Evgeny Morozov: How the Internet strengthens dictatorships

Translator: Hanna Varachkina Reviewer: Hanna Baradzina

Good morning. I think, as a grumpy Eastern European,

I was brought in to play the pessimist this morning. So bear with me.

Добрай раніцы. Як бурчліваму ўсходнееўрапейцу

Well, I come from the former Soviet Republic of Belarus,

мне здаецца, што мяне сюды запрасілі граць ролю песіміста. Так што трымайцеся.

which, as some of you may know,

is not exactly an oasis of liberal democracy.

Я паходжу з былой савецкай рэспублкі Беларусі,

So that's why I've always been fascinated

якая, як вы мабыць ведаеце,

не з’яўляецца аазісам ліберальнай дэмакратыі.

with how technology could actually reshape

І з гэтай прычыны мяне заўсёды захапляла тое,

and open up authoritarian societies like ours.

So, I'm graduating college

як тэхналогіі сапраўды могуць перафармоўваць

and, feeling very idealistic,

і рабіць аўтарытарныя супольнасці кшталту нашай больш адкрытымі.

I decided to join the NGO

which actually was using new media

Па заканчэнні вучобы,

to promote democracy and media reform

адчуваючы сябе ідэалістам,

in much of the former Soviet Union.

я вырашыў далучыцца да грамадскай арганізацыі,

якая акурат выкарыстоўвала новыя медыя,

However, to my surprise,

каб прасоўваць дэмакратыю і рэформу медыяў

I discovered that dictatorships

на значнай частцы былога Савецкага Саюза.

do not crumble so easily.

In fact, some of them actually

Аднак, на сваё здзіўленне,

я адкрыў для сябе, што дыктатуры

survived the Internet challenge,

не рассыпаюцца так проста.

and some got even more repressive.

Больш за тое, некаторыя з іх

So this is when I ran out of my idealism and

перажылі выпрабаванне інтэрнэтам,

decided to quit my NGO job

а некаторыя нават зрабіліся яшчэ больш рэпрэсіўнымі.

and actually study how the Internet could impede democratization.

У той момант мой ідэалізм скончыўся,

і я вырашыў сысці са сваёй працы ў грамадскай арганізацыі

Now, I must tell you that this was never

і непасрэдна вывучаць, якім чынам інтэрнэт можа перашкаджаць дэмакратыіі.

a very popular argument,

and it's probably not very popular yet

Тут я мушу сказаць вам, што такое сцвярджэнне

with some of you sitting in this audience.

ніколі не было асабліва папулярным,

It was never popular with many political leaders,

і яно, бадай, не будзе папулярным

especially those in the United States

сярод некаторых з вас у гэтай залі.

who somehow thought that new media

Яно ніколі не было асабліва папулярным сярод палітычных лідараў,

would be able to do what missiles couldn't.

асабліва ў Злучаных Штатах,

That is, promote democracy in difficult places

якія чамусьці лічылі, што новыя медыя

будуць здольныя зрабіць тое, што не змаглі зрабіць ракеты.

where everything else has already been tried and failed.

А менавіта прасоўваць дэмакратыю ў цяжкіх месцах,

And I think by 2009,

this news has finally reached Britain,

дзе ўсё астатняе было выпрабавана і не спрацавала.

so I should probably add Gordon Brown to this list as well.

І мне здаецца, што да 2009 года

However, there is an underlying argument about logistics,

гэтая навіна нарэшце дасягнула Брытаніі,

таму мне бадай трэба таксама дадаць Гордана Браўна да гэтага спісу.

which has driven so much of this debate. Right?

Аднак у аснове палягае аргумент, што датычыцца лагістыкі,

So if you look at it close enough,

you'll actually see that much of this

які ў значнай меры вызначае дэбаты на гэтую тэму.

is about economics.

Калі пільна прыгледзецца,

The cybertopians say, much like fax machines

вы ўбачыце, што збольшага гэта

and Xerox machines did in the '80s,

датычыцца эканомікі.

blogs and social networks

Кіберутапісты сцвярджаюць, што тое,

have radically transformed the economics of protest,

як факсы ці ксераксы гэта зрабілі ў 80-х,

so people would inevitably rebel.

так блогі і сацыяльныя сеткі

To put it very simply,

радыкальна змянілі эканоміку пратэсту,

the assumption so far has been

а таму людзі непазбежна будуць паўставаць.

that if you give people enough connectivity,

Каб сказаць спрошчана,

if you give them enough devices,

меркаванне да гэтага часу было такім,

democracy will inevitably follow.

што калі даць людзям дастаткова сродкаў

And to tell you the truth,

і прылад для сувязі,

I never really bought into this argument,

дэмакратыя непазбежна надыйдзе.

in part because I never saw three American presidents

І калі сказаць па праўдзе,

agree on anything else in the past.

я ніколі не лічыў гэты аргумент пераканаўчым,

(Laughter)

часткова таму што я ніколі не бачыў і трох амерыканскіх прэзідэнтаў,

But, you know, even beyond that,

якія б пагадзіліся паміж сабою.

if you think about the logic underlying it,

(Смех)

is something I call iPod liberalism,

Але ведаеце, нават апрача того,

where we assume that every single Iranian or Chinese

калі падумаць пра логіку, на якой трымаецца гэты аргумент,

якую я называю iPod лібералізмам,

who happens to have and love his iPod

will also love liberal democracy.

дзе кожны іранец ці кітаец,

And again, I think this is kind of false.

які мае айпод і любіць яго,

будзе таксама любіць ліберальную дэмакратыю.

But I think a much bigger problem with this

is that this logic --

І зноў, я лічу, што гэта, так бы мовіць, памылкова.

that we should be dropping iPods not bombs --

Але я мяркую, што яшчэ большай праблемай

I mean, it would make a fascinating title

з’яўляецца такая логіка —

for Thomas Friedman's new book.

тое, што нам трэба скідваць айподы, а не бомбы —

(Laughter)

But this is rarely a good sign. Right?

гэта ж будзе выдатнай назвай

для новай кнігі Томаса Фрыдмана.

So, the bigger problem with this logic

(Смех)

Але гэта рэдка добры знак. Так?

is that it confuses the intended

versus the actual uses of technology.

Яшчэ большая праблема, што гэтая логіка

For those of you who think that

блытае тое, для чаго тэхналогіі прызначаліся,

new media of the Internet

і тое, для чаго яны выкарыстоўваюцца.

could somehow help us avert genocide,

Тыя з вас, хто лічыць,

should look no further than Rwanda,

што новыя медыя ў інтэрнэце

where in the '90s it was actually two radio stations

могуць нейкім чынам дапамагчы нам прадухіліць генацыд,

which were responsible for fueling much of the ethnic hatred in the first place.

мусяць паглядзець не далей як у бок Руанды,

дзе ў 90-х дзве радыёстанцыі

But even beyond that, coming back to the Internet,

былі адказнымі за распальванне этнічнай нянавісці ў першую чаргу.

what you can actually see

is that certain governments

Але нават апрача таго, калі вярнуцца да інтэрнэта,

have mastered the use of cyberspace

то бачна,

for propaganda purposes. Right?

што некаторыя ўрады

And they are building what I call the Spinternet.

дасягнулі майстэрства ў выкарыстанні віртуальный прасторы

The combination of spin, on the one hand,

з мэтай прапаганды. Так?

and the Internet on the other.

І яны будуюць тое, што я называю спінтэрнэт,

So governments from Russia to China to Iran

спалучэнне англійскага слова “spin” (перакручванне),

are actually hiring, training and paying bloggers

і інтэнэту.

in order to leave ideological comments

Так урады ад Расіі да Кітая і Ірана

and create a lot of ideological blog posts

сапраўды наймаюць, трэніруюць і плоцяць блогерам,

to comment on sensitive political issues. Right?

каб тыя пакідалі ідэалагічныя каментары

So you may wonder, why on Earth are they doing it?

і стваралі процьму ідэалагічных пастоў у блогах

на казытлівыя палітычныя тэмы. Так?

Why are they engaging with cyberspace?

Well my theory is that

Таму вы магчыма здзівіцеся: з якой ласкі яны гэта робяць?

it's happening because censorship actually

Чаму яны ўзаемадзейнічаюць з кіберпрасторай?

is less effective than you think it is in many of those places.

Мая тэорыя:

The moment you put something critical in a blog,

гэта адбываецца таму, што цэнзура насамрэч

менш эфектыўная, чым вы думаеце, ў большасці з гэтых месцаў.

even if you manage to ban it immediately,

У той момант, калі нейкая крытыка будзе апублікаваная ў блозе,

it will still spread around thousands and thousands of other blogs.

нават калі яе адразу заблакаваць,

So the more you block it,

the more it emboldens people to actually avoid the censorship

яна ўсё роўна адразу ж распаўсюдзіцца па тысячах і тысячах іншых блогаў.

and thus win in this cat-and-mouse game.

Таму чым больш вы яе блакуеце,

So the only way to control this message

тым больш на самой справе гэта падбадзёрвае людзей пазбягаць цэнзуры

і нарэшце перамагчы ў гульні ў кошкі-мышкі.

is actually to try to spin it

and accuse anyone who has written something critical

Таму адзіны спосаб кантраляваць такое паведамленне –

of being, for example, a CIA agent.

гэта пастарацца яго перакруціць

And, again, this is happening quite often.

і абвінаваціць кожнага, хто напіша нейкую крытыку ў яго дачыненні

Just to give you an example of how it works in China, for example.

ў тым, што ён, напрыклад, агент ЦРУ.

І паўтару, гэта адбываецца даволі часта.

There was a big case in February 2009

Прывяду прыклад таго, як гэта працуе ў Кітаі.

called "Elude the Cat."

And for those of you who didn't know, I'll just give a little summary.

У лютым 2009 года адбыўся выпадак

So what happened is that a 24-year-old man,

названы “Cхавацца ад ката́”.

І для тых з вас, хто не ведае, я перакажу кароткі змест таго, што адбылося.

a Chinese man, died in prison custody.

And police said that it happened

А адбылося тое, што 24-гадовы хлопец,

because he was playing hide and seek,

кітаец, памёр падчас турэмнанга зняволення.

which is "elude the cat" in Chinese slang,

Паліцыя паведаміла, што гэта адбылося

with other inmates and hit his head

калі ён гуляў у хованкі,

against the wall,

што ў кітайскім слэнгу завецца “схавацца ад ката́”,

which was not an explanation which sat well with many Chinese bloggers.

з іншымі зняволеннымі,

і стукнуўся галавой аб сцяну.

Гэта тлумачэнне не задаволіла многіх кітайскіх блогераў.

So they immediately began posting a lot of critical comments.

In fact, QQ.com, which is a popular Chinese website,

Таму яны адразу пачалi посціць шмат крытычных каментароў.

had 35,000 comments

on this issue within hours.

На папулярным кітайскім сайце QQ.com

But then authorities did something very smart.

з’явілася аж 35000 каментароў

Instead of trying to purge these comments,

на гэтую тэму цягам некалькіх гадзінаў.

they instead went and reached out to the bloggers.

Але тады ўлады зрабілі вельмі разумны ход.

And they basically said, "Look guys. We'd like you to become netizen investigators."

Замест таго, каб спрабаваць выдаліць гэтыя каментары,

яны звярнуліся да блогераў.

So 500 people applied,

І фактычна прапанавалі “Паслухайце. Мы хацелі б, каб вы сталі “сеткавымі следчымі“.

and four were selected to actually go and tour the facility in question,

І 500 чалавек падалі свае заявы,

and thus inspect it and then blog about it.

чацьвёра былі абраныя для таго, каб наведаць месца здарэння дзеля разгляду,

Within days the entire incident was forgotten,

і паведаміць пра гэта ў сваім блозе.

which would have never happened if they simply tried to block the content.

People would keep talking about it for weeks.

Праз некалькі дзён увесь інцыдэнт быў забыты,

And this actually fits with another interesting theory

чаго ніколі б не адбылося, калі б яны паспрабавалі заблакаваць кантэнт.

Людзі б працягнулі гэта абмяркоўваць на працягу тыдняў.

about what's happening in authoritarian states

І гэта насамрэч адпавядае адной цікавай тэорыі

and in their cyberspace.

This is what political scientists call authoritarian deliberation,

пра тое, што адбываецца ў аўтарытарных краінах

and it happens when governments are actually reaching out to their critics

і іх кіберпрасторах.

Палітазнаўцы называюць гэта аўтарытаным абмеркаваннем,

and letting them engage with each other online.

і гэта адбываецца, калі ўрады звяртаюцца да сваіх крытыкаў

We tend to think

that somehow this is going to harm these dictatorships,

і дазваляюць ім узаемадзейнічаць адно з адным анлайн.

but in many cases it only strengthens them.

Мы схільныя да думкі,

And you may wonder why.

што гэта якімсьці чынам пашкодзіць дыктатурам,

I'll just give you a very short list of reasons

але ў многіх выпадках гэта толькі ўзмацняе іх.

why authoritarian deliberation

І вы можаце здзівіцца: чаму?

may actually help the dictators.

Я вам прапаную вельмі кароткі спіс прычын,

And first it's quite simple.

чаму “аўтарытанае абмеркаванне”

Most of them operate in a complete information vacuum.

можа насамрэч дапамагчы дыктатарам.

They don't really have the data they need

Па-першае, гэта даволі проста.

in order to identify emerging threats facing the regime.

Большасць з іх дзейнічае ва ўмовах поўнага інфармацыйнага ваккуму.

So encouraging people to actually go online

У іх па праўдзе няма дадзеных, якія ім патрэбныя

and share information and data

для таго, каб ідэнтыфікаваць пагрозы, з якімі сутыкаецца рэжым.

on blogs and wikis is great

Такім чынам заахвочванне людзей выходзіць ў анлайн

because otherwise, low level apparatchiks and bureaucrats

і дзяліцца інфармацыяй і сваімі дадзенымі

will continue concealing what's actually happening in the country, right?

ў блогах і на вікі-старонках — гэта для іх выдатны спосаб,

бо ў адваротным выпадку, дробныя апаратчыкі і бюракраты

So from this perspective, having blogs and wikis

produce knowledge has been great.

працягнуць хаваць тое, што насамрэч адбываецца ў краіне, так?

Secondly, involving public in any decision making

З гэтага пункту гледжання мець блогі і вікі-старонкі,

is also great

якія ствараюць для іх інфармацыю — гэта выдатна.

because it helps you to share the blame

Па-другое, прыцягванне грамадскасці да прыняцця любых рашэнняў

for the policies which eventually fail.

Because they say, "Well look, we asked you,

— гэта таксама выдатна,

we consulted you, you voted on it.

таму што гэта дапамагае раздзяліць віну

You put it on the front page of your blog.

за палітыку, якая ў выніку церпіць паразу.

Well, great. You are the one who is to blame."

Таму што яны кажуць: “Паглядзіце, мы вас спыталі,

мы з вамі параіліся, вы за гэта прагаласавалі.

And finally, the purpose of

Вы гэта змясцілі на галоўнай старонцы свайго блога.

any authoritarian deliberation efforts

Ну, выдатна. Вы і ёсць тыя, каго патрэбна вінаваціць.”

is usually to increase the legitimacy of the regimes, both at home and abroad.

І напрыканцы, мэтай

So inviting people to all sorts of public forums,

любых намаганняў аўтарытарнага абмеркавання

звычайна з’яўляецца павелічэнне легітымнасці рэжымаў, дома і за мяжой.

having them participate in decision making,

it's actually great.

Таму запрашэнне людзей да розных форумаў,

Because what happens is that then

you can actually point to this initiative and say,

прыцягванне іх да таго, каб прымаць удзел у прыняцці рашэнняў,

"Well, we are having a democracy. We are having a forum."

на самой справе выдатна.

Таму што вынікае, што ў такім выпадку

Just to give you an example,

можна на самой справе спаслацца на гэтую ініцыятыву і сказаць:

one of the Russian regions, for example,

“Паглядзіце, у нас дэмакратыя. У нас ёсць форум.”

now involves its citizens

in planning its strategy up until year 2020.

Прывяду прыклад:

адзін з рэгіёнаў Расіі цяпер

Right? So they can go online

прыцягвае сваіх жыхароў

and contribute ideas on what that region would look like by the year 2020.

да планавання сваёй стратэгіі да 2020 года.

I mean, anyone who has been to Russia would know

Яна могуць пайсці ў анлайн

that there was no planning in Russia for the next month.

і прапанаваць свае ідэі датычна таго, як гэты рэгіён павінен выглядаць да 2020 года.

So having people involved in planning for 2020

Хачу сказаць, што кожны, хто быў у Расіі, ведае,

is not necessarily going to change anything,

што там няма планавання нават на наступны месяц.

because the dictators are still the ones who control the agenda.

Таму прыцягванне людзей да ўдзелу ў планаванні да 2020 года

Just to give you an example from Iran,

неабвязкова зможа нешта змяніць,

we all heard about the Twitter revolution

таму што дыктатары па-ранейшаму кантралююць парадак.

that happened there,

but if you look close enough, you'll actually see

Прывяду вам прыклад Ірана:

that many of the networks and blogs

мы ўсе чулі пра рэвалюцыю ў Твітары,

and Twitter and Facebook were actually operational.

якая там адбылася,

але калі пільна прыгледзецца, можна ўбачыць,

They may have become slower,

што многія з сетак і блогаў

but the activists could still access it

і Твітар, і Фэйсбук насамрэч працавалі.

and actually argue that having access to them

is actually great for many authoritarian states.

Яны магчыма зрабіліся больш павольнымі,

але актывісты ўсе роўна маглі зайсці туды

And it's great simply because

і спрачацца аб тым, што мець доступ да іх —

they can gather open source intelligence.

сапраўды выдатна для многіх аўтарытарных краін.

І гэта выдатна дзеля іх проста таму,

In the past it would take you weeks, if not months,

што так можна збіраць інфармацыю з адкрытых крыніц.

to identify how Iranian activists connect to each other.

Now you actually know how they connect to each other

У мінулым гэта займала тыдні, калі не месяцы,

by looking at their Facebook page.

каб выявіць, як іранскія актывісты ўсталёваюць сувязі адно з адным.

I mean KGB, and not just KGB,

used to torture in order to actually get this data.

Цяпер насамрэч можна даведацца, як яны іх усталёваюць,

проста калі паглядзець на іх старонкі ў Фэйсбуку.

Now it's all available online.

КДБ, і не толькі КДБ,

(Laughter)

калісьці мусілі катаваць людзей, каб атрымаць гэтыя дадзеныя.

But I think the biggest conceptual pitfall

that cybertopians made

Цяпер яны даступныя анлайн.

is when it comes to digital natives, people who have grown up online.

(Смех)

Але я думаю, што найвялікшая канцэптуальная памылка,

We often hear about cyber activism,

якую робяць кіберутапісты,

how people are getting more active because of the Internet.

датычыцца лічбавых абарыгенаў, людзей, якія вырасталі з інтэрнэтам.

Rarely hear about cyber hedonism, for example,

Мы часта чуем пра кіберактывізм,

how people are becoming passive.

тое, як людзі робяцца больш актыўнымі дзякуючы інтэрнэту.

Why? Because they somehow assume that the Internet

is going to be the catalyst of change

Але мы рэдка чуем, напрыклад, пра кібергеданізм,

that will push young people into the streets,

праз які людзі робяцца пасіўнымі.

while in fact it may actually be the new opium for the masses

Чаму? Таму што кіберутапісты чамусьці лічаць, што інтэрнэт

будзе каталізатарам змен,

which will keep the same people in their rooms downloading pornography.

які выштурхне моладзь на вуліцы,

That's not an option being considered too strongly.

калі на самой справе ён магчыма з’яўляецца новым опіумам для народа,

які будзе трымаць людзей у сваіх пакоях, дзе тыя будуць пампаваць парнаграфію.

So for every digital renegade that is revolting in the streets of Tehran,

Такі варыянт яны сур’ёзна не разглядаюць.

there may as well be two digital captives

who are actually rebelling only in the World of Warcraft.

Таму на кожнага лічбовага рэнегата, які бунтуе на вуліцах Тэгерана,

And this is realistic. And there is nothing wrong about it

можа існаваць два лічбовыя нявольнікі,

because the Internet has greatly empowered many of these young people

якія па-сапраўднаму бунтуюць толькі ў гульні Варкрафт.

and it plays a completely different social role for them.

І гэта падобна да праўды. І ў гэтым няма нічога дрэннага,

If you look at some of the surveys

таму што інтэрнэт пашырыў магчымасці многіх з гэтых маладых людзей

on how the young people actually benefit from the Internet,

і грае для іх цалкам іншую ролю.

you'll see that the number of teenagers in China, for example,

Калі паглядзець на некаторыя апытанні

for whom the Internet actually broadens their sex life,

наконт таго, якую карысць моладзь насамрэч атрымлівае з інтэрнэта,

is three times more than in the United States.

то можна ўбачыць, напрыклад, што колькасць тых падлеткаў у Кітаі,

So it does play a social role,

для якіх інтэрнэт сапраўды паглыбляе сэксуальные жыццё,

however it may not necessarily lead to political engagement.

у тры разы большая чым у Злучаных Штатах.

So the way I tend to think of it

Такім чынам, ён насамрэч выконвае сацыяльную ролю,

is like a hierarchy of cyber-needs in space,

аднак гэта неабавязкова прывядзе да палітычнай заангажаванасці.

a total rip-off from Abraham Maslow.

But the point here is that

Таму я схільны бачыць гэта

when we get the remote Russian village online,

як іерархію кіберпатрэб у прасторы,

абсалютнае парайманне канцэпту Абрама Маслоў.

what will get people to the Internet

Але сэнс у тым,

is not going to be the reports from Human Rights Watch.

што калі аддаленая расійская вёска з’явіцца ў анлайне,

It's going to be pornography, "Sex and the City,"

то тым, што іх туды прыцягне,

or maybe watching funny videos of cats.

не будуць справаздачы па правах чалавека,

So this is something you have to recognize.

а парнаграфія, “Сэкс у вялікім горадзе“,

So what should we do about it?

або смешныя відэа з коцікамі.

Well I say we have to stop thinking

about the number of iPods per capita

І гэта тое, што трэба прызнаць.

Але што мы мусім з гэтым рабіць?

and start thinking about ways in which

Я лічу, што мы павінны перастаць думаць

we can empower intellectuals,

пра колькасць айподаў на чалавека,

dissidents, NGOs and then the members of civil society.

і пачаць думаць пра тое,

Because even what has been happening up 'til now

якім чынам мы можам падтрымаць інтэлектуалаў,

with the Spinternet and authoritarian deliberation,

дысідэнтаў, грамадскія арганізацыі і грамадзянскую супольнасць.

there is a great chance that those voices will not be heard.

Таму што нягледзячы на тое, што адбывалася да гэтага часу,

So I think we should shatter some of our utopian assumptions

спінтэрнэт і аўтарытарные абмеркаванне могуць прывесці да таго,

and actually start doing something about it.

што гэтыя галасы не будуць пачутыя.

Thank you.

Таму я лічу, што мы павінны пазбавіцца некаторых з нашых утапічных меркаванняў

(Applause)

і нарэшце пачаць нешта рабіць.

Дзякуй. (Апладысменты)