An underwater art museum, teeming with life | Jason deCaires Taylor

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Zeki Guler

Ten years ago,

On yıl önce,

I had my first exhibition here.

ilk sergimi burada yaptım.

I had no idea if it would work or was at all possible,

İşe yarar mı veya mümkün mü bilmiyordum;

but with a few small steps and a very steep learning curve,

ama birkaç küçük adımla ve çok dik bir öğrenme eğrisiyle

I made my first sculpture, called "The Lost Correspondent."

adı "Kayıp Muhabir" olan ilk heykelimi yaptım.

Teaming up with a marine biologist and a local dive center,

Bir deniz biyoloğu ve yerel bir dalış merkeziyle birlikte,

I submerged the work off the coast of Grenada,

eseri İvan Kasırgası'nın mahvettiği bir alan olan

in an area decimated by Hurricane Ivan.

Grenada kıyılarına batırdım.

And then this incredible thing happened.

Sonra o inanılmaz şey gerçekleşti.

It transformed.

Dönüşüm geçirdi.

One sculpture became two.

Heykel birken iki oldu.

Two quickly became 26.

İki çok geçmeden 26 oldu.

And before I knew it,

Ne olduğunu anlamadan,

we had the world's first underwater sculpture park.

dünyanın ilk su altı heykel parkına sahiptik.

In 2009, I moved to Mexico and started by casting local fisherman.

2009'da Meksika'ya taşındım ve yerel balıkçıları dökmeye başladım.

This grew to a small community,

Bu da küçük bir topluluğa,

to almost an entire movement of people in defense of the sea.

neredeyse denizi savunan büyük bir insan hareketine dönüştü.

And then finally, to an underwater museum,

Sonunda da 500'ün üzerinde yaşayan heykelle

with over 500 living sculptures.

bir su altı müzesine.

Gardening, it seems, is not just for greenhouses.

Öyle görünüyor ki bahçıvanlık sadece seralarda yapılmıyor.

We've since scaled up the designs:

O zamandan beri tasarımı büyüttük:

"Ocean Atlas," in the Bahamas, rising 16 feet up to the surface

Bahamalar'daki "Okyanus Atlası", yüzeye doğru 16 fit yükseliyor

and weighing over 40 tons,

ve 40 tondan fazla ağırlığa sahip,

to now currently in Lanzarote,

şu an Atlantik Okyanusu'nda

where I'm making an underwater botanical garden,

türünün ilk örneği olan bir su altı botanik bahçesi yaptığım

the first of its kind in the Atlantic Ocean.

Lanzarote'de duruyor.

Each project, we use materials and designs that help encourage life;

Her projede yaşamı özendiren materyaller ve tasarımlar kullanıyoruz;

a long-lasting pH-neutral cement provides a stable and permanent platform.

dayanıklı pH-nötr çimento, sabit ve kalıcı bir platform sağlıyor.

It is textured to allow coral polyps to attach.

Mercan poliplerinin yapışması için dokusu var.

We position them down current from natural reefs

Onları doğal resiflerden akıntı yönünde konumlandırıyoruz,

so that after spawning, there's areas for them to settle.

böylece yumurtladıktan sonra yerleşecek alanları oluyor.

The formations are all configured so that they aggregate fish

Düzenleri tamamen ayarlanmış durumda, böylece gerçekten

on a really large scale.

büyük miktarda balık topluyorlar.

Even this VW Beetle has an internal living habitat

Bu VW Beetle'ın bile ıstakozlar ve deniz kestaneleri gibi kabukluları

to encourage crustaceans such as lobsters and sea urchins.

himaye etmek için iç yaşam habitatı var.

So why exhibit my work in the ocean?

Peki neden çalışmamı okyanusta sergiliyorum?

Because honestly, it's really not easy.

Dürüst olmak gerekirse, nedeni gerçekten de kolay olmaması.

When you're in the middle of the sea under a hundred-foot crane,

Denizin ortasında yüz fitlik vincin altında,

trying to lower eight tons down to the sea floor,

deniz tabanına sekiz ton indirmeye çalışırken,

you start to wonder whether I shouldn't have taken up watercolor painting instead.

bunun yerine sulu boya resim yapsaydım

daha mı iyi olurdu diye düşünmeye başlıyorsunuz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But in the end, the results always blow my mind.

Ama nihayetinde sonuçlar hep beni çok etkiliyor.

(Music)

(Müzik)

The ocean is the most incredible exhibition space

Okyanus bir sanatçının isteyebileceği

an artist could ever wish for.

en inanılmaz sergi alanı.

You have amazing lighting effects changing by the hour,

Saat başı değişen hayranlık verici ışık efektleri,

explosions of sand covering the sculptures in a cloud of mystery,

sır bulutu içinde, heykelleri kaplayan kum patlamaları,

a unique timeless quality

eşsiz, zamansız bir kalite

and the procession of inquisitive visitors,

ve her biri alana kendi özel dokunuşlarını bırakan

each lending their own special touch to the site.

meraklı ziyaretçilerin akını.

(Music)

(Müzik)

But over the years,

Ancak yıllar içinde

I've realized that the greatest thing about what we do,

yaptığımız çalışmayla ilgili en harika şey,

the really humbling thing about the work,

çalışmayla ilgili olarak gerçekten mütevazi olan şey,

is that as soon as we submerge the sculptures,

heykelleri batırdığımız anda

they're not ours anymore,

onların artık bizim olmadığını anlamam;

because as soon as we sink them,

çünkü onları batırır batırmaz

the sculptures, they belong to the sea.

heykeller denize ait olur.

As new reefs form, a new world literally starts to evolve,

Yeni resifler oluştukça, sahiden de yeni bir dünya evrilmeye başlar,

a world that continuously amazes me.

beni durmadan hayrete düşüren bir dünya.

It's a bit of a cliché, but nothing man-made

Biraz klişe olmakla birlikte, insan eliyle yapılan

can ever match the imagination of nature.

hiçbir şey doğanın hayal gücüne erişemez.

Sponges look like veins across the faces.

Süngerler yüzlerin üzerinde damarlara benzer.

Staghorn coral morphs the form.

Geyik boynuzu mercanı şeklini alır.

Fireworms scrawl white lines as they feed.

Deniz çıyanları beslendikleri sırada beyaz çizgiler bırakır.

Tunicates explode from the faces.

Tulumlular yüzlerden fışkırır.

Sea urchins crawl across the bodies feeding at night.

Deniz kestaneleri geceleri beslenirken vücutların üzerinde gezinir.

Coralline algae applies a kind of purple paint.

Koralin alg bir tür mor boya çıkarır.

The deepest red I've ever seen in my life lives underwater.

Hayatımda gördüğüm en derin kırmızı su altında yaşar.

Gorgonian fans oscillate with the waves.

Gorgonian deniz fanları dalgalarla salınır.

Purple sponges breathe water like air.

Mor süngerler hava gibi su teneffüs eder.

And grey angelfish glide silently overhead.

Gri melek balığı tepede sessizce süzülür.

And the amazing response we've had to these works

Bu çalışmalara aldığımız inanılmaz tepkiler,

tells me that we've managed to plug into something really primal,

bana gerçekten önemli bir şey monte etmeyi başardığımızı söylüyor,

because it seems that these images translate across the world,

çünkü öyle görünüyor ki bu görüntüleri dünyanın dört bir yanına aktarıyor

and that's made me focus on my responsibility as an artist

ve bu da benim bir sanatçı olarak sorumluluklarıma

and about what I'm trying to achieve.

ve ulaşmaya çalıştığım şeye odaklanmamı sağlıyor.

I'm standing here today on this boat in the middle of the ocean,

Bugün burada, okyanusun ortasında teknede duruyorum

and this couldn't be a better place

ve çalışmamın gerçekten

to talk about the really, really important effect of my work.

önemli etkisini konuşmak için buradan daha iyi bir yer olamaz.

Because as we all know,

Çünkü hepimizin bildiği gibi,

our reefs are dying, and our oceans are in trouble.

resiflerimiz ölüyor ve okyanuslarımız tehlikede.

So here's the thing:

Yani olay şu:

the most used, searched and shared image

Şimdiye kadar bütün çalışmalarım içinde

of all my work thus far is this.

en çok kullanılan, aranan ve paylaşılan resim bu.

And I think this is for a reason,

Bence bunun bir nedeni var

or at least I hope it is.

veya en azından öyle olduğunu umuyorum.

What I really hope is that people are beginning to understand

Çevreyi ve doğanın katledilmesini düşündüğümüzde

that when we think of the environment and the destruction of nature,

insanların okyanusları da düşünmeye başlaması

that we need to start thinking about our oceans, too.

gerçekten insanlardan umduğum şey.

Since building these sites, we've seen some phenomenal

Bu yerleri inşa ettiğimizden beri olağanüstü

and unexpected results.

ve beklenmeyen sonuçlar gördük.

Besides creating over 800 square meters of new habitats and living reef,

800 metrekarelik yeni habitatlar ve yaşayan resifler yaratmak dışında,

visitors to the marine park in Cancun now divide half their time

Cancún'daki deniz parkına gelen ziyaretçiler artık zamanlarının

between the museum and the natural reefs,

yarısını müzeye, yarısını doğal resiflere ayırarak

providing significant rest for natural, overstressed areas.

doğal, aşırı ilgi gösterilen alanlara ciddi bir rahatlama sağlıyor.

Visitors to "Ocean Atlas" in the Bahamas highlighted a leak

Bahamalar'daki "Okyanus Atlası"na gelen ziyaretçiler yakınlardaki

from a nearby oil refinery.

petrol rafinerisinden bir sızıntıya işaret ettiler.

The subsequent international media forced the local government

Bunu takiben uluslararası medya yerel yönetimi

to pledge 10 million dollars in coastal cleanups.

sahillerin temizlenmesine 10 milyon dolar ayırmaya zorladı.

The sculpture park in Grenada was instrumental

Grenada'daki heykel parkı yönetimin bir alan

in the government designating a spot -- a marine-protected area.

ayırmasına aracı oldu -- denizin korunduğu bir alan.

Entrance fees to the park now help fund park rangers

Parka giriş ücretleri şimdi park korucularının turizmi ve

to manage tourism and fishing quotas.

balıkçılık kotalarını yönetmesine yardımcı oluyor.

The site was actually listed as a "Wonder of the World"

Alan esasında National Geographic tarafından "Dünya Harikası"

by National Geographic.

olarak listelendi.

So why are we all here today in this room?

Peki neden bugün hepimiz bu odadayız?

What do we all have in common?

Hepimizin ortak noktası ne?

I think we all share a fear

Bence hepimiz okyanuslarımızı

that we don't protect our oceans enough.

yeterince korumadığımıza dair bir korku paylaşıyoruz.

And one way of thinking about this

Buna bakış açımızdan biri de,

is that we don't regard our oceans as sacred,

okyanuslarımızı kutsal saymıyoruz,

and we should.

ama öyle olmalı.

When we see incredible places --

İnanılmaz yerler gördüğümüzde --

like the Himalayas or the La Sagrada Família,

Himalayalar veya La Sagrada Família

or the Mona Lisa, even --

veyahut Mona Lisa --

when we see these incredible places and things,

bu inanılmaz yerleri ve şeyleri gördüğümüzde,

we understand their importance.

önemlerini anlıyoruz.

We call them sacred,

Onlara kutsal diyoruz,

and we do our best to cherish them, to protect them

onlara değer vermek, onları korumak ve güvende tutmak için

and to keep them safe.

elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz.

But in order to do that,

Ancak bunu yapmak için

we are the ones that have to assign that value;

ona bu değeri verenler bizler olmalıyız;

otherwise, it will be desecrated

aksi taktirde o değeri anlamayan

by someone who doesn't understand that value.

biri tarafından saygısızlık edilecektir.

So I want to finish up tonight by talking about sacred things.

Bundan dolayı, bu geceyi kutsal şeylerden bahsederek kapatacağım.

When we were naming the site in Cancun,

Cancún'daki alana isim verirken,

we named it a museum for a very important and simple reason:

ona çok önemli ve basit bir nedenden dolayı müze dedik:

museums are places of preservation,

Müzeler muhafaza,

of conservation and of education.

koruma ve eğitim yerleridir.

They're places where we keep objects of great value to us,

Bizim için çok değerli olan objeleri sakladığımız yerlerdir,

where we simply treasure them for them being themselves.

sadece kendileri oldukları için onlara değer verdiğimiz yerlerdir.

If someone was to throw an egg at the Sistine Chapel,

Eğer biri Sistine Şapeli'ne yumurta atsaydı,

we'd all go crazy.

hepimiz çıldırırdık.

If someone wanted to build a seven-star hotel

Eğer biri Büyük Kanyon'un dibine yedi yıldızlı otel

at the bottom of the Grand Canyon,

inşa etmek isteseydi,

then we would laugh them out of Arizona.

onlara Arizona'dan gülerdik.

Yet every day we dredge, pollute and overfish our oceans.

Ama her gün okyanuslarımızı tarıyoruz, kirletiyoruz ve aşırı balık avlıyoruz.

And I think it's easier for us to do that,

Bence bunu yapmak daha kolay,

because when we see the ocean,

çünkü okyanusu gördüğümüzde,

we don't see the havoc we're wreaking.

yol açtığımız hasarı görmüyoruz.

Because for most people,

Çünkü çoğu insan için

the ocean is like this.

okyanus böyledir.

And it's really hard

Böylesine sade, devasa

to think of something that's just so plain and so enormous, as fragile.

olduğu kadar kırılgan olan bir şey daha düşünmek gerçekten zor.

It's simply too massive, too vast, too endless.

Tam anlamıyla kocaman, geniş, uçsuz bucaksız.

And what do you see here?

Burada ne görüyorsunuz?

I think most people actually look past to the horizon.

Bence çoğu insan aslında ufka bakıyor.

So I think there's a real danger

Bu yüzden bence gerçekten denizi

that we never really see the sea,

görmemek gibi bir tehlike var

and if we don't really see it,

ve eğer gerçekten görmezsek,

if it doesn't have its own iconography,

eğer kendi ikonografisi olmazsa,

if we miss its majesty,

eğer görkemini gözden kaçırırsak,

then there's a big danger that we take it for granted.

o zaman onu hiçe saymamız gibi büyük bir tehlike var.

Cancun is famous for spring break,

Cancún bahar tatili için revaçtadır,

tequila and foam parties.

tekila ve köpük partileri.

And its waters are where frat boys can ride around on Jet Skis

Ve sularında öğrenci kulübünden erkekler deniz motorlarını

and banana boats.

ve muz botlarını sürebilirler.

But because of our work there, there's now a little corner of Cancun

Ancak şimdi oradaki çalışmalarımız sayesinde, Cancún'un küçük bir köşesi

that is simply precious for being itself.

artık sadece kendisi olduğu için değerli.

And we don't want to stop in Grenada,

Grenada'da, Cancún'da veya Bahamalar'da

in Cancun or the Bahamas.

durmak istemiyoruz.

Just last month, I installed these Four Horsemen of the Apocalypse

Daha geçen ay, "Kıyametin Dört Atlısı"nı

in the Thames River,

Thames Nehri'ne yerleştirdim,

in central London, right in front of the Houses of Parliament,

Londra'nın merkezindeki Parlamento Binası'nın tam önüne,

putting a stark message about climate change

bir şeyler değiştirmeye gücü olan insanların önüne

in front of the people that have the power to help change things.

iklim değişikliğiyle ilgili çarpıcı bir mesaj koymuş oldum.

Because for me, this is just the beginning of the mission.

Çünkü benim için bu yalnızca hedefe yapılan bir başlangıç.

We want to team up with other inventors,

Okyanuslarımız için daha iyi bir gelecek görmek adına

creators, philanthropists, educators, biologists,

diğer kâşifler, yaratıcılar, filantropistler, eğitimciler,

to see better futures for our oceans.

biyologlarla ortaklık yapmak istiyoruz.

And we want to see beyond sculpture,

Heykelin ötesini ve sanatın ötesini

beyond art, even.

görmek istiyoruz.

Say you're a 14-year-old kid from the city,

Diyelim ki şehirli 14 yaşında bir çocuksunuz

and you've never seen the ocean.

ve daha önce okyanusu görmediniz.

And instead of getting taken to the natural history museum

Doğal tarih müzesine veya bir akvaryuma

or an aquarium,

götürülmek yerine,

you get taken out to the ocean,

okyanusa, su altındaki Nuh'un Gemisi'ne

to an underwater Noah's Ark,

götürüldünüz,

which you can access through a dry-glass viewing tunnel,

ki buraya kuru camdan görüş tüneli ile erişerek

where you can see all the wildlife of the land

okyanustaki doğal yaşam tarafından kolonileştirilen

be colonized by the wildlife of the ocean.

karadaki tüm doğal yaşamı görebilirsiniz.

Clearly, it would blow your mind.

Açıkçası bu sizi çok etkileyecektir.

So let's think big and let's think deep.

O yüzden haydi büyük ve derin düşünelim.

Who knows where our imagination and willpower can lead us?

Hayal ve irade gücümüzün bizi nereye götüreceğini kim bilebilir?

I hope that by bringing our art into the ocean,

Okyanusa sanatımızı götürerek,

that not only do we take advantage of amazing creativity

ambiyansın inanılmaz yaratıcılığından ve

and visual impact of the setting,

görsel etkisinden faydalanmakla kalmayıp,

but that we are also giving something back,

bir şeyler de geri verdiğimizi umuyorum

and by encouraging new environments to thrive,

ve yeni çevrelerin gelişmesini teşvik ederek,

and in some way opening up a new -- or maybe it's a really old way

bir şekilde denizleri anlamak için yeni veya

of seeing the seas:

belki de gerçekten eski bir yol açıyoruz:

as delicate, precious places,

Korumaya değer,

worthy of our protection.

hassas, değerli yerler olarak.

Our oceans are sacred.

Okyanuslarımız kutsaldır.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)