Chris Bliss: Comedy is translation

Translator: Chana Chananukul Reviewer: Duangpenh Wattanaphradorn

Gabriel García Márquez is one of my favorite writers,

กาเบรียล การ์เซีย มาเคซ (Gabriel García Márquez) เป็นหนึ่งในนักเขียนคนโปรดของผม

for his storytelling,

เพราะผมชอบสไตล์การเล่าเรื่องของเขา

but even more, I think,

แต่ยิ่งไปกว่านั้น ผมคิดว่า

for the beauty and precision of his prose.

บทร้อยแก้วของเขา เขียนได้อย่างสละสลวยและถูกต้อง

And whether it's the opening line from "One Hundred Years of Solitude"

ไม่ว่าจะเป็น บทพูดเปิดฉากในเรื่อง "หนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยว"

or the fantastical stream of consciousness

หรือ กระแสการไหลของจิตใต้สำนึกอันน่าประทับใจ

in "Autumn of the Patriarch,"

ในเรื่อง "ยุคแห่งความร่วงโรยของผู้นำ"

where the words rush by,

ผมอ่านกำลังตัวหนังสือเหล่านั้นอย่างเร่งรีบ

page after page of unpunctuated imagery

หน้าแล้วหน้าเล่า โดยที่จินตนาการของผมไม่ถูกสะดุดเลย

sweeping the reader along

เนื้อหาได้พาอารมณ์ของผู้อ่านให้คล้อยตาม

like some wild river

ดั่งสายน้ำในป่ากว้าง

twisting through a primal South American jungle,

ที่เลาะเลี้ยวผ่านป่าในแถบอเมริกาใต้

reading Márquez is a visceral experience.

การได้อ่านเรื่องของ มาร์เกซ เปรียบได้กับ ประสบการณ์ที่ทำให้คุณจะรู้สึกมวนท้องน้อย

Which struck me as particularly remarkable

สิ่งที่กระทบใจผมอย่างยิ่ง เกิดขึ้นในคาบการเรียน

during one session with the novel

หนึ่งของการอ่านนวนิยาย

when I realized that I was being swept along

ตอนนั้นผมรู้ตัวเลยว่า ผมถูกทำให้เคลิบเคลิ้มไปกับ

on this remarkable, vivid journey

การเดินทางที่มีชีวิตชีวาเช่นครั้งนี้

in translation.

โดยการแปล

Now I was a comparative literature major in college,

ขณะนี้ ผมเรียนเอก วิชาการเปรียบเทียบวรรณคดีอยู่ในวิทยาลัย

which is like an English major,

วิชานี้คล้ายๆกับ การเรียนเอกภาษาอังกฤษ

only instead of being stuck studying Chaucer for three months,

แต่ ผมไม่ต้องถูกจำกัดให้อ่านเฉพาะหนังสือของโชเซอร์ นานถึงสามเดือน

we got to read great literature in translation

พวกเราได้อ่าน บทแปลของสุดยอดวรรณคดีหลายเล่ม

from around the world.

จากทั่วโลก

And as great as these books were,

และ สิ่งที่สำคัญเท่าๆกับ หนังสือเหล่านี้

you could always tell

ซึ่งคุณก็บอกได้ คือ

that you were getting close to the full effect.

คุณคิดว่า คุณเสมือนกำลังอยู่ในสถานการณ์นั้นๆเอง

But not so with Márquez

แต่ ความคิดอย่างนั้น มันนำใช้ไม่ได้กับ มาร์เกซ

who once praised his translator's versions

ผู้ซึ่ง ครั้งหนึ่งเคยกล่าวชม นักแปลที่แปลงานเวอร์ชั่นแรกๆ ของเขา

as being better than his own,

ว่า แปลได้ดีกว่าต้นฉบับของเขาเองเสียอีก

which is an astonishing compliment.

ซึ่ง คำชมแบบนี้ ฟังดูแล้วรู้สึกแปลกๆ มากกว่า

So when I heard that the translator, Gregory Rabassa,

เพราะอย่างนี้ ตอนที่ผมได้ยินว่า เกรกอรี่ ราบาสซ่า นักแปลคนหนึ่ง

had written his own book on the subject,

ที่เคยเขียนหนังสือของเขาเกี่ยวกับเรื่องนี้

I couldn't wait to read it.

ฉันแทบจะรอให้ได้อ่านไม่ไหว

It's called apropos of the Italian adage

มันถูกเรียกว่า การอ้างถึงสำนวนอิตาเลี่ยนที่เหมาะสม

that I lifted from his forward,

ที่ผมหยิบยกเอามาจาก บทนำเรื่อง

"If This Be Treason."

"ถ้านี่คือการก่อกบฏ" ของเขา

And it's a charming read.

เรื่องนี้เขียนได้ดี จนคุณวางไม่ลง

It's highly recommended for anyone who's interested

ผมขอแนะนำให้ทุกคนที่สนใจ

in the translator's art.

ในศิลปะการแปลได้อ่านกัน

But the reason that I mention it

แต่ เหตุผลจริงๆที่ผมทำให้พูดถึงมัน

is that early on, Rabassa offers

คือว่า ก่อนหน้านี้ นาย ราบัซซา เคยเกริ่น

this elegantly simple insight:

คมความคิด ที่ว่า

"Every act of communication

"ทุกๆ การแสดงออกของการสื่อสาร

is an act of translation."

มันคือ การแสดงออกของการแปล"

Now maybe that's been obvious to all of you for a long time,

เอาล่ะ ทุกคนอาจจะเห็นว่าเรื่องนี้ใครๆก็รู้ ไม่เห็นแปลกเลย

but for me,

แต่ สำหรับผม

as often as I'd encountered

ที่เผชิญหน้ากับเรื่องยากๆนี้

that exact difficulty on a daily basis,

อยู่บ่อยๆในชีวิตประจำวัน

I had never seen the inherent challenge of communication

ผมยังไม่เคยเห็น สิ่งท้าทายที่ตามมากับการสื่อสาร

in so crystalline a light.

แบบชัดๆ เลยสักครั้ง

Ever since I can remember

ตัวผมเอง นับตั้งแต่จำความได้

thinking consciously about such things,

ก็คอยพิจารณาเกี่ยวกับสิ่งเหล่านั้น อย่างมีสติ

communication has been my central passion.

การสื่อสารได้กลายมาเป็น จุดศูนย์รวมของสิ่งที่ผมรัก

Even as a child,

แม้กระทั่ง ตอนยังเป็นเด็ก

I remember thinking that what I really wanted most in life

ผมจำได้ ผมเคยคิดว่า สิ่งที่ผมต้องการจริงๆในชีวิต

was to be able to understand everything

คือ ความสามารถในการเข้าใจทุกสิ่งทุกอย่าง

and then to communicate it to everyone else.

จากนั้น ก็สามารถสื่อสารต่อให้คนอื่นๆได้รู้ด้วย

So no ego problems.

ผมไม่ได้พูดถึงปัญหาเรื่องปัจเจกบุคคลนะครับ

It's funny, my wife, Daisy,

จะบอกให้ มันตลกสิ้นดี เมื่อ เดซี่ ภรรยาของผม

whose family is littered with schizophrenics --

ผู้ซึ่งมาจากครอบครัวที่มีคนเป็นโรคจิตเภท เต็มไปหมด ---

and I mean littered with them --

ผมพูดจริงๆ

once said to me, "Chris, I already have a brother who thinks he's God.

เธอเคยพูดกับผมว่า "คริส ฉันน่ะมีพี่ชายที่คิดว่าตัวเองพระเจ้าคนนึง

I don't need a husband who wants to be."

ก็พอแล้วนะ อย่าให้ต้องมีสามีที่คิดอย่างนั้น อีกเลย "

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Anyway, as I plunged through my 20s

อย่างไรก็ตาม พอผมอายุย่างเข้า 20 กว่า

ever more aware of how unobtainable

ผมก็ยิ่งตระหนักได้มากขึ้น ว่าความทะเยอทะยาน

the first part of my childhood ambition was,

ส่วนแรกที่ผมวาดไว้ในวัยเด็ก ถึงทำไม่ได้สักที

it was that second part,

ซึ่งคำตอบน่าจะมาจากส่วนที่สอง ซึ่งก็คือ

being able to successfully communicate to others

การที่ผมไม่สามารถสื่อสารกับคนอื่น ๆให้เข้าใจถึง

whatever knowledge I was gaining,

ความรู้ ใดๆก็ตาม ที่ผมมีได้

where the futility of my quest really set in.

นั่นแหละผมว่า

Time after time,

ไม่ว่าจะครั้งไหนก็ตาม

whenever I set out to share some great truth

ที่ผมเล่าเรื่อง ความเป็นจริงต่างๆอันยิ่งใหญ่

with a soon-to-be grateful recipient,

แบ่งปันให้กับผู้ฟัง ที่ผมคิดว่าพวกเขาน่าจะอยากขอบคุณผมทีหลัง

it had the opposite effect.

ผมกลับได้รับผลลัพธ์ตรงกันข้าม

Interestingly, when your opening line of communication is,

สิ่งที่น่าสนใจกว่า คือ เมื่อไรก็ตามที่คุณเริ่มพูดคุย ด้วยคำว่า

"Hey, listen up,

"พวกเธอ ฟังดีๆนะ

because I'm about to drop some serious knowledge on you,"

ผมกำลังจะให้ความรู้ที่สำคัญอย่างยิ่งยวดกับพวกคุณล่ะนะ"

it's amazing how quickly you'll discover

มันจะงงมาก ว่า คุณกลับรู้สึกได้ทันที

both ice and the firing squad.

ถึงความเย็นยะเยือก พร้อมๆกันกับ โทสะที่เดือดพล่าน จากคนกลุ่มนั้น

Finally, after about 10 years

ในที่สุด หลังจาก 10 ปี

of alienating friends and strangers alike,

ที่ผมถูกแปลกแยกจากเพื่อนๆและ จากคนแปลกหน้าสำหรับผม

I finally got it,

ในที่สุดผมก็เข้าใจ

a new personal truth all my own,

ได้เองถึง ความจริงส่วนบุคคล

that if I was going to ever communicate well with other people

ว่า เมื่อไรก็ตามที่ผมอยากจะสื่อสารกับคนอื่น

the ideas that I was gaining,

ให้รับรู้ถึงความคิดของผม

I'd better find a different way of going about it.

ผมจะต้องใช้วิธีอื่น

And that's when I discovered comedy.

และ ตอนนั้นแหละที่ผมคิดถึง การเล่าเป็นเรื่องตลก

Now comedy travels along a distinct wavelength

เพราะ พอทำให้เป็นเรื่องตลก คนจะรับรู้ได้ในคลื่นที่ต่างออกไป

from other forms of language.

ซึ่งได้จาก การใช้ภาษาในรูปแบบที่ต่างออกไป

If I had to place it on an arbitrary spectrum,

ถ้าจะให้ผมอธิบายใหม่

I'd say it falls somewhere

ผมขอบอกว่า มันจะเป็นการสื่อสารในรูประหว่าง

between poetry and lies.

การท่องบทกวี และ การเล่าเรื่องโกหก

And I'm not talking about all comedy here,

เอ่อ ผมไม่ได้หมายถึง เรื่องตลกทุกประเภทนะครับ

because, clearly, there's plenty of humor

ทุกคนรู้ว่า มีเรื่องขำขันมากมาย

that colors safely within the lines of what we already think and feel.

ที่ถูกปรับแต่งสีสันให้ปลอดภัย​ และให้อยู่ในกรอบของสิ่งที่เราคิดและรู้สึก

What I want to talk about

สิ่งที่ผมต้องการจะพูดถึง

is the unique ability that the best comedy and satire has

คือ การใช้ลักษณะพิเศษเฉพาะตัวของ เรื่องตลก และ การประชดประชัน

at circumventing our ingrained perspectives --

ในการหาทางเลี่ยงให้คนรับรู้เรื่องๆหนึ่ง ในแง่มุมที่ต่างออกไปจากการรับรู้แบบเดิมๆได้

comedy as the philosopher's stone.

นี่คือ การใช้เรื่องตลก เสมือนเป็นการเล่นแร่แปรธาตุ นั่นเอง

It takes the base metal of our conventional wisdom

คือ การที่เราใช้ภูมิปัญญาดั้งเดิมของเรา ให้เป็นสารโลหะพื้นฐาน

and transforms it through ridicule

แล้ว แปลงความรู้นั้นให้เป็นเรื่องล้อเลียน

into a different way of seeing

ให้กลายเป็น การมองเรื่องนั้นๆในมุมมองที่ต่างออกไป

and ultimately being in the world.

และ เพื่อให้ท้ายที่สุด สามารถใช้ชีวิตบนโลกนี้ได้

Because that's what I take

นี่แหละ คือ สิ่งที่ผมได้มา

from the theme of this conference: Gained in Translation.

จากหัวข้อของการประชุมนี้: สิ่งที่ได้รับ จากการแปล

That it's about communication

สิ่งนี้ เกี่ยวข้องกับการสื่อสาร

that doesn't just produce greater understanding

ที่ไม่เพียง แต่ทำให้ผู้คนเข้าใจกันดียิ่งขึ้น

within the individual,

แต่ มันเป็นสิ่งที่

but leads to real change.

จะนำไปสู่​​การเปลี่ยนแปลงที่แท้จริง

Which in my experience means communication

ซึ่งจากประสบการณ์ของผม มันหมายถึง การสื่อสาร

that manages to speak to and expand

ที่เราจัดการได้ว่า เราจะคุยเพื่อที่จะขยายความ

our concept of self-interest.

แนวคิดของสิ่งที่เราสนใจออกไป

Now I'm big on speaking to people's self-interest

ตอนนี้ ใครๆก็รู้จักผม ในฐานะผมพูดเรื่องต่างๆ ที่อยู่ในความสนใจของสังคม

because we're all wired for that.

ก็เพราะเราทุกคนสนใจที่จะรู้

It's part of our survival package,

มันเป็นส่วนหนึ่งของการดำรงชีพให้อยู่รอด

and that's why it's become so important for us,

และนั่นก็อธิบายว่า ทำไมสิ่งนี้ถึงกลายเป็นเรื่องสำคัญสำหรับเรา

and that's why we're always listening at that level.

และ ทำไมเรามักจะฟังเรื่องแบบนี้

And also because that's where,

และ ก็เพราะนั่นคือจุดที่

in terms of our own self-interest,

เวลาพูดถึงสิ่งที่ตัวเองสนใจ

we finally begin to grasp

เราจะเริ่มใช้ความสามารถทีี่มีอยู่ตอบสนอง

our ability to respond, our responsibility

ใช้ความรับผิดชอบของเรา

to the rest of the world.

ยื่นให้กับโลก

Now as to what I mean by the best comedy and satire,

มาต่อกัน เรื่องที่พูดไปว่า การเล่าเรื่องตลก และ การประชดประชัน ที่ยอดเยี่ยมที่สุดนั้น

I mean work that comes first and foremost

ผมหมายถึง งานที่ให้ความสำคัญที่สุด

from a place of honesty and integrity.

กับความซื่อสัตย์ และ ความมีคุณธรรม

Now if you think back

คุณลองนึกย้อนไปถึง

on Tina Fey's impersonations on Saturday Night Live

การแสดงล้อเลียน โดย ทิน่า เฟ (Tina Fey) ในรายการ Saturday Night Live

of the newly nominated vice presidential candidate

โดยเลียนแบบผู้ได้รับการเสนอชื่อ เข้าชิงตำแหน่งรองประธานาธิบดี

Sarah Palin,

ซาร่าห์ แพลิน (Sarah Palin)

they were devastating.

การแสดงพวกนั้นสุดยอดมาก

Fey demonstrated far more effectively than any political pundit

เฟ บรรยายได้เหมือนกว่าพวกที่ชอบ แสดงความคิดเห็นทางการเมืองคนอื่นๆเสียอีก

the candidate's fundamental lack of seriousness,

เธอแสดงทำให้คนดูเห็นว่า ตัวผู้ท้าชิงเอง ยังขาดพื้นฐานของการทำงานอย่างจริงจัง

cementing an impression

ตอกย้ำให้ คนดูประทับใจในสิ่ง

that the majority of the American public still holds today.

ที่ชาวอเมริกันส่วนใหญ่ยังคงยึดถืออยู่ จนวันนี้

And the key detail of this

และ รายละเอียดสำคัญของเรื่องนี้

is that Fey's scripts weren't written by her

คือ เฟ ไม่ได้เป็น คนเขียนบทพูดพวกนั้นๆเอง

and they weren't written by the SNL writers.

และก็ไม่ได้เขียนโดย นักเขียนบท ของ SNL ซะด้วย

They were lifted verbatim

บทเหล่านั้น ถูกหยิบยกมาใข้

from Palin's own remarks.

จากคำกล่าวของ ซาร์ร่า แพลิน เองทั้งสิ้น

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Here was a Palin impersonator

นี่คือ การล้อเลียนบทบาทการเป็น ซาร์ร่า แพลิน

quoting Palin word for word.

ที่ก๊อปปี้คำพูด ทีละคำ จากปากของ แพลิน เอง

Now that's honesty and integrity,

เกี่ยวเนื่องมากับความซื่อสัตย์ ความมีคุณธรรม

and it's also why Fey's performances

และ นั่นคือ สิ่งที่บอกเราว่า ทำไม ใครๆก็ยัง

left such a lasting impression.

ประทับใจกับการแสดงของ เฟ มิรู้ลืม

On the other side of the political spectrum,

เมื่อเราการเมืองจากอีกแง่มุมหนึ่ง

the first time that I heard Rush Limbaugh

ครั้งแรกที่ผมได้ยิน รัช ลิมบอจฮ์

refer to presidential hopeful John Edwards as the Breck girl

เรียก จอห์น เอ็ดเวิร์ด ตัวเต็งว่าที่ประธานาธิบดีว่า Breck girl (นายแบบโฆษณาแชมพู Breck )

I knew that he'd made a direct hit.

ผมรู้ในทันทีว่า รัช จะดังข้ามคืนด้วยคำพูดนี้

Now it's not often that I'm going to associate

ไม่บ่อยนักที่ผมจะโยงคำว่า

the words honesty and integrity with Limbaugh,

ความซื่อสัตย์ และ ความมีคุณธรรมให้เข้ากับ ลิมบอจฮ์

but it's really hard to argue with that punchline.

แต่มันยากมากที่จะโต้แย้งกับคำพูดนี้

The description perfectly captured

คำบรรยาย จับใจความไว้ครบ

Edwards' personal vanity.

ว่าจริงๆแล้วเอดเวิร์ดเป็นคนรักสวยรักงาม

And guess what?

ทายซิ ว่าเกิดอะไรขึ้น

That ended up being the exact personality trait

เรื่องนี้ ได้กลายเป็น ข้อบ่งชี้ถึงบุคลิกภาพที่กลายเป็น

that was at the core of the scandal that ended his political career.

เรื่องอื้อฉาวสำคัญนี้ทำให้เขาต้องจบชืวิตทางการเมืองไป

Now The Daily Show with John Stewart

ตอนนี้ รายการ The Daily Show กับ จอห์น สจ๊วต

is by far the most --

คือ ที่สุดของ ---

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

it's by far the most well-documented example

ที่สุดของ ตัวอย่างบันทึกเรื่องราว ที่ดีที่สุดในรูปแบบการเล่าเรื่องตลก

of the effectiveness of this kind of comedy.

ของประสิทธิผลของเรื่องตลกชนิดนี้

Survey after survey,

ผลการสำรวจหลายครั้ง

from Pew Research to the Annenberg Center for Public Policy,

ทั้งจาก ผลวิจัยพิว จนถึง ศูนย์อันเนนเบริ์ก เพื่อการนโยบายสาธารณะ

has found that Daily Show viewers are better informed about current events

พบว่า ผู้ชมรายการ Daily Show รับรู้ถึงเหตุการณ์ปัจจุบัน ดีกว่า

than the viewers of all major network and cable news shows.

ผู้ชมรายการของเครือข่ายทีวี และช่องข่าวเคเบิลทีวีรายใหญ่อื่นๆทั้งหมด

(Applause)

(เลียงปรบมือ)

Now whether this says more

เอาล่ะ ไม่ว่า เรื่องนี้จะ

about the conflict between integrity and profitability

กล่าวโยงถึงความไม่ลงรอยระหว่างความซื่อสัตย์ กับการทำกำไร

of corporate journalism

ขององค์กรสื่อสารมวลชน

than it does about the attentiveness of Stewart's viewers,

มากกว่า การบอกเล่าถึงจำนวนผู้ชมรายการของสจ๊วต หรือไม่ ก็ตาม

the larger point remains

ประเด็นที่ใหญ่กว่านั้น ยังคงอยู่ที่

that Stewart's material

เนื้อหารายการของ สจ๊วต

is always grounded in a commitment to the facts --

ที่ยึดมั่นกับการนำเสนอรายการตามข้อเท็จจริง

not because his intent is to inform. It's not.

ไม่ใช่ว่า เขาต้องการรายงาน ไม่ใช่เลย

His intent is to be funny.

ความตั้งใจของเขา คือ ทำให้สนุกสนาน

It just so happens that Stewart's brand of funny

มันแค่เผอิญว่า ด้วยยี่ห้อชวนขำขันของสจ๊วต นั้น

doesn't work unless the facts are true.

คนดูจะไม่ตลกเลย เว้นเสียแต่ว่า ความจริงนั้นๆเป็นเรื่องจริง

And the result is great comedy

แล้วคุณก็ได้ชม รายการตลกที่ฮาสุดๆ

that's also an information delivery system

ทั้งยังเป็นระบบการนำส่งข้อมูล

that scores markedly higher in both credibility and retention

ที่ได้รับคะแนนนิยมสูง ทั้งในแง่ความน่าเชื่อถือ และ จำนวนผู้ชม

than the professional news media.

มากกว่า สื่อการข่าวมืออาชีพใดๆ

Now this is doubly ironic

จะว่าไปแล้ว เรื่องนี้ถือเป็น เรื่องตลกร้ายสองเด้ง

when you consider that what gives comedy its edge

เมื่อคุณคิดได้ว่า สิ่งที่ทำให้เรื่องตลก

at reaching around people's walls

สามารถทะลุผ่านกำแพงใจของผู้ชมได้

is the way that it uses deliberate misdirection.

คือ การใช้วิธีบิดเบือนเรื่องอย่างจงใจ

A great piece of comedy is a verbal magic trick,

เรื่องตลกที่ดีมากชิ้นหนึ่ง ซึ่งเป็น มายากลที่ใช้คำพูดเป็นเทคนิคพิเศษ

where you think it's going over here

เมื่อคุณคิดว่า มันจะไปทางนั้น

and then all of a sudden you're transported over here.

ทันใดนั้น ตัวคุณเองกลับถูกส่งมาทางนี้

And there's this mental delight

ที่ซึ่งนำเสนอความสุขทางจิตใจ

that's followed by the physical response of laughter,

และตามมาด้วยการตอบสนองทางกายโดยการหัวเราะ

which, not coincidentally,

ซึ่ง ก็ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ

releases endorphins in the brain.

ที่ร่างกายได้หลั่งเอ็นโดฟิน ในสมอง

And just like that, you've been seduced

ก็แค่นั้นแหล่ะ คุณได้ถูกชักจูงให้

into a different way of looking at something

มองสิ่งต่างๆด้วยมุมมองที่แตกต่างออกไป

because the endorphins have brought down your defenses.

นั่นเป็นเพราะ เอ็นโดฟินลดความรู้สึกต่อต้านของคุณลง

This is the exact opposite

สิ่งนี้ตรงข้ามสุดขั้ว

of the way that anger and fear and panic,

กับปฎิกิริยาของร่างกาย ต่ออาการ โกรธ กลัว และตื่นตระหนก

all of the flight-or-fight responses, operate.

และ สัญชาติญาณดิบทั้งหมดของมนุษย์

Flight-or-fight releases adrenalin,

สัญชาติญาณดิบหลั่งอะดรีนาลิน,

which throws our walls up sky-high.

ที่ก่อให้กำแพงอารมณ์ของเรายิ่งสูงขึ้นไปอีก

And the comedy comes along,

และ เมื่อเราได้ยินเรื่องตลก

dealing with a lot of the same areas

ที่ไปจับจุด เล่นกับหลายๆหัวข้อ

where our defenses are the strongest --

ที่คนมักออกอาการต่อต้านมากที่สุด -

race, religion, politics, sexuality --

เชื้อชาติ ศาสนา การเมือง เพศ -

only by approaching them through humor instead of adrenalin,

เพียงแค่เข้าถึงโดยใช้อารมณ์ขัน แทนการทำให้ร่างกายหลั่งอะตรีนาลิน

we get endorphins

ผลที่ได้รับ คือ เอ็นดอร์ฟิน

and the alchemy of laughter turns our walls into windows,

และ การใข้เสียงหัวเราะได้เปลี่ยนกำแพงทึบ ให้กลายเป็นหน้าต่าง

revealing a fresh and unexpected point of view.

ที่เปิดออกให้เห็น แนวคิดใหม่ๆ และในมุมมองที่คาดไม่ถึง

Now let me give you an example from my act.

ผมขอ ยกตัวอย่างการแสดงของผม

I have some material

ผมมีข้อมูล

about the so-called radical gay agenda,

เกี่ยวกับ วาระการประชุมเกย์

which starts off by asking,

ซึ่งเริ่มโดยถามว่า

how radical is the gay agenda?

วาระการประชุมนี้ น่าเชื่อถือแค่ไหน

Because from what I can tell, the three things gay Americans seem to want most

เพราะจากที่ฉันพอจะบอกได้ สามสิ่งที่เกย์ชาวอเมริกันอยากได้มากที่สุด

are to join the military, get married and start a family.

คือ เข้าร่วมในกองทัพ ได้แต่งงาน และ สร้างครอบครัว

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Three things I've tried to avoid my entire life.

ซึ่งเป็นสามเรื่องที่ผมหลีกเลี่ยงมาตลอดชีวิต

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Have at it you radical bastards. The field is yours.

เอาไปเลยไอ้พวกหน่อมแน้ม เอาสนามรบไปเลย

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

And that's followed by these lines

และ ตามมาด้วยประโยคเหล่านี้

about gay adoption:

เกี่ยวกับเรื่องเกย์รับบุตรบุญธรรม

What is the problem with gay adoption?

มีปัญหาอะไรกับการที่เกย์อยากรับลูกบุญธรรม

Why is this remotely controversial?

ทำไมถึงต้องเห็นไม่เห็นด้วยกันขนาดนี้

If you have a baby and you think that baby's gay,

หากคุณมีลูก และ คุณคิดว่าลูกคุณเป็นเกย์

you should be allowed to put it up for adoption.

คุณควรมีสิทธิ์ ยกลูกให้คนอื่นไปเลี้ยงได้สิ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

You have given birth to an abomination.

คุณให้กำเนิด สิ่งที่น่ารังเกียจออกมา

Remove it from your household.

ก็เอามันออกไปจากบ้านของคุณสิ

Now by taking the biblical epithet "abomination"

การที่เรานำคำว่า "สิ่งที่น่ารังเกียจ" จากไบเบิล

and attaching it to the ultimate image of innocence, a baby,

มาแปะติดไปกับสิ่งบริสุทธ์ที่สุด ซึ่งก็คือ เด็กนี่

this joke short circuits the emotional wiring

มุขนี้ ลัดวงจรอารมณ์ของผู้คนที่

behind the debate

กำลังโต้เถียงกัน

and it leaves the audience with the opportunity, through their laughter,

และสิ่งที่มันทิ้งให้แก่ผู้ชม ผ่านเสียงหัวเราะ คือ โอกาส

to question its validity.

ที่ได้ตั้งคำถามกับตัวเอง

Misdirection isn't the only trick

เทคนิคเบี่ยงเบนทิศทาง ไม่ได้ กลเม็ดเดียวที่

that comedy has up its sleeve.

มีการใช้กันในการแสดงตลก

Economy of language

เศรษฐกิจของภาษา

is another real strong suit of great comedy.

เป็นเครื่องมือที่ใช้ได้ดีมากกับการแสดงตลกเจ๋งๆ

There are few phrases

มีเพียงไม่กี่วลี

that pack a more concentrated dose of subject and symbol

ที่อัดแน่นไปด้วยเนื้อหาของ ชื่อเรื่อง และ สัญลักษณ์

than the perfect punchline.

ที่ดียิ่งกว่า มุขตลกที่สมบูรณ์แบบ

Bill Hicks -- and if you don't know his work,

บิล ฮิกส์ -- ถ้าคุณไม่รู้จักงานของเขาคนนี้

you should really Google him --

คุณควรไปใช้กูเกิ้ลซะนะ -

Hicks had a routine

ฮิกส์มีกิจวัตรประจำวัน

about getting into one of those childhood bragging contests on the playground,

อย่างหนึ่ง คือ ไปร่วมเป็นหนึ่งในการแข่งขันคุยโม้ ของพวกเด็กๆในสนามเด็กเล่น

where finally the other kid says to him,

ที่ซึ่ง เด็กๆจะมาพูดกับเขาว่า

"Huh? Well my dad can beat up your dad,"

" พ่อของฉันจะชกพ่อแกให้กองลงไปเลย"

to which Hicks replies,

ซึ่งฮิกส์ ก็ตอบออกไปว่า

"Really? How soon?"

"จริงเหรอ? เมื่อไรละ"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

That's an entire childhood

นี่แหละการเล่าเรื่องสมัยเด็กๆ

in three words.

ในสามคำ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Not to mention what it reveals

ไม่ได้พูดถึงว่า มันสามารถเผยให้เรารู้เกี่ยวกับ

about the adult who's speaking them.

ผู้ใหญ่คนที่กำลังพูดเรื่องนี้

And one last powerful attribute

และ ตัวแปรสุดท้ายที่ทรงประสิทธิภาพ

that comedy has as communication

เพื่อให้เรื่องตลกมีการสื่อสารกันได้

is that it's inherently viral.

คือ มันสามารถถูกเล่าถึงกันปากต่อปาก

People can't wait

คนจะไม่มัวรอ

to pass along that new great joke.

ที่จะแชร์มุขตลกใหม่ๆขำๆหรอก

And this isn't some new phenomenon of our wired world.

นี่ ไม่ใช่ปรากฏการณ์ใหม่ในโลกที่เชื่อมโยงกัน อะไรเลย

Comedy has been crossing country

เรื่องตลก ถูกส่งผ่านไปอีกประเทศหนึ่งได้

with remarkable speed

ด้วยความเร็วปานสายฟ้าแล่บ

way before the Internet, social media,

มานาน มาก่อนยุคอินเทอร์เนต โซเชียลมีเดีย

even cable TV.

แม้แต่ เคเบิลทีวี เสียอีก

Back in 1980

กลับใปปี 1980

when comedian Richard Pryor accidentally set himself on fire

เมื่อ ริชาร์ด ไพรเออร์ นักแสดงตลก เผอิญจุดไฟเผาตัวเอง

during a freebasing accident,

ระหว่างอุบัติเหตุตอนที่เขากำลังสูดโคเคน

I was in Los Angeles the day after it happened

ผมอยู่ที่ลอสแองเจลิส หนึีงวันหลังเกิดเรื่อง

and then I was in Washington D.C. two days after that.

ต่อมา ผมย้ายไปกรุงวอชิงตัน ดีซี ในอีกสองวันหลังจากนั้น

And I heard the exact same punchline on both coasts --

ผมก็ยังได้ยินมุขเดียวกัน จากทั้งสองฝั่งประเทศ -

something about the Ignited Negro College Fund.

คนพูดกันเรื่อง การจุดไฟเผากองทุน Negro College Fund

Clearly, it didn't come out of a Tonight Show monologue.

เห็นได้ชัดว่า มันไม่ได้ออกมาจากบทพูด ของรายการ Tonight Show

And my guess here -- and I have no research on this --

และ ผมเดา- โดยที่ผมไม่ได้ทำวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้-

is that if you really were to look back at it and if you could research it,

ว่า ถ้าคุณสนใจจะมองย้อนกลับไปและทำวิจัยเรื่องนี้ได้

you'd find out that comedy

คุณจะพบว่า การเล่าเรื่องตลก

is the second oldest viral profession.

เป็นอาชีพเก่าแก่ที่ฮิตกันที่สุดอันดับสอง

First there were drums

เริ่มจาก การรัวกลอง

and then knock-knock jokes.

แล้ว มุขตลกเคาะประตู (Knock-knock)

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

But it's when you put all of these elements together --

แต่ เมื่อใดที่คุณรวมองค์ประกอบเหล่านี้เข้าด้วยกัน -

when you get the viral appeal of a great joke

เมื่อนั้น ตลกเรื่องนั้นจะได้รับความสนใจอย่างแพร่หลาย

with a powerful punchline

ด้วยมุขตลกสุดเจ๋ง

that's crafted from honesty and integrity,

ที่ถูกบรรจงสร้างขึ้นจากความซื่อสัตย์และ ความมีคุณธรรม

it can have a real world impact

มันสามารถสร้างผลกระทบได้จริง

at changing a conversation.

ต่อการเปลี่ยนอารมณ์การสนทนา

Now I have a close friend, Joel Pett,

ฉันมีเพื่อนสนิทชื่อ โจเอล เพทท์( Joel Pett)

who's the editorial cartoonist

เขาเป็น นักวาดการ์ตูนตลก

for the Lexington Herald-Leader.

ให้กับ เล็กซิงตัน เฮอราลด์-ลีดเดอร์ (Lexington HeraldLeader)

And he used to be the USA Today Monday morning guy.

ก่อนหน้านี้ เขาเคยทำงานกับ รายการ USA Today Monday morning

I was visiting with Joel

ผมไปเยี่ยมโจเอล

the weekend before the Copenhagen conference on climate change opened

วันสุดสัปดาห์ก่อนที่ การประชุมในหัวข้อการเปลี่ยนแปลง ของสภาพอากาศโลกที่โคเปนเฮเกน จะเริ่มมีขึ้น

in December of 2009.

ในเดือนธันวาคมของปี 2009

And Joel was explaining to me

โจเอล อธิบายให้ผมฟังว่า

that, because USA Today

เพราะ หนังสือพิมพ์ ยูเอสเอ ทูเดย์

was one of America's four papers of record,

เป็นหนึ่งในสี่ฉบับที่แจกให้

it would be scanned by virtually everyone in attendance at the conference,

ให้ผู้เข้าร่วมประชุมครั้งนี้ได้อ่าน ใครๆก็สแกนดูมันได้หมด

which meant that, if he hit it out of the park with his cartoon

ซึ่งก็หมายความว่า ถ้าการ์ตูนของเขาได้รับการตีพิมพ์

on Monday, the opening day of the conference,

ในวันจันทร์ ซึ่งเป็นวันแรกของการประชุม

it could get passed around

มันจะถูกส่งผ่านไปทั่ว

at the highest level among actual decision-makers.

ไปจนถึง ระดับคนที่ผู้มีอำนาจตัดสินใจสูงสุดจริงๆ-

So we started talking about climate change.

เราเริ่มคุยกันเรื่องสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง

And it turned out that Joel and I

แต่ กลับกลายเป็นว่า โจเอล และ ผม

were both bothered by the same thing,

ถูกทำให้รู้สึกเบื่อเพราะเรื่องเดียวกัน

which was how so much of the debate

ซึ่งก็คือ เรื่องที่ว่า การอภิปราย

was still focused on the science

เน้นอยู่แต่เรื่องทางวิทยาศาสตร์

and how complete it was or wasn't,

และ ว่าแนวคิดที่ว่า เรื่องนั้นๆจะสำเร็จได้หรือไม่

which, to both of us,

ซึ่ง สำหรับเราทั้งสองคนแล้ว

seems somewhat intentionally off point.

มันดูตั้งใจจะหลุดประเด็น ไปหน่อย

Because first of all, there's this false premise

เพราะ เรื่องแรกเลย คือ การเริ่มด้วยสันนิษฐานผิดๆที่ว่า

that such a thing as complete science exists.

วิทยาศาสตร์ที่สมบูรณ์มีอยู่จริง

Now Governor Perry of my newly-adopted state of Texas

ตอนนี้ ผู้ว่าการรัฐเท็กซัส เพอร์รี่ ของผม ที่เพิ่งรับตำแหน่ง

was pushing this same line this past summer

ในช่วงหน้าร้อนปีที่แล้ว ก็ผลักดันในแนวทางเดียวกัน

at the beginning of his oops-fated campaign

ตั้งแต่ต้นของการรณรงค์หาเสียงที่ค่อนข้างโชคร้าย (oops-fated campaign)

for the Republican presidential nomination,

เพื่อการสมัครเป็นตัวแทน ชิงตำแหน่งประธานาธิบดีจากพรรครีพับลิกัน

proclaiming over and over that the science wasn't complete

เขาประกาศซ้ำแล้วซ้ำเล่า ว่าวิทยาศาสตร์ยังไม่สมบูรณ์

at the same time that 250

ในเวลาเดียวกันกับที่ 250 เขต

out of 254 counties in the state of Texas

จาก 254 เขตในมณฑลรัฐเท็กซัส

were on fire.

กำลังถูกไฟไหม้ป่าโหม

And Perry's policy solution

และ นโยบายการแก้ปัญหาของ เพอร์รี่

was to ask the people of Texas

คือ การขอให้คนเท็กซัส

to pray for rain.

ภาวนาให้ฝนตก

Personally, I was praying for four more fires

โดยส่วนตัว ผมสวดให้ไฟไหม้เพิ่มอีก 4 เขต

so we could finally complete the damn science.

เราจะได้จบกันทีกับหลักวิทยาศาสตร์ห่วยๆนั่น

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

But back in 2009,

แต่เมื่อย้อนไปในปี 2009

the question Joel and I kept turning over and over

คำถามที่โจเอล และผม นำกลับมาคุยกันเรื่อยๆ

was why this late in the game

คือ ทำไมมันถึงสายขนาดนี้

so much energy was being spent talking about the science

กับความพยายามอย่างมากที่จะพูดเรื่องวิทยาศาสตร์

when the policies necessary to address climate change

ในขณะที่ นโยบายที่จำเป็น ในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ

were unequivocally beneficial for humanity in the long run

ที่จะมีผลต่อมนุษยชาติในระยะยาว อย่างหาความสำคัญเทียบเท่ามิได้

regardless of the science.

โดยไม่ต้องสนใจเลยว่าวิทยาศาสตร์จะเป็นอย่างไร

So we tossed it back and forth until Joel came up with this.

เราคุยเรื่องนี้กลับมากลับไป จนกระทั่งโจเอลเสนอสิ่งนี้

Cartoon: "What if it's a big hoax and we create a better world for nothing?"

รูปการ์ตูน: " ถ้าหากว่าทั้งหมดเป็นเรื่องที่กุขึ้นมา ให้เราสร้างโลกที่ดีกว่าที่จะไม่ได้ประโยชน์เลย"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

You've got to love that idea.

คุณต้องรักไอเดียนี้มาก

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

How about that? How about we create a better world for nothing?

คุณคิดว่ายังไงกับการให้เรามาสร้างโลกที่ดีกว่า เพื่อที่จะไม่ได้ประโยชน์อันใดเลย

Not for God, not for country, not for profit --

พระเจ้าก็ไม่ได้ ประเทศก็ไม่ได้ ผลกำไรก็ไม่มี --

just as a basic metric for global decision-making.

ซึ่งก็คือ การใช้ตัวชี้วัดพื้นฐานสำหรับการตัดสินใจทั่วๆไป

And this cartoon hit the bull's eye.

แล้ว การ์ตูนเรื่องนี้ก็ยิงเข้าเป้า

Shortly after the conference was over,

เพียงไม่นาน หลังจากที่การประชุมยุติ

Joel got a request for a signed copy

โจเอล ได้รับการแจ้งขอสำเนาพร้อมลายเซ็นต์

from the head of the EPA in Washington

จาก หัวหน้าหน่วย EPA ใน กรุงวอชิงตัน

whose wall it now hangs on.

ที่แขวนมันไว้บนผนังห้อง

And not long after that, he got another request for a copy

และไม่นานหลังจากนั้น เขาได้รับการแจ้งขอสำเนาอีก

from the head of the EPA in California

จาก หัวหน้าหน่วย EPA ใน แคลิฟอร์เนีย

who used it as part of her presentation

ที่เธอใส่มันเป็นส่วนหนึ่งของการนำเสนองาน

at an international conference on climate change

ที่ วาระการประชุมนานาชาติ เรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ

in Sacramento last year.

ใน แซคราเมนโต เมื่อปีที่ผ่านมา

And it didn't stop there.

และ ไม่จบเพียงแค่นั้น

To date, Joel's gotten requests from over 40 environmental groups,

ถึงวันนี้ โจเอลก็ยังได้รับการแจ้ง ขอสำเนาจากกลุ่มสิ่งแวดล้อม กว่า 40 แห่ง

in the United States, Canada and Europe.

ทั้งใน อเมริกา แคนาดา และยุโรป

And earlier this year,

และ เมื่อต้นปีนี้

he got a request from the Green Party in Australia

เขาได้รับการแจ้งขอจากพรรคอนุรักษ์ในออสเตรเลีย (Green Party in Australia)

who used it in their campaign

ที่ใช้มันในการรณรงค์หาเสียงของพวกเขา

where it became part of the debate

มันกลายเป็นส่วนหนึ่งของการอภิปราย

that resulted in the Australian parliament

ที่ส่งผลให้รัฐสภาออสเตรเลีย

adopting the most rigorous carbon tax regime

มีมติรับในที่ประชุม ให้ข้อบังคับเรื่องภาษีคาร์บอนที่เข้มงวด

of any country in the world.

ที่สุดในโลก มีผลบังคับใช้

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

That is a lot of punch

หมัดนี้หนักจริงๆ

for 14 words.

กับตัวหนังสือเพียง 14 คำ

So my suggestion to those of you out here

คำแนะนำของผม ที่ให้แก่ คุณๆทั้งหลายที่

who are seriously focused on creating a better world

มุ่งมั่น จริงจัง กับการสร้างโลกที่ดีกว่านี้

is to take a little bit of time each day

คือ ให้สละเวลาเพียงเล็กน้อยในแต่ละวัน

and practice thinking funny,

ไปหัดคิดอะไรที่มันตลกๆซะบ้าง

because you might just find the question that you've been looking for.

เพราะ คุณอาจเจอคำถามที่คุณกำลังมองหาอยู่ก็ได้นะ

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)