How the jump rope got its rhythm | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Tłumaczenie: Martyna Selke Korekta: Rysia Wand

If you do it right, it should sound like:

Prawidłowy rytm skakanki jest następujący:

TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat, TICK-tat.

TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat, TIK-tat.

If you do it wrong, it sounds like:

Natomiast nieprawidłowy brzmi tak:

Tick-TAT, tick-TAT, tick-TAT.

Tik-TAT, tik-TAT, tik-TAT.

[Small thing. Big idea.]

[Mała rzecz. Wielki pomysł.]

[Kyra Gaunt on the Jump Rope]

[Kyra Gaunt o skakance]

The jump rope is such a simple object.

Skakanka jest bardzo prostym przedmiotem.

It can be made out of rope, a clothesline, twine.

Może być wykonana z linki do prania albo sznura.

It has, like, a twirl on it. (Laughs)

Ma takiego zawijasa. (Śmiech)

I'm not sure how to describe that.

Nie wiem, jak to opisać.

What's important is that it has a certain weight,

Co ważne, ma odpowiedni ciężar

and that they have that kind of whip sound.

i wydaje dźwięk przypominający biczowanie.

It's not clear what the origin of the jump rope is.

Nie wiadomo skąd dokładnie pochodzi skakanka.

There's some evidence that it began in ancient Egypt, Phoenicia,

Niektóre dowody wskazują starożytny Egipt, Fenicję,

and then it most likely traveled to North America with Dutch settlers.

a do Ameryki Północnej prawdopodobnie przywędrowała z duńskimi osadnikami.

The rope became a big thing when women's clothes became more fitted

Gdy kobiece ubrania zaczęły być bardziej dopasowane

and the pantaloon came into being.

i pojawiły się pantalony, popularność skakanki wzrosła.

And so, girls were able to jump rope

Dziewczynki mogły skakać,

because their skirts wouldn't catch the ropes.

bo sukienki nie plątały im się w sznurze.

Governesses used it to train their wards to jump rope.

Guwernantki używały ich, żeby uczyć podopiecznych skakać.

Even formerly enslaved African children in the antebellum South

Nawet afrykańskie dzieci, niegdyś będące niewolnikami na Południu,

jumped rope, too.

skakały na skakance.

In the 1950s, in Harlem, Bronx, Brooklyn, Queens,

W latach 50. XX wieku wiele dziewczynek skakało

you could see on the sidewalk, lots of girls playing with ropes.

na chodnikach Harlemu, Bronksu, Brooklynu czy Queens.

Sometimes they would take two ropes and turn them as a single rope together,

Czasem składały dwa sznury i kręciły nim, jak jednym,

but you could separate them and turn them in like an eggbeater on each other.

a czasem trzymały po jednym w dłoni i oboma kręciły do wewnątrz.

The skipping rope was like a steady timeline --

Skakanka wyznaczała stały rytm:

tick, tick, tick, tick --

tik, tik, tik, tik,

upon which you can add rhymes and rhythms and chants.

do którego układano rymy i przyśpiewki.

Those ropes created a space

Skakanka dała nam możliwość

where we were able to contribute to something

przyczynienia się do czegoś znacznie ważniejszego

that was far greater than the neighborhood.

niż sąsiedztwo.

Double Dutch jump rope remains a powerful symbol of culture and identity

Double Dutch jest niezwykle ważnym symbolem kultury i tożsamości

for black women.

czarnoskórych kobiet.

Back from the 1950s to the 1970s,

Od lat 50. przez lata 70. XX wieku

girls weren't supposed to play sports.

dziewczynkom nie wypadało uprawiać sportów.

Boys played baseball, basketball and football,

Chłopcy grali w bejsbol, koszykówkę i futbol amerykański,

and girls weren't allowed.

na co nie pozwalano dziewczynkom.

A lot has changed, but in that era,

Wiele się zmieniło, ale w tamtych czasach,

girls would rule the playground.

to dziewczynki królowały na placu zabaw.

They'd make sure that boys weren't a part of that.

Pilnowały, żeby chłopcy nie byli jego częścią.

It's their space, it's a girl-power space.

To przestrzeń dla dziewcząt.

It's where they get to shine.

Miejsce, w którym mogły błyszczeć.

But I also think it's for boys,

Ale uważam, że dla chłopców również,

because boys overheard those,

bo słyszeli ich zabawy

which is why, I think, so many hip-hop artists

i myślę, że dlatego wielu hip-hopowych artystów

sampled from things that they heard in black girls' game songs.

wzorowało się na przyśpiewkach zasłyszanych od czarnoskórych dziewczynek.

(Chanting) ... cold, thick shake, act like you know how to flip,

(Śpiew) Misiu, misiu wskocz do klatki, Misiu, misiu klaśnij w łapki,

Filet-O-Fish, Quarter Pounder, french fries, ice cold, thick shake,

Misiu, misiu odwróć się.

Misiu, misiu wynoś się.

act like you know how to jump.

Why "Country Grammar" by Nelly became a Grammy Award-winning single

Utwór Nelly'ego "Country Grammar" zdobył nagrodę Grammy,

was because people already knew

bo ludzie kojarzyli:

"We're going down down baby your street in a Range Rover ... "

"We're going down down baby your street in a Range Rover... "

That's the beginning of "Down down, baby, down down the roller coaster,

z początkiem przyśpiewki "Down down, baby, down down the roller coaster,

sweet, sweet baby, I'll never let you go."

sweet, sweet baby, I'll never let you go".

All people who grew up in any black urban community

Każdy, kto dorastał w czarnej dzielnicy,

would know that music.

znał tę muzykę.

And so, it was a ready-made hit.

To był gotowy hit.

The Double Dutch rope playing helped maintain these songs

Double Dutch pomogło utrzymać się tym piosenkom

and helped maintain the chants and the gestures that go along with it,

oraz zachować się przyśpiewkom i ruchom, które im towarzyszyły,

which is very natural to what I call "kinetic orality" --

naturalnie tworzącym coś, co nazywam "kinetyczną oralnością":

word of mouth and word of body.

słowem wypowiedzianym i słowem oddanym ciałem.

It's the thing that gets passed down over generations.

Przekazywana jest z pokolenia na pokolenie.

In some ways, the rope is the thing that helps carry it.

Skakanka jest swego rodzaju nośnikiem.

You need some object to carry memory through.

Potrzebujemy przedmiotu, który przekaże wspomnienia.

So, a jump rope, you can use it for all different kinds of things.

Skakankę można używać na wiele sposobów.

It crosses cultures.

Jest międzykulturowa.

And I think it lasted because people need to move.

Myślę, że przetrwała, bo ludzie potrzebują ruchu,

And I think sometimes the simplest objects can make the most creative uses.

a czasem najprostsze przedmioty mają najwięcej zastosowań.