Kailash Satyarthi: How to make peace? Get angry

Translator: Phu M. Dinh Reviewer: Huyen Nguyen

Today, I am going to talk about anger.

Hôm nay tôi sẽ bàn về sự tức giận.

When I was 11,

Khi tôi lên 11,

seeing some of my friends leaving the school

nhìn thấy đám bạn phải bỏ học

because their parents could not afford textbooks

vì bố mẹ họ không đủ tiền mua nổi sách giáo khoa

made me angry.

khiến tôi tức giận.

When I was 27,

Khi tôi 27,

hearing the plight of a desperate slave father

nghe về hoàn cảnh của một người cha nô lệ

whose daughter was about to be sold to a brothel

con gái ông sắp bị bán cho một nhà thổ

made me angry.

khiến tôi tức giận.

At the age of 50,

Ở tuổi 50,

lying on the street, in a pool of blood,

nằm sõng soài trên phố, giữa vũng máu,

along with my own son,

cùng với con trai mình,

made me angry.

khiến tôi tức giận.

Dear friends, for centuries we were taught anger is bad.

Các bạn thân mến, trong hàng thế kỉ chúng ta được dạy "tức giận là xấu".

Our parents, teachers, priests --

Bố mẹ ta, thầy cô giáo, các vị mục sư -

everyone taught us how to control and suppress our anger.

họ đã dạy ta cách kiềm chế và kìm nén cơn giận dữ.

But I ask why?

Nhưng tôi đang hỏi tại sao?

Why can't we convert our anger for the larger good of society?

Tại sao chúng ta không thể biến cơn giận thành một thứ tốt đẹp cho xã hộ?i

Why can't we use our anger

Sao ta không dùng sự tức giận

to challenge and change the evils of the world?

để đương đầu và thay đổi sự xấu xa độc ác?

That I tried to do.

Đó là cách tôi đã cố thực hiện.

Friends,

Các bạn,

most of the brightest ideas came to my mind out of anger.

hầu hết những ý tưởng sáng tuyệt vời nhất của tôi xuất phát từ cơn giận dữ.

Like when I was 35 and sat in a locked-up, tiny prison.

Như năm tôi 35 tuổi, ngồi trong một phòng giam nhỏ khóa kín.

The whole night, I was angry.

Tôi đã tức giận cả đêm.

But it has given birth to a new idea.

Nhưng chính nó là nơi sản sinh ra một ý tưởng mới.

But I will come to that later on.

Tuy nhiên, tôi sẽ trở lại điều này sau.

Let me begin with the story of how I got a name for myself.

Hãy bắt đầu với câu chuyện tôi đã có cái tên của riêng mình như thế nào.

I had been a big admirer of Mahatma Gandhi since my childhood.

Tôi ngưỡng mộ Mahatma Gandhi từ khi còn nhỏ.

Gandhi fought and lead India's freedom movement.

Gandhi đã chiến đầu và lãnh đạo cuộc chiến giành tự do cho Ấn Độ.

But more importantly,

Nhưng quan trọng hơn cả,

he taught us how to treat the most vulnerable sections,

ông ấy đã dạy chúng ta cách đối xử với những tầng lớp đáng thương nhất,

the most deprived people, with dignity and respect.

những con người cùng khổ, với cả nhân phẩm và sự trân trọng.

And so, when India was celebrating

Vì thế, khi Ấn Độ đang kỉ niệm

Mahatma Gandhi's birth centenary in 1969 --

trăm năm ngày sinh Mahatma Gandhi năm 1969

at that time I was 15 --

lúc đó tôi 15 tuổi

an idea came to my mind.

một ý tưởng lóe lên trong đầu tôi,

Why can't we celebrate it differently?

Sao chúng ta không kỉ niệm nó theo cách khác nhỉ?

I knew, as perhaps many of you might know,

Tôi biết, có lẽ nhiều người biết rằng

that in India, a large number of people are born in the lowest segment of caste.

ở Ấn Độ, rất đông người dân sinh ra trong tầng lớp dưới đáy xã hội.

And they are treated as untouchables.

Và họ bị cư xử như những người đáng kinh tởm.

These are the people --

Họ là những người

forget about allowing them to go to the temples,

bị tước quyền đi vào các ngôi đền,

they cannot even go into the houses and shops of high-caste people.

họ thậm chí không thể vào các ngôi nhà, cửa hàng của người thượng lưu

So I was very impressed with the leaders of my town

Và tôi đã bị thuyết phục bởi những nhà lãnh đạo thị trấn tôi

who were speaking very highly against the caste system and untouchability

những người lên tiếng chống lại sự phân hóa tầng lớp và sự khinh bỉ

and talking of Gandhian ideals.

nối tiếp lý tưởng của Gandhi.

So inspired by that, I thought, let us set an example

Như được truyền cảm hứng, tôi đã nghĩ, hãy cùng nhau làm phép thử

by inviting these people to eat food cooked and served

bằng cách mời những người này đến ăn đồ ăn sẵn và được phục vụ

by the untouchable community.

bởi cộng đồng những người bị khinh miệt.

I went to some low-caste, so-called untouchable, people,

Tôi đã tìm đến những người nổi tiếng thuộc tầng lớp hạ đẳng

tried to convince them, but it was unthinkable for them.

cố thuyết phục họ, nhưng thật khó nghĩ đối với họ.

They told me, "No, no. It's not possible. It never happened."

Họ nói với tôi "Không, không. Không thể được. Điều đó chưa từng xảy ra"

I said, "Look at these leaders,

Tôi đã nói "Hãy nhìn những vị lãnh tụ này,

they are so great, they are against untouchability.

Họ thật vĩ đại, họ chống lại sự khinh bỉ.

They will come. If nobody comes, we can set an example."

Họ sẽ đến. Nếu không ai đến, chúng ta cứ thử xem"

These people thought that I was too naive.

Những người này nghĩ tôi còn quá ngây thơ.

Finally, they were convinced.

Cuối cùng, họ bị thuyết phục.

My friends and I took our bicycles and invited political leaders.

Những người bạn của tôi và tôi cùng đạp xe đi mời những nhà lãnh đạo chính trị.

And I was so thrilled, rather, empowered

Và tôi rất vui mừng, hơn thế nữa, rất phấn khích

to see that each one of them agreed to come.

khi thấy từng người họ đồng ý đến.

I thought, "Great idea. We can set an example.

Tôi nghĩ, " Một ý tưởng tuyệt vời! Chúng ta có thể đưa ra một phép thử.

We can bring about change in the society."

Chúng ta có thể mang đến sự thay đổi cho xã hội"

The day has come.

Và ngày này đã đến.

All these untouchables, three women and two men,

Tất cả những người nổi tiếng, ba người phụ nữ và hai người đàn ông

they agreed to come.

họ đều đồng ý đến.

I could recall that they had used the best of their clothes.

Tôi tưởng tượng rằng họ mặc những bộ trang phục thật đẹp,

They brought new utensils.

mua những loại mới nhất,

They had taken baths hundreds of times

tắm gọi kĩ càng.

because it was unthinkable for them to do.

Vì tất cả chỉ là phi lý nếu họ làm như vậy.

It was the moment of change.

Đó là thời khắc của sự thay đổi.

They gathered. Food was cooked.

Họ đã tập hợp với nhau. Thức ăn đã nấu chín.

It was 7 o'clock.

Lúc đó, đồng hồ chỉ 7 giờ.

By 8 o'clock, we kept on waiting,

Đến 8 giờ, chúng tôi vẫn tiếp tục chời đợi

because it's not very uncommon that the leaders become late,

vì việc những nhà lãnh đạo đến trễ không phải là không có,

for an hour or so.

trong khoảng một tiếng hoặc hơn thế.

So after 8 o'clock, we took our bicycles and went to these leaders' homes,

Và rồi sau 8 giờ, chúng tôi đạp xe đến nhà những nhà lãnh đạo này,

just to remind them.

để gợi nhắc họ.

One of the leader's wives told me,

Người vợ của một nhà lãnh đạo nói với tôi,

"Sorry, he is having some headache, perhaps he cannot come."

"Xin lỗi, anh ấy đang đau đầu, có thể anh ấy sẽ không đến."

I went to another leader

Nên tôi đi đến nhà người khác

and his wife told me, "Okay, you go, he will definitely join."

và người vợ của ông ta nói với tôi: "Được rồi, các cháu cứ đi đi, anh ta chắc chắc sẽ đến."

So I thought that the dinner will take place,

Nên tôi nghĩ bữa tiệc đó cũng sẽ diễn ra,

though not at that large a scale.

mặc dù quy mô bữa tiệc không được to lắm.

I went back to the venue, which was a newly built Mahatma Gandhi Park.

Tôi trở về khu công viên mới được xây Mahatma Gandhi, địa điểm diễn ra bữa tiệc.

It was 10 o'clock.

Và lúc đó đã 10 giờ.

None of the leaders showed up.

Nhưng không ai trong số họ xuất hiện.

That made me angry.

Điều đó khiến tôi rất tức giận.

I was standing, leaning against Mahatma Gandhi's statue.

Tôi đứng tựa bên cạnh bức tượng của Mahatma Gandhi.

I was emotionally drained, rather exhausted.

Tôi trở nên trầm cảm, và hơn thế, tôi kiệt sức.

Then I sat down where the food was lying.

Và rồi nằm cạnh bên đống thức ăn.

I kept my emotions on hold.

Tôi cố kiềm chế cảm xúc của mình.

But then, when I took the first bite,

Nhưng sau khi cắn miếng thức ăn đầu tiên,

I broke down in tears.

tôi đã khóc một cách nức nở.

And suddenly I felt a hand on my shoulder.

Và đột nhiên, tôi cảm thấy có một bàn tay đặt trên vai.

And it was the healing, motherly touch of an untouchable woman.

Một bày tay ấm áp của một người phụ nữ nổi tiếng

And she told me, "Kailash, why are you crying?

Và bà ấy nói với tôi, "Kailash, tại sao cháu khóc?"

You have done your bit.

Cháu đã làm được một điều.

You have eaten the food cooked by untouchables,

Cháu đã ăn được thức ăn của những người nổi tiếng,

which has never happened in our memory."

điều này dường như chưa từng xảy ra trong ký ức chúng ta.

She said, "You won today."

Bà ấy nói: "Cháu đã chiến thắng hôm nay."

And my friends, she was right.

Và thưa các bạn, bà ấy đã đúng.

I came back home, a little after midnight,

Tôi quay trở về nhà, một lúc sau nửa đêm,

shocked to see that several high-caste elderly people

giật mình khi thấy vài người lớn tuổi thuộc tầng lớp quý tộc

were sitting in my courtyard.

cùng ngồi ở sân nhà tôi.

I saw my mother and elderly women were crying

Tôi thấy mẹ và những cụ già đang khóc

and they were pleading to these elderly people

và họ đang nài nỉ những người này

because they had threatened to outcaste my whole family.

vì những người này đe đọa sẽ trục xuất tất cả gia đình tôi.

And you know, outcasting the family is the biggest social punishment

Và các bạn biết đó, trục xuất gia đình là một sự trừng phạt nặng nề nhất trong xã hội

one can think of.

mà một người có thể nghĩ ra.

Somehow they agreed to punish only me, and the punishment was purification.

Nhưng một cách nào đó, những người này đồng ý chỉ trừng phạt tôi, và sự trừng phạt đó chính là sự thanh lọc.

That means I had to go 600 miles away from my hometown

Điều đó có nghĩa tôi phải đi xa 600 dặm khỏi thị trấn của mình

to the River Ganges to take a holy dip.

đến sông Ganges để rửa sạch tâm hồn trong dòng nước thánh.

And after that, I should organize a feast for priests, 101 priests,

Và rồi sau đó tôi nên tổ chức một buổi lễ cho các vị mục sư, chính xác là 101 vị,

wash their feet and drink that water.

rửa chân cho họ và uống thứ nước đó.

It was total nonsense,

Điều này hoàn toàn vô lý,

and I refused to accept that punishment.

và tôi đã từ chối sự trừng phạt đó.

How did they punish me?

Vậy họ trừng phạt tôi như thế nào?

I was barred from entering into my own kitchen and my own dining room,

Tôi bị cấm vào nhà bếp và phòng ăn.

my utensils were separated.

Đồ dùng của tôi bị chia.

But the night when I was angry, they wanted to outcaste me.

Nhưng vào ban đêm khi tôi giận dữ, họ sẽ lại muốn trục xuất tôi.

But I decided to outcaste the entire caste system.

Thế là tôi quyết định từ bỏ cả hệ thống dòng tộc.

(Applause)

(Vỗ tay)

And that was possible because the beginning would have been

Và điều đó dường như là điều khả thi khi

to change the family name, or surname,

thay đổi họ và tên

because in India, most of the family names are caste names.

bởi vì ở Ấn Độ, đa số tên họ của chúng ta có chung tên họ với dòng tộc.

So I decided to drop my name.

Nên tôi, đã quyết định từ bỏ tên họ của mình.

And then, later on, I gave a new name to myself: Satyarthi,

Và từ đó đến nay, tôi tự đặt tên cho mình: Satyarthi

that means, "seeker of truth."

có nghĩa là: "Người tìm sự thật."

(Applause)

(Vỗ tay)

And that was the beginning of my transformative anger.

Và đó là sự khởi đầu cho sự thay đổi cơn giận dữ của tôi.

Friends, maybe one of you can tell me,

Các bạn, có thể một trong các bạn kể cho tôi rằng,

what was I doing before becoming a children's rights activist?

tôi đã làm gì trước khi là một nhà hoạt động về quyền trẻ em?

Does anybody know?

Có ai biết không?

No.

Không.

I was an engineer, an electrical engineer.

Tôi đã là một kỹ sư, một kỹ sư điện tử.

And then I learned how the energy

Tôi đã học cách mà năng lượng

of burning fire, coal,

từ những ngọn lửa đang bùng cháy, dầu mỏ,

the nuclear blast inside the chambers,

các vụ nổ hạt nhân bên trong lò,

raging river currents,

những dòng chảy thịnh nộ của những con sông,

fierce winds,

những cơn gió giận dữ,

could be converted into the light and lives of millions.

có thể chuyển hóa thành ánh sáng và sự sống của hàng triệu sinh linh.

I also learned how the most uncontrollable form of energy

Tôi cũng đã học cách mà những loại hình năng lượng khó có thể kiểm soát

could be harnessed for good and making society better.

có thể được ổn định phục vụ cho nhu cầu xã hội tốt hơn.

So I'll come back to the story of when I was caught in the prison:

Nên tôi quay trở lại với câu chuyện về tôi lúc tôi bị giam trong ngục:

I was very happy freeing a dozen children from slavery,

Tôi đã rất vui mừng khi giải phóng hàng tá trẻ em khỏi kiếp nô lệ,

handing them over to their parents.

và giao các em cho phụ huynh chúng.

I cannot explain my joy when I free a child.

Tôi khó có lời nào diễn tả sự vui mừng khi mang đến sự tự do cho một đứa bé.

I was so happy.

Tôi đã rất hạnh phúc.

But when I was waiting for my train to come back to my hometown, Delhi,

Nhưng khi tôi đang đợi cho chuyến tàu trở về thị trấn quê hương tôi, Delhi

I saw that dozens of children were arriving;

Tôi thấy có hàng tá trẻ em đang tiến đến;

they were being trafficked by someone.

chúng đang bị mua bán.

I stopped them, those people.

Vì thế tôi dừng chân những đứa bé này

I complained to the police.

rồi kể cho cảnh sát

So the policemen, instead of helping me,

Vị cảnh sát, thay vì giúp đỡ tôi

they threw me in this small, tiny shell, like an animal.

thì lại đưa tôi vào trong chuồng bé tí này, như một con vật.

And that was the night of anger

Và đó là đêm của sự giận dữ

when one of the brightest and biggest ideas was born.

khi mà một trong những ý tưởng vĩ đại và sáng suốt nhất hình thành.

I thought that if I keep on freeing 10 children, and 50 more will join,

Tôi nghĩ rằng nếu như tiếp tục giải phóng 10 đứa trẻ, thì vẫn sẽ có thêm 50 sẽ bị mua bán,

that's not done.

điều đó chưa hoàn tất.

And I believed in the power of consumers,

Và tôi tin vào sức mạnh của những người tiêu dùng,

and let me tell you that this was the first time

và để tôi kể cho các bạn nghe đây là lần đầu tiên

when a campaign was launched by me or anywhere in the world,

khi mà một chiến dịch được tôi tiến hành hoặc ở bất cứ đâu trên thế giới,

to educate and sensitize the consumers

để giáo dục và cảm hóa những người tiêu dùng

to create a demand for child-labor-free rugs.

đê hình thành việc giải thoát lao động

In Europe and America, we have been successful.

Ở Châu Âu và Châu Mỹ, chúng tôi đã rất thành công,

And it has resulted in a fall in child labor

Và chiến dịch cũng đã mang lại kết quả trong việc giảm thiểu số lượng lao động trẻ em

in South Asian countries by 80 percent.

ở các quốc gia Nam Á khoảng 80%.

(Applause)

(Vỗ tay)

Not only that, but this first-ever consumer's power, or consumer's campaign

Không chỉ thế, sức mạnh của sự tiên dùng, hoặc chiến dịch tiêu dùng

has grown in other countries and other industries,

càng lúc gia tăng ở các quốc gia và nền công nghiệp khác,

maybe chocolate, maybe apparel, maybe shoes -- it has gone beyond.

có thể là sô cô là, có thể là quần áo, có thể là giày dép - tất cả đều vượt xa

My anger at the age of 11,

Sự giận dữ của tôi ở tuổi 11,

when I realized how important education is for every child,

khi phát hiện việc giáo dục cho mọi trẻ em quan trọng như thế nào,

I got an idea to collect used books and help the poorest children.

Tôi có một ý tưởng về việc thu gom sách và giúp đỡ cho những trẻ em nghèo.

I created a book bank at the age of 11.

Tôi đã tạo ra một ngân hàng sách ở tuổi 11

But I did not stop.

Nhưng tôi không ngừng ở đó.

Later on, I cofounded

Đến nay, tôi đã cùng hợp tác

the world's single largest civil society campaign for education

với một chiến dịch xã hội lớn nhất thế giới cho việc giáo dục

that is the Global Campaign for Education.

đó là the Global Campaign for Education.

That has helped in changing the whole thinking towards education

Chiến dịch đã giúp thay đổi hoàn toàn lối suy nghĩ đối với việc giáo dục

from the charity mode to the human rights mode,

từ việc từ thiện cho đến các quyền của con người,

and that has concretely helped the reduction of out-of-school children

và nó đã giảm thiểu lượng trẻ em thất học

by half in the last 15 years.

một nửa trong suốt 15 năm.

(Applause)

(Vỗ tay)

My anger at the age of 27,

Sự giận dữ của tôi ở tuổi 27,

to free that girl who was about to be sold to a brothel,

việc giải thoát cho cô gái đang chuẩn bị bán vào một nhà thổ

has given me an idea

đã cho tôi một ý tưởng

to go for a new strategy of raid and rescue,

lập nên một chiến lược giải cứu,

freeing children from slavery.

giải thoát trẻ em khỏi nô lệ.

And I am so lucky and proud to say that it is not one or 10 or 20,

Và tôi đã rất may mắn và tự hào khi nói đó không phải 1 hoặc 10 hoặc 20

but my colleagues and I have been able to physically liberate 83,000 child slaves

mà đồng nghiệp của tôi và tôi đã có thể vận động giải thoát cho 83,000 trẻ em khỏi sự nô lệ

and hand them over back to their families and mothers.

và giao chúng về cho gia đình.

(Applause)

(Vỗ tay)

I knew that we needed global policies.

Tôi biết rằng chúng ta cần có những chính sách toàn cầu.

We organized the worldwide marches against child labor

Chúng ta đã tổ chức những chiến dịch để chống lại nạn lao động trẻ em trên toàn thế giới

and that has also resulted in a new international convention

và điều đó đã mang đến một hiệp ước quốc tế mới

to protect the children who are in the worst forms.

trong việc bảo vệ trẻ em ở những hoàn cảnh khó khăn nhất.

And the concrete result was that the number of child laborers globally

Và kết quả cụ thể chính là số lượng lao động trẻ em toàn cầu

has gone down by one third in the last 15 years.

đã giảm xuống 1/3 trong suốt 15 năm.

(Applause)

(Vỗ tay)

So, in each case,

Nên, trong mỗi hoàn cảnh,

it began from anger,

tất cả đều bắt đầu với sự giận dữ

turned into an idea,

chính nó hóa thành ý tưởng,

and action.

và hành động.

So anger, what next?

Vậy giận dữ, tiếp theo là gì?

Idea, and --

Ý tưởng, và --

Audience: Action

Khán giả: Hành động

Kailash Satyarthi: Anger, idea, action. Which I tried to do.

Kailash Satyarthi: Sự giận dữ, ý tưởng, hành động. Điều mà tôi đang cố gắng làm.

Anger is a power, anger is an energy,

Sự giận dữ là sức mạnh, là năng lượng

and the law of nature is that energy

và theo quy luật tự nhiên, năng lượng đó

can never be created and never be vanished, can never be destroyed.

nó không bao giờ được tạo ra và không bao giờ bị biến mất hay phá hủy.

So why can't the energy of anger be translated and harnessed

Vậy tại sao nguồn năng lượng của sự giận dữ không thể được chuyển hóa và ổn định

to create a better and beautiful world, a more just and equitable world?

để tạo nên một thế giới tốt đẹp, một thế giới công bằng hơn?

Anger is within each one of you,

Sự giận dự có sẵn bên trong mỗi các bạn

and I will share a secret for a few seconds:

và tôi sẽ chia sẻ một bí mật trong vài giây:

that if we are confined in the narrow shells of egos,

đó là nếu chúng ta bị ràng buộc trong cái không gian hẹp của cái tôi,

and the circles of selfishness,

và vòng tròn của sự ích kỷ,

then the anger will turn out to be hatred, violence, revenge, destruction.

thì sự giận dữ hóa ra chỉ là sự thù ghét, bạo lực, trả thù và sự phá hủy.

But if we are able to break the circles,

Nhưng nếu chúng ta có thể làm vỡ cái vòng tròn đó,

then the same anger could turn into a great power.

thì cùng với sự giận dữ đó nó sẽ chuyển hóa thành một sức mạnh vĩ đại/

We can break the circles by using our inherent compassion

Chúng ta có thể làm vỡ cái vòn tròn đó bằng lòng trắc ẩn vốn có của chúng ta

and connect with the world through compassion to make this world better.

và kết nối với thế giới thông qua lòng trắc ẩn để giúp thế giới này trở nên tươi đẹp hơn.

That same anger could be transformed into it.

Chính cùng sự giận dự đó đã chuyển hóa vào điều đó.

So dear friends, sisters and brothers, again, as a Nobel Laureate,

Vậy thưa các bạn, các anh chị em, một lần nữa, với cương vị là một người từng nhận giải Nobel,

I am urging you to become angry.

Tôi đang khuyến khích các bạn trở nên giận dữ.

I am urging you to become angry.

Tôi đang khuyến khích các bạn trở nên giận dữ.

And the angriest among us

Và những người giận dữ nhất đang ở trong chúng ta

is the one who can transform his anger into idea and action.

là những người có thể chuyển hóa cơn giận dữ thành ý tưởng và hành động.

Thank you so much.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: For many years, you've been an inspiration to others.

Chris Anderson: Trong nhiều năm, ông đã trở thành một nguồn cảm hứng đối với những người khác.

Who or what inspires you and why?

Vậy ai hoặc điều gì đã truyền cảm hứng cho ông và tại sao?

KS: Good question.

Kailash Satyarthi: Một câu hỏi hay.

Chris, let me tell you, and that is the truth,

Chris, để tôi kể cho bạn nghe, và đây là sự thật

each time when I free a child,

mỗi lần tôi mang đến sự tự do cho một em bé

the child who has lost all his hope that he will ever come back to his mother,

đứa bé đã mất hoàn toàn niềm tin rằng một ngày nào đó nó sẽ quay về với mẹ của nó.

the first smile of freedom,

Nụ cười đầu tiên của sự tự do

and the mother who has lost all hope

và người mẹ, người mà mất hoàn toàn hi vọng

that the son or daughter can ever come back and sit in her lap,

rằng đứa con trai hoặc con gái có thể quay về và ngồi trong sự bao bọc của cô ta.

they become so emotional

họ trở nên đầy cảm xúc

and the first tear of joy rolls down on her cheek,

và giọt lệ đầu tiên lăn trên má cô ta

I see the glimpse of God in it -- this is my biggest inspiration.

Tôi chợt thấy thoáng qua hình ảnh của Chúa trời trong đó -- đây là cảm hứng lớn nhấtt của tôi.

And I am so lucky that not once, as I said before, but thousands of times,

Và tôi rất may mắn khi một lần. như đã đề cập, nhưng không phải hàng ngàn lần,

I have been able to witness my God in the faces of those children

Tôi có thể chứng khiến hình ảnh Chúa trời của tôi trên gương mặt của những đứa bé ấy

and they are my biggest inspirations.

và đó là cảm hứng lớn nhất của tôi.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)