Evgeny Morozov: How the Internet strengthens dictatorships

Tłumaczenie: Aleksandra Gutowska Korekta: Grzegorz Borek

Good morning. I think, as a grumpy Eastern European,

Dzień dobry. Jako zrzędliwy obywatel Europy Wschodniej, myślę,

I was brought in to play the pessimist this morning. So bear with me.

że mam tu dziś odegrać rolę pesymisty. Jakoś wytrzymacie.

Well, I come from the former Soviet Republic of Belarus,

Pochodzę z byłej Białoruskiej Republiki Radzieckiej,

which, as some of you may know,

która, jak niektórzy z was pewnie wiedzą,

is not exactly an oasis of liberal democracy.

nie jest oazą liberalnej demokracji.

So that's why I've always been fascinated

Dlatego zawsze fascynowało mnie,

with how technology could actually reshape

jak technologia może zmieniać kształt

and open up authoritarian societies like ours.

i otwierać takie społeczeństwa autorytarne jak nasze.

So, I'm graduating college

Skończyłem szkołę wyższą

and, feeling very idealistic,

i, jako straszny idealista,

I decided to join the NGO

wstąpiłem do organizacji pozarządowej,

which actually was using new media

która używała nowych mediów,

to promote democracy and media reform

by propagować demokrację i reformę mediów

in much of the former Soviet Union.

w znacznej części byłego Związku Radzieckiego.

However, to my surprise,

Jednak, ku mojemu zdziwieniu,

I discovered that dictatorships

okazało się, że dyktatury

do not crumble so easily.

tak łatwo nie upadają.

In fact, some of them actually

Tak naprawdę niektóre z nich

survived the Internet challenge,

sprostały temu wyzwaniu,

and some got even more repressive.

a inne stały się nawet bardziej represyjne.

So this is when I ran out of my idealism and

Wtedy właśnie przestałem być idealistą,

decided to quit my NGO job

postanowiłem rzucić pracę w organizacji

and actually study how the Internet could impede democratization.

i zbadać, jak Internet może utrudniać proces demokratyzacji.

Now, I must tell you that this was never

Ta teza nigdy nie była

a very popular argument,

zbyt popularna.

and it's probably not very popular yet

Pewnie niektórzy z was

with some of you sitting in this audience.

też nie są jej zwolennikami.

It was never popular with many political leaders,

Nie uznaje jej wielu przywódców politycznych,

especially those in the United States

szczególnie tych z USA,

who somehow thought that new media

którzy myślą, że nowe media

would be able to do what missiles couldn't.

będą w stanie zrobić to, co nie udało się rakietom.

That is, promote democracy in difficult places

Czyli propagować demokrację w trudnych miejscach,

where everything else has already been tried and failed.

gdzie wszystkie inne metody już zawiodły.

And I think by 2009,

Myślę, że w 2009 roku

this news has finally reached Britain,

ta nowina w końcu dotarła do Wielkiej Brytanii.

so I should probably add Gordon Brown to this list as well.

Więc pewnie powinienem dodać Gordona Browna do tej listy.

However, there is an underlying argument about logistics,

Jednak istnieje ukryty argument dotyczący logistyki,

which has driven so much of this debate. Right?

który był pomijany w tej dyskusji.

So if you look at it close enough,

Jeśli przyjrzycie się temu dobrze,

you'll actually see that much of this

zobaczycie, że w dużej mierze

is about economics.

chodzi tu o ekonomię.

The cybertopians say, much like fax machines

Cyber-utopianie mówią, że tak jak faks

and Xerox machines did in the '80s,

i ksero w latach 80-tych,

blogs and social networks

blogi i portale społecznościowe

have radically transformed the economics of protest,

radykalnie odmieniły ekonomię protestu,

so people would inevitably rebel.

więc ludzie musieli zacząć protestować.

To put it very simply,

Mówiąc po prostu,

the assumption so far has been

założenie jak dotąd było takie,

that if you give people enough connectivity,

że jeśli da się ludziom dużo łączności

if you give them enough devices,

i gadżetów,

democracy will inevitably follow.

to demokracja na pewno nadejdzie.

And to tell you the truth,

Prawdę mówiąc,

I never really bought into this argument,

ten argument nigdy do mnie do końca nie przemawiał,

in part because I never saw three American presidents

bo jeszcze nie widziałem, żeby trzech amerykańskich prezydentów

agree on anything else in the past.

zgadzało się co do czegokolwiek.

(Laughter)

(Śmiech)

But, you know, even beyond that,

Poza tym,

if you think about the logic underlying it,

jeśli chodzi o ukrytą logikę,

is something I call iPod liberalism,

jest jeszcze coś, co nazywam iPodowym liberalizmem.

where we assume that every single Iranian or Chinese

Według niego zakładamy, że każdy Irańczyk lub Chińczyk,

who happens to have and love his iPod

który ma i uwielbia swojego iPoda,

will also love liberal democracy.

polubi też liberalną demokrację.

And again, I think this is kind of false.

Uważam to za nie do końca prawdziwe.

But I think a much bigger problem with this

Ale większym problemem jest to,

is that this logic --

że to rozumowanie,

that we should be dropping iPods not bombs --

że powinniśmy zrzucać iPody zamiast bomb --

I mean, it would make a fascinating title

to byłby świetny tytuł

for Thomas Friedman's new book.

nowej książki Thomasa Friedmana.

(Laughter)

(Śmiech)

But this is rarely a good sign. Right?

A to rzadko kiedy jest dobry znak, prawda?

So, the bigger problem with this logic

Większym problemem z tym rozumowaniem

is that it confuses the intended

jest to, że ono myli planowane

versus the actual uses of technology.

i rzeczywiste zastosowania technologii.

For those of you who think that

Ci z was, którzy sądzą, że

new media of the Internet

nowe media internetowe

could somehow help us avert genocide,

mogą zapobiec ludobójstwu,

should look no further than Rwanda,

powinni pomyśleć o Rwandzie.

where in the '90s it was actually two radio stations

W latach 90-tych były tam dwie stacje radiowe,

which were responsible for fueling much of the ethnic hatred in the first place.

które w dużej mierze podsycały nienawiść na tle etnicznym.

But even beyond that, coming back to the Internet,

Poza tym, wracając do Internetu,

what you can actually see

można zauważyć,

is that certain governments

że niektóre rządy

have mastered the use of cyberspace

nauczyły się wykorzystywać cyberprzestrzeń

for propaganda purposes. Right?

do celów propagandowych.

And they are building what I call the Spinternet.

I tworzą coś, co nazywam spinternetem.

The combination of spin, on the one hand,

Czyli połączenie marketingu [spin]

and the Internet on the other.

z Internetem.

So governments from Russia to China to Iran

Rządy w takich krajach jak Rosja, Chiny czy Iran

are actually hiring, training and paying bloggers

zatrudniają, szkolą i płacą blogerom

in order to leave ideological comments

za ideologiczne komentarze

and create a lot of ideological blog posts

i wpisy na blogach

to comment on sensitive political issues. Right?

na temat delikatnych spraw politycznych.

So you may wonder, why on Earth are they doing it?

Pewnie zastanawiacie się, dlaczego u licha oni to robią.

Why are they engaging with cyberspace?

Dlaczego zajmują się cyberprzestrzenią?

Well my theory is that

Według mojej teorii,

it's happening because censorship actually

dzieje się tak, bo cenzura

is less effective than you think it is in many of those places.

w wielu z tych miejsc jest mniej skuteczna niż nam się wydaje.

The moment you put something critical in a blog,

Z chwilą, gdy umieszczamy krytyczny wpis na blogu,

even if you manage to ban it immediately,

nawet jeśli zaraz zostanie zakazany

it will still spread around thousands and thousands of other blogs.

i tak pojawi się na wielu tysiącach innych blogów.

So the more you block it,

Więc im intensywniej będzie blokowany,

the more it emboldens people to actually avoid the censorship

tym bardziej ludzie będą zwalczać cenzurę

and thus win in this cat-and-mouse game.

i wygrywać w tej zabawie w kotka i myszkę.

So the only way to control this message

Tak więc jedyny sposób, by kontrolować tę wiadomość

is actually to try to spin it

to manipulować nią

and accuse anyone who has written something critical

i oskarżać kogokolwiek, kto napisał coś krytycznego

of being, for example, a CIA agent.

na przykład o bycie agentem CIA.

And, again, this is happening quite often.

I tak często się dzieje.

Just to give you an example of how it works in China, for example.

Weźmy na przykład Chiny.

There was a big case in February 2009

W lutym 2009 była tam głośna sprawa

called "Elude the Cat."

zwana "Uciec przed kotem".

And for those of you who didn't know, I'll just give a little summary.

Tym, którzy nie słyszeli o niej, wyjaśnię krótko, o co chodziło.

So what happened is that a 24-year-old man,

24-letni mężczyzna,

a Chinese man, died in prison custody.

Chińczyk, zmarł w areszcie.

And police said that it happened

Policja powiedziała, że doszło do tego,

because he was playing hide and seek,

dlatego że bawił się w chowanego,

which is "elude the cat" in Chinese slang,

co w chińskim slangu nazywa się "Uciec przed kotem",

with other inmates and hit his head

z innymi więźniami i uderzył głową

against the wall,

o ścianę.

which was not an explanation which sat well with many Chinese bloggers.

Takie wyjaśnienie nie zadowoliło wielu chińskich blogerów.

So they immediately began posting a lot of critical comments.

Natychmiast zaczęli umieszczać dużo krytycznych opinii.

In fact, QQ.com, which is a popular Chinese website,

Na QQ.com, popularnej chińskiej stronie,

had 35,000 comments

pojawiło się 35 000 komentarzy

on this issue within hours.

na ten temat w ciągu kilku godzin.

But then authorities did something very smart.

Ale władze wykazały się sprytem.

Instead of trying to purge these comments,

Zamiast usuwać te opinie,

they instead went and reached out to the bloggers.

dotarły do autorów blogów

And they basically said, "Look guys. We'd like you to become netizen investigators."

i powiedziały: "Chcemy, żebyście zostali internetowymi śledczymi."

So 500 people applied,

Zgłosiło się 500 osób.

and four were selected to actually go and tour the facility in question,

Cztery z nich wybrano, by zwiedziły ten areszt -

and thus inspect it and then blog about it.

- taka niby-inspekcja - i napisały o wrażeniach na blogu.

Within days the entire incident was forgotten,

W ciągu kilku dni cała sprawa ucichła,

which would have never happened if they simply tried to block the content.

co nie miałoby miejsca, gdyby władze próbowały blokować komentarze.

People would keep talking about it for weeks.

Ludzie mówiliby o tym przez wiele tygodni.

And this actually fits with another interesting theory

To pasuje do innej ciekawej teorii

about what's happening in authoritarian states

na temat tego, co dzieje się w państwach autorytarnych

and in their cyberspace.

i w ich cyberprzestrzeni.

This is what political scientists call authoritarian deliberation,

Politolodzy określają to mianem autorytarnej dyskusji.

and it happens when governments are actually reaching out to their critics

Ma ona miejsce, gdy państwa otwierają się na swoich krytyków

and letting them engage with each other online.

i pozwalają im dyskutować między sobą online.

We tend to think

Na ogół wydaje nam się,

that somehow this is going to harm these dictatorships,

że to jest w stanie zaszkodzić dyktaturom,

but in many cases it only strengthens them.

ale w wielu przypadkach to tylko je wzmacnia.

And you may wonder why.

Zastanawiacie się pewnie, dlaczego tak jest.

I'll just give you a very short list of reasons

Podam wam kilka powodów,

why authoritarian deliberation

dla których autorytarna dyskusja

may actually help the dictators.

może sprzyjać dyktatorom.

And first it's quite simple.

Po pierwsze, to dość proste.

Most of them operate in a complete information vacuum.

Większość z nich funkcjonuje w zupełnej próżni informacyjnej.

They don't really have the data they need

Nie posiada danych koniecznych

in order to identify emerging threats facing the regime.

do identyfikowania zagrożeń wymierzonych przeciwko reżimowi.

So encouraging people to actually go online

Tak więc namawianie ludzi do

and share information and data

dzielenia się informacjami i danymi

on blogs and wikis is great

na blogach i stronach wiki to świetna sprawa,

because otherwise, low level apparatchiks and bureaucrats

bo w przeciwnym razie aparatczycy i urzędnicy niższego szczebla

will continue concealing what's actually happening in the country, right?

będą dalej ukrywać, co się naprawdę dzieje w danym kraju.

So from this perspective, having blogs and wikis

Zatem z tej perspektywy, to fantastyczna sprawa,

produce knowledge has been great.

że blogi i strony wiki są źródłem wiedzy.

Secondly, involving public in any decision making

Po drugie, angażowanie społeczeństwa w podejmowanie decyzji

is also great

to też świetne posunięcie,

because it helps you to share the blame

bo pozwala pociągnąć je do współodpowiedzialności

for the policies which eventually fail.

za nieudane decyzje polityczne.

Because they say, "Well look, we asked you,

Bo oni powiedzą: "Pytaliśmy was,

we consulted you, you voted on it.

radziliśmy się, głosowaliście za tym.

You put it on the front page of your blog.

Umieściliście na głównych stronach blogów.

Well, great. You are the one who is to blame."

Wy jesteście za to odpowiedzialni."

And finally, the purpose of

Wreszcie, celem

any authoritarian deliberation efforts

każdej podjętej autorytarnej dyskusji

is usually to increase the legitimacy of the regimes, both at home and abroad.

jest zwiększenie prawowitości reżimów zarówno w kraju jak i za granicą.

So inviting people to all sorts of public forums,

Zatem zapraszanie ludzi na różne fora publiczne,

having them participate in decision making,

dopuszczanie ich do podejmowania decyzji

it's actually great.

to dla nich świetna sprawa.

Because what happens is that then

Bo można potem

you can actually point to this initiative and say,

powołać się na taką inicjatywę i powiedzieć

"Well, we are having a democracy. We are having a forum."

"No co, przecież mamy demokrację. Mamy forum".

Just to give you an example,

Dla przykładu

one of the Russian regions, for example,

jeden z rosyjskich regionów

now involves its citizens

włączył swoich obywateli

in planning its strategy up until year 2020.

w planowanie swojej strategii do roku 2020.

Right? So they can go online

Mogą oni wnieść swoje pomysły na to,

and contribute ideas on what that region would look like by the year 2020.

jak ten region będzie wyglądał w 2020 roku.

I mean, anyone who has been to Russia would know

Każdy, kto był w Rosji, wie,

that there was no planning in Russia for the next month.

że tam nigdy nie planowało się nic nawet na następny miesiąc.

So having people involved in planning for 2020

Więc to, że ludzie wezmą udział w planowaniu na rok 2020,

is not necessarily going to change anything,

raczej niczego nie zmieni.

because the dictators are still the ones who control the agenda.

Bo to wciąż dyktatorzy kontrolują program.

Just to give you an example from Iran,

Oto przykład z Iranu.

we all heard about the Twitter revolution

Wszyscy słyszeliśmy o twitterowej rewolucji,

that happened there,

która miała tam miejsce.

but if you look close enough, you'll actually see

Ale jeśli przyjrzycie się bliżej, to zauważycie,

that many of the networks and blogs

że wiele serwisów, blogów, a także Twitter i Facebook

and Twitter and Facebook were actually operational.

w rzeczywistości wykorzystywanych było do celów operacyjnych.

They may have become slower,

Mimo że zaczęły działać wolniej,

but the activists could still access it

działacze mogli na nie wejść

and actually argue that having access to them

i przekonywali, że możliwość dostępu do nich

is actually great for many authoritarian states.

to świetna sprawa dla krajów autorytarnych.

And it's great simply because

Świetna z prostego względu:

they can gather open source intelligence.

mogą tam zbierać ogólnie dostępne dane wywiadowcze.

In the past it would take you weeks, if not months,

Kiedyś tygodnie, jak nie miesiące, zajęłoby

to identify how Iranian activists connect to each other.

ustalenie, jak irańscy działacze się kontaktują ze sobą.

Now you actually know how they connect to each other

Teraz, żeby się o tym dowiedzieć,

by looking at their Facebook page.

wystarczy zajrzeć na ich konto na Facebooku.

I mean KGB, and not just KGB,

Kiedyś KGB i nie tylko

used to torture in order to actually get this data.

stosowało tortury, żeby uzyskać takie dane.

Now it's all available online.

Teraz są one dostępne online.

(Laughter)

(Śmiech)

But I think the biggest conceptual pitfall

Ale wydaje mi się, że największą pułapką pojęciową

that cybertopians made

stworzoną przez cyber-utopian

is when it comes to digital natives, people who have grown up online.

są "ludzie ery Internetu", czyli ludzie którzy dorastali online.

We often hear about cyber activism,

Często mówi się o cyber-aktywizmie,

how people are getting more active because of the Internet.

czyli o tym, że ludzie stają się bardziej aktywni dzięki Internetowi.

Rarely hear about cyber hedonism, for example,

Ale rzadko słychać na przykład o cyber-hedonizmie,

how people are becoming passive.

czyli o tym, że ludzie stają się bierni.

Why? Because they somehow assume that the Internet

Dlaczego? Bo z jakiegoś powodu zakłada się, że Internet

is going to be the catalyst of change

stanie się katalizatorem zmian,

that will push young people into the streets,

który zmobilizuje młodych do wyjścia na ulice.

while in fact it may actually be the new opium for the masses

Podczas gdy tak naprawdę może się stać nowym opium dla mas,

which will keep the same people in their rooms downloading pornography.

przez które będą siedzieć w domach i ściągać pornografię.

That's not an option being considered too strongly.

Ale tej opcji nie bierze się zbyt poważnie pod uwagę.

So for every digital renegade that is revolting in the streets of Tehran,

Tak więc na jednego cyber-buntownika demonstrującego na ulicach Teheranu

there may as well be two digital captives

może przypadać dwóch cyber-niewolników,

who are actually rebelling only in the World of Warcraft.

którzy buntują się tylko w World of Warcraft.

And this is realistic. And there is nothing wrong about it

To jest prawdopodobne i nie ma w tym nic złego,

because the Internet has greatly empowered many of these young people

bo Internet bardzo dużo dał wielu młodym ludziom.

and it plays a completely different social role for them.

Dla nich odgrywa on zupełnie inną rolę społeczną.

If you look at some of the surveys

Niektóre badania na temat tego,

on how the young people actually benefit from the Internet,

jakie korzyści młodzi ludzie czerpią z Internetu

you'll see that the number of teenagers in China, for example,

pokazują, że liczba nastolatków w Chinach, którzy na przykład

for whom the Internet actually broadens their sex life,

wzbogacili swoje życie seksualne dzięki Internetowi

is three times more than in the United States.

jest trzy razy większa niż w Stanach Zjednoczonych.

So it does play a social role,

Więc on faktycznie odgrywa rolę społeczną,

however it may not necessarily lead to political engagement.

ale niekoniecznie musi prowadzić do zaangażowania politycznego.

So the way I tend to think of it

Przypomina mi to więc

is like a hierarchy of cyber-needs in space,

hierarchię cyber-potrzeb w przestrzeni.

a total rip-off from Abraham Maslow.

Zupełny plagiat z Abrahama Maslowa.

But the point here is that

Ale rzecz w tym,

when we get the remote Russian village online,

że gdy podłączymy odległą rosyjską wioskę do internetu,

what will get people to the Internet

to ludzi nie zwabią do Internetu

is not going to be the reports from Human Rights Watch.

raporty Human Rights Watch,

It's going to be pornography, "Sex and the City,"

ale pornografia, "Seks w wielkim mieście"

or maybe watching funny videos of cats.

albo zabawne filmiki z kotami.

So this is something you have to recognize.

Musicie zdać sobie z tego sprawę.

So what should we do about it?

Co powinniśmy więc z tym zrobić?

Well I say we have to stop thinking

Proponuję, żebyśmy przestali myśleć

about the number of iPods per capita

o liczbie iPodów na głowę

and start thinking about ways in which

i zaczęli myśleć o tym,

we can empower intellectuals,

jak można wspomóc intelektualistów,

dissidents, NGOs and then the members of civil society.

dysydentów, organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie.

Because even what has been happening up 'til now

Bo pomimo tego, co się do tej pory działo

with the Spinternet and authoritarian deliberation,

ze spinternetem i autorytarną dyskusją,

there is a great chance that those voices will not be heard.

istnieje obawa, że oni przejdą niezauważeni.

So I think we should shatter some of our utopian assumptions

Myślę, że powinniśmy dać spokój naszym utopijnym założeniom

and actually start doing something about it.

i zacząć coś naprawdę robić w tej sprawie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)