hệ nào,

but extreme jealousy is different.

nhưng ghen tuông quá mức thì khác.

There's a threatening, desperate and angry edge to it.

Nó bao hàm sự đe dọa, liều mạng và giận dữ.

Love shouldn't feel like this.

Tình yêu không nên có những cảm xúc này.

A fourth marker is belittling.

Dấu hiệu thứ tư là sự đánh giá thấp.

(Video) Blue: Wanna hang out? Orange: I gotta study.

(Video) Đi chơi không? Em phải học bài.

Blue: You'll get an A anyway, A for amazing. (#thatslove)

Đằng nào em cũng đươc điểm A mà. A là tuyệt vời. [#đó là yêu]

Blue: Wanna hang out? Orange: I gotta study.

Đi chơi không? Em phải học bài.

Blue: You'll get an F anyway,

Thế nào em cũng bị điểm F,

F for, F for... stupid. (#thatsnotlove)

F là... ngu ngốc. [#đó không phải yêu]

KH: Yeah, hmm.

Ừ, hừm.

In unhealthy love, words are used as weapons.

Trong tình yêu kém lành mạnh, lời nói là con dao hai lưỡi.

Conversations that used to be fun and lighthearted

Cuộc nói chuyện lẽ ra vui vẻ, vô tư

turn mean and embarrassing.

bỗng trở nên ác ý và ngăn trở.

Maybe your partner makes fun of you in a way that hurts,

Có lẽ nửa kia trêu bạn bằng cách đả kích bạn,

or maybe they tell stories and jokes for laughs at your expense.

hoặc họ kể chuyện cười và biến bạn thành trò hề.

When you try to explain that your feelings have been hurt,

Khi bạn cố giải thích rằng bạn bị tổn thương,

they shut you down and accuse you of overreacting.

họ chặn họng bạn và cho rằng bạn phản ứng thái quá.

"Why are you so sensitive? What's your problem. Give me a break."

"Sao em nghiêm túc vậy? Em có vấn đề à. Buông tha cho tôi đi".

You are silenced by these words.

Bạn buộc phải câm lặng trước những từ ấy.

It seems pretty obvious, but your partner should have your back.

Nó có lẽ rất rõ ràng, nửa kia của bạn đáng ra phải ủng hộ bạn.

Their words should build you up, not break you down.

Lời nói của họ phải vực bạn dậy, không phải ngược lại.

They should keep your secrets and be loyal.

Họ phải biết giữ bí mật và chung thủy với bạn.

They should make you feel more confident,

Họ nên giúp bạn cảm thấy tự tin hơn,

not less.

không phải là tự ti.

Finally, a fifth marker: volatility.

Cuối cùng, dấu hiệu số năm: tính cách thất thường.

(Video) Em sẽ buồn nếu như ta phải chia tay.

(Video) Orange 1: I'd be sad if we broke up.

Anh cũng vậy. [#đó là yêu]

Orange 2: I'd be sad too. (#thatslove)

Orange 1: I'd so depressed if we ever broke up.

Em sẽ chán nản nếu như ta phải chia tay.

I'd throw myself off this step.

Em sẽ ngã khỏi cái thềm này đó.

I would! Don't try to stop me!

Em sẽ làm đó! Đừng cố ngăn cản em!

(#thatsnotlove)

[#đó không phải yêu]

KH: Frequent breakups and makeups, high highs and low lows:

Những cuộc chia ly và làm lành luân phiên, cao rồi lại thấp:

as tension rises, so does volatility.

căng thẳng tăng kéo theo sự thất thường.

Tearful, frustrated fights followed by emotional makeups,

Những cuộc gây gổ đẫm lệ và tức tối theo sau là những lần làm lành,

hateful and hurtful comments like,

những bình luận ghét bỏ và đau đớn:

"You're worthless, I'm not even sure why I'm with you!"

"Đồ vô dụng, tôi không hiểu sao hai ta có thể yêu nhau!"

followed quickly by apologies and promises it will never happen again.

theo sau là những lời xin lỗi vội vàng và hứa hẹn sẽ không tái diễn việc này nữa.

By this point, you've been so conditioned to this relationship roller coaster

Ở thời điểm đó, bạn đã lún quá sâu vào cái tàu lượn siêu tốc tình cảm

that you may not realize how unhealthy and maybe even dangerous

đến nỗi không nhận ra sự kém lành mạnh cũng như nguy hiểm

your relationship has become.

mà mối quan hệ của bạn đã sa vào.

It can be really hard to see

Nó có thể rất khó coi

when unhealthy love turns towards abuse,

khi mối quan hệ kém lành mạnh chuyển dần sang bạo hành,

but it's fair to say that the more of these markers

nhưng công bằng mà nói càng có nhiều dấu hiệu

your relationship might have,

trong quan hệ của bạn,

the more unhealthy and maybe dangerous your relationship could be.

thì mối quan hệ đó sẽ càng kém lành mạnh và nguy hiểm.

And if your instinct is to break up and leave,

Và nếu bản năng của bạn là chia tay và ra đi,

which is advice so many of us give our friends

vốn là lời khuyên mà ta hay dành cho bạn bè

when they're in unhealthy relationships,

kẹt với những mối quan hệ kém lành mạnh,

that's not always the best advice.

song nó không phải là giải pháp tối ưu.

Time of breakup can be a real trigger for violence.

Thời gian chia ly có thể dẫn tới sự bạo lực.

If you fear you might be headed towards abuse or in abuse,

Nếu bạn lo rằng mình sẽ bạo hành hoặc bị bạo hành,

you need to consult with experts to get the advice on how to leave safely.

bạn nên tư vấn với chuyên gia về cách rời đi an toàn.

But it's not just about romantic relationships

Nhưng nó không chỉ riêng với quan hệ yêu đương,

and it's not just about violence.

và cũng không chỉ với sự bạo lực.

Understanding the signs of unhealthy love

Hiểu dấu hiệu của tình yêu kém lành mạnh

can help you audit and understand nearly every relationship in your life.

sẽ giúp bạn kiểm nghiệm và hiểu được gần hết các mối quan hệ của bạn.

For the first time, you might understand why you're disappointed in a friendship

Lần đầu tiên, bạn có thể hiểu tại sao bạn thất vọng trong tình bạn

or why every interaction with a certain family member

hoặc vì sao tương tác với một thành viên nào đó trong gia đình

leaves you discouraged and anxious.

lại khiến bạn nhụt chí và lo lắng.

You might even begin to see how your own intensity and jealousy

Bạn còn có thể thấy được sự dữ dội và đố kị của bạn

is causing problems with colleagues at work.

đang gây rắc rối ra sao cho đồng nghiệp bạn.

Understanding is the first step to improving,

Thấu hiểu chính là bước đầu để cải thiện,

and while you can't make every unhealthy relationship healthy --

và dù bạn không thể biến mọi quan hệ thành lành mạnh--

some you're going to have to leave behind --

một số có thể bị bỏ lại--

you can do your part every day to do relationships better.

bạn vẫn có thể khiến nó tốt lên mỗi ngày.

And here's the exciting news:

Và sau đây là một tin vui:

it's actually not rocket science.

nó thực sự không phải khoa học tên lửa.

Open communication, mutual respect,

Giao tiếp mở, tôn trọng lẫn nhau,

kindness, patience --

tử tế, kiên nhẫn--

we can practice these things every day.

là những thứ ta có thể rèn luyện mỗi ngày.

And while practice will definitely make you better,

Và dù rèn luyện sẽ khiến bạn cảm thấy tốt hơn,

I have to promise you it's also not going to make you perfect.

tôi không thể hứa trước là nó sẽ làm bạn trở nên hoàn hảo.

I do this for a living

Tôi kiếm sống bằng nghề này,

and every day I think and talk about healthy relationships,

và mỗi ngày tôi nghĩ và nói về những mối quan hệ lành mạnh,

and still I do unhealthy things.

song tôi vẫn làm những điều kém lành mạnh.

Just the other day as I was trying to shuttle my four kids out the door

Mới hôm kia thôi tôi đang cố đưa bốn đứa con tôi ra khỏi cửa,

amidst quarreling, squabbling and complaints about breakfast,

giữa lúc cải vã om sòm và than phiền về bữa sáng

I completely lost it.

tôi hầu như phát điên lên.

With an intentionally angry edge,

Với sự giận dữ cố ý,

I screamed,

tôi la ầm lên:

"Everybody just shut up and do what I say!

"Tất cả câm hết đi và nghe mẹ nói!

You are the worst!

Các con thật tệ!

I am going to take away screen time and dessert

Mẹ sẽ cấm các con xem TV và ăn tráng miệng

and anything else you could possibly ever enjoy in life!"

và tất cả thú vui giải trí của các con!''

(Laughter)

(Cười)

Anybody been there?

Có ai đã trải qua chưa?

(Applause)

(Vỗ tay)

Volatility, belittling.

Sự thất thường, sự đánh giá thấp.

My oldest son turned around and looked at me, and said,

Con trai cả của tôi quay lại nhìn tôi, và nói:

"Mom, that's not love."

"Mẹ ơi, đó không phải là yêu"

(Laughter)

(Cười)

For a minute, I really wanted to kill him for calling me out.

Trong một phút, tôi đã muốn giết thằng bé vì dám nói như vậy.

Trust me.

Tin tôi đi.

But then I gathered myself

Nhưng khi tôi bình tĩnh lại

and I thought, you know what, I'm actually proud.

và nghĩ, bạn biết gì không, tôi thực sự cảm thấy tự hào.

I'm proud that he has a language to make me pause.

Tôi tự hào rằng thằng bé đã dùng thứ ngôn ngữ khiến tôi dừng lại.

I want all of my kids to understand what the bar should be

Tôi muốn các con tôi hiểu được giới hạn

for how they're treated

của hành động nằm ở đâu

and to have a language and a voice to use when that bar is not met

và có ngôn ngữ và tiếng nói riêng khi chưa đáp ứng được tiêu chuẩn

versus just accepting it.

thay vì chấp nhận hoàn cảnh.

For too long, we've treated relationships as a soft topic,

Đã quá lâu, chúng ta xem các mối quan hệ như một chủ đề ủy mị,

when relationship skills are one of the most important

trong khi mà kĩ năng quan hệ vô cùng quan trọng

and hard to build things in life.

và rất khó để xây dựng trong cuộc sống.

Not only can understanding unhealthy signs

Hiểu các dấu hiệu kém lành mạnh không chỉ

help you avoid the rabbit hole that leads to unhealthy love,

giúp ta tránh khỏi con đường dẫn tới tình yêu kém lành mạnh,

but understanding and practicing the art of being healthy

mà hiểu và rèn luyện nghệ thuật của sống lành mạnh

can improve nearly every aspect of your life.

còn giúp ta cải thiện gần như mọi khía cạnh trong cuộc sống.

I'm completely convinced

Tôi gần như bị thuyết phục

that while love is an instinct and an emotion,

rằng dù tình yêu là bản năng và cảm xúc

the ability to love better is a skill we can all build

yêu tốt hơn chính là kĩ năng mà tất cả chúng ta có thể xây dựng được

and improve on over time.

và cải thiện qua thời gian.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)