Why you should make useless things | Simone Giertz

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Hello.

Merhaba.

My name is Simone.

Adım Simone.

You know how people tell you if you get nervous when onstage,

Hani size sahnede heyecanlanırsanız

picture people in the audience naked?

izleyicileri çıplak hayal edin derler ya?

Like it's this thing that's supposed to make you feel better.

Bunun sizi rahatlatması gerekiyormuş gibi.

But I was thinking --

Ama düşündüm de...

picturing all of you naked in 2018 feels kind of weird and wrong.

2018 yılında hepinizi çıplak düşünmek sanki biraz tuhaf ve yanlış.

Like, we're working really hard on moving past stuff like that,

Bu tür şeyleri aşmak için gerçekten çok uğraşıyoruz,

so we need a new method of dealing with

o yüzden de sahne heyecanıyla başa çıkmak için

if you get nervous onstage.

yeni bir yönteme ihtiyacımız var.

And I realized that what I'd really like

Şunu gerçekten fark ettim;

is that I can look at you as much as you're looking at me --

sizin bana baktığınız kadar ben de size bakabilirim,

just to even things out a little bit.

şartları eşitlemiş oluruz.

So if I had way more eyeballs,

Yani daha fazla göz bebeğim olsa

then we'd all be really comfortable, right?

hepimiz çok daha rahat olurduk, değil mi?

So in preparation for this talk, I made myself a shirt.

Ben de bu konuşmaya hazırlanırken kendime bir tişört yaptım.

(Rattling)

(Şakırtı)

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's googly eyes.

Yapma gözler.

It took me 14 hours

Bu tişörtü yapmak

and 227 googly eyes to make this shirt.

227 yapma gözle 14 saatimi aldı.

And being able to look at you as much as you're looking at me

Ayrıca sizin bana baktığınız kadar benim size bakmam

is actually only half of the reason I made this.

bunu yapma sebebimin sadece yarısı.

The other half is being able to do this.

Diğer yarısı şunu yapabilmek.

(Googly eyes rattle)

(Yapma gözler şakırdıyor)

(Laughter)

(Kahkahalar)

So I do a lot of things like this.

Bunun gibi pek çok şey yapıyorum.

I see a problem and I invent some sort of solution to it.

Bir sorun görüyorum ve onun için bir çözüm icat ediyorum.

For example, brushing your teeth.

Mesela dişlerinizi fırçalamak.

Like, it's this thing we all have to do, it's kind of boring,

Hepimizin yapması gereken sıkıcı bir iş

and nobody really likes it.

ve kimse bundan zevk almıyor.

If there were any seven-year-olds in the audience,

İzleyiciler arasında yedi yaşında çocuklar olsa

they'd be like, "Yes!"

''Evet!'' diye bağırırlardı.

So what about if you had a machine that could do it for you?

Dişlerinizi sizin için fırçalayan bir makine olsa nasıl olurdu?

(Laughter)

(Kahkaha)

I call it ...

Ben buna...

I call it "The Toothbrush Helmet."

''Diş fırçası kaskı'' diyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Robot arm buzzing)

(Robot kol vızıldıyor)

(Laughter)

(Kahkaha)

(Applause)

(Alkışlar)

So my toothbrush helmet is recommended by zero out of 10 dentists,

Diş macunu kaskım her 10 diş hekiminden hiçbiri tarafından önerilmedi

and it definitely did not revolutionize the world of dentistry,

ve diş hekimliği dünyasında çığır da açmadı

but it did completely change my life.

ama benim hayatımı tamamen değiştirdi.

Because I finished making this toothbrush helmet three years ago

Çünkü ben bu diş fırçası kaskını yapmayı üç yıl önce bitirdim

and after I finished making it,

ve bunu yaptıktan sonra

I went into my living room and I put up a camera,

odama gidip bunun nasıl çalıştığını gösteren

and I filmed a seven-second clip of it working.

yedi saniyelik bir video çektim.

And by now,

Şimdi de

this is a pretty standard modern-day fairy tale

bu adeta internette paylaşım yapan bir kızın

of girl posting on the internet,

modern peri masalı gibi,

the internet takes the girl by storm,

kız bir anda internette çok popüler oluyor,

thousands of men voyage into the comment sections

binlerce erkek yorum kısmına hücum ediyor,

to ask for her hand in marriage --

evlilik konusunda tavsiye istiyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

She ignores all of them, starts a YouTube channel

Kız hepsini görmezden gelip bir YouTube kanalı açıyor

and keeps on building robots.

ve robot yapmaya devam ediyor.

Since then, I've carved out this little niche for myself on the internet

O zamandan beri kendime internette bu mevkiyi yarattım,

as an inventor of useless machines,

işe yaramaz makinelerin mucidi,

because as we all know,

çünkü hepimiz biliyoruz ki

the easiest way to be at the top of your field

alanınızda en iyi olmanın en basit yolu

is to choose a very small field.

küçük bir alan seçmek.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

So I run a YouTube channel about my machines,

Makinelerimle ilgili bir YouTube kanalım var

and I've done things like cutting hair with drones --

ve yaptığım şeylerden biri drone'larla saç kesmek --

(Drone buzzes)

(Drone sesi)

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Drone crashes)

(Drone düşüyor)

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Drone buzzes)

(Drone sesi)

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

To a machine that helps me wake up in the morning --

Bir diğeri de sabah uyanmama yardım eden bir makine --

(Alarm)

(Alarm)

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Video) Simone: Ow!

(Video) Simone: Ah!

To this machine that helps me chop vegetables.

Bir diğeri de sebze doğramama yardım eden bu makine.

(Knives chop)

(Bıçak kesme sesi)

I'm not an engineer.

Mühendis değilim.

I did not study engineering in school.

Üniversitede mühendislik okumadım.

But I was a super ambitious student growing up.

Ama büyüme çağında inanılmaz hırslı bir öğrenciydim.

In middle school and high school, I had straight A's,

Hem ortaokul hem de lisede hep en yüksek notu alırdım

and I graduated at the top of my year.

ve sınıf birincisi olarak mezun oldum.

On the flip side of that,

Diğer bir taraftan da

I struggled with very severe performance anxiety.

ciddi performans gerginliğiyle mücadele ettim.

Here's an email I sent to my brother around that time.

Bu gördüğünüz o zamanlar kardeşime gönderdiğim bir eposta.

"You won't understand how difficult it is for me to tell you,

''Bunu sana itiraf etmenin

ne kadar zor olduğunu bilemezsin.

to confess this.

I'm so freaking embarrassed.

O kadar utanıyorum ki.

I don't want people to think that I'm stupid.

Aptal olduğumu sanmalarını istemiyorum.

Now I'm starting to cry too.

Bir de üstüne ağlama geliyor.

Damn."

Kahretsin.''

And no, I did not accidentally burn our parents' house down.

Hayır, yanlışlıkla ailemin evini falan yakmadım.

The thing I'm writing about in the email and the thing I'm so upset about

Epostada bahsettiğim ve beni bu kadar üzen şey

is that I got a B on a math test.

matematikten B almış olmam.

So something obviously happened between here and here.

Yani besbelli bu iki olay arasında bir şeyler oldu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

One of those things was puberty.

Bunlardan biri ergenlikti.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Beautiful time indeed.

Gerçekten güzel zamanlardı.

But moreover,

Ama dahası,

I got interested in building robots,

robot yapmaya merak saldım

and I wanted to teach myself about hardware.

ve kendi kendime donanım öğrenmeye çalıştım.

But building things with hardware, especially if you're teaching yourself,

Özellikle kendi başınıza öğreniyorsanız donanımla robot yapmak

is something that's really difficult to do.

gerçekten çok zor bir iş.

It has a high likelihood of failure

Başarızlık riski çok fazla,

and moreover,

dahası,

it has a high likelihood of making you feel stupid.

aptal gibi hissetmenize yol açma riski çok fazla.

And that was my biggest fear at the time.

O zamanlar en büyük korkum buydu.

So I came up with a setup that would guarantee success 100 percent of the time.

O yüzden %100 başarı garantisi olan bir plan düşündüm.

With my setup, it would be nearly impossible to fail.

Bu planla başarısız olmak neredeyse imkânsız olacaktı.

And that was that instead of trying to succeed,

Plana göre başarmak yerine

I was going to try to build things that would fail.

başarısız olacak şeyler yapacaktım.

And even though I didn't realize it at the time,

O zamanlar fark etmesem de

building stupid things was actually quite smart,

saçma icatlar yapmak aslında bayağı zeki bir şeydi,

because as I kept on learning about hardware,

çünkü donanım hakkında bir şeyler öğrenmeye devam ettim,

for the first time in my life,

ayrıca hayatımda ilk defa

I did not have to deal with my performance anxiety.

performans gerginliğiyle uğraşmak zorunda değildim.

And as soon as I removed all pressure and expectations from myself,

Kendimi baskı ve beklentiden arındırdığım an

that pressure quickly got replaced by enthusiasm,

bunların yerini heves aldı,

and it allowed me to just play.

bu da adeta oyun oynamamı sağladı.

So as an inventor,

Bir mucit olarak

I'm interested in things that people struggle with.

insanların uğraştığı şeylere ilgi duyuyorum.

It can be small things or big things or medium-sized things

Küçük, büyük, orta, her tür şey olabilir

and something like giving a TED talk presents this whole new set of problems

TED konuşması yapmak gibi bir şey de

bana çözebileceğim bir dizi yeni sorun sunuyor.

that I can solve.

And identifying a problem is the first step in my process

İşe yaramaz bir makine yapma sürecimdeki ilk adım

of building a useless machine.

sorunu tanımlamak.

So before I came here,

O yüzden buraya gelmeden önce,

I sat down and I thought of some of the potential problems I might have

bu konuşmayı yaparken karşılaşabileceğim

in giving this talk.

potansiyel sorunları gözden geçirdim.

Forgetting what to say.

Söyleyeceğini unutmak.

That people won't laugh --

İnsanları güldürememek --

that's you.

o siz oluyorsunuz.

Or even worse,

Daha da kötüsü,

that you'll laugh at the wrong things --

yanlış şeylere gülmeniz --

that was an OK part to laugh at,

buna gülmek kabul edilebilir,

thank you.

teşekkürler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Or that when I get nervous, my hands start shaking

Heyecanlandığımda ellerimin titriyor olması

and I'm really self-conscious about it.

ve bu konuda takıntım var.

Or that my fly has been open this entire time

Veya fermuarımın bu kadar zaman açık kalmış olması

and all of you noticed but I didn't,

ve ben hariç hepiniz fark ediyorsunuz

but it's closed so we're all good on that one.

ama neyse ki kapalı, o yönden her şey yolunda.

But one thing I'm actually really nervous about is my hands shaking.

Ama gerçekten beni geren şey ellerimin titremesi.

I remember when I was a kid,

Çocukluğumu hatırlıyorum,

giving presentations in school,

okulda sunum yapardım,

I would have my notes on a piece of paper,

elimde not aldığım bir kağıt olurdu,

and I would put a notebook behind the paper

kağıdı bir deftere yaslayıp bakardım,

so that people wouldn't be able to see the paper quivering.

sırf insanlar kağıdın nasıl titrediğini görmesin diye.

And I give a lot of talks.

Çok konuşma yapıyorum.

I know that about half of you in the audience are probably like,

Muhtemelen içinizden yarısı şöyle düşünüyor;

"Building useless machines is really fun,

''İşe yaramaz makineler yapmak çok zevkli

but how is this in any way or form a business?"

ama bundan işletme olur mu?''

And giving talks is a part of it.

Konuşma yapmak bunun bir parçası.

And the arrangers always put out a glass of water for you onstage

Organizatörler sahnede sizin için bir bardak su bulunduruyor,

so you have something to drink if you get thirsty,

böylece susadığınızda içeceğiniz hazır oluyor

and I always so badly want to drink that water,

ve ben o suyu her zaman o kadar içmek istiyorum ki

but I don't dare to pick the glass up

ama bardağı almaya cesaret edemiyorum

because then people might be able to see that my hands are shaking.

çünkü insanlar ellerimin titrediğini görebilir.

So what about a machine that hands you a glass of water?

O zaman size bir bardak su uzatan bir makineye ne dersiniz?

Sold to the nervous girl in the googly-eye shirt.

Yapma gözden tişört giyen gergin kıza satılmıştır.

Actually, I need to take this off because I have a thing --

Aslında benim bunu çıkarmam lazım.

(Googly eyes rattle)

(Yapma gözler şakırdıyor)

Oh.

Oh.

(Clanking)

(Tıkırtı)

(Laughter)

(Kahkahalar)

I still don't know what to call this,

Ben buna hâlâ bir isim koyamadım,

but I think some sort of "head orbit device,"

ama sanırım bir tür ''kafa yörüngesi cihazı''

because it rotates this platform around you

çünkü bu platform etrafınızda dönüyor

ve üstüne istediğinizi koyabilirsiniz.

and you can put anything on it.

You can have a camera; you can get photos of your entire head.

Bir fotoğraf makinesi koyun, başınızın fotoğrafını her açıdan çeksin.

Like it's really -- it's a very versatile machine.

Hakikaten çok yönlü bir makine.

(Laughter)

(Kahkahalar)

OK, and I have --

Bakın burada ne var,

I mean, you can put some snacks on it, for example,

bunun üstüne atıştırmalık falan da koyabilirsiniz,

if you want to.

isterseniz tabii.

I have some popcorn here.

Biraz patlamış mısırım var.

And you just put a little bit like that.

Böyle biraz koyuyorsunuz.

And then you want to --

Sonra isterseniz --

there's some sacrifices for science --

bilim için fedakarlık yapılır tabii --

just some popcorn falling on the floor.

mısırlar yere dökülüyor.

Let's do the long way around.

Yörüngesini tamamlasın.

(Robot buzzes)

(Robot sesi)

(Laughter)

(Kahkahalar)

And then you have a little hand.

Bir de minik bir el var.

You need to adjust the height of it,

Yüksekliği ayarlamanız gerek,

and you just do it by shrugging.

omuz silkerek yapıyorsunuz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

It has a little hand.

Minik bir eli var.

(Hand thwacks)

(El hamle yapıyor)

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

I just bumped my mic off,

Mikrofonuma darbe geldi,

but I think we're all good.

ama sanırım sorun yok.

OK, also I need to chew this popcorn,

Bir de şunu çiğnemem gerek,

so if you guys could just clap your hands a little bit more --

siz o arada biraz daha alkışlayabilirseniz --

(Applause)

(Alkışlar)

OK, so it's like your own little personal solar system,

Pekâlâ, bu sizin kişisel küçük güneş sisteminiz olsun,

because I'm a millennial,

çünkü ben de Y jenerasyonundanım,

so I want everything to revolve around me.

her şeyin etrafımda dönmesini istiyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Back to the glass of water, that's what we're here for.

Bir bardak suya dönelim, o yüzden buraya geldik.

So, I promise -- I mean, it still has --

Sizi temin ederim --

it doesn't have any water in it,

içinde hiç su yok,

I'm sorry.

kusura bakmayın.

But I still need to work on this machine a little bit

Ama bu makine üzerinde hâlâ biraz çalışmam gerek

because I still need to pick up the glass and put it on the platform,

çünkü bardağı ben alıp platformun üzerine koymak zorundayım

but if your hands are shaking a little bit,

ama elleriniz biraz titriyorsa

nobody's going to notice

kimse fark etmeyecek

because you're wearing a very mesmerizing piece of equipment.

çünkü büyüleyici bir cihaz kuşanmış durumdasınız.

So, we're all good.

Sorun yok yani.

OK.

OK.

(Robot buzzes)

(Robot sesi)

(Singing)

(Şarkı söylüyor)

Oh no, it got stuck.

Ah, takıldı.

Isn't it comforting that even robots sometimes get stage fright?

Robotlarda da sahne korkusu olması rahatlatıcı değil mi?

It just gets stuck a little bit.

Biraz takılıyor bazen.

It's very human of them.

Ne kadar insansılar.

Oh wait, let's go back a little bit,

Bir saniye, biraz geri gidelim,

and then --

sonra da --

(Glass falls)

(Bardak düştü)

(Laughter)

(Kahkahalar)

Isn't it a beautiful time to be alive?

Yaşıyor olmak için harika bir zaman, değil mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

So as much as my machines can seem like simple engineering slapstick,

Makinelerim basit mühendislik güldürüsünden ibaret görünse de

I realize that I stumbled on something bigger than that.

bundan çok daha büyük bir şeye rast geldiğimi fark ettim.

It's this expression of joy and humility that often gets lost in engineering,

Mühendislik içinde genellikle yok olan bu neşe ve rezillik ifadesi,

and for me it was a way to learn about hardware

bu benim için performans gerginliğim olmadan

without having my performance anxiety get in the way.

donanım hakkında bilgi edinmenin bir yoluydu.

I often get asked if I think I'm ever going to build something useful,

Sık sık bana hiç işe yarar bir şey yapıp yapmayacağımı soruyorlar,

and maybe someday I will.

belki bir gün yaparım.

But the way I see it,

Ama benim bakış açıma göre,

I already have

bunu zaten yaptım,

because I've built myself this job

çünkü kendime bu mesleği yarattım

and it's something that I could never have planned for,

ve bunu asla planlayamazdım,

or that I could --

veya --

(Applause)

(Kahkahalar)

It's something that I could never have planned for.

Bu gerçekten de asla planlayamayacağınız bir şey.

Instead it happened just because I was enthusiastic about what I was doing,

Bu sadece yaptığım şeye duyduğum heves sayesinde gerçekleşti

and I was sharing that enthusiasm with other people.

ve ben bu hevesi başkalarıyla paylaşıyordum.

To me that's the true beauty of making useless things,

Bana göre işe yaramaz şeyler yapmanın asıl güzel yanı da bu,

because it's this acknowledgment

çünkü en iyi yanıtın ne olduğunu

that you don't always know what the best answer is.

her zaman bilmediğinizi görüyorsunuz.

And it turns off that voice in your head

İçinizde size dünyanın tam tamına

that tells you that you know exactly how the world works.

nasıl işlediğini bildiğinizi söyleyen o sesi kapatıyor.

And maybe a toothbrush helmet isn't the answer,

Belki de diş fırçası kaskı aradığınız yanıt değil,

but at least you're asking the question.

ama en azından doğru soruyu soruyorsunuz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)