Charles Leadbeater: Education innovation in the slums

Charles Leadbeater: Cách mạng giáo dục ở khu ổ chuột

Translator: Hoa Nguyen Reviewer: Ha Tran

It's a great pleasure to be here.

Thật là vinh dự lớn để có mặt tại đây.

It's a great pleasure to speak after

Và cũng là 1 vinh dự cho tôi được thuyết trình sau

Brian Cox from CERN.

Brian Cox từ CERN.

I think CERN is the home

Tôi nghĩ rằng CERN là ngôi nhà

of the Large Hadron Collider.

của Large Hadron Collider. ( Máy gia tốc hạt)

What ever happened to the Small Hadron Collider?

Chuyện gì đã xảy ra với Small Hadron Collider?

Where is the Small Hadron Collider?

Small Hagon Collider đang ở đâu?

Because the Small Hadron Collider once was the big thing.

Bởi vì Small Hadron Collider đã từng là một thứ quan trọng.

Now, the Small Hadron Collider

Bây giờ. Small Hadron Collider

is in a cupboard, overlooked and neglected.

ở trong tủ chạn, bị coi thường và ghẻ lạnh.

You know when the Large Hadron Collider started,

Các bạn biết rằng khi Large Hadron Collider vận hành,

and it didn't work, and people tried to work out why,

và nó không hoạt động, và mọi (Click to translate into Vietnamese) và nó không hoạt động, và mọi người đã cố gắng giải thích lý do.

it was the Small Hadron Collider team

Đó chính là đội Small Hadron Collider

who sabotaged it

là những người phá hủy nó.

because they were so jealous.

Bới vì họ quá ghen tức.

The whole Hadron Collider family

Toàn bộ gia đình Hadron Collider

needs unlocking.

cần được giải thoát.

The lesson of Brian's presentation, in a way --

Bài học từ buổi thuyết trình của Brian, theo một mặt-

all those fantastic pictures --

tất cả những bức tranh độc đáo này--

is this really:

thực sự là:

that vantage point determines everything that you see.

vị trí chiến lược định đoạt tất cả những thứ bạn nhìn thấy.

What Brian was saying was

Điều mà Brian đã nói lúc ấy là

science has opened up successively different vantage points

khoa học đã mở ra liên tiếp những điểm chiến lược khác nhau

from which we can see ourselves,

mà từ đó ta có thể nhìn thấy chính mình.

and that's why it's so valuable.

Và đó là lý do tại sao nó thật sự rất quý gía.

So the vantage point you take

Bởi vậy cái vị trí ưu thế mà bạn tiếp nhận

determines virtually everything that you will see.

định hình tất cả những gì bạn sẽ nhìn thấy.

The question that you will ask

Câu hỏi mà bạn thắc mắc

will determine much of the answer that you get.

sẽ định hình phần lớn câu trả lời bạn nhận được.

And so if you ask this question:

Và do đó nếu bạn hỏi câu này:

Where would you look to see the future of education?

Bạn phải nhìn vào đâu để thấy tương lai của giáo dục?

The answer that we've traditionally given to that

Câu trả lời chúng ta thường đưa ra cho câu hỏi này

is very straightforward, at least in the last 20 years:

là rất thẳng thắn, ít trong vòng 20 năm gần đây.

You go to Finland.

Bạn hãy đi tới Phần Lan.

Finland is the best place in the world to see school systems.

Phần Lan là nơi tốt nhất trên thế giới để xem xét các hệ thống trường học.

The Finns may be a bit boring and depressive and there's a very high suicide rate,

Người Phần Lan có thể hơi tẻ nhạt và u uất và có tỉ lệ tự tử cao,

but by golly, they are qualified.

nhưng ơn Chúa họ đều có đủ khả năng.

And they have absolutely amazing education systems.

Và chắc chắn rằng họ có những hệ thống giáo dục đáng kinh ngạc.

So we all troop off to Finland,

Và bởi vậy tất cả chúng ta cùng đi tới Phần Lan,

and we wonder at the social democratic miracle of Finland

và chúng ta băn khoăn trước điều kì diệu của chủ nghĩa xã hội ở Phần Lan

and its cultural homogeneity and all the rest of it,

và nền văn hóa chung và tất cả những thứ còn lại của đất nước này,

and then we struggle to imagine how we might

và sau đó chúng ta đấu tranh tư tưởng bằng cách nào chúng ta có thể

bring lessons back.

rút ra bài học cho mình.

Well, so, for this last year,

Cho nên, năm ngoái vì mục đích này,

with the help of Cisco who sponsored me,

với sự giúp đỡ của Cisco là người bảo trợ của tôi,

for some balmy reason, to do this,

vì một vài lý do điên dồ , để làm điều này,

I've been looking somewhere else.

Tôi đã tìm kiếm một nơi khác.

Because actually radical innovation does sometimes

Bởi vì thực chất cách mạng triệt để đôi lúc

come from the very best,

đến từ những thứ rất tốt,

but it often comes from places

nhưng nó thường đến từ những địa điểm

where you have huge need --

nơi mà bạn có nhu cầu lớn,

unmet, latent demand --

nhu cầu chưa được đáp ứng, tiềm ẩn

and not enough resources for traditional solutions to work --

và không có đủ tài nguyên để sử dụng các cách giải quyết truyền thống--

traditional, high-cost solutions,

các cách giải quyết đắt đỏ

which depend on professionals,

mà phụ thuộc vào các chuyên gia

which is what schools and hospitals are.

là cách giải quyết ở các trường học và bệnh viện.

So I ended up in places like this.

Bởi vậy tôi đã dừng chân ở những nơi như thế này.

This is a place called Monkey Hill.

Mảnh đất này được gọi là Đồi Khỉ.

It's one of the hundreds of favelas in Rio.

Đây là một trong những khu ổ chuột ở đô thị ở Rio.

Most of the population growth of the next 50 years

Phần lớn sự tăng trưởng dân cư của 50 năm tới

will be in cities.

sẽ là ở các đô thị.

We'll grow by six cities of 12 million people a year

Chúng ta sẽ tăng thêm 6 thành phố với 12 triệu người một năm

for the next 30 years.

trong 30 năm tới.

Almost all of that growth will be in the developed world.

Hầu hết toàn bộ sự tăng trưởng đó sẽ ở các nước đã phát triển.

Almost all of that growth will be

Và hầu hết sự tăng trưởng đó sẽ là

in places like Monkey Hill.

ở những vùng như Đồi Khỉ.

This is where you'll find the fastest growing

Đây là nơi bạn sẽ thấy tốc độ tăng trưởng

young populations of the world.

dân số trẻ nhanh nhất thế giới.

So if you want recipes to work --

Bởi vậy nếu bạn muốn các phương pháp để làm việc

for virtually anything -- health, education,

cho hầu hết mọi thứ -- sức khỏe, giáo dục,

government politics

chính trị quốc gia

and education --

và giáo dục--

you have to go to these places.

bạn phải đến những nơi này.

And if you go to these places, you meet people like this.

Và nếu bạn đến những nơi này, bạn sẽ gặp những người như thế này.

This is a guy called Juanderson.

Anh bạn này tên là Juanderson.

At the age of 14,

Ở tuổi 14,

in common with many 14-year-olds in the Brazilian education system,

giống như rất nhiều đứa trẻ 14 tuổi khác trong hệ thống giáo dục Brazil,

he dropped out of school.

cậu ta bỏ học.

It was boring.

Đi học thật nhàm chán.

And Juanderson, instead, went into

Và Juanderson, thay vào đó, thâm nhập vào

what provided kind of opportunity and hope

thứ mà đã cho cậu gần như là cơ hội và hy vọng

in the place that he lived, which was the drugs trade.

ở nơi mà cậu đã sống, đó là kinh doanh ma túy.

And by the age of 16, with rapid promotion,

Và ở tuổi 16, với sự thăng tiến nhanh chóng,

he was running the drugs trade in 10 favelas.

cậu bé đã điều hành buôn bán ma túy ở 10 khu ổ chuột ở thành phố.

He was turning over 200,000 dollars a week.

Cậu đã làm ra 200,000 đô la một tuần.

He employed 200 people.

Cậu đã thuê 200 người.

He was going to be dead by the age of 25.

Cậu đã có thể sẽ chết trước tuổi 25.

And luckily, he met this guy,

Và may mắn thay, cậu đã gặp người đàn ông này,

who is Rodrigo Baggio,

tên là Rodrigo Baggio,

the owner of the first laptop to ever appear in Brazil.

chủ sở hữu của chiếc máy tính xách tay đầu tien xuất hiện ở Brazil.

1994, Rodrigo started something

1994, Rodrigo đã tiến hành một thứ

called CDI,

được gọi là CDI,

which took computers

mà đã mang những chiếc máy tính

donated by corporations,

quyên góp bởi các tổ chức,

put them into community centers in favelas

đưa chúng vào các trung tâm dân cư ở đô thị ổ chuột

and created places like this.

và tạo ra những nơi như thế này.

What turned Juanderson around

Điều làm Juanderson thay đổi

was technology for learning

là công nghệ để học tập

that made learning fun and accessible.

mà đã khiến việc học thú vị và có thể tiếp cận được.

Or you can go to places like this.

Hoặc là các bạn có thể đến những nơi như thế này.

This is Kibera, which is the largest slum in East Africa.

Đây là KIbera, khu ổ chuộc lớn nhất ở Đông Phi.

Millions of people living here,

Hàng triệu người đang sống ở đây,

stretched over many kilometers.

trải dài trên nhiều km.

And there I met these two,

Và tôi đã gặp 2 người này,

Azra on the left, Maureen on the right.

bên trái là Azra, bên phải là Maureen.

They just finished their Kenyan certificate

Họ vừa mới hoàn thành chứng chỉ Kenyan

of secondary education.

của bậc phổ thông cơ sở.

That name should tell you that the Kenyan education system

Cái tên đó cho các bạn biết rằng hệ thống giáo dục Kenyan

borrows almost everything

vay mượn hầu hết mọi thứ

from Britain, circa 1950,

từ vương quốc Anh, vào khoảng năm 1950,

but has managed to make it even worse.

nhưng thậm chí đã làm cho mọi thứ tệ hơn.

So there are schools in slums like this.

) Bởi vậy nên có những trường học trong các khu ổ chuột như thế này

They're places like this.

Chúng là những nơi như thế này đây.

That's where Maureen went to school.

Đây là nơi Maureen đi học.

They're private schools. There are no state schools in slums.

Chúng là những trường tư thục. Không có trường hộc công lập nào trong khu ổ chuột cả.

And the education they got was pitiful.

Và thứ giáo dục họ nhận được thật quá ít ỏi.

It was in places like this. This a school set up by some nuns

Trường học có ở những nơi như thế này. Đây là trường học thành lập bởi một số bà sơ

in another slum called Nakuru.

trong một khu ổ chuột khác gọi là Nakuru.

Half the children in this classroom have no parents

Phân nửa số trẻ em trong lớp học này không có cha mẹ

because they've died through AIDS.

bởi vì cha mẹ chúng đã chết vì AIDS.

The other half have one parent

Nửa còn lại mất đi cha hay mẹ

because the other parent has died through AIDS.

bởi vì họ đã chết vì AIDS.

So the challenges of education

Bởi vậy thách thức của giáo dục

in this kind of place

ở vùng đất như thế này

are not to learn the kings and queens of Kenya or Britain.

là không phải dạy trẻ em về các ông vua và nữ hoàng của Kenyan hay Anh quốc

They are to stay alive, to earn a living,

Chúng mong được sống sót, trang trải được cuộc sống,

to not become HIV positive.

và không mắc HIV dương tính.

The one technology that spans rich and poor

Một công nghệ nối liền khoảng cách giàu và nghèo

in places like this

ở vùng đất như thế này

is not anything to do with industrial technology.

không phải bất cứ thứ gì với công nghệ công nghiệp.

It's not to do with electricity or water.

Nó không phải là với điện hay nước.

It's the mobile phone.

Đó là điện thoại di động.

If you want to design from scratch

Nếu bạn muốn tạo ra từ bàn tay trắng

virtually any service in Africa,

hầu như bất kì dịch vụ nào ở Châu Phi,

you would start now with the mobile phone.

bạn có thể bắt đầu ngay với điện thoại di động.

Or you could go to places like this.

Hoặc là các bạn có thể đến những nơi như thế này.

This is a place called the Madangiri Settlement Colony,

Nơi đây được gọi là khu Định cư thuộc địa Mandangiri

which is a very developed slum

là một ổ chuột rất phát triển

about 25 minutes outside New Delhi,

nằm ngoài Niu- Đêly 25 phút

where I met these characters

là nơi tôi gặp những nhân vật này

who showed me around for the day.

mà đã chỉ cho tôi xung quanh trong một ngày.

The remarkable thing about these girls,

Điểm đáng chú ý ở những cô gái này,

and the sign of the kind of social revolution

và dấu hiệu của một hình thức đấu tranh xã hội

sweeping through the developing world

tràn qua thế giới đang phát triển

is that these girls are not married.

đó là những cô gái này không kết hôn.

Ten years ago, they certainly would have been married.

10 năm trước, họ chắc chắn sẽ phải kết hôn.

Now they're not married, and they want to go on

Bây giờ họ không kết hôn, và họ muốn tiếp tục

to study further, to have a career.

học cao hơn, có một sự nghiệp.

They've been brought up by mothers who are illiterate,

Họ đã được nuôi dưỡng bởi những bà mẹ mù chữ,

who have never ever done homework.

những người chưa bao giờ làm bài tập về nhà.

All across the developing world there are millions of parents --

Dọc khắp thế giới đang phát triển có hàng triệu cha mẹ,

tens, hundreds of millions --

hàng chục, hàng trăm triệu,

who for the first time

những người mà lần đầu tiên

are with children doing homework and exams.

cùng làm bài tập về nhà và thi cử với bọn trẻ.

And the reason they carry on studying

Và lý do họ tiếp tục học tập

is not because they went to a school like this.

không phải bởi vì họ đi tới một trường học như thế này.

This is a private school.

Đây là một trường học tư thục.

This is a fee-pay school. This is a good school.

Đây là một trường học phải trả học phí. Đây là một trường học tốt.

This is the best you can get

Đây là điều tốt nhất bạn có thể có

in Hyderabad in Indian education.

ở Hyderabad ở nền giáo dục Ấn Độ.

The reason they went on studying was this.

Lý do họ tiếp tục học là thế này.

This is a computer installed in the entrance to their slum

Đây là một chiếc máy vi tính lắp đặt ở cổng vào khu ổ chuột của họ

by a revolutionary social entrepreneur

bởi một nhà doanh nghiệp cải cách xã hội

called Sugata Mitra

có tên Sugata Mitra

who has conducted the most radical experiments,

là người đã áp dụng các thí nghiệm cơ bản nhất,

showing that children, in the right conditions,

chỉ ra rằng trẻ em, trong những điều kiện phù hợp,

can learn on their own with the help of computers.

có thể tự học với sự giúp đỡ của máy vi tính.

Those girls have never touched Google.

Những cô bé này chưa bao giờ biết Google.

They know nothing about Wikipedia.

Họ cũng chẳng biết gì về Từ điển bách khoa.

Imagine what their lives would be like

Hãy tưởng tượng cuộc sống của họ diễn ra như thế nào

if you could get that to them.

nếu bạn có thể đưa những công cụ kia đến với họ

So if you look, as I did,

Bởi vậy nếu bạn quan sát, như tôi đã làm,

through this tour,

thông qua chuyến đi này,

and by looking at about a hundred case studies

và bằng xem xét khoảng một trăm ca nghiên cứu

of different social entrepreneurs

của các nhà doanh nghiệp xã hội khác nhau

working in these very extreme conditions,

làm việc trong những điều kiện rất khó khăn,

look at the recipes that they come up with for learning,

xem xét những phương pháp họ sáng tạo ra cho việc học

they look nothing like school.

trông chúng chẳng giống trường học một chút nào hết.

What do they look like?

Trông chúng giống cái gì?

Well, education is a global religion.

Thực ra, giáo dục là một tôn giáo toàn cầu.

And education, plus technology,

Và giáo dục, đi kèm với công nghệ,

is a great source of hope.

là một nguồn hy vọng lớn.

You can go to places like this.

Bạn có thể đến những nơi như thế này.

This is a school three hours outside of Sao Paulo.

Đây là một trường học nằm bên ngoài Sao Paulo khoảng 3 tiếng.

Most of the children there have parents who are illiterate.

Phần lớn những đứa trẻ này có cha mẹ mù chữ.

Many of them don't have electricity at home.

Rất nhiều gia đình không có điện tại nhà.

But they find it completely obvious

Nhưng họ cảm thấy chắc chắn

to use computers, websites,

phải sử dụng máy vi tính, trang web điện tử,

make videos, so on and so forth.

tạo các video,..v..v và tương tự.

When you go to places like this

Khi bạn đi tới những nơi như thế này

what you see is that

những gì bạn nhìn thấy là

education in these settings

giáo dục ở những hoàn cảnh này

works by pull, not push.

có tác dụng bằng việc thúc đẩy chứ không phải áp đặt,

Most of our education system is push.

Phần lớn giáo dục của chúng ta là áp đặt.

I was literally pushed to school.

Tôi đã bị ép buộc đi học.

When you get to school, things are pushed at you:

Khi các bạn tới trường, mọi thứ đều áp đặt bạn,

knowledge, exams,

tri thức, kì thi,

systems, timetables.

hệ thống, thời gian biểu.

If you want to attract people like Juanderson

Nếu bạn muốn thu hút những người như Juanderson

who could, for instance,

người đã có thể, ví dụ,

buy guns, wear jewelry,

mua súng, đeo trang sức,

ride motorbikes and get girls

lái mô-tô và có các cô gái

through the drugs trade,

thông qua việc buôn bán ma túy,

and you want to attract him into education,

và nếu bạn mua thu hút cậu ta vào việc học,

having a compulsory curriculum doesn't really make sense.

dùng một chương trình học bắt buộc có vẻ vô lý.

That isn't really going to attract him.

Thứ đó sẽ không thu hút cậu ta.

You need to pull him.

Bạn cần phải lôi kéo cậu bé.

And so education needs to work by pull, not push.

Và bởi vậy giáo dục cần thực hiện bằng cách lôi kéo, không phải ép buộc.

And so the idea of a curriculum

Và do vậy cái ý tưởng về một lịch học

is completely irrelevant in a setting like this.

là không hợp lý trong một hoàn cảnh như thế này.

You need to start education

Bạn cần vận hành giáo dục

from things that make a difference

từ những thứ tạo nên một sự khác biệt

to them in their settings.

đối với họ trong hoàn cảnh của họ.

What does that?

Đó là gì?

Well, the key is motivation, and there are two aspects to it.

Ồ, chìa khóa là sự hành động, có 2 khía cạnh với vấn đề này.

One is to deliver extrinsic motivation,

Một là chyển tải sự thúc đẩy bên ngoài.

that education has a payoff.

Mà giáo dục có một thành quả.

Our education systems all work

Tất cả các hệ thống giáo dục của chúng ta đều hoạt động

on the principle that there is a payoff,

dựa trên nguyên tắc là có một thành quả,

but you have to wait quite a long time.

nhưng bạn phải đợi một thời gian khá lâu.

That's too long if you're poor.

Đó là quá lâu nếu như bạn nghèo.

Waiting 10 years for the payoff from education

Chờ đợi 10 năm cho thành quả từ giáo dục

is too long when you need to meet daily needs,

là quá lâu khi bạn phải đáp ứng các nhu cầu hàng ngày,

when you've got siblings to look after

khi bạn còn có người thân để chăm nom

or a business to help with.

hay một công việc cần sự trợ giúp.

So you need education to be relevant and help people

Bởi vậy bạn cần nền giáo dục thích hợp và giúp mọi người

to make a living there and then, often.

có thể sinh sống trước đã, thường như vậy.

And you also need to make it intrinsically interesting.

Và bạn cũng phải làm giáo dục thú vị một cách thực chất.

So time and again, I found people like this.

Và một lần nữa, tôi đã tìm thấy những người như thế này.

This is an amazing guy, Sebastiao Rocha,

Đây là một anh bạn rất tuyệt, Sebastiao Rocha,

in Belo Horizonte,

ở Belo Horizonte,

in the third largest city in Brazil.

ở thành phố lớn thứ 3 của Brazil.

He's invented more than 200 games

Anh bạn này đã sáng chế ra hơn 200 trò chơi

to teach virtually any subject under the sun.

để dạy hầu như bất cứ môn học nào dưới ánh nắng mặt trời.

In the schools and communities

Trong các trường học và tập thể

that Taio works in,

mà Taio làm việc,

the day always starts in a circle

ngày luôn bắt đầu trong một chu trình khép kín

and always starts from a question.

và luôn bắt đầu từ một câu hỏi.

Imagine an education system that started from questions,

Hãy tưởng tượng một hệ thống giáo dục được bắt nguồn từ những câu hỏi,

not from knowledge to be imparted,

không phải từ kiến thức để truyền đạt,

or started from a game, not from a lesson,

hay được bắt đầu từ trò chơi, không phải từ một bài giảng,

or started from the premise

) hay được bắt đầu từ lý thuyết hay được bắt đầu từ lý thuyết

that you have to engage people first

mà bạn phải ràng buộc mọi người

before you can possibly teach them.

trước khi bạn có thể dạy họ.

Our education systems,

Các hệ thống giáo dục của chúng ta,

you do all that stuff afterward, if you're lucky,

bạn làm tất cả những việc đã nói về sau, nếu bạn may mắn,

sport, drama, music.

thể thao, kịch, âm nhạc.

These things, they teach through.

Tất cả những thứ này, họ đã dạy qua.

They attract people to learning

Họ thu hút mọi người học

because it's really a dance project

bởi vì đó thực sự là một dự án khiêu vũ

or a circus project

hay dự án xiếc

or, the best example of all --

hay là, ví dụ tốt đẹp nhất--

El Sistema in Venezuela --

El Sisterma ở Venezuela--

it's a music project.

đó là một dự thảo âm nhạc.

And so you attract people through that into learning,

Và như vậy bạn thu hút mọi người thông qua đó để học,

not adding that on after

không thêm vào rằng sau đó

all the learning has been done

việc học đã được hoàn thành

and you've eaten your cognitive greens.

và bạn đã tiếp thu được những nhận thức kinh nghiệm.

So El Sistema in Venezuela

Bởi vậy El Sisterma ở Venezuela

uses a violin as a technology of learning.

sử dụng đàn dương cầm như một thiết bị dạy học.

Taio Rocha uses making soap

Taio Rocha dựng các vở nhạc kịch

as a technology of learning.

như là cách dạy học.

And what you find when you go to these schemes

Và điều bạn nhận ra khi bạn tới những dự thảo này

is that they use people and places

đó là họ sử dụng con người và địa điểm

in incredibly creative ways.

theo những cách thức sáng tạo phi thường.

Masses of peer learning.

Có hàng tá người học qua bạn bè.

How do you get learning to people

Cách mà bạn đưa việc học đến cho mọi người

when there are no teachers,

khi không có giáo viên

when teachers won't come, when you can't afford them,

khi các giáo viên sẽ không tới, khi bạn không đủ sức thuê họ,

and even if you do get teachers,

và thậm chí nếu bạn có thuê giáo viên

what they teach isn't relevant to the communities that they serve?

những gì họ dạy không phù hợp với tập thể mà họ phục vụ?

Well, you create your own teachers.

Ồ, bạn nên tự tạo ra các giáo viên của mình.

You create peer-to-peer learning,

Bạn thiết lập việc học nhóm,

or you create para-teachers, or you bring in specialist skills.

hay bạn tạo ra những giáo viên-theo-phân- đoạn, hay bạn có thể mang đến các kĩ năng chuyên môn.

But you find ways to get learning that's relevant to people

Nhưng bạn phải tìm ra cách học phù hợp với mọi người

through technology, people and places that are different.

thông qua công nghệ, con người và địa điểm khác nhau

So this is a school in a bus

Bởi vậy đây là một trường học trên xe buýt

on a building site

trên một công trường xây dựng nhà ở

in Pune, the fastest growing city in Asia.

ở Pune, thành phố phát triển nhanh nhất ở châu Á.

Pune has 5,000 building sites.

Pune có 5000 công trường xây dựng nhà ở

It has 30,000 children

Có 30000 trẻ em

on those building sites.

trên những điểm này.

That's one city.

Đó là một thành phố.

Imagine that urban explosion

Hãy tưởng tượng rằng sự bùng nổ ở đô thị

that's going to take place across the developing world

mà chuẩn bị xảy ra xuyên suốt thế giới

and how many thousands of children

và bao nhiêu ngàn trẻ em

will spend their school years on building sites.

sẽ dành toàn bộ thời gian học tập trên những công trường này.

Well, this is a very simple scheme

Ồ, đây là một kế hoạch rất đơn giản

to get the learning to them through a bus.

để đưa việc học tới họ thông qua một chiếc xe buýt.

And they all treat learning,

Và họ đều coi việc học,

not as some sort of academic, analytical activity,

không phải một hình thức học thuật, hoạt động phân tích,

but as that's something that's productive,

mà là một thứ hữu ích,

something you make,

điều bạn tạo ra,

something that you can do, perhaps earn a living from.

điều gì đó bạn có thể làm, có thể trang trải cuộc sống từ đó.

So I met this character, Steven.

Do vậy tôi đã gặp nhân vật này, Steven.

He'd spent three years in Nairobi living on the streets

Cậu đã dành 3 năm sống trên các đường phố ở Nairobi.

because his parents had died of AIDS.

bởi vì bố mẹ cậu đã mất do AIDS.

And he was finally brought back into school,

Và cuối cùng cậu bé đã được đưa lại về trường học,

not by the offer of GCSEs,

không phải bởi cơ hội học GCSEs,

but by the offer of learning how to become a carpenter,

nhưng bởi cơ hội học để trở thành thợ xây,

a practical making skill.

một kĩ năng hình thành do luyện tập.

So the trendiest schools in the world,

Bởi vậy những trường học thời thượng nhất trên thế giới,

High Tech High and others,

High Tech High và các trường khác,

they espouse a philosophy of learning as productive activity.

họ tán thành một triết lý học tập là một hoạt động hữu ích.

Here, there isn't really an option.

Ở đây, đó không phải là một sự lựa chọn.

Learning has to be productive

Học tập phải có ích

in order for it to make sense.

nhằm mục đích có ý nghĩa.

And finally, they have a different model of scale,

Và cuối cùng, họ có tiêu chuẩn đánh giá khác nhau.

and it's a Chinese restaurant model

Và đây là một kiểu của nhà hàng Trung Quốc

of how to scale.

về cân đo.

And I learned it from this guy,

Và tôi đã học nó từ cậu bạn này,

who is an amazing character.

một người rất tuyệt vời.

He's probably the most remarkable social entrepreneur

Cậu ấy có thể là nhà doanh nhân xã hội đáng chú ý nhất

in education in the world.

trong giáo dục trên thế giới.

His name is Madhav Chavan,

Cậu tên là Madhav Chavan,

and he created something called Pratham.

và cậu đã sáng tạo ra một thứ gọi là Pratham.

And Pratham runs preschool play groups

Và Pratham điều hành các nhóm trò chơi dành cho độ tuổi chuẩn bị đến trường

for, now, 21 million children in India.

cho, hiện tại, 21 triệu trẻ em ở Ấn Độ.

It's the largest NGO in education in the world.

Đó là NGO lớn nhất trên thế giới.

And it also supports working-class kids going into Indian schools.

Và nó cũng hỗ trợ trẻ em lao động ở các trường học Ấn Độ.

He's a complete revolutionary.

Cậu ấy hoàn thành sự cải cách.

He's actually a trade union organizer by background,

Cậu ấy thực chất là một nhà sáng lập tập đoàn thương mại theo lý lịch.

and that's how he learned the skills

Và đó là cách thức cậu thu nhận các kĩ năng

to build his organization.

để xây dựng tổ chức của mình.

When they got to a certain stage,

Khi họ đã đạt tới một mức độ nhất định,

Pratham got big enough to attract

Pratham đã trở nên hùng mạnh đủ để thu hút

some pro bono support from McKinsey.

một số sự trợ giúp chuyên môn từ McKinsey.

McKinsey came along and looked at his model and said,

MCKinsey đã tới và quan sát theo tiêu chuẩn của ông và nói rằng,

"You know what you should do with this, Madhav?

“ Cậu biết mình phải làm gì với cái này chứ Madhav?”

You should turn it into McDonald's.

Cậu nên biến nó thành McDonald’s.

And what you do when you go to any new site

Và việc cậu làm khi tới bất kì địa điểm mới nào

is you kind of roll out a franchise.

là việc kinh doanh một thương hiệu nước ngoài.

And it's the same wherever you go.

Và làm như thế bất cứ nơi nào cậu tới.

It's reliable and people know exactly where they are.

Nó đáng tin va mọi người biết chính xác mình đang ở đâu.

And there will be no mistakes."

Và họ sẽ không hề hối hận."

And Madhav said,

Và Madhav đã nói rằng,

"Why do we have to do it that way?

Tại sao chúng ta phải làm theo cách đó?

Why can't we do it more like the Chinese restaurants?"

Tại sao chúng ta không nghiêng về kiểu các nhà hàng Trung Quốc?

There are Chinese restaurants everywhere,

Nhà hàng Trung Quốc có ở khắp mọi nơi,

but there is no Chinese restaurant chain.

Nhưng không hề có sự ràng buộc nào ở nhà hàng Trung Quốc.

Yet, everyone knows what is a Chinese restaurant.

mọi người biết một nhà hàng Trung Quốc là như thế nào.

They know what to expect, even though it'll be subtly different

Họ biết mình mong đợi gì, mặc dù nó có thể khác

and the colors will be different and the name will be different.

và các màu sắc cũng khác, cái tên cũng khác.

You know a Chinese restaurant when you see it.

Bạn nhận biết được một nhà hàng Trung QUốc khi bạn nhìn thấy nó.

These people work with the Chinese restaurant model --

Những người này làm việc với phong cách nhà hàng Trung Quốc.

same principles, different applications and different settings --

Cùng những quy luật, khác về cách thức và bối cảnh.

not the McDonald's model.

Không phải là kiểu McDonald’s.

The McDonald's model scales.

Thang đo của McDonald’s

The Chinese restaurant model spreads.

Hình mẫu nhà hàng Trung Quốc trải rộng.

So mass education

Bởi vậy lượng giáo dục

started with social entrepreneurship

bắt đầu với doanh nghiệp xã hội

in the 19th century.

ở thế kỉ 19.

And that's desperately what we need again

Và đó là những thứ chúng ta thực sự cần có được một lần nữa

on a global scale.

trong mức thang đo toàn cầu.

And what can we learn from all of that?

Và chúng ta có thể học được điều gì từ tất cả những điều trên?

Well, we can learn a lot

Ồ, chúng ta có thể học được nhiều

because our education systems

bởi vì các hệ thống giáo dục của chúng ta

are failing desperately in many ways.

đang hỏng hóc theo rất nhiều cách.

They fail to reach the people

Chúng thất bại khi tiếp cận mọi người

they most need to serve.

Chúng cần nhất để phục vụ.

They often hit their target but miss the point.

Chúng thường đạt được mục tiêu nhưng bỏ lỡ ý tưởng.

Improvement is increasingly

Sự nâng cấp đang tăng dần

difficult to organize;

khó khăn để tổ chức.

our faith in these systems, incredibly fraught.

Niềm tin của chúng ta vào những hệ thống này,cao một cách lạ thường.

And this is just a very simple way of

Và đây là một cách rất đơn giản để

understanding what kind of innovation,

hiểu loại cách mạng nào,

what kind of different design we need.

loại hình khác nào chúng ta cần.

There are two basic types of innovation.

Có hai loại hình cách mạng cơ bản.

There's sustaining innovation,

Đó là cách mạng chống đỡ,

which will sustain an existing institution or an organization,

mà sẽ cứu sống một học viện hay tổ chức sẵn có.

and disruptive innovation

và cách mạng phá vỡ

that will break it apart, create some different way of doing it.

mà sẽ phá nhỏ ra, thiết lập cách thức hành động khác.

There are formal settings --

Có những bối cảnh theo đúng quy định,

schools, colleges, hospitals --

trường học, đại học, bệnh viện,

in which innovation can take place,

mà cách mạng có thể xảy ra,

and informal settings -- communities,

và bối cảnh không theo quy định, cộng đồng,

families, social networks.

gia đình, mạng lưới xã hội.

Almost all our effort goes in this box,

Hầu như tất cả công sức của chúng ta đều nằm trong chiếc hộp này.

sustaining innovation in formal settings,

cách mạng chống đỡ ở những bối cảnh theo quy định,

getting a better version

đạt đến một phiên bản tốt hơn

of the essentially Bismarckian school system

của hệ thống trường học ở Bismarck một cách thiết yếu

that developed in the 19th century.

mà đã phát triển vào thế kỉ 19.

And as I said, the trouble with this is that,

Và như tôi đã nói, vấn đề là ở chỗ đó,

in the developing world

trong thế giới đang phát triển

there just aren't teachers to make this model work.

mà không chỉ có giáo viên để hình thành hình mẫu công việc này.

You'd need millions and millions of teachers

Bạn sẽ cần hàng triệu và hàng triệu giáo viên

in China, India, Nigeria

ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nigeria

and the rest of developing world to meet need.

và ở các nước đang phát triển khác để đáp ứng nhu cầu.

And in our system, we know

Và trong các hệ thống của mình, chúng tôi biết rằng

that simply doing more of this won't eat into

đơn giản làm nhiều hơn thế này cũng sẽ chẳng đi sâu vào

deep educational inequalities,

những sự bất công trong giáo dục,

especially in inner cities

đặc biệt trong lòng các thành phố

and former industrial areas.

và các khu vực công nghiệp cũ.

So that's why we need three more kinds of innovation.

Do vậy đây là lý do tại sao chúng ta cần thêm ba lọai hình cách mạng.

We need more reinvention.

Chúng ta cần tái sáng chế nhiều hơn.

And all around the world now you see

Và trên khắp thế giới bây giờ bạn nhận thấy

more and more schools reinventing themselves.

ngày càng nhiều trường học tái sáng chế chính họ.

They're recognizably schools, but they look different.

Đó là những trường học có thể nhận ra, nhưng chúng có sự khác biệt.

There are Big Picture schools

Có những trường học kiểu mẫu

in the U.S. and Australia.

ở Mỹ và Úc

There are Kunskapsskolan schools

Có các trường Kunscap Skolan

in Sweden.

ở Thụy Điển.

Of 14 of them,

14 trong số các trường này,

only two of them are in schools.

chỉ có 2 trường kiểu mẫu là ở trường học.

Most of them are in other buildings not designed as schools.

Phần lớn trường ở các tòa nhà không được thiết kế giống trường học.

There is an amazing school in Northen Queensland

Có một trường học rất đặc biệt ở phía bắc Queensland

called Jaringan.

có tên là Jaringan.

And they all have the same kind of features:

Và họ có tất cả những đặc trưng giống nhau,

highly collaborative, very personalized,

hợp tác cao, rất cá nhân,

often pervasive technology,

thông thường là công nghệ sâu xa.

learning that starts from questions

Học tập mà bắt nguồn từ các câu hỏi

and problems and projects,

và các vấn đề và dự án,

not from knowledge and curriculum.

không phải từ kiến thức và chương trình học.

So we certainly need more of that.

Bởi vậy chúng ta chắc chắn cần nhiều hơn thế.

But because so many of the issues in education

Nhưng bởi vì có quá nhiều vấn đề trong giáo dục

aren't just in school,

mà không chỉ ở trường học,

they're in family and community,

nó nằm ở gia đình và cộng đồng,

what you also need, definitely,

điều mà bạn cũng cần, một cách chắc chắn,

is more on the right hand side.

nhiều hơn là những gì đang nằm trên tay.

You need efforts to supplement schools.

Bạn cần nỗ lực cho các trường học bổ sung.

The most famous of these is Reggio Emilia in Italy,

Trường học nổi tiếng nhất về điều này là Reggio Emilia ở Italy,

the family-based learning system

hệ thống học tập dựa trên nền tảng gia đình

to support and encourage people in schools.

để trợ giúp và khuyến khích mọi người ở trường học.

The most exciting is the Harlem Children's Zone,

Thú vị nhất là khu vưc trẻ em Harlem,

which over 10 years, led by Geoffrey Canada,

mà có hơn 10 năm, dẫn dắt bởi Geoffrey Canada,

has, through a mixture of schooling

có, thông qua sự tổng hợp giáo dục trường học

and family and community projects,

và gia đình cùng dự án cộng đồng,

attempted to transform not just education in schools,

đã cố gắng chuyển dổi, không chỉ giáo dục ở các trường học,

but the entire culture and aspiration

mà còn cả văn hóa và khát vọng

of about 10,000 families in Harlem.

của khoảng 10 000 gia đình ở Harlem.

We need more of that

Chúng ta cần nhiều hơn thế

completely new and radical thinking.

các suy nghĩ hoàn toàn mới và cơ bản đó.

You can go to places an hour away, less,

Bạn có thể tới các địa điểm cách đây 1 giờ đồng hồ ,hoặc ít hơn,

from this room,

từ căn phòng này,

just down the road, which need that,

chỉ cần xuống phố, mà cần

which need radicalism of a kind that we haven't imagined.

cần của một lọai hình cơ bản mà chúng ta chưa từng nghĩ tới.

And finally, you need transformational innovation

Và cuối cùng, bạn cần cách mạng chuyển đổi

that could imagine getting learning to people

mà có thể đem giáo dục đến với mọi người

in completely new and different ways.

trong các cách hoàn toàn mới và khác biệt..

So we are on the verge, 2015,

Do vậy chúng ta đang đứng trên bờ vực, 2015,

of an amazing achievement,

của một sự thành công vang dội,

the schoolification of the world.

trường học chuyên môn của thế giới.

Every child up to the age of 15 who wants a place in school

Tất cả những trẻ em dưới 15 tuổi mà muốn đi học

will be able to have one in 2015.

sẽ có một cơ hội vào năm 2015.

It's an amazing thing.

Đây là một điều tuyệt vời.

But it is,

Nhưng nó là,

unlike cars, which have developed

không giống như những chiếc xe hơi mà được phát triển

so rapidly and orderly,

một cách nhanh chóng và có mục đích,

actually the school system is recognizably

thật sự hệ thống trường học được ghi nhận

an inheritance from the 19th century,

là sự tiếp nhận từ thế kỉ 19.

from a Bismarkian model of German schooling

từ một hình mẫu giáo dục Bismark của người Đức

that got taken up by English reformers,

mà được những nhà cải cách người Anh tiếp thu,

and often by

và thường bởi

religious missionaries,

những người truyền giáo

taken up in the United States

được tiếp nhận ở Liên Bang Hoa Kì

as a force of social cohesion,

như là một lực lượng liên kết xã hội,

and then in Japan and South Korea as they developed.

và sau đó ở Nhật và Nam Triều Tiên khi họ đã phát triển.

It's recognizably 19th century in its roots.

Nó ghi nhận có từ thế kỉ 19 trong cội nguồn.

And of course it's a huge achievement.

Và tất nhiên đó là một sự thành công lớn.

And of course it will bring great things.

Và tất nhiên nó sẽ đem lại những điều vĩ đại.

It will bring skills and learning and reading.

Nó sẽ mang lại kĩ năng và việc học và việc đọc.

But it will also lay waste to imagination.

Nhưng nó cũng có thể sẽ bỏ phí sự tưởng tượng.

It will lay waste to appetite. It will lay waste to social confidence.

Nó sẽ bỏ phí sự đam mê. Nó sẽ lãng phí tự tin xã hội.

It will stratify society

Nó sẽ phân tầng xã hội

as much as it liberates it.

cũng nhiều như nó giải phóng xã hội vậy.

And we are bequeathing to the developing world

Và chúng ta đang để lại cho thế giới đang phát triển

school systems that they will now spend

các hệ thống trường học mà họ sẽ mất

a century trying to reform.

một thế kỷ để cố gắng cải cách.

That is why we need really radical thinking,

Đó là lý do tại sao chúng ta cần suy nghĩ triệt để

and why radical thinking is now

và tại sao suy nghĩ cơ bản bây giờ lại

more possible and more needed than ever in how we learn.

có khả năng và cần thiết nhiều hơn bao giờ hết trong cách chúng ta học.

Thank you. (Applause)

Cám ơn các bạn.