Wade Davis: Cultures at the far edge of the world

Reviewer:

You know, one of the intense pleasures of travel

మీకు తెలుసా, వివిధ ప్రా౦తాలను స౦దర్శి౦చడ౦లో ఎ౦త ఆన౦ద౦ ఉ౦టు౦దో

and one of the delights of ethnographic research

అదే సమయ౦లో మానవ జాతులపై జరిగే పరిశోధనలో పాల్గొనడ౦ మరి౦త సంతోషం కలిగిస్తు౦ది

is the opportunity to live amongst those

ఈ క్రమ౦లో ఇప్పటికీ తమ ప్రాచీన జీవన విధానాన్ని

who have not forgotten the old ways,

పాటిస్తున్న ప్రజలను కలుసుకునే అవకాశ౦ కలుగుతు౦ది

who still feel their past in the wind,

తమ గతం ఇంకా ఆ గాలుల్లోనే ఉందనుకుంటూ,

touch it in stones polished by rain,

వర్షపుచినుకులు కడిగే ఆ రాతిముక్కలను తడుముతూ,

taste it in the bitter leaves of plants.

వగరుగా ఉండే చెట్ల ఆకుల్ని తింటూ,

Just to know that Jaguar shamans still journey beyond the Milky Way,

పాలపుంతల అవతల ఇంకా మంత్రగాళ్లు తిరుగాడుతూ ఉంటారని నమ్ముతూ

or the myths of the Inuit elders still resonate with meaning,

లేదా తమ పూర్వీకులు చుట్టుపక్కల నడయాడుతూ తమని నడిపిస్తారని విశ్వసిస్తూ

or that in the Himalaya,

లేదా ఆ హిమాలయాల్లో ఉ౦డే

the Buddhists still pursue the breath of the Dharma,

బౌద్ధమతస్తుల్లా ధర్మం ఇంకా అక్కడే ఉందనే విశ్వాసంతో దాన్ని శ్వాసిస్తూ,

is to really remember the central revelation of anthropology,

మానవశాస్త్రం వెలికితీసే కీలక ఘట్టాల్ని గుర్తిస్తూ

and that is the idea that the world in which we live

మనం ప్రస్తుతం నివసిస్తున్న ఆధునిక ప్రపంచపు భావనల్లోని

does not exist in some absolute sense,

నమ్మకాల ఆధారంగా మనుగడసాగించలేదని తెలిసినా,

but is just one model of reality,

కానీ ఇది వాస్తవరూపంలో ఉన్న ఒక నమూనాగా,

the consequence of one particular set of adaptive choices

ఒకేవిధమైన జీవన విధానాన్ని శతాబ్దాలతరబడి కొనసాగించడం మూలంగా

that our lineage made, albeit successfully, many generations ago.

మన వంశాలు పుట్టుక, ఎన్నో తరతరాల క్రింద ఏర్పడి౦ది.

And of course, we all share the same adaptive imperatives.

ఎలాగూ, మనం అలవాటైన అలవాట్లనే పంచుకుంటుంటాము.

We're all born. We all bring our children into the world.

మనం ఇక్కడే జన్మించాము. మన వారసుల్ని ఈలోకంలోకి తీసుకొచ్చాము.

We go through initiation rites.

మనం యవ్వనంలోకి వచ్చే సంస్కారాలను జరుపుకుంటాం.

We have to deal with the inexorable separation of death,

మరణ౦ మనల్ని ఎడబాటుకు గురిచేస్తు౦దని తెలిసికూడా

so it shouldn't surprise us that we all sing, we all dance,

హాయిగా పాటలుపాడుకు౦టాఒ, నృత్యం చేస్తాం,

we all have art.

మనందరిలో ఇలా౦టి కళలున్నాయి.

But what's interesting is the unique cadence of the song,

కానీ మనపాటల్లో ప్రత్యేకంగా ఉ౦డే తాళం

the rhythm of the dance in every culture.

ప్రతీ సంస్కృతికీ ప్రత్యేకమైనటువంటి నాట్యంలో ఉ౦డే రిధం ఆసక్తికర౦గా ఉ౦టాయి.

And whether it is the Penan in the forests of Borneo,

అది బోర్నియో అడవుల్లో ఉన్న పెనన్ అయినా,

or the Voodoo acolytes in Haiti,

లేదా హైతీ లోని వూడూ అకోలైట్స్ అయినా,

or the warriors in the Kaisut desert of Northern Kenya,

వారు ఉత్తర కెన్యా కైసట్ ఎడారుల్లోని పోరాట యోధులైనా,

the Curandero in the mountains of the Andes,

అలాగే అండీస్ పర్వతశ్రేణుల్లోని కురాండెరోలైనా,

or a caravanserai in the middle of the Sahara --

లేదా సహారా మధ్యలోని కరవన్సెరాయ్ అయినా, ఎవరికి వారు ప్రత్యేకతను కలిగివు౦టారు.

this is incidentally the fellow that I traveled into the desert with

ఇతను కాకతాళీయ౦గా నాతో కలిసి ఒక నెల క్రిత౦

a month ago --

ఎడారుల్లో ప్రయాణ౦ చేసిన వ్యక్తి,

or indeed a yak herder in the slopes of Qomolangma,

అతను వాస్తవ౦గా క్వోమోలాంగ్మా లోయల్లోని జడలబర్రెల మందను కాచే కాపరి

Everest, the goddess mother of the world.

ఎవరెస్ట్ శిఖర౦. ప్రప౦చానికి తల్లిలా౦టి దేవత.

All of these peoples teach us that there are other ways of being,

ఈ ప్రజలంతా తామొక విభిన్న శైలికి చెందినవారమని మనకు ప్రభోధిస్తారు,

other ways of thinking,

తమది మరో ఆలోచనా ధోరణి అనీ,

other ways of orienting yourself in the Earth.

భూమిపై మనయొక్క స్థానంపై మరోరకమైన దృష్టి అనీ గుర్తు చేస్తారు.

And this is an idea, if you think about it,

ఒకవేళ మీరు దీని గూర్చి ఆలోచిస్తే, ఈ భావన,

can only fill you with hope.

మీలో ఆశలను ని౦పుతు౦ది.

Now, together the myriad cultures of the world

ప్రస్తుతం, ప్రపంచంలోని అంతులేని సంస్కృతులన్నీ కలిసి

make up a web of spiritual life and cultural life

ఆధ్యాత్మికమైన మరియు సాంస్కృతికమైన జీవనానికి సంబంధించిన వలయాన్ని తయారుచేసి

that envelops the planet,

దాన్ని ఈ గ్రహంచుట్టూ అల్లుకునేలా చేశాయి,

and is as important to the well-being of the planet

ఇది మన గ్రహం యొక్క మనుగడకు ఎంతో ముఖ్యం

as indeed is the biological web of life that you know as a biosphere.

మనం జీవావరణంగా వ్యవహరించే జీవన సంబంధమైన బయాలాజికల్ వెబ్ ఇది.

And you might think of this cultural web of life

మీరు దీన్ని జీవితంయొక్క కల్చరల్ వెబ్ గానూ భావించవచ్చు

as being an ethnosphere,

ఎందుకంటే ఇది సకల జాతుల సమ్మేళనం కాబట్టి

and you might define the ethnosphere

మీరు ఈ జాతుల సమ్మేళనాన్ని వివరి౦చడానికి

as being the sum total of all thoughts and dreams, myths,

కొన్ని వేనవేల ఆలోచనలు మరియు స్వప్నాలు, మూఢ విశ్వాసాలు,

ideas, inspirations, intuitions brought into being

భావనలు,ప్రేరణలు, వాస్తవరూపం దాల్చిన ఊహల రూపాలు వాడుకు౦టారు.

by the human imagination since the dawn of consciousness.

మానవ ఊహాత్మక శక్తి చైతన్యం యొక్క వేకువ జామున వెల్లివిరిసిన భావనలు కూడా ఇ౦దులో ఉన్నాయి.

The ethnosphere is humanity's great legacy.

ఈ ఎథ్నోస్పియర్ మానవాళికి ఒక గొప్ప పారంపరిక ఆస్తి

It's the symbol of all that we are

ఇది మన౦దరి ఉనికికి గుర్తు

and all that we can be as an astonishingly inquisitive species.

అ౦తే కాదు ఆశ్చర్యకర౦గా మన౦ద౦ర౦ ఒక్కో ప్రత్యేక జాతికి చె౦దిన వారమని ఎథ్నోస్ఫియర్ చెబుతు౦ది.

And just as the biosphere has been severely eroded,

అలాగే తీవ్రంగా క్షయానికి గురైన జీవావరణం లాగే,

so too is the ethnosphere

ఈ ఎథ్నోస్పియర్ కూడా

-- and, if anything, at a far greater rate.

-- మరీ చెప్పాలంటే మరింత వేగవంతమైన రేటుతో క్షయానికి గురవుతోంది.

No biologists, for example, would dare suggest

ఏ ఒక్క జీవశాస్త్రవేత్తయినా, ధైర్యంగా

that 50 percent of all species or more have been or are

మొత్త౦ జీవరాశిలో 50% పైగా జాతులన్నీ లేదా అంతకుపైగానే

on the brink of extinction because it simply is not true,

అంతర్ధాన దశకు చేరువలో ఉన్నాయని చెప్పగలడా? ఇది నిజం మాత్రమేకాదు,

and yet that -- the most apocalyptic scenario

మరి౦త- దారుణమైన భవిష్యత్ చిత్రానికి గుర్తు

in the realm of biological diversity --

జీవావరణం వైవిధ్యం యొక్క పరిధిని గమనిస్తే

scarcely approaches what we know to be the most optimistic scenario

సాంస్కృతిక వైవిధ్యం పరిధికూడా, మన౦ అనుకు౦టున్న౦త

in the realm of cultural diversity.

ఆశావహ౦గా లేదు.

And the great indicator of that, of course, is language loss.

దానికి మరో ప్రముఖమైన సూచిక, భాషలు ఉనికిని కోల్పోవడం.

When each of you in this room were born,

ఈ గదిలో ఉన్న మనందరిలో ఒక్కొక్కరూ పుట్టినపుడు,

there were 6,000 languages spoken on the planet.

ఈ భూమిపైన అప్పుడు 6,000 లకు పైగా భాషలు మాట్లాడబడేవి.

Now, a language is not just a body of vocabulary

భాష అనేది ఆ భాషాజ్ఞానానికి సంబంధించిన దేహం మాత్రమే కాదు

or a set of grammatical rules.

లేదా కొన్ని వ్యాకరణ సూత్రాల పట్టిక కాదు.

A language is a flash of the human spirit.

భాష మానవ ఆత్మకు సంబంధించిన సంకేతం.

It's a vehicle through which the soul of each particular culture

ప్రతీ సంస్కృతికి సంబంధించిన ఆత్మ ఆ వాహకం ద్వారా నిరంతరం ప్రవహించి

comes into the material world.

తద్వారా ఈ వాస్తవిక ప్రపంచంలోకి చేరుకుంటుంది.

Every language is an old-growth forest of the mind,

ప్రతీ భాష మానవ మెదడుయొక్క ఆపాత మధురాల అరణ్యం,

a watershed, a thought, an ecosystem of spiritual possibilities.

ఒక నదీమూలం, ఒక భావన, ఆధ్యాత్మిక అవకాశాల యొక్క పర్యావరణం

And of those 6,000 languages, as we sit here today in Monterey,

మరి ఆ 6,000 భాషల్లో, మనం ఇక్కడ మాంటిరేలో కూర్చున్నప్పుడు,

fully half are no longer being whispered into the ears of children.

సగానికి పైగా భాషలు చిన్నారుల శ్రవణాల్లోకి జాలువారడం మానేశాయి.

They're no longer being taught to babies,

ఆ భాషలను తమ వారసులకు నేర్పించబడడం లేదు,

which means, effectively, unless something changes,

అంటే దానర్ధం, ఖచ్చితంగా, ఏదో మార్పు సంభవిస్తే తప్ప,

they're already dead.

అవి ఇప్పటికే నశించిపోయినట్లే.

What could be more lonely than to be enveloped in silence,

నిశ్శబ్దం యొక్క కరాళ కౌగిలిలో ఒంటరిగా ఉండడం కన్నా ఒంటరితనం ఏది,

to be the last of your people to speak your language,

మీ భాషను ఉచ్చరించే వారిలో మీరే చివరివారిగా మిగిలిపోతే,

to have no way to pass on the wisdom of the ancestors

మీ తాత ముత్తాతలు నేర్పిన విజ్ఞానాన్ని పంచే అవకాశం లేనప్పుడు

or anticipate the promise of the children?

మీ చిన్నారులు మీ భాషను భావితరాలకు అ౦దిస్తారని కలలుకనడ౦ సబబా?

And yet, that dreadful fate is indeed the plight of somebody

ఇంకా, భయానకమైన విధి ఏమిటంటే కొంతమంది దురదృష్టవశాత్తూ

somewhere on Earth roughly every two weeks,

ఈ భూమ్మీద సుమారుగా ప్రతీ పక్షం రోజులకూ ఒకసారి,

because every two weeks, some elder dies

పక్షం రోజులకో కుటుంబంలోని చివరి పెద్ద మరణిస్తాడు కాబట్టి అతడు

and carries with him into the grave the last syllables

ప్రాచీన యుగానికి చెందిన భాషతో సహా.

of an ancient tongue.

తనతో పాటు తన భాష యొక్క చివరిమూలాల్ని సమాధిలో కలిపేస్తాడు

And I know there's some of you who say, "Well, wouldn't it be better,

మీలో కొంతమందికి అనిపించవచ్చు, "దీనివల్ల కలిగే నష్ట౦ ఏ౦టని?"

wouldn't the world be a better place

మనందరికి చెందిన ఈ ప్రపంచం మరింత సుందరంగా కనిపి౦చవచ్చు,

if we all just spoke one language?" And I say, "Great,

ఒకవేళ మనమందరం ఒకే భాష మాట్లాడితే? అద్భుత౦గా ఉ౦టు౦ది కదూ,

let's make that language Yoruba. Let's make it Cantonese.

అలాగైతే మనం యోరుబా లేదా కాంటోనీస్ భాషను ఎన్నుకుందాం.

Let's make it Kogi."

లేద౦టే కోగి భాషను వాడదాం."

And you'll suddenly discover what it would be like

మరి అప్పుడు వెంటనే మీకు గుర్తుకురావచ్చు మీరు ఇక

to be unable to speak your own language.

మీ స్వంత భాషను మాట్లాడలేకపోవచ్చు అనే విషయం.

And so, what I'd like to do with you today

అందుకే నేను మిమ్మల్ని ఈరోజు

is sort of take you on a journey through the ethnosphere,

ఎథ్నోస్పియర్ యొక్క ప్రయాణానికి తీసుకెళ్ళదలిచాను --

a brief journey through the ethnosphere,

ఎథ్నోస్పియర్ గుండా చేసే ఈ చిన్న ప్రయాణం

to try to begin to give you a sense of what in fact is being lost.

మనం ఏ౦ కోల్పోబోతున్నాం అనే సత్యాన్ని క్లుప్త౦గా వివరిస్తు౦ది.

Now, there are many of us who sort of forget

ఇప్పుడు, మనలో చాలా మంది నేను ఇ౦తకుము౦దు చెప్పిన

that when I say "different ways of being,"

" విభిన్నంగా జీవించడం ," అనే విషయాన్ని మరచిపోయి ఉ౦టారు.

I really do mean different ways of being.

వివిధ రకాలుగా జీవించడం అనేది ఊహ కాదు, వాస్తవ౦.

Take, for example, this child of a Barasana in the Northwest Amazon,

ఉదాహరణకు, ఆగ్నేయ అమేజాన్ ప్రాంతంలోని బరాసనా పిల్లల్నే తీసుకుందాం,

the people of the anaconda

అనకొండా ప్రజలుగా చెప్పబడే వీరు

who believe that mythologically they came up the milk river

పురాతన విశ్వాసాల ఆధారంగా తాము క్షీర సముద్రం ద్వారా

from the east in the belly of sacred snakes.

పవిత్రమైన సర్పాలయొక్క ఉదరంలోంచి తూర్పునుంచి వచ్చామనుకుంటారు.

Now, this is a people who cognitively

ఇప్పుడు, ఈ ప్రజలు స్పష్టంగా

do not distinguish the color blue from the color green

ఆకుపచ్చ రంగూ, నీలిరంగుకూ మధ్య తేడా కనుక్కోలేరు

because the canopy of the heavens

ఎ౦దుక౦టే, అక్కడ ఉ౦డే దట్టమైన అడవి స్వర్గపు అ౦చులను తాకుతూ

is equated to the canopy of the forest

నీలిర౦గు ఆకాశ౦ కూడా ఆకుపచ్చగా కనిపిస్తు౦ది.

upon which the people depend.

అక్కడి ప్రజలు ఆ ఆకుపచ్చని చెట్లమీదే ఆధారపడి ఉన్నారు.

They have a curious language and marriage rule

వారు ఆసక్తికరమైన భాష మరియు వివాహ పద్ధతి కలిగి ఉన్నారు

which is called "linguistic exogamy:"

దాన్ని భాషాపరమైన బహిర్వివాహంగా చెప్పవచ్చు:

you must marry someone who speaks a different language.

ఆ తెగవారు తప్పనిసరిగా మరో భాషను మాట్లాడేవారినే వివాహం చేసుకోవాలి.

And this is all rooted in the mythological past,

ఇవన్నీ వారి పురాణాలలోని గాథలతో ముడివడి ఉన్నాయి.

yet the curious thing is in these long houses,

ఈ తెగవారి పొడవైన ఇళ్లలోకి తొంగిచూస్తే

where there are six or seven languages spoken

ఆసక్తికరంగా ఒక కుటుంబంలోనే ఆరు లేదా ఏడు భాషలు మాట్లాడడం కనిపిస్తుంది

because of intermarriage,

భాషాంతర వివాహాలే ఇ౦దుకు కారణ౦,

you never hear anyone practicing a language.

మీరు ఎవరూ భాషను మాట్లాడడం నేర్చుకోవడాన్ని చూసి ఉ౦డరు.

They simply listen and then begin to speak.

వారు ఇతరులు మాట్లాడేదాన్ని విని మాట్లాడడం మొదలుపెడ్తారు.

Or, one of the most fascinating tribes I ever lived with,

నేను కలుసుకున్న అత్యంత ఆసక్తికరమైన తెగల్లో,

the Waorani of northeastern Ecuador,

ఈశాన్య ఈక్వెడార్ లోని వోరానీ తెగ ఒకటి,

an astonishing people first contacted peacefully in 1958.

వారు చాలా వి౦తగా ఉ౦డే మనుషులు, వీరిని నేను మొదటిసారి 1958 లో కలిశాను,

In 1957, five missionaries attempted contact

1957 లో ఐదు మిషనరీలు వీరిని కలిసేందుకు ప్రయత్నించాయి

and made a critical mistake.

కాని ఆ క్రమ౦లో వారు ఒక ముఖ్యమైన పొరపాటుచేశారు.

They dropped from the air

వాళ్లు ఆకాశంలోంచి విమానాల ద్వారా

8 x 10 glossy photographs of themselves

వాళ్ల యొక్క నిలువెత్తు చిత్రాలను జారవిడిచారు.

in what we would say to be friendly gestures,

మనం స్నేహపూర్వకంగా భావించే సంజ్ఞలతో,

forgetting that these people of the rainforest

ఈ వర్షాధారపు అడవుల ప్రజలు తమను

had never seen anything two-dimensional in their lives.

జీవితంలో ఎప్పుడూ తాము ప్రతిబింబాలుగా చూసుకొని ఉండరన్న వాస్తవాన్ని విస్మరించి, వారిని కలిసే ప్రయత్న౦ చేశారు.

They picked up these photographs from the forest floor,

వారు అడవి ఉపరితలం నుంచి కి౦దికి జారిన ఆ ఫోటోలను తీసిచూసి,

tried to look behind the face to find the form or the figure,

ఆ ముఖాల వెనుక దేహం కోసం వెతికి చూశారు ఎంతప్రయత్నించినా,

found nothing, and concluded that these were calling cards

వాటి వెనుక దేహాలేవీ కనిపించకపోయేసరికి అవి దెయ్యాలు పంపిన సంకేతాలుగా నిశ్చయించుకొని

from the devil, so they speared the five missionaries to death.

ఆ ఐదుగురు మిషనరీలనూ బల్లేలతో పొడిచి చంపేశారు.

But the Waorani didn't just spear outsiders.

కానీ వోరానీలు బయటి వాళ్లను మాత్రమే కాదు.

They speared each other.

వాళ్లని వాళ్లే బల్లేలతో పొడిచి చంపుకుంటారు.

54 percent of their mortality was due to them spearing each other.

వారిలో 54% మరణాలు ఒకళ్లనొకళ్లు చంపుకోవడం వల్లనే సంభవిస్తాయి.

We traced genealogies back eight generations,

వాళ్ల వంశవృక్షాన్ని పరిశీలించి ఎనిమిది తరాలకు పూర్వానికి వెళ్లగా,

and we found two instances of natural death

అప్పుడు రెండు సందర్భాలలో మాత్రమే సహజ మరణాలు సంభవించాయి

and when we pressured the people a little bit about it,

దాని గురించి అక్కడి ప్రజల్ని గుచ్చి గుచ్చి అడిగిన మీదట

they admitted that one of the fellows had gotten so old

వారు చెప్పిందేమంటే వారిలో ఒక వ్యక్తి బాగా వయమీరడ౦ వల్ల

that he died getting old, so we speared him anyway. (Laughter)

చనిపోయేటట్లున్నాడట, అందుకే అతన్ని పొడిచి చంపేశాము. (నవ్వులు)

But at the same time they had a perspicacious knowledge

కానీ వారికి అడవి గురించి గల విజ్ఞానం

of the forest that was astonishing.

ఆత్యద్భుతమైనది.

Their hunters could smell animal urine at 40 paces

వాళ్ల వేటగాళ్లు జంతువుల మూత్రపు వాసనను 40 అడుగుల దూరం నుంచే గుర్తి౦చి

and tell you what species left it behind.

అది ఏ జంతువుదో మీకు చెప్పగలరు.

In the early '80s, I had a really astonishing assignment

80 దశకంలోని తొలినాళ్లలో నన్నో విభ్రాంతికరమైన పని నిర్వహించాల్సిందిగా

when I was asked by my professor at Harvard

హార్వార్డ్ లోని మా ప్రొఫెసర్ కోరారు

if I was interested in going down to Haiti,

ఒకవేళ హైతీకి వెళ్ళేందుకు ఆసక్తి చూపినట్లితే,

infiltrating the secret societies

డ్యువాలియర్ ఫౌండేషన్ లో సభ్యులైన

which were the foundation of Duvalier's strength

రహస్య సమాజాల్లోకి,

and Tonton Macoutes,

మరియు టాంటన్ మకౌట్స్ లోకి ప్రవేశి౦చి

and securing the poison used to make zombies.

జాంబీలను తయారుచేసేందుకు అవసరమైన విషాన్ని సేకరించడం నేను చేయాల్సిన పని.

In order to make sense out of sensation, of course,

సెన్షేషన్ సృష్టించే ఈ పనిని చేసేము౦దు

I had to understand something about this remarkable faith

ఈ ఆశ్చర్యకరమైన నమ్మకాన్ని గురించి అర్ధం చేసుకోవాల్సి వచ్చింది

of Vodoun. And Voodoo is not a black magic cult.

ఆ క్రమ౦లో వొడౌన్, మరియు వూడూ అనేది చేతబడులు చేసే తెగ కాదని.

On the contrary, it's a complex metaphysical worldview.

నమ్మకానికి విరుద్ధంగా, ప్రపంచాన్ని సంక్లిష్ట తాత్విక దృష్టితో చూస్తే.

It's interesting.

అది చాలా ఆసక్తికరంగా ఉ౦టు౦ది.

If I asked you to name the great religions of the world,

మిమ్మల్ని ప్రపంచంలోని గొప్ప మతాలేమిటి అని నేనడిగితే,

what would you say?

మీరేం చెబుతారు?

Christianity, Islam, Buddhism, Judaism, whatever.

క్రిస్టియానిటీ, ఇస్లాం, బౌద్ధ మతం, జుడాయిజం ఇంకా ఏవో.

There's always one continent left out,

అయినా ఇంకా ఎప్పటికీ ఒక ఖండం మాత్రం వదిలేస్తారు,

the assumption being that sub-Saharan Africa

సబ్ సహారా ఆఫ్రికాలో

had no religious beliefs. Well, of course, they did

మత విశ్వాసాలు ఏమీ లేవని నమ్మక౦గా చెబుతారు. కానీ, అక్కడా ఉన్నాయి

and Voodoo is simply the distillation

ఈ వూడూ తెగ సైతం మతాల లాగానే

of these very profound religious ideas

అదీ మత విశ్వాసాల ఆధారంగానే

that came over during the tragic Diaspora of the slavery era.

బానిసత్వయుగపు దీనావస్థల ఫలితంగా వచ్చింది.

But, what makes Voodoo so interesting

కానీ వూడూలను ఆసక్తికరంగా మార్చేదేమంటే

is that it's this living relationship

చనిపోయినవారు మరియు జీవించి ఉన్న వారి మధ్య

between the living and the dead.

ఉ౦డే ప్రత్యక్ష సంబంధం

So, the living give birth to the spirits.

అందుకే బ్రతికున్నవారు ఆత్మలకు జన్మ నిస్తారు.

The spirits can be invoked from beneath the Great Water,

ఈ ఆత్మలు పాతాళ లోకాల్లోని ప్రవహించే నీటినుంచి బయటకు తీసుకురాబడతాయి,

responding to the rhythm of the dance

వారు చేసే నృత్యానికి ప్రతిస్పందించి

to momentarily displace the soul of the living,

తక్షణం బ్రతికి ఉన్న జీవులలోని ఆత్మ మార్చబడుతుంది

so that for that brief shining moment, the acolyte becomes the god.

ఆ క్షణంలో వచ్చే ప్రకాశవంతమైన వెలుగులో సామాన్యుడు భగవంతుడిగా మారుతాడు

That's why the Voodooists like to say

అందుకే వూడూలు మనని చూసి ఏమ౦టారో తెలుసా

that "You white people go to church and speak about God.

“ మీ తెల్ల జాతీయులు చర్చికి వెళ్లి భగవంతుడిని ప్రార్ధిస్తారు.

We dance in the temple and become God."

మేం మాత్రం దేవాలయానికి వెళ్లి నృత్యం చేసి భగవంతుడిగా మారతాం.”

And because you are possessed, you are taken by the spirit --

మీరు వస్తు వ్యామోహం కలవారు కాబట్టి మీరు ఆత్మలచేత తీసుకొనిపోబడతారు,

how can you be harmed?

మీరు ఎలా శిక్షింపబడతారు?

So you see these astonishing demonstrations:

అందుకే మీరు ఈ ఆశ్చర్యకర రీతిలోని ప్రదర్శనలు చూస్తారు:

Voodoo acolytes in a state of trance

వూడూ ప్రజలు ఒకరకమైన ట్రాన్స్ లో ఉన్నట్లుగా ఉంటారు

handling burning embers with impunity,

మండే వస్తువులను కాగడాలను ఏ నొప్పీ గాయంలేకుండా ముట్టుకోవడం,

a rather astonishing demonstration of the ability of the mind

మనోధైర్యం యొక్క ఒక అద్భుతమైన ప్రదర్శనగా భావించవచ్చు

to affect the body that bears it

దాన్ని శరీరం తట్టుకోగలిగే విధంగా

when catalyzed in the state of extreme excitation.

ఒక రకమైన పూనకం వంటి స్థితికి చేరతారు

Now, of all the peoples that I've ever been with,

ఇప్పుడు, నేను కలుసుకున్నతెగల ప్రజలందరిలో,

the most extraordinary are the Kogi

అతి ప్రత్యేకమైన వారు కోగి ప్రజలు

of the Sierra Nevada de Santa Marta in northern Colombia.

వీరు ఉత్తర కాంబోడియా లోని సియెరా డీ శాంటా మార్టాకు చెందినవారు

Descendants of the ancient Tairona civilization

ప్రాచీనమైన టైరన్నస్ నాగరికతకు వారసులు

which once carpeted the Caribbean coastal plain of Colombia,

ఈ నాగరికత ఒకప్పుడు కొలంబియాలోని కరీబియన్ తీరప్రాంతాలలో పరిఢవిల్లింది.

in the wake of the conquest,

దండయాత్రల ఫలితంగా,

these people retreated into an isolated volcanic massif

ఈ ప్రజలు ఏకాంతంగా ఉన్న అగ్నిపర్వత ప్రాంతాలకు పారిపోయారు

that soars above the Caribbean coastal plain.

అది కరీబియన్ తీరప్రాంతాల్ని బోసిపోయేలా చేసింది.

In a bloodstained continent,

ఈ రక్తసిక్తమైన ఖండంలో,

these people alone were never conquered by the Spanish.

కేవలం ఈ ప్రజల్ని మాత్రమే స్పానియన్లు జయించలేకపోయారు.

To this day, they remain ruled by a ritual priesthood

ఈ రోజుకు కూడా, వారు మతగురువుల పరిపాలనలోనే ఉన్నారు.

but the training for the priesthood is rather extraordinary.

కానీ ఆ మతగురువు ఎంపిక వ్యవహారం మరియు శిక్షణ విలక్షణంగా ఉంటుంది

The young acolytes are taken away from their families

పసివారినే వారి కుటుంబాలనుంచి తీసుకెళ్తారు.

at the age of three and four,

అదీ మూడు మరియు నాలుగు సంవత్సరాల పసి ప్రాయంలోనే,

sequestered in a shadowy world of darkness

ఏకాంతంగా ప్రవాసంలోని చీకటి ప్రపంచంలో

in stone huts at the base of glaciers for 18 years:

మంచుపర్వతాల సానువుల్లోని రాతి గుడిసెల్లో 18 సంవత్సరాలు వచ్చేవరకు ఇలా ఉంచుతారు

two nine-year periods

ఈ కాలాన్ని రెండు తొమ్మిది సంవత్సరాల అర్ధభాగాలుగా చేసి

deliberately chosen to mimic the nine months of gestation

కావాలనే తొమ్మిది నెలలుగా నిర్ణయించి గర్భధారణ వ్యవధిని అనుకరించడం జరుగుతుంది

they spend in their natural mother's womb;

తమ తల్లి గర్భంలో తొమ్మిది నెలలు గడిపినట్లుగానే

now they are metaphorically in the womb of the great mother.

మరో గొప్ప మాత గర్భంలో మార్పు చెందడంకోసం గడుపుతారు.

And for this entire time,

ఈ మొత్తం సమయంలో,

they are inculturated into the values of their society,

వారి సమాజం యొక్క విలువలను నిలువెల్లా జీర్ణించుకుంటారు,

values that maintain the proposition that their prayers

వారి ప్రార్ధనల ద్వారా తీసుకురాబడిన విలువలను పరిరక్షించడం

and their prayers alone maintain the cosmic --

మరియు వారి ప్రార్ధనలు మాత్రమే విశ్వాన్ని రక్షిస్తాయి --

or we might say the ecological -- balance.

దీనినే మనం పర్యావరణ- సమతుల్యతగా చెప్పుకోవచ్చు.

And at the end of this amazing initiation,

ఈ విచిత్రమైన శిక్షణ తర్వాత,

one day they're suddenly taken out

ఒకరోజు వారు అకస్మాత్తుగా బయటికితేబడతారు

and for the first time in their lives, at the age of 18,

తమ జీవితంలో మొట్టమొదటిసారిగా, 18 సంవత్సరాల వయసులో,

they see a sunrise. And in that crystal moment of awareness

వారు సూర్యోదయాన్ని చూస్తారు. ఆ మధురమైన అవగాహనకలిగే క్షణంలో

of first light as the Sun begins to bathe the slopes

సూర్య భగవానుని లేత ప్రభాత కిరణాలు ఆ పల్లపు ప్రాంతాల్ని స్నానిస్తుంటాయి

of the stunningly beautiful landscape,

అటువంటి అద్భుతమైన ప్రకృతిదృశ్యమైన సూర్యోదయ వేళలో

suddenly everything they have learned in the abstract

అకస్మాత్తుగా అప్పటివరకూ నేర్చుకున్న విద్య అంతా స్ఫురణకు వచ్చి

is affirmed in stunning glory. And the priest steps back

దిగ్బ్రాంతిని కలుగజేస్తుంది. అప్పుడు మత గురవు అడుగు పెట్టి

and says, "You see? It's really as I've told you.

ఇలా అంటాడు, " ఇలా చూడండీ? నేను మీకు చెప్పిన సత్యం ఇదే.

It is that beautiful. It is yours to protect."

ఇది చూడండి ఎంత అందంగా ఉందో. దీన్ని రక్షించాల్సిన బాధ్యత మీదే."

They call themselves the "elder brothers"

వాళ్లు తమని తాము పెద్దన్నలుగా పిలుచుకుంటారు

and they say we, who are the younger brothers,

సోదరులైన చిన్నవారే

are the ones responsible for destroying the world.

ఈ ప్రపంచం యొక్క వినాశనానికి కారణభూతులని వారి విశ్వాస౦.

Now, this level of intuition becomes very important.

ఇప్పుడు, ఈ స్థాయిలోని సహజ జ్ఞానం చాలా ముఖ్యమైనదిగా మారుతుంది.

Whenever we think of indigenous people and landscape,

ఎప్పుడైనా మనం స్వదేశీ ప్రజలు మరియు ప్రకృతి గురించి ఆలోచిస్తామో,

we either invoke Rousseau

మనం రూసోను తల్చుకోవడం గానీ

and the old canard of the "noble savage,"

లేదా ఒక పురాతన కట్టుకథను గానీ,

which is an idea racist in its simplicity,

లేదా జాత్యహంకార ధోరణితో

or alternatively, we invoke Thoreau

మనం థోరోను గుర్తుకు తెచ్చుకొని,

and say these people are closer to the Earth than we are.

వీళ్లు మనకన్నా భూమికి మరింత దగ్గరి మిత్రులని చెప్తాము

Well, indigenous people are neither sentimental

కానీ, స్వదేశానికి చెందిన ప్రజలు రాగబంధాలకు తోడుగా గానీ

nor weakened by nostalgia.

పాత జ్ఞాపకాలతో హీనంగా మారరు

There's not a lot of room for either

అక్కడ వేటికీ స్థానం లేదు అవి

in the malarial swamps of the Asmat

అస్మత్ కు చెందిన మలేరియా వ్రేళ్లయినా

or in the chilling winds of Tibet, but they have, nevertheless,

లేదా టిబెట్ కు చెందిన చల్లటి గాలులైనా, కానీ అవి, ఎలా ఉన్నా

through time and ritual, forged a traditional mystique of the Earth

కాల పరిస్థితులకు అతీతంగా, భూమి యొక్క సంప్రదాయిక అంతరార్ధాన్ని నెలకొల్పాయి.

that is based not on the idea of being self-consciously close to it,

అది తమ సహజ సిద్ధంగా దగ్గరగా ఉండాలన్న భావనతో కాకుండా,

but on a far subtler intuition:

సహజ సిద్ధమైన సున్నిత జ్ఞానంతో:

the idea that the Earth itself can only exist

భూమి తనకు తానుగా మాత్రమే మనుగడ సాగించగలదనే ఆలోచన

because it is breathed into being by human consciousness.

ఎందుకంటే అది మానవుల యొక్క జ్ఞానం వల్లనే ఊపిరి పీల్చుకోగలదు.

Now, what does that mean?

ఇప్పుడు, దానికి అర్ధమేమిటి?

It means that a young kid from the Andes

దాని అర్ధం అండీస్ లోని ఒక చిన్న పిల్లాడు

who's raised to believe that that mountain is an Apu spirit

ఎవరైతే ఆ పర్వతాలు అపూ ఆత్మలని భావిస్తూ పెరుగుతాడో

that will direct his or her destiny

అది అతని లేదా ఆమె అదృష్టాన్ని నిర్ణయిస్తుంది

will be a profoundly different human being

అది వారిని విభిన్నమైన వారిగా చేస్తుంది

and have a different relationship to that resource

వారి వనరులతో వారికి విభిన్నమైన సంబంధాన్ని కలుగజేస్తుంది

or that place than a young kid from Montana

లెదా అదే స్థానంలో మోంటానాలోని ఒక చిన్న పిల్లాణ్ని తీసుకుంటే

raised to believe that a mountain is a pile of rock

ఆ పర్వతం ఒక రాతి కట్టడం అని భావిస్తూ పెరగడం వల్ల

ready to be mined.

దాన్ని తవ్వితీసేందుకు సిద్ధపడ్తాడు.

Whether it's the abode of a spirit or a pile of ore is irrelevant.

అది ఆత్మ యొక్క సమున్నత శిఖరమైనా లేక కుప్పగా పోసిన ఖనిజమైనా మనకనవసరం.

What's interesting is the metaphor that defines the relationship

మనకు ఆసక్తి కలిగించేదేమంటే ఈ సంబంధాన్ని నిర్ణయించే తాత్వికత

between the individual and the natural world.

ప్రపంచ ప్రకృతికీ మరియు వ్యక్తికీ మధ్య ఉ౦టు౦ది.

I was raised in the forests of British Columbia

నేను బ్రిటీష్ కొలంబియాలోని అడవుల్లో జన్మి౦చాను.

to believe those forests existed to be cut.

ఈ అరణ్యాలు నరకడానికి మాత్రమే ఉన్నాయని నమ్ముతూ పెరిగాను.

That made me a different human being

ఆ నమ్మకం నన్ను నా స్నేహితుల క౦టే ప్రత్యేకమైన వ్యక్తిగా చేసి౦ది.

than my friends amongst the Kwagiulth

క్వాకిటుల్ లోని వారు

who believe that those forests were the abode of Huxwhukw

ఈ అరణ్యాలు హుకుక్ యొక్క నివాస స్థానాలు గా,

and the Crooked Beak of Heaven

స్వర్గం యొక్క కుటిలమైన పక్షి ముక్కు గా

and the cannibal spirits that dwelled at the north end of the world,

మరియు నరమాంస భక్షకుల ఆత్మలు ప్రపంచం యొక్క ఉత్తర చివర్లలో నివసిస్తాయనీ నమ్మి

spirits they would have to engage during their Hamatsa initiation.

వాటిని వారు హమత్సా ఉత్సవం సమయంలో ఆవాహనం చేస్తారు.

Now, if you begin to look at the idea

ఇప్పుడు, మీరు ఈ ఐడియా ప్రకారం చూసినట్లయితే

that these cultures could create different realities,

ఈ సంస్కృతి భిన్నమైన వాస్తవాలను తెలియజేస్తుంది,

you could begin to understand

వారి యొక్క కొన్ని విపరీతమైన ఆవిష్కారాల్ని

some of their extraordinary discoveries. Take this plant here.

మీరు అర్ధం చెసుకోవడం మొదలుపెడ్తారు. ఈ మొక్కనే తీసుకోండి.

It's a photograph I took in the Northwest Amazon just last April.

ఆగ్నేయ అమేజాన్ లో గత ఏప్రిల్లో తీసిన ఫోటో ఇది

This is ayahuasca, which many of you have heard about,

ఇది అయాహువాస్కా, మీలో చాలా మంది వినే ఉంటారు

the most powerful psychoactive preparation

అత్యంత శక్తి వంతమైన మనోచాంచల్యపు తయారీ గురి౦చి

of the shaman's repertoire.

ఇది మంత్రగాళ్లకు నెలవు.

What makes ayahuasca fascinating

అయాహువాస్కాను ఆసక్తికరంగా చేసేదేమిటంటే

is not the sheer pharmacological potential of this preparation,

ఈ తయారీలోని శక్తియుక్తులుగానీ పదార్ధాలుగానీ కాదు,

but the elaboration of it. It's made really of two different sources:

కానీ దీనికి ఆపాదించబడిన అంశం.దీన్ని రెండు విభిన్న వనరులతో తయారుచేస్తారు.

on the one hand, this woody liana

ఒక వైపేమో, వుడీ లియానా ఉ౦టు౦ది

which has in it a series of beta-carbolines,

అందులో బీటా- కార్బోలైన్స్

harmine, harmaline, mildly hallucinogenic --

హార్మైన్, హార్మోలిన్, మైల్డ్ గా ఉన్న హాలుసినోజెనిక్ ఉంటాయి.

to take the vine alone

ఒక్క వైన్ తీయడానికి మాత్రమే

is rather to have sort of blue hazy smoke

కేవలం నీలిరంగులోని తెరలుగా వచ్చే పొగ

drift across your consciousness --

మీ మనసులోకి వస్తుంది,

but it's mixed with the leaves of a shrub in the coffee family

దీన్ని కాఫీ కుటుంబానికి చెందిన ఆకుల తుప్పలతో కలిపితే

called Psychotria viridis.

దాన్ని సైకోట్రియా విరిడిస్ అంటారు.

This plant had in it some very powerful tryptamines,

ఈ మొక్కలో చాలా శక్తివంతమైన కొన్ని ట్రిప్టమైన్స్,

very close to brain serotonin, dimethyltryptamine,

బ్రెయిన్ సెరోటోనిన్ కు దగ్గరైన, డైమీథేల్ ట్రిప్టమైన్ - 5,

5-methoxydimethyltryptamine.

మీథాక్సీడైమీథేల్ ట్రిప్టమైన్ ఉన్నాయి.

If you've ever seen the Yanomami

మీరెప్పుడైనా యానోమామీలను చూశారా

blowing that snuff up their noses,

వారి ముక్కులద్వారా వెలిగిస్తూ ఉంటారు,

that substance they make from a different set of species

ఆ పదార్ధాన్ని విభిన్న జాతికి చెందిన వాటి ద్వారా తయారుచేస్తారు

also contains methoxydimethyltryptamine.

ఇ౦దులో మీథాక్సీడైమీథేల్ ట్రిప్టమైన్ కూడా ఉంటుంది.

To have that powder blown up your nose

ఆ పౌడర్ ను మీ ముక్కు దగ్గరపెట్టుకొని పీల్చినట్లయితే

is rather like being shot out of a rifle barrel

అది తుపాకీ గొట్టం దగ్గరనుంచి కాల్చగా బయటికి వచ్చినట్లుంటుంది

lined with baroque paintings and landing on a sea of electricity. (Laughter)

దాంతో పాటు బారోక్ పెయింటింగ్ లతో కలిపి విద్యుత్ సముద్రంలో పడిపోయినట్లుంటుంది. ( నవ్వులు)

It doesn't create the distortion of reality;

ఇది వాస్తవాన్ని వక్రీకరించి తయారు చేయదు

it creates the dissolution of reality.

ఇది వాస్తవాన్ని కరిగించి తయారు చేస్తుంది.

In fact, I used to argue with my professor, Richard Evan Shultes --

వాస్తవానికి, నేను నా ప్రొఫెసర్ రిచర్డ్ ఇవాన్ షుల్ట్స్ తో

who is a man who sparked the psychedelic era

మ్యాజిక్ పుట్టగొడుగుల ఆవిష్కరణతో 1930 ల ప్రాంతంలో మెక్సికోలో

with his discovery of the magic mushrooms

సైకెడెలిక్ యుగానికి ఆద్యంపోసిన వ్యక్తి గురి౦చి

in Mexico in the 1930s --

తీవ్ర౦గా వాది౦చే వాడిని.

I used to argue that you couldn't classify these tryptamines

మీరు ఈ ట్రిప్టమైన్స్ ను కూడా వాటి గాటనకట్టకూడదు అని నేను వాదించేవాణ్ణి

as hallucinogenic because by the time you're under the effects

ఎందుకంటే ఆ సమయంలో వారు హెలూసినోజెనిక్ ప్రభావంతో ఉంటారు కాబట్టి.

there's no one home anymore to experience a hallucination. (Laughter)

ఇప్పుడు ఎవరూ హేలూసినేషన్ ప్రభావానికి లోనవడానికి ఇష్టపడరనుకోండి.(నవ్వులు)

But the thing about tryptamines is they cannot be taken orally

కానీ ట్రిప్టమైన్స్ ఎవరూ నోటిద్వారా గా తీసుకోలేరు

because they're denatured by an enzyme

ఎందుకంటే అవి ఎంజైమ్ కారణంగా మారిపోతాయి

found naturally in the human gut called monoamine oxidase.

సహజంగానే మానవ శరీరంలో ఇది కనిపిస్తుంది, దీన్ని మోనోఅమైన్ ఆక్సిడేస్ అంటారు.

They can only be taken orally if taken in conjunction

వీటిని నోటిద్వారా కాకు౦డా

with some other chemical that denatures the MAO.

MAO ద్వారా డీనేచర్ చేయబడిన ఇతర రసాయనాలతో కలిపి మాత్రమే తీసుకుంటారు

Now, the fascinating things

ఇప్పుడు, మరి కొన్ని ఆసక్తికర అంశాలు చూద్దా౦

are that the beta-carbolines found within that liana

అవి లియానా లో ఉన్న బీటా- కార్బోలైన్స్,

are MAO inhibitors of the precise sort necessary

ప్రత్యేకరకమైన MAO ఇన్హిబిటర్లు

to potentiate the tryptamine. So you ask yourself a question.

ట్రిప్టమైన్ పొటెన్షియేట్ చేయడానికి వాడతారు. ఇప్పుడు మిమ్మల్ని మీరు ఒక ప్రశ్న వేసుకోండి.

How, in a flora of 80,000 species of vascular plants,

80,000 జాతులున్న వస్కులార్ మొక్కల లోంచి

do these people find these two morphologically unrelated plants

పరస్పర విరుద్ధ౦గా రూపాంతరం చెందిన మొక్కల్ని ఈ ప్రజలు ఎలా కనుగొన్నారు

that when combined in this way,

దానిని ఈ విధంగా కంబైన్డ్ చేసినపుడు,

created a kind of biochemical version

ఒక విధమైన బయోకెమికల్ వెర్షన్ ను తయారుచేశాయి

of the whole being greater than the sum of the parts?

ఇందులో జలిపిన్ అన్ని భాగాలు మొత్త౦ పదార్థాన్ని గొప్పగా తయారు చేశాయి.

Well, we use that great euphemism, "trial and error,"

అలాగే, ఇప్పుడు మనం గొప్పగా చెప్పుకునే వైద్య౦ తప్పొప్పుల పద్ధతిలో,

which is exposed to be meaningless.

అర్ధరహితంగా అనిపించే విధ౦గా ఉ౦ది.

But you ask the Indians, and they say, "The plants talk to us."

కానీ మీరు ఇండియన్స్ ని అడిగినట్లయితే, వాళ్లు"మొక్కలు మాతో మాట్లాడుతాయంటారు."

Well, what does that mean?

దాని అర్ధం ఏమిటి?

This tribe, the Cofan, has 17 varieties of ayahuasca,

ఇది కోఫన్. ఇ౦దులో 17 రకాలైన అయాహువాస్కాలున్నాయి,

all of which they distinguish a great distance in the forest,

అన్నింటినీ అడవిలో ఎంతోదూరం నుంచే గుర్తుపట్టగలుగుతారు,

all of which are referable to our eye as one species.

కానీ అవి అన్నీ మనకంటికి ఒకే జాతికి చెందినవాటిలా అనిపిస్తాయి.

And then you ask them how they establish their taxonomy

అప్పుడు మీరు వాళ్లని వారి టాక్సానమీని ఎలా నిర్ణయిస్తారని అడిగితే

and they say, "I thought you knew something about plants.

"మీకు మొక్కలగూర్చి కొంతతెలుసు అనుకున్నాం అని వాళ్లు చెప్తారు.

I mean, don't you know anything?" And I said, "No."

దాని అర్ధ౦ మీకు ఏమీ తెలియదా? అని అడిగితే నేను "తెలియదు" అన్నాను.

Well, it turns out you take each of the 17 varieties

అలాగా, అయితే మీరు ఆ 17 వెరైటీల మొక్కల్ని తీసుకొని ఒక్కో మొక్కను

in the night of a full moon, and it sings to you in a different key.

పౌర్ణమి రాత్రిలో వేరుచేసి వేర్వేరు గుర్తులు పెడుతూ పొండి.

Now, that's not going to get you a Ph.D. at Harvard,

ఇలా చేయడ౦ వల్ల మీకు హార్వార్డ్ లో పీహెచ్డీ రాకపోవచ్చు,

but it's a lot more interesting than counting stamens. (Laughter)

కానీ అది స్టేమెన్స్ను లెక్కపెట్టడం కన్నా మరింత ఆసక్తిని కలిగిస్తుంది.

Now --

ఇప్పుడు,

(Applause) --

చప్పట్లు

the problem -- the problem is that even those of us

మనందరికీ కూడా ఉన్న సమస్యేమిటంటే

sympathetic with the plight of indigenous people

స్వదేశీ తెగల ప్రజల బతుకుల పట్ల దయచూపిస్తుంటాం

view them as quaint and colorful

వారిని పాతకాలపు వాళ్లలా మరియు రంగురంగుల వారిగా చూస్తాం

but somehow reduced to the margins of history

వారిని చరిత్ర పుటలకే పరిమిత౦ చేస్తా౦

as the real world, meaning our world, moves on.

ఇదే వాస్తవ ప్రపంచం అని, మన లోకం ము౦దుకు నడుస్తూనే ఉంటుంది.

Well, the truth is the 20th century, 300 years from now,

నిజానికి 20వ శతాబ్ధాన్ని 300 సంవత్సరాల ము౦దుకు తీసుకు వెళితే

is not going to be remembered for its wars

అప్పుడు యుద్దాల గురి౦చి

or its technological innovations,

సాంకేతిక ఆవిష్కరణల గురి౦చి కాకు౦డా

but rather as the era in which we stood by

జీవ సంబంధ మరియు సాంస్కృతిక వైవిధ్యాలను పెద్దపెట్టున నాశనం చేసుకున్న

and either actively endorsed or passively accepted

ఒక యుగం లాగా

the massive destruction of both biological and cultural diversity

ప్రత్యక్ష౦గా లేదె పరోక్ష౦గా ఒప్పుకున్నట్టే

on the planet. Now, the problem isn't change.

అలా చేసిన౦త మాత్రాన ఈ గ్రహ౦ మీదున్న సమస్య మారదు

All cultures through all time

సంస్కృతులన్నీ కూడా ఎప్పుడూ

have constantly been engaged in a dance

స్థిరంగా ఒక నృత్యంలోని భ౦గిమల లాగా

with new possibilities of life.

కొత్త జీవితావకాశాలతో ముడిపడి ఉ౦టాయి.

And the problem is not technology itself.

సమస్య సాంకేతికతకి స౦భ౦ది౦చి౦ది మాత్రం కాదు.

The Sioux Indians did not stop being Sioux

సియాక్స్ ఇండియన్లు విల్లంబులు వదిలిపెట్టినంత మాత్రాన

when they gave up the bow and arrow

సియాక్స్ ఇండియన్లు కాకపోరు

any more than an American stopped being an American

అలాగే అమెరికన్ కూడా గుర్రం మరియు బగ్గీని వదిలిపెట్టినంత మాత్రం చేతనే

when he gave up the horse and buggy.

అమెరికన్ కాకుండా పోడు.

It's not change or technology

మార్పు లేదా టెక్నాలజీ కాని

that threatens the integrity of the ethnosphere. It is power,

ఎథ్నోస్పియర్ యొక్క సమగ్రతను దెబ్బతీయవు.

the crude face of domination.

అధికార౦, శక్తి; ఆధిపత్య ధోరణి యొక్క క్రూరమైన ముఖం.

Wherever you look around the world,

ఎప్పుడు మీరు ప్రపంచం చుట్టూ చుసినా,

you discover that these are not cultures destined to fade away;

ఈ సంస్కృతులన్నీ నశించిపోవాల్సినవి కావని మీరు కనుక్కొంటారు.

these are dynamic living peoples

వీరంతా క్రియాశీలంగా ప్రాణంతో ఉన్న ప్రజలు

being driven out of existence by identifiable forces

వీరు గుర్తింపబడిన శక్తుల కారణంగా

that are beyond their capacity to adapt to:

తమ సామర్ధ్యానికి మించి సంస్కృతీకరణం చెందలేక మనుగడను కోల్పోయినవారు.

whether it's the egregious deforestation

ఇది పెనన్ ల యొక్క స్వంత ప్రదేశంలో

in the homeland of the Penan --

అంతులేని అడవుల నరికివేత్ గావచ్చు.

a nomadic people from Southeast Asia, from Sarawak --

ఆగ్నేయాసియాలోని సరవాక్ సంచార తెగలకు చెందిన

a people who lived free in the forest until a generation ago,

ప్రజలు ఇ౦తకు ము౦దు అడవులలో స్వేచ్చగా తిరుగాడే వారు.

and now have all been reduced to servitude and prostitution

వారు ఇప్పుడు నదీ తీరాలప్రదేశాలలో

on the banks of the rivers,

బానిసలుగా మరియు వేశ్యావృత్తికి దిగజారవలిసి వచ్చింది.

where you can see the river itself is soiled with the silt

ఇక్కద నదీతీరం మేటవేసి మట్టితో నిండిపోవడం గమని౦చ౦డి

that seems to be carrying half of Borneo away

అది బోర్నియోలను

to the South China Sea,

నదిను౦చి కొట్టుకు వచ్చే దు౦గలను సేకరి౦చే జపాన్ ఓడలు౦డే

where the Japanese freighters hang light in the horizon

దక్షిణ చైనా సముద్ర ప్రా౦త౦లోకి

ready to fill their holds with raw logs ripped from the forest --

బలవ౦తగా వెళ్ళేలా చేస్తో౦ది.

or, in the case of the Yanomami,

లేదా మనం యానోమామీ కేసును తీసుకు౦దా౦

it's the disease entities that have come in,

ఇక్కడ బంగారపు నిల్వలను కనుగొన్న కారణంగా.

in the wake of the discovery of gold.

వ్యాధిగ్రస్తమైన వస్తువులు ప్రవేశించాయి

Or if we go into the mountains of Tibet,

లేదా మనం టిబెట్ పర్వత ప్రాంతాలకు వెళ్ళినాసరే,

where I'm doing a lot of research recently,

ఇటీవల నేను పరిశోధనలను జరుపుతున్న ప్రా౦త౦లో

you'll see it's a crude face of political domination.

మీరు రాజకీయ ఆధిపత్యాల క్రూరత్వాన్ని గమనించవచ్చు.

You know, genocide, the physical extinction of a people

నరమేధం అ౦టే ప్రజల్ని భౌతికంగా నాశనం చేయడం అని మీకు తెలుసు,

is universally condemned, but ethnocide,

నరమేథాన్ని ప్రపంచవ్యాప్తంగా అ౦దరూ ఖండిస్తున్నారు, కానీ

the destruction of people's way of life, is not only not condemned,

ప్రజలయొక్క జీవన విధానాన్ని నాశనం చేసే ఎథ్నోసైడ్ను ఎవరూ ఖండించడమే లేదు, సరికదా

it's universally, in many quarters, celebrated

విశ్వ వ్యాప్తంగా- చాలా ప్రదేశాలలో- ఎథ్నోసైడ్ ను ఒక ఉత్సవంగా జరుపుకు౦టున్నారు

as part of a development strategy.

ఇలా చేయడాన్ని అభివృద్ధి చర్యలలో భాగంగా్ భావిస్తున్నారు.

And you cannot understand the pain of Tibet

మీకు టిబెట్ యొక్క బాధ అర్ధం కాదు

until you move through it at the ground level.

మీరు దానియొక్క మూలాలకు వెళ్ళిచూస్తే తప్ప.

I once travelled 6,000 miles from Chengdu in Western China

నేను ఒకసారి పశ్చిమ చైనాలోని చెంగ్డునుంచి 6,000 మైళ్లు ప్రయాణించాను

overland through southeastern Tibet to Lhasa

ఆగ్నేయ టిబెట్ నుంచి లాసా వరకు నా యాత్ర నే్ల మీదే సాగి౦ది

with a young colleague, and it was only when I got to Lhasa

ఒక యువకుడైన మిత్రుడితో నా ప్రయాణ౦ సాగి౦ది, కానీ లాసాకు చేరుకున్నాకే

that I understood the face behind the statistics

నేను బయటకు కనిపి౦చే గణా౦కాల వెనకున్న

you hear about:

టిబెట్ అసలు రూపాన్నిఅప్పుడే తెలుసుకున్నాను.

6,000 sacred monuments torn apart to dust and ashes,

అక్కడ 6000 పవిత్ర కట్టడాలను పడగొట్టి దుమ్ము మరియు బూడిదగా మార్చారు.

1.2 million people killed by the cadres

సాంస్కృతిక విప్లవ సమయంలో.

during the Cultural Revolution.

కేడర్లు 1.2 మిలియన్ల మంది టిబెటన్లను చ౦పివేశారు.

This young man's father had been ascribed to the Panchen Lama.

ఈ యువకుడి తండ్రిని పంచన్ లామాకు జతచేశారు.

That meant he was instantly killed

దాని అర్ధం అతను అక్కడికక్కడే చంపించబడ్డాడు

at the time of the Chinese invasion.

ఇది చైనా దాడి సమయంలో జరిగి౦ది.

His uncle fled with His Holiness in the Diaspora

ఆ సమయంలో అతని మామ బౌద్ధమతస్తులతో కలసి

that took the people to Nepal.

నేపాల్ కు పారిపోయాడు.

His mother was incarcerated

అతని తల్లిని బాగా ధనవ౦తురాలన్న కారణ౦తో

for the crime of being wealthy.

జైలుపాలు చేశారు.

He was smuggled into the jail at the age of two

ఆ అబ్బాయి రెండు సంవత్సరాలప్రాయంలో జైల్లోకి దొంగతనంగా చేర్చబడ్డాడు

to hide beneath her skirt tails

అతని తల్లి తన దుస్తులక్రింద కప్పిపెట్టి తీసుకెళ్ళింది

because she couldn't bear to be without him.

పాప౦ ఆమె అతన్ని విడిచి ఉండలేక అ౦తటి సాహస౦ చేసి౦ది.

The sister who had done that brave deed

ఈ సాహస౦లో సహకరి౦చిన౦దుకు అతని సోదరిని

was put into an education camp.

ఎడ్యుకేషన్ క్యాంపులో పెట్టారు.

One day she inadvertently stepped on an armband

ఒకరోజు ఆమె అనుకోకుండా మావోకు చె౦దిన ఆర్మ్ బ్యా౦డ్ మీద కాలు పెట్టి౦ది

of Mao, and for that transgression,

ఆ నేరానికి

she was given seven years of hard labor.

ఆమెకు ఏడేళ్ల కఠిన శిక్ష విధించారు.

The pain of Tibet can be impossible to bear,

టిబెట్ ప్రజల బాధ భరింప శక్యం కానిది,

but the redemptive spirit of the people is something to behold.

కానీ, ఎప్పటికైనా తమకు స్వేఛ్చ లభిస్తు౦దనే ఆశతో వారు బాధలు భరిస్తున్నారు.

And in the end, then, it really comes down to a choice:

కానీ చివరికి వచ్చేసరికి, ఏదో ఒక చాయిస్ ను ఎంపికచేసుకోవాల్సిఉంటుంది.

do we want to live in a monochromatic world of monotony

మనం ఏకపక్షంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే ఏకధృవ ప్రపంచం లో నివసించాలా

or do we want to embrace a polychromatic world of diversity?

లేదా బహుళ ధృవంలోని వైవిధ్యమైన ప్రపంచాన్ని కోరుకోవాలా?

Margaret Mead, the great anthropologist, said, before she died,

గొప్ప మానవశాస్త్రవేత్త అయిన మార్గరెట్ మీడ్ చనిపోయే ముందుగా ఒకసారి ఇలా అన్నారు

that her greatest fear was that as we drifted towards

ఆవిడ యొక్క పెద్ద భయం ఏమిటంటే మనం

this blandly amorphous generic world view

సంకుచితమైన ప్రాపంచిక దృక్పధంలోకి దారిమళ్ళుతున్నకొద్దీ

not only would we see the entire range of the human imagination

మొత్తం ప్రపంచాన్నీ ఈ దృక్కోణంతో నే చూడడమే కాకుండా

reduced to a more narrow modality of thought,

మనం కూడా సంకుచితమైన అదే ఆలోచనా విధానంలోకి మారతాం,

but that we would wake from a dream one day

అయితే మనం ఏదో ఒకరోజు ఈ స్వప్నం నించి బయటికి వచ్చి

having forgotten there were even other possibilities.

ఇక్కడ మరికొన్ని అవకాశాలుకూడా ఉన్నాయని గుర్తిస్తా౦.

And it's humbling to remember that our species has, perhaps,

మన జాతి పుట్టి, దాదాపు ఇప్పటికి

been around for [150,000] years.

600,000 సంవత్సరాలకు పైగా అయిందని మన౦ గుర్తుచేసుకొవాలి.

The Neolithic Revolution -- which gave us agriculture,

కొత్తరాతి యుగ౦లో మన౦ వ్యవసాయాన్ని నేర్చుకున్నా౦,

at which time we succumbed to the cult of the seed;

అ౦తకుము౦దే మన౦ మత౦ అనే మత్తుమ౦దుకు లొంగిపోయాము,

the poetry of the shaman was displaced

మధురమైన కవిత్వం

by the prose of the priesthood;

మత గురువుల గద్య బోధనలతో ని౦డిపోయి౦ది

we created hierarchy specialization surplus --

మన ప్రత్యేక తరహా అధికార పదవుల నిచ్చెనను ఏర్పాటు చేసుకున్నా౦

is only 10,000 years ago.

అయితే ఇవన్నీ కేవలం 10,000 సంవత్సరాల క్రితం ను౦చి మాత్రమే జరిగాయి.

The modern industrial world as we know it

మనకు తెలిసిన ఆధునిక పారిశ్రామిక ప్రపంచం

is barely 300 years old.

వయసు కేవలం 300 సంవత్సరాలు మాత్రమే.

Now, that shallow history doesn't suggest to me

ఇప్పడు, ఈ నిన్నమొన్నటి చరిత్ర ద్వారా

that we have all the answers for all of the challenges

వచ్చే సహస్రాబ్దిలో మనకు ఎదురయ్యే సవాళ్ళన్నిటినీ

that will confront us in the ensuing millennia.

సమర్థ౦గా ఎదుర్కొనే సామర్థ్య౦ ఉ౦దని నేను భావి౦చడ౦ లేదు.

When these myriad cultures of the world

వేనవేల సంవత్సరాల ప్రపంచంలోని ఈ నాగరికతలన్నింటినీ

are asked the meaning of being human,

మానవుడిగా ఉండడం అంటే ఏమిటని అడిగితే,

they respond with 10,000 different voices.

అవి 10,000 విభిన్న గొంతుకలతో జవాబిచ్చాయి.

And it's within that song that we will all rediscover the possibility

ఆ పాటతోనే మన అస్తిత్వాన్ని

of being what we are: a fully conscious species,

తిరిగి తెలుసుకునే అవకాశ౦ ఉ౦ది: మనది ఒక పూర్తి స్పృహ గల జాతి అని,

fully aware of ensuring that all peoples and all gardens

ఇక్కడున్న ప్రజలందరూ మరియు పూలతోటలన్నీ పూర్తి అవగాహనతో

find a way to flourish. And there are great moments of optimism.

వికసిల్లే మార్గం కనుక్కొంటాయి. అప్పుడు మనలో ఎంతో ఆశావహ దృక్పధం కనిపిస్తు౦ది.

This is a photograph I took at the northern tip of Baffin Island

ఈ ఫోటోగ్రాఫ్ నేను బాఫిన్ ఐలాండ్ లోని ఉత్తర ప్రాంతంలో తీసింది

when I went narwhal hunting with some Inuit people,

నేను కొంతమంది ఇన్యూట్ ప్రజలతో నార్వాల్ వేటకు వెళ్ళినప్పుడు తీసింది,

and this man, Olayuk, told me a marvelous story of his grandfather.

ఇక్కడున్న మనిషి పేరు ఓలయా, అతను వాళ్ళ తాతగారి గురించి ఒక అద్భుతమైన కధ చెప్పారు.

The Canadian government has not always been kind

కెనడా ప్రభుత్వం ఎల్లప్పుడూ ఈ ఇన్యూట్ ప్రజలతో సహనంతో ఉండేది కాదట

to the Inuit people, and during the 1950s,

1950 ల ప్రాంతంలో,

to establish our sovereignty, we forced them into settlements.

వారి యొక్క సార్వభౌమత్వాన్ని స్థిరపరచుకునేందుకు, వాళ్లందరినీ శరణార్ధ శిబిరాలకు బలవంతంగా పంపారట

This old man's grandfather refused to go.

ఈ ముసలాయన తాతగారు దానికి అంగీకరించలేదు.

The family, fearful for his life, took away all of his weapons,

అతని కుటుంబం, ఇతని ప్రాణాల కోసం, అతని ఆయుధాలను

all of his tools.

అతని పనిముట్లను కూడా దాచి పెట్టారు.

Now, you must understand that the Inuit did not fear the cold;

ఈ ఇన్యూట్లు చలిని లెఖ్ఖ చేయరు;

they took advantage of it.

దాన్ని వాళ్ళు అవకాశంగా తీసుకున్నారు

The runners of their sleds were originally made of fish

వీళ్ల బండ్లయొక్క చక్రాలు చేపలతో తయారౌతాయి

wrapped in caribou hide.

వాటిని కారీబు చర్మంతో చుడతారు.

So, this man's grandfather was not intimidated by the Arctic night

కాబట్టి ఈయన తాతగారు ఆర్కిటిక్ మంచుకు ఏమాత్రం బెదరలేదు

or the blizzard that was blowing.

అలాగే తరచుగా వచ్ఛే మంచుతుఫాన్లకు కూడా.

He simply slipped outside, pulled down his sealskin trousers

అతను మామూలు గానే బయటికి వచ్చి, తన సీల్ చర్మంతో చేసిన ట్రౌజరును ధరి౦చాడు.

and defecated into his hand. And as the feces began to freeze,

మలాన్ని చేతిలోకి విసర్జించుకొన్నాడు. అది తొందర్లోనే గడ్డకట్టడం మొదలుపెట్టింది,

he shaped it into the form of a blade.

దాన్ని కొంత సమయానికి పదునైన కత్తి ఆకార౦లోకి తయారు చేశాడు.

He put a spray of saliva on the edge of the shit knife

అతడు షిట్ నైఫ్ చివర్లో ఉమ్మిని వేసాడు

and as it finally froze solid, he butchered a dog with it.

అది బాగా గట్టిగా మారిన తర్వాత, దాంతో ఒక కుక్కను పొడిచి చంపాడు.

He skinned the dog and improvised a harness,

ఆ కుక్క చర్మాన్ని వలిచి దానిని ఒక కవచములాగా తయారుచేసి,

took the ribcage of the dog and improvised a sled,

కుక్కయొక్క పక్కటెముకలను తీసి మంచు బండిని మరింత బాగా తయారు చేశాడు,

harnessed up an adjacent dog,

పక్కనున్న మరోకుక్కకు కూడా కవచము తయారుచేసి,

and disappeared over the ice floes, shit knife in belt.

బెల్టులో షిట్ నైఫ్ దోపుకొని మంచు కొండలలోకి మాయమయ్యాడు.

Talk about getting by with nothing. (Laughter)

ఈ కథ పేరు ’ఏమీ లేకుండా బయటికి వెళ్ళడం" (నవ్వులు)

And this, in many ways --

ఇలా౦టి ఎన్నో ఉద౦తాలు

(Applause) --

(చప్పట్లు)

is a symbol of the resilience of the Inuit people

ఇన్యూట్ ప్రజల యొక్క మొక్కవోని ధైర్యానికి మచ్చుతునకలుగా నిలుస్తాయి,

and of all indigenous people around the world.

అలాగే ప్రపంచంలోని వివిధ తెగల ప్రజలు కూడా ఇలా౦టి వైవిధ్యాలు కలిగిఉన్నారు.

The Canadian government in April of 1999

1999 ఏప్రిల్లో కెనడా ప్రభుత్వము

gave back to total control of the Inuit

ఇన్యూట్ తెగల ప్రా౦త౦పై నియంత్రణను వారికి తిరిగి ఇచ్చేసింది

an area of land larger than California and Texas put together.

ఈ భూభాగము దాదాపు కాలిఫోర్నియా మరియు టెక్సాస్ లను కలిపిన దానికంటే ఎక్కువే.

It's our new homeland. It's called Nunavut.

ఇది ఇప్పుడు మన స్వంత దేశం. దీని పేరు నునావట్.

It's an independent territory. They control all mineral resources.

ఇది ఒక స్వతంత్ర్య సామ్రాజ్యం. అన్ని ఖనిజవనరులపై వారికి నియంత్రణాధికారం ఉంది,

An amazing example of how a nation-state

ఒక జాతీయ -ప్రభుత్వ౦ తన ప్రజలు లోల్పోయిన హక్కులను

can seek restitution with its people.

వారికి కల్పి౦చడ౦లో తీసుకునే శ్రద్ధకు నునావత్ మ౦చి ఉదాహరణ.

And finally, in the end, I think it's pretty obvious

మరి చివరికి, కనీస౦ ఈ మాటలు చెప్పడ౦ తప్పనిసరి అని నేను అనుకుంటాను

at least to all of all us who've traveled

ఇప్పటి వరకు మన౦ ప్రయాణ౦ చెసిన

in these remote reaches of the planet,

ఈ గ్రహం లోని మారుమూల ప్రాంతాలు

to realize that they're not remote at all.

ఇ౦కా చీకటిలోనే ఉ౦డిపోవని మన౦ అర్థ౦చేసుకోవాలి.

They're homelands of somebody.

ఆ ప్రా౦తాలు అక్కడి ప్రజల ఆవాసాలు

They represent branches of the human imagination

అవి మనిషి ఊహాత్మకశక్తి శాఖలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తు

that go back to the dawn of time. And for all of us,

మానవజాతి పుట్టుక మూలాలకు తీసుకు వెళతాయి. మనమందరం

the dreams of these children, like the dreams of our own children,

ఈ చిన్నారుల స్వప్నాలు, మన స్వంత పిల్లల కన్న కలలే అనుకుంటూ

become part of the naked geography of hope.

ఈ భూమ౦డల౦లో భాగస్వాముల మవుదాం.

So, what we're trying to do at the National Geographic, finally,

అందువల్ల, మనం చివరగా నేషనల్ జాగ్రఫీ ద్వారా

is, we believe that politicians will never accomplish anything.

ఈ రాజకీయవేత్తలు ఏమీ సాధించలేరని తెలియజేస్తున్నా౦.

We think that polemics --

మనం ఆలోచించి చూస్తే ఈ వివాద పరిష్కార తర్కాలు--

(Applause) --

చప్పట్లు

we think that polemics are not persuasive,

ఈ తర్కాల వల్ల సాధించేది ఏమీ ఉ౦డదని నా అభిప్రాయ౦

but we think that storytelling can change the world,

కానీ ఈ చరిత్రను చెప్పడం వల్ల ప్రపంచాన్ని మార్చగలమని నేను భావిస్తాను

and so we are probably the best storytelling institution

అందుకే మనం చరిత్రను కథలుగా చెప్పే గొప్ప ప్రప౦చ సంస్థగా భావించుకోవాలి.

in the world. We get 35 million hits on our website every month.

ప్రపంచం మొత్తంలో నెలలో 35 మిలియన్ల మంది మన వెబ్ సైట్ ను చూస్తున్నారు.

156 nations carry our television channel.

156 దేశాలు మన ఛానెల్ ను ప్రసారం చేస్తున్నాయి.

Our magazines are read by millions.

మన పత్రికలను లక్షలమంది చదువుతున్నారు.

And what we're doing is a series of journeys

మరి మనం ఈ ఎథ్నోస్పియర్ లో చేస్తున్న

to the ethnosphere where we're going to take our audience

ఈ ప్రయాణాల పరంపరలో మనతోబాటు మన ప్రేక్షకులను

to places of such cultural wonder

అద్భుతమైన ఆ సాంస్కృతిక ప్రదేశాల వద్దకు తీసుకెళ్ళడ౦ వల్ల

that they cannot help but come away dazzled

వాటికి సహాయం చేయలేకపోయినా అవి వెలుగులోకి రావడానికి ఉపయోగపడుతు౦ది.

by what they have seen, and hopefully, therefore,

మనకు అదృష్టవశాత్తు కనిపి౦చిన ప్రదేశాలను

embrace gradually, one by one,

మెల్లిగా ఒక్కొక్క దాన్ని, మరి౦త దగ్గరగా పరిశీలిస్తే

the central revelation of anthropology:

మానవశాస్త్రం యొక్క సారాన్ని వెలికితీస్తూ

that this world deserves to exist in a diverse way,

ఈ ప్రపంచం విభిన్న పార్శ్వాలతో ఉండదగిందిగా భావిస్తూ,

that we can find a way to live

మనం మరో జీవన మార్గానికి బాటలు వేద్దా౦,

in a truly multicultural, pluralistic world

ఒక వాస్తవిక బహుళ సాంస్కృతిక ప్రపంచంలోకి

where all of the wisdom of all peoples

ఎక్కడైతే జనులందరి విజ్డం

can contribute to our collective well-being.

మనందరి బాగుకోసం వినియోగించ బడుతుందో అక్కడికి.

Thank you very much.

కృతఙతలు.

(Applause)

(కరతాళ ధ్వనులతో అభిన౦దనలు)