Bill Davenhall: Your health depends on where you live

Bill Davenhall: Sức khỏe phụ thuộc vào nơi bạn sống

Translator: Nam Nguyen Reviewer: Alice Tran

Can geographic information

Thông tin địa lý

make you healthy?

có thể làm bạn khỏe mạnh được không?

In 2001 I got hit by a train.

Năm 2001 tôi bị một chiếc xe lửa đâm phải.

My train was a heart attack.

Chiếc xe lửa đó chính là bệnh tim của tôi.

I found myself in a hospital

Tôi thấy mình nằm viện

in an intensive-care ward,

trong khu vực chăm sóc đặc biệt,

recuperating from emergency surgery.

hồi phục từ ca phẫu thuật cấp cứu.

And I suddenly realized something:

Tôi chợt nhận ra một điều:

that I was completely in the dark.

rằng tôi hoàn toàn ở trong bóng tối.

I started asking my questions, "Well, why me?"

Tôi bắt đầu hỏi mình, "Vâng, sao lại là tôi?"

"Why now?" "Why here?"

"Sao lại lúc này?" "Và ở đây?"

"Could my doctor have warned me?"

"Chẳng phải bác sĩ đã cánh báo tôi rồi sao?"

So, what I want to do here in the few minutes I have with you

Nên, điều tôi muốn làm ở đây trong những phút ít ỏi

is really talk about what is the formula for life and good health.

là thực sự nói về công thức cho cuộc sống, và cho sức khỏe tốt.

Genetics, lifestyle and environment.

Di truyền, lối sống và môi trường.

That's going to sort of contain our risks,

Những thứ đó hàm ẩn nguy cơ cho chúng ta,

and if we manage those risks

và nếu chúng ta kiểm soát những nguy cơ đó

we're going to live a good life and a good healthy life.

chúng ta sẽ có một cuộc sống tốt, một cuộc sống khỏe mạnh.

Well, I understand the genetics and lifestyle part.

Tôi hiểu được về di truyền và lối sống.

And you know why I understand that?

Và bạn có biết tại sao tôi hiểu không?

Because my physicians constantly

Vì thầy thuốc của tôi

ask me questions about this.

không ngừng hỏi tôi về chuyện này.

Have you ever had to fill out those long,

Bạn có bao giờ phải điền vào những tờ đơn

legal-size forms in your doctor's office?

8½ * 13 inch trong văn phòng bác sĩ?

I mean, if you're lucky enough you get to do it more than once, right?

Ý tôi là, nếu may mắn thì bạn phải làm việc này nhiều hơn một lần, đúng không?

(Laughter)

(Cười)

Do it over and over again. And they ask you questions

Làm đi làm lại. Họ hỏi bạn

about your lifestyle and your family history,

về lối sống và lịch sử gia đình,

your medication history, your surgical history,

lịch sử bệnh lí, lịch sử phẫu thuật,

your allergy history ... did I forget any history?

lịch sử dị ứng, ... tôi còn thiếu lịch sử nào không?

But this part of the equation I didn't really get,

Nhưng một phần của sự cân bằng mà tôi không thực sự nhận ra.

and I don't think my physicians

Và tôi không nghĩ là thầy thuốc

really get this part of the equation.

có thể nhận ra phần này của sự cân bằng.

What does that mean, my environment?

Điều đó nghĩa là gì, môi trường của tôi?

Well, it can mean a lot of things.

Vâng, nó có thể mang nhiều ý nghĩa.

This is my life. These are my life places.

Cuộc sống này là của tôi. Đây là nơi tôi sống.

We all have these.

Chúng ta đều có những thứ này.

While I'm talking I'd like you to also be thinking about:

Khi tôi nói chuyện, hy vọng các bạn cũng nghĩ về

How many places have you lived?

việc bạn đã từng sống ở bao nhiêu nơi?

Just think about that, you know, wander through

Hãy nghĩ về điều đó, bạn biết đó, hãy nhìn lại

your life thinking about this.

cuộc đời bạn và nghĩ về điều này

And you realize that you spend it in a variety of different places.

Và bạn nhận ra rằng bạn đã sống tại nhiều nơi.

You spend it at rest and you spend it at work.

Khi nghỉ ngơi và khi làm việc.

And if you're like me, you're in an airplane a good portion of your time

Nếu giống tôi, bạn sẽ ở trong máy bay, dành nhiều thời gian

traveling some place.

đi du lịch các nơi.

So, it's not really simple

nên, nó không thực sự đơn giản

when somebody asks you, "Where do you live, where do you work,

khi ai đó hỏi bạn, "Bạn sống ở đâu, làm việc ở đâu,

and where do you spend all your time?

và bạn dành toàn bộ thời gian tại nơi nào?

And where do you expose yourselves to risks

Và bạn đưa mình vào những thử thách ở đâu

that maybe perhaps you don't even see?"

mà có thể bạn còn không biết?"

Well, when I have done this on myself,

Khi tôi trả lời câu hỏi này cho bản thân,

I always come to the conclusion

tôi lôn đưa đến kết luận

that I spend about 75 percent of my time

rằng tôi dành 75% thơi gian của mình

relatively in a small number of places.

tương đối ở một số ít địa điểm.

And I don't wander far from that place

Và tôi không đi xa khỏi nơi đó

for a majority of my time,

vào phần lớn thời gian,

even though I'm an extensive global trekker.

dù tôi là người di chuyển các nơi rất nhiều.

Now, I'm going to take you on a little journey here.

Bây giờ, tôi sẽ dẫn các bạn tham quan một chuyến nơi đây.

I started off in Scranton, Pennsylvania.

Tôi bắt đầu ở Scranton Pennsylvania.

I don't know if anybody might hail from northeastern Pennsylvania,

Không biết từ miền đông bắc Pennsylvania có ai chào mừng tôi không.

but this is where I spent my first 19 years

Nhưng là nơi tôi sống 19 năm đầu đời của mình

with my little young lungs.

với hai lá phổi tươi trẻ của mình.

You know, breathing high concentrations here

Bạn biết đấy, hít thở với nồng độ cao

of sulfur dioxide, carbon dioxide

khí sulfur dioxide và cacbonic

and methane gas,

và khí metan,

in unequal quantities -- 19 years of this.

với nồng độ không bằng nhau - 19 năm như thế.

And if you've been in that part of the country,

Và nếu bạn ở đã ở vùng này,

this is what those piles of burning, smoldering coal waste look like.

thì đây là hình ảnh của hàng đống chất thải nhiên liệu cháy âm ỉ.

So then I decided to leave that part of the world,

Nên, tôi quyết định rời nơi này.

and I was going to go to the mid-west.

Và đi đến vùng Trung-tây

OK, so I ended up in Louisville, Kentucky.

Vâng, tôi đã dừng lại ở Louisville Kentucky.

Well, I decided to be neighbors to a place called Rubbertown.

Tôi quyết định sống cạnh vùng gọi là Rubbertown.

They manufacture plastics. They use large quantities chloroprene

Họ sản xuất chất dẻo. Họ dùng một lượng lớn cloropren

and benzene.

và benzen.

Okay, I spent 25 years, in my middle-age lungs now,

Vâng, tối sống ở đó 25 năm, và lá phổi tuổi trung niên của tôi,

breathing various concentrations of that.

đã hít thở những thứ như vậy nhiều rồi.

And on a clear day it always looked like this, so you never saw it.

Một ngày đẹp trời nhìn nó vẫn như vậy, nên bạn không thể nhận ra.

It was insidious and it was really happening.

Nó âm thầm mà nguy hiểm. Thật đấy.

Then I decided I had to get really smart,

Rồi tôi quyết định mình phải thật sáng suốt,

I would take this job in the West Coast.

Tôi sẽ làm công việc này ở bờ Tây.

And I moved to Redlands California.

Tôi chuyển đến Redlands California.

Very nice, and there

Rất đẹp, và ở đó

my older, senior lungs, as I like to call them,

chị gái tôi, phổi đã già, như cách tôi gọi đấy,

I filled with particulate matter, carbon dioxide and very high doses of ozone.

và chứa đầy hóa chất, cacbonic và hàm lượng cao ôzôn.

Okay? Almost like the highest in the nation.

Vâng? Gần như cao nhất cả nước.

Alright, this is what it looks like on a good day.

Đây là cảnh quan môt ngày đẹp trời.

If you've been there, you know what I'm talking about.

Nếu bạn từng ở đó, bạn sẽ biết tôi đang nói về cái gì.

So, what's wrong with this picture?

Vâng, có gì không ổn với bức hình này?

Well, the picture is, there is a huge gap here.

Bức tranh có một lỗ trống lớn ở đây.

The one thing that never happens in my doctor's office:

Có một việc không bào giờ diễn ra trong văn phòng bác sĩ của tôi:

They never ask me about my place history.

Họ không bao giờ hỏi về lịch sử nơi chốn của tôi.

No doctor, can I remember, ever asking me,

Không vị bác sĩ nào, nếu tôi nhớ không lầm, hỏi tôi

"Where have you lived?"

"Ông từng sống ở đâu?"

They haven't asked me what kind of the quality

Họ không hề hỏi tôi về chất lượng

of the drinking water that I put in my mouth

nước uống mà tôi uống

or the food that I ingest into my stomach.

hay thức ăn mà tôi bỏ bụng.

They really don't do that. It's missing.

Họ thực sự không làm chuyện đó. Thực sự là thiếu.

Look at the kind of data that's available.

Hãy nhìn vào những dữ liệu có sẵn.

This data's from all over the world --

Dữ liệu này là từ toàn thế giới --

countries spend billions of dollars investing in this kind of research.

các nước đầu tư hàng tỉ đô la cho dự án nghiên cứu này.

Now, I've circled the places where I've been.

Bây giờ, tôi đã nói về các nơi tôi từng sống.

Well, by design, if I wanted to have a heart attack

Nếu tôi muốn bị đau tim

I'd been in the right places. Right?

thì nên đến những nơi này sống, đúng không?

So, how many people are in the white?

Vậy có bao nhiêu người ở trong vùng màu trắng?

How many people in the room have spent the majority of their life

Bao nhiêu người trong khán phòng đã trải qua phần lờn thời gian cuộc đời

in the white space?

ở những vùng màu trắng?

Anybody? Boy you're lucky.

Có ai không? Anh may mắn đấy.

How many have spent it in the red places?

Bao nhiêu người sống ở các vùng màu đó?

Oh, not so lucky.

Ô, thật không may.

There are thousands of these kinds of maps

Có hàng ngàn loại bản đồ như thế này

that are displayed in atlases

được thể hiển hiện trong các bản đồ địa lí

all over the world.

trên toàn hế giới

They give us some sense of what's going

Nó cho chúng ta thấy sẽ như thế nào

to be our train wreck.

khi cơ thể ta suy nhược.

But none of that's in my medical record.

Nhưng không thông tin nào trên đó được thể hiện trong hồ sơ bệnh lí của tôi.

And it's not in yours either.

Của bạn cũng vậy.

So, here's my friend Paul.

Đây là bạn của tôi, Paul.

He's a colleague. He allowed his cell phone to be tracked

Anh ấy là đồng nghiệp. Anh ta để cho điện thoại của mình ghi lại

every two hours, 24/7,

mỗi 2 giờ, 24/7

365 days out of the year

365 ngày trong năm,

for the last two years, everywhere he went.

đã hai năm qua, tất cả những nơi anh ấy đi đến.

And you can see he's been to a few places around the United States.

Bạn thấy đó, anh ta đi một vài nơi trong nước Mỹ.

And this is where he has spent most of his time.

Và đây là nơi anh ấy trải qua trong phần lớn cuộc đời.

If you really studied that you might have some clues

Nếu bạn xem xét thì sẽ thấy có một vài manh mối

as to what Paul likes to do.

về các việc anh ấy thích làm.

Anybody got any clues? Ski. Right.

Ai có gợi ý nào không? Trượt tuyết. Đúng rồi.

We can zoom in here, and we suddenly see

Nhìn gần vào đây, và ta có thể bất ngờ thấy

that now we see where Paul has really spent a majority of his time.

nơi Paul đã thực sự trải qua gần cả cuộc đời.

And all of those black dots are all of the

Tất cả những điểm đen đều thuộc về

toxic release inventories

nững bản thống kê về độ thải chất độc hại

that are monitored by the EPA.

được Cục bảo vệ môi trường giám sát.

Did you know that data existed?

Bạn có biết dữ liệu này tồn tại không?

For every community in the United States,

Đồi với mỗi cộng đồng tại Mỹ,

you could have your own personalized map of that.

Bạn có thể có bản đồ đó được cá nhân hóa cho mình.

So, our cell phones can now build a place history.

Điện thoại di động của chúng ta có thể xây dựng một lịch sử nơi chốn.

This is how Paul did it. He did it with his iPhone.

Đây là cách Paul đã làm với chiếc iPhone của mình.

This might be what we end up with.

Đó có thể là kết quả của chúng ta.

This is what the physician would have

Đây là thứ mà bác sĩ sẽ có

in front of him and her when we enter that exam room

trước mặt họ khi chúng ta bước vào phòng khám

instead of just the pink slip that said I paid at the counter. Right?

thay vì tờ phiếu màu hồng nói rằng tôi đã trả tiền tại quầy.Đúng chứ?

This could be my little assessment.

Đây là một sự đánh giá nhỏ của tôi.

And he looks at that and he says,

Ông ta nhìn vào đó và nói,

"Whoa Bill,

"Ôi Bill,

I suggest that maybe you not decide,

Tôi cho rằng anh không quyết định,

just because you're out here in beautiful California,

chỉ vì anh ở ngay đây - California xinh đẹp,

and it's warm every day,

và trời ấm áp mỗi ngày

that you get out and run at six o'clock at night.

rằng anh ra ngoài và chay bộ lúc 6 giời tối.

I'd suggest that that's a bad idea Bill,

Tôi cho rằng đó là một ý kiến tồi, Bill à,

because of this report."

vì bản báo cáo này."

What I'd like to leave you for are two prescriptions.

Tôi có hai đơn thuốc dành cho anh.

Okay, number one is, we must teach physicians

Vâng, một là, chúng ta phải dạy những thầy thuốc

about the value of geographical information.

về giá trị của những thông tin về địa lí.

It's called geomedicine. There are about a half a dozen programs in the world right now

Đó được gọi là địa-y học. Có khoảng nửa tá chương trình trên thế giới lúc này đây

that are focused on this.

về chủ đề này.

And they're in the early stages of development.

Chúng vẫn trong giai đoạn sơ khai.

These programs need to be supported,

Những chương trình này cần được trợ giúp.

and we need to teach our future

Và chúng ta cần giáo dục tương lai chúng ta

doctors of the world

các bác sĩ của thế giới

the importance of some of the information

về sự quan trọng của một vài thông tin

I've shared here with you today.

tôi chia sẻ với anh ngày hôm nay.

The second thing we need to do

Điều thứ hai chúng ta cần làm

is while we're spending billions and billions

là trong khi chi hàng tỉ đô la

of dollars all over the world

trên khắp thế giới

building an electronic health record,

xây dựng các hồ sơ bệnh lí điện tử,

we make sure we put a place history

chúng ta cần chắc chắn rằng lịch sử về nơi chốn

inside that medical record.

cần được đưa vào hồ sơ đó.

It not only will be important for the physician;

Điều này không những quan trọng đồi với các thầy thuốc;

it will be important for the researchers

nó còn quan trọng đồi với các nhà nghiên cứu

that now will have huge samples to draw upon.

những người mà từ này sẽ có những đối tượng lớn để quan sát.

But it will also be useful for us.

Nhưng nó cũng có ích cho chúng ta.

I could have made the decision, if I had this information,

Tôi đã co thể đưa ra quyết định, nếu tôi có được thông tin này.

not to move to the ozone capital

rằng không đi đến thủ đô ôzôn

of the United States, couldn't I? I could make that decision.

của nước Mĩ, phải không? Tôi có thể đưa ra quyết định đó

Or I could negotiate with my employer

hay thương lượng với nhà tuyển dụng

to make that decision

để quyết định

in the best interest of myself and my company.

để tốt cho cả tôi và công ty.

With that, I would like to just say that Jack Lord said

Với ý nghĩ đó, tôi muốn nói điểu Jack Lord đã nói

this almost 10 years ago.

cách đây gần 10 năm.

Just look at that for a minute.

Hãy thử nhìn vào đó một lúc.

That was what the conclusion

Đó chính là kết luận

of the Dartmouth Atlas of Healthcare was about,

mà quyển Atlas Y tế Dartmouth đưa ra,

was saying that we can explain the geographic variations

kèm theo rằng chúng ta có thề giải thích nhưng biến đổi về địa lí

that occur in disease, in illness, in wellness,

liên quan đến bệnh tật,

and how our healthcare system actually operates.

và thực sự hệ thống y tế của chúng ta hoạt động thế nào.

That was what he was talking about

Đó chính là điều ông ta nói đến

on that quote.

qua lời trích dẫn đó.

And I would say he got it right almost a decade ago.

Tôi phải nói rằng ông ta đã đúng một thập kỉ trở về trước.

So, I'd very much like to see us begin to

Vì vậy, tôi rất muốn thấy chúng ta bắt đầu

really seize this as an opportunity to get this into our medical records.

tóm lầy cơ hội này để đưa vào hồ sơ bệnh lí.

So with that, I'll leave you that

Tôi nói với các bạn rằng

in my particular view of view of health:

theo quan điểm riêng của tôi về sức khỏe,

Geography always matters.

thông tin về địa lí luôn có giá trị.

And I believe that geographic information

Và tôi tin rằng thông tin địa lí

can make both you and me very healthy. Thank you.

có thể làm cả bạn và tôi khỏe mạnh hơn. Cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)