Let's design social media that drives real change | Wael Ghonim

Çeviri: Merve Kolşen Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I once said,

Bir keresinde dedim ki:

"If you want to liberate a society,

"Bir toplumu özgürleştirmek istiyorsan,

all you need is the Internet."

tek ihtiyacın olan şey İnternet"

I was wrong.

Yanılmışım.

I said those words back in 2011,

Bu sözleri, 2011'de oluşturduğum anonim

when a Facebook page I anonymously created

bir Facebook sayfası Mısır devriminin

helped spark the Egyptian revolution.

ortaya çıkışını sağladığında söylemiştim.

The Arab Spring revealed social media's greatest potential,

Arap Baharı sosyal medyanın en büyük potansiyelini gösterdi.

but it also exposed its greatest shortcomings.

Öte yandan en büyük kusurlarını da ortaya çıkarttı.

The same tool that united us to topple dictators

Diktatörleri devirmek için bizi birleştiren araç,

eventually tore us apart.

zamanla bizi birbirimizden ayırdı.

I would like to share my own experience in using social media for activism,

Sosyal medyayı aktivizm için kullanmak konusunda kendi tecrübemi paylaşmak,

and talk about some of the challenges I have personally faced

kişisel olarak karşılaştığım zorluklardan bazılarından ve

and what we could do about them.

yapabileceklerimizden bahsetmek isterim.

In the early 2000s,

2000'lerin başında,

Arabs were flooding the web.

Araplar İnternet'e akın etmişti.

Thirsty for knowledge, for opportunities,

Bilgiye ve fırsatlara ulaşma,

for connecting with the rest of the people around the globe,

dünyadaki diğer insanlarla bağlantı kurabilme arzusuyla

we escaped our frustrating political realities

kendi sinir bozucu siyasi gerçeklerimizden kaçarak

and lived a virtual, alternative life.

sanal, alternatif bir hayat yaşıyorduk.

Just like many of them, I was completely apolitical until 2009.

Birçoğu gibi ben de 2009'a kadar apolitiktim.

At the time, when I logged into social media,

Sosyal medya dünyasına girdiğimde

I started seeing more and more Egyptians

gittikçe daha çok Mısırlının ülkede

aspiring for political change in the country.

siyasal değişimi arzuladığını gördüm.

It felt like I was not alone.

Yalnız olmadığımı hissettim.

In June 2010,

Haziran 2010'da

Internet changed my life forever.

İnternet hayatımı sonsuza kadar değiştirdi.

While browsing Facebook,

Facebook'ta dolaşırken

I saw a photo, a terrifying photo, of a tortured, dead body

korkunç bir fotoğraf gördüm:

of a young Egyptian guy.

Mısırlı gencin işkence edilmiş, ölü bedeni.

His name was Khaled Said.

Adı Khaled Said.

Khaled was a 29-year-old Alexandrian who was killed by police.

Khaled polis tarafından öldürülmüş 29 yaşında bir İskenderiyeliydi.

I saw myself in his picture.

Onun fotoğrafında kendimi gördüm.

I thought, "I could be Khaled."

"Ben de Khaled olabilirdim" diye düşündüm.

I could not sleep that night, and I decided to do something.

O gece uyuyamadım ve bir şeyler yapmaya karar verdim.

I anonymously created a Facebook page

Anonim bir Facebook sayfası açtım

and called it "We are all Khaled Said."

ve "Hepimiz Khaled Said'iz" adını verdim.

In just three days, the page had over 100,000 people,

Sadece üç gün içerisinde sayfada 100.000'in üzerinde aynı kaygıyı

fellow Egyptians who shared the same concern.

paylaşan Mısırlı kardeşlerimiz toplandı.

Whatever was happening had to stop.

Bu olup bitenlere bir son verilmeliydi.

I recruited my co-admin, AbdelRahman Mansour.

AbdelRahman Mansour yardımcı adminim oldu.

We worked together for hours and hours.

Birlikte saatlerce çalıştık.

We were crowdsourcing ideas from the people.

Kitlelerden fikirler alıyorduk.

We were engaging them.

Onları işe dahil ediyorduk.

We were calling collectively for actions,

Kitlesel eylem çağrısında bulunuyor,

and sharing news that the regime did not want Egyptians to know.

rejimin Mısırlıların bilmesini istemediği haberleri paylaşıyorduk.

The page became the most followed page

Sayfamız, Arap dünyasının en çok

in the Arab world.

takip edilen sayfası oldu.

It had more fans than established media organizations

Sayfanın, köklü medya kuruluşlarından, hatta en ünlü kişilerden bile

and even top celebrities.

daha fazla fanı olmuştu.

On January 14, 2011,

14 Ocak 2011'de

Ben Ali fled out of Tunisia

Ben Ali kendi rejimine karşı protestolar

after mounting protests against his regime.

düzenlendikten sonra Tunus'u terk etti.

I saw a spark of hope.

Bir umut ışığı gördüm.

Egyptians on social media were wondering,

Sosyal medyada Mısırlılar soruyordu,

"If Tunisia did it, why can't we?"

"Tunus yaptıysa biz neden yapamayalım?"

I posted an event on Facebook and called it

Facebook'ta bir etkinlik yayınladım:

"A Revolution against Corruption, Injustice and Dictatorship."

"Yolsuzluk, Haksızlık ve Diktatörlüğe Karşı Bir Devrim"

I posed a question to the 300,000 users of the page at the time:

Sayıları o zaman 300.000 olan kullanıcılara bir soru yönelttim:

"Today is the 14th of January.

"Bugün Ocak'ın 14'ü.

The 25th of January is Police Day.

Ocak'ın 25'i Polis Günü.

It's a national holiday.

O gün milli bayram.

If 100,000 of us take to the streets of Cairo,

100.000'imiz Kahire sokaklarına çıkarsak

no one is going to stop us.

kimse bizi durduramaz.

I wonder if we could do it."

Acaba bunu yapabilir miyiz?"

In just a few days, the invitation reached over a million people,

Sadece birkaç günde etkinlik daveti bir milyonun üzerinde kişiye ulaştı.

and over 100,000 people confirmed attendance.

100.000'in üzerinde kişi kabul etti.

Social media was crucial for this campaign.

Sosyal medya, kampanya için çok önemliydi.

It helped a decentralized movement arise.

Merkezi olmayan hareketin doğmasını sağladı.

It made people realize that they were not alone.

İnsanlara yalnız olmadıklarını fark ettirdi.

And it made it impossible for the regime to stop it.

Rejimin bu harekete engel olmasını da imkansız kıldı.

At the time, they didn't even understand it.

O zaman anlamamışlardı bile.

And on January 25th, Egyptians flooded the streets of Cairo and other cities,

25 Ocak'ta Mısırlılar, değişim çağrısında

calling for change,

bulunarak, korku bariyerlerini

breaking the barrier of fear

yıkarak, yeni bir çağ başlatarak,

and announcing a new era.

Kahire ve diğer şehirlerin sokaklarını doldurdular.

Then came the consequences.

Sonra sonuçlar görülmeye başlandı.

A few hours before the regime cut off the Internet and telecommunications,

Rejim İnternet ve iletişimi kesmeden birkaç saat önce,

I was walking in a dark street in Cairo, around midnight.

gece yarısı Kahire'de karanlık bir sokakta yürüyordum.

I had just tweeted, "Pray for Egypt.

Daha yeni "Dualarımız Mısır'la. Hükümet

The government must be planning a massacre tomorrow."

yarın için bir katliam planlıyor olmalı." tweet'ini atmıştım.

I was hit hard on my head.

Kafama sert bir darbe aldım.

I lost my balance and fell down,

Dengemi kaybedip yere düştüm

to find four armed men surrounding me.

ve etrafımda dört silahlı adamın olduğunu gördüm.

One covered my mouth and the others paralyzed me.

Biri ağzımı bağladı, diğerleri etkisiz hale getirdi.

I knew I was being kidnapped by state security.

Devlet tarafından kaçırıldığımı biliyordum.

I found myself in a cell,

Kendimi bir hücrede

handcuffed, blindfolded.

kelepçeli ve gözlerim bağlı buldum.

I was terrified.

Dehşet içerisindeydim.

So was my family,

Hastaneleri, karakolları

who started looking for me

hatta morgları aramaya başlayan

in hospitals, police stations and even morgues.

ailem de öyleydi.

After my disappearance,

Ben ortadan kaybolunca

a few of my fellow colleagues who knew I was the admin of the page

sayfanın admini olduğumu bilen birkaç çalışma arkadaşım

told the media about my connection with that page,

basına benim sayfayla bağlantımdan

and that I was likely arrested by state security.

ve devlet tarafından tutuklanmış olabileceğimden bahsetti.

My colleagues at Google started a search campaign trying to find me,

Google'dan arkadaşlarım beni bulmak için bir arama kampanyası başlattılar,

and the fellow protesters in the square demanded my release.

meydandaki eylemci kardeşlerim de özgürlüğüm için talepte bulundular.

After 11 days of complete darkness,

11 günlük zifiri karanlıktan sonra

I was set free.

serbest bırakıldım.

And three days later,

Ve üç gün sonra,

Mubarak was forced to step down.

Mübarek istifa etmeye zorlandı.

It was the most inspiring and empowering moment of my life.

Hayatımın en ilham ve güç verici anlarından biriydi.

It was a time of great hope.

Büyük umutların dönemiydi.

Egyptians lived a utopia for 18 days during the revolution.

Mısırlılar devrim boyunca 18 günlük bir ütopya yaşadılar.

They all shared the belief

Hepsi de farklılıklarımıza rağmen

that we could actually live together despite our differences,

birlikte yaşayabileceğimize, Mübarek'ten sonra

that Egypt after Mubarak would be for all.

Mısır'ın herkes için olacağına inanmıştı.

But unfortunately,

Ne yazık ki,

the post-revolution events were like a punch in the gut.

devrim sonrası olanlar tokat gibiydi.

The euphoria faded,

Coşku yitip gitti,

we failed to build consensus,

fikir birliğini oluşturamadık.

and the political struggle led to intense polarization.

Siyasi mücadele, kutuplaşmaya yol açtı.

Social media only amplified that state,

Sosyal medya; yanlış haberleri, söylentileri,

by facilitating the spread of misinformation, rumors,

yankı odalarını ve nefret söylemlerini

echo chambers and hate speech.

daha da güçlendirdi.

The environment was purely toxic.

Tamamen zehirli bir ortam oluştu.

My online world became a battleground filled with trolls, lies, hate speech.

Çevrimiçi dünyam troller, yalanlar, nefret söylemleriyle dolu bir savaş meydanı oldu.

I started to worry about the safety of my family.

Ailemin güvenliği için kaygı duydum.

But of course, this wasn't just about me.

Fakat bu sadece benim meselem değildi.

The polarization reached its peak between the two main powers --

İki ana güç -ordu destekçileri ve İslamcılar-

the army supporters and the Islamists.

arasındaki kutuplaşma zirveye ulaştı.

People in the center, like me,

Benim gibi merkezdeki insanlar

started feeling helpless.

çaresiz hissetmeye başladılar.

Both groups wanted you to side with them;

İki grup da sizi kendi tarafına istiyordu.

you were either with them or against them.

Ya onlarlaydınız ya da onlara karşı.

And on the 3rd of July 2013,

3 Haziran 2013'te

the army ousted Egypt's first democratically elected president,

halkın başlattığı üç günlük protesto sonucunda

after three days of popular protest that demanded his resignation.

ordu, Mısır'ın seçimle başa gelen ilk cumhurbaşkanını devirdi.

That day I made a very hard decision.

O gün çok zor bir karar verdim.

I decided to go silent, completely silent.

Tamamen sessiz kalmaya karar verdim.

It was a moment of defeat.

Bu bir yenilgi anıydı.

I stayed silent for more than two years,

İki yıldan uzun bir süre sessiz kaldım.

and I used the time to reflect on everything that happened,

Bu süreyi, neden başaramadığımızı anlamaya çalışarak

trying to understand why did it happen.

olan biteni düşünerek değerlendirdim.

It became clear to me

Anladım ki,

that while it's true that polarization is primarily driven

kutuplaşma öncelikle davranışlarımızdan

by our human behavior,

kaynaklanıyor olsa da,

social media shapes this behavior and magnifies its impact.

sosyal medya bu davranışı şekillendiriyor, etkisini arttırıyor.

Say you want to say something that is not based on a fact,

Diyelim ki aslı olmayan bir şeyler söylemek, kavga çıkarmak ya da

pick a fight or ignore someone that you don't like.

hoşlanmadığınız birini görmezden gelmek istiyorsunuz.

These are all natural human impulses,

Tüm bunlar doğal insani dürtülerdir

but because of technology,

fakat teknoloji yüzünden

acting on these impulses is only one click away.

bu dürtüleri eyleme koymak sadece bir tuş kadar uzağınızda.

In my view, there are five critical challenges

Bana göre, günümüzde sosyal medyanın

facing today's social media.

yüz yüze olduğu beş kritik sorun var.

First, we don't know how to deal with rumors.

Öncelikle, söylentilerle nasıl başa çıkacağımızı bilmiyoruz.

Rumors that confirm people's biases

İnsanların ön yargılarını doğrular nitelikte söylentiler

are now believed and spread among millions of people.

milyonlarca insana arasında yayılmış ve inanılır hale gelmiş durumda.

Second, we create our own echo chambers.

İkincisi, kendi yankı odalarımızı biz oluşturuyoruz.

We tend to only communicate with people that we agree with,

Yalnızca fikirlerini onayladığımız insanlarla iletişim kuruyoruz

and thanks to social media,

ve sosyal medya sayesinde

we can mute, un-follow and block everybody else.

kalanları susturabiliyor, takip etmeyi bırakabiliyor ve engelleyebiliyoruz.

Third, online discussions quickly descend into angry mobs.

Üçüncüsü, sanal tartışmalar çok çabuk haydutluk seviyesine düşebiliyor.

All of us probably know that.

Muhtemelen çoğumuz bunu biliyoruz.

It's as if we forget

Sanki,

that the people behind screens are actually real people

ekranların arkasındaki kişilerin gerçek insanlar olduğunu,

and not just avatars.

avatar olmadığını unutuyoruz.

And fourth, it became really hard to change our opinions.

Dördüncüsü, sahip olduğumuz bir kanaati değiştirmek gerçekten zorlaştı.

Because of the speed and brevity of social media,

Sosyal medyanın hızı ve kısalığı yüzünden

we are forced to jump to conclusions

karmaşık konular hakkında

and write sharp opinions in 140 characters

direk sonuca varmaya ve 140 karakterle

about complex world affairs.

keskin fikirler çıkarmaya zorlanıyoruz.

And once we do that, it lives forever on the Internet,

Bunu yaptığımız an artık sonsuza kadar İnternet'te kalıyor,

and we are less motivated to change these views,

ve bu görüşlerimizi değiştirmek

even when new evidence arises.

yeni kanıtlar olsa bile çok zorlaşıyor.

Fifth -- and in my point of view, this is the most critical --

Beşincisi --bana göre en önemli olanı--

today, our social media experiences are designed in a way

sosyal medyamız; yayınlamayı bağlılıktan

that favors broadcasting over engagements,

anlık gönderileri müzakerelerden,

posts over discussions,

yüzeysel yorumları derin tahlillerden

shallow comments over deep conversations.

üstün tutan bir şekilde tasarlanmış.

It's as if we agreed that we are here to talk at each other

Adeta buraya birbirimizle değil de

instead of talking with each other.

birbirimize konuşmak için gelmişiz vermişiz gibi.

I witnessed how these critical challenges contributed

Bu kritik problemlerin, zaten kutuplaşmış

to an already polarized Egyptian society,

Mısır toplumuna etkisine şahidim

but this is not just about Egypt.

ama bu sadece Mısır ile alakalı değil.

Polarization is on the rise in the whole world.

Kutuplaşma tüm dünyada gittikçe artıyor.

We need to work hard on figuring out

Teknolojinin problemin bir parçası olmaktan ziyade

how technology could be part of the solution,

çözüme nesıl katkı sağlayabileceğini

rather than part of the problem.

belirleyebilmek için çok çalışmamız gerek.

There's a lot of debate today on how to combat online harassment

İnternetteki taciz ve trollerle nasıl savaşılacağı ile ilgili

and fight trolls.

çokça tartışma var.

This is so important.

Bu önemli.

No one could argue against that.

Kimse buna karşı tartışamaz.

But we need to also think about how to design social media experiences

Fakat sosyal medyayı, medeniyeti yükseltmek ve düşünceli olmayı

that promote civility and reward thoughtfulness.

ödüllendirmek için nasıl kullanacağımızı düşünmeliyiz.

I know for a fact

Biliyorum ki;

if I write a post that is more sensational,

ne kadar duygulu, ne kadar tek taraflı,

more one-sided, sometimes angry and aggressive,

kızgın ve agresif ileti yazarsam

I get to have more people see that post.

o kadar insanın iletiyi görmesini sağlarım.

I will get more attention.

Daha fazla dikkat çekerim.

But what if we put more focus on quality?

Fakat, kaliteye odaklansak ne olurdu?

What is more important:

Daha önemlisi:

the total number of readers of a post you write,

iletinizi okuyan insanların sayısı ya da

or who are the people who have impact that read what you write?

yazdıklarınızı okuyan insanlar kim?

Couldn't we just give people more incentives to engage in conversations,

Sürekli fikirlerimizi yayınlamaktansa, insanları konuşmaya

rather than just broadcasting opinions all the time?

daha fazla dahil olmaları için teşvik edemez, okudukları

Or reward people for reading

için ödüllendiremez,

and responding to views that they disagree with?

ve katılmadıkları görüşlere cevap veremez miyiz?

And also, make it socially acceptable that we change our minds,

Fikrimizi değiştirmenin toplumca kabul

or probably even reward that?

görmesini sağlayamaz, ödüllendiremez miyiz?

What if we have a matrix that says how many people changed their minds,

Kaç tane insanın fikrini değiştirdiğine dair matris

and that becomes part of our social media experience?

oluştursak ve bunu sosyal medya deneyimimizin bir parçası yapsak?

If I could track how many people are changing their minds,

Kaç kişinin fikrini değiştirdiğini takip edebilsem

I'd probably write more thoughtfully, trying to do that,

muhtemelen daha dikkatli yazarım. Bunu,

rather than appealing to the people who already agree with me

benimle hemfikir olan insanlardan "like"(beğen)

and "liking" because I just confirmed their biases.

alıp önyargılarını pekiştirmekteye tercih ederim.

We also need to think about effective crowdsourcing mechanisms,

Ek olarak, kitle kaynağı mekanizmasını,

to fact-check widely spread online information,

yayılan online bilginin doğrulanması ve

and reward people who take part in that.

katılanları ödüllendirmek için de düşünmeliyiz.

In essence, we need to rethink today's social media ecosystem

Özünde, bugünün sosyal medya ekosistemini

and redesign its experiences

yeniden düşünmeye, deneyimini, medeniliği

to reward thoughtfulness, civility and mutual understanding.

ve karşılıklı anlayış için yeniden kurgulamaya ihtiyacımız var.

As a believer in the Internet, I teamed up with a few friends,

İnternet'e inanan biri olarak, bir kaç arkadaşımla beraber

started a new project,

cevaplar bulmak ve ihtimalleri

trying to find answers and explore possibilities.

keşfetmek için yeni bir projeye başladım.

Our first product is a new media platform for conversations.

İlk ürünümüz, yeni bir platform.

We're hosting conversations that promote mutual understanding

Konuşmalara,karşılıklı anlaşmayı arttırmak ve fikirleri değiştirmek

and hopefully change minds.

için ev sahipliği yapıyoruz.

We don't claim to have the answers,

Cevapların olduğunu iddia etmiyoruz

but we started experimenting with different discussions

fakat, ırk, silah kontrolü, göçmenler,

about very divisive issues,

İslam ve terör ilişkisi gibi çok farklı

such as race, gun control, the refugee debate,

konularda tartışılabilecek

relationship between Islam and terrorism.

bir deneyim başlattık.

These are conversations that matter.

Önemli olan konuşmanın kendisi.

Today, at least one out of three people on the planet

En azından yeryüzündeki her üç kişiden

have access to the Internet.

biri İnternet'e sahip.

But part of this Internet is being held captive

Fakat; İnternet isnan davranışının asil olmayan

by the less noble aspects of our human behavior.

tarafı tarafından esir tutuluyor.

Five years ago, I said,

Beş sene önce, "Toplumu özgürleştirmek

"If you want to liberate society,

istiyorsak, İnternet'imiz olmalı"

all you need is the Internet."

demiştim.

Today, I believe if we want to liberate society,

Bugün, toplumu özgürleştirmek istiyorsak önce

we first need to liberate the Internet.

İnternet'i özgürleştirmemiz gerektiğine inanıyorum.

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)