Biomimicry in action | Janine Benyus

Janine Benyus: Biyomimikri eylemde

315,395 views ・ 2009-08-06

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Some Anon Gözden geçirme: Cagla Taskin
00:18
If I could reveal anything
0
18330
4000
Eğer herhangi bir şeyi ortaya çıkarabilseydim
00:22
that is hidden from us,
1
22330
2000
bizden saklı olan bir şeyi
00:24
at least in modern cultures,
2
24330
4000
en azından modern kültürlerde,
00:28
it would be to reveal something that we've forgotten,
3
28330
4000
bu unuttuğumuz bir şey olurdu,
00:32
that we used to know
4
32330
2000
daha önce bildiğimiz bir şey,
00:34
as well as we knew our own names.
5
34330
4000
adımız gibi bildiğimiz bir şey,
00:38
And that is that we live in a competent universe,
6
38330
4000
bu da şudur ki biz becerikli bir evrende yaşıyoruz ve
00:42
that we are part of a brilliant planet,
7
42330
3000
harikulade bir gezenin bir parçasıyız.
00:45
and that we are surrounded by genius.
8
45330
4000
Ve etrafımız dehayla çevrili.
00:49
Biomimicry is a new discipline
9
49330
3000
Biyomimikri, yeni bir disiplin;
00:52
that tries to learn from those geniuses,
10
52330
2000
bu dahiliklerden öğrenmeye çalışır,
00:54
and take advice from them, design advice.
11
54330
4000
onların tavsiyelerini alır. Tasarım tavsiyelerini.
00:58
That's where I live,
12
58330
3000
Burası benim yaşadığım yer
01:01
and it's my university as well.
13
61330
3000
ve aynı zamanda benim üniversitem.
01:04
I'm surrounded by genius. I cannot help but
14
64330
4000
Dehayla çevrelenmiş vaziyetteyim. Bu gezegende
01:08
remember the organisms and the ecosystems
15
68330
5000
zarafetle yaşayan organizmaları ve ekosistemleri
01:13
that know how to live here gracefully on this planet.
16
73330
5000
hatırlamadan edemiyorum.
01:18
This is what I would tell you to remember
17
78330
2000
Eğer tekrar unutursanız
01:20
if you ever forget this again.
18
80330
3000
hatırlamanızı söyleyeceğim şey budur.
01:23
Remember this.
19
83330
2000
Bunu hatırlayın.
01:25
This is what happens every year.
20
85330
4000
Her yıl olan budur.
01:29
This is what keeps its promise.
21
89330
3000
Sözünü tutan budur.
01:32
While we're doing bailouts, this is what happened.
22
92330
3000
Biz şirketleri iflastan kurtarırken bu oluyordu.
01:35
Spring.
23
95330
2000
İlkbahar.
01:37
Imagine designing spring.
24
97330
5000
İlkbaharı tasarladığınızı düşünün.
01:42
Imagine that orchestration.
25
102330
2000
O orkestrasyonu düşünün.
01:44
You think TED is hard to organize. (Laughter) Right?
26
104330
4000
TED'i organize etmenin zor olduğunu düşünüyorsunuz. (Gülüşmeler) Değil mi?
01:48
Imagine, and if you haven't done this in a while, do.
27
108330
5000
Düşünün. Ve bunu bir süredir yapmadıysanız, yapın.
01:53
Imagine the timing, the coordination,
28
113330
4000
Zamanlamayı, koordinasyonu düşünün,
01:57
all without top-down laws,
29
117330
4000
hepsini, yukarıdan aşağı kanunlar
02:01
or policies, or climate change protocols.
30
121330
3000
ya da politikalar ya da iklim değişikliği protokolleri olmadan düşünün.
02:04
This happens every year.
31
124330
3000
Bu her yıl oluyor.
02:07
There is lots of showing off.
32
127330
4000
Çok fazla "gösteriş yapma" var.
02:11
There is lots of love in the air.
33
131330
5000
Havada çok fazla "aşk" var.
02:16
There's lots of grand openings.
34
136330
5000
Birçok "büyük açılış" var.
02:21
And the organisms, I promise you,
35
141330
2000
Ve organizmaların, sizi temin ederim,
02:23
have all of their priorities in order.
36
143330
4000
tüm öncelikleri düzen içindedir.
02:27
I have this neighbor that keeps me in touch with this,
37
147330
4000
Beni bunlarla temas halinde tutan bir komşum var.
02:31
because he's living, usually on his back,
38
151330
2000
Çünkü genellikle, sırtüstü, yukarıdaki yeşilliklere
02:33
looking up at those grasses.
39
153330
3000
bakarak yaşıyor.
02:36
And one time he came up to me --
40
156330
2000
Ve bir seferinde bana geldi;
02:38
he was about seven or eight years old -- he came up to me.
41
158330
2000
yedi sekiz yaşlarındaydı, bana geldi.
02:40
And there was a wasp's nest
42
160330
2000
Bahçemde büyümesine izin verdiğim
02:42
that I had let grow in my yard,
43
162330
2000
bir eşek arısı yuvası vardı,
02:44
right outside my door.
44
164330
3000
tam kapımın önünde.
02:47
And most people knock them down when they're small.
45
167330
2000
Ve çoğu insan bunları daha küçükken düşürürdü.
02:49
But it was fascinating to me,
46
169330
2000
Ama bu yuvalar benim için büyüleyiciydi
02:51
because I was looking at this sort of fine Italian end papers.
47
171330
3000
çünkü bir nevi şu zarif İtalyan kapak içi yapraklarına bakıyor gibi oluyordum.
02:54
And he came up to me and he knocked.
48
174330
2000
Bana geldi ve kapıyı vurdu.
02:56
He would come every day with something to show me.
49
176330
3000
Her gün gösterecek yeni bir şeylerle bana gelirdi.
02:59
And like, knock like a woodpecker on my door until I opened it up.
50
179330
3000
Ve bir ağaçkakan gibi ben açana kadar kapıya vurdu.
03:02
And he asked me
51
182330
4000
Ve bana eşekarılarına
03:06
how I had made the house for those wasps,
52
186330
7000
o yuvayı nasıl yaptığımı sordu.
03:13
because he had never seen one this big.
53
193330
3000
Çünkü daha önce bu kadar büyüğünü görmemişti.
03:16
And I told him, "You know, Cody,
54
196330
3000
Ve ben de dedim ki: "Yani, Cody,
03:19
the wasps actually made that."
55
199330
2000
aslında arılar onu kendileri yaptı."
03:21
And we looked at it together.
56
201330
2000
Ve beraber gidip baktık.
03:23
And I could see why he thought,
57
203330
4000
Ve neden öyle düşündüğünü anlayabiliyordum;
03:27
you know -- it was so beautifully done.
58
207330
2000
bilirsiniz, o kadar güzelce yapılmıştı ki.
03:29
It was so architectural. It was so precise.
59
209330
3000
O kadar mimari, o kadar kusursuzdu ki.
03:32
But it occurred to me, how in his small life
60
212330
4000
Ama farkettim ki, o küçücük yaşında
03:36
had he already believed the myth
61
216330
4000
çoktan şu mite inanmıştı:
03:40
that if something was that well done,
62
220330
4000
Eğer bir şey iyi yapılmışsa
03:44
that we must have done it.
63
224330
2000
onu biz yapmış olmalıyız.
03:46
How did he not know --
64
226330
3000
İlk inşa edenlerin biz
03:49
it's what we've all forgotten --
65
229330
3000
olmadığımızı -hepimizin unuttuğu bir şey bu-
03:52
that we're not the first ones to build.
66
232330
3000
nasıl bilmiyordu?
03:55
We're not the first ones to process cellulose.
67
235330
3000
Selülozu ilk işleyenler biz değiliz.
03:58
We're not the first ones to make paper. We're not the first ones
68
238330
2000
İlk kağıt yapanlar biz değiliz. Paketleme hacmini optimize etmeye
04:00
to try to optimize packing space,
69
240330
3000
ilk çalışanlar biz değiliz
04:03
or to waterproof, or to try to heat and cool a structure.
70
243330
3000
ya da su geçirmezlik sağlamaya ya da bir yapıyı ısıtmaya ve soğutmaya ilk çalışanlar biz değiliz.
04:06
We're not the first ones to build houses for our young.
71
246330
6000
Yavruları için ilk ev yapanlar bizler değiliz.
04:12
What's happening now, in this field called biomimicry,
72
252330
4000
Şimdi bu biyomimikri olarak adlandırılan alanda olan şey,
04:16
is that people are beginning to remember
73
256330
3000
insanların; organizmaların, diğer organizmaların,
04:19
that organisms, other organisms,
74
259330
4000
doğal yaşamın geri kalanının
04:23
the rest of the natural world,
75
263330
2000
bizim yapmamız gerekene
04:25
are doing things very similar to what we need to do.
76
265330
4000
çok benzer şeyler yapıyor olduklarını hatırlamaya başlamalarıdır.
04:29
But in fact they are doing them in a way
77
269330
2000
Fakat onlar bunu öyle bir şekilde yapıyorlar ki
04:31
that have allowed them to live gracefully on this planet
78
271330
2000
bu, onların milyarlarca yıldır zarafetle bu gezegende
04:33
for billions of years.
79
273330
3000
yaşamalarını mümkün kılıyor.
04:36
So these people, biomimics,
80
276330
3000
Yani bu insanlar, biyomimikçiler,
04:39
are nature's apprentices.
81
279330
2000
doğanın çıraklarıdır.
04:41
And they're focusing on function.
82
281330
2000
Ve işleve odaklanırlar.
04:43
What I'd like to do is show you a few of the things
83
283330
3000
Yapmak istediğim size onların öğrendiklerinden
04:46
that they're learning.
84
286330
3000
birkaçını göstermek.
04:49
They have asked themselves,
85
289330
2000
Onlar kendilerine şunu sordu:
04:51
"What if, every time I started to invent something,
86
291330
4000
"Bir şeyler icat etmeye her başladığımda kendime şunu sorsam:
04:55
I asked, 'How would nature solve this?'"
87
295330
3000
'Bunu doğa nasıl çözerdi?'"
04:58
And here is what they're learning.
88
298330
2000
İşte öğreniyor oldukları:
05:00
This is an amazing picture from a Czech photographer named Jack Hedley.
89
300330
3000
Bu, Çek fotoğrafçı Jack Hedley'nin muhteşem bir fotoğrafı.
05:03
This is a story about an engineer at J.R. West.
90
303330
3000
Bu J.R West'teki bir mühendis ile ilgili bir hikâye.
05:06
They're the people who make the bullet train.
91
306330
2000
Hızlı treni (mermi tren) yapan mühendisler.
05:08
It was called the bullet train
92
308330
2000
Mermi tren deniyordu çünkü
05:10
because it was rounded in front,
93
310330
2000
önü mermi gibi yuvarlaktı.
05:12
but every time it went into a tunnel
94
312330
2000
Fakat tren ne zaman bir tünele girse
05:14
it would build up a pressure wave,
95
314330
2000
bir basınç dalgası oluşturuyordu
05:16
and then it would create like a sonic boom when it exited.
96
316330
3000
ve bu da tünelden çıkarken ses patlamasına neden oluyordu.
05:19
So the engineer's boss said,
97
319330
2000
Ve mühendisin patronu dedi ki:
05:21
"Find a way to quiet this train."
98
321330
3000
"Bu treni sessizleştirmenin bir yolunu bul."
05:24
He happened to be a birder.
99
324330
2000
Mühendis bir kuş gözlemcisiydi.
05:26
He went to the equivalent of an Audubon Society meeting.
100
326330
4000
Audubon Topluluğu'nun bir benzerinin toplantısına gitti.
05:30
And he studied -- there was a film about king fishers.
101
330330
2000
Ve çalıştı, yalıçapkınlarıyla ilgili bir film vardı,
05:32
And he thought to himself, "They go from one density of medium,
102
332330
3000
Ve kendi kendine dedi ki: "Bir yoğunluktaki ortamdan, havadan,
05:35
the air, into another density of medium, water,
103
335330
3000
başka yoğunluktaki bir ortama, suya geçiyorlar,
05:38
without a splash. Look at this picture.
104
338330
3000
hiç su sıçratmadan." Şu resme bakın.
05:41
Without a splash, so they can see the fish.
105
341330
3000
Hiç su sıçramıyor; böylece balığı görebiliyorlar.
05:44
And he thought, "What if we do this?"
106
344330
3000
"Böyle yapsak nasıl olur?" diye düşündü.
05:47
Quieted the train.
107
347330
3000
Treni sessizleştirdi.
05:50
Made it go 10 percent faster on 15 percent less electricity.
108
350330
5000
Yüzde 15 daha az elektrikle çalışırken yüzde 10 daha hızlı olmasını sağladı.
05:55
How does nature repel bacteria?
109
355330
2000
Doğa bakteriyi nasıl kovuyor?
05:57
We're not the first ones to have to protect ourselves
110
357330
3000
İlk kendini bakterinden korumak zorunda olanlar
06:00
from some bacteria.
111
360330
2000
biz değiliz.
06:02
Turns out that -- this is a Galapagos Shark.
112
362330
4000
Öyle görünüyor ki -bu bir Galapagos köpek balığı-
06:06
It has no bacteria on its surface, no fouling on its surface, no barnacles.
113
366330
5000
Yüzeyinde bakteri yok, kirlenme yok, barnacle (denizde yaşayan bir tür kabuklu eklembacaklı) yok.
06:11
And it's not because it goes fast.
114
371330
2000
Nedeni hızlı gitmesi değil.
06:13
It actually basks. It's a slow-moving shark.
115
373330
3000
Aslında keyif yapar; yavaş hareket eden bir köpek balığıdır.
06:16
So how does it keep its body free of bacteria build-up?
116
376330
3000
Vücudunda bakteri oluşumunu nasıl engelliyor?
06:19
It doesn't do it with a chemical.
117
379330
2000
Bir kimyasalla yapmıyor.
06:21
It does it, it turns out, with the same denticles
118
381330
2000
Öyle görünüyor ki, bütün o olimpiyat rekorlarını kıran
06:23
that you had on Speedo bathing suits,
119
383330
4000
Speedo mayolarında olan
06:27
that broke all those records in the Olympics,
120
387330
2000
dişçiklerin aynısıyla yapıyor.
06:29
but it's a particular kind of pattern.
121
389330
2000
Ama bu özel bir örüntü çeşidi.
06:31
And that pattern, the architecture of that pattern
122
391330
3000
Ve dişçiklerdeki bu örüntü,
06:34
on its skin denticles
123
394330
3000
bu örüntünün mimarisi,
06:37
keep bacteria from being able to land and adhere.
124
397330
4000
bakterinin inmesini ve yapışmasını engelliyor.
06:41
There is a company called Sharklet Technologies
125
401330
2000
Sharklet Technologies diye bir şirket var.
06:43
that's now putting this on the surfaces in hospitals
126
403330
4000
Şu anda bunu, bakterilerin durmasını engellemek için
06:47
to keep bacteria from landing,
127
407330
2000
hastanedeki yüzeylere uyguluyorlar.
06:49
which is better than dousing it with anti-bacterials or harsh cleansers
128
409330
6000
Birçok organizmanın ilaçlara dayanıklı hale geldiği düşünülürse
06:55
that many, many organisms are now becoming drug resistant.
129
415330
4000
antibakteriyel ya da güçlü temizleyici püskürtmekten daha iyi bir çözüm.
06:59
Hospital-acquired infections are now killing
130
419330
2000
Hastane enfeksiyonları şu anda Amerika'da
07:01
more people every year in the United States
131
421330
3000
her yıl AIDS, kanser ve araba kazalarında
07:04
than die from AIDS or cancer or car accidents combined --
132
424330
5000
ölenlerin toplamından daha fazla insan öldürüyor;
07:09
about 100,000.
133
429330
2000
Yüz bin civarında.
07:11
This is a little critter that's in the Namibian desert.
134
431330
3000
Bu Namibya çölünde yaşayan küçük bir yaratık.
07:14
It has no fresh water that it's able to drink,
135
434330
3000
İçebileceği tatlı suyu yok.
07:17
but it drinks water out of fog.
136
437330
3000
Ama sisten su içiyor.
07:20
It's got bumps on the back of its wing covers.
137
440330
3000
Kanat kapaklarının arkasında çıkıntılar var.
07:23
And those bumps act like a magnet for water.
138
443330
3000
Ve bu çıkıntılar su için mıknatıs gibi çalışıyor.
07:26
They have water-loving tips, and waxy sides.
139
446330
3000
Su çeken uçları ve cilalı kenarları var.
07:29
And the fog comes in and it builds up on the tips.
140
449330
3000
Sis içeri giriyor ve uçlarda birikiyor.
07:32
And it goes down the sides and goes into the critter's mouth.
141
452330
3000
Ve kenarlardan aşağı doğru, yaratığın ağzına gidiyor.
07:35
There is actually a scientist here at Oxford
142
455330
3000
Aslında burada Oxford'da bunu çalışmış
07:38
who studied this, Andrew Parker.
143
458330
2000
bir bilimadamı var, Andrew Parker.
07:40
And now kinetic and architectural firms like Grimshaw
144
460330
4000
Ve şimdi Qinetiq ve Grimshaw gibi mimari firmalar
07:44
are starting to look at this as a way
145
464330
2000
buna binaları kaplamanın bir yolu olarak
07:46
of coating buildings
146
466330
3000
bakmaya başlıyorlar;
07:49
so that they gather water from the fog.
147
469330
2000
böylece binalar sisten su biriktirebilecek.
07:51
10 times better than our fog-catching nets.
148
471330
5000
Bizim sis yakalayan ağlarımızdan 10 kat daha iyi.
07:56
CO2 as a building block.
149
476330
2000
Yapı bloğu olarak karbondioksit.
07:58
Organisms don't think of CO2 as a poison.
150
478330
3000
Organizmalar CO2'yi bir zehir olarak görmüyorlar.
08:01
Plants and organisms that make shells,
151
481330
2000
Kabuk ve mercan yapan organizmalar
08:03
coral, think of it as a building block.
152
483330
3000
CO2'yi bir yapı bloğu olarak görüyorlar.
08:06
There is now a cement manufacturing company
153
486330
3000
Birleşik Devletler'de yeni kurulan Clara adında
08:09
starting in the United States called Calera.
154
489330
3000
bir çimento üretim firması var.
08:12
They've borrowed the recipe from the coral reef,
155
492330
3000
Tariflerini mercan resiflerinden aldılar.
08:15
and they're using CO2 as a building block
156
495330
3000
Ve CO2'yi yapı bloğu olarak kullanıyorlar;
08:18
in cement, in concrete.
157
498330
2000
çimentoda, betonda.
08:20
Instead of -- cement usually
158
500330
2000
Her tonu için bir ton
08:22
emits a ton of CO2 for every ton of cement.
159
502330
3000
CO2 açığa çıkaran çimentoda.
08:25
Now it's reversing that equation,
160
505330
2000
Şimdi bu denklem tersine dönüyor
08:27
and actually sequestering half a ton of CO2
161
507330
3000
ve aslında CO2'nin yarım tonu tutulmuş oluyor;
08:30
thanks to the recipe from the coral.
162
510330
2000
resiflerin formülü sayesinde.
08:32
None of these are using the organisms.
163
512330
2000
Bunların hiçbiri organizmaları kullanmıyor.
08:34
They're really only using the blueprints or the recipes
164
514330
2000
Sadece organizmaların tariflerinin
08:36
from the organisms.
165
516330
3000
kopyalarını kullanıyorlar.
08:39
How does nature gather the sun's energy?
166
519330
3000
Doğa, güneş enerjisini nasıl topluyor?
08:42
This is a new kind of solar cell
167
522330
2000
Bu yeni bir tür güneş pili;
08:44
that's based on how a leaf works.
168
524330
2000
yaprağın çalışmasından yola çıkıyor.
08:46
It's self-assembling.
169
526330
2000
Kendiliğinden düzenleniyor.
08:48
It can be put down on any substrate whatsoever.
170
528330
2000
Her türlü alt katmanın üzerine koyulabiliyor.
08:50
It's extremely inexpensive
171
530330
2000
İnanılmaz derecede ucuz
08:52
and rechargeable every five years.
172
532330
3000
ve her beş yılda bir şarj edilebiliyor.
08:55
It's actually a company a company that I'm involved in called OneSun,
173
535330
3000
Benim de ilişkili olduğum OneSun adında adında bir şirket,
08:58
with Paul Hawken.
174
538330
2000
Paul Hawken'la birlikte.
09:00
There are many many ways that nature filters water
175
540330
4000
Doğanın birçok su filtreleme ve suyu tuzdan
09:04
that takes salt out of water.
176
544330
3000
arındırma yolu var.
09:07
We take water and push it against a membrane.
177
547330
3000
Biz suyu alıyoruz ve bir membrana bastırıyoruz
09:10
And then we wonder why the membrane clogs
178
550330
2000
ve neden membranın tıkandığını ve neden bu kadar elektrik harcadığımızı
09:12
and why it takes so much electricity.
179
552330
2000
merak ediyoruz.
09:14
Nature does something much more elegant.
180
554330
2000
Doğa çok daha zarif bir şey yapıyor.
09:16
And it's in every cell.
181
556330
2000
Ve bunu her hücrede yapıyor.
09:18
Every red blood cell of your body right now
182
558330
3000
Vücudunuzdaki her alyuvarda bu
09:21
has these hourglass-shaped pores
183
561330
2000
kum saati şekilli gözeneklerden var,
09:23
called aquaporins.
184
563330
2000
aquaporinler, su girişi için olan gözenekler.
09:25
They actually export water molecules through.
185
565330
3000
Su moleküllerini geçiriyorlar.
09:28
It's kind of a forward osmosis.
186
568330
2000
Bir nevi "ileri ozmoz" gibi.
09:30
They export water molecules through,
187
570330
2000
Su moleküllerini geçiriyorlar
09:32
and leave solutes on the other side.
188
572330
3000
ve çözünen maddeleri diğer tarafta bırakıyorlar.
09:35
A company called Aquaporin is starting to make desalination
189
575330
3000
Aquaporin adında bir firma bu teknolojiyi taklit
09:38
membranes mimicking this technology.
190
578330
4000
eden tuzdan arındırma membranları yapmaya başlıyor.
09:42
Trees and bones are constantly reforming themselves
191
582330
5000
Ağaçlar ve kemikler kendilerini basınç hatları
09:47
along lines of stress.
192
587330
2000
boyunca sürekli değiştirirler.
09:49
This algorithm has been put into a software program
193
589330
4000
Bu algoritma şimdi bir bilgisayar programına yüklendi
09:53
that's now being used to make bridges lightweight,
194
593330
2000
ve köprüleri hafifletmek,
09:55
to make building beams lightweight.
195
595330
3000
yapı kirişlerini hafifletmek için kullanılıyor.
09:58
Actually G.M. Opel used it
196
598330
2000
G.M. Opel bunu
10:00
to create that skeleton you see,
197
600330
4000
biyonik arabasının içindeki resimde gördüğünüz iskeleti
10:04
in what's called their bionic car.
198
604330
3000
oluşturmak için kullandı.
10:07
It lightweighted that skeleton using a minimum amount of material,
199
607330
3000
Algoritma, -bir organizmada olması gerektiği gibi- en az miktarda malzeme kullanarak
10:10
as an organism must,
200
610330
3000
en yüksek dayanım için
10:13
for the maximum amount of strength.
201
613330
4000
iskeleti hafifleştirdi.
10:17
This beetle, unlike this chip bag here,
202
617330
4000
Bu böcek, cips paketinin tersine
10:21
this beetle uses one material, chitin.
203
621330
3000
sadece bir malzeme kullanıyor, kitin.
10:24
And it finds many many ways
204
624330
2000
Ve ona birçok işlev yüklemenin
10:26
to put many functions into it.
205
626330
2000
birçok yolunu buluyor.
10:28
It's waterproof.
206
628330
2000
Su geçirmez.
10:30
It's strong and resilient.
207
630330
2000
Güçlü ve sağlam.
10:32
It's breathable. It creates color through structure.
208
632330
4000
Nefes alabilir. Rengi, yapısıyla oluşturuyor.
10:36
Whereas that chip bag has about seven layers to do all of those things.
209
636330
4000
Oysaki o cips paketinin bu tür işlevleri gerçekleştirebilmek için yedi farklı katmanı var.
10:40
One of our major inventions
210
640330
3000
Bu organizmaların yapabildiklerine
10:43
that we need to be able to do
211
643330
2000
yaklaşabilmek adına gerçekleştirebilmemiz
10:45
to come even close to what these organisms can do
212
645330
2000
gereken en büyük buluşlarımızdan biri, kullandığımız
10:47
is to find a way
213
647330
4000
malzemelerin miktarını ve çeşidini
10:51
to minimize the amount of material, the kind of material we use,
214
651330
3000
minimize etmenin bir yolunu bulmak ve
10:54
and to add design to it.
215
654330
2000
ve onlara tasarım yüklemektir.
10:56
We use five polymers in the natural world
216
656330
3000
Tabiatta beş polimer kullanıyoruz
10:59
to do everything that you see.
217
659330
2000
tüm bu gördüklerinizi yapmak için.
11:01
In our world we use about 350 polymers
218
661330
4000
Kendi dünyamızda 350 polimer kullanıyoruz
11:05
to make all this.
219
665330
5000
tüm bunları yapmak için.
11:10
Nature is nano.
220
670330
2000
Doğa nanodur.
11:12
Nanotechnology, nanoparticles, you hear a lot of worry about this.
221
672330
5000
Nanoteknoloji, nano partiküller, bunlarla ilgili bir sürü şey duyuyorsunuz.
11:17
Loose nanoparticles. What is really interesting to me
222
677330
4000
Serbest nano partiküller. Bana gerçekten ilginç gelen
11:21
is that not many people have been asking,
223
681330
3000
pek fazla insanın şunu sormaması:
11:24
"How can we consult nature about how to make nanotechnology safe?"
224
684330
5000
"Nanoteknolojiyi güvenli kılma konusunda nasıl doğaya danışabiliriz?"
11:29
Nature has been doing that for a long time.
225
689330
2000
Doğa bunu uzun zamandır yapıyor.
11:31
Embedding nanoparticles in a material for instance, always.
226
691330
4000
Nano partikülleri bir malzemeye yerleştirerek mesela, daima.
11:35
In fact, sulfur-reducing bacteria,
227
695330
2000
Gerçekten, sülfür indirgeyen bakteriler
11:37
as part of their synthesis,
228
697330
3000
sentezlerinin bir parçası olarak
11:40
they will emit, as a byproduct,
229
700330
2000
suya bir yan ürün olarak
11:42
nanoparticles into the water.
230
702330
2000
nano partiküller yayarlar.
11:44
But then right after that, they emit a protein
231
704330
2000
Fakat bundan hemen sonra, bu nano partiküllerin
11:46
that actually gathers and aggregates those nanoparticles
232
706330
3000
solüsyondan çıkmaları için onları
11:49
so that they fall out of solution.
233
709330
5000
toplayan ve birleştiren bir protein yayarlar.
11:54
Energy use. Organisms sip energy,
234
714330
5000
Enerji kullanımı. Organizmalar enerjiyi yudumlar.
11:59
because they have to work or barter for every single bit that they get.
235
719330
5000
Çünkü aldıkları her kırıntı için çalışmaları ya da takas etmeleri gerekir.
12:04
And one of the largest fields right now,
236
724330
3000
Ve şu anda enerji şebekeleri dünyasındaki
12:07
in the world of energy grids,
237
727330
2000
en büyük alanlardan biri,
12:09
you hear about the smart grid.
238
729330
2000
akıllı şebekelerden bahsedildiğini duyarsınız.
12:11
One of the largest consultants are the social insects.
239
731330
4000
En büyük danışmanlardan biri, sosyal böcekler.
12:15
Swarm technology. There is a company called Regen.
240
735330
3000
Sürü teknolojisi. Regen adında bir firma var.
12:18
They are looking at how ants and bees
241
738330
3000
Arıların ve karıncaların,
12:21
find their food and their flowers
242
741330
3000
yiyeceklerini ve çiçeklerini
12:24
in the most effective way
243
744330
2000
bütün bir sürü olarak en etkili şekilde
12:26
as a whole hive.
244
746330
2000
nasıl bulduklarını inceliyor.
12:28
And they're having appliances in your home
245
748330
3000
Ve evinizdeki cihazların bu algoritmayı kullanarak
12:31
talk to one another through that algorithm,
246
751330
3000
birbirleriyle konuşmalarını ve maksimum güç kullanımının
12:34
and determine how to minimize peak power use.
247
754330
6000
nasıl minimize edileceğini belirlemelerini sağlıyorlar.
12:40
There's a group of scientists in Cornell
248
760330
3000
Cornell'den bir grup bilim insanı
12:43
that are making what they call a synthetic tree,
249
763330
2000
sentetik ağaç diye adlandırdıkları bir şey yapıyorlar.
12:45
because they are saying, "There is no pump at the bottom of a tree."
250
765330
4000
Çünkü diyorlar ki: "Bir ağacın altında pompa yoktur."
12:49
It's capillary action and transpiration pulls
251
769330
4000
Kapiler etki ve transpirasyon (terleme) suyu
12:53
water up, a drop at a time,
252
773330
2000
yukarı çeker, damla damla,
12:55
pulling it, releasing it from a leaf and pulling it up through the roots.
253
775330
5000
suyu çeker, bir yapraktan bırakır ve köklerin içinden çeker.
13:00
And they're creating -- you can think of it as a kind of wallpaper.
254
780330
3000
Onlar şunu yapıyorlar --bir nevi duvar kağıdı gibi düşünebilirsiniz.
13:03
They're thinking about putting it on the insides of buildings
255
783330
4000
Bunu binaların iç kısımlarına koyarak suyu
13:07
to move water up without pumps.
256
787330
6000
pompa kullanmadan yukarı göndermeyi düşünüyorlar.
13:13
Amazon electric eel -- incredibly endangered,
257
793330
2000
Amazon elektrikli yılan balığı. Büyük oranda nesli tehlikede.
13:15
some of these species --
258
795330
2000
Bu türün bazıları,
13:17
create 600 volts of electricity
259
797330
4000
sizin vücudunuzdaki kimyasalları
13:21
with the chemicals that are in your body.
260
801330
3000
kullanarak 600 volt elektrik üretebiliyor.
13:24
Even more interesting to me is that
261
804330
2000
Benim için daha da ilginç olanı
13:26
600 volts doesn't fry it.
262
806330
3000
600 voltun onu kızartmaması.
13:29
You know we use PVC, and we sheath wires
263
809330
3000
Biliyorsunuz biz PVC kullanıyoruz. Telleri
13:32
with PVC for insulation.
264
812330
2000
yalıtım için PVC ile kaplıyoruz.
13:34
These organisms, how are they insulating
265
814330
2000
Bu organizmalar; kendilerini, kendi
13:36
against their own electric charge?
266
816330
3000
elektrik yüklerine karşı nasıl yalıtıyorlar?
13:39
These are some questions that we've yet to ask.
267
819330
3000
Bunlar şimdi sormamız gereken bazı sorular.
13:42
Here's a wind turbine manufacturer that went to a whale.
268
822330
4000
Bu da, bir balinaya gitmiş bir rüzgâr türbini üreticisi.
13:46
Humpback whale has scalloped edges on its flippers.
269
826330
4000
Kambur balinanın yüzgeçlerinde dişli kenarlar vardır.
13:50
And those scalloped edges
270
830330
2000
Ve bu dişli kenarlar
13:52
play with flow in such a way
271
832330
3000
akıntıyla öyle bir şekilde oynar ki
13:55
that is reduces drag by 32 percent.
272
835330
3000
direnç yüzde 32 azalır.
13:58
These wind turbines can rotate in incredibly slow windspeeds, as a result.
273
838330
6000
Bu sayede, rüzgâr türbinleri inanılmaz yavaşlıkta rüzgâr hızlarında bile dönebilir.
14:04
MIT just has a new radio chip
274
844330
3000
MIT, bizim çiplerimizden
14:07
that uses far less power than our chips.
275
847330
4000
çok daha az güç kullanan yeni bir çip yaptı.
14:11
And it's based on the cochlear of your ear,
276
851330
3000
Kulak salyangozunuzu temel alıyor;
14:14
able to pick up internet, wireless, television signals
277
854330
5000
internet, kablosuz, televizyon sinyalleri ve
14:19
and radio signals, in the same chip.
278
859330
3000
radyo sinyallerini alabiliyor, aynı çipte.
14:22
Finally, on an ecosystem scale.
279
862330
4000
Son olarak, ekosistem ölçeğinde.
14:26
At Biomimicry Guild, which is my consulting company,
280
866330
3000
Biomimicry Guild'de -benim danışmanlık şirketim-
14:29
we work with HOK Architects.
281
869330
2000
HOK Architects ile çalışıyoruz,
14:31
We're looking at building whole cities
282
871330
4000
Planlama bölümünde bütün şehirler yapma
14:35
in their planning department.
283
875330
2000
konusunu inceliyoruz.
14:37
And what we're saying is that,
284
877330
2000
Söylediğimiz şey şu:
14:39
shouldn't our cities do at least as well,
285
879330
3000
"Ekosistem servisleri açısından şehirlerimizin,
14:42
in terms of ecosystem services,
286
882330
2000
en az yerlerini aldıkları doğal sistemler
14:44
as the native systems that they replace?
287
884330
3000
kadar iyi olmaları gerekmez mi?"
14:47
So we're creating something called Ecological Performance Standards
288
887330
4000
Buradan yola çıkarak, şehirleri bu daha yüksek çizgiye çekecek
14:51
that hold cities to this higher bar.
289
891330
4000
Ekolojik Performans Standartları adlı çalışmayı hazırladık.
14:55
The question is -- biomimicry is an incredibly powerful
290
895330
3000
Soru şu -- biyomimikri inanılmaz derecede güçlü
14:58
way to innovate.
291
898330
3000
bir yenilik getirme yolu.
15:01
The question I would ask is, "What's worth solving?"
292
901330
3000
Soracağım soru şu olurdu: "Çözmeye değer olan nedir?"
15:04
If you haven't seen this, it's pretty amazing.
293
904330
2000
Bunu görmediyseniz, oldukça müthiş bir şey.
15:06
Dr. Adam Neiman.
294
906330
3000
Dr. Adam Neiman.
15:09
This is a depiction of
295
909330
2000
Bu Dünya'daki tüm suyun Dünya ile
15:11
all of the water on Earth
296
911330
2000
olan hacimsel ilişkisinin
15:13
in relation to the volume of the Earth --
297
913330
2000
bir temsili;
15:15
all the ice, all the fresh water, all the sea water --
298
915330
3000
tüm buzlar, tüm tatlı sular, tüm deniz suları
15:18
and all the atmosphere that we can breathe, in relation to the volume of the Earth.
299
918330
4000
ve nefes alabildiğimiz tüm atmosferin Dünya'yla olan hacimsel ilişkisi.
15:22
And inside those balls
300
922330
2000
Ve bu kürelerin içinde
15:24
life, over 3.8 billion years,
301
924330
4000
yaşam, 3.8 milyar yıldır,
15:28
has made a lush, livable place for us.
302
928330
5000
bizim için verimli, yaşanılır bir yer oluşturdu.
15:33
And we are in a long, long line
303
933330
3000
Ve biz bu Dünya'ya gelen çok çok
15:36
of organisms
304
936330
2000
uzun organizmalar sırasının içindeyiz.
15:38
to come to this planet and ask ourselves,
305
938330
3000
Ve kendimize şunu sormalıyız:
15:41
"How can we live here gracefully over the long haul?"
306
941330
4000
"Nasıl burada uzun zaman boyunca zarafetle yaşayabiliriz?,
15:45
How can we do what life has learned to do?
307
945330
5000
Yaşamın yapmayı öğrendiği şeyi biz nasıl yapabiliriz?"
15:50
Which is to create conditions conducive to life.
308
950330
4000
Bu da, yaşama sebep ve vesile olan şartları yaratmaktır.
15:54
Now in order to do this, the design challenge
309
954330
4000
Şimdi, bunu yapmak için, -yüzyılımızın
15:58
of our century, I think,
310
958330
3000
tasarım problemi-, bence
16:01
we need a way to remind ourselves of those geniuses,
311
961330
5000
kendimize bu dahilikleri hatırlatacak bir yola gereksinimimiz var
16:06
and to somehow meet them again.
312
966330
3000
ve bir şekilde bunları tekrar uygulamamız gerekiyor.
16:09
One of the big ideas, one of the big projects
313
969330
2000
Büyük fikirlerden biri, çalışmaktan onur
16:11
I've been honored to work on
314
971330
2000
duyduğum büyük projelerden biri,
16:13
is a new website. And I would encourage you all to please go to it.
315
973330
3000
yeni bir web sayfası. Hepinizi bu sayfaya girmeye teşvik ediyorum.
16:16
It's called AskNature.org.
316
976330
3000
Adı AskNature.org.
16:19
And what we're trying to do, in a TEDesque way,
317
979330
3000
Ve yapmaya çalıştığımız -TEDvari bir yolla-
16:22
is to organize all biological information
318
982330
2000
tüm biyolojik bilgiyi tasarım ve mühendislik
16:24
by design and engineering function.
319
984330
4000
fonksiyonlarına göre organize etmek.
16:28
And we're working with EOL, Encyclopedia of Life,
320
988330
3000
EOL'la birlikte çalışıyoruz, Encyclopedia Of Life (Yaşamın Ansiklopedisi),
16:31
Ed Wilson's TED wish.
321
991330
2000
Ed Wilson'un TED dileğiydi.
16:33
And he's gathering all biological information
322
993330
3000
Ve o tüm biyolojik bilgiyi
16:36
on one website.
323
996330
2000
tek bir web sayfasında topluyor.
16:38
And the scientists who are contributing to EOL are answering a question,
324
998330
3000
Ve EOL'a destek veren bilim insanları bir soruyu cevaplıyorlar:
16:41
"What can we learn from this organism?"
325
1001330
3000
"Bu organizmadan ne öğrenebiliriz?"
16:44
And that information will go into AskNature.org.
326
1004330
4000
Ve bu bilgi AskNature.org'a gidiyor.
16:48
And hopefully, any inventor, anywhere in the world,
327
1008330
3000
Ve umarım ki, herhangi bir mucit, dünyanın herhangi bir yerinde
16:51
will be able, in the moment of creation,
328
1011330
3000
yaratma anında klavyesiyle
16:54
to type in, "How does nature remove salt from water?"
329
1014330
5000
"Doğa tuzu sudan nasıl ayırıyor?" yazabilecek.
16:59
And up will come mangroves, and sea turtles
330
1019330
3000
Ve sonra karşısına hindistansakızağaçları ve deniz kaplumbağaları
17:02
and your own kidneys.
331
1022330
2000
ve kendi böbreklerimiz çıkacak.
17:04
And we'll begin to
332
1024330
3000
Ve böylece
17:07
be able to
333
1027330
2000
biz de
17:09
do as Cody does,
334
1029330
2000
Cody'nin yaptığını yapabileceğiz
17:11
and actually be in touch
335
1031330
3000
ve gerçekten tüm bu
17:14
with these incredible models,
336
1034330
3000
inanılmaz modellerle, bizden çok çok
17:17
these elders that have been here
337
1037330
2000
daha öncelerden beri burada olan büyüklerimizle
17:19
far, far longer than we have.
338
1039330
2000
temas halinde olabileceğiz.
17:21
And hopefully, with their help,
339
1041330
2000
Ve umarım, yardımlarıyla,
17:23
we'll learn how to live on this Earth,
340
1043330
3000
-bizim evimiz olan ama sadece bizim olmayan-
17:26
and on this home that is ours, but not ours alone.
341
1046330
4000
bu Dünya'da nasıl yaşayacağımızı öğreneceğiz.
17:30
Thank you very much.
342
1050330
2000
Çok teşekkür ederim.
17:32
(Applause)
343
1052330
5000
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7