Kees Moeliker: How a dead duck changed my life

Kees Moeliker: Ölü bir ördek hayatımı nasıl değiştirdi

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: ŞEYMA KÜÇÜK Gözden geçirme: Bahar Tuncgenc

This is the Natural History Museum in Rotterdam,

Burası, küratör olarak çalıştığım

where I work as a curator.

Rotterdam Doğa Tarihi Müzesi.

It's my job to make sure the collection stays okay,

Koleksiyonun iyi durumda olduğunu ve

and that it grows,

büyüdüğünü kontrol etmek benim işim

and basically it means I collect dead animals.

ve bu da, temelde, ölü hayvan koleksiyonu yapıyorum demek oluyor.

Back in 1995,

1995'lere dönersek,

we got a new wing next to the museum.

o günlerde müzenin yanına yeni bir kanat açılmıştı.

It was made of glass,

Camdan yapılmıştı

and this building really helped me to do my job good.

ve bu bina, işimi iyi yapmamda gerçekten yardımcı oldu.

The building was a true bird-killer.

Bina gerçek bir kuş-katiliydi.

You may know that birds don't understand

Tahmin edersiniz ki kuşlar cam kavramını

the concept of glass. They don't see it,

anlamazlar. Onu göremezler,

so they fly into the windows and get killed.

cama doğru uçarlar ve ölürler.

The only thing I had to do was go out,

Benim yapmam gereken tek şey ise dışarı çıkmak,

pick them up, and have them stuffed for the collection.

kuşları toplamak ve koleksiyonum için içlerini doldurmaktı.

(Laughter)

(Gülüşler)

And in those days,

Ve o günlerde,

I developed an ear to identify birds

kuşları, cama çarpınca çıkardıkları çarpma seslerinden

just by the sound of the bangs they made against the glass.

ayırt edebilmek için iyice kulak kesiliyordum.

And it was on June 5, 1995,

Ve 5 Haziran 1995'te,

that I heard a loud bang against the glass

camın dışından gelen şiddetli bir çarpma sesi

that changed my life and ended that of a duck.

benim hayatımı değiştirdi, ördeğinkininse sonu oldu.

And this is what I saw when I looked out of the window.

Camdan dışarı baktığımda gördüğüm şey buydu.

This is the dead duck. It flew against the window.

Buradaki ölü ördek. Cama doğru uçmuştu.

It's laying dead on its belly.

Karnının üstünde ölmüş bir halde yatıyor.

But next to the dead duck is a live duck,

Fakat ölü ördeğin yanında canlı bir ördek var,

and please pay attention.

ve lütfen dikkat ediniz.

Both are of the male sex.

Her ikisinin cinsiyeti de erkek.

And then this happened.

Ve sonra şu olay oldu.

The live duck mounted the dead duck,

Canlı ördek ölü ördeğin üstüne çıktı

and started to copulate.

ve çiftleşmeye başladı.

Well, I'm a biologist. I'm an ornithologist.

Ben bir biyoloğum. Ben bir kuş bilimcisiyim.

I said, "Something's wrong here."

"Burada bir yanlışlık var." dedim.

One is dead, one is alive. That must be necrophilia.

Bir tanesi ölü, bir tanesi canlı. Bu ölü sevicilik olmalı.

I look. Both are of the male sex.

Baktım. İkisinin de cinsiyeti erkek.

Homosexual necrophilia.

Eşcinsel ölü sevicilik.

So I -- (Laughter)

Sonra ben -- (Gülüşler)

I took my camera, I took my notebook,

Kameramı çıkardım, defterimi çıkardım,

took a chair, and started to observe this behavior.

bir sandalye çektim ve bu davranışı gözlemlemeye başladım.

After 75 minutes — (Laughter) —

75 dakika sonra - (Gülüşler) -

I had seen enough, and I got hungry,

göreceğim kadarını görmüştüm ve karnım acıkmıştı

and I wanted to go home.

ve eve gitmek istedim.

So I went out, collected the duck,

Böylelikle dışarı çıktım, ördeği aldım

and before I put it in the freezer,

ve dondurucuya koymadan önce,

I checked if the victim was indeed of the male sex.

kurbanın cinsiyetinin gerçekten erkek olup olmadığını kontrol ettim.

And here's a rare picture of a duck's penis,

İşte bu, bir ördeğin penisinin nadide bir resmi;

so it was indeed of the male sex.

yani ördek gerçekten de erkekti.

It's a rare picture because there are 10,000 species of birds

Bu nadide bir resim, çünkü 10.000 adet kuş çeşidi var

and only 300 possess a penis.

ve bunlardan sadece 300 tanesi penise sahip.

[The first case of homosexual necrophilia in the mallard Anas platyrhynchos (Aves:Anatidae)]

[Yaban ördeklerinde ilk eşcinsel ölü sevicilik vakası Anas platyrhynchos (Kuşgiller: Ördekgiller)]

I knew I'd seen something special,

Özel bir şey gördüğümü biliyordum,

but it took me six years to decide to publish it.

fakat yayımlanmasına karar vermem 6 yılımı aldı.

(Laughter)

(Gülüşler)

I mean, it's a nice topic for a birthday party

Demek istediğim, bir doğum günü partisi veya

or at the coffee machine,

kahve makinası önü sohbeti için hoş bir konu,

but to share this among your peers is something different.

fakat görevdaşlarınızla paylaşmak başka bir şey.

I didn't have the framework.

Bunu oturtabileceğim bir çerçevem yoktu.

So after six years, my friends and colleagues urged me to publish,

Altı yıldan sonra, arkadaşlarım ve meslektaşlarım beni yayımlamaya zorladılar,

so I published "The first case of homosexual necrophilia

böylelikle "Yaban ördeklerinde ilk eşcinsel ölü sevicilik vakası" nı

in the mallard."

yayımladım.

And here's the situation again.

Ve olayı burada tekrar görelim.

A is my office,

A benim ofisimin bulunduğu yer,

B is the place where the duck hit the glass,

B ördeğin cama çarptığı yer,

and C is from where I watched it.

ve C de benim olan biteni izlediğim yer.

And here are the ducks again.

Ve işte ördekler yine buradalar.

As you probably know, in science,

Sizin de muhtemelen bildiğiniz üzere, bilimde,

when you write a kind of special paper,

bir çeşit özel makale yazdığınızda

only six or seven people read it.

sadece 6 ya da 7 kişi okur.

(Laughter)

(Gülüşler)

But then something good happened.

Fakat sonra güzel bir şey oldu.

I got a phone call from a person called Marc Abrahams,

Marc Abrahams adında birinden bir telefon geldi

and he told me, "You've won a prize with your duck paper:

ve bana dedi ki "Ördek makalenizle bir ödül kazandınız:

the Ig Nobel Prize."

lg Nobel Ödülü."

And the Ig Nobel Prize —

Ve Ig Nobel Ödülü -

(Laughter) (Applause) —

(Gülüşler) (Alkış) -

the Ig Nobel Prize honors research

Ig Nobel Ödülü, insanları önce güldüren,

that first makes people laugh, and then makes them think,

sonra düşündüren ve nihayetinde,

with the ultimate goal to make more people

daha çok insanı bilime merak saldırtmayı amaçlayan

interested in science.

araştırmaları onurlandırıyor.

That's a good thing, so I accepted the prize.

Bu iyi bir şey, dolayısıyla ödülü kabul ettim.

(Laughter)

(Gülüşler)

I went -- let me remind you that Marc Abrahams

Gittim -- Size Marc Abrahams'ın beni

didn't call me from Stockholm.

Stockholm'den aramadığını da hatırlatmak isterim.

He called me from Cambridge, Massachusetts.

Beni Cambridge, Massachusettes'ten aradı.

So I traveled to Boston, to Cambridge,

Böylece Boston'a ve Cambridge'e seyahat ettim,

and I went to this wonderful Ig Nobel Prize ceremony

ve Harvard'da düzenlenen bu muhteşem

held at Harvard University, and this ceremony

Ig Nobel Ödülü törenine katıldım ve bu törene katılmak

is a very nice experience.

çok hoş bir tecrübe.

Real Nobel laureates hand you the prize.

Gerçek Nobel Ödülü kazanmış kimseler size ödülünüzü takdim ediyor.

That's the first thing.

Birincisi bu.

And there are nine other winners who get prizes.

Ve burada ödül kazanmış olan 9 kişi daha var.

Here's one of my fellow winners. That's Charles Paxton

Bu, ödülü kazanan arkadaşlarımdan bir tanesi. Charles Paxton,

who won the 2000 biology prize for his paper,

"İngiltere'deki tarım koşullarında devekuşlarının insanlara

"Courtship behavior of ostriches towards humans

karşı gösterdikleri kur yapma davranışları"

under farming conditions in Britain."

adlı makalesiyle 2000 yılı biyoloji ödülünü kazandı.

(Laughter)

(Gülüşler)

And I think there are one or two more

Ve sanırım şu an bu odada da Ig Nobel Ödülü'nü

Ig Nobel Prize winners in this room.

kazanmış 1-2 kişi daha var.

Dan, where are you? Dan Ariely?

Dan, neredesin? Dan Ariely?

Applause for Dan.

Dan için bir alkış.

(Applause)

(Alkış)

Dan won his prize in medicine

Dan, bu ödülü, ilaç alanında,

for demonstrating that high-priced fake medicine

yüksek fiyatlı sahte ilaçların, düşük fiyatlı sahte ilaçlardan

works better than low-priced fake medicine.

daha çok işe yaradığını gösterdiği için kazandı.

(Laughter)

(Gülüşler)

So here's my one minute of fame,

İşte benim bir dakikalık şöhretim,

my acceptance speech,

kabul konuşmam,

and here's the duck.

ve işte ördek.

This is its first time on the U.S. West Coast.

Bu, onun Amerika Batı Kıyısındaki ilk günü,

I'm going to pass it around.

elden ele gezdirmenizi istiyorum.

(Laughter)

(Gülüşler)

Yeah?

Evet?

You can pass it around.

Elden ele verebilirsiniz.

Please note it's a museum specimen,

Lütfen dikkat edin, o bir müze örneği,

but there's no chance you'll get the avian flu.

ancak kuş gribine yakalanma olasılığınız yok.

After winning this prize, my life changed.

Bu ödülü kazandıktan sonra, hayatım değişti.

In the first place, people started to send me

İlk etapta, insanlar bana ördeklerle alakalı

all kinds of duck-related things,

her türlü şeyi göndermeye başladılar

and I got a real nice collection.

ve gerçekten güzel bir koleksiyonum oldu.

(Laughter)

(Gülüşler)

More importantly,

Daha önemlisi,

people started to send me their observations

insanlar bana kaydadeğer hayvan davranışlarına dair

of remarkable animal behavior,

gözlemlerini göndermeye başladılar.

and believe me, if there's an animal misbehaving on this planet,

İnanın bana, bu gezegende edepsizce davranan bir hayvan varsa,

I know about it.

ben bundan haberdarım.

(Laughter)

(Gülüşler)

This is a moose.

Bu bir Amerikan geyiği.

It's a moose trying to copulate

Bir bizonun bronzdan heykeliyle

with a bronze statue of a bison.

çiftleşmeye çalışan bir Kanada geyiği.

This is in Montana, 2008.

Bu olay, 2008'de Montana'da gerçekleşti.

This is a frog that tries to copulate with a goldfish.

Bu, japon balığıyla çiftleşmeye çalışan bir kurbağa.

This is the Netherlands, 2011.

2011 yılı, Hollanda'da gerçekleşti.

These are cane toads in Australia.

Bunlar, Avusturalya'daki dev karakurbağaları.

This is roadkill.

Bu yolda ezilmiş bir leş.

Please note that this is necrophilia.

Bunun ölüsevicilik olduğuna dikkatinizi çekmek isterim.

It's remarkable: the position.

Bu kayda değerdir: pozisyon.

The missionary position is very rare in the animal kingdom.

Hayvanlar aleminde misyoner pozisyonu (yüz yüze, erkek dişinin üstünde) çok nadirdir.

These are pigeons in Rotterdam.

Bunlar, Rotterdam'dan güvercinler.

Barn swallows in Hong Kong, 2004.

Hong Kong'dan kır kırlangıçları, 2004 yılı.

This is a turkey in Wisconsin

Bu, Winsconsin'den bir hindi,

on the premises of the Ethan Allen juvenile correctional institution.

Ethan Allen çocuk ıslah kurumunun yerleşkesinde.

It took all day,

Bütün günümüzü aldı

and the prisoners had a great time.

ve mahkumlar güzel vakit geçirdiler.

So what does this mean?

Peki bunun anlamı ne?

I mean, the question I ask myself,

Yani, kendi kendime sorduğum soru şu,

why does this happen in nature?

doğada bunlar neden oluyor?

Well, what I concluded

Pekâla, bütün bu vakaları

from reviewing all these cases

gözden geçirdikten sonra vardığım sonuç şu:

is that it is important that this happens

Önemli olan bunun,

only when death is instant

yalnızca ölüm ani

and in a dramatic way

ve çarpıcı bir şekilde olduğunda

and in the right position for copulation.

ve çiftleşmek için doğru pozisyon bulunduğunda gerçekleşmesi.

At least, I thought it was till I got these slides.

En azından, bu slaytları görene dek öyle sanıyordum.

And here you see a dead duck.

Ve işte burada ölü bir ördek görüyorsunuz.

It's been there for three days,

3 gündür orada öylece,

and it's laying on its back.

sırt üstü yatıyordu.

So there goes my theory of necrophilia.

İşte şimdi benim ölüsevicilik teorim geliyor.

Another example of the impact

Cam binaların kuşların yaşamı üzerindeki etkisine

of glass buildings on the life of birds.

bir örnek daha.

This is Mad Max, a blackbird who lives in Rotterdam.

Bu Çılgın Max, Rotterdam'da yaşayan bir karatavuk.

The only thing this bird did was fly against this window

Bu kuşun yaptığı tek şey, 2004'ten 2008'e dek her gün

from 2004 to 2008, day in and day out.

bu pencereye doğru uçmaktı.

Here he goes, and here's a short video.

İşte gidiyor ve burada kısa bir videosu var.

(Music) (Clunk)

(Müzik) (Tak Sesi)

(Clunk)

(Tak Sesi)

(Clunk)

(Tak Sesi)

(Clunk)

(Tak Sesi)

So what this bird does

Bu kuşun yaptığı,

is fight his own image.

kendi görüntüsüyle kavga etmek.

He sees an intruder in his territory,

Kendi bölgesine izinsiz giren birini görüyor,

and it's coming all the time and he's there,

ve o biri sürekli geliyor, işte orada,

so there is no end to it.

yani bunun bir sonu yok.

And I thought, in the beginning -- I studied this bird for a couple of years --

İlk başta düşünmüştüm ki -bu kuş üzerine birkaç yıl çalıştım ben-

that, well, shouldn't the brain of this bird be damaged?

yani, bu kuşun beyninin zarar görmesi gerekmez mi?

It's not. I show you here some slides,

Ama öyle değil. Size birkaç slayt göstereceğim,

some frames from the video,

videodan bazı kesitler

and at the last moment before he hits the glass,

ve cama çarpmadan önceki son anda,

he puts his feet in front,

ayaklarını öne koyuyor,

and then he bangs against the glass.

ve sonra cama çarpıyor.

So I'll conclude to invite you all to Dead Duck Day.

Böylece, hepinizi Ölü Ördek Günü'ne davet ederek bitiriyorum.

That's on June 5 every year.

Bu, her yıl 5 Haziran'da.

At five minutes to six in the afternoon,

Öğleden sonra saat 6'ya 5 kala,

we come together at the Natural History Museum in Rotterdam,

Rotterdam'daki Doğa Tarihi Müzesi'nde bir araya geliyoruz,

the duck comes out of the museum,

ördek, müzenin dışına çıkıyor,

and we try to discuss new ways

ve kuşların camlara çarpmasını önlemek için

to prevent birds from colliding with windows.

yeni yollar bulmaya çalışıyoruz..

And as you know, or as you may not know,

Ve bildiğiniz gibi, ya da bilmiyor olabilirsiniz,

this is one of the major causes of death

bu, dünya çapında kuşların en başta gelen

for birds in the world.

ölüm sebeplerinden biri.

In the U.S. alone, a billion birds die

Sadece Amerika'da cam binalara çarptıkları için

in collision with glass buildings.

milyarlarca kuş ölüyor.

And when it's over, we go to a Chinese restaurant

Ve bütün bunlar sona erdiğinde, bir Çin lokantasına gidip

and we have a six-course duck dinner.

altı tabak ördek yemeği yiyoruz.

So I hope to see you

Sizleri, önümüzdeki sene Hollanda, Rotterdam'da

next year in Rotterdam, the Netherlands,

Ölü Ördek Günü'nde

for Dead Duck Day.

tekrar görmeyi ümit ediyorum.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Oh, sorry.

Ah, pardon.

May I have my duck back, please?

Ördeğimi geri alabilir miyim lütfen?

(Laughter) (Applause)

(Gülüşler) (Alkış)

Thank you.

Teşekkür ederim.