Everything you hear on film is a lie | Tasos Frantzolas

Çeviri: Gokhan Yilmazturk Gözden geçirme: Yunus ASIK

I want to start by doing an experiment.

Bir deneyle başlamak istiyorum.

I'm going to play three videos of a rainy day.

Yağmurlu bir günden üç video izleteceğim.

But I've replaced the audio of one of the videos,

Ama videolardan birinin sesini,

and instead of the sound of rain,

yağmur sesi yerine

I've added the sound of bacon frying.

domuz eti kızartma sesiyle değiştirdim.

So I want you think carefully which one the clip with the bacon is.

Hangisinin domuz eti olduğunu bulmanız için dikkatli düşünmenizi istiyorum.

(Rain falls)

(Yağmur sesi)

(Rain falls)

(Yağmur sesi)

(Rain falls)

(Yağmur sesi)

All right.

Pekâlâ.

Actually, I lied.

Aslında, yalan söyledim.

They're all bacon.

Hepsi domuz eti.

(Bacon sizzles)

(Domuz eti cızırdaması)

(Applause)

(Alkış sesi)

My point here isn't really to make you hungry

Buradaki gerçek amacım sizi her yağmur sahnesi gördüğünüzde,

every time you see a rainy scene,

acıktırmak değil,

but it's to show that our brains are conditioned to embrace the lies.

beyinlerimizin yalanları kabul etmeye uygun olduğunu göstermek.

We're not looking for accuracy.

Doğruluğa bakmıyoruz.

So on the subject of deception,

Bu yüzden aldatma konusunda,

I wanted to quote one of my favorite authors.

en sevdiğim yazarlardan birinden alıntı yapmak istedim.

In "The Decay of Lying," Oscar Wilde establishes the idea

''The Decay of Lying'' (Yalancılık Sanatı)'de Oscar Wilde,

that all bad art comes from copying nature and being realistic;

tüm kötü sanatların doğayı kopyalamak ve gerçekçi olmaktan;

and all great art comes from lying and deceiving,

tüm harika sanatların da yalan ve aldatmaktan,

and telling beautiful, untrue things.

güzel ve doğru olmayan şeyler söylemekten geldiğini kanıtlıyor.

So when you're watching a movie

Yani bir film izlediğinizde

and a phone rings,

ve filmde telefon çaldığında,

it's not actually ringing.

aslında telefon çalmıyor.

It's been added later in postproduction in a studio.

Bu ses, bir stüdyoda prodüksiyon sonrasında eklenmiştir.

All of the sounds you hear are fake.

Duyduğunuz hiçbir ses gerçek değil.

Everything, apart from the dialogue,

Konuşmalar haricinde

is fake.

her şey sahtedir.

When you watch a movie and you see a bird flapping its wings --

Film izlerken bir kuşun kanatlarını çırptığını gördüğünüzde--

(Wings flap)

(Kanat çırpma sesi)

They haven't really recorded the bird.

Aslında kuşun sesini kaydetmediler.

It sounds a lot more realistic if you record a sheet

Bir kâğıdı veya sallanan mutfak eldivenini kaydederseniz,

or shaking kitchen gloves.

bu daha gerçekçi gelir.

(Flaps)

(Kanat çırpma sesleri)

The burning of a cigarette up close --

Sigaranın tütmesine yakından bakacak olursak --

(Cigarette burns)

(Sigara tütme sesi)

It actually sounds a lot more authentic

Eğer küçük bir Saran Wrap topunu alıp

if you take a small Saran Wrap ball

bırakırsanız, aslında bundan daha gerçekçi

and release it.

bir ses çıkar.

(A Saran Warp ball being released)

(Bir Saran Wrap topunun bırakılma sesi)

Punches?

Yumruklar?

(Punch)

(Yumruk sesi)

Oops, let me play that again.

Hoop, tekrar oynatayım.

(Punch)

(Yumruk sesi)

That's often done by sticking a knife in vegetables,

Bu ses sık sık meyvelere, genelde lahanaya

usually cabbage.

bıçak batırarak çıkartılır.

(Cabbage stabbed with a knife)

(Lahanaya bıçak batırma sesi)

The next one -- it's breaking bones.

Sıradaki -- kemik kırma sesi.

(Bones break)

(Kemik kırılma sesi)

Well, no one was really harmed.

Aslında kimse gerçekten zarar görmedi.

It's actually ...

Bu aslında ...

breaking celery or frozen lettuce.

kereviz veya donmuş marul kırma sesi.

(Breaking frozen lettuce or celery)

(Kereviz veya donmuş marul kırma sesi)

(Laughter)

(Gülme sesi)

Making the right sounds is not always as easy

Doğru sesleri çıkarmak her zaman

as a trip to the supermarket

süpermarkete gidip

and going to the vegetable section.

meyve bölümüne geçmek kadar kolay değildir.

But it's often a lot more complicated than that.

Ama bu genellikle daha karışıktır.

So let's reverse-engineer together

Hadi ses efektinin oluşumunu

the creation of a sound effect.

birlikte tekrar inceleyelim.

One of my favorite stories comes from Frank Serafine.

En sevdiğim hikâyelerden biri Frank Serafine'nin.

He's a contributor to our library,

Kütüphanemizin bir yazarı ve

and a great sound designer for "Tron" and "Star Trek" and others.

''Tron'', ''Star Trek'' (Uzay Yolu) ve diğer filmlerin büyük ses tasarımcısı.

He was part of the Paramount team that won the Oscar for best sound

''The Hunt for Red October'' (Kızıl Ekim) ile en iyi ses Oscar'ını alan

for "The Hunt for Red October."

Paramount ekibindeydi.

In this Cold War classic, in the '90s,

90'larda, bu Soğuk Savaş klasiğinde,

they were asked to produce the sound of the propeller of the submarine.

denizaltı çarkı sesi üretmeleri istendi.

So they had a small problem:

Ama bir problemleri vardı:

they couldn't really find a submarine in West Hollywood.

Batı Hollywood'da bir denizaltı bulamadılar.

So basically, what they did is,

Bu yüzden yaptıkları şey şuydu,

they went to a friend's swimming pool,

bir arkadaşlarının yüzme havuzuna gittiler

and Frank performed a cannonball, or bomba.

ve Frank gülle veya bombalama şeklinde havuza atladı.

They placed an underwater mic

Suyun altına su altı mikrofonu,

and an overhead mic outside the swimming pool.

dışına da mikrofon koydular.

So here's what the underwater mic sounds like.

Su altı mikrofonundan böyle ses geliyordu.

(Underwater plunge)

(Su altı dalış sesi)

Adding the overhead mic,

Mikrofon sesini ekledikten sonra,

it sounded a bit like this:

böyle bir ses oluştu.

(Water splashes)

(Su sıçrama sesi)

So now they took the sound and pitched it one octave down,

Böylece şimdi, kaydı yavaşlatır gibi,

sort of like slowing down a record.

sesi bir oktav aşağı aldılar.

(Water splashes at lower octave)

(Daha düşük oktavda su sıçrama sesi)

And then they removed a lot of the high frequencies.

Ve daha sonra bir sürü yüksek frekansı çıkardılar.

(Water splashes)

(Su sıçrama sesi)

And pitched it down another octave.

Ve bir oktav daha düşürdüler.

(Water splashes at lower octave)

(Daha düşük oktavda su sıçrama sesi)

And then they added a little bit of the splash

Ve daha sonra biraz da

from the overhead microphone.

su üstündeki mikrofondan ses eklediler.

(Water splashes)

(Su sıçrama sesi)

And by looping and repeating that sound,

Ve o sesi bağlayıp tekrar ederek,

they got this:

bunu elde ettiler:

(Propeller churns)

(Çark köpürtme sesi)

So, creativity and technology put together in order to create the illusion

Yani, suyun içinde olduğumuzu hissettirmek için

that we're inside the submarine.

yaratıcılık ve teknoloji birleşti.

But once you've created your sounds

Ama bir kere seslerini yaratıp

and you've synced them to the image,

onları görüntüye eş zamanladığınızda,

you want those sounds to live in the world of the story.

o seslerin masal dünyasında yaşamasını istiyorsunuz.

And one the best ways to do that is to add reverb.

Ve yapılabilecek en iyi şey, yankı eklemek.

So this is the first audio tool I want to talk about.

Bu hakkında konuşmak istediğim ilk ses aracı.

Reverberation, or reverb, is the persistence of the sound

Yankılama veya yankı, ses bittikten sonra

after the original sound has ended.

sesin devam etmesidir.

So it's sort of like the --

Yani bu --

all the reflections from the materials,

sesin etrafındaki materyallerden, objelerden ve duvarlardan

the objects and the walls around the sound.

gelen tüm yansımalar gibi.

Take, for example, the sound of a gunshot.

Örneğin, bir silah sesini düşünün.

The original sound is less than half a second long.

Sesin aslı, yarım saniyeden daha kısa sürüyor.

(Gunshot)

(Silah sesi)

By adding reverb,

Yankı ekleyerek,

we can make it sound like it was recorded inside a bathroom.

sanki banyoda kaydedilmiş gibi bir ses yaratabiliriz.

(Gunshot reverbs in bathroom)

(Banyoda yankılanan silah sesi)

Or like it was recorded inside a chapel or a church.

Veya sanki bir tapınak yada kilisede kaydedilmiş gibi.

(Gunshot reverbs church)

(Kilisede yankılanan silah sesi)

Or in a canyon.

Veya bir vadide.

(Gunshot reverbs in canyon)

(Vadide yankılanan silah sesi)

So reverb gives us a lot of information

Yani yankı bize dinleyici ve sesin asıl kaynağı

about the space between the listener and the original sound source.

arasındaki mesafe hakkında bir sürü bilgi verir.

If the sound is the taste,

Eğer ses bir lezzet sesiyse,

then reverb is sort of like the smell of the sound.

o zaman yankı sesin kokusu gibidir.

But reverb can do a lot more.

Ama yankı daha fazlasını yapabilir.

Listening to a sound with a lot less reverberation

Ekranda olan eylemden çok daha az yankılama yapılmış

than the on-screen action

bir sesi dinlemek,

is going to immediately signify to us

bize anında, ekrandaki eylemde olmayan

that we're listening to a commentator,

bir spikeri dinlediğimizi

to an objective narrator that's not participating in the on-screen action.

gösterir.

Also, emotionally intimate moments in cinema

Ayrıca, sinemada duygusal yakın anlar

are often heard with zero reverb,

genellikle yankısız duyulur,

because that's how it would sound if someone was speaking inside our ear.

çünkü eğer biri kulağımızın içine konuşsaydı, öyle duyulurdu.

On the completely other side,

Tamamen diğer açıdan bakacak olursak,

adding a lot of reverb to a voice

sese çok fazla yankı eklenirse bu bize

is going to make us think that we're listening to a flashback,

geçmişi dinlediğimizi,

or perhaps that we're inside the head of a character

muhtemelen karakterin kafasında olduğumuzu

or that we're listening to the voice of God.

veya Tanrı'nın sesini dinlediğimizi düşündürür.

Or, even more powerful in film,

Hatta daha filmde daha etkilisini,

Morgan Freeman.

Morgan Freeman'ı.

(Laughter)

(Gülme sesi)

So --

Yani --

(Applause)

(Alkış sesi)

But what are some other tools or hacks

Ya ses tasarımcılarının kullandığı

that sound designers use?

diğer araçlar veya hack'ler nelerdir?

Well, here's a really big one.

İşte, burada gerçekten büyük bir tanesi.

It's silence.

Sessizlik.

A few moments of silence is going to make us pay attention.

Birkaç saniyelik sessizlik bizi dikkat ettirecektir.

And in the Western world,

Ve Batı dünyasında,

we're not really used to verbal silences.

fiilen sessizliğe alışkın değiliz.

They're considered awkward or rude.

Bu garip veya kaba olarak kabul ediliyor.

So silence preceding verbal communication

Yani sözlü iletişim öncesindeki sessizlik

can create a lot of tension.

büyük bir stres yaratabilir.

But imagine a really big Hollywood movie,

Ama bir sürü patlamanın ve otomatik silahların olduğu

where it's full of explosions and automatic guns.

büyük bir Hollywood filmi düşünün.

Loud stops being loud anymore, after a while.

Gürültü bir süre sonra gürültü olmaktan çıkıyor.

So in a yin-yang way,

Yin-yang teorisine göre

silence needs loudness and loudness needs silence

her ikisinin de işe yaraması için

for either of them to have any effect.

sessizliğin gürültüye, gürültünün de sessizliğe ihtiyacı vardır.

But what does silence mean?

Fakat sessizlik ne demek?

Well, it depends how it's used in each film.

Bu filmde nasıl kullanıldığına göre değişir.

Silence can place us inside the head of a character

Sessizlik bizi karakterin kafasına koyar

or provoke thought.

veya düşündürür.

We often relate silences with ...

Genellikle sessizliği...

contemplation,

düşünme,

meditation,

meditasyon,

being deep in thought.

derin düşüncelerde olmayla ilişkilendiririz.

But apart from having one meaning,

Ama tek anlamı olmak dışında

silence becomes a blank canvas

sessizlik, izleyicinin kendi düşüncelerini

upon which the viewer is invited to the paint their own thoughts.

çizmeye davet edildiği bomboş bir sayfa hâline geliyor.

But I want to make it clear: there is no such thing as silence.

Bunu daha açık bir hâle getirmek istiyorum: Sessizlik diye bir şey yoktur.

And I know this sounds like the most pretentious TED Talk statement ever.

Ve biliyorum ki bu kulağa en iddialı TED konuşması cümlesi gibi geliyor.

But even if you were to enter a room with zero reverberation

Ama yansımanın ve dış seslerin

and zero external sounds,

hiç olmadığı odaya girseniz bile,

you would still be able to hear the pumping of your own blood.

yine de kalbinizin kan pompalama sesini duyabilirsiniz.

And in cinema, traditionally, there was never a silent moment

Ve sinemada, geleneksel olarak, projektör yüzünden

because of the sound of the projector.

asla sessiz bir an olmaz.

And even in today's Dolby world,

Ve bugünün Dolby dünyasında bile

there's not really any moment of silence if you listen around you.

etrafınızı dinlerseniz sessiz bir an yoktur.

There's always some sort of noise.

Her zaman bir çeşit gürültü vardır.

Now, since there's no such thing as silence,

Şimdi, sessizlik diye bir şey olmadığına göre,

what do filmmakers and sound designers use?

film yapımcıları ve ses tasarımcıları ne kullanıyorlar?

Well, as a synonym, they often use ambiences.

Eş anlamlısı olan, ambiyansı kullanıyorlar.

Ambiences are the unique background sounds

Ambiyanslar, her noktaya özel

that are specific to each location.

eşsiz arka plan sesleridir.

Each location has a unique sound,

Her mekânın eşsiz bir sesi vardır

and each room has a unique sound,

ve her odanın da oda tonu denen

which is called room tone.

eşsiz bir sesi vardır.

So here's a recording of a market in Morocco.

İşte Fas'ta bir marketin ses kayıtları.

(Voices, music)

(Sesler ve müzik sesi)

And here's a recording of Times Square in New York.

Ve burada da New York Times Meydanı'nın ses kayıtları.

(Traffic sounds, car horns, voices)

(Trafik sesleri, korna sesleri, sesler)

Room tone is the addition of all the noises inside the room:

Oda tonu, odanın içindeki her sesin toplamıdır:

the ventilation, the heating, the fridge.

Havalandırma, ısıtıcı, buzdolabı.

Here's a recording of my apartment in Brooklyn.

Brooklyn'deki dairemin ses kayıtları.

(You can hear the ventilation, the boiler, the fridge and street traffic)

[Havalandırmayı, su ısıtıcısını, buzdolabını ve trafiği duyabilirsiniz]

Ambiences work in a most primal way.

Ambiyanslar en temel şekilde çalışırlar.

They can speak directly to our brain subconsciously.

Bilinçaltından beynimizle direkt olarak konuşabilirler.

So, birds chirping outside your window may indicate normality,

Yani, kuşların camınızın dışında cıvıldaması normal gelebilir,

perhaps because, as a species,

belki de bu, bir tür olarak,

we've been used to that sound every morning for millions of years.

milyonlarca yıldır her sabah bu sesi duymaya alışkın olduğumuzdandır.

(Birds chirp)

(Kuş cıvıldama sesi)

On the other hand, industrial sounds have been introduced to us

Diğer açıdan, endüstriyel sesler bize biraz daha

a little more recently.

yakın zamanda tanıtıldı.

Even though I really like them personally --

Kişisel olarak sevsem de --

they've been used by one of my heroes, David Lynch,

kahramanlarımın biri David Lynch ve

onun ses tasarımcısı Alan Splet tarafından kullanıyor --

and his sound designer, Alan Splet --

industrial sounds often carry negative connotations.

endüstriyel sesler genellikle olumsuz yan anlam taşırlar.

(Machine noises)

(Makine sesleri)

Now, sound effects can tap into our emotional memory.

Şimdi, ses efektleri duygusal hafızamızla bağlantı kurabilirler.

Occasionally, they can be so significant

Zaman zaman, bir filmdeki karakter

that they become a character in a movie.

olabilecek kadar önemli olabilirler.

The sound of thunder may indicate divine intervention or anger.

Yıldırım sesi kutsal bir müdahale veya öfkenin işareti olabilir.

(Thunder)

(Yıldırım sesi)

Church bells can remind us of the passing of time,

Kilise çanı bize zamanın geçtiğini veya belki de

or perhaps our own mortality.

ölümlü olduğumuzu hatırlatabilir.

(Bells ring)

(Çan sesi)

And breaking of glass can indicate the end of a relationship

Ve bardak kırmak, bir ilişkinin veya bir arkadaşlığın biteceğinin

or a friendship.

işareti olabilir.

(Glass breaks)

(Bardak kırılma sesi)

Scientists believe that dissonant sounds,

Bilim insanları, ahenksiz seslerin,

for example, brass or wind instruments played very loud,

örneğin, nefesli veya üflemeli çalgıların yüksek sesli çalınmasının bize,

may remind us of animal howls in nature

doğadaki hayvanların ulumalarını hatırlatabileceğini ve böylelikle

and therefore create a sense of irritation or fear.

rahatsızlık veya korku duygusu yaratabileceğine inanıyorlar.

(Brass and wind instruments play)

(Nefesli ve üflemeli çalgı sesi)

So now we've spoken about on-screen sounds.

Ekrandaki sesler hakkında konuşmuş olduk.

But occasionally, the source of a sound cannot be seen.

Ama zaman zaman, sesin kaynağı görülemez.

That's what we call offscreen sounds,

Buna ekran dışı sesler veya

or "acousmatic."

''akuzmatik'' ses deriz.

Acousmatic sounds --

Akuzmatik sesler --

well, the term "acousmatic" comes from Pythagoras in ancient Greece,

''akuzmatik'' terimi, disiplinine göre kendini ortaya çıkarmayan,

who used to teach behind a veil or curtain for years,

perde veya peçe arkasından yıllarca eğitim veren

not revealing himself to his disciples.

antik Yunan'daki Pisagor'dan gelir.

I think the mathematician and philosopher thought that,

Bence matematikçi filozof,

in that way,

öğrencileri,

his students might focus more on the voice,

onun konuşurkenki görüntüsü yerine,

and his words and its meaning,

sesine, sözlerine ve

rather than the visual of him speaking.

söylediklerini anlamaya daha iyi odaklanabileceklerini düşündü.

So sort of like the Wizard of Oz,

Yani Wizard of Oz (Oz Büyücüsü) veya

or "1984's" Big Brother,

1984'lerin "Big Brother" (Büyük Birader)'ı gibi,

separating the voice from its source,

sesi kaynağından,

separating cause and effect

sebep-sonucu da birbirinden ayırarak,

sort of creates a sense of ubiquity or panopticism,

bir tür aynı anda her yerde bulunma veya izleniyormuş hissi yaratıyor

and therefore, authority.

ve böylelikle, otorite oluşturuyor.

There's a strong tradition of acousmatic sound.

Akuzmatik sesin güçlü bir geleneği vardır.

Nuns in monasteries in Rome and Venice used to sing in rooms

Roma ve Venedik'teki manastırlardaki rahibeler,

up in galleries close to the ceiling,

tavana yakın galerilerde şarkı söylerek,

creating the illusion that we're listening to angels up in the sky.

gökyüzündeki melekleri dinliyormuşuz hissi yarattılar.

Richard Wagner famously created the hidden orchestra

Richard Wagner herkes tarafından bilinen, izleyici ve sahne arasında

that was placed in a pit between the stage and the audience.

bir çukurda, gizli bir orkestra oluşturdu.

And one of my heroes, Aphex Twin, famously hid in dark corners of clubs.

Kahramanlarımdan biri, Aphex Twin, kulüplerin karanlık köşelerinde

mükemmel bir şekilde saklandı.

I think what all these masters knew is that by hiding the source,

Sanırım tüm bu üstadların bildiği şey, kaynağı saklayarak

you create a sense of mystery.

gizem hissi yaratıyorsunuz.

This has been seen in cinema over and over,

Bu sinemada Hitchcock'la ve

with Hitchcock, and Ridley Scott in "Alien."

''Alien" (Yaratık)'daki'' Ridley Scott'la tekrar tekrar görüldü.

Hearing a sound without knowing its source

Kaynağını bilmeden bir ses duymak

is going to create some sort of tension.

bir tür heyecan yaratacaktır.

Also, it can minimize certain visual restrictions that directors have

Ayrıca, bu yönetmenlerin sahip olduğu bazı görüşsel sınırlamaları en aza indirir

and can show something that wasn't there during filming.

ve film çekimi sırasında orada olmayan bir şeyi orada gibi gösterebilir.

And if all this sounds a little theoretical,

Ve eğer tüm bu sesler biraz teorikse

I wanted to play a little video.

küçük bir video izletmek istiyorum.

(Toy squeaks)

(Oyuncak gıcırtısı sesi)

(Typewriter)

(Daktilo sesi)

(Drums)

(Davul sesi)

(Ping-pong)

(Masa tenisi sesi)

(Knives being sharpened)

(Bıçak bilenme sesi)

(Record scratches)

(Scratch kayıt sesi)

(Saw cuts)

(Testere kesme sesi)

(Woman screams)

(Kadın çığlık sesi)

What I'm sort of trying to demonstrate with these tools

Bu araçlarla kanıtlamaya çalıştığım şey

is that sound is a language.

sesin bir dil olduğudur.

It can trick us by transporting us geographically;

Bizi coğrafi olarak taşıyarak kandırabilir;

it can change the mood;

modumuzu değiştirebilir,

it can set the pace;

tempoyu ayarlayabilir;

it can make us laugh or it can make us scared.

bizi güldürebilir veya korkutabilir.

On a personal level, I fell in love with that language

Kişisel açıdan, yıllar önce bu dile

a few years ago,

âşık oldum,

and somehow managed to make it into some sort of profession.

ve bir şekilde bunu bir tür mesleğe çevirdim.

And I think with our work through the sound library,

Ve bence ses kütüphanelerindeki işimizle,

we're trying to kind of expand the vocabulary of that language.

bu dilin kelime dağarcığını genişletmeye çalışıyoruz.

And in that way, we want to offer the right tools

Ve bu açıdan, ses tasarımcılarına,

to sound designers,

film yapımcılarına,

filmmakers,

bilgisayar oyunu ve

and video game and app designers,

uygulama yapımcılarına,

to keep telling even better stories

daha iyi hikâyeler anlatabilmeleri ve daha güzel yalanlar

and creating even more beautiful lies.

üretebilmeleri için doğru araçlar sunuyoruz.

So thanks for listening.

Dinlediğiniz için teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)