Evgeny Morozov: How the Internet strengthens dictatorships

Evgeny Morozov: Internet Orwell'in korktuğu şey mi?

Çeviri: yasin alp aluç Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Good morning. I think, as a grumpy Eastern European,

Günaydın. Sanırım, dırdırcı bir Doğu Avrupalı olarak

I was brought in to play the pessimist this morning. So bear with me.

buraya karamsarı oynamam için çağırıldım. Bu yüzden biraz sabredin.

Well, I come from the former Soviet Republic of Belarus,

Sovyet Sosyalist Belarus Cumhuriyetinden geliyorum,

which, as some of you may know,

bazılarınızın da bileceği gibi

is not exactly an oasis of liberal democracy.

liberal demokrasinin vahası sayılmaz.

So that's why I've always been fascinated

Bu yüzden de her zaman, teknolojinin

with how technology could actually reshape

bizim ki gibi otoriter toplumları nasıl

and open up authoritarian societies like ours.

açabildiğine hayran olmuşumdur.

So, I'm graduating college

Üniversiteyi bitiriyordum ve çok idealisttim,

and, feeling very idealistic,

hükümetle ilgisi olmayan bir şirkette

I decided to join the NGO

çalışmaya karar verdim,

which actually was using new media

eski Sovyetler Birliğinin çoğunda demokrasiyi ve

to promote democracy and media reform

medya reformunu gerçekleştirmek için

in much of the former Soviet Union.

yeni medyayı kullanan bir şirketti.

However, to my surprise,

Ama, süpriz olarak

I discovered that dictatorships

diktatörlüğün o kadar kolaylıkla

do not crumble so easily.

parçalanamadığını keşfettim.

In fact, some of them actually

Aslında bazıları hayatta

survived the Internet challenge,

kalmayı başardı ve bazıları da

and some got even more repressive.

daha baskıcı hale geldiler.

So this is when I ran out of my idealism and

İşte o zaman ben idealistliğimi kaybettim ve

decided to quit my NGO job

işimi bırakmaya karar verdim,

and actually study how the Internet could impede democratization.

ve de internetin demokrasiye nasıl sekte vurduğu konusunda araştırmalarıma başladım.

Now, I must tell you that this was never

Bunun asla popüler bir tartışma konusu

a very popular argument,

olmadığını sizlere söylemeliyim.

and it's probably not very popular yet

Büyük ihtimalle siz, dinleyenler arasında da

with some of you sitting in this audience.

pek popüler değil bu konu.

It was never popular with many political leaders,

Birçok politik lider için de popüler değildi,

especially those in the United States

özellikle füzelerin başaramadığını

who somehow thought that new media

yeni medyanın başarabileceğini

would be able to do what missiles couldn't.

düşünen ABD'deki politikacılar için.

That is, promote democracy in difficult places

Bu, diğer her tür şeyin denendiği ve başarısız olduğu

where everything else has already been tried and failed.

zor coğrafyalarda demokrasiyi teşvik etme yoludur.

And I think by 2009,

Sanırım 2009'a kadar

this news has finally reached Britain,

bu haber sonunda İngiltere'ye ulaştı.

so I should probably add Gordon Brown to this list as well.

Bu yüzden, sanırım Gordon Brown'ı da bu listeye eklemeliyim.

However, there is an underlying argument about logistics,

Yine de, bu tartışmanın büyük bir kısmını oluşturan lojistik hakkında

which has driven so much of this debate. Right?

temel bir tartışma var. Tamam mı?

So if you look at it close enough,

Eğer yeterince yakından bakarsanız,

you'll actually see that much of this

bunun büyük bir kısmının sebebinin

is about economics.

ekonomik olduğunu görürsünüz.

The cybertopians say, much like fax machines

Sibertopyanlar diyor ki, aynı 80'lerde

and Xerox machines did in the '80s,

faks ve xerox makinelerinin yaptığı gibi,

blogs and social networks

bloglar ve sosyal ağlar da

have radically transformed the economics of protest,

radikal olarak protestonun ekonomisini değiştirdiler.

so people would inevitably rebel.

İnsanlar kaçınılmaz bir şekilde anarşist oldular.

To put it very simply,

Sade bir şekilde özetlersek,

the assumption so far has been

varsayımımız diyor ki

that if you give people enough connectivity,

eğer insanlara yeterli bağlantıyı sağlarsanız,

if you give them enough devices,

yeterli aletleri verirseniz,

democracy will inevitably follow.

demokrasi kaçınılmaz olarak takip edecektir.

And to tell you the truth,

Doğruyu söylemek gerekirse,

I never really bought into this argument,

bu iddiaya asla inanmadım

in part because I never saw three American presidents

çünkü daha önce üç Amerikan başkanının birden

agree on anything else in the past.

aynı fikirde olduğu bir başka konu görmedim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But, you know, even beyond that,

Ama bunun bile ardında,

if you think about the logic underlying it,

eğer arkasındaki mantığı düşünürseniz,

is something I call iPod liberalism,

benim "iPod liberalizmi" olarak adlandırdığım şey var.

where we assume that every single Iranian or Chinese

Bir iPod'u olan ve onu seven her bir İranlı veya Çinli'nin

who happens to have and love his iPod

aynı zamanda liberal demokrasiyi de

will also love liberal democracy.

sevdiğini varsayan bir düşünce bu.

And again, I think this is kind of false.

Ve yeniden, bence bu yanlış bir düşünce.

But I think a much bigger problem with this

Ama bu konudaki daha büyük sorun

is that this logic --

teşkil eden şey şu

that we should be dropping iPods not bombs --

bombalar yerine iPod fırlatmamızı söyleyen mantık

I mean, it would make a fascinating title

yani, Thomas Friedman'ın yeni kitabı

for Thomas Friedman's new book.

için harika bir başlık olabilir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But this is rarely a good sign. Right?

Ama bu pek iyiye işaret sayılmaz. Değil mi?

So, the bigger problem with this logic

Yani, bu mantıkla ilgili olan büyük problem,

is that it confuses the intended

teknolojinin gerçek kullanımı ile

versus the actual uses of technology.

niyetlenilen kullanımını karıştırması.

For those of you who think that

Aranızda, internetin yeni medyasının

new media of the Internet

katliamları engellememize

could somehow help us avert genocide,

yardım edeceğini düşünenler varsa

should look no further than Rwanda,

Ruanda'ya bakmaları yeterli olacaktır.

where in the '90s it was actually two radio stations

Ruanda'da 90'larda etnik nefreti körüklemekten

which were responsible for fueling much of the ethnic hatred in the first place.

en başta sorumlu olan iki radyo istasyonu vardı.

But even beyond that, coming back to the Internet,

Bunun da ötesinde, internete geri dönersek

what you can actually see

aslında bazı hükümetlerin

is that certain governments

siber alemi

have mastered the use of cyberspace

propoganda amaçlı kullanmada

for propaganda purposes. Right?

uzmanlaştıklarını göreceksiniz. Değil mi?

And they are building what I call the Spinternet.

Ve de benim spinternet olarak adlandırdığım

The combination of spin, on the one hand,

şeyi inşa ediyorlar. Spin (ağ örmek) bir yanda

and the Internet on the other.

diğer yanda da internetin birleşimi.

So governments from Russia to China to Iran

Rusya'dan Çin'e İran'a hükümetler

are actually hiring, training and paying bloggers

ideolojik yorumlar yazsınlar ve

in order to leave ideological comments

hassas politik konulara yorum olarak

and create a lot of ideological blog posts

ideolojik blog yazıları yayınlasınlar diye blog yazarlarını

to comment on sensitive political issues. Right?

işe alıyorlar, eğitiyorlar ve para ödüyorlar. Tamam mı?

So you may wonder, why on Earth are they doing it?

Şunu merak edebilirsiniz, neden böyle bir şey yapıyorlar?

Why are they engaging with cyberspace?

Neden siber alem ile bu kadar ilgileniyorlar?

Well my theory is that

Çünkü, benim teorime göre

it's happening because censorship actually

sansür aslında bu bölgelerin çoğunda

is less effective than you think it is in many of those places.

tahmin ettiğinizden daha az etkin.

The moment you put something critical in a blog,

Bir bloga bir eleştiri yazdığınızda,

even if you manage to ban it immediately,

onu anında kaldırma imkanınız olsa bile,

it will still spread around thousands and thousands of other blogs.

anında binlerce ve binlerce blog arasında yayılacaktır.

So the more you block it,

Yani ne kadar bloklarsanız,

the more it emboldens people to actually avoid the censorship

o kadar insanları sansürden kaçmaları için etkiler

and thus win in this cat-and-mouse game.

ve böylece bu kedi fare oyununun kazananını etkiler.

So the only way to control this message

Bu mesajları kontrol etmenin tek yolu

is actually to try to spin it

bir ağ kurmak

and accuse anyone who has written something critical

ve eleştirel bir şeyler yazan herkesi örneğin

of being, for example, a CIA agent.

CIA ajanı olarak suçlamak.

And, again, this is happening quite often.

Ve, tekrardan, bu çok sık oluyor.

Just to give you an example of how it works in China, for example.

Bu işin Çin'de nasıl işlediğini göstermek için bir örnek size.

There was a big case in February 2009

2009 şubatında "Elude the Cat" adlı

called "Elude the Cat."

önemli bir olay yaşandı.

And for those of you who didn't know, I'll just give a little summary.

Bilmeyenler için kısaca özetleyeceğim.

So what happened is that a 24-year-old man,

Yaşananlar şöyle; 24 yaşında bir Çinli,

a Chinese man, died in prison custody.

hapiste gözetim altında öldü.

And police said that it happened

Ve polis bu olayın saklambaç

because he was playing hide and seek,

oynarlarken yaşandığını söyledi,

which is "elude the cat" in Chinese slang,

oyunun Çin sokak ağzındaki adı da "elude the cat".

with other inmates and hit his head

diğer mahkumlarla oyunu oynarken

against the wall,

kafasını duvara vurduğu söylendi.

which was not an explanation which sat well with many Chinese bloggers.

Bu birçok Çinli blog yazarı için tatmin edici bir açıklama değildi.

So they immediately began posting a lot of critical comments.

Onlarda anında eleştirel yorumlar yaynlamaya başladılar.

In fact, QQ.com, which is a popular Chinese website,

Aslında, popüler Çin sitesi QQ.com'da

had 35,000 comments

birkaç saat içinde bu konuda

on this issue within hours.

35,000 yorum yapıldı.

But then authorities did something very smart.

Ama sonra otoriteler çok akıllıca bir şey yaptılar.

Instead of trying to purge these comments,

Bu yorumları temizlemeye çalışmak yerine

they instead went and reached out to the bloggers.

gittiler ve blog yazarlarına ulaştılar.

And they basically said, "Look guys. We'd like you to become netizen investigators."

Ve dediler ki, "Bakın çocuklar. Sizin internet hafiyesi olmanızı istiyoruz."

So 500 people applied,

Böylece 500 kişi başvurdu ve

and four were selected to actually go and tour the facility in question,

aralarından dört kişi seçildi

and thus inspect it and then blog about it.

hafiyelik yapıp sonra da hakkında blog yapmak için.

Within days the entire incident was forgotten,

Birkaç gün içinde tüm olay unutuldu

which would have never happened if they simply tried to block the content.

ki eğer tüm yazılanları bloklamaya çalışsalardı kesinlikle başaramazlardı.

People would keep talking about it for weeks.

İnsanlar bunun hakkında haftalarca konuşurdu.

And this actually fits with another interesting theory

Bu aslında otoriter bir ülkede ve onun siber aleminde

about what's happening in authoritarian states

neler olduğu hakkında bir başka

and in their cyberspace.

ilginç teoriye uyuyor.

This is what political scientists call authoritarian deliberation,

Siyaset bilim adamlarının otoriter tartışma olarak adlandırdığı şey.

and it happens when governments are actually reaching out to their critics

Bu, hükümetler eleştirilere erişip onların diğer online eleştiriler ile

and letting them engage with each other online.

etkileşimde olmasına izin verdiğinde oluyor.

We tend to think

Bunun bir şekilde diktatörlüğe

that somehow this is going to harm these dictatorships,

zarar vereceğini düşünebiliriz

but in many cases it only strengthens them.

ama genellikle onu güçlendiriyor.

And you may wonder why.

Neden olduğunu merak edebilirsiniz.

I'll just give you a very short list of reasons

Size neden otoriter tartışmanın

why authoritarian deliberation

diktatörlülüğe yardım ettiğinin sebeplerinin

may actually help the dictators.

kısa bir listesini vereceğim.

And first it's quite simple.

Öncelikle, çok basit.

Most of them operate in a complete information vacuum.

Birçoğu müthiş bir bilgi boşluğunda yaşıyor.

They don't really have the data they need

Aslında, rejimlerin karşılaştığı tehlikeyi tanımlamak

in order to identify emerging threats facing the regime.

için yeterli bilgiye sahip değiller.

So encouraging people to actually go online

Bu yüzden de insanları online olmaya ve bilgileri,

and share information and data

verileri bloglarda ve wikilerde

on blogs and wikis is great

paylaşmaya teşvik etmek harika

because otherwise, low level apparatchiks and bureaucrats

çünkü aksi takdirde, düşük seviyedeki operasyonlar

will continue concealing what's actually happening in the country, right?

ve bürokratlar ülkede gerçekte neler olduğunu saklamaya devam ederdi değil mi?

So from this perspective, having blogs and wikis

Bu açıdan baktığımızda, blogların ve wikilerin

produce knowledge has been great.

ürettiği bilgiye harika diyebiliriz.

Secondly, involving public in any decision making

İkinci olarak, halkı herhangi bir karar

is also great

mekanizmasına dahil etmek de harika

because it helps you to share the blame

çünkü bu eninde sonunda başarısız olan

for the policies which eventually fail.

politikalara karşı kınamayı da paylaşmaya yardımcı olur.

Because they say, "Well look, we asked you,

Çünkü diyorlar ki, "Bakın, size sorduk,

we consulted you, you voted on it.

size danıştık, siz de oy verdiniz.

You put it on the front page of your blog.

Blogunuzun ana sayfasına koydunuz.

Well, great. You are the one who is to blame."

Peki, tamam. Suçlanması gereken sizsiniz."

And finally, the purpose of

Son olarak, her otoriter tartışmanın

any authoritarian deliberation efforts

asıl amacı genellikle rejimin

is usually to increase the legitimacy of the regimes, both at home and abroad.

içerde ve dışarda meşruluğunu artırmaktır.

So inviting people to all sorts of public forums,

Yani, insanları her çeşit foruma davet etmek,

having them participate in decision making,

karar mekanizmasında rol almalarını sağlamak

it's actually great.

gerçekten harika bir şey.

Because what happens is that then

Çünkü sonrasında olacak olan şudur,

you can actually point to this initiative and say,

bu teşebbüsü gösterip şöyle diyebilirsiniz,

"Well, we are having a democracy. We are having a forum."

"Bizim demokrasimiz var. Forumumuz var."

Just to give you an example,

Örnek vermek gerekirse,

one of the Russian regions, for example,

Rusya bölgelerinden biri,

now involves its citizens

2020'e kadar olan stratejisini

in planning its strategy up until year 2020.

planlamaya vatandaşlarını da dahil ediyor.

Right? So they can go online

Tamam mı? Böylece internete girip

and contribute ideas on what that region would look like by the year 2020.

2020'e kadar bölgenin nasıl gözükeceğine dair fikirlere katkıda bulunabilirler.

I mean, anyone who has been to Russia would know

Yani, Rusya'da bulunmuş herhangi birisi bilir ki

that there was no planning in Russia for the next month.

orada gelecek ay için bile bir plan yoktur.

So having people involved in planning for 2020

Bu yüzden 2020'e kadar olacaklar için

is not necessarily going to change anything,

insanları dahil etmenin hiçbir şey değiştereceği yok.

because the dictators are still the ones who control the agenda.

Çünkü gündemi belirleyen hala diktatörler.

Just to give you an example from Iran,

Bir örnek de İran'dan.

we all heard about the Twitter revolution

Orada yapılan Twitter reformunu

that happened there,

hepimiz duymuşuzdur.

but if you look close enough, you'll actually see

Yeterince yakından bakarsanız, aslında

that many of the networks and blogs

sosyal ağların, blogların, Facebook ve Twitter'ın

and Twitter and Facebook were actually operational.

aslında halen erişilebilir olduğunu göreceksiniz.

They may have become slower,

Daha yavaşlatılmış olabilir ama

but the activists could still access it

aktivistler hala erişim sağlayabilmekte

and actually argue that having access to them

ve aslında onlara erişim olmasının birçok

is actually great for many authoritarian states.

otoriter devlet için çok iyi olduğunu tartışıyorlar.

And it's great simply because

Bu gerçekten harika çünkü

they can gather open source intelligence.

açık kaynaklı istihbarat toplayabiliyorlar.

In the past it would take you weeks, if not months,

Geçmişte İranlı aktivistlerin birbiri ile nasıl iletişim kurduğunu

to identify how Iranian activists connect to each other.

öğrenmek aylar değilse bile haftalarınızı alırdı.

Now you actually know how they connect to each other

Şimdi ise nasıl iletişim kurduklarını

by looking at their Facebook page.

Facebook sayfalarına bakarak öğrenebiliyorsun.

I mean KGB, and not just KGB,

Yani, KGB, sırf o değil tabii ki,

used to torture in order to actually get this data.

bu verilere ulaşmak için işkence yaparlardı.

Now it's all available online.

Şimdi bunlar internette erişilebilir durumda.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But I think the biggest conceptual pitfall

Ama bence sibertopyanların yaptığı

that cybertopians made

en büyük görünmeyen tehlike

is when it comes to digital natives, people who have grown up online.

insanların online olarak büyüdüğü dijital toplumlarda.

We often hear about cyber activism,

Siber aktivizm hakkında genelde bir şeyler duyuyoruz,

how people are getting more active because of the Internet.

insanların internet sayesinde nasıl daha aktif hale geldiklerini duyuyoruz.

Rarely hear about cyber hedonism, for example,

Nadiren siber hedonizmi duyuyoruz, mesela

how people are becoming passive.

insanların nasıl pasifleştiği.

Why? Because they somehow assume that the Internet

Neden? Çünkü onlar İnternet'in değişimin

is going to be the catalyst of change

yeni hızlandırıcısı olacağını düşünüyorlar,

that will push young people into the streets,

genç insanları sokaklara dökeceğini düşünüyorlar,

while in fact it may actually be the new opium for the masses

aslında sokağa dökülmesi beklenen insanları odalarında

which will keep the same people in their rooms downloading pornography.

pornografi indirmeye itecek yeni uyuşturucu da olabilir.

That's not an option being considered too strongly.

Bu üzerinde çok durulmuş bir olasılık değil.

So for every digital renegade that is revolting in the streets of Tehran,

Yani Tahran sokaklarında isyan eden her dijital asinin

there may as well be two digital captives

dijital ortamda oynadığı World of Warcraft

who are actually rebelling only in the World of Warcraft.

oyununda iki tane dijital esiri olabilir.

And this is realistic. And there is nothing wrong about it

Ve bu gerçekçi. Burada bir yanlış da yok

because the Internet has greatly empowered many of these young people

çünkü internet bu genç insanlar tarafından güçlendirildi.

and it plays a completely different social role for them.

Ve onlar için tamamen farklı bir sosyal rolü var.

If you look at some of the surveys

Eğer gençlerin internetten nasıl

on how the young people actually benefit from the Internet,

faydalandığı ile ilgili araştırmalara bakarsanız,

you'll see that the number of teenagers in China, for example,

örneğin, internetin seks hayatlarını zenginleştirdiği

for whom the Internet actually broadens their sex life,

Çin'deki gençlerin ABD'deki gençlerin

is three times more than in the United States.

üç katı kadar internet kullandığını görürsünüz.

So it does play a social role,

Yani, sosyal bir rolü var internetin,

however it may not necessarily lead to political engagement.

ama yine de bunun politik bir sorumluluk getirmesi gerekmez.

So the way I tend to think of it

Benim burada düşünmeye çalıştığım şey

is like a hierarchy of cyber-needs in space,

uzaydaki sanalihtiyaçlar gibi bir hiyerarşi.

a total rip-off from Abraham Maslow.

Tamamen Abraham Maslow'dan taklit.

But the point here is that

Ama buradaki durum şu

when we get the remote Russian village online,

uzak Rus köyündeki insanları internete getirdiğimizde,

what will get people to the Internet

insanların internetten aldığı şey

is not going to be the reports from Human Rights Watch.

İnsan Hakları Gözlemcisinin raporu olmayacak.

It's going to be pornography, "Sex and the City,"

Pornografi olacak, Sex in the City

or maybe watching funny videos of cats.

ya da kedilerin eğlenceli videoları.

So this is something you have to recognize.

Yani bu sizin fark etmeniz gerekir.

So what should we do about it?

Peki bu konuda ne yapmalıyız?

Well I say we have to stop thinking

Bence kişi başına ne kadar

about the number of iPods per capita

iPod düştüğünü düşünmeyi bırakmalı ve entellektüelleri,

and start thinking about ways in which

muhalifleri, devletle bağı olmayan örgütleri ve

we can empower intellectuals,

sivil toplum üyelerini hangi yollarla

dissidents, NGOs and then the members of civil society.

daha güçlü kılabileceğimizi düşünmeliyiz.

Because even what has been happening up 'til now

Çünkü şimdiye kadar spinternet ve otoriter tartışma

with the Spinternet and authoritarian deliberation,

ile başımıza gelen şeylere rağmen

there is a great chance that those voices will not be heard.

bu seslerin duyulmaması yönünde büyük bir şansımız var.

So I think we should shatter some of our utopian assumptions

Bence artık ütopik varsayımlarımızı ortadan kaldırıp

and actually start doing something about it.

bu konuda gerçekten bir şeyler yapmaya başlamalıyız.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)