David Brooks: The social animal

Tłumaczenie: A. Karolina Romanek Korekta: Agata Leśnicka

When I got my current job, I was given a good piece of advice,

Kiedy dostałem swoją obecną pracę, dostałem też dobrą radę:

which was to interview three politicians every day.

robić wywiady z co najmniej trzema politykami dziennie.

And from that much contact with politicians,

Mając tak częsty kontakt z politykami

I can tell you they're all emotional freaks of one sort or another.

mogę wam zdradzić, że wszyscy to pewnego rodzaju emocjonalni dziwacy.

They have what I called "logorrhea dementia,"

Cierpią oni na - jak to nazwałem - demencję słowotokową

which is they talk so much they drive themselves insane.

czyli mówią tak dużo, że sami się tym doprowadzają do szału.

(Laughter)

(Śmiech)

But what they do have is incredible social skills.

Mają jednak niesamowite umiejętności towarzyskie.

When you meet them, they lock into you,

Zniewalają przy pierwszym spotkaniu:

they look you in the eye,

patrzą prosto w oczy,

they invade your personal space,

zajmują prywatną przestrzeń rozmówcy,

they massage the back of your head.

masują po karku.

I had dinner with a Republican senator several months ago

Kilka miesięcy temu poszedłem na kolacje z republikańskim senatorem,

who kept his hand on my inner thigh

który trzymał rękę na moim udzie

throughout the whole meal -- squeezing it.

przez cały posiłek - ściskając je.

I once -- this was years ago --

Kiedyś - wiele lat temu -

I saw Ted Kennedy and Dan Quayle meet in the well of the Senate.

widziałem jak Ted Kennedy i Dan Quayle spotkali się w budynku Senatu.

And they were friends, and they hugged each other

Byli przyjaciółmi, przytulali się

and they were laughing, and their faces were like this far apart.

śmiali się, a ich twarze były o tak blisko.

And they were moving and grinding

Poruszali się, ocierali,

and moving their arms up and down each other.

jeżdżąc sobie ręką nawzajem po ramionach w górę i dół.

And I was like, "Get a room. I don't want to see this."

Pomyślałem: "Znajdźcie sobie kąt, nie chcę tego widzieć."

But they have those social skills.

Mają jednak te umiejętności towarzyskie.

Another case:

Inny przykład:

Last election cycle,

Przed ostatnimi wyborami

I was following Mitt Romney around New Hampshire,

jeździłem po New Hampshire z Mittem Romneyem.

and he was campaigning with his five perfect sons:

Przeprowadzał kampanię razem z piątką idealnych synów:

Bip, Chip, Rip, Zip, Lip and Dip.

Bip, Chip, Rip, Zip, Lip i Dip.

(Laughter)

(Śmiech)

And he's going into a diner.

Wszedł do jakiejś knajpki.

And he goes into the diner, introduces himself to a family

Wchodzi tam, przedstawia się siedzącej tam rodzinie

and says, "What village are you from in New Hampshire?"

i pyta: "Z jakiej miejscowości w New Hampshire jesteście?"

And then he describes the home he owned in their village.

potem sam opowiada o domu, który kiedyś miał w ich miejscowości.

And so he goes around the room,

Chodzi sobie tak po całej sali,

and then as he's leaving the diner,

a wychodząc z knajpki,

he first-names almost everybody he's just met.

zwraca się po imieniu do prawie każdego, kogo tam spotkał.

I was like, "Okay, that's social skill."

Pomyślałem wtedy: "To są umiejętności towarzyskie."

But the paradox is,

Paradoksem jest,

when a lot of these people slip into the policy-making mode,

że kiedy większość tych ludzi przechodzi w tryb prowadzenia polityki,

that social awareness vanishes

ich społeczna świadomość zanika

and they start talking like accountants.

i zaczynają mówić jak księgowi.

So in the course of my career,

Więc w toku mojej kariery

I have covered a series of failures.

pisałem o serii porażek.

We sent economists in the Soviet Union

Wysłaliśmy do Związku Radzieckiego ekonomistów

with privatization plans when it broke up,

z planami prywatyzacyjnymi, kiedy ZR się rozpadł,

and what they really lacked was social trust.

ale naprawdę brakowało im zaufania społecznego.

We invaded Iraq with a military

Zaatakowaliśmy Irak wojskami

oblivious to the cultural and psychological realities.

niepomnymi kulturalnych czy psychologicznych realiów.

We had a financial regulatory regime

Mieliśmy system regulacji instytucji finansowych

based on the assumptions

opierający się na założeniach,

that traders were rational creatures

że handlowcy to stworzenia racjonalne,

who wouldn't do anything stupid.

którzy nie zrobiliby niczego głupiego.

For 30 years, I've been covering school reform

Przez 30 lat pisałem o reformie szkolnictwa

and we've basically reorganized the bureaucratic boxes --

w sumie reorganizując biurokracje --

charters, private schools, vouchers --

statuty, szkoły prywatne, bony edukacyjne --

but we've had disappointing results year after year.

ale rok po roku efekty naszych starań były rozczarowujące.

And the fact is, people learn from people they love.

Faktem jest, że ludzie uczą się od tych, których kochają.

And if you're not talking about the individual relationship

A jeśli nie mówi się o indywidualnej relacji

between a teacher and a student,

między nauczycielem a uczniem,

you're not talking about that reality.

to nie mówi się o tej rzeczywistości,

But that reality is expunged

a ta rzeczywistość jest pominięta

from our policy-making process.

w procesie kształtowania polityki.

And so that's led to a question for me:

Nasunęło mi to pytanie:

Why are the most socially-attuned people on earth

Dlaczego najbardziej społecznie nastawieni ludzie na świecie

completely dehumanized

stają się całkowicie nieludzcy

when they think about policy?

kiedy myślą o polityce?

And I came to the conclusion,

I doszedłem do wniosku,

this is a symptom of a larger problem.

że to tylko objaw większego problemu.

That, for centuries, we've inherited a view of human nature

Mianowicie, przez stulecia odziedziczyliśmy wizję natury ludzkiej

based on the notion

której podstawą było przekonanie,

that we're divided selves,

że jesteśmy wewnętrznie podzieleni,

that reason is separated from the emotions

że rozum jest oddzielony od emocji,

and that society progresses

a że społeczeństwo rozwinie się

to the extent that reason can suppress the passions.

do takiego stopnia, gdzie rozum może panować nad uczuciami.

And it's led to a view of human nature

To doprowadziło do poglądu o naturze ludzkiej,

that we're rational individuals

że jesteśmy racjonalnymi osobnikami,

who respond in straightforward ways to incentives,

którzy w bezpośredni sposób reagują na zachęty.

and it's led to ways of seeing the world

Doprowadziło to do światopoglądu,

where people try to use the assumptions of physics

gdzie ludzie próbują wykorzystywać założenia fizyki

to measure how human behavior is.

do opisywania zachowań ludzkich.

And it's produced a great amputation,

Poskutkowało to wielką amputacją,

a shallow view of human nature.

płytką opinią o naturze ludzkiej.

We're really good at talking about material things,

Świetnie nam idzie dyskutowanie o rzeczach materialnych,

but we're really bad at talking about emotions.

ale jesteśmy kiepscy w mówieniu o uczuciach.

We're really good at talking about skills

Dobrze nam idzie rozmowa o umiejętnościach,

and safety and health;

o bezpieczeństwie i higienie,

we're really bad at talking about character.

ale nie potrafimy rozmawiać o charakterze.

Alasdair MacIntyre, the famous philosopher,

Słynny filozof, Alasdair MacIntyre

said that, "We have the concepts of the ancient morality

powiedział, że "Posiadamy pojęcia z etyki starożytnej

of virtue, honor, goodness,

takie jak cnota, honor, dobro

but we no longer have a system

ale nie mamy już systemu,

by which to connect them."

by je połączyć."

And so this has led to a shallow path in politics,

To zatem doprowadziło do płytkiej ścieżki w polityce,

but also in a whole range of human endeavors.

ale także w szeregu innych ludzkich przedsięwzięć.

You can see it in the way we raise our young kids.

Widać to nawet w tym jak wychowujemy swoje dzieci.

You go to an elementary school at three in the afternoon

Przejdźcie sie do podstawówki o 15:00,

and you watch the kids come out,

popatrzcie jak dzieciaki wychodzą,

and they're wearing these 80-pound backpacks.

jak każde z nich nosi te 40-kilogramowe plecaki.

If the wind blows them over, they're like beetles stuck there on the ground.

Jak wiatr je przewróci, są jak żuki przykute do ziemi.

You see these cars that drive up --

Widać jak podjeżdżają samochody

usually it's Saabs and Audis and Volvos,

z reguły Saaby, Audi albo Volvo,

because in certain neighborhoods it's socially acceptable to have a luxury car,

ponieważ w pewnych okolicach posiadanie luksusowego auta jest społecznie dopuszczalne,

so long as it comes from a country hostile to U.S. foreign policy --

póki jest on z kraju wrogo nastawionego do amerykańskiej polityki zagranicznej --

that's fine.

wtedy można.

They get picked up by these creatures I've called uber-moms,

I przyjeżdżają po te dzieciaki takie stwory, które nazywam überMamami

who are highly successful career women

to kobiety wielkiego sukcesu, mające kariery,

who have taken time off to make sure all their kids get into Harvard.

które biorą wolne, żeby upewnić się ich dzieci dostana się na Harvard.

And you can usually tell the uber-moms

UberMamy na ogół można poznać po tym, że

because they actually weigh less than their own children.

ważą mniej niż ich własne dzieci.

(Laughter)

(Śmiech)

So at the moment of conception,

W momencie poczęcia

they're doing little butt exercises.

wykonują małe ćwiczenia na pośladki.

Babies flop out,

Dzieci wyskakują,

they're flashing Mandarin flashcards at the things.

a one pokazują im karty do nauki mandaryńskiego.

Driving them home, and they want them to be enlightened,

Wiozą je do domu, a że chcą by dzieci były odpowiednio oświecone,

so they take them to Ben & Jerry's ice cream company

zabierają je do sklepu Ben & Jerry's, firmy lodziarskiej

with its own foreign policy.

z własną polityką zagraniczną.

In one of my books,

W jednej z moich książek,

I joke that Ben & Jerry's should make a pacifist toothpaste --

żartuję, że Ben & Jerry's powinni stworzyć pacyfistyczną pastę do zębów --

doesn't kill germs, just asks them to leave.

nie zabija bakterii, tylko prosi, żeby sobie poszły.

It would be a big seller.

Dobrze by się sprzedawała.

(Laughter)

(Śmiech)

And they go to Whole Foods to get their baby formula,

Chodzą do Whole Foods kupować kaszki dla dzieci.

and Whole Foods is one of those progressive grocery stores

Whole Foods to jeden z tych postępowych sklepów spożywczych,

where all the cashiers look like they're on loan from Amnesty International.

gdzie wszyscy kasjerzy wyglądają jakby żyli z pożyczki od Amnesty International.

(Laughter)

(Śmiech)

They buy these seaweed-based snacks there

Kupują tam te przekąski z wodorostów

called Veggie Booty with Kale,

z kapustą włoską, Warzywne Tyłeczki.

which is for kids who come home and say,

Są dla dzieci, które wracają do domu i mówią:

"Mom, mom, I want a snack that'll help prevent colon-rectal cancer."

"Mamo, mamo, chcę tą przekąskę, która zapobiega rakowi jelita grubego i odbytnicy"

(Laughter)

(Śmiech)

And so the kids are raised in a certain way,

No i dzieci są wychowywane w pewien sposób,

jumping through achievement hoops of the things we can measure --

przeskakując bramki osiągnięć rzeczy, które możemy zmierzyć --

SAT prep, oboe, soccer practice.

przygotowania do SAT, obój, treningi piłki nożnej.

They get into competitive colleges, they get good jobs,

Dostają się na dobre studia, dostają dobrą pracę,

and sometimes they make a success of themselves

i czasami osiągają sukces

in a superficial manner, and they make a ton of money.

w powierzchowny sposób i zarabiają kupę pieniędzy.

And sometimes you can see them at vacation places

I czasami spotyka się je w ośrodkach wakacyjnych

like Jackson Hole or Aspen.

jak Jackson Hole czy Aspen.

And they've become elegant and slender --

Staja się bardzo eleganckie i szczupłe --

they don't really have thighs;

tak naprawdę nie mają ud,

they just have one elegant calve on top of another.

tylko jedną elegancką łydkę na drugiej.

(Laughter)

(Śmiech)

They have kids of their own,

Mają już swoje dzieci,

and they've achieved a genetic miracle by marrying beautiful people,

osiągając genetyczny cud poprzez poślubienie pięknych ludzi,

so their grandmoms look like Gertrude Stein,

więc ich babcie wyglądają jak Gertrude Stein,

their daughters looks like Halle Berry -- I don't know how they've done that.

córki jak Halle Berry -- nie wiem jak to zrobili.

They get there and they realize

Dochodzą do punktu kiedy uświadamiają sobie,

it's fashionable now to have dogs a third as tall as your ceiling heights.

że w modzie jest teraz mieć psa o wysokości 1/3 sufitu.

So they've got these furry 160-pound dogs --

Mają więc te włochate 80-kilogramowe psy --

all look like velociraptors,

wyglądające jak velociraptory,

all named after Jane Austen characters.

wszystkie nazwane jak postacie Jane Austen.

And then when they get old, they haven't really developed a philosophy of life,

A kiedy się zestarzeją, nie za bardzo mają filozofii życia,

but they've decided, "I've been successful at everything;

ale zdecydowali, "Odnosiłem sukcesy we wszystkim,

I'm just not going to die."

po prostu nie umrę."

And so they hire personal trainers;

Zatrudniają więc trenerów osobistych,

they're popping Cialis like breath mints.

łykają Cialis jak miętówki.

You see them on the mountains up there.

Widzi się ich wysoko w górach.

They're cross-country skiing up the mountain

Biegną na nartach w góre stoku

with these grim expressions

z tak zawziętymi minami, że

that make Dick Cheney look like Jerry Lewis.

Dick Cheney wygląda przy nich jak Jerry Lewis.

(Laughter)

(Śmiech)

And as they whiz by you,

A kiedy śmigną obok,

it's like being passed by a little iron Raisinet

to jakby wyprzedzała nas żelazna rodzynka w czekoladzie

going up the hill.

podążająca w górę.

(Laughter)

(Śmiech)

And so this is part of what life is,

Więc jest to częścią życia,

but it's not all of what life is.

ale to nie wszystko, czym życie jest.

And over the past few years,

Poprzez kilka minionych lat,

I think we've been given a deeper view of human nature

myślę, że obdarzono nas głębszym zrozumieniem ludzkiej natury

and a deeper view of who we are.

i głębszym zrozumieniem kim jesteśmy.

And it's not based on theology or philosophy,

I nie jest to ugruntowane na teologii czy filozofii,

it's in the study of the mind,

a jest to w nauce o umyśle,

across all these spheres of research,

poprzez wszystkie te sfery badań,

from neuroscience to the cognitive scientists,

od neuronauki po nauki poznawcze,

behavioral economists, psychologists,

ekonomiści behawioralni, psychologowie,

sociology,

socjologia,

we're developing a revolution in consciousness.

dokonujemy rewolucji świadomości.

And when you synthesize it all,

Dokonując syntezy wszystkiego,

it's giving us a new view of human nature.

dostajemy nową wizję natury ludzkiej.

And far from being a coldly materialistic view of nature,

Z dala od chłodno materialistycznej idei natury,

it's a new humanism, it's a new enchantment.

jest to nowy humanizm, nowe oczarowanie.

And I think when you synthesize this research,

Myślę, że dokonując syntezy tej pracy,

you start with three key insights.

zaczyna się od 3 kluczowych spostrzeżeń.

The first insight is

Pierwszym jest to,

that while the conscious mind writes the autobiography of our species,

że póki świadomy umysł piszę autobiografię naszego rodzaju,

the unconscious mind does most of the work.

to nieświadomość wykonuje większość roboty.

And so one way to formulate that is

Można to wykazać w taki sposób:

the human mind can take in millions of pieces of information a minute,

ludzki umysł potrafi zebrać miliony informacji na minute,

of which it can be consciously aware of about 40.

z czego świadomy potrafi być jedynie około 40 z nich.

And this leads to oddities.

Prowadzi to do dziwnych rzeczy.

One of my favorite is that people named Dennis

Jednym z moich ulubionych: ludzie o imieniu Dennis

are disproportionately likely to become dentists,

nieproporcjonalnie bardziej prawdopodobnie stają się dentystami,

people named Lawrence become lawyers,

a ludzie o imieniu Lawrence prawnikami (lawyers),

because unconsciously we gravitate toward things

bo podświadomie ciągnie nas w kierunku rzeczy,

that sound familiar,

które brzmią znajomo.

which is why I named my daughter President of the United States Brooks.

Dlatego też nazwałem swoją córke Prezydent Stanów Zjednoczonych Brooks.

(Laughter)

(Śmiech)

Another finding is that the unconscious,

Innym spostrzeżeniem jest, że podświadomość jest

far from being dumb and sexualized,

daleka od głupoty i seksualności,

is actually quite smart.

jest dosyć mądra.

So one of the most cognitively demanding things we do is buy furniture.

Jedną z najbardziej poznawczo wymagających rzeczy jest kupowanie mebli.

It's really hard to imagine a sofa, how it's going to look in your house.

Strasznie trudno jest wyobrazić jak ta kanapa będzie wyglądała w naszym domu.

And the way you should do that

A sposób w jaki się powinno to robić:

is study the furniture,

dobrze poznać mebel,

let it marinate in your mind, distract yourself,

pomarynować go w głowie, rozproszyć się,

and then a few days later, go with your gut,

po czym wrócić kilka dni później, pójść na wyczucie

because unconsciously you've figured it out.

bo podświadomie już i tak to rozgryźliśmy.

The second insight

Drugim spostrzeżeniem jest to,

is that emotions are at the center of our thinking.

że emocje są w samym rdzeniu naszego myślenia.

People with strokes and lesions

Ludzie po wylewach i obrażeniach

in the emotion-processing parts of the brain

w częściach mózgu przetwarzających emocje

are not super smart,

nie sa supermądrzy,

they're actually sometimes quite helpless.

a czasami są nawet dosyć bezradni.

And the "giant" in the field is in the room tonight

Dziś wieczorem mamy na sali mistrza w temacie,

and is speaking tomorrow morning -- Antonio Damasio.

i będzie przemawiał jutro rano -- Antonio Damasio.

And one of the things he's really shown us

Jedną z rzeczy którą nam na prawdę pokazał jest to,

is that emotions are not separate from reason,

że emocje nie są oddzielone od rozumu,

but they are the foundation of reason

a są u podstawy rozumowania,

because they tell us what to value.

bo to one wskazują nam to co cenne.

And so reading and educating your emotions

Więc czytanie i szkolenie naszych emocji

is one of the central activities of wisdom.

to jedna z głównych czynności mądrości.

Now I'm a middle-aged guy.

Jestem facetem w średnim wieku;

I'm not exactly comfortable with emotions.

nie do końca czuję sie wygodnie jeśli chodzi o uczucia.

One of my favorite brain stories described these middle-aged guys.

Jedną z moich ulubionych historii o mózgu opisuje tych facetów w średnim wieku.

They put them into a brain scan machine --

Wsadzają ich w maszynę skanującą mózg --

this is apocryphal by the way, but I don't care --

nawiasem mówiąc jest to apokryficzne, ale nie interesuje mnie to --

and they had them watch a horror movie,

pokazali im horror,

and then they had them describe their feelings toward their wives.

po czym musieli oni opisać uczucia jakimi darzą swoje żony.

And the brain scans were identical in both activities.

W czasie obydwu czynności skany mózgu były identyczne.

It was just sheer terror.

Było to po prostu czyste przerażenie.

So me talking about emotion

Więc ja mówiący o uczuciach,

is like Gandhi talking about gluttony,

to tak jak Gandhi mówiący o łakomstwie.

but it is the central organizing process

Jest to jednak kluczowy proces organizacyjny

of the way we think.

w naszym sposobie myślenia.

It tells us what to imprint.

Mówi nam co zapamiętać.

The brain is the record of the feelings of a life.

Mózg jest spisem uczuć życia.

And the third insight

A trzecie spostrzezenie to,

is that we're not primarily self-contained individuals.

że nie jesteśmy głównie samowystarczalnymi osobnikami.

We're social animals, not rational animals.

Jesteśmy zwierzętami społecznymi, a nie racjonalnymi.

We emerge out of relationships,

Wyłaniamy się ze związków,

and we are deeply interpenetrated, one with another.

głęboko przenikani, jeden przez drugiego.

And so when we see another person,

Więc kiedy widzimy drugą osobę,

we reenact in our own minds

przeżywamy w swoim umyśle

what we see in their minds.

to co widzimy w ich umyśle.

When we watch a car chase in a movie,

Kiedy widzimy w filmie pościg samochodowy,

it's almost as if we are subtly having a car chase.

to prawie jakbyśmy sami subtelnie przeżywali pościg.

When we watch pornography,

Kiedy oglądamy pornografię,

it's a little like having sex,

to troszke tak, jakbyśmy uprawiali seks,

though probably not as good.

choć pewnie nie tak dobry.

And we see this when lovers walk down the street,

Widzimy to kiedy kochankowie spacerują po ulicy,

when a crowd in Egypt or Tunisia

kiedy tłum w Egipcie czy Tunezji

gets caught up in an emotional contagion,

daje się ponieść uczuciowej zarazie,

the deep interpenetration.

wielkie przenikanie.

And this revolution in who we are

A ta rewolucja tego kim jesteśmy

gives us a different way of seeing, I think, politics,

daje nam inny sposób spojrzenia na politykę,

a different way, most importantly,

inny sposób, co najważniejsze,

of seeing human capital.

patrzenia na kapitał ludzki.

We are now children of the French Enlightenment.

Jesteśmy dziećmi francuskiego oświecenia.

We believe that reason is the highest of the faculties.

Wierzymy, że rozum jest najwyższą ze zdolności.

But I think this research shows

Myślę jednak, że to badanie ukazuje

that the British Enlightenment, or the Scottish Enlightenment,

że brytyjskie oświecienie, czy szkockie oświecenie,

with David Hume, Adam Smith,

z Davidem Hume, Adamem Smithem,

actually had a better handle on who we are --

miało lepsze pojęcie tego kim jesteśmy --

that reason is often weak, our sentiments are strong,

że rozum często jest słaby, nasze sentymenty silne,

and our sentiments are often trustworthy.

a naszym sentymentom często warto zaufać.

And this work corrects that bias in our culture,

A ta praca koryguje tą stronniczość w naszej kulturze,

that dehumanizing bias.

tą dehumanizującą stronniczość.

It gives us a deeper sense

Daje nam głębsze poczucie

of what it actually takes

czego tak naprawde potrzebujemy

for us to thrive in this life.

żeby się nam wiodło w tym życiu.

When we think about human capital

Kiedy mamy na myśli kapitał ludzki,

we think about the things we can measure easily --

mamy na myśli rzeczy, które z łatwością możemy zmierzyć --

things like grades, SAT's, degrees,

jak stopnie, SAT, dyplomy,

the number of years in schooling.

ilość lat spędzonych w szkole.

What it really takes to do well, to lead a meaningful life,

Ale żeby dobrze się spisać, mieć znaczący żywot potrzeba

are things that are deeper,

tych głębszych rzeczy,

things we don't really even have words for.

rzeczy na które nie mamy nawet słów.

And so let me list just a couple of the things

Pozwólcie wymienić choć kilka tych rzeczy

I think this research points us toward trying to understand.

w kierunku próby zrozumienia których to badanie nas kieruje.

The first gift, or talent, is mindsight --

Pierwszy dar, czy talent, to wgląd w umysł --

the ability to enter into other people's minds

zdolność wnikania do umysłu innych ludzi

and learn what they have to offer.

i zobaczenie tego co mają do zaoferowania.

Babies come with this ability.

Dzieci rodzą się z tą zdolnością.

Meltzoff, who's at the University of Washington,

Meltzoff z Uniwersytetu Waszyngtońskiego,

leaned over a baby who was 43 minutes old.

nachylił się nad niemowlem, które miało 43-minut.

He wagged his tongue at the baby.

Wysunął na niemowle język,

The baby wagged her tongue back.

a niemowle wysunęło język z powrotem na niego.

Babies are born to interpenetrate into Mom's mind

Niemowlęcia się rodzą by przenikać w umysł mamy

and to download what they find --

i sciągać to co tam znajdują --

their models of how to understand reality.

swoje modele rozumienia rzeczywistości.

In the United States, 55 percent of babies

W Stanach Zjednoczonych 55% niemowląt

have a deep two-way conversation with Mom

ma dogłębne dwustronne rozmowy z mamą

and they learn models to how to relate to other people.

i uczy się modeli relacji z innymi ludźmi.

And those people who have models of how to relate

Ci ludzie, którzy posiadają modele odnoszenia się do innych,

have a huge head start in life.

mają wielką przewagę w życiu.

Scientists at the University of Minnesota did a study

Naukowcy z Uniwersytetu w Minnesocie przeprowadzili badania

in which they could predict

dzięki którym mogli przewidzieć,

with 77 percent accuracy, at age 18 months,

z 77% dokładnością w wieku 18 miesięcy,

who was going to graduate from high school,

kto skończy szkołę średnią

based on who had good attachment with mom.

na podstawie tego, kto miał dobrą więź z matką.

Twenty percent of kids do not have those relationships.

20% dzieci nie ma tych relacji.

They are what we call avoidantly attached.

Są to osoby z unikającym stylem przywiązania.

They have trouble relating to other people.

Mają klopoty z odnoszeniem się do innych osób.

They go through life

Przechodzą przez życie

like sailboats tacking into the wind --

jak żaglówki lawirujące w wietrze --

wanting to get close to people,

chcący zbliżyć się do ludzi,

but not really having the models of how to do that.

ale niemający prawdziwych modeli jak to uczynić.

And so this is one skill

Jest to więc jedna umiejętność tego

of how to hoover up knowledge, one from another.

jak wpajać w siebie wiedzę jeden od drugiego.

A second skill is equipoise,

Druga umiejętność to równowaga.

the ability to have the serenity

Umiejętność posiadania zrównoważenia

to read the biases and failures in your own mind.

do odczytywania uprzedzeń i porażek własnego umysłu.

So for example, we are overconfidence machines.

Jesteśmy na przykład mistrzami zbytniej pewności siebie.

Ninety-five percent of our professors report

95% profesorów uważa się

that they are above-average teachers.

za ponadprzeciętnego nauczyciela.

Ninety-six percent of college students

96% studentów uczelni

say they have above-average social skills.

mówi, że posiada ponadprzeciętne zdolności towarzyskie.

Time magazine asked Americans, "Are you in the top one percent of earners?"

Magazyn Time spytał Amerykanów: "Czy należycie do 1% najlepiej zarabiających?"

Nineteen percent of Americans are in the top one percent of earners.

19% Amerykanów należy do czołowego 1 procent zarabiających.

(Laughter)

(Śmiech)

This is a gender-linked trait, by the way.

A tak nawiasem, to ta cecha wiąże się z płcią:

Men drown at twice the rate of women,

mężczyźni toną dwa razy częściej od kobiet,

because men think they can swim across that lake.

bo mężczyźni myślą, że przepłyną to jezioro.

But some people have the ability and awareness

Jednak pewni ludzie mają umiejętność i świadomość

of their own biases, their own overconfidence.

swoich uprzedzeń, własnej zbytniej pewności siebie.

They have epistemological modesty.

Mają tą epistemologiczną skromność.

They are open-minded in the face of ambiguity.

Mają otwarty umysł w obliczu niejasności.

They are able to adjust strength of the conclusions

Są w stanie przystosować moc wniosków

to the strength of their evidence.

do mocy ich dowodów.

They are curious.

Są ciekawi.

And these traits are often unrelated and uncorrelated with IQ.

Większość tych cech jest często wcale niepowiązana, nieskorelowana z IQ.

The third trait is metis,

Trzecia cecha to metys,

what we might call street smarts -- it's a Greek word.

coś, co możemy nazwać mądrością życiową -- to greckie słowo.

It's a sensitivity to the physical environment,

To wrażliwość na środowisko fizyczne,

the ability to pick out patterns in an environment --

zdolność wyłapywania wzorców w środowisku --

derive a gist.

pojmowanie sedna.

One of my colleagues at the Times

Jeden z moich kolegów w Times

did a great story about soldiers in Iraq

napisał świetny artykuł o żolnierzach w Iraku,

who could look down a street and detect somehow

którzy patrząc w gląb ulicy w jakiś sposób wyczuwali

whether there was an IED, a landmine, in the street.

czy jest tam improwizowany ładunek wybuchowy czy mina.

They couldn't tell you how they did it,

Nie mogli powiedzieć jak to robią,

but they could feel cold, they felt a coldness,

ale czuli chłód, czuli pewien chłód

and they were more often right than wrong.

i mieli częściej racje niż nie.

The third is what you might call sympathy,

Trzecie to coś co możemy nazwać współczuciem,

the ability to work within groups.

zdolność pracy w grupach.

And that comes in tremendously handy,

A jest to niesłychanie przydatne,

because groups are smarter than individuals.

bo grupy są mądrzejsze od jednostek --

And face-to-face groups are much smarter

a grupy twarzą w twarz są o wiele mądrzejsze

than groups that communicate electronically,

od grup komunikujących się elektronicznie,

because 90 percent of our communication is non-verbal.

bo 90% naszej komunikacji jest niewerbalna.

And the effectiveness of a group

Efektywność grupy natomiast

is not determined by the IQ of the group;

nie jest zdeterminowana przez IQ grupy,

it's determined by how well they communicate,

a przez to jak dobrze ze sobą się komunikują,

how often they take turns in conversation.

jak często przekazują głos w rozmowie.

Then you could talk about a trait like blending.

Moglibyśmy też mówić o takiej cechy jak łączenie.

Any child can say, "I'm a tiger," pretend to be a tiger.

Każde dziecko może powiedzieć "jestem tygrysem" i udawać tygrysa.

It seems so elementary.

Wydaje się to takie podstawowe.

But in fact, it's phenomenally complicated

Ale w rzeczywistości jest to niezwykle skomplikowane

to take a concept "I" and a concept "tiger"

by wziąć pojęcie "ja" i pojęcie "tygrys"

and blend them together.

i połączyć je ze sobą.

But this is the source of innovation.

Jest to źródło innowacji.

What Picasso did, for example,

Co Picasso zrobił na przykład:

was take the concept "Western art"

wziął pojęcie zachodniej sztuki

and the concept "African masks"

i pojęcie mask afrykańskich

and blend them together --

i połączył je ze sobą --

not only the geometry,

nie tylko geometrię,

but the moral systems entailed in them.

ale moralne systemy w nich zawarte.

And these are skills, again, we can't count and measure.

A tych zdolności, znowu, nie możemy ani policzyć, ani zmierzyć.

And then the final thing I'll mention

Ostatnią rzeczą o której wspomnę

is something you might call limerence.

jest coś co możemy nazwać limerencją.

And this is not an ability;

Nie jest ona zdolnością,

it's a drive and a motivation.

a popędem i motywacją.

The conscious mind hungers for success and prestige.

Świadomy umysł pragnie sukcesu i prestiżu.

The unconscious mind hungers

Podświadomość natomiast pragnie

for those moments of transcendence,

tych momentów transcendencji,

when the skull line disappears

kiedy granice czaszki znikają

and we are lost in a challenge or a task --

i zapominamy się w wyzwaniu czy zadaniu --

when a craftsman feels lost in his craft,

kiedy rzemieślnik zapomina się w swoim dziele,

when a naturalist feels at one with nature,

kiedy przyrodnik czuje się jednością z naturą,

when a believer feels at one with God's love.

kiedy wierzący czuje się jednością z miłością Boga.

That is what the unconscious mind hungers for.

Tego właśnie pragnie podświadomy umysł.

And many of us feel it in love

Wielu z nas to czuje w miłości

when lovers feel fused.

kiedy kochankowie czują się połączeni.

And one of the most beautiful descriptions

A jeden z najpiękniejszych opisów

I've come across in this research

który napotkałem przy pisaniu tej pracy

of how minds interpenetrate

o tym jak umysły się przenikają

was written by a great theorist and scientist

został napisany przez wspaniałego teoretyka i naukowca

named Douglas Hofstadter at the University of Indiana.

Douglasa Hofstadtera z Uniwersytetu w Indianie.

He was married to a woman named Carol,

Ożenił się z kobietą o imieniu Carol,

and they had a wonderful relationship.

mieli cudowny związek.

When their kids were five and two,

Kiedy ich dzieci miały pięć i dwa lata,

Carol had a stroke and a brain tumor and died suddenly.

Carol miała wylew, guz w mózgu i zmarła nagle.

And Hofstadter wrote a book

A Hofstadter napisał książkę

called "I Am a Strange Loop."

pt. "Jestem dziwną pętlą"

In the course of that book, he describes a moment --

W książce tej opisuje on moment --

just months after Carol has died --

kilka miesięcy po śmierci Carol --

he comes across her picture on the mantel,

jak natyka się na jej zdjęcie na kominku,

or on a bureau in his bedroom.

czy na biurku w swojej sypialni.

And here's what he wrote:

I oto co napisał:

"I looked at her face,

"Spojrzałem na jej twarz,

and I looked so deeply

i patrzyłem tak głęboko,

that I felt I was behind her eyes.

że aż czułem się za jej oczami.

And all at once I found myself saying

I w tym momencie zauważyłem jak mówię

as tears flowed,

z płynącymi łzami,

'That's me. That's me.'

"To ja. To ja."

And those simple words

Te proste slowa

brought back many thoughts that I had had before,

przywróciły mi myśli które już miałem wcześniej,

about the fusion of our souls

o zjednoczeniu naszych dusz

into one higher-level entity,

w jedno wyższe istnienie,

about the fact that at the core of both our souls

o fakcie, że w samej głębi obojga naszych dusz

lay our identical hopes and dreams for our children,

są nasze identyczne nadzieje i marzenia dla naszych dzieci,

about the notion that those hopes

o idei, że te nadzieje

were not separate or distinct hopes,

nie są oddzielnymi czy odrębnymi nadziejami,

but were just one hope,

a jedną nadzieją,

one clear thing that defined us both,

jedną jasną rzeczą określającą nas oboje,

that welded us into a unit --

która nas spoiła w jednostkę --

the kind of unit I had but dimly imagined

jednostkę którą jakby przez mgłe wyobrażałem sobie

before being married and having children.

zanim się ożeniłem i miałem dzieci.

I realized that, though Carol had died,

Uzmysłowiłem sobie, że choć Carol zmarła,

that core piece of her had not died at all,

ta jej rdzenna cząstka nie zmarła wcale,

but had lived on very determinedly in my brain."

a żyła nadal bardzo zdecydowanie w moim mózgu."

The Greeks say we suffer our way to wisdom.

Grecy powiadają, że cierpienie jest naszą drogą do mądrości.

Through his suffering, Hofstadter understood

Poprzez swoje cierpienie Hofstadter zrozumiał

how deeply interpenetrated we are.

jak dogłębnie przeniknięci jesteśmy.

Through the policy failures of the last 30 years,

Poprzez porażki polityk poprzednich 30 lat,

we have come to acknowledge, I think,

doszliśmy do uznania, tak myślę,

how shallow our view of human nature has been.

jak powierzchowne pojęcie mieliśmy o naturze ludzkiej.

And now as we confront that shallowness

Teraz stawiając czoło tej powierzchowności

and the failures that derive from our inability

i porażek pochodzących z naszej niemożności

to get the depths of who we are,

zrozumienia głębi tego kim jesteśmy,

comes this revolution in consciousness --

dochodzi do rewolucji świadomości --

these people in so many fields

ci ludzie w tak wielu dziedzinach

exploring the depth of our nature

badają glębin naszej natury

and coming away with this enchanted,

i odchodzą z tym zaczarowanym,

this new humanism.

nowym humanizmem.

And when Freud discovered his sense of the unconscious,

A kiedy Freud odkrył swoje rozumowanie podświadomości,

it had a vast effect on the climate of the times.

miało to ogromny efekt na klimat czasów.

Now we are discovering a more accurate vision

Teraz odkrywamy bardziej dokładną wizję

of the unconscious, of who we are deep inside,

podświadomości -- tego kim jesteśmy w głębi duszy.

and it's going to have a wonderful and profound

A będzie to miało cudowny, znaczący

and humanizing effect on our culture.

i uczłowieczniający efekt dla naszej kultury.

Thank you.

Dziekuję.

(Applause)

(Oklaski)