East vs west -- the myths that mystify | Devdutt Pattanaik

Phương Đông và phương Tây: những thần thoại bí ẩn

Translator: Nguyen Hong Reviewer: Anh Thu Ho

To understand the business of mythology

Để hiểu rõ vai trò của thần thoại học

and what a Chief Belief Officer is supposed to do,

và những nhiệm vụ của một Trưởng phòng phụ trách về Đức tin

you have to hear a story

các bạn phải lắng nghe câu chuyện

of Ganesha,

về Ganesha,

the elephant-headed god

vị thần đầu voi

who is the scribe of storytellers,

chuyên lưu giữ các câu chuyên cổ

and his brother,

và anh trai mình,

the athletic warlord of the gods,

vị chúa tể tráng kiện của các vị thần,

Kartikeya.

Kartikeya.

The two brothers one day decided to go on a race,

Một ngày nọ 2 anh em họ quyết định thi tài chu du

three times around the world.

khắp thế giới ba vòng.

Kartikeya leapt on his peacock

Kartikeya liền nhảy lên con công của mình

and flew around the continents

và sải cánh qua khắp các lục địa

and the mountains and the oceans.

qua điệp trùng núi non và đại dương bao la

He went around once,

Vị thần cứ bay như thế 1 lần

he went around twice,

2 lần

he went around thrice.

rồi 3 lần

But his brother, Ganesha,

Nhưng em trai của thần, Ganesha,

simply walked around his parents

chỉ đi vòng quanh bố mẹ

once, twice, thrice,

một vòng, hai vòng, ba vòng

and said, "I won."

rồi dõng dạc “ Em thắng rồi”

"How come?" said Kartikeya.

“Sao thế được?”,Kartikeya hỏi

And Ganesha said,

và Ganesha đáp

"You went around 'the world.'

“Anh chu du vòng quanh thế giới của anh

I went around 'my world.'"

còn em đi quanh thế giới của em

What matters more?

Vậy còn khúc mắc gì nữa?

If you understand the difference between 'the world' and 'my world,'

Nếu bạn có thể hiểu được sự khác biệt gữa “thế giới” và “thế giới của tôi”

you understand the difference between logos and mythos.

là bạn đã hiểu được sự khác biệt giữa biểu tượng và ẩn ý của nó.

'The world' is objective,

“Thế giới” rất khách quan

logical, universal, factual,

lô-gic, mang tính toàn cầu, hiện thực,

scientific.

và khoa học.

'My world' is subjective.

“Thế giới của tôi” lại rất chủ quan.

It's emotional. It's personal.

Nó là cảm tính. Nó mang tính cá nhân.

It's perceptions, thoughts, feelings, dreams.

Nó là những cách nhìn, suy nghĩ, cảm nhận, mơ ước.

It is the belief system that we carry.

Nó là toàn bộ hệ thống niềm tin của mỗi người.

It's the myth that we live in.

Nó chính là thần thoại mà chúng ta đang sống trong đó.

'The world' tells us how the world functions,

“Thế giới” cho ta biết vạn vật vận động như thế nào

how the sun rises,

mặt trời mọc ra làm sao

how we are born.

cách chúng ta được sinh ra.

'My world' tells us why the sun rises,

“Thế giới của tôi” lại cho ta biết vì sao mặt trời mọc

why we were born.

vì sao ta được sinh ra.

Every culture is trying to understand itself:

Mỗi một nền văn hóa luôn cố gắng tự hiểu chính mình,

"Why do we exist?"

“Vì sao ta tồn tại?”.

And every culture comes up with its own understanding of life,

Và mỗi nền văn hóa lại có cách hiểu riêng của mình về cuộc sống

its own customized version of mythology.

cũng như nhiều phiên bản khác nhau của thần thoại.

Culture is a reaction to nature,

Văn hóa chính là một phản ứng với thiên nhiên

and this understanding of our ancestors

quan niệm này đã được ông cha ta

is transmitted generation from generation

truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác

in the form of stories, symbols and rituals,

bằng những truyền thuyết, biểu tượng, lễ nghi,

which are always indifferent to rationality.

thường xa rời tính khách quan.

And so, when you study it, you realize

Và vì thế, khi bạn tìm hiểu về nó, bạn nhận ra một điều:

that different people of the world

mỗi một cá nhân trên trế giới này

have a different understanding of the world.

lại hiểu thế giới một cách khác nhau.

Different people see things differently --

Những người khác nhau nhìn nhận sự vật theo những cách khác nhau:

different viewpoints.

sự khác biệt quan điểm.

There is my world and there is your world,

Thế giới của tôi và của anh cùng hiện hữu,

and my world is always better than your world,

nhưng của tôi luôn ưu việt hơn của anh

because my world, you see, is rational

vì anh thấy đấy, thế giới của tôi là lý trí,

and yours is superstition.

còn của anh là dị đoan,

Yours is faith.

là lòng tin

Yours is illogical.

là phi lý.

This is the root of the clash of civilizations.

Đây là nguồn gốc của những mâu thuẫn trong lòng mọi nền văn minh.

It took place, once, in 326 B.C.

Nó đã từng xảy ra, vào năm 326 trước Công Nguyên

on the banks of a river called the Indus,

trên đôi bờ của con sông Indus

now in Pakistan.

hiện thuộc lãnh thổ Pakistan.

This river lends itself to India's name.

Con sông này đã cho Ấn Độ cái tên của nó.

India. Indus.

India(Ấn Độ). Indus

Alexander, a young Macedonian,

Alexander, một chàng trai trẻ người Macedonian,

met there what he called a "gymnosophist,"

tại bờ sông này đã gặp người mà chàng gọi là "triết gia trần trụi"

which means "the naked, wise man."

hay còn có nghĩa là "nhà thông thái ở trần".

We don't know who he was.

Chúng ta cũng chẳng biết ông ấy là ai.

Perhaps he was a Jain monk,

Có thể là một nhà sư Jain,

like Bahubali over here,

như Bahubali, ngay đây thôi,

the Gomateshwara Bahubali

ngài Gomateshvara Bahubali

whose image is not far from Mysore.

mà tượng đài của ngài không xa Mysore là mấy.

Or perhaps he was just a yogi

Hay cũng có thể ông ấy là một nhà yoga

who was sitting on a rock, staring at the sky

ngồi trên một tảng đá chăm chú nhìn bầu trời,

and the sun and the moon.

nhìn mặt trời, và nhìn cả mặt trăng.

Alexander asked, "What are you doing?"

Alexander hỏi “Ngài đang làm gì thế?”

and the gymnosophist answered,

và nhà triết gia ấy đáp:

"I'm experiencing nothingness."

“Ta đang chiêm nghiệm hư vô”.

Then the gymnosophist asked,

Rồi triết gia hỏi

"What are you doing?"

“Thế người đang làm gì?”

and Alexander said, "I am conquering the world."

và Alexander đáp “Tôi đi chinh phục thế giới”.

And they both laughed.

Rồi cả 2 cùng cười phá lên

Each one thought that the other was a fool.

vì nghĩ rằng người kia quả là một kẻ ngốc

The gymnosophist said, "Why is he conquering the world?

Triết gia tự hỏi “Tại sao hắn lại đi chính phục thế giới?

It's pointless."

Thật vô nghĩa hết sức".

And Alexander thought,

còn Alexander thì nghĩ

"Why is he sitting around, doing nothing?

“Tại sao ông ta lại chỉ ngồi mà chẳng làm gì cả?

What a waste of a life."

Thật là lẵng phí một cuộc đời.”

To understand this difference in viewpoints,

Để tìm hiểu sự khác biệt giữa hai quan điểm trên

we have to understand

ta phải hiểu được

the subjective truth of Alexander --

chân lý chủ quan của Alexander:

his myth, and the mythology that constructed it.

những tưởng tượng của chàng và huyền thoại nào đã tạo nên nó.

Alexander's mother, his parents, his teacher Aristotle

Mẹ của Alexander, dòng tộc của chàng, và cả người thầy Aristotle

told him the story of Homer's "Iliad."

đều đã kể cho chàng nghe về sử thi “Iliad” nổi tiếng của Holmes.

They told him of a great hero called Achilles,

Họ kể cho chàng về người anh hùng vĩ đại tên là Achilles,

who, when he participated in battle, victory was assured,

rằng bất cừ khi nào chàng tham chiến là cầm chắc thắng lợi

but when he withdrew from the battle,

còn khi chàng rút lui khỏi chiến trận

defeat was inevitable.

thì thất bại là điều không tránh khỏi.

"Achilles was a man who could shape history,

Achilles là chiến binh làm nên lịch sử,

a man of destiny,

là chàng trai của số phận,

and this is what you should be, Alexander."

và đó là những gì con nên noi theo, Alexander".

That's what he heard.

Đó là tất cả những gì Alexander được nghe.

"What should you not be?

"Con không nên trở thành người như thế nào?

You should not be Sisyphus,

Con không bao giờ nên là Sisyphus,

who rolls a rock up a mountain all day

kẻ hoài phí cả ngày lăn đá lên đỉnh núi

only to find the boulder rolled down at night.

chỉ để nhìn nó lăn xuống hàng đêm.

Don't live a life which is monotonous,

Đừng bao giờ sống một cuộc sống buồn tẻ đơn điệu,

mediocre, meaningless.

tầm thường và vô nghĩa.

Be spectacular! --

Hãy sống thật huy hoàng

like the Greek heroes,

như những vị thần Hy Lạp,

like Jason, who went across the sea

giống như Jason, tráng sĩ vượt biển khơi

with the Argonauts and fetched the Golden Fleece.

để giành về bộ lông cừu vàng.

Be spectacular like Theseus,

Hãy sống huy hoàng như Theseus,

who entered the labyrinth and killed the bull-headed Minotaur.

võ sĩ xông pha vào mê cung và giết chết quái vật đầu bò Minotaur.

When you play in a race, win! --

Bất cứ khi nào con tranh đấu, hãy chiến thắng!

because when you win, the exhilaration of victory

vì sự phấn khích của chiến thắng

is the closest you will come to the ambrosia of the gods."

là thứ gần nhất đưa con tới cao lương mỹ vị của thánh thần”.

Because, you see, the Greeks believed

Bởi vì, bạn thấy đấy, người Hy Lạp tin rằng

you live only once,

chúng ta chỉ sống có một lần

and when you die, you have to cross the River Styx.

và khi chết đi ta phải băng qua con sông Styx,

And if you have lived an extraordinary life,

và nếu ta đã sống một cuộc sống phi thường,

you will be welcomed to Elysium,

ta sẽ được lên thiên đàng

or what the French call "Champs-Élysées" --

nơi còn được người Pháp gọi là "Đại lộ Champs-Élysées" (cách đọc tiếng Pháp của thiên đường trong thần thoại Hy Lạp)

(Laughter) --

(Cười)

the heaven of the heroes.

thiên đàng của những anh hùng.

But these are not the stories that the gymnosophist heard.

Nhưng đó không phải là câu chuyện mà triết gia được nghe.

He heard a very different story.

Ông ấy đã được nghe một câu chuyện hoàn toàn khác.

He heard of a man called Bharat,

Đó là câu chuyện về một người tên là Bharat

after whom India is called Bhārata.

mà sau này người Ấn Độ gọi là Đức Phật Niết Bàn.

Bharat also conquered the world.

Ông ấy cũng đã từng đi chinh phục thế giới.

And then he went to the top-most peak

Ông ấy tìm đường tới đỉnh cao nhất

of the greatest mountain of the center of the world

của những rặng núi hùng vĩ ở Trung tâm của thế giới

called Meru.

tên là Meru.

And he wanted to hoist his flag to say,

Và ông ấy muốn cắm ngọn cờ của mình để tuyên bố

"I was here first."

“Ta là người đầu tiên đặt chân đến nơi đây”.

But when he reached the mountain peak,

Nhưng khi leo lên đến đỉnh núi,

he found the peak covered with countless flags

ông ấy phát hiện ra bao nhiêu là cờ

of world-conquerors before him,

của những kẻ thám hiểm trước mình,

each one claiming "'I was here first' ...

và trên mỗi lá cờ đều viết "Ta là người đầu tiên đặt chân đến đây-

that's what I thought until I came here."

đó là những gì ta nghĩ tới khi ta lên đến đây"

And suddenly, in this canvas of infinity,

Và đột nhiên, dưới bức màn của vô cùng,

Bharat felt insignificant.

Bharat cảm thấy thật vô nghĩa.

This was the mythology of the gymnosophist.

Đó chính là thần thoại của nhà triết học.

You see, he had heroes, like Ram -- Raghupati Ram

Bạn thấy đấy, ông ta có biết những vị anh hùng, ví dụ như Ram - Raghupati Ram

and Krishna, Govinda Hari.

và Krishna, Govinda Hari.

But they were not two characters on two different adventures.

Nhưng họ không phải là 2 nhân vật với 2 cuộc phiêu lưu khác nhau.

They were two lifetimes of the same hero.

Họ là 2 quãng đời của cùng một người anh hùng.

When the Ramayana ends the Mahabharata begins.

Khi Ramayan lìa xa cõi trần thì Mahabharata tái sinh.

When Ram dies, Krishna is born.

Khi Ram ngã xuống cũng là lúc Krishna được sinh ra.

When Krishna dies, eventually he will be back as Ram.

Và khi Krishna chết đi, chàng lại hồi sinh thành Ram.

You see, the Indians also had a river

Bạn thấy không, người Ấn Độ cũng có một con sông

that separates the land of the living from the land of the dead.

ngăn cách giữa cõi dương và cõi âm.

But you don't cross it once.

Nhưng bạn băng qua nó không chỉ một lần.

You go to and fro endlessly.

Bạn qua sông rồi quay lại, liên hồi, bất tận.

It was called the Vaitarani.

Đó là con sông Vaitarni.

You go again and again and again.

Bạn qua sông, rồi lại qua sông, rồi lại qua sông lần nữa.

Because, you see,

Bởi vì bạn thấy đấy,

nothing lasts forever in India, not even death.

không có gì là vĩnh hằng ở Ấn Độ này, kể cả cái chết.

And so, you have these grand rituals

Và cứ thế, bạn thấy những nghi lễ hoành tráng

where great images of mother goddesses are built

với tượng các nữ thần được dàn dựng

and worshiped for 10 days ...

và thờ cúng lễ bái suốt 10 ngày.

And what do you do at the end of 10 days?

Thế hết 10 ngày rồi bạn sẽ làm gì ?

You dunk it in the river.

Bạn nhấn chìm tất cả xuống lòng sông.

Because it has to end.

Bởi vì tất cả phải kết thúc.

And next year, she will come back.

Và tới năm sau, nữ thần sẽ quay trở lại.

What goes around always comes around,

Đó là kiếp luân hồi,

and this rule applies not just to man,

và đó là quy luật không chỉ dành riêng cho người phàm

but also the gods.

mà cho cả thánh thần.

You see, the gods

Bạn thấy đó, các vị thần

have to come back again and again and again

cũng phải luân hồi, chết đi và tái sinh, rồi lại tái sinh,

as Ram, as Krishna.

giống như Ram và Krishna.

Not only do they live infinite lives,

Họ không chỉ sống cuộc đời vô hạn,

but the same life is lived infinite times

mà mỗi một kiếp còn được sống vô hạn lần

till you get to the point of it all.

cho tới khi nào ta thấu hiểu được trọn vẹn nó mới thôi.

"Groundhog Day."

Ngày của Sóc đất (Groundhog's Day).

(Laughter)

(Cười)

Two different mythologies.

Hai thần thoại hoàn toàn khác nhau.

Which is right?

Vậy cái nào đúng?

Two different mythologies, two different ways of looking at the world.

Hai thần thoại khác nhau, hai thế giới quan khác nhau.

One linear, one cyclical.

Một tuyến tính, một tuần hoàn.

One believes this is the one and only life.

Một bên tin rằng cuộc đời chỉ có một và duy nhất.

The other believes this is one of many lives.

Người kia tin rằng đây chỉ là một trong vô vàn cuộc đời.

And so, the denominator of Alexander's life was one.

Và như vậy mẫu số cuộc đời của Alexander chỉ là một,

So, the value of his life was the sum total

vì thế giá trị của đời chàng được đong đếm bằng tất cả

of his achievements.

những thành quả mà chàng đạt được.

The denominator of the gymnosophist's life was infinity.

Còn mẫu số cuộc đời của triết gia là vô tận.

So, no matter what he did,

Vì thế bất cứ điều gì ông ta làm

it was always zero.

cũng chỉ là con số không.

And I believe it is this mythological paradigm

Và tôi tin rằng đó chính là mẫu hình từ thần thoại

that inspired Indian mathematicians

đã thúc đẩy những nhà toán học Ấn Độ

to discover the number zero.

phát kiến ra số 0.

Who knows?

Ai mà biết được?

And that brings us to the mythology of business.

Và điều này đưa ta tới thần thoại của việc kinh doanh.

If Alexander's belief influenced his behavior,

Nếu niềm tin của Alexander ảnh hưởng tới cách hành xử của chàng,

if the gymnosophist's belief influences his behavior,

nếu niềm tin của triết gia có ảnh hưởng đến hành xử của ông,

then it was bound to influence the business they were in.

thì niềm tin cũng đã ảnh hưởng tới toàn bộ câu chuyện của họ.

You see, what is business

Quý vị thấy đấy, thương mại chẳng qua

but the result of how the market behaves

chỉ là kết quả của những hành xử thị trường

and how the organization behaves?

và các tổ chức pahir không?

And if you look at cultures around the world,

Và nếu bạn nhìn vào các nền văn hóa trên thế giới,

all you have to do is understand the mythology

tất cả những gì bạn cần làm là phải thấu hiểu thần thoại trong đó

and you will see how they behave and how they do business.

và rồi bạn sẽ nhìn ra được cách thức họ hành xử thế nào, họ làm ăn ra sao.

Take a look.

Hãy xem xem,

If you live only once, in one-life cultures around the world,

nếu bạn chỉ sống có lần, trong nền một nền văn hóa trên thế giới này,

you will see an obsession with binary logic,

bạn sẽ thấy một nối ám ảnh bởi luận lý nhị phân,

absolute truth, standardization,

bởi sự thực tuyệt đối, bởi tính chuẩn mực,

absoluteness, linear patterns in design.

bởi sự tuyệt đối hóa, bởi những hình mẫu thiết kế thẳng băng.

But if you look at cultures which have cyclical

Nhưng nếu bạn nhìn vào những nền văn hóa có sự tuần hoàn

and based on infinite lives, you will see a comfort with fuzzy logic,

và luân hồi nhân sinh, bạn sẽ thấy một sự hài lòng với tư duy mờ,

with opinion,

với ý kiến,

with contextual thinking,

với cách suy nghĩ theo hoàn cảnh,

with everything is relative, sort of --

và với mọi thứ đều mang tính tương đối, kiểu như là--

(Laughter)

(Cười)

mostly.

phần lớn là như vậy.

(Laughter)

(Cười)

You look at art. Look at the ballerina,

Bạn nhìn vào nghệ thuật xem. Hãy nhìn người vũ nữ ba lê xem.

how linear she is in her performance.

Nàng biểu diễn mới thẳng băng làm sao.

And then look at the Indian classical dancer,

Và rồi hãy nhìn sang người vũ công Ấn Độ cổ xem,

the Kuchipudi dancer, the Bharatanatyam dancer,

vũ nữ Kachipudi, vũ nữ Bharatanatyam,

curvaceous.

rất nhiều đường cong.

(Laughter)

(Cười)

And then look at business.

Và rồi hãy nhìn vào thương trường.

Standard business model:

Hình mẫu kinh doanh chuẩn mực là gì:

vision, mission, values, processes.

tầm nhìn, nhiệm vụ, giá trị, phương thức.

Sounds very much like the journey through

Nghe có vẻ như một hành trình ghê gớm

the wilderness to the promised land,

từ nơi xa xôi hoang dã tới miền đất hứa,

with the commandments held by the leader.

với sự lèo lái của nhà lãnh đạo.

And if you comply, you will go to heaven.

Và nếu bạn tuân theo, bạn sẽ được lên thiên đàng.

But in India there is no "the" promised land.

Nhưng ở Ấn Độ không có cái gọi là miền đất hứa “cụ thể” nào cả.

There are many promised lands,

Có rất nhiều miền đất hứa,

depending on your station in society,

tùy thuộc vào địa vị xã hội của bạn,

depending on your stage of life.

tùy thuộc vào từng quãng đời của bạn.

You see, businesses are not run as institutions,

thấy đấy, kinh doanh vận hành không giống như thể chế

by the idiosyncrasies of individuals.

vốn hợp thành bởi những đặc trưng riêng của nhiều cá nhân.

It's always about taste.

Kinh doanh luôn luôn là thị hiếu.

It's always about my taste.

Nó luôn luôn là thị hiếu của tôi.

You see, Indian music, for example,

Bạn thấy không, ví dụ như âm nhạc Ấn Độ

does not have the concept of harmony.

không hề có khái niệm về sự hòa âm.

There is no orchestra conductor.

Và cũng không hề có nhạc trưởng của dàn nhạc.

There is one performer standing there, and everybody follows.

Chỉ có một người nghệ sĩ đứng đó, và mọi người làm theo.

And you can never replicate that performance twice.

Và bạn không bao giờ có thể tái tạo màn trình diễn ấy lần thứ hai.

It is not about documentation and contract.

Đó không phải là tư liệu và hợp đồng.

It's about conversation and faith.

Đó là sự trò chuyện và tin tưởng.

It's not about compliance. It's about setting,

Đó không phải là sự phục tùng. Đó là sự tạo dựng,

getting the job done, by bending or breaking the rules --

là sự hoàn thành, bằng cách phá vỡ những nguyên tắc và luật lệ truyền thống

just look at your Indian people around here,

hãy nhìn những người Ấn Độ quanh bạn xem

you'll see them smile; they know what it is.

bạn sẽ thấy họ đang mỉm cười; họ hiểu quá rõ mà.

(Laughter)

(Cười)

And then look at people who have done business in India,

Và nhìn sang những người đang kinh doanh tại Ấn Độ,

you'll see the exasperation on their faces.

bạn sẽ thấy sự giận dữ hiển hiện trên khuôn mặt họ đấy.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

You see, this is what India is today. The ground reality

Bạn thấy đấy, Ấn Độ ngày nay là thế này. Thực tiễn

is based on a cyclical world view.

được dựa trên thế giới quan luân hồi.

So, it's rapidly changing, highly diverse,

Vì thế, nó đang thay đổi chóng mặt, chuyển hóa

chaotic, ambiguous, unpredictable.

hỗn đoạn, mơ hồ, không thể đoán trước.

And people are okay with it.

Và mọi người đều thấy thoải mái

And then globalization is taking place.

Và rồi toàn cầu hóa xảy ra.

The demands of modern institutional thinking is coming in.

Những đòi hỏi của lối suy nghĩ hiện đại cứng nhắc tràn vào.

Which is rooted in one-life culture.

Mà cội rễ sâu xa là nền văn hóa sống-một-đời

And a clash is going to take place,

Và những xung đột rồi cũng sẽ xảy ra

like on the banks of the Indus.

giống như trên đôi bờ con sông Indus.

It is bound to happen.

Nó chắc chắn sẽ xảy ra.

I have personally experienced it. I'm trained as a medical doctor.

Tôi đã trải nghiệm cá nhân về điều này. Tôi được đào tạo là 1 bác sĩ.

I did not want to study surgery. Don't ask me why.

Tôi không thích học môn phẫu thuật. Đừng hỏi tại sao.

I love mythology too much.

Tôi yêu thần thoại học vô cùng.

I wanted to learn mythology. But there is nowhere you can study.

Tôi muốn học về thần thoại. Nhưng không nơi đâu dạy.

So, I had to teach it to myself.

Vì thế tôi phải tự dạy chính mình.

And mythology does not pay, well, until now.

Và thần thoại học không bao giờ kiếm cơm được, vâng, tận bây giờ.

(Laughter)

(Cười)

So, I had to take up a job. And I worked in the pharma industry.

Vì thế tôi đã phải đi tìm việc. Và tôi đã làm việc trong ngành công nghiệp dược.

And I worked in the healthcare industry.

Tôi cũng đã làm trong công nghiệp chăm sóc sức khỏe.

And I worked as a marketing guy, and a sales guy,

Và tôi đã làm tiếp thị, một gã bán hàng,

and a knowledge guy, and a content guy, and a training guy.

một trí thức, một kẻ an phận, một kẻ được đào tạo.

I even was a business consultant, doing strategies and tactics.

Thậm chí tôi từng là một cố vấn kinh doanh, hoạch định nên chiến lược và thủ thuật.

And I would see the exasperation

Và tôi đã thấy sự điên tiết

between my American and European colleagues,

của những đồng sự người Anh và Mỹ,

when they were dealing with India.

khi họ phải đương đầu với Ấn Độ này.

Example: Please tell us the process

Hãy nói cho chúng tôi nghe về quy trình

to invoice hospitals.

lập hóa đơn bệnh viện?

Step A. Step B. Step C. Mostly.

Bước A này. Bước B này. Bước C này. Hầu hết là thế.

(Laughter)

(Cười)

How do you parameterize "mostly"?

Làm sao bạn có thể thể hiện được sự “hầu hết”?

How do you put it in a nice little software? You can't.

Làm thế nào nhét nó vào được một phần mềm nhỏ xinh đây? Bạn không làm được đâu.

I would give my viewpoints to people.

Tôi đã từng thể hiện quan điểm của mình với nhiều người.

But nobody was interested in listening to it,

Nhưng chẳng ai thích thú nghe cả,

you see, until I met Kishore Biyani of the Future group.

và rồi, cho tối khi tôi gặp Kishore Biyani ở nhóm Tương lai.

You see, he has established the largest retail chain, called Big Bazaar.

Bạn biết không, ông ấy chính là người đã thiết lập nên chuỗi cửa hàng bán lẻ lớn nhất Ấn Độ, Big Bazaar.

And there are more than 200 formats,

Có khoảng hơn 200 chi nhánh,

across 50 cities and towns of India.

trải khắp 50 thành phố và các huyện thị của Ấn Độ

And he was dealing with diverse and dynamic markets.

Và ông ấy đã phải đối mặt với nhiều thương trường luôn biến đổi và năng động.

And he knew very intuitively,

Và ông ấy, bằng trực giác,

that best practices,

nhận ra rằng những phương cách làm ăn hiệu quả nhất

developed in Japan and China and Europe and America

ở Nhật Bản, Trung Quốc, Châu Âu, châu Mỹ

will not work in India.

đều sẽ vô hiệu ở Ấn Độ

He knew that institutional thinking doesn't work in India. Individual thinking does.

Ông ấy ngộ ra rằng lối suy nghĩ kiểu tập thể hóa vô hiệu ở Ấn Độ. Chỉ có suy nghĩ theo lối cá nhân là có hiệu quả.

He had an intuitive understanding of the mythic structure of India.

Ông ấy đã thấu hiểu được một cách rất trực quan cấu trúc thần thoại của Ấn Độ.

So, he had asked me to be the Chief Belief Officer, and said,

Vì thế ông ấy đã mời tôi làm Trưởng Phòng phụ trách về đức tin, và nói,

"All I want to do is align belief."

“Tất cả những gì anh cần làm là kiến dựng niềm tin”

Sounds so simple.

Nghe thì có vẻ đơn giản

But belief is not measurable.

Nhưng niềm tin là thứ không đong đếm được.

You can't measure it. You can't manage it.

Bạn không thể nào đo lường được nó. Bạn cũng không thể chế ngự được nó.

So, how do you construct belief?

Vậy, bạn kiến tạo niềm tin như thế nào đây?”

How do you enhance the sensitivity of people to Indian-ness.

Làm cách nào mà bạn có thể nâng tính nhạy cảm của tất cả mọi người lên mức Ấn Độ hóa đây?

Even if you are Indian, it is not very explicit, it is not very obvious.

Thậm chí ngay cả khi bạn là người Ấn Độ đi nữa, thì điều đó cũng không phải luôn minh bạch và rõ ràng.

So, I tried to work on the standard model of culture,

Vì thế tôi đã cố gắng vươn tới những mẫu hình văn hóa chuẩn mực,

which is, develop stories, symbols and rituals.

hay,mở mang những câu chuyện, những biểu trưng và những nghi lễ.

And I will share one of the rituals with you.

Và tôi cũng xin chia sẻ với các bạn một nghi lễ như sau.

You see it is based on the Hindu ritual of Darshan.

Bạn sẽ thấy nó dựa trên nghi lễ Hindu về Darshan.

Hindus don't have the concept of commandments.

Những người theo đạo Hindu không hề có khái niệm về những lời răn dạy.

So, there is nothing right or wrong in what you do in life.

Vì thế, không có khái niêm đúng hay sai trong tất cả những việc mà bạn làm trong đời.

So, you're not really sure how you stand in front of God.

Và bạn cũng không biết phải trình diện trước Chúa Trời như thế nào.

So, when you go to the temple, all you seek is an audience with God.

Nên, khi tới đền thờ, bạn sẽ chỉ muốn làm một khán giả của Chúa mà thôi.

You want to see God.

Bạn muốn được chiêm ngưỡng Chúa.

And you want God to see you, and hence the gods have very large eyes,

Và bạn cũng mong muốn Chúa sẽ nhìn thấy mình. Và vì thế những Thiên Chúa ấy phải có những con mắt thật lớn,

large unblinking eyes,

cặp mắt lớn không bao giờ chớp,

sometimes made of silver,

đôi khi còn làm bằng bạc nữa,

so they look at you.

và chúng nhìn bạn.

Because you don't know whether you're right or wrong, and so all you seek

Vì bạn không biết mình đã đúng hay sai, bạn sẽ mong nhận được

is divine empathy.

sự thấu hiểu thiêng liêng của các thánh thần.

"Just know where I came from, why I did the Jugaad."

“Hãy hiểu con đến từ đâu, vì sao con lại lái xe thồ”.

(Laughter)

(Cười)

"Why did I do the setting,

“ Vì sao con lại làm vậy,

why I don't care for the processes. Just understand me, please."

vì sao con không quan tâm đến quá trình, xin hãy hiểu thấu lòng con.”

And based on this, we created a ritual for leaders.

Và dựa trên đó chúng tôi đã kiến tạo nên một lễ nghi cho những nhà lãnh đạo.

After a leader completes his training and is about to take over the store,

Sau khi một nhà lãnh đạo hoàn tất khóa đào tạo và chuẩn bị tiếp quản một cửa hàng,

we blindfold him, we surround him with the stakeholders,

chúng tôi bịt mắt ông ấy lại, và để các đối tác,

the customer, his family, his team, his boss.

khách hàng, ngưòi nhà, đồng nghiệp, ông chủ vây quanh ông ta.

You read out his KRA, his KPI, you give him the keys,

Rôi bạn đọc to những trách nhiệm, nhứng chỉ tiêu chính phải đạt, rồi bạn đưa chiếc chìa khóa cho ông ta,

and then you remove the blindfold.

rồi bạn tháo băng bịt mắt của ông ta ra.

And invariably, you see a tear,

Và bạn sẽ luôn luôn nhìn thấy những hàng nước mắt,

because the penny has dropped.

bởi vì vấn đề đã đươc thấu tỏ.

He realizes that to succeed,

Ông ấy nhận ra rằng, để thành công

he does not have to be a "professional,"

thì không cần phải là một chuyên gia,

he does not have to cut out his emotions,

không cần phải rũ bỏ mọi cảm xúc,

he has to include all these people

mà hãy làm cho tất cả những con người kia

in his world to succeed, to make them happy,

trong thế giới của mình cùng thành công và hạnh phúc,

to make the boss happy, to make everyone happy.

làm cho ông chủ hạnh phúc,làm cho mọi người cùng hạnh phúc.

The customer is happy, because the customer is God.

Khách hàng hạnh phúc, vì khách hàng là Thượng đế.

That sensitivity is what we need. Once this belief enters,

Đó chính là sự nhạy cảm mà chúng tôi cần. Một khi niềm tin ấy thầm nhuần,

behavior will happen, business will happen.

cách hành xử sẽ thể hiện, kinh doanh sẽ thể hiện.

And it has.

Và điều đó đã xảy ra.

So, then we come back to Alexander

Vậy, trở lại với câu chuyện Alexander

and to the gymnosophist.

và triết gia.

And everybody asks me, "Which is the better way, this way or that way?"

Và mọi người hỏi tôi ”Đâu là con đường tốt hơn, lối này hay lối kia?”

And it's a very dangerous question,

Và đây là một câu hỏi rất hiểm hóc.

because it leads you to the path of fundamentalism and violence.

Vì nó dẫn bạn tới đức tin cực đoan và bạo lực.

So, I will not answer the question.

Vì thế tôi sẽ không trả lời câu hỏi này đâu.

What I will give you is an Indian answer,

Những gì tôi có thể nói với bạn chỉ là cách trả lời của người Ấn Độ,

the Indian head-shake.

cái ngúc ngoắc đầu mà thôi.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Depending on the context,

Tùy thuộc vào hoàn cảnh,

depending on the outcome,

tùy thuộc vào kết quả,

choose your paradigm.

hãy tự chọn lối đi cho mình.

You see, because both the paradigms are human constructions.

Bạn thấy đấy, tất cả các phương thức đều do con người tạo ra.

They are cultural creations,

Chúng là những sáng tạo mang tính văn hóa

not natural phenomena.

chứ hoàn toàn không phải là hiện tượng tự nhiên.

And so the next time you meet someone, a stranger,

Và vì thế nếu lần tới bạn có gặp ai đó, một người lạ nào đó,

one request:

tôi chỉ có một đề nghị thôi:

Understand that you live in the subjective truth,

hãy hiểu rằng bạn đang sống trong thế giới chủ quan của mình,

and so does he.

và anh ta cũng vậy thôi.

Understand it.

Hãy hiểu điều đó.

And when you understand it you will discover something spectacular.

Và khi bạn hiểu rồi, bạn sẽ khám phá ra nhiều điều kỳ diệu.

You will discover that within infinite myths

Bạn sẽ phát hiện ra rằng trong thần thoại vô định

lies the eternal truth.

luôn có sự thật vĩnh hằng

Who sees it all?

Ai mà biết tất cả được đây?

Varuna has but a thousand eyes.

Chúa Trời cũng chỉ có một ngàn mắt,

Indra, a hundred.

thần Indira có một trăm mắt.

You and I, only two.

Còn tôi và bạn, chỉ hai mà thôi.

Thank you. Namaste.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)