Peter Saul: Let's talk about dying

Peter Saul: Biraz ölümden bahsedelim

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Hande Ulukan Gözden geçirme: Ibrahim Uğurlu

Look, I had second thoughts, really,

Bakın, ben sizin gibi canlı, hayat dolu izleyiciler

about whether I could talk about this

karşısında bu konu hakkında konuşmak konusunda

to such a vital and alive audience as you guys.

düşündürücü fikirlere sahiptim.

Then I remembered the quote from Gloria Steinem,

Sonra, Gloria Steinem'in söylediği bir sözü hatırladım,

which goes,

Şöyle derdi,

"The truth will set you free,

"Gerçek sizi özgür kılar,

but first it will piss you off." (Laughter)

ama önce gıcık eder."(Kahkahalar)

So -- (Laughter)

Bu yüzden--(Kahkahalar)

So with that in mind, I'm going to set about

Bu yüzden bunu akılda tutarak, burada bazı şeyler

trying to do those things here,

yapmaya başlayacağım ve

and talk about dying in the 21st century.

21. yüzyıldaki ölümler hakkında konuşacağım.

Now the first thing that will piss you off, undoubtedly,

Şimdi hiç şüphesiz , sizi ilk gıcık edecek şey

is that all of us are, in fact, going to die

aslında hepimizin

in the 21st century.

21. yüzyıl ölecek olmasıdır.

There will be no exceptions to that.

Bunda herhangi bir istisna olmayacaktır.

There are, apparently, about one in eight of you

Araştırmalara göre, görünen o ki, sekizinizden biri

who think you're immortal, on surveys, but --

ölümsüz olduğunu düşünüyor ama--

(Laughter)

(Kahkahalar)

Unfortunately, that isn't going to happen.

Ne yazık ki, bu mümkün değil.

While I give this talk, in the next 10 minutes,

Ben önümüzde ki 10 dakika içinde bu konuşmayı yaparken,

a hundred million of my cells will die,

bir milyon hücrem ölecek,

and over the course of today, 2,000 of my brain cells

ve gün boyunca, 2.000 beyin hücrem ölecek

will die and never come back,

ve asla geri gelmeyecek,

so you could argue that the dying process

bu sebeple ölüm sürecinin çok

starts pretty early in the piece.

erken başladığını tartışmaya başlayabilirsiniz.

Anyway, the second thing I want to say about dying in the

Her neyse, 21. yy'da ölmek hakkında söylemek istediğim ikinci şey,

21st century, apart from it's going to happen to everybody,

bunun herkese bir gün olacağı dışında,

is it's shaping up to be a bit of a train wreck

şu anda süre gelen, bu amansız eğriyi tersine çevirmek için bir

for most of us,

şey yapmadığımız sürece

unless we do something to try and reclaim this process

çoğumuz için bu bir tren faciasının parçası

from the rather inexorable trajectory that it's currently on.

gibi şekilleniyor

So there you go. That's the truth.

Yani oraya doğru gidiyor. Gerçek bu.

No doubt that will piss you off, and now let's see

Şüphe yok ki, bu seni kızdıracak . Şimdi senin özgürleştirip

whether we can set you free. I don't promise anything.

özgürleştiremeyeceğimizi bir görelim. Hiçbir şey için söz veremem.

Now, as you heard in the intro, I work in intensive care,

Tanıtımda da duyduğunuz gibi, yoğun bakımda çalıştım

and I think I've kind of lived through the heyday

ve bence yoğun bakımın altın çağını yaşadım.

of intensive care. It's been a ride, man.

Ne zamanlardı !

This has been fantastic.

Bu çok şahaneydi.

We have machines that go ping.

Tekleyen makinelerimiz var.

There's many of them up there.

Çoğu orada var.

And we have some wizard technology which I think

Bence gerçekten iyi çalışan

has worked really well, and over the course of the time

bazı sihirli teknolojilere sahibiz.

I've worked in intensive care, the death rate

Çok uzun zaman yoğun bakımda çalıştım,

for males in Australia has halved,

Avustralya erkekleri için ölüm oranı yarıya indi

and intensive care has had something to do with that.

ve yoğun bakımın da bunda katkıları oldu.

Certainly, a lot of the technologies that we use

Elbette kullandığımız bir çok teknolojinin de

have got something to do with that.

bununla ilgisi var.

So we have had tremendous success, and we kind of

Büyük bir başarı elde etmiştik ve bu yüzden

got caught up in our own success quite a bit,

kendimizi bu başarıya bayağı kaptırdık

and we started using expressions like "lifesaving."

ve “hayat kurtarıcı” gibi ifadeler kullanmaya başladık.

I really apologize to everybody for doing that,

Bunun için gerçekten herkesten özür dilerim,

because obviously, we don't.

çünkü açıkçası hayat kurtarmıyoruz.

What we do is prolong people's lives,

Yaptığımız şey insanların hayatlarını uzatmak

and delay death,

ve ölüm sürecini ertelemek

and redirect death, but we can't, strictly speaking,

ve ölümü yönlendirmekti ama açıkçası

save lives on any sort of permanent basis.

hiç bir hayatı kalıcı şekilde kurtaramayız.

And what's really happened over the period of time

Ve yoğun bakımda çalıştığım

that I've been working in intensive care is that

dönemde asıl yaşanan şuydu

the people whose lives we started saving back in the '70s,

70lerde, 80lerde, 90larda kurtarmaya başladığımız hayatlar

'80s, and '90s, are now coming to die in the 21st century

21. yüzyılda, artık eskisi gibi cevap bulamadığımız

of diseases that we no longer have the answers to

hastalıklar yüzünden

in quite the way we did then.

son buluyor.

So what's happening now is there's been a big shift

Yani konu şu: İnsanların ölüm şeklinde

in the way that people die,

büyük bir değişim yaşanıyor

and most of what they're dying of now isn't as amenable

ve birçoğumuzun ölüm nedeni tabi değil

to what we can do as what it used to be like

bu yüzden artık benim çalıştığım dönem olan

when I was doing this in the '80s and '90s.

80ler 90lardaki gibi müdahale edemiyoruz.

So we kind of got a bit caught up with this,

Yani bu konuda biraz sorun yaşadık

and we haven't really squared with you guys about

ve gerçekten sizinle ne olup bittiğini bilgisini

what's really happening now, and it's about time we did.

paylaşmadık, ve artık bunun vakti geldi.

I kind of woke up to this bit in the late '90s

Bu olayın farkına, 90ların sonunda vardım,

when I met this guy.

bu adamla tanıştığımda.

This guy is called Jim, Jim Smith, and he looked like this.

Adı Jim, Jim Smith. Ve bu şekilde gözüküyordu.

I was called down to the ward to see him.

Onu ziyaret etmekle görevlendirilmiştim.

His is the little hand.

Bu onun küçük eli.

I was called down to the ward to see him

Bir solunum fizyoloğu tarafından

by a respiratory physician.

onu ziyaret etmekle görevlendirilmiştim.

He said, "Look, there's a guy down here.

Dedi ki, " Bak, burada bir hastamız var.

He's got pneumonia,

Kendisi zatürre

and he looks like he needs intensive care.

ve yoğun bakıma ihtiyacı varmış gibi görünüyor.

His daughter's here and she wants everything possible

Kızı burada ve yapılabilecek her şeyin

to be done."

yapılmasını istiyor."

Which is a familiar phrase to us.

Bu sıkça duyduğumuz bir ifade.

So I go down to the ward and see Jim,

Ben de odasına Jim'i görmeye gittim

and his skin his translucent like this.

cildi böyle yarı saydamdı.

You can see his bones through the skin.

Derisinin ardından kemiklerini görebilirsiniz

He's very, very thin,

Kendisi çok çok zayıf

and he is, indeed, very sick with pneumonia,

ve zatürresi gerçekten çok ilerlemiş

and he's too sick to talk to me,

ve benimle konuşamayacak kadar hasta.

so I talk to his daughter Kathleen, and I say to her,

Ben de kızı Kathleen ile konuştum ve dedim ki,

"Did you and Jim ever talk about

"Sen ve Jim, eğer böyle

what you would want done

bir şey yaşanırsa

if he ended up in this kind of situation?"

neler yapacağınızı hiç konuştunuz mu?"

And she looked at me and said, "No, of course not!"

Bana baktı ve şöyle söyledi, " Hayır, tabi ki konuşmadık!"

I thought, "Okay. Take this steady."

"Tamam, sakinliğimi korumalıyım" dedim.

And I got talking to her, and after a while, she said to me,

Onunla konuştum ve bir süre sonra bana şöyle söyledi,

"You know, we always thought there'd be time."

" Bilirsiniz, hep bunun için zamanımız olacağını düşünmüştük."

Jim was 94. (Laughter)

Jim 94 yaşındaydı. (Gülüşmeler)

And I realized that something wasn't happening here.

Ve farkettim ki burada bir şey eksikti.

There wasn't this dialogue going on

Gerçekleştiğini hayal ettiğim diyalog

that I imagined was happening.

gerçekleşmiyordu.

So a group of us started doing survey work,

Bu yüzden bir grup doktor bir araştırma yürüttük,

and we looked at four and a half thousand nursing home

dört bin beş yüz huzurevine gittik

residents in Newcastle, in the Newcastle area,

Newcastle'da, Newcastle bölgesinde yer alan.

and discovered that only one in a hundred of them

ve öğrendik ki sadece yüzde birinin

had a plan about what to do when their hearts stopped beating.

kalpleri atmayı durdurduğunda ne yapacaklarına dair bir planı var.

One in a hundred.

Yüzde bir.

And only one in 500 of them had plan about what to do

Ve sadece 500 tanesinden bir tanesi eğer ağır hastalık geçirirlerse

if they became seriously ill.

ne yapacaklarını planlamıştı.

And I realized, of course, this dialogue

Ve farkettim ki, bu diyalog tabi ki

is definitely not occurring in the public at large.

toplumun büyük bir kısmında gerçekleşmiyor.

Now, I work in acute care.

Şu an akut tedavide çalışıyorum.

This is John Hunter Hospital.

John Hunter Hastanesinde, resimde görebilirsiniz.

And I thought, surely, we do better than that.

Tabi ki bundan iyisini yapabiliriz diye düşündüm.

So a colleague of mine from nursing called Lisa Shaw and I

Hastaneden arkadaşım, hemşire Lisa Show ile birlikte

went through hundreds and hundreds of sets of notes

tıbbi kayıt departmanındaki yüzlerce

in the medical records department

kayıdı inceledik

looking at whether there was any sign at all

eğer gördükleri tedavi ölümlerine sebebiyet verecek kadar

that anybody had had any conversation about

başarısız olursa kendilerine ne olacağı hakkında

what might happen to them if the treatment they were

bir şey söyleyip söylemediklerine dair

receiving was unsuccessful to the point that they would die.

herhangi bir iz var mı diye araştırıyorduk.

And we didn't find a single record of any preference

Ve doktor ya da hasta tarafından hazırlanan

about goals, treatments or outcomes from any

onca notun içinde istek, tedavi, sonuç tercihi yapıldığına

of the sets of notes initiated by a doctor or by a patient.

dair tek bir not bile bulamadık.

So we started to realize

Böylece bir sorunumuz olduğunu

that we had a problem,

anlamaya başladık

and the problem is more serious because of this.

ve sorun daha da ciddi. Şu yüzden:

What we know is that obviously we are all going to die,

Hepimiz öleceğiz, bunu biliyoruz,

but how we die is actually really important,

ama gerçekte asıl önemli olan nasıl öleceğimiz,

obviously not just to us, but also to how that

sadece bizim için değil, bizden sonra hayatlarında

features in the lives of all the people who live on afterwards.

değişikler olacak olan geride kalacaklar için de.

How we die lives on in the minds of everybody

Nasıl öleceğim sorusu herkesin aklını meşgul eder

who survives us, and

Biz hayatta kalanların aklını ve

the stress created in families by dying is enormous,

ölümlerin ailede yarattığı stres muazzamdır.

and in fact you get seven times as much stress by dying

Gerçek şu ki, yoğun bakımda öldüğünüzde bu

in intensive care as by dying just about anywhere else,

herhangi bir yerde ölmekten yedi kat daha streslidir.

so dying in intensive care is not your top option

Yani eğer bir seçme şansınız olursa,

if you've got a choice.

yoğun bakım en iyi seçenek değil.

And, if that wasn't bad enough, of course,

Bu yeterince kötü değilmiş gibi

all of this is rapidly progressing towards the fact that

şu noktaya doğru hızla yaklaşılıyor:

many of you, in fact, about one in 10 of you at this point,

Çoğunuz, aslında her onunuzdan biri,

will die in intensive care.

yoğun bakımda öleceksiniz.

In the U.S., it's one in five.

Amerika'da bu rakam, her beş kişiden biri.

In Miami, it's three out of five people die in intensive care.

Miami'de her üç kişiden biri yoğun bakımda ölüyor

So this is the sort of momentum

Şu an elimizde olan momentum

that we've got at the moment.

bu şekilde.

The reason why this is all happening is due to this,

Bunların hepsinin nedeni şu,

and I do have to take you through what this is about.

ve sizlere bunun neyle ilgili olduğunu anlatmalıyım.

These are the four ways to go.

Bunun dört yolu var.

So one of these will happen to all of us.

Bunlardan biri hepimize olacak.

The ones you may know most about are the ones

En çok bildikleriniz, artarak

that are becoming increasingly of historical interest:

tarihsel ilgi kaynağı haline gelenler:

sudden death.

Ani ölüm.

It's quite likely in an audience this size

Bu, bu sayıda bir seyircide oldukça muhtemeldir.

this won't happen to anybody here.

Bu, buradaki kimseye olmayacak.

Sudden death has become very rare.

Ani ölüm çok seyrek olarak gerçekleşiyor.

The death of Little Nell and Cordelia and all that sort of stuff

Küçük Nell ve Cordelia'nın ölümü ve tüm o tarz şeyler

just doesn't happen anymore.

artık yaşanmıyor.

The dying process of those with terminal illness

Görmekte olduğumuz, ölümcül hastalığa yakalananların

that we've just seen

ölüm süreci

occurs to younger people.

genç insanlarda rastlanır.

By the time you've reached 80, this is unlikely to happen to you.

80 yaşına geldiğinizde , bunun size olma ihtimali düşüktür.

Only one in 10 people who are over 80 will die of cancer.

80 yaşından daha yaşlıların sadece onda biri kanserden ölecek.

The big growth industry are these.

Asıl artış grubu bunlar.

What you die of is increasing organ failure,

Ölüm nedeniniz organ yetersizliğini arttırır.

with your respiratory, cardiac, renal,

Solunum, kalp, böbrek, hangi organınız iflas ederse.

whatever organs packing up. Each of these

Bunlardan her biri

would be an admission to an acute care hospital,

bir akut bakım hastanesine kabul nedenidir,

at the end of which, or at some point during which,

ki bu süreçte ya da bu sürecin sonunda

somebody says, enough is enough, and we stop.

biri, artık yeter, der ve biz de süreci durdururuz.

And this one's the biggest growth industry of all,

Ve bu en çok büyüme oranına sahip olan,

and at least six out of 10 of the people in this room

ve bu odadaki her on kişiden en az altısı

will die in this form, which is

bu şekilde ölecek:

the dwindling of capacity

Kapasitenin azalması

with increasing frailty,

Zayıflığın artması

and frailty's an inevitable part of aging,

Zayıf düşmek yaşlanmanın kaçınılmaz bir parçası

and increasing frailty is in fact the main thing

ve aslında artan zayıflık, günümüzde ölümlerin

that people die of now,

başlıca nedeni.

and the last few years, or the last year of your life

Ve son birkaç sene, ya da, hayatınızın son senesi

is spent with a great deal of disability, unfortunately.

yoğun olarak engelle geçecek ne yazık ki.

Enjoying it so far? (Laughs)

Buraya kadar eğleniyor musunuz? (Gülüyor)

(Laughter)

(Kahkahalar)

Sorry, I just feel such a, I feel such a Cassandra here.

Üzgünüm, kendimi sürekli kötülüklerden bahseden falcı gibi hissediyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

What can I say that's positive? What's positive is

Olumlu ne söyleyebilirim ki? Olumlu olan tek şey

that this is happening at very great age, now.

bunun şu an çok ileri yaşlarda yaşanması.

We are all, most of us, living to reach this point.

Hepimiz, çoğumuz, bu noktaya ulaşma yolundayız

You know, historically, we didn't do that.

henüz, yaş itibariyle, ulaşamadık.

This is what happens to you

Çok ileri yaşlara ulaştığınızda

when you live to be a great age,

başınıza bu gelir,

and unfortunately, increasing longevity does mean

ve maalesef artan yaşam süresi

more old age, not more youth.

daha da yaşlı olma anlamına gelir, daha genç değil.

I'm sorry to say that. (Laughter)

Bunu söylediğim için üzgünüm. (Kahkahalar)

What we did, anyway, look, what we did,

Yaptığımız şey şu

we didn't just take this lying down

bu durumun olduğu gibi kalmasına izin vermedik,

at John Hunter Hospital and elsewhere.

John Hunter hastanesinde ya da herhangi bir yerde.

We've started a whole series of projects

Bir dizi proje başlattık ve

to try and look about whether we could, in fact, involve

insanları, başlarına gelecek bir şey geldiğinde ne olacağı

people much more in the way that things happen to them.

konusunda daha duyarlı olmaya ikna etmeye çalıştık.

But we realized, of course, that we are dealing

Fakat farkettik ki, kültürel faktörlerle

with cultural issues,

mücadele ediyoruz.

and this is, I love this Klimt painting,

Bu bir Klimt tablosu. Bu tabloyu seviyorum,

because the more you look at it, the more you kind of get

çünkü ne kadar bakarsanız, bahsettiğimiz durumu

the whole issue that's going on here,

o kadar iyi anlıyorsunuz.

which is clearly the separation of death from the living,

Açıkça ölümün yaşamdan farkını ortaya koyuyor

and the fear — Like, if you actually look,

ve korku --- Aslında bakarsanız

there's one woman there

burada bir kadın var

who has her eyes open.

gözleri açık olan.

She's the one he's looking at,

Baktığı, işte bu kadın

and [she's] the one he's coming for. Can you see that?

ve onun için gelmiş. Görebiliyor musunuz?

She looks terrified.

Kadın çok korkmuş görünüyor.

It's an amazing picture.

Bu inanılmaz bir resim.

Anyway, we had a major cultural issue.

Neyse, büyük bir kültürel sorun vardı.

Clearly, people didn't want us to talk about death,

Belli ki, insanlar ölüm hakkında konuşmamızı istemiyordu,

or, we thought that.

ya da, biz öyle düşündük.

So with loads of funding from the Federal Government

Böylece Federal hükümetin finansman seçenekleri

and the local Health Service, we introduced a thing

ve yerel Sağlık Servisi ile, John Hunter'da

at John Hunter called Respecting Patient Choices.

Hastanın Seçimlerine Saygı diye bir şey başlattık.

We trained hundreds of people to go to the wards

Yüzlerce insana hasta odalarına gidip

and talk to people about the fact that they would die,

oradaki insanlarla,ölecekleri gerçeğini konuşmaları

and what would they prefer under those circumstances.

ve bu durumda tercihlerinin ne olacağını sormaları için eğitim verdik.

They loved it. The families and the patients, they loved it.

Bu fikri sevdiler. Aileler ve hastalar, onlar da sevdi.

Ninety-eight percent of people really thought

İnsanların %98 i normal uygulamanın

this just should have been normal practice,

bu şekilde olması gerektiğini

and that this is how things should work.

ve işlerin bu şekilde yürümesi gerektiğini düşündü.

And when they expressed wishes,

Ve dileklerini ifade ettiklerinde

all of those wishes came true, as it were.

dilekleri olduğu gibi gerçekleşti.

We were able to make that happen for them.

Bunu onlar için başardık.

But then, when the funding ran out,

Fakat ödenek bittiğinde

we went back to look six months later,

altı ay sonra dönüp baktığımızda

and everybody had stopped again,

herkes yine durmuştu

and nobody was having these conversations anymore.

ve artık hiç kimse bu konuşmaları yapmıyordu.

So that was really kind of heartbreaking for us,

Bu bizim için gerçekten çok üzücüydü,

because we thought this was going to really take off.

çünkü bu sorunu bir daha yaşamayacağımızı sanmıştık.

The cultural issue had reasserted itself.

Kültürel sorun tekrar baş gösterdi.

So here's the pitch:

Yani konu şu

I think it's important that we don't just get on this freeway

Bence çözüm için hemen kolay yolu seçmemek çok önemli

to ICU without thinking hard about whether or not

varmak istediğimiz noktanın yoğun bakım olup olmadığına

that's where we all want to end up,

çok fazla kafa yormadan,

particularly as we become older and increasingly frail

özellikle biz yaşlandıkça ve güçsüzleştikçe

and ICU has less and less and less to offer us.

ve yoğun bakımın sunabilecekleri gitgide daha çok azaldıkça.

There has to be a little side road

Bunu yapmak istemeyenler için

off there for people who don't want to go on that track.

başka bir yol olmalı.

And I have one small idea,

Küçük bir fikrim var,

and one big idea about what could happen.

ve onu nasıl gerçekleştirebileceğim hakkında büyük bir fikrim.

And this is the small idea.

Bu küçük fikrim.

The small idea is, let's all of us

Küçük fikrim şu, hepimiz bu konuya

engage more with this in the way that Jason has illustrated.

Jason'ın görselleştirdiği gibi yaklaşalım.

Why can't we have these kinds of conversations

Neden büyüklerimizle

with our own elders

ve benzer durumdaki kişilerle

and people who might be approaching this?

bu tarz konuşmalar yapamıyoruz?

There are a couple of things you can do.

Yapabileceğiniz bir kaç şey var.

One of them is, you can,

Bunlardan bir tanesi,

just ask this simple question. This question never fails.

sadece bu basit soruyu sormak. Bu soru başarısızlığa uğratmaz

"In the event that you became too sick to speak for yourself,

"Eğer kendi adına konuşamayacak kadar hastalansan,

who would you like to speak for you?"

kimin senin için konuşmasını istersin?"

That's a really important question to ask people,

Bu sorulması gereken çok önemli bir soru,

because giving people the control over who that is

çünkü insanlara bu kişinin kim olacağını kontrolünü verme

produces an amazing outcome.

inanılmaz sonuçlar üretir.

The second thing you can say is,

Söyleyebileceğiniz ikinci şey,

"Have you spoken to that person

"Bu kişiyle

about the things that are important to you

senin için önem taşıyan şeyler hakkında konuştun mu?

so that we've got a better idea of what it is we can do?"

çünkü bu sayede senin için ne yapabileceğimiz konusunda daha iyi fikir ediniriz"

So that's the little idea.

Küçük fikir bu şekilde.

The big idea, I think, is more political.

Büyük fikir ise sanırım, daha politik.

I think we have to get onto this.

Bence bunu iyi anlamalıyız.

I suggested we should have Occupy Death.

"Ölümü Oyala"yı önerdim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

My wife said, "Yeah, right, sit-ins in the mortuary.

Eşim dedi, "Evet, tabi, morgda.

Yeah, yeah. Sure." (Laughter)

Evet, evet. Kesinlikle." (Kahkahalar)

So that one didn't really run,

Yani bu fikir kabul görmedi,

but I was very struck by this.

fakat çok etkilenmiştim.

Now, I'm an aging hippie.

Şimdi yaşlanan bir hippiyim.

I don't know, I don't think I look like that anymore, but

Bilmiyorum, sanırım artık öyle gözükmüyorum, fakat

I had, two of my kids were born at home in the '80s

80lerde iki çocuğumun doğumu evde gerçekleşti

when home birth was a big thing, and we baby boomers

o zamanlar evde doğum büyük bir şeydi, biz

are used to taking charge of the situation,

durumun kontolünü elde tutmayı seven kişileriz.

so if you just replace all these words of birth,

Yani buradaki tüm doğum kelimelerini değiştirebiliriz.

I like "Peace, Love, Natural Death" as an option.

Ben seçenek olarak "Barış, Sevgi, Doğal Ölüm" ü sevdim

I do think we have to get political

Ben siyasi davranmamız gerektiğini

and start to reclaim this process from

ve bu sürecin şu anki durum olan tıbbileştirilmiş modelden

the medicalized model in which it's going.

farklı olması için uğraşmamız gerektiğini düşünüyorum.

Now, listen, that sounds like a pitch for euthanasia.

Şimdi, dinleyin, bu ötenazi için bir adım gibi görünüyor.

I want to make it absolutely crystal clear to you all,

Fakat kafanızda şunu netleştirmek isterim ki,

I hate euthanasia. I think it's a sideshow.

Ötenaziden nefret ediyorum.

I don't think euthanasia matters.

Ötenazinin önemli olduğunu sanmıyorum.

I actually think that,

Aslında bence,

in places like Oregon,

Oregon gibi

where you can have physician-assisted suicide,

doktor yardımlı intiharın olabileceği yerlerde

you take a poisonous dose of stuff,

zehirli dozda ilaç alıyorsun,

only half a percent of people ever do that.

insanların sadece %0.5'i bunu yapıyor.

I'm more interested in what happens to the 99.5 percent

Ben daha çok %99.5 in neler yaptığıyla ilgileniyorum.

of people who don't want to do that.

Bunu yapmak istemeyen insanların.

I think most people don't want to be dead,

Bence çoğu insan ölmek istemiyor,

but I do think most people want to have some control

ama ölüm sürecinin ilerlemesi üzerinde

over how their dying process proceeds.

kontrol sahibi olmak istiyor.

So I'm an opponent of euthanasia,

Yani ötenaziye karşıyım,

but I do think we have to give people back some control.

fakat kontrolü insanlara geri vermemiz gerektiğini düşünüyorum.

It deprives euthanasia of its oxygen supply.

Bu, ötenaziyi oksijen kaynağından mahrum bırakır.

I think we should be looking at stopping

Bence yasalar koyarak

the want for euthanasia,

ötenaziyi engellemek yerine,

not for making it illegal or legal or worrying about it at all.

insanların ötenaziyi istemesinin önüne geçmeliyiz.

This is a quote from Dame Cicely Saunders,

Sizlere Dame Cicely Saunders'tan bir alıntı yapacağım,

whom I met when I was a medical student.

kendisiyle bir tıp öğrencisiyken tanışmıştım.

She founded the hospice movement.

Ağır hastalara evde bakım hareketini başlatan kişidir.

And she said, "You matter because you are,

Demişti ki, " Önemlisin çünkü

and you matter to the last moment of your life."

ve hayatının son anına kadar öyle kalacaksın."

And I firmly believe that

Tüm kalbimle inanıyorum ki, bu

that's the message that we have to carry forward.

ileriye taşımamız gereken mesajdır.

Thank you. (Applause)

Teşekkürler. (Alkış)