Jackie Tabick: The balancing act of compassion

Çeviri: Mehmet Kafkaslıgil Gözden geçirme: Sancak Gülgen

One of my favorite cartoon characters is Snoopy.

Snoopy favori çizgi film karakterlerimden biridir.

I love the way he sits and lies on his kennel and contemplates the great things of life.

Snoopy'nin kulubesinde oturup, uzanmasını ve hayata dair büyük düşünceler tasarlamasını seviyorum.

So when I thought about compassion,

Şefkat hakında düşünürken,

my mind immediately went to one of the cartoon strips,

aklıma birden çizgi filmin bir bölümü geldi.

where he's lying there and he says,

Kulubede uzanmış yatıyor, ve diyor ki,

"I really understand, and I really appreciate

"İnsanların; komşularını kendilerini sevdikleri gibi

how one should love one's neighbor as one love's oneself.

sevmesi gerektiğini gerçekten anlıyorum ve takdir ediyorum.

The only trouble is the people next door; I can't stand them."

Tek sorun ; yan komşularım. Onlara katlanamıyorum."

This, in a way, is one of the challenges

Bu, bir bakıma, çok iyi bir fikri

of how to interpret a really good idea.

yorumlamanın zorluklarından biri.

We all, I think, believe in compassion.

Hepimiz, bence, şefkate inanıyoruz.

If you look at all the world religions, all the main world religions,

Dünyadaki dinlere bakarsanız, -tüm büyük dinlere-

you'll find within them some teaching concerning compassion.

hepsinin biraz da olsa şefkati aşılamaya çalıştıklarını göreceksiniz.

So in Judaism, we have, from our Torah,

Örneğin Musevilikte, Tevrat'ımızı incelerseniz,

that you should love your neighbor as you love yourself.

komşunuzu kendinizi sevdiğiniz gibi sevmenin öğütlendiğini görürsünüz.

And within Jewish teachings, the rabbinic teachings, we have Hillel,

Ve Musevi ile hahamlık öğretilerinde, Hillel (Yahudi gurusu) karşımıza çıkar.

who taught that you shouldn't do to others what you don't like being done to yourself.

O bize ; kendine yapılmasını istemediğin şeyi başkalarına yapma demiştir.

And all the main religions have similar teachings.

Ve diğer tüm büyük dinlerin benzer öğretileri bulunuyor.

And again, within Judaism,

Tekrardan, Musevilikte;

we have a teaching about God,

Tanrı hakkında bir öğreti vardır,

who is called the compassionate one, Ha-rachaman.

o "şefkatli" diye anılmaktadır, Rahman.

After all, how could the world exist without God being compassionate?

Zaten dünya Tanrı'nın şefkati olmadan nasıl var olabilir ki?

And we, as taught within the Torah that we are made in the image of God,

ve Tevrat'ta öğretildiği gibi, biz Tanrı'nın gölgesiyiz,

so we too have to be compassionate.

o yüzden biz de şefkatli olmalıyız.

But what does it mean? How does it impact on our everyday life?

Ama bu gerçekten ne anlama geliyor? Günlük yaşamımıza nasıl bir etkisi olabilir?

Sometimes, of course, being compassionate

Bazen, doğal olarak, şefkatli olmak

can produce feelings within us that are very difficult to control.

kontrol etmesi güç duygular yaratabiliyor içimizde.

I know there are many times when I've gone and conducted a funeral,

Biliyorum ki bir çok zaman gidip cenazeleri yönettiğimde,

or when I have been sitting with the bereaved, or with people who are dying,

ya da matemli veya ölmek üzere olan insanların yanında oturduğumda

and I am overwhelmed by the sadness, by the difficulty,

o ailenin, ya da o insanın yaşadığı mücadele

the challenge that is there for the family, for the person.

karşısında üzüntüden ve zorluklardan kahroluyorum.

And I'm touched, so that tears come to my eyes.

Çok duygulanıyorum ve gözüm yaşlarla doluyor.

And yet, if I just allowed myself to be overwhelmed by these feelings,

Fakat eğer kendimi bu duygular yüzünden paralamaya izin verirsem

I wouldn't be doing my job --

işimi yapmamış olurum,

because I have to actually be there for them

çünkü ben onların destekçisi olup

and make sure that rituals happen, that practicalities are seen to.

ritüellerin yapılması için uygun ortamı yaratmakla yükümlüyüm.

And yet, on the other hand, if I didn't feel this compassion,

Diğer yandan, eğer o insanlar için şefkati hissedemiyorsam,

then I feel that it would be time for me to hang up my robe

artık cüppemi dolaba kaldırıp, hahamlıktan vazgeçme zamanının

and give up being a rabbi.

geldiğini hissederim.

And these same feelings are there for all of us as we face the world.

Aynı duygular dünyayla yüzleşirken hepimizin içinde vardır

Who cannot be touched by compassion

Yeryüzündeki açlıkları, tsunamileri, depremleri,

when we see the terrible horrors of the results of war,

savaşların korkunç sonuçlarını gördüğümüzde;

or famine, or earthquakes, or tsunamis?

hangimiz içinde şefkati hissetmez?

I know some people who say

Bazı insanların;

"Well, you know there's just so much out there -- I can't do anything,

"Zaten her yer kötülükle dolu, elimden hiç bir şey gelmez. O yüzden

I'm not going to even begin to try."

hiç denemeyeceğim bile." dediğini biliyorum.

And there are some charity workers who call this compassion fatigue.

Ve bazı gönüllü çalışanlar bu şefkate yorucu diyebilir.

There are others who feel they can't confront compassion anymore,

Şefkatle yüzleşemeyeceğini hisseden diğerleri ise

and so they turn off the television and don't watch.

televizyonlarını kapatıp olanları izlememeye karar veriyor.

In Judaism, though, we tend to always say, there has to be a middle way.

Ama Musevilikte biz deriz ki, her zaman bir orta yol olmalıdır.

You have to, of course, be aware of the needs of others,

Tabi ki diğer insanların ihtiyaçlarının farkında olmalısınız,

but you have to be aware in such a way that you can carry on with your life

ama aynı zamanda hayatınıza devam edebilecek bir yol bulup

and be of help to people.

insanlara yardım edebilmelisiniz.

So part of compassion has to be an understanding of what makes people tick.

Yani şefkat duygusunun bir kısmı insanları neyin yönlendirdiğini bilmektir.

And, of course, you can't do that unless you understand yourself a bit more.

Tabi ki kendinizi daha iyi anlamadan bu işi yapmanız mümkün değil.

And there's a lovely rabbinic interpretation of the beginnings of creation,

Hahamların yaradılışla ilgili çok güzel bir yorumu var.

which says that when God created the world,

Bu yoruma göre Tanrı dünyayı yarattığı zaman

God thought that it would be best to create the world

düşündü ki; dünyayı yaratmanın en iyi yolu

only with the divine attribute of justice.

adaleti kutsal bir şekilde dağıtmaktı.

Because, after all, God is just.

Çünkü zaten Tanrı adildir.

Therefore, there should be justice throughout the world.

Bu yüzden, dünya üzerinde adalet olmalıydı.

And then God looked to the future and realized,

Sonra Tanrı geleceğe baktı ve anladı ki;

if the world was created just with justice, the world couldn't exist.

eğer dünya adil olursa varolamazdı.

So, God thought, "Nope, I'm going to create the world just with compassion."

Ve Tanrı düşündü: "Hayır, dünyayı şefkatle yaratacağım."

And then God looked to the future and realized that,

Yine baktı geleceğe ve bu sefer de

in fact, if the world were just filled with compassion,

eğer dünya şefkatle dolarsa

there would be anarchy and chaos.

anarşi ve kaos olacağını anladı.

There had to be limits to all things.

Her şeyin bir limiti olmalıdır.

The rabbis describe this as being like a king

Hahamlar bunu kral olmak gibi açıklıyor.

who has a beautiful, fragile glass bowl.

Bu kralın çok güzel ve kırılgan bir cam kasesi var.

If you put too much cold water in, it will shatter.

Eğer çok soğuk su koyarsa cam çatlar.

If you put boiling water in, it will shatter.

Eğer kaynar su koyarsa cam yine çatlar.

What do you have to do? Put in a mixture of the two.

Ne yapmalı? İkisinin karışımını koymalı.

And so God put both of these possibilities into the world.

Ve Tanrı dünyayı bu olasılıklarla yarattı.

There is something more though that has to be there.

Gerçi başka şeylerin de olması gerek.

And that is the translation of the feelings

Hakkında şefkat duyduğumuz duyguların

that we may have about compassion

dünyaya duyurmak ve

into the wider world, into action.

harekete geçmek gibi.

So, like Snoopy, we can't just lie there

Snoopy gibi sadece uzanıp

and think great thoughts about our neighbors.

komşularımız hakkında harika düşüncelere sahip olamayız.

We actually have to do something about it.

Bir şeyler yapmak zorundayız.

And so there is also, within Judaism, this notion of love and kindness

Ayrıca Musevilik içinde sevgi ve iyi kalplilik

that becomes very important: "chesed."

kavramları büyük önem taşıyor. Chesed.

All these three things, then, have to be melded together.

Bu 3 şey içiçe geçmiş olmalı.

The idea of justice, which gives boundaries to our lives

Adalet kavramı, hayatlarımızın sınırlarını çizer

and gives us a feeling of what's right about life, what's right about living,

ve bu hayatta nelerin doğru nelerin yanlış olduğunu

what should we be doing, social justice.

ne yapmamız gerektiğini belirler.

There has to be a willingness to do good deeds,

İyi işler yapmak için istekli olmak gerekir ama

but not, of course, at the expense of our own sanity.

tabi ki, bunun karşılığında akıl sağlığımızı kaybetmemeliyiz.

You know, there's no way that you can do anything for anyone

Asla bir insanın tüm ihtiyaçlarını karşılayamazsınız

if you overdo things.

eğer işleri abartırsanız.

And balancing them all in the middle is this notion of compassion,

Ve bütün bunları orta noktada birleştiren şey şefkat duygusudur.

which has to be there, if you like, at our very roots.

Bu duygu bizim tabiri caizse köklerimizde bulunmak zorunda.

This idea of compassion comes to us

Şefkat duygusu bize gelir,

because we're made in the image of God,

çünkü bizler Tanrı'nın gölgesi olarak yaratıldık.

who is ultimately the compassionate one.

O ki, en şefkatli olandır.

What does this compassion entail?

Peki şefkat duygusu ne gerektiriyor?

It entails understanding the pain of the other.

Şefkatin gerektirdiği başkalarının acısını anlamaktır.

But even more than that,

Ama daha önemlisi,

it means understanding one's connection to the whole of creation:

bir insanın tüm yaradılışla olan bağlantısını anlamaktır,

understanding that one is part of that creation,

insanın yaradılışın bir parçası olduğunu anlamaktır,

that there is a unity that underlies all that we see,

gördüğümüz, duyduğumuz, hissettiğimiz herşeyin

all that we hear, all that we feel.

altında yatan birlik duygusunu anlamaktır.

I call that unity God.

Ben buna Tanrı'nın birliği diyorum.

And that unity is something that connects all of creation.

Ve bu birlik tüm yaradılışı birbirine bağlar.

And, of course, in the modern world, with the environmental movement,

Ve de tabi ki, bu modern dünyada, çevreci hareketin etkisiyle,

we're becoming even more aware of the connectivity of things,

her şeyin birbiriyle bağıntılı olduğunun farkına varıyoruz.

that something I do here actually does matter in Africa,

Öyle ki, burada yaptığım bir şey Afrika'yı da ilgilendiriyor

that if I use too much of my carbon allowance,

eğer karbon salınımı kotamı aşarsam

it seems to be that we are causing

görünüşe göre orta ve doğu Afrika'da

a great lack of rain in central and eastern Africa.

yağmur eksikliğine yol açıyoruz.

So there is a connectivity,

Yani arada bir bağ var.

and I have to understand that -- as part of the creation,

Ve bunu yaradılışın bir parçası olarak algılamalıyım.

as part of me being made in the image of God.

bir tarafımın Tanrı'nın bir gölgesi olduğuna inanarak.

And I have to understand that my needs

Ve anlamalıyım ki bazen benim ihtiyaçlarımı

sometimes have to be sublimated to other needs.

başka ihtiyaçlar yüzünden erteleyebilirim.

This "18 minutes" business, I find quite fascinating.

Bu 18 dakika hadisesini çok büyüleyici buluyorum.

Because in Judaism, the number 18, in Hebrew letters,

Çünkü Musevilikte, 18 numarasını İbranice'de kelime olarak yazdığınızda

stands for life -- the word "life."

hayat anlamına geliyor, dünya hayatı.

So, in a sense, the 18 minutes is challenging me to say,

Yani bir bakıma, 18 dakika beni hayatta şefkat konusunda

"In life, this is what's important in terms of compassion."

nelerin önemli olduğunu anlatmama zorluyor.

But, something else as well:

ama başka bir şey daha var.

actually, 18 minutes is important.

18 dakika gerçekten önemli.

Because at Passover, when we have to eat unleavened bread,

Çünkü Hamursuz Bayramında, mayasız ekmek yemek zorunda kaldığımızda

the rabbis say, what is the difference between dough that is made into bread,

hahamlar der ki; normal ekmeğin içindeki hamurla mayasız ekmeğin (matzah)

and dough that is made into unleavened bread, or "matzah"?

içindeki hamurun arasındaki fark nedir.

And they say "It's 18 minutes."

Derler ki 18 dakikadır.

Because that's how long they say it takes for this dough to become leaven.

Çünkü hamur 18 dakikada mayalanır.

What does it mean, "dough becomes leaven"?

Ne demek peki bu, hamurun mayalanması?

It means it gets filled with hot air.

İçinin sıcak havayla dolması demektir.

What's matzah? What's unleavened bread? You don't get it.

Matzah nedir? Mayalanmamış ekmek nedir? Anlamıyorsunuz.

Symbolically, what the rabbis say is that at Passover,

Sembolik olarak, hahamlar der ki, Hamursuz Bayramında

what we have to do is try to get rid of our hot air -- our pride,

içimizdeki sıcak havadan, gururumuzdan, dünyanın en önemli insanı

our feeling that we are the most important people in the whole entire world,

olduğumuz duygusundan ve her şeyin etrafımızda döndüğü duygusundan

and that everything should revolve round us.

kurtulmamız gerekir.

So we try and get rid of those,

Böylece bunlardan kurtulmaya çalışırız

and so doing, try to get rid of the habits, the emotions, the ideas

ve bu yaparak, başkalarının ihtiyaçlarını görmezden gelmemize sebep olan

that enslave us, that make our eyes closed, give us tunnel vision

bizi köleleştiren, gözlerimizi kapatan alışkanlıklardan, duygulardan, fikirlerden

so we don't see the needs of others --

kurtulup kendimizi

and free ourselves and free ourselves from that.

özgürleştiririz.

And that too is a basis for having compassion,

Ve bu da dünyadaki yerimizi anlamamız açısından

for understanding our place in the world.

şefkate sahip olmanın temelidir.

Now there is, in Judaism, a gorgeous story

Musevilikte çok harika bir hikaye vardır,

of a rich man who sat in synagogue one day.

Zengin bir adam bir gün sinagoga gelir.

And, as many people do, he was dozing off during the sermon.

Ve bir çok insan gibi seremoni sırasında uyuklamaktadır.

And as he was dozing off, they were reading from the book of Leviticus in the Torah.

Adam uyuklarken, Tevrat'ta Levililer'den (Eski Ahit'in 3. kitabı) bir bölüm okunuyordu.

And they were saying that in the ancient times in the temple in Jerusalem,

Antik çağlarda Kudüs'te bir tapınakta; din adamlarının

the priests used to have bread,

Kudüs'teki tapınağın özel bir masasına

which they used to place into a special table in the temple in Jerusalem.

koydukları özel bir ekmekleri olduğunu anlatıyorlardı.

The man was asleep, but he heard the words bread, temple, God, and he woke up.

Adam uyuyordu ama ekmek, tapınak, Tanrı kelimelerini duydu ve uyandı.

He said, "God wants bread. That's it. God wants bread. I know what God wants."

Ve dedi ki, "Tanrı ekmek istiyor. İşte bu! Tanrı ekmek istiyor. Tanrı'nın ne istediğini biliyorum."

And he rushed home. And after the Sabbath, he made 12 loaves of bread,

Hemen eve koştu. Şabat(Sebt) sonrası 12 somun ekmek yaptı,

took them to the synagogue, went into the synagogue,

ekmekleri sinagoga götürdü ve içeri girdi

opened the ark and said, "God, I don't know why you want this bread, but here you are."

arkı(Tevrat'ın ve parşömenlerin bulunduğu sandık) açıp dedi ki, "Tanrım, bu ekmekleri neden istediğini bilmiyorum fakat işte getirdim."

And he put it in the ark with the scrolls of the Torah.

Ekmekleri arkın içine, Tevrat parşömenlerinin yanına koydu.

Then he went home.

Sonra evine gitti.

The cleaner came into the synagogue.

Temizlikçi sinagoga geldi.

"Oh God, I'm in such trouble. I've got children to feed.

"Tanrım, başım dertte. Beslemem gereken çocuklarım var.

My wife's ill. I've got no money. What can I do?"

Eşim hasta. Hiç param yok. Ne yapabilirim?"

He goes into the synagogue. "God, will you please help me?

Sinagogun içine girdi ve , "Tanrım, lütfen bana yardım eder misin?"

Ah, what a wonderful smell."

Bu ne de güzel bir koku."

He goes to the ark. He opens the ark.

Arka doğru gider adam ve kapağını açar.

"There's bread! God, you've answered my plea. You've answered my question."

"Burada ekmek var! Tanrım dualarımı kabul ettin. Sorumu cevapladın."

Takes the bread and goes home.

Ekmekleri alır ve evine gider.

Meanwhile, the rich man thinks to himself,

Bu arada zengin adam kendi kendine düşünür.

"I'm an idiot. God wants bread?

"Ben bir aptalım. Tanrı ekmek mi istiyor?

God, the one who rules the entire universe, wants my bread?"

Tanrı, bütün evrene hükmeden, benim ekmeğimi mi istiyor?"

He rushes to the synagogue. "I'll get it out of the ark before anybody finds it."

Sinagoga koşar. "Kimse bulmadan arkın içinden çıkartayım bari."

He goes in there, and it's not there.

İçini açıp bakar ve ekmekleri bulamaz.

And he says, "God, you really did want it. You wanted my bread.

Ve der ki, "Tanrım, gerçekten istemişsin. Benim ekmeklerimi istemişsin.

Next week, with raisins."

Haftaya, üzümlü ekmek getireceğim."

This went on for years.

Ve bu seneler boyu sürer.

Every week, the man would bring bread with raisins,

Her hafta, adam üzümlü ekmekleri getirir,

with all sorts of good things, put it into the ark.

yanında bütün güzel şeylerle birlikte arkın içine koyar.

Every week, the cleaner would come. "God you've answered my plea again."

Her hafta temizlikçi gelir. "Tanrım dualarım yine kabul oldu."

Take the bread. Take it home.

Ekmeği alır. Evine götürür.

Went on until a new rabbi came. Rabbis always spoil things.

Yeni haham gelene kadar bu sürer. Hahamlar her zaman işleri bozar.

The rabbi came in and saw what was going on.

Haham gelir ve neler döndüğünü görür.

And he called the two of them to his office.

İkisini birden odasına çağırır.

And he said, you know, "This is what's happening."

Ve der ki, "Böyle böyle oluyor."

And the rich man -- oh, dear -- crestfallen.

Zengin adam -canım benim- hayal kırıklığına uğrar.

"You mean God didn't want my bread?"

"Yani Tanrı benim ekmeklerimi istememiş mi?"

And the poor man said, "And you mean God didn't answer my pleas?"

Ve fakir adam da ,"Yani Tanrı benim dualarımı kabul etmemiş mi?"

And the rabbi said, "You've misunderstood me.

Ve haham der ki, "İkiniz de beni yanlış anladınız."

You've misunderstood totally," he said.

"Gerçekten yanlış anladınız" der.

"Of course, what you are doing," he said to the rich man,

zengin adama; "Tabi ki, yaptığın şey,"

"is answering God's plea that we should be compassionate.

"Tanrı'nın bizden isteği olan şefkatli olmaya yanıt vermektir."

And God," he said to the poor man, "is answering your plea

fakir olana da "Ve Tanrı senin dualarına, insanların şefkatli

that people should be compassionate and give."

olmalarını ve vermelerini söyleyerek cevap veriyor."

He looked at the rich man. He held the rich man's hands and said,

Zengin adama baktı. Adamın ellerinden tuttu ve dedi ki,

"Don't you understand?" He said, "These are the hands of God."

"Anlamıyor musun? Bunlar Tanrı'nın elleri."

So that is the way I feel:

Ben de bu şekilde hissediyorum,

that I can only try to approach this notion of being compassionate,

şefkatli olma olgusuna ancak bu şekilde yaklaşabilirim,

of understanding that there is a connectivity, that there is a unity in this world;

o da bu dünyadaki birliği, bağlantıları anlamak ve

that I want to try and serve that unity,

bu birliğe hizmet etmeye çalışmak,

and that I can try and do that by understanding, I hope,

ve bunu da ancak başkalarının acısını anlamaya

trying to understand something of the pain of others;

çalışarak, sınırların olduğunu,

but understanding that there are limits, that people have to bear responsibility

insanların üzerlerine gelen problemlere karşı sorumlu

for some of the problems that come upon them;

olduklarını, ve benim enerjimin de sınırları

and that I have to understand that there are limits to my energy,

olduğunu, insanlığa verebileceklerimin limitinin olduğunu anlayarak

to the giving I can give.

becerebilirim.

I have to reevaluate them,

Onları tekrardan değerlendirmem gerek,

try and separate out the material things

Beni köleleştiren materyalistik şeyleri ve

and my emotions that may be enslaving me,

duygularımı ayırmaya çalışarak ancak

so that I can see the world clearly.

dünyayı daha net görebilirim.

And then I have to try to see in what ways

Ve sonrasında ne yapıp edip

I can make these the hands of God.

bunları Tanrı'nın elleri hale getirmeye çalışmam gerek.

And so try to bring compassion to life in this world.

Ve böylece şefkati bu dünyada hayata getirmeye çalışabilirim.