Charles Leadbeater: Education innovation in the slums

Charles Leadbeater: Varoşlarda eğitimde yenilik

Çeviri: Cevat Erisken Gözden geçirme: osman oguz ahsen

It's a great pleasure to be here.

Burada bulunmak büyük bir onur.

It's a great pleasure to speak after

CERN'den Brian Cox'un

Brian Cox from CERN.

ardından konuşmak büyük bir zevk.

I think CERN is the home

Yanılmıyorsam CERN,

of the Large Hadron Collider.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın bulunduğu yerin adı.

What ever happened to the Small Hadron Collider?

Küçük Hadron Çarpıştırıcısına ne olduysa?

Where is the Small Hadron Collider?

Küçük Hadron Çarpıştırıcısı nerede?

Because the Small Hadron Collider once was the big thing.

Küçük Hadron Çarpıştırıcısı daha önce büyük olandı.

Now, the Small Hadron Collider

Şimdi Küçük Hadron Çarpıştırıcısı

is in a cupboard, overlooked and neglected.

rafa kaldırıldı, gözden düştü ve önemini yitirdi

You know when the Large Hadron Collider started,

Biliyorsunuz Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ilk denemede

and it didn't work, and people tried to work out why,

çalışmadığında insanlar nedenini araştırdılar.

it was the Small Hadron Collider team

Bunun sebebi Küçük Hadron Çarpıştırıcısı ekibiydi,

who sabotaged it

onlar sabote etmişlerdi,

because they were so jealous.

çünkü çok kıskanıyorlardı.

The whole Hadron Collider family

Bütün Hadron Çarpıştırıcısı ailesinin

needs unlocking.

ortaya çıkması gerekiyor.

The lesson of Brian's presentation, in a way --

Brian'ın sunumundan aldığımız ders

all those fantastic pictures --

- bir bakıma bütün o muhteşem fotoğrafların ifade ettiği şey -

is this really:

şuydu:

that vantage point determines everything that you see.

gördüklerinizi aslında bakış açısı belirler.

What Brian was saying was

Brian'ın dediği şuydu;

science has opened up successively different vantage points

bilim, bize kendimizi görebileceğimiz

from which we can see ourselves,

müteakip farklı bakış açıları oluşturdu.

and that's why it's so valuable.

O, işte bu yüzden çok değerli.

So the vantage point you take

Bu yüzden, sizin bakış açınız,

determines virtually everything that you will see.

neredeyse göreceğiniz herşeyi tayin eder.

The question that you will ask

Soracağınız soru,

will determine much of the answer that you get.

size verilecek yanıtın büyük kısmı için belirleyici olacaktır.

And so if you ask this question:

Ve eğer "Eğitimin geleceğini nerede arardınız?"

Where would you look to see the future of education?

sorusunu soracak olursanız.

The answer that we've traditionally given to that

Buna en azından son 20 yıl boyunca

is very straightforward, at least in the last 20 years:

verdiğimiz geleneksel cevap çok açıktır.

You go to Finland.

Finlandiya'ya gidin.

Finland is the best place in the world to see school systems.

Finlandiya, okul sistemlerini görmek için dünyadaki en ideal ülkedir.

The Finns may be a bit boring and depressive and there's a very high suicide rate,

Finlandiyalılar belki biraz sıkıcı ve depresiftirler ve orada intihar oranları çok yüksektir,

but by golly, they are qualified.

fakat doğrusu oldukça kalifiyedirler.

And they have absolutely amazing education systems.

Kesinlikle muntazam bir eğitim sistemleri vardır.

So we all troop off to Finland,

Ve bu yüzden topluca Finlandiya'ya gidiyoruz,

and we wonder at the social democratic miracle of Finland

ve Finlandiya'nın mucizevi sosyal demokrasi ortamında,

and its cultural homogeneity and all the rest of it,

homojen kültürel bütünlüğünde, ve diğer herşeyiyle birlikte,

and then we struggle to imagine how we might

buralardan nasıl dersler çıkarabiliriz diye

bring lessons back.

düşünmeye çalışıyoruz.

Well, so, for this last year,

Neyse, geçen seneden beri

with the help of Cisco who sponsored me,

bana bunu gerçekleştirebilmem için sponsor olan

for some balmy reason, to do this,

Cisco'nun da yardımı ile

I've been looking somewhere else.

başka yerlere de bakmaya başladım.

Because actually radical innovation does sometimes

Çünkü radikal bir buluş bazen

come from the very best,

en muhtemel kaynaktan ortaya çıkabilir,

but it often comes from places

fakat çoğunlukla

where you have huge need --

büyük ihtiyaçların,

unmet, latent demand --

karşılanamayan, gizli taleplerin olduğu

and not enough resources for traditional solutions to work --

ve geleneksel çözümler için yeterli kaynakların bulunmadığı ortamlardan gelebilir --

traditional, high-cost solutions,

ki burada geleneksel çözümlerden kasıt,

which depend on professionals,

profesyonel insan kaynağına dayanan,

which is what schools and hospitals are.

yüksek maliyetli çözümler olan geleneksel okullar ve hastanelerdir.

So I ended up in places like this.

Netice olarak, ben bu tür ortamlarda çalışmaya karar verdim.

This is a place called Monkey Hill.

Burası Monkey Hill diye bilinen bir yer.

It's one of the hundreds of favelas in Rio.

Rio'da ki yüzlerce varoşlardan biri.

Most of the population growth of the next 50 years

Önümüzdeki 50 yıl, nüfus artışının büyük kısmı

will be in cities.

şehirlerde olacak.

We'll grow by six cities of 12 million people a year

Önümüzdeki 30 yıl boyunca,

for the next 30 years.

6 şehirde, yıllık 12 milyon artış olacak.

Almost all of that growth will be in the developed world.

Bu artışın neredeyse tamamı gelişmiş kesimlerde olacak.

Almost all of that growth will be

Bu artışın neredeyse tamamı

in places like Monkey Hill.

Monkey Hill gibi yerlerde olacak.

This is where you'll find the fastest growing

Burası dünya çapında genç nüfusun

young populations of the world.

en hızlı arttığı yer.

So if you want recipes to work --

Eğer herhangi bir alanda işe yarayacak bir reçete arıyorsanız --

for virtually anything -- health, education,

ki bu alanlar sağlık, eğitim,

government politics

hükümet politikaları

and education --

ve eğitim olabilir --

you have to go to these places.

bu tür yerlere gitmelisiniz.

And if you go to these places, you meet people like this.

Ve eğer böyle yerlere giderseniz, bu çeşit insanlarla karşılaşırsınız.

This is a guy called Juanderson.

Bu kişinin adı Juanderson.

At the age of 14,

14 yaşında,

in common with many 14-year-olds in the Brazilian education system,

Brezilya eğitim sistemindeki birçok 14 yaşındakiler gibi,

he dropped out of school.

okulunu yarıda bırakmış.

It was boring.

Sıkıcı bulduğundan.

And Juanderson, instead, went into

Ve Juanderson okula gitmek yerine,

what provided kind of opportunity and hope

yaşadığı bölgede, bir çeşit fırsat ve umut yaratan

in the place that he lived, which was the drugs trade.

uyuşturucu ticaretine girmiş.

And by the age of 16, with rapid promotion,

Ve 16 yaşına geldiğinde, hızlı bir ilerleme sağlayarak,

he was running the drugs trade in 10 favelas.

çevredeki 10 mahallenin uyuşturucu ticaretini üstlendi.

He was turning over 200,000 dollars a week.

Haftada 200.000 dolarlık iş yapıyordu.

He employed 200 people.

200 çalışanı vardı.

He was going to be dead by the age of 25.

25 yaşına geldiğinde ölecekti.

And luckily, he met this guy,

Şanslıydı ki bu adamla tanıştı.

who is Rodrigo Baggio,

Adı Rodrigo Baggio,

the owner of the first laptop to ever appear in Brazil.

Brezilyada dizüstü bilgisayar sahibi olan ilk kişi.

1994, Rodrigo started something

Rodrigo, 1994 yılında,

called CDI,

CDI adında bir girişime öncülük etti.

which took computers

Amacı, firmalar tarafından

donated by corporations,

hibe edilen bilgisayarları alıp

put them into community centers in favelas

gecekondu mahallelerindeki halk evlerine koyarak,

and created places like this.

buradaki gibi mekanlar yaratmaktı.

What turned Juanderson around

Juanderson'un yaptığı şey

was technology for learning

teknoloji sayesinde

that made learning fun and accessible.

öğrenmeyi eğlenceli ve çekici yapmaktı.

Or you can go to places like this.

Bu tür yerlere de gidebilirsiniz.

This is Kibera, which is the largest slum in East Africa.

Burası Kibera, Doğu Afrikadaki en büyük gecekondu bölgesi.

Millions of people living here,

Burada yaşayan milyonlarca insan

stretched over many kilometers.

kilometrelerce alana yayılmış durumda.

And there I met these two,

Orada bu iki kişi ile karşılaştım.

Azra on the left, Maureen on the right.

Soldaki Azra ve sağdaki Maureeen.

They just finished their Kenyan certificate

Ortaokulu Kenya'da

of secondary education.

daha yeni bitirdiler.

That name should tell you that the Kenyan education system

Kenya, eğitim sisteminin

borrows almost everything

neredeyse tamamını

from Britain, circa 1950,

1950lerde İngiltere'den almış

but has managed to make it even worse.

fakat kötü şekilde yönetmiştir.

So there are schools in slums like this.

Mesela gecekondu bölgelerindeki okullar buna benziyor.

They're places like this.

Böyle mekanlar.

That's where Maureen went to school.

Burası Maureen'ın gittiği okul.

They're private schools. There are no state schools in slums.

Bunlar özel okullar. Bu bölgelerde devlet okulları yok.

And the education they got was pitiful.

Ve aldıkları eğitim acınacak düzeyde.

It was in places like this. This a school set up by some nuns

Böyle yerlerde eğitim gördü. Burası, bazı rahibeler tarafından

in another slum called Nakuru.

Nakuru adında bir gecekondu bölgesinde kurulan bir okul.

Half the children in this classroom have no parents

Sınıftaki çocukların yarısının ebeveynleri yok,

because they've died through AIDS.

çünkü AIDS yüzünden hayatlarını kaybetmişler.

The other half have one parent

Diğer yarısının ise sadece annesi veya babası var,

because the other parent has died through AIDS.

çünkü diğerini AIDS sebebiyle kaybetmiş.

So the challenges of education

Bu sebeple, bu tür yerlerde

in this kind of place

eğitimle ilgili zorluklar,

are not to learn the kings and queens of Kenya or Britain.

Kenya veya İngiltere'nin kral ve kraliçelerinin adlarını öğrenebilme becerisi değildir.

They are to stay alive, to earn a living,

Onlar asıl hayatta kalabilme, geçinebilme,

to not become HIV positive.

HIV'ye yakalanmama mücadelesi veriyorlar.

The one technology that spans rich and poor

Zengin ile fakir arasındaki bağı kuran teknolojinin,

in places like this

bu tür yerlerde,

is not anything to do with industrial technology.

sanayileşme ile alakası yoktur.

It's not to do with electricity or water.

Elektrik veya su ile de ilgisi yoktur.

It's the mobile phone.

Sadece cep telefonu ile sağlanabilir.

If you want to design from scratch

Şayet Afrika'da yepyeni

virtually any service in Africa,

bir hizmet sunmak niyetindeyseniz,

you would start now with the mobile phone.

hemen cep telefonu ile başlayabilirsiniz.

Or you could go to places like this.

Veya böyle yerlere gidebilirsiniz.

This is a place called the Madangiri Settlement Colony,

Burası Madangiri Yerleşim Kolonisi,

which is a very developed slum

oldukça gelişmiş bir gecekondu bölgesi

about 25 minutes outside New Delhi,

ve Yeni Delhi'nin 25 dakika dışında.

where I met these characters

Bu insanlarla orada tanıştım.

who showed me around for the day.

Bana birgün boyunca etrafı gezdirdiler.

The remarkable thing about these girls,

Bu kızlarla ilgili asıl ilginç olan şey,

and the sign of the kind of social revolution

aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde yayılan

sweeping through the developing world

bir sosyal devrimin de göstergesi olarak,

is that these girls are not married.

evlenmemiş olmalarıdır.

Ten years ago, they certainly would have been married.

10 yıl önce olsaydı kesinlikle evlenmiş olurlardı.

Now they're not married, and they want to go on

Şimdi hala evli değiller ve

to study further, to have a career.

okumak, kariyer sahibi olmak istiyorlar.

They've been brought up by mothers who are illiterate,

Eğitim görmemiş ve hayatında hiç ev ödevi yapmamış

who have never ever done homework.

anneler tarafından büyütüldüler.

All across the developing world there are millions of parents --

Gelişmekte olan bölgelerde milyonlarca ebeveyn,

tens, hundreds of millions --

on milyonlarca hatta yüz milyonlarca veli,

who for the first time

hayatlarında ilk defa

are with children doing homework and exams.

çocukları ile beraber ev ödevi yapıyor, sınava çalışıyorlar.

And the reason they carry on studying

Ve bunu yapmalarının sebebi de

is not because they went to a school like this.

kendilerinin böyle okullarda eğitim almış olmalarından değildir.

This is a private school.

Burası özel bir okul.

This is a fee-pay school. This is a good school.

Burası ücretli bir okul ve iyi bir okul.

This is the best you can get

Haydarabat'da, Hindistan eğitim sistemiyle

in Hyderabad in Indian education.

en iyi eğitim alabileceğiniz yer.

The reason they went on studying was this.

Burada eğitimlerine devam etmiş olmalarının sebebi budur.

This is a computer installed in the entrance to their slum

Bu, yenilikçi bir sosyal girişimci tarafından

by a revolutionary social entrepreneur

gecekondu mahallesinin girişine kurulmuş bir bilgisayar.

called Sugata Mitra

Girişimcinin adı Sugata Mitra.

who has conducted the most radical experiments,

Uygun şartlar sağlandığında

showing that children, in the right conditions,

çocukların, bilgisayarların yardımı ile kendi kendilerine

can learn on their own with the help of computers.

öğrenebileceklerini göstermiş olan kişidir.

Those girls have never touched Google.

Bu kızlar Google'ı hiç kullanmadılar.

They know nothing about Wikipedia.

Wikipedia hakkında hiçbirşey bilmiyorlar.

Imagine what their lives would be like

Bir de bunlara ulaşabilselerdi

if you could get that to them.

hayatları nasıl olurdu bir düşünün.

So if you look, as I did,

Eğer siz de olayları

through this tour,

benim bu seyahatim esnasında gördüğüm gibi görebiliyorsanız,

and by looking at about a hundred case studies

bu zor koşullarda uğraşan

of different social entrepreneurs

yüzlerce girişimcinin,

working in these very extreme conditions,

eğitim sorununu çözmek için

look at the recipes that they come up with for learning,

nasıl yöntemler kullandıklarını görürsünüz.

they look nothing like school.

Bunların hiçbiri okula benzemiyor.

What do they look like?

Peki neye benziyorlar o zaman?

Well, education is a global religion.

Evet, eğitim global bir dindir.

And education, plus technology,

Ve eğitim teknoloji ile birleşince,

is a great source of hope.

çözüm için büyük bir umut kaynağı oluşturur.

You can go to places like this.

Böyle yerlere gidebilirsiniz.

This is a school three hours outside of Sao Paulo.

Burası Sao Paulo'dan 3 saat mesafede bir okul.

Most of the children there have parents who are illiterate.

Buradaki çocukların çoğunun ebeveynleri okur yazar değil.

Many of them don't have electricity at home.

Çoğunun evinde elektrik yok.

But they find it completely obvious

Fakat onlar

to use computers, websites,

bilgisayar kullanma, web sitelerini ziyaret etme,

make videos, so on and so forth.

video oluşturma gibi yeteneklerin tamamen gerekli olduğunu düşünüyorlar.

When you go to places like this

Böyle yerlere

what you see is that

gittiğinizde

education in these settings

buralarda eğitimin

works by pull, not push.

zorlama ile değil, özendirmekle mükün olduğunu görürsünüz.

Most of our education system is push.

Bizdeki eğitim sistemi çoğunlukla zorlamaya dayanır.

I was literally pushed to school.

Ben okula gerçekten zorla gönderildim.

When you get to school, things are pushed at you:

Okulda herşey sizin önünüze sunulur.

knowledge, exams,

Bilgi, sınavlar,

systems, timetables.

sistemler, zaman çizelgeleri.

If you want to attract people like Juanderson

Eğer siz de Juanderson gibi

who could, for instance,

uyuşturucu ticareti sayesinde

buy guns, wear jewelry,

silah kullanan, mücevher takan

ride motorbikes and get girls

motosikletle dolaşan ve kızlarla beraber olan

through the drugs trade,

kişilerin dikkatini çekmek istiyorsanız

and you want to attract him into education,

ve eğitime, okula kazandırmak istiyorsanız,

having a compulsory curriculum doesn't really make sense.

zorunlu bir eğitim programı bir anlam ifade etmez.

That isn't really going to attract him.

Bu onun ilgisini çekmeyecektir.

You need to pull him.

Onu özendirmeniz gerekiyor.

And so education needs to work by pull, not push.

Bu yüzden eğitim; zorlamayla değil, özendirmeyle yapılmalıdır.

And so the idea of a curriculum

O halde müfredat kavramının

is completely irrelevant in a setting like this.

bu tür bir ortamda yeri yoktur.

You need to start education

Eğitime,

from things that make a difference

kişilere kendi bulundukları ortamlarda

to them in their settings.

farklılık yaratacak şeylerden başlamanız gerekir.

What does that?

Peki bunu nasıl yaparsınız?

Well, the key is motivation, and there are two aspects to it.

En önemli şey motivasyondur ve bunun iki yöntemi vardır.

One is to deliver extrinsic motivation,

Birincisi, motivasyonu harici olarak sağlayabilmektir.

that education has a payoff.

Bu eğitim sisteminde yatırımın bir geri dönüşü vardır.

Our education systems all work

Bizim eğitim sistemlerimiz

on the principle that there is a payoff,

bu geri dönüş prensibine göre calışır,

but you have to wait quite a long time.

fakat uzun bir süre beklemeniz gerekir.

That's too long if you're poor.

Eğer fakirseniz bu süre gerçekten çok uzundur.

Waiting 10 years for the payoff from education

Eğitimden bir sonuç almak için 10 yıl beklemek çok uzun bir süredir,

is too long when you need to meet daily needs,

özellikle de günlük ihtiyaçları karşılama zorunlulukları arasında,

when you've got siblings to look after

bakmanız gereken kardeşleriniz,

or a business to help with.

veya vakit ayırmanız gereken başka işler varken.

So you need education to be relevant and help people

Öyleyse eğitimin, kişilerin hayatlarını devam ettirebilmeleri için

to make a living there and then, often.

yaptıkları işlerle ilgili olması ve onlara bu konuda yardımcı olması gerekir.

And you also need to make it intrinsically interesting.

İkinci olarak, motivasyon içten gelmelidir.

So time and again, I found people like this.

Ve yine, böyle insanlarla karşılaştım.

This is an amazing guy, Sebastiao Rocha,

Bu harika adam Sebastiao Rocha,

in Belo Horizonte,

Belo Horizonte'den.

in the third largest city in Brazil.

Brezilya'nın üçüncü büyük şehrinden.

He's invented more than 200 games

Bugüne kadar, cok farklı alanlardaki konuları öğretmek amacıyla kullanılan

to teach virtually any subject under the sun.

200 den fazla oyun geliştirmiş.

In the schools and communities

Sebastiao'nun çalıştığı

that Taio works in,

okul ve topluluklarda,

the day always starts in a circle

gün her zaman bir çember oluşturulması

and always starts from a question.

ve bir soru sorulması ile başlar.

Imagine an education system that started from questions,

Sorular ile başlayan bir eğitim sistemi düşünün.

not from knowledge to be imparted,

Bilginin direkt aktarılması ile başlamayan.

or started from a game, not from a lesson,

Ya da bir dersle değil de oyun ile başlayan.

or started from the premise

Veya birşeyler öğretmeden önce

that you have to engage people first

kişileri olayın içine çeken,

before you can possibly teach them.

bir önerme ile başladığını düşünün.

Our education systems,

Bizim eğitim sistemimizde

you do all that stuff afterward, if you're lucky,

eğer şanslıysanız bunların hepsini sonradan yaparsınız:

sport, drama, music.

spor, tiyatro, müzik.

These things, they teach through.

Böyle şeyler öğretmek için araçtır.

They attract people to learning

İnsanların öğrenmesini kolaylaştırırlar

because it's really a dance project

çünkü gerçekten bir dans projesidir,

or a circus project

veya bir sirk projesidir

or, the best example of all --

veya hepsinden daha iyi bir örnek:

El Sistema in Venezuela --

Venezuela'daki "El Sistema"

it's a music project.

bir müzik projesidir.

And so you attract people through that into learning,

Ve siz insanların öğrenmeye olan ilgisini bununla sağlayabilirsiniz.

not adding that on after

Herşey öğrenildikten sonra

all the learning has been done

bunu konuya dahil etmekle

and you've eaten your cognitive greens.

ve öğrenmek için en verimli zamanı harcadıktan sonra değil.

So El Sistema in Venezuela

Venezuela'daki "El Sistema"

uses a violin as a technology of learning.

öğrenmek için kemanı aletini bir araç olarak kullanıyor.

Taio Rocha uses making soap

Sebastiao Rocha çorba pişirmeyi,

as a technology of learning.

öğrenme için bir aracı teknik olarak kullanıyor.

And what you find when you go to these schemes

Ve buralara gittiğinizde gördüğünüz şey

is that they use people and places

onların; kişileri ve mekanları

in incredibly creative ways.

inanılmaz yaratıcı şekilde kullandığıdır.

Masses of peer learning.

Kitlelerin, gruplar halinde öğrenmesi.

How do you get learning to people

İnsanların öğrenmesini nasıl sağlardınız?

when there are no teachers,

Öğretmenlerin olmadığı,

when teachers won't come, when you can't afford them,

öğretmenlerin derslere gelmediği, ödeme yapamadığınız,

and even if you do get teachers,

ve hatta öğretmen bulduğunuzda, ama

what they teach isn't relevant to the communities that they serve?

öğrettiklerinin o toplum ile ilgisi olmadığı durumlarda ne yapardınız?

Well, you create your own teachers.

O zaman kendi öğretmenlerinizi kendiniz yaratırsınız.

You create peer-to-peer learning,

Birbirinden öğrenme sistemini oluşturursunuz,

or you create para-teachers, or you bring in specialist skills.

veya vekil/yardımcı öğretmenler oluşturur veya meslek kazandırırsınız.

But you find ways to get learning that's relevant to people

Farklı teknolojiler, kişiler ve mekanlar vasıtasıyla

through technology, people and places that are different.

kişilere uygun öğrenme yöntemlerini geliştirirsiniz.

So this is a school in a bus

Bu bir konut arazisinde yer alan

on a building site

otobüs içine kurulmuş bir okul.

in Pune, the fastest growing city in Asia.

Asyanın en hızlı büyüyen şehri Pune'da.

Pune has 5,000 building sites.

Pune'da 5.000 konut alanı ve

It has 30,000 children

bu alanlarda

on those building sites.

30.000 çocuk var.

That's one city.

Bu sadece bir şehir.

Imagine that urban explosion

Gelişmekte olan bölgelerde meydana gelecek

that's going to take place across the developing world

olan kentsel patlamayı

and how many thousands of children

ve kaç bin çocuğun

will spend their school years on building sites.

okul yıllarını bu alanlarda geçireceğini düşünün.

Well, this is a very simple scheme

Doğrusu, bir otobüs vasıtasıyla

to get the learning to them through a bus.

eğitimin sağlanması çok kolay bir girişim.

And they all treat learning,

Ve onların hepsi eğitimi,

not as some sort of academic, analytical activity,

bir akademik ve analitik bir aktivite olarak değil de,

but as that's something that's productive,

üretken bir faaliyet,

something you make,

sizin ortaya çıkardığınız,

something that you can do, perhaps earn a living from.

yapabildiğiniz birşey ve belki de geçiminizi sağlayabileceğiniz uğraşı olarak görüyorlar.

So I met this character, Steven.

Orada Steven isminde bu kişi ile karşılaştım.

He'd spent three years in Nairobi living on the streets

Üç yılını Nairobi'de sokaklarda yaşayarak geçirmişti

because his parents had died of AIDS.

çünkü ailesini AIDS'den kaybetmişti.

And he was finally brought back into school,

Ve sonunda okula geri kazandırıldı,

not by the offer of GCSEs,

ancak bu lise diploması alması için değil,

but by the offer of learning how to become a carpenter,

pratik beceri kazanması,

a practical making skill.

marangozluk eğitimi alması içindi.

So the trendiest schools in the world,

Dünyadaki en gelişmiş okullar,

High Tech High and others,

Yüksek Teknoloji Liseleri ve diğerleri,

they espouse a philosophy of learning as productive activity.

öğrenmeyi üretken aktivite olarak benimsemişlerdir.

Here, there isn't really an option.

Burada gerçekten bir alternatif yok.

Learning has to be productive

Öğrenmenin bir anlamı olması için

in order for it to make sense.

sonucunda bir üretkenlik olmak zorunda.

And finally, they have a different model of scale,

Ve son olarak, farklı bir büyüme yöntemleri var.

and it's a Chinese restaurant model

Büyümeyi,

of how to scale.

Çin Lokantası modeli bazında belirliyorlar.

And I learned it from this guy,

Bunu işte bu adamdan öğrendim,

who is an amazing character.

inanılmaz bir kişi.

He's probably the most remarkable social entrepreneur

Dünyada eğitim konusunda belki de

in education in the world.

en dikkat çekici sosyal girişimcidir.

His name is Madhav Chavan,

İsmi Madhav Chavan,

and he created something called Pratham.

ve kendisi Pratham adında bir organizasyon kurdu.

And Pratham runs preschool play groups

Pratham Hindistan'da şu an 21 milyon çocuğa

for, now, 21 million children in India.

okul öncesi eğitimi veriyor.

It's the largest NGO in education in the world.

Eğitim alanında dünyadaki en büyük sivil toplum örgütü.

And it also supports working-class kids going into Indian schools.

Aynı zamanda Hint okullarında okuyan çalışan aile çocuklarını da destekliyor.

He's a complete revolutionary.

O tam bir devrimci.

He's actually a trade union organizer by background,

Ve aslında daha evvel bir ticaret birliğinin organizatörlüğünü yapmış.

and that's how he learned the skills

Orada öğrendiği becerilerini kullanarak

to build his organization.

kendi şirketini kurmuş.

When they got to a certain stage,

Şirket belirli bir aşamaya geldiğinde

Pratham got big enough to attract

Pratham, McKinsey'nin dikkatini çekecek ve

some pro bono support from McKinsey.

yatırım desteği alacak kadar büyümüştü.

McKinsey came along and looked at his model and said,

McKinsey gelip onun modelini inceledi ve

"You know what you should do with this, Madhav?

"Madhav bu şirketle ne yapman gerektiğini biliyor musun?

You should turn it into McDonald's.

Bunu McDonald's a dönüştürmelisin" dedi.

And what you do when you go to any new site

Yeni bir pazara girmek istediğinde yapman gereken;

is you kind of roll out a franchise.

bir bayilik vermek olacaktır.

And it's the same wherever you go.

Nereye gidersen git aynı şeyi yapman gerek.

It's reliable and people know exactly where they are.

Böyle bir yöntem güvenilirdir ve insanlar kimden hizmet aldıklarını biliyor olacaklar.

And there will be no mistakes."

Ve hata olmayacaktır.

And Madhav said,

Madhav şöyle karşılık verdi:

"Why do we have to do it that way?

"Neden öyle yapalım?

Why can't we do it more like the Chinese restaurants?"

Neden Çin Lokantaları gibi yapamıyoruz?"

There are Chinese restaurants everywhere,

Heryerde Çin Lokantalaları var,

but there is no Chinese restaurant chain.

fakat bir Çin Lokantası zinciri yok.

Yet, everyone knows what is a Chinese restaurant.

Yine de, herkes Çin Lokantasının ne olduğunu bilir.

They know what to expect, even though it'll be subtly different

Aralarında çok ufak farklılıklar olsa da, isimleri ve renkleri farklı da olsa

and the colors will be different and the name will be different.

insanlar orada ne bulacağını bilir.

You know a Chinese restaurant when you see it.

Gördüğünüzde bir Çin Lokantasını tanırsınız.

These people work with the Chinese restaurant model --

Bu kişiler Çin Lokantası modeli ile çalışıyorlar.

same principles, different applications and different settings --

Prensip aynı, uygulama ve ortamlar farklı.

not the McDonald's model.

McDonald's modeli değil.

The McDonald's model scales.

McDonald's modeli büyümeyi esas alır.

The Chinese restaurant model spreads.

Çin Lokantası modeli ise yayılmacıdır.

So mass education

Evet, kitle eğitimi

started with social entrepreneurship

sosyal girişimcilik faaliyetiyle

in the 19th century.

19. yy da başladı.

And that's desperately what we need again

Ve global olarak kesinlikle

on a global scale.

buna yeniden ihtiyacımız var.

And what can we learn from all of that?

Peki bütün bunlardan ne öğrenebiliriz?

Well, we can learn a lot

Çok şey öğrenebiliriz,

because our education systems

çünkü bizim eğitim sistemlerimiz

are failing desperately in many ways.

birçok yönden başarısız kalıyor.

They fail to reach the people

En çok hizmet vermesi gereken kişilere

they most need to serve.

ulaşma açısından başarısızlar.

They often hit their target but miss the point.

Çoğu zaman belirlenen hedefi tutturuyorlar ancak bir türlü onikiden vuramıyorlar.

Improvement is increasingly

Gelişmeleri organize etmek

difficult to organize;

gittikçe daha da zorlaşmakta.

our faith in these systems, incredibly fraught.

Mevcut sistemimize olan güvenimiz, son derece endişe verici.

And this is just a very simple way of

Ve aslında bu; nasıl bir yeniliğe,

understanding what kind of innovation,

ne tür bir tasarıma ihtiyaç duyduğumuzu

what kind of different design we need.

anlamanın en basit yoludur.

There are two basic types of innovation.

Temelde yeniliği ikiye ayırabiliriz.

There's sustaining innovation,

"Kalıcı yenilik",

which will sustain an existing institution or an organization,

ki bu var olan kurumları veya organizasyonları devamlı kılar,

and disruptive innovation

ve "yıkıcı yenilik",

that will break it apart, create some different way of doing it.

bu da kurumları parçalar, buna sebep olacak ortamlar oluşturur.

There are formal settings --

Resmi kurumlar vardır;

schools, colleges, hospitals --

okullar, üniversiteler, hastaneler gibi.

in which innovation can take place,

Buralar yenilik yapmaya elverişli yerlerdir.

and informal settings -- communities,

Bir de gayrıresmi örgütler vardır; cemiyetler,

families, social networks.

aileler, sosyal iletişim grupları gibi.

Almost all our effort goes in this box,

Bizim şu ana kadar olan bütün çabalarımız bu kategori içindi:

sustaining innovation in formal settings,

resmi kurumlardaki kalıcı yenilikler.

getting a better version

Yani 19.yy'da geliştirilmiş olan

of the essentially Bismarckian school system

Bismarck Sistemi'nin

that developed in the 19th century.

iyileştirilmesi çabaları.

And as I said, the trouble with this is that,

Daha evvel de bahsettiğim gibi

in the developing world

bu konudaki sorun, bu modelin başarılı olması için gerekli

there just aren't teachers to make this model work.

yeterli sayıda öğretmenin gelişmekte olan bölgelerde bulunamamasıdır.

You'd need millions and millions of teachers

Bu modelde, Çin, Hindistan, Nijerya ve diğer gelişmekte olan yerlerde

in China, India, Nigeria

ihtiyacı karşılamak için

and the rest of developing world to meet need.

milyonlarca öğretmene ihtiyacınız olacaktır.

And in our system, we know

Ve biliyoruz ki bizim kullandığımız sistemde

that simply doing more of this won't eat into

aynı şeyleri tekrarlamak

deep educational inequalities,

eğitimdeki eşitsizliği

especially in inner cities

-- özellikle de iç bölgelerde ve eski endüstri bölgelerinde --

and former industrial areas.

ortadan kaldıramayacaktır.

So that's why we need three more kinds of innovation.

Bu yüzden diğer üç çeşit yeniliği de denememiz lazım.

We need more reinvention.

Daha fazla yeniden yapılanmalara ihtiyacımız var

And all around the world now you see

Dünyanın heryerinde her geçen gün

more and more schools reinventing themselves.

daha fazla sayıda okul yeniden yapılanmaya gidiyor

They're recognizably schools, but they look different.

Bildiğimiz okullar ama farklı görüntüleri/yapılanmaları var.

There are Big Picture schools

Mesela ABD ve Avustralya'da faaliyet gösteren

in the U.S. and Australia.

"Big Picture" okulları.

There are Kunskapsskolan schools

İsveç'teki

in Sweden.

"Kunscap Skolan" okulları.

Of 14 of them,

Toplam 14 okuldan

only two of them are in schools.

sadece iki tanesi resmi okul binalarında.

Most of them are in other buildings not designed as schools.

Çoğu, okul olarak düzenlenmemiş olan binalarda faaliyet göstermekte.

There is an amazing school in Northen Queensland

Kuzey Queensland'da

called Jaringan.

Jaringan adında harika bir okul var.

And they all have the same kind of features:

Ve tamamı ortak özellikler taşıyor.

highly collaborative, very personalized,

Hepsi yüksek düzeyde işbirliği içinde, herbirinin kendine has özellikleri var

often pervasive technology,

ve çoğunlukla yaygın teknoloji kullanıyorlar.

learning that starts from questions

Bilgi aktarımı ve müfredat ile değil de

and problems and projects,

sorularla, problem tanımlarıyla ve projelerle başlayan

not from knowledge and curriculum.

bir eğitim sistemleri var.

So we certainly need more of that.

Kesinlikle bu tür okulların çok daha fazlasına ihtiyacımız var.

But because so many of the issues in education

Fakat eğitimdeki sorunların çoğu

aren't just in school,

sadece okullarla ilgili olmayıp

they're in family and community,

toplum ve ailelerle de ilgili olduğundan,

what you also need, definitely,

aynı zamanda ihtiyacınız olan şeyler

is more on the right hand side.

bu tablonun daha çok sağ tarafındakiler.

You need efforts to supplement schools.

Okulları "desteklemek" için çabalar gerekli.

The most famous of these is Reggio Emilia in Italy,

Bu işi yapanlardan en tanınmış olanı

the family-based learning system

okuldakileri teşvik etmek ve desteklemek için çalışan

to support and encourage people in schools.

İtalya'daki aile-esaslı eğitim sistemini uygulayan Reggio Emilia'dır.

The most exciting is the Harlem Children's Zone,

En etkileyici olanı ise

which over 10 years, led by Geoffrey Canada,

Geoffrey Canada tarafından yönetilen ve

has, through a mixture of schooling

okul, aile ve cemiyet projelerinin karışımı ile

and family and community projects,

10 yıldan fazla bir süredir sadece okullardaki eğitimi değil

attempted to transform not just education in schools,

Harlem'deki 10.000 ailenin kültürünü ve arzularını

but the entire culture and aspiration

dönüştürme girişiminde bulunan

of about 10,000 families in Harlem.

"Harlem Children's Zone" kurumudur.

We need more of that

Tamamen yeni ve köktenci olan

completely new and radical thinking.

bu tür düşüncelerin daha fazlasına ihtiyacımız var.

You can go to places an hour away, less,

Buradan bir saat ya da daha kısa mesafede yerlere,

from this room,

ya da yolun hemen aşağısına gitseniz

just down the road, which need that,

bunlara ihtiyacı olan, bizim daha önce hiç düşünemediğimiz türden

which need radicalism of a kind that we haven't imagined.

bir köktenciliğe ihtiyacı olan yerler görürsünüz.

And finally, you need transformational innovation

Ve son olarak da

that could imagine getting learning to people

öğrenme yeteneğini insanlara tamamen yeni ve farklı yöntemlerle

in completely new and different ways.

kazandırabilecek "dönüşümcü" yeniliğe gereksinim var.

So we are on the verge, 2015,

Şu anda 2015'in,

of an amazing achievement,

yani muhteşem bir başarının,

the schoolification of the world.

dünyanın okullaşmasının eşiğindeyiz.

Every child up to the age of 15 who wants a place in school

15 yaşından küçük olan ve okula gitmek isteyen her çocuk

will be able to have one in 2015.

2015 yılında bunu yapabilecek.

It's an amazing thing.

Bu inanılmaz birşey.

But it is,

Fakat, çok hızlı ve düzenli olarak gelişmiş olan

unlike cars, which have developed

otomobil teknolojisinin aksine

so rapidly and orderly,

okul sistemi

actually the school system is recognizably

bilindiği üzere

an inheritance from the 19th century,

19.yy'ın mirasıdır.

from a Bismarkian model of German schooling

Alman okul sisteminde Bismarck modeli olarak yerini almış,

that got taken up by English reformers,

İngiliz yenilikçileri

and often by

ve çoğunlukla

religious missionaries,

din misyonerleri tarafından benimsenmiş,

taken up in the United States

ABD'de sosyal kaynaşmayı sağlayan

as a force of social cohesion,

bir güç olarak görülmüş ve benimsenmiş,

and then in Japan and South Korea as they developed.

ve sonra da gelişmelerine paralel olarak Japonya ve Güney Kore'ye yayılmıştır.

It's recognizably 19th century in its roots.

Yani kökleri 19.yy'a kadar gitmektedir.

And of course it's a huge achievement.

Tabi ki çok büyük bir başarıdır.

And of course it will bring great things.

Ve tabi ki büyük olaylara kapı açacaktır.

It will bring skills and learning and reading.

Yetenekler kazandıracak, okuma ve öğrenmeyi sağlayacaktır.

But it will also lay waste to imagination.

Fakat aynı zamanda hayal gücümüzü de köreltecektir.

It will lay waste to appetite. It will lay waste to social confidence.

İstekleri köreltecek. Sosyal güveni yok edecek.

It will stratify society

Toplumu özgürleştirdiği kadar,

as much as it liberates it.

sınıflara da bölecektir.

And we are bequeathing to the developing world

Ve şimdi bizler gelişen dünyaya

school systems that they will now spend

yeniden yapılandırmak için yüzyıl harcayacakları

a century trying to reform.

bir okul sistemi bırakıyoruz.

That is why we need really radical thinking,

İşte bu yüzden köktenci bir düşünce tarzına ihtiyacımız var,

and why radical thinking is now

bu yüzden köktenci düşünce şimdi daha mümkün ve

more possible and more needed than ever in how we learn.

öğrenme yöntemi açısından her zamankinden daha gerekli.

Thank you. (Applause)

Teşekkür ederim.