How the jump rope got its rhythm | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

If you do it right, it should sound like:

Doğru yapıyorsanız, ritim şöyle olmalı:

TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.

TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.

If you do it wrong, it sounds like:

Yanlış yapıyorsanız ritim böyle oluyor:

Tick-TAT, tick-TAT, tick-TAT.

Tick-TAT, tick-TAT, tick-TAT.

[Small thing. Big idea.]

[Küçük şey. Büyük fikir.]

[Kyra Gaunt on the Jump Rope]

[Kyra Gaunt Atlama İpi üzerine]

The jump rope is such a simple object.

Atlama ipi o kadar basit bir nesne ki.

It can be made out of rope, a clothesline, twine.

Halattan da yapılabilir, çamaşır ipinden ve hasırdan da.

It has, like, a twirl on it. (Laughs)

Üzerinde kıvrımı olur. (Gülüyor)

I'm not sure how to describe that.

Nasıl tarif edeceğimi bilemiyorum.

What's important is that it has a certain weight,

Önemli olan şey belli bir ağırlığı olur

and that they have that kind of whip sound.

ve o kırbaç sallama sesini çıkarırlar.

It's not clear what the origin of the jump rope is.

Atlama ipinin nasıl ortaya çıktığı çok net değil.

There's some evidence that it began in ancient Egypt, Phoenicia,

Antik Mısır'da, Fenike'de başladığına dair bazı bulgular var.

and then it most likely traveled to North America with Dutch settlers.

Sonra muhtemelen Hollandalılar tarafından Kuzey Amerika'ya geldi.

The rope became a big thing when women's clothes became more fitted

Kadın kıyafetleri daha dar olmaya ve pantolon giyilmeye başlayınca

and the pantaloon came into being.

ip bir moda hâline geldi.

And so, girls were able to jump rope

Kızlar artık atlayabiliyordu,

because their skirts wouldn't catch the ropes.

çünkü etekleri ipe yakalanmıyordu.

Governesses used it to train their wards to jump rope.

Mürebbiyeler korumalarını eğitmek için onlara ip atlatıyordu.

Even formerly enslaved African children in the antebellum South

Hatta sivil savaş öncesi Güney'de köle Afrikalı çocuklar bile

jumped rope, too.

ip atlıyordu.

In the 1950s, in Harlem, Bronx, Brooklyn, Queens,

1950'lerde, Harlem, Bronx, Brooklyn, Queens'de

you could see on the sidewalk, lots of girls playing with ropes.

kaldırımda bir sürü kızın ip atlama oynadığını görürdünüz.

Sometimes they would take two ropes and turn them as a single rope together,

Bazen iki ipi birden kullanır, ikisini birden dönderirlerdi

but you could separate them and turn them in like an eggbeater on each other.

ama siz onları ayırabilir ve yumurta çırpıcısı gibi dönderebilirsiniz.

The skipping rope was like a steady timeline --

İp atlamak dengeli bir zamanlama gibi --

tick, tick, tick, tick --

tick, tick, tick, tick --

upon which you can add rhymes and rhythms and chants.

buna kafiye, ritim ve tezahürat ekleyebiliyorsunuz.

Those ropes created a space

Bu ipler, mahalleden çok daha büyük

where we were able to contribute to something

bir şeylere katkı koyabileceğimiz

that was far greater than the neighborhood.

bir alan yaratıyorlardı.

Double Dutch jump rope remains a powerful symbol of culture and identity

İkili ip atlama, siyahi kadınlar için hâlâ çok güçlü bir kültür

for black women.

ve kimlik simgesi.

Back from the 1950s to the 1970s,

1950'lerden 1970'lere kadar

girls weren't supposed to play sports.

kızların spor yapması yasaktı.

Boys played baseball, basketball and football,

Erkekler basketbol, beyzbol ve futbol oynuyorlardı

and girls weren't allowed.

ama kızlara izin verilmiyordu.

A lot has changed, but in that era,

Çok şey değişti ama o zamanlar

girls would rule the playground.

oyun alanını kızlar yönetirdi.

They'd make sure that boys weren't a part of that.

Erkeklerin bunun bir parçası olmamasını sağlarlardı.

It's their space, it's a girl-power space.

Kızların güç alanıydı.

It's where they get to shine.

Orada parlayacaklardı.

But I also think it's for boys,

Bence bu erkekler için de

because boys overheard those,

çünkü kızları duyuyorlardı,

which is why, I think, so many hip-hop artists

işte bu yüzden öyle sanıyorum pek çok hip-hopçu

sampled from things that they heard in black girls' game songs.

siyahi kızların oyun şarkılarından esinlendiler.

(Chanting) ... cold, thick shake, act like you know how to flip,

(Tezahürat)... buz gibi bir titre, atlamayı bildiğini göster,

Filet-O-Fish, Quarter Pounder, french fries, ice cold, thick shake,

Filet-O-Fish, Quarter Pounder, buz gibi titre,

act like you know how to jump.

atlamayı bildiğini göster.

Why "Country Grammar" by Nelly became a Grammy Award-winning single

Nelly'nin ''Country Grammar''ı bu yüzden Grammy ödülü aldı,

was because people already knew

çünkü insanlar bunu zaten biliyordu,

"We're going down down baby your street in a Range Rover ... "

''Bir Range Rover'da senin sokağına gidiyoruz güzelim...''

That's the beginning of "Down down, baby, down down the roller coaster,

Şu şarkının başı ''Aşağı, aşağı, güzelim, hız treninden aşağı,

sweet, sweet baby, I'll never let you go."

tatlı güzelim, gitmene izin vermem.''

All people who grew up in any black urban community

Siyahi yerel bir toplulukta büyüyen herkes

would know that music.

bu müziğe aşinadır.

And so, it was a ready-made hit.

Yani tutulacağı belliydi zaten.

The Double Dutch rope playing helped maintain these songs

İkili ip atlama oyunu bu şarkıların korunmasına yardım etti

and helped maintain the chants and the gestures that go along with it,

ve şarkıyla beraber söylenen tazahürat ve jestleri de korudu,

which is very natural to what I call "kinetic orality" --

bu benim ''kinetik sesler'' dediğim şey için çok doğal --

word of mouth and word of body.

ağızdan ve bedenimizden çıkan sözler.

It's the thing that gets passed down over generations.

Nesiller boyu aktarılan şeyler bunlar.

In some ways, the rope is the thing that helps carry it.

İp de bunun taşınmasına bazı şekillerde yardım ediyor.

You need some object to carry memory through.

Anıların taşınması için bir nesneye ihtiyacınız var.

So, a jump rope, you can use it for all different kinds of things.

Yani bir atlama ipini birçok farklı şey için kullanabilirsiniz.

It crosses cultures.

Kültürler arası bir şey.

And I think it lasted because people need to move.

İnsanların hareket ihtiyacı sayesinde günümüze kadar geldi.

And I think sometimes the simplest objects can make the most creative uses.

Bence bazen en basit nesneler en yaratıcı kullanımlara yön veriyor.