Charles Leadbeater: Education innovation in the slums

Tłumaczenie: Elzbieta Pietka Korekta: Dorota Konowrocka

It's a great pleasure to be here.

Cieszę się, że tutaj jestem.

It's a great pleasure to speak after

To zaszczyt mówić po Brianie Coxie z CERN-u.

Brian Cox from CERN.

To zaszczyt mówić po Brianie Coxie z CERN-u.

I think CERN is the home

CERN jest siedzibą

of the Large Hadron Collider.

Wielkiego Zderzacza Hadronów.

What ever happened to the Small Hadron Collider?

Co się stało z Małym Zderzaczem Hadronów?

Where is the Small Hadron Collider?

Gdzie jest Mały Zderzacz Hadronów?

Because the Small Hadron Collider once was the big thing.

Był kiedyś wydarzeniem.

Now, the Small Hadron Collider

A teraz leży w szafie, niezauważany i zaniedbany.

is in a cupboard, overlooked and neglected.

A teraz leży w szafie, niezauważany i zaniedbany.

You know when the Large Hadron Collider started,

Po falstarcie Wielkiego Zderzacza Hadronów

and it didn't work, and people tried to work out why,

dociekano przyczyn niepowodzenia.

it was the Small Hadron Collider team

Okazał się nią zespół Małego Zderzacza.

who sabotaged it

Z zazdrości uciekli się do sabotażu.

because they were so jealous.

Z zazdrości uciekli się do sabotażu.

The whole Hadron Collider family

Cała rodzina Zderzacza Hadronów

needs unlocking.

potrzebuje otwarcia się.

The lesson of Brian's presentation, in a way --

Przesłanie prezentacji Briana,

all those fantastic pictures --

wszystkie te fantastyczne zdjęcia,

is this really:

brzmi następująco:

that vantage point determines everything that you see.

Punkt widzenia określa ogląd sytuacji.

What Brian was saying was

Brian sądzi,

science has opened up successively different vantage points

że nauka otworzyła szereg perspektyw obserwacji ludzkości.

from which we can see ourselves,

że nauka otworzyła szereg perspektyw obserwacji ludzkości.

and that's why it's so valuable.

Dlatego jest tak wartościowa.

So the vantage point you take

Wasz punkt widzenia określa wasz ogląd.

determines virtually everything that you will see.

Wasz punkt widzenia określa wasz ogląd.

The question that you will ask

Zadane pytanie określi odpowiedź.

will determine much of the answer that you get.

Zadane pytanie określi odpowiedź.

And so if you ask this question:

Oto pytanie:

Where would you look to see the future of education?

Gdzie można zobaczyć przyszłość edukacji?

The answer that we've traditionally given to that

W ciągu ostatnich 20 lat udzielaliśmy prostej odpowiedzi.

is very straightforward, at least in the last 20 years:

W ciągu ostatnich 20 lat udzielaliśmy prostej odpowiedzi.

You go to Finland.

Jedźcie do Finlandii.

Finland is the best place in the world to see school systems.

Finowie mają najlepszy system szkolnictwa.

The Finns may be a bit boring and depressive and there's a very high suicide rate,

Bywają nudni, zdołowani i skłonni do samobójstw,

but by golly, they are qualified.

ale są świetnie wykwalifikowani!

And they have absolutely amazing education systems.

Mają zadziwiający system edukacji.

So we all troop off to Finland,

Wyruszamy więc do Finlandii,

and we wonder at the social democratic miracle of Finland

zachwycamy się cudem społecznej demokracji,

and its cultural homogeneity and all the rest of it,

homogeniczną kulturą itd.,

and then we struggle to imagine how we might

ale z trudem wyobrażamy sobie, jak to zastosować u nas.

bring lessons back.

ale z trudem wyobrażamy sobie, jak to zastosować u nas.

Well, so, for this last year,

Przez ostatni rok

with the help of Cisco who sponsored me,

z pomocą sponsorującej mnie firmy Cisco

for some balmy reason, to do this,

z pomocą sponsorującej mnie firmy Cisco

I've been looking somewhere else.

szukałem gdzie indziej.

Because actually radical innovation does sometimes

Radykalna innowacja czasem pochodzi od najlepszych,

come from the very best,

Radykalna innowacja czasem pochodzi od najlepszych,

but it often comes from places

ale często rodzi się tam, gdzie istnieje ogromny, niezaspokojony popyt

where you have huge need --

ale często rodzi się tam, gdzie istnieje ogromny, niezaspokojony popyt

unmet, latent demand --

ale często rodzi się tam, gdzie istnieje ogromny, niezaspokojony popyt

and not enough resources for traditional solutions to work --

lecz brakuje zasobów pozwalających na tradycyjne, kosztowne rozwiązania

traditional, high-cost solutions,

lecz brakuje zasobów pozwalających na tradycyjne, kosztowne rozwiązania

which depend on professionals,

oparte na profesjonalistach, czyli szkoły i szpitale.

which is what schools and hospitals are.

oparte na profesjonalistach, czyli szkoły i szpitale.

So I ended up in places like this.

Trafiłem do takich miejsc.

This is a place called Monkey Hill.

To Monkey Hill.

It's one of the hundreds of favelas in Rio.

Jedna z setek faweli w Rio.

Most of the population growth of the next 50 years

Większość wzrostu populacji w najbliższych 50 latach

will be in cities.

dotyczyć będzie miast.

We'll grow by six cities of 12 million people a year

W ciągu 30 lat będzie przybywać sześć 12-milionowych miast rocznie.

for the next 30 years.

W ciągu 30 lat będzie przybywać sześć 12-milionowych miast rocznie.

Almost all of that growth will be in the developed world.

Prawie cały wzrost

Almost all of that growth will be

przypadnie na kraje rozwijające się,

in places like Monkey Hill.

miejsca jak Monkey Hill.

This is where you'll find the fastest growing

Tam przybędzie najwięcej młodych ludzi.

young populations of the world.

Tam przybędzie najwięcej młodych ludzi.

So if you want recipes to work --

Jeśli chcecie recepty

for virtually anything -- health, education,

na dosłownie wszystko: zdrowie, politykę i edukację,

government politics

na dosłownie wszystko: zdrowie, politykę i edukację,

and education --

na dosłownie wszystko: zdrowie, politykę i edukację,

you have to go to these places.

szukajcie właśnie tam.

And if you go to these places, you meet people like this.

A tam znajdziecie takich ludzi.

This is a guy called Juanderson.

Oto Juanderson.

At the age of 14,

W wieku 14 lat,

in common with many 14-year-olds in the Brazilian education system,

jak wielu jego rówieśników,

he dropped out of school.

rzucił szkołę.

It was boring.

Była nudna.

And Juanderson, instead, went into

Zajął się tym,

what provided kind of opportunity and hope

co stwarzało możliwości

in the place that he lived, which was the drugs trade.

w jego okolicy: narkotykami.

And by the age of 16, with rapid promotion,

Błyskawicznie awansował, jako 16-latek

he was running the drugs trade in 10 favelas.

handlował w 10 fawelach.

He was turning over 200,000 dollars a week.

Miał obroty rzędu 200 tys. dolarów na tydzień.

He employed 200 people.

Zatrudniał 200 ludzi.

He was going to be dead by the age of 25.

Nie dożyłby swoich 25 urodzin.

And luckily, he met this guy,

Na szczęście spotkał Rodrigo Baggio,

who is Rodrigo Baggio,

Na szczęście spotkał Rodrigo Baggio,

the owner of the first laptop to ever appear in Brazil.

właściciela pierwszego laptopa w Brazylii.

1994, Rodrigo started something

W 1994 roku Rodrigo utworzył organizację CDI

called CDI,

W 1994 roku Rodrigo utworzył organizację CDI

which took computers

przyjmującą komputery

donated by corporations,

ofiarowane przez korporacje.

put them into community centers in favelas

CDI umieszczała je w ośrodkach kultury w fawelach.

and created places like this.

CDI umieszczała je w ośrodkach kultury w fawelach.

What turned Juanderson around

Juandersona przyciągnęła

was technology for learning

technologia czyniąca naukę zabawną i dostępną.

that made learning fun and accessible.

technologia czyniąca naukę zabawną i dostępną.

Or you can go to places like this.

Możecie się wybrać tutaj.

This is Kibera, which is the largest slum in East Africa.

Kibera, największy slums we Wschodniej Afryce.

Millions of people living here,

Na ogromnym obszarze żyją tu miliony ludzi.

stretched over many kilometers.

Na ogromnym obszarze żyją tu miliony ludzi.

And there I met these two,

Tam poznałem Azrę (po lewej) i Maureen.

Azra on the left, Maureen on the right.

Tam poznałem Azrę (po lewej) i Maureen.

They just finished their Kenyan certificate

Właśnie dostały świadectwa

of secondary education.

ukończenia szkoły średniej.

That name should tell you that the Kenyan education system

Kenijski system edukacji

borrows almost everything

zapożycza niemal wszystko

from Britain, circa 1950,

z Wielkiej Brytanii lat 50.

but has managed to make it even worse.

znacznie to pogarszając.

So there are schools in slums like this.

W slumsach są takie szkoły.

They're places like this.

Takie miejsca.

That's where Maureen went to school.

To szkoła Maureen.

They're private schools. There are no state schools in slums.

Prywatna. W slumsach nie ma państwowych.

And the education they got was pitiful.

Poziom kształcenia był żałosny.

It was in places like this. This a school set up by some nuns

To szkoła założona przez zakonnice w slumsie Nakuru.

in another slum called Nakuru.

To szkoła założona przez zakonnice w slumsie Nakuru.

Half the children in this classroom have no parents

Połowa uczniów nie ma rodziców, bo zmarli na AIDS.

because they've died through AIDS.

Połowa uczniów nie ma rodziców, bo zmarli na AIDS.

The other half have one parent

Połowa ma jednego rodzica, bo drugi zmarł na AIDS.

because the other parent has died through AIDS.

Połowa ma jednego rodzica, bo drugi zmarł na AIDS.

So the challenges of education

Tutaj celem edukacji

in this kind of place

Tutaj celem edukacji

are not to learn the kings and queens of Kenya or Britain.

nie jest nauka historii.

They are to stay alive, to earn a living,

Chodzi o przeżycie, zarobek,

to not become HIV positive.

uchronienie się przed HIV.

The one technology that spans rich and poor

Technologia łącząca biednych i bogatych

in places like this

nie ma nic wspólnego z przemysłem,

is not anything to do with industrial technology.

nie ma nic wspólnego z przemysłem,

It's not to do with electricity or water.

wodą czy elektrycznością.

It's the mobile phone.

To telefonia komórkowa.

If you want to design from scratch

Jeśli chcecie zacząć od zera

virtually any service in Africa,

świadczyć tu jakieś usługi,

you would start now with the mobile phone.

to zaczniecie od komórek.

Or you could go to places like this.

Możecie się tu wybrać.

This is a place called the Madangiri Settlement Colony,

To Madangiri Settlement Colony,

which is a very developed slum

bardzo rozwinięty slums,

about 25 minutes outside New Delhi,

25 minut od New Delhi.

where I met these characters

Te dziewczyny oprowadziły mnie po okolicy.

who showed me around for the day.

Te dziewczyny oprowadziły mnie po okolicy.

The remarkable thing about these girls,

Znakiem społecznej rewolucji świata rozwijającego się

and the sign of the kind of social revolution

Znakiem społecznej rewolucji świata rozwijającego się

sweeping through the developing world

Znakiem społecznej rewolucji świata rozwijającego się

is that these girls are not married.

jest to, że nie są zamężne.

Ten years ago, they certainly would have been married.

10 lat temu byłyby na pewno, a teraz chcą iść naprzód.

Now they're not married, and they want to go on

10 lat temu byłyby na pewno, a teraz chcą iść naprzód.

to study further, to have a career.

Chcą się uczyć i pracować.

They've been brought up by mothers who are illiterate,

Wychowały je niepiśmienne matki, które nigdy nie zrobiły pracy domowej.

who have never ever done homework.

Wychowały je niepiśmienne matki, które nigdy nie zrobiły pracy domowej.

All across the developing world there are millions of parents --

W krajach rozwijających się są miliony rodziców,

tens, hundreds of millions --

W krajach rozwijających się są miliony rodziców,

who for the first time

których dzieci po raz pierwszy robią pracę domową i zdają egzaminy.

are with children doing homework and exams.

których dzieci po raz pierwszy robią pracę domową i zdają egzaminy.

And the reason they carry on studying

Nie kontynuują nauki, bo chodzili do takiej szkoły.

is not because they went to a school like this.

Nie kontynuują nauki, bo chodzili do takiej szkoły.

This is a private school.

To szkoła prywatna.

This is a fee-pay school. This is a good school.

Płatna, dobra szkoła.

This is the best you can get

Najlepsze hinduskie wykształcenie w Hyderabad.

in Hyderabad in Indian education.

Najlepsze hinduskie wykształcenie w Hyderabad.

The reason they went on studying was this.

Oto powód kontynuacji nauki.

This is a computer installed in the entrance to their slum

Komputer ustawiony przy wejściu do slumsu

by a revolutionary social entrepreneur

przez wyjątkowego społecznika, Sugara Mitrę,

called Sugata Mitra

przez wyjątkowego społecznika, Sugara Mitrę,

who has conducted the most radical experiments,

którego radykalne eksperymenty

showing that children, in the right conditions,

udowodniły, że dzieci mogą

can learn on their own with the help of computers.

uczyć się same z pomocą komputera.

Those girls have never touched Google.

Te dziewczyny nie znały Google.

They know nothing about Wikipedia.

Nie znały Wikipedii.

Imagine what their lives would be like

Jakie mogłoby być ich życie, gdyby miały do tego dostęp?

if you could get that to them.

Jakie mogłoby być ich życie, gdyby miały do tego dostęp?

So if you look, as I did,

Jeśli przeanalizujecie tę prezentację

through this tour,

Jeśli przeanalizujecie tę prezentację

and by looking at about a hundred case studies

i około setki różnych przedsięwzięć społecznych

of different social entrepreneurs

i około setki różnych przedsięwzięć społecznych

working in these very extreme conditions,

podjętych w tych skrajnych warunkach,

look at the recipes that they come up with for learning,

zobaczycie pomysły na nauczanie

they look nothing like school.

nie przypominające szkoły.

What do they look like?

Jak zatem wyglądają?

Well, education is a global religion.

Edukacja to globalna religia.

And education, plus technology,

Edukacja plus technologia to wielkie źródło nadziei.

is a great source of hope.

Edukacja plus technologia to wielkie źródło nadziei.

You can go to places like this.

Możecie odwiedzić takie miejsca.

This is a school three hours outside of Sao Paulo.

To szkoła 3 godziny drogi od Sao Paulo.

Most of the children there have parents who are illiterate.

Większość uczniów ma rodziców analfabetów.

Many of them don't have electricity at home.

Wielu nie ma w domu elektryczności.

But they find it completely obvious

Ale uznają za naturalne

to use computers, websites,

korzystanie z komputera i Internetu czy robienie filmów.

make videos, so on and so forth.

korzystanie z komputera i Internetu czy robienie filmów.

When you go to places like this

W takich miejscach zaczynacie rozumieć,

what you see is that

W takich miejscach zaczynacie rozumieć,

education in these settings

że edukacja wymaga ciekawości, a nie przymusu.

works by pull, not push.

że edukacja wymaga ciekawości, a nie przymusu.

Most of our education system is push.

Nasza edukacja to przymus.

I was literally pushed to school.

Mnie dosłownie wypchnięto do szkoły.

When you get to school, things are pushed at you:

Ciągle jesteś przymuszany,

knowledge, exams,

materiał, egzaminy, systemy, plany lekcji.

systems, timetables.

materiał, egzaminy, systemy, plany lekcji.

If you want to attract people like Juanderson

Jeśli chcecie przyciągnąć ludzi takich jak Juanderson,

who could, for instance,

Jeśli chcecie przyciągnąć ludzi takich jak Juanderson,

buy guns, wear jewelry,

który mógłby kupować broń,

ride motorbikes and get girls

jeździć na motorze i podrywać laski dzięki narkotykom,

through the drugs trade,

jeździć na motorze i podrywać laski dzięki narkotykom,

and you want to attract him into education,

a wy chcielibyście zachęcić go do nauki,

having a compulsory curriculum doesn't really make sense.

a wy chcielibyście zachęcić go do nauki,

That isn't really going to attract him.

to obowiązkowy program nie ma sensu.

You need to pull him.

Musicie go przyciągnąć.

And so education needs to work by pull, not push.

Edukacja musi inspirować.

And so the idea of a curriculum

Obowiązkowy program nauczania

is completely irrelevant in a setting like this.

nie ma tu znaczenia.

You need to start education

Kształcenie trzeba zacząć od spraw, które mają tutaj znaczenie.

from things that make a difference

Kształcenie trzeba zacząć od spraw, które mają tutaj znaczenie.

to them in their settings.

Kształcenie trzeba zacząć od spraw, które mają tutaj znaczenie.

What does that?

Czyli od czego?

Well, the key is motivation, and there are two aspects to it.

Kluczem jest motywacja.

One is to deliver extrinsic motivation,

Po pierwsze motywacja zewnętrzna.

that education has a payoff.

Nauka się opłaca.

Our education systems all work

Nasza edukacja opiera się na założeniu,

on the principle that there is a payoff,

Nasza edukacja opiera się na założeniu,

but you have to wait quite a long time.

że można zyskać, tylko trzeba poczekać.

That's too long if you're poor.

Biedni nie mogą czekać.

Waiting 10 years for the payoff from education

10 lat czekania na zysk z edukacji

is too long when you need to meet daily needs,

to za długo, gdy musisz za coś żyć,

when you've got siblings to look after

opiekować się rodzeństwem

or a business to help with.

lub pomóc w prowadzeniu interesu.

So you need education to be relevant and help people

Edukacja musi pomagać ludziom

to make a living there and then, often.

zarabiać na życie praktycznie od razu.

And you also need to make it intrinsically interesting.

Musi też być faktycznie interesująca.

So time and again, I found people like this.

Spotkałem wielu takich ludzi.

This is an amazing guy, Sebastiao Rocha,

To niesamowity facet, Sebastiao Rocha,

in Belo Horizonte,

w Belo Horizonte, trzecim co do wielkości mieście Brazylii.

in the third largest city in Brazil.

w Belo Horizonte, trzecim co do wielkości mieście Brazylii.

He's invented more than 200 games

Wymyślił ponad 200 gier do nauki niemal każdego przedmiotu.

to teach virtually any subject under the sun.

Wymyślił ponad 200 gier do nauki niemal każdego przedmiotu.

In the schools and communities

W szkołach, w których pracuje Taio,

that Taio works in,

W szkołach, w których pracuje Taio,

the day always starts in a circle

dzieci siadają się w kręgu i zaczynają dzień od pytań.

and always starts from a question.

dzieci siadają się w kręgu i zaczynają dzień od pytań.

Imagine an education system that started from questions,

Ta edukacja wychodzi od pytań,

not from knowledge to be imparted,

a nie od wiedzy do przekazania.

or started from a game, not from a lesson,

Zaczyna się od gry, a nie lekcji.

or started from the premise

Opiera się na założeniu,

that you have to engage people first

że musisz zaangażować ludzi,

before you can possibly teach them.

zanim zaczniesz ich uczyć.

Our education systems,

W naszych szkołach możesz to robić po lekcjach.

you do all that stuff afterward, if you're lucky,

W naszych szkołach możesz to robić po lekcjach.

sport, drama, music.

Sport, teatr, muzyka.

These things, they teach through.

Oni w ten sposób uczą.

They attract people to learning

Przyciągają ludzi do nauki,

because it's really a dance project

organizując projekty taneczne

or a circus project

lub projekty cyrkowe.

or, the best example of all --

Najlepszym przykładem jest El Sistema w Wenezueli,

El Sistema in Venezuela --

Najlepszym przykładem jest El Sistema w Wenezueli,

it's a music project.

projekt muzyczny.

And so you attract people through that into learning,

Zachęcają ludzi do nauki,

not adding that on after

nie wspominając o nauce,

all the learning has been done

i osiągają zaplanowane cele edukacyjne.

and you've eaten your cognitive greens.

i osiągają zaplanowane cele edukacyjne.

So El Sistema in Venezuela

Wenezuelski El Sistema wykorzystuje do nauki skrzypce.

uses a violin as a technology of learning.

Wenezuelski El Sistema wykorzystuje do nauki skrzypce.

Taio Rocha uses making soap

Taio Rocha uczy przez robienie mydła.

as a technology of learning.

Taio Rocha uczy przez robienie mydła.

And what you find when you go to these schemes

Zobaczcie, jak twórczo wykorzystują miejsca i ludzi.

is that they use people and places

Zobaczcie, jak twórczo wykorzystują miejsca i ludzi.

in incredibly creative ways.

Zobaczcie, jak twórczo wykorzystują miejsca i ludzi.

Masses of peer learning.

Uczą się od siebie.

How do you get learning to people

Jak uczyć ludzi, gdy nie ma nauczycieli

when there are no teachers,

Jak uczyć ludzi, gdy nie ma nauczycieli

when teachers won't come, when you can't afford them,

lub uczniów na nich nie stać,

and even if you do get teachers,

a jeśli są osiągalni,

what they teach isn't relevant to the communities that they serve?

uczą rzeczy nieistotnych dla społeczności?

Well, you create your own teachers.

Musisz stworzyć nauczycieli.

You create peer-to-peer learning,

Umożliwić uczenie się od siebie,

or you create para-teachers, or you bring in specialist skills.

stworzyć para-nauczycieli.

But you find ways to get learning that's relevant to people

Uczysz rzeczy istotnych, wykorzystując różne technologie, ludzi i miejsca.

through technology, people and places that are different.

Uczysz rzeczy istotnych, wykorzystując różne technologie, ludzi i miejsca.

So this is a school in a bus

Oto szkoła w autobusie na placu budowy

on a building site

Oto szkoła w autobusie na placu budowy

in Pune, the fastest growing city in Asia.

w Pune, najszybciej rosnącym mieście w Azji.

Pune has 5,000 building sites.

Pune ma 5000 placów budowy,

It has 30,000 children

na których przebywa 30 tys. dzieci.

on those building sites.

na których przebywa 30 tys. dzieci.

That's one city.

Jedno miasto.

Imagine that urban explosion

Pomyślcie o eksplozji urbanistycznej w krajach rozwijających się,

that's going to take place across the developing world

Pomyślcie o eksplozji urbanistycznej w krajach rozwijających się,

and how many thousands of children

Ile tysięcy dzieci spędzi szkolne lata na budowach.

will spend their school years on building sites.

Ile tysięcy dzieci spędzi szkolne lata na budowach.

Well, this is a very simple scheme

Łatwo jest uczyć je dzięki autobusowi.

to get the learning to them through a bus.

Łatwo jest uczyć je dzięki autobusowi.

And they all treat learning,

Nie uznają nauki za jałowe rozważania,

not as some sort of academic, analytical activity,

Nie uznają nauki za jałowe rozważania,

but as that's something that's productive,

lecz coś produktywnego,

something you make,

coś, dzięki czemu da się zarobić na życie.

something that you can do, perhaps earn a living from.

coś, dzięki czemu da się zarobić na życie.

So I met this character, Steven.

Tak poznałem Stevena.

He'd spent three years in Nairobi living on the streets

Mieszkał 3 lata na ulicy Nairobi, bo jego rodzice zmarli na AIDS.

because his parents had died of AIDS.

Mieszkał 3 lata na ulicy Nairobi, bo jego rodzice zmarli na AIDS.

And he was finally brought back into school,

Wrócił wreszcie do szkoły,

not by the offer of GCSEs,

nie po to, by zdać maturę,

but by the offer of learning how to become a carpenter,

lecz by nauczyć się stolarstwa,

a practical making skill.

zdobyć praktyczną umiejętność.

So the trendiest schools in the world,

Najmodniejsze szkoły świata,

High Tech High and others,

High Tech High i inne,

they espouse a philosophy of learning as productive activity.

przejmują filozofię uczenia się przez działanie.

Here, there isn't really an option.

Tutaj nie ma innego wyboru.

Learning has to be productive

Nauka musi być produktywna, by miała sens.

in order for it to make sense.

Nauka musi być produktywna, by miała sens.

And finally, they have a different model of scale,

Tutaj rozwój przebiega inaczej.

and it's a Chinese restaurant model

Rozprzestrzeniają się niczym chińskie restauracje.

of how to scale.

Rozprzestrzeniają się niczym chińskie restauracje.

And I learned it from this guy,

Dowiedziałem się tego od niesamowitego człowieka.

who is an amazing character.

Dowiedziałem się tego od niesamowitego człowieka.

He's probably the most remarkable social entrepreneur

To być może najwybitniejszych społecznik świata.

in education in the world.

To być może najwybitniejszych społecznik świata.

His name is Madhav Chavan,

Nazywa się Madhav Chavan i stworzył Pratham.

and he created something called Pratham.

Nazywa się Madhav Chavan i stworzył Pratham.

And Pratham runs preschool play groups

Pratham prowadzi grupy przedszkolne

for, now, 21 million children in India.

dla 21 milionów hinduskich dzieci.

It's the largest NGO in education in the world.

To największa edukacyjna organizacja pozarządowa na świecie, wspierająca też dzieci robotników chodzące do szkoły.

And it also supports working-class kids going into Indian schools.

To największa edukacyjna organizacja pozarządowa na świecie, wspierająca też dzieci robotników chodzące do szkoły.

He's a complete revolutionary.

To największa edukacyjna organizacja pozarządowa na świecie, wspierająca też dzieci robotników chodzące do szkoły.

He's actually a trade union organizer by background,

W przeszłości organizował związki zawodowe.

and that's how he learned the skills

Dzięki temu nauczył się, jak stworzyć taką organizację.

to build his organization.

Dzięki temu nauczył się, jak stworzyć taką organizację.

When they got to a certain stage,

Pratham rozwinął się do tego stopnia,

Pratham got big enough to attract

że postanowiła mu pomóc nieodpłatnie firma doradcza McKinsey.

some pro bono support from McKinsey.

że postanowiła mu pomóc nieodpłatnie firma doradcza McKinsey.

McKinsey came along and looked at his model and said,

Po analizie modelu konsultanci powiedzieli:

"You know what you should do with this, Madhav?

"Wiesz, co z tym zrobić, Madhav?

You should turn it into McDonald's.

Przekształć to w McDonalda.

And what you do when you go to any new site

W nowych miejscach stwórz rodzaj franszyzy.

is you kind of roll out a franchise.

W nowych miejscach stwórz rodzaj franszyzy.

And it's the same wherever you go.

Wszędzie będzie to samo.

It's reliable and people know exactly where they are.

Działa niezawodnie, wszyscy wiedzą jak.

And there will be no mistakes."

Nikt nie popełniałby błędów".

And Madhav said,

Madhav odpowiedział: "Dlaczego właśnie tak?".

"Why do we have to do it that way?

Madhav odpowiedział: "Dlaczego właśnie tak?

Why can't we do it more like the Chinese restaurants?"

To mogłoby przypominać chińskie restauracje.

There are Chinese restaurants everywhere,

Są wszędzie i choć nie istnieje sieć chińskich restauracji,

but there is no Chinese restaurant chain.

Są wszędzie i choć nie istnieje sieć chińskich restauracji,

Yet, everyone knows what is a Chinese restaurant.

wszyscy wiedzą, czego się spodziewać, mimo niewielkich różnic.

They know what to expect, even though it'll be subtly different

wszyscy wiedzą, czego się spodziewać, mimo niewielkich różnic.

and the colors will be different and the name will be different.

Są różne nazwy i kolory,

You know a Chinese restaurant when you see it.

ale chińską restaurację łatwo rozpoznać".

These people work with the Chinese restaurant model --

Oparli się więc na modelu chińskiej restauracji.

same principles, different applications and different settings --

Wspólne zasady, różne sposoby realizacji.

not the McDonald's model.

To nie model McDonalda.

The McDonald's model scales.

McDonalda się rozrasta.

The Chinese restaurant model spreads.

Chińskie restauracje się rozprzestrzeniają.

So mass education

Masowa edukacja zaczęła się od działalności społecznikowskiej w XIX w.

started with social entrepreneurship

Masowa edukacja zaczęła się od działalności społecznikowskiej w XIX w.

in the 19th century.

Masowa edukacja zaczęła się od działalności społecznikowskiej w XIX w.

And that's desperately what we need again

Tego właśnie potrzebujemy na globalną skalę.

on a global scale.

Tego właśnie potrzebujemy na globalną skalę.

And what can we learn from all of that?

Czego możemy się nauczyć?

Well, we can learn a lot

Całkiem sporo, ponieważ nasz system edukacji

because our education systems

Całkiem sporo, ponieważ nasz system edukacji

are failing desperately in many ways.

na wiele sposobów zawodzi.

They fail to reach the people

Nie dociera tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.

they most need to serve.

Nie dociera tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.

They often hit their target but miss the point.

Realizuje zadania, ale nie trafia w sedno.

Improvement is increasingly

Coraz trudniej przeprowadzić usprawnienia.

difficult to organize;

Coraz trudniej przeprowadzić usprawnienia.

our faith in these systems, incredibly fraught.

Przestaliśmy wierzyć w edukację.

And this is just a very simple way of

Oto prosta metoda zrozumienia,

understanding what kind of innovation,

jakiego rodzaju innowacji i zmian potrzebujemy.

what kind of different design we need.

jakiego rodzaju innowacji i zmian potrzebujemy.

There are two basic types of innovation.

Są dwa rodzaje innowacji.

There's sustaining innovation,

Innowacja ewolucyjna wspiera istniejące organizacje.

which will sustain an existing institution or an organization,

Innowacja ewolucyjna wspiera istniejące organizacje.

and disruptive innovation

Innowacja rewolucyjna rozbija je.

that will break it apart, create some different way of doing it.

Innowacja rewolucyjna rozbija je.

There are formal settings --

W instytucjach takich jak szkoły czy szpitale

schools, colleges, hospitals --

W instytucjach takich jak szkoły czy szpitale

in which innovation can take place,

mogą być wprowadzane innowacje,

and informal settings -- communities,

tak jak w nieformalnych społecznościach czy rodzinach.

families, social networks.

tak jak w nieformalnych społecznościach czy rodzinach.

Almost all our effort goes in this box,

Koncentrujemy się na innowacjach ewolucyjnych w instytucjach,

sustaining innovation in formal settings,

Koncentrujemy się na innowacjach ewolucyjnych w instytucjach,

getting a better version

poprawiając nieco pruski system kształcenia z XIX w.

of the essentially Bismarckian school system

poprawiając nieco pruski system kształcenia z XIX w.

that developed in the 19th century.

poprawiając nieco pruski system kształcenia z XIX w.

And as I said, the trouble with this is that,

Problem w tym, że w krajach rozwijających się

in the developing world

Problem w tym, że w krajach rozwijających się

there just aren't teachers to make this model work.

nie ma tylu nauczycieli.

You'd need millions and millions of teachers

Potrzeba milionów nauczycieli w Chinach, Indiach czy Nigerii,

in China, India, Nigeria

Potrzeba milionów nauczycieli w Chinach, Indiach czy Nigerii,

and the rest of developing world to meet need.

by zaspokoić popyt edukacyjny.

And in our system, we know

Wiadomo, że w naszym systemie

that simply doing more of this won't eat into

więcej zajęć nie wyrówna głębokich różnic edukacyjnych,

deep educational inequalities,

więcej zajęć nie wyrówna głębokich różnic edukacyjnych,

especially in inner cities

zwłaszcza w centrach miast i w regionach poprzemysłowych.

and former industrial areas.

zwłaszcza w centrach miast i w regionach poprzemysłowych.

So that's why we need three more kinds of innovation.

Potrzeba jeszcze 3 rodzajów innowacji.

We need more reinvention.

Musimy wymyślić szkoły na nowo.

And all around the world now you see

Na całym świecie kolejne szkoły wymyślają się na nowo.

more and more schools reinventing themselves.

Na całym świecie kolejne szkoły wymyślają się na nowo.

They're recognizably schools, but they look different.

To nadal szkoły, ale wyglądają inaczej.

There are Big Picture schools

W USA i Australii mamy szkoły Big Picture.

in the U.S. and Australia.

W USA i Australii mamy szkoły Big Picture.

There are Kunskapsskolan schools

W Szwecji szkoły Kunscap Skolan.

in Sweden.

W Szwecji szkoły Kunscap Skolan.

Of 14 of them,

Z 14 placówek tylko 2 mieszczą się w szkołach.

only two of them are in schools.

Z 14 placówek tylko 2 mieszczą się w szkołach.

Most of them are in other buildings not designed as schools.

Większość działa w innych budynkach.

There is an amazing school in Northen Queensland

W Płn. Queensland działa niesamowita szkoła Jaringan.

called Jaringan.

W Płn. Queensland działa niesamowita szkoła Jaringan.

And they all have the same kind of features:

Wszystkie mają te same cechy:

highly collaborative, very personalized,

są nastawione na współpracę, zindywidualizowane, zinformatyzowane.

often pervasive technology,

są nastawione na współpracę, zindywidualizowane, zinformatyzowane.

learning that starts from questions

Nauka zaczyna się od pytań, problemów i projektów,

and problems and projects,

Nauka zaczyna się od pytań, problemów i projektów,

not from knowledge and curriculum.

nie od obowiązkowego programu.

So we certainly need more of that.

Trzeba iść w tę stronę.

But because so many of the issues in education

Kwestie edukacji dotycząca nie tylko szkół,

aren't just in school,

Kwestie edukacji dotycząca nie tylko szkół,

they're in family and community,

lecz rodzin i społeczności.

what you also need, definitely,

Musimy więc wesprzeć rodzinę.

is more on the right hand side.

Musimy więc wesprzeć rodzinę.

You need efforts to supplement schools.

Szkoły nie wystarczą.

The most famous of these is Reggio Emilia in Italy,

Oto słynna Reggio Emilia we Włoszech,

the family-based learning system

system edukacji oparty na rodzinie,

to support and encourage people in schools.

by wspierać i zachęcać ludzi w szkołach.

The most exciting is the Harlem Children's Zone,

Ekscytująca Strefa Dzieci w Harlemie

which over 10 years, led by Geoffrey Canada,

przez ostatnie 10 lat prowadzona przez Geoffreya Canadę

has, through a mixture of schooling

poprzez mieszankę szkoły i projektów rodzinnych i społecznych

and family and community projects,

poprzez mieszankę szkoły i projektów rodzinnych i społecznych

attempted to transform not just education in schools,

zmieniała nie tylko szkolną edukację,

but the entire culture and aspiration

ale całą kulturę ok. 10 tys. rodzin w Harlemie.

of about 10,000 families in Harlem.

ale całą kulturę ok. 10 tys. rodzin w Harlemie.

We need more of that

Musimy myśleć bardziej radykalnie.

completely new and radical thinking.

Musimy myśleć bardziej radykalnie.

You can go to places an hour away, less,

O godzinę drogi stąd znaleźlibyśmy miejsca

from this room,

O godzinę drogi stąd znaleźlibyśmy miejsca

just down the road, which need that,

którym potrzeba radykalizmu przekraczającego granice wyobraźni.

which need radicalism of a kind that we haven't imagined.

którym potrzeba radykalizmu przekraczającego granice wyobraźni.

And finally, you need transformational innovation

Potrzeba innowacji transformacyjnych,

that could imagine getting learning to people

by ludzie mogli uczyć się

in completely new and different ways.

w zupełnie nowy, odmienny sposób.

So we are on the verge, 2015,

Jesteśmy na krawędzi zdumiewającego osiągnięcia,

of an amazing achievement,

Jesteśmy na krawędzi zdumiewającego osiągnięcia,

the schoolification of the world.

uszkolnienia świata.

Every child up to the age of 15 who wants a place in school

W 2015 roku każde chętne dziecko do lat 15 znajdzie miejsce w szkole.

will be able to have one in 2015.

W 2015 roku każde chętne dziecko do lat 15 znajdzie miejsce w szkole.

It's an amazing thing.

To coś niesamowitego.

But it is,

Jednak w przeciwieństwie do samochodów, które rozwinęły się w tak szybki i uporządkowany sposób,

unlike cars, which have developed

Jednak w przeciwieństwie do samochodów, które rozwinęły się w tak szybki i uporządkowany sposób,

so rapidly and orderly,

Jednak w przeciwieństwie do samochodów, które rozwinęły się w tak szybki i uporządkowany sposób,

actually the school system is recognizably

system szkolnictwa pozostaje spuścizną XIX w.

an inheritance from the 19th century,

system szkolnictwa pozostaje spuścizną XIX w.

from a Bismarkian model of German schooling

modelu szkolnictwa pruskiego

that got taken up by English reformers,

przejętego przez angielskich reformatorów

and often by

i często za pośrednictwem misjonarzy

religious missionaries,

i często za pośrednictwem misjonarzy

taken up in the United States

przeniesionego do USA

as a force of social cohesion,

jako narzędzie spójności społecznej,

and then in Japan and South Korea as they developed.

a następnie do Japonii i Korei Południowej.

It's recognizably 19th century in its roots.

To system XIX-wieczny.

And of course it's a huge achievement.

To oczywiście wielkie osiągnięcie.

And of course it will bring great things.

Przyniesie wielkie owoce.

It will bring skills and learning and reading.

Naukę czytania i inne umiejętności.

But it will also lay waste to imagination.

Ale też zniszczy wyobraźnię, apetyt na wiedzę i zaufanie społeczne.

It will lay waste to appetite. It will lay waste to social confidence.

Ale też zniszczy wyobraźnię, apetyt na wiedzę i zaufanie społeczne.

It will stratify society

Nie tylko uwolni społeczeństwo, ale też je podzieli.

as much as it liberates it.

Nie tylko uwolni społeczeństwo, ale też je podzieli.

And we are bequeathing to the developing world

Przekazujemy krajom rozwijającym się

school systems that they will now spend

systemy edukacji, które będą reformować przez następne stulecie.

a century trying to reform.

systemy edukacji, które będą reformować przez następne stulecie.

That is why we need really radical thinking,

Dlatego musimy myśleć radykalnie,

and why radical thinking is now

edukacja potrzebuje tego bardziej niż kiedykolwiek.

more possible and more needed than ever in how we learn.

edukacja potrzebuje tego bardziej niż kiedykolwiek.

Thank you. (Applause)

Dziękuję.