David Brooks: The social animal

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Kristine Sargsyan

When I got my current job, I was given a good piece of advice,

Երբ ես ստանձնեցի իմ ներկայիս պաշտոնը, ինձ խորհուրդ տվեցին

which was to interview three politicians every day.

ամեն օր հարցազրույց անցկացնել առնվազն երեք քաղաքական գործչի հետ։

And from that much contact with politicians,

Եվ քաղաքական գործիչների հետ այդքան շատ շփումից հետո

I can tell you they're all emotional freaks of one sort or another.

կարող եմ ասել, որ նրանք բոլորը որոշակի էմոցիոնալ խնդիրներ ունեն։

They have what I called "logorrhea dementia,"

Նրանք մի հիվանդություն ունեն, որը ես անվանում եմ լոգորհի դեմենտիա,

which is they talk so much they drive themselves insane.

նրանք այնքան շատ են խոսում, որ սեփական խենթության պատճառ են դառնում։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

But what they do have is incredible social skills.

Բայց նրանք անհավատալի հաղորդակցման հմտություններ ունեն։

When you meet them, they lock into you,

Երբ դուք հանդիպում եք նրանց,

they look you in the eye,

նրանք նայում են ձեր աչքերի մեջ,

they invade your personal space,

գրավում ձեր անձնական տարածքը,

they massage the back of your head.

մերսում ձեր գլխի հետևի մասը։

I had dinner with a Republican senator several months ago

Մի քանի ամիս առաջ ես ընթրիք ունեցա հանրապետական մի սենատորի հետ,

who kept his hand on my inner thigh

ով իր ձեռքն ազդրիս վրա պահեց,

throughout the whole meal -- squeezing it.

ամբողջ ընթացքում, սեղմելով այն։

I once -- this was years ago --

Մի անգամ (սա տարիներ առաջ էր)

I saw Ted Kennedy and Dan Quayle meet in the well of the Senate.

ես տեսա, թե ինչպես Թեդ Քենեդին և Դեն Քուեյլը հանդիպեցին Սենատում։

And they were friends, and they hugged each other

Նրանք ընկերներ էին, և իրար գրկեցին,

and they were laughing, and their faces were like this far apart.

նրանք ծիծաղում էին, և իրար շատ մոտ էին կանգնած։

And they were moving and grinding

Եվ նրանք գրկախառնվել էին,

and moving their arms up and down each other.

և ձեռքերը մեկի մյուսի մարմնի վրա վեր ու վար էին անում։

And I was like, "Get a room. I don't want to see this."

Ես մտածեցի․ «Մի առանձին սենյակ գնացեք։ Ես չեմ ուզում սա տեսնել»։

But they have those social skills.

Բայց նրանք տիրապետում են հաղորդակցման հմտություններին։

Another case:

Մեկ այլ դեպք․

Last election cycle,

վերջին ընտրությունների ժամանակ,

I was following Mitt Romney around New Hampshire,

ես հետևում էի Միթ Ռոմնիին Նյու Հեմփշայր նահանգում։

and he was campaigning with his five perfect sons:

Նա ընտրական արշավի էր մասնակցում իր հինգ կատարյալ որդիների հետ՝

Bip, Chip, Rip, Zip, Lip and Dip.

Բիփ, Չիփ, Ռիփ, Զիփ և Դիպ անուններով։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And he's going into a diner.

Նա մտնում է ռեստորան։

And he goes into the diner, introduces himself to a family

Ներս է մտնում, ներկայացնում է ինքն իրեն մի ընտանիքի

and says, "What village are you from in New Hampshire?"

և հարցնում․ «Դուք Նյու Հեփշայրի ո՞ր գյուղից եք»։

And then he describes the home he owned in their village.

Այնուհետև նա նկարագրում է այն տունը, որ ուներ այդ գյուղում։

And so he goes around the room,

Այդպես նա խոսում է սենյակում բոլորի հետ,

and then as he's leaving the diner,

իսկ ապա ռեստորանից դուրս գալու ժամանակ,

he first-names almost everybody he's just met.

բոլորին անուններով հրաժեշտ է տալիս։

I was like, "Okay, that's social skill."

Ես մտածեցի․ «Այո, դա հաղորդակցման տաղանդ է»։

But the paradox is,

Բայց պարադոքսը նրանում է,

when a lot of these people slip into the policy-making mode,

որ երբ այս մարդկանցից շատերը սկսում են աշխատել պետական քաղաքականության վրա,

that social awareness vanishes

այդ հասարակական իրազեկվածությունն անհայտանում է,

and they start talking like accountants.

և նրանք սկսում են խոսել հաշվապահների նման։

So in the course of my career,

Իմ կարիերայի ընթացքում,

I have covered a series of failures.

ես մի շարք անհաջողություններ եմ արձանագրել։

We sent economists in the Soviet Union

Մենք սեփականաշնորհման նախագծերով տնտեսագետներ ենք ուղարկել

with privatization plans when it broke up,

Սովետական Միություն, երբ այն փլուզվեց,

and what they really lacked was social trust.

երբ մենք սոցիալական վստահության խնդիր ունեինք։

We invaded Iraq with a military

Մեր զինուժը գրավեց Իրաքը,

oblivious to the cultural and psychological realities.

մոռանալով մշակութային և հոգեբանական առանձնահատկությունների մասին։

We had a financial regulatory regime

Մենք ունեցել ենք ֆինանսական համակարգ,

based on the assumptions

հիմնված այն ենթադրության վրա,

that traders were rational creatures

որ առևտրականները ռացիոնալ էակներ են,

who wouldn't do anything stupid.

ովքեր ոչ մի հիմար բան չեն անի։

For 30 years, I've been covering school reform

30 տարիների ընթացքում, ես կրթական բարեփոխումների մասին եմ գրել,

and we've basically reorganized the bureaucratic boxes --

և մենք ըստ էության բարեփոխել ենք բյուրոկրատիան,

charters, private schools, vouchers --

կանոնադրությունները, մասնավոր դպրոցները,

but we've had disappointing results year after year.

բայց ամեն տարի հիասթափեցնող արդյունքներ ենք ունեցել։

And the fact is, people learn from people they love.

Փաստն այն է` մարդիկ սովորում են այն մարդկանցից, ում նրանք սիրում են:

And if you're not talking about the individual relationship

Եթե դուք չեք խոսում անձնական հարաբերությունների մասին,

between a teacher and a student,

ուսուցչի և աշակերտի միջև,

you're not talking about that reality.

ապա դուք չեք խոսում այդ իրականության մասին,

But that reality is expunged

այդ իրականությունը դուրս է

from our policy-making process.

պետական քաղաքականության կերտման գործընթացից։

And so that's led to a question for me:

Դա ինձ մոտ առաջացրեց հետևյալ հարցը.

Why are the most socially-attuned people on earth

Ինչու՞ երկրի վրա սոցիալապես ամենազգայուն մարդիկ

completely dehumanized

ամբողջությամբ անմարդկային են դառնում,

when they think about policy?

երբ մտածում են պետական քաղաքականության մասին:

And I came to the conclusion,

Ես եկա այն եզրակացության,

this is a symptom of a larger problem.

որ սա ավելի մեծ խնդրի ախտանիշ է:

That, for centuries, we've inherited a view of human nature

Դարերի ընթացքում, մենք ժառանգել ենք մարդկային բնույթի մասին մի տեսանկյուն,

based on the notion

որը հիմված է այն գաղափարի վրա,

that we're divided selves,

որ մենք բաժանված մասերից ենք կազմված,

that reason is separated from the emotions

որ բանականությունն առանձնացված է զգացմունքներից,

and that society progresses

և հասարակությունը այնքանով է առաջընթաց ապրում,

to the extent that reason can suppress the passions.

որքանով բանականությունը զսպում է կրքերը:

And it's led to a view of human nature

Եվ սա էլ մարդկային բնույթի մասին մի կարծիք ձևավորեց,

that we're rational individuals

որ մենք բանական անհատներ ենք,

who respond in straightforward ways to incentives,

ովքեր խելացի կերպով արձագանքում են դրդապատճառների:

and it's led to ways of seeing the world

Սա հանգեցրեց նրան,

where people try to use the assumptions of physics

որ մարդիկ հիմնվելով ֆիզիկայի օրենքների վրա

to measure how human behavior is.

փորձում են չափել մարդկային վարքը։

And it's produced a great amputation,

Դա էլ հանգեցրեց սարսափելի «անդամահատման»,

a shallow view of human nature.

մարդկային բնույթի մասին մակերեսային պատկերացման։

We're really good at talking about material things,

Մենք շատ լավ կարող ենք խոսել նյութական իրերի մասին,

but we're really bad at talking about emotions.

բայց մենք գրեթե չենք կարող խոսել զգացմունքների մասին:

We're really good at talking about skills

Մենք շատ լավ կարող ենք խոսել հմտությունների մասին,

and safety and health;

ապահովության և առողջության մասին,

we're really bad at talking about character.

բայց գրեթե չենք կարող խոսել մարդկանց բնավորության մասին:

Alasdair MacIntyre, the famous philosopher,

Հայտնի փիլիսոփա, Ալայսեդեր ՄաքԻնտայրը

said that, "We have the concepts of the ancient morality

ասել է հետևյալը. «Մենք ունենք հնադարյան բարոյականության,

of virtue, honor, goodness,

առաքինության, պատվի, բարության գաղափարներ,

but we no longer have a system

բայց այլևս չունենք մի համակարգ,

by which to connect them."

որի օգնությամբ կարող ենք կապել մեկը մյուսին»:

And so this has led to a shallow path in politics,

Դրա արդյունքը մակերեսային ուղղությունն է քաղաքականության մեջ,

but also in a whole range of human endeavors.

և մարդկային շատ այլ ոլորտներում։

You can see it in the way we raise our young kids.

Դուք կարող եք նկատել այն երեխաներին դաստիարակման մեջ։

You go to an elementary school at three in the afternoon

Եթե գնաք տարրական դպրոց ցերեկը ժամը երեքին,

and you watch the kids come out,

և դիտեք, թե ինչպես են երեխաները դուրս գալիս դպրոցից,

and they're wearing these 80-pound backpacks.

կրելով 35 կիլոգրամանոց ճամպրուկներ։

If the wind blows them over, they're like beetles stuck there on the ground.

Երբ քամին փչում է, նրանք նմանվում են բզեզների, որոնք ընկել են գետնին և չեն կարող վերկենալ։

You see these cars that drive up --

Դուք տեսնում եք մեքենաները,

usually it's Saabs and Audis and Volvos,

սովորաբար դրանք Սաաբ, Աուդիս կամ Վոլվո մակնիշի մեքենաներ են,

because in certain neighborhoods it's socially acceptable to have a luxury car,

որովհետև որոշ շրջաններում ընդունված է շքեղ մեքենաներ ունենալ,

so long as it comes from a country hostile to U.S. foreign policy --

քանի դեռ դրանք արտադրվուն են ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականությանը թշնամաբար վերաբերվող երկրների կողմից,

that's fine.

դա ընդունելի է։

They get picked up by these creatures I've called uber-moms,

Երեխաներին դիմավորում են էականեր, ում ես անվանում եմ սուպեր-մայրեր,

who are highly successful career women

ովքեր շատ հաջողակ կարիերա ունեցող կանայք են,

who have taken time off to make sure all their kids get into Harvard.

և անում են ամեն բան, որ իրենց երեխաները ընդունվեն Հարվարդ։

And you can usually tell the uber-moms

Սովորաբար շատ հեշտ է գուշակել սուպեր-մայրերին,

because they actually weigh less than their own children.

որովհետև նրանք իրականում ավելի քիչ են կշռում քան իրենց սեփական երեխաները։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So at the moment of conception,

Բեղմնավորման ժամանակ,

they're doing little butt exercises.

նրանք մի փոքր վարժություն են անում։

Babies flop out,

Երեխաները դուրս են թռնում լույս աշխարհ,

they're flashing Mandarin flashcards at the things.

և նրանց միանգամից սկսում են չինարեն սովորեցնել։

Driving them home, and they want them to be enlightened,

Նրանք տանում են երեխաներին տուն, և քանի որ ուզում են, որ երեխաները լուսավորված լինեն,

so they take them to Ben & Jerry's ice cream company

տանում են նրանց Բեն & Ջերիս պաղպաղակ ուտելու,

with its own foreign policy.

մի տեղ, որն իր արտաքին քաղաքականությունն ունի։

In one of my books,

Իմ գրքերից մեկում

I joke that Ben & Jerry's should make a pacifist toothpaste --

ես կատակում եմ, որ Բեն & Ջերիս-ը պետք է պացիֆիստ ատամի մածուկ արտադրի,

doesn't kill germs, just asks them to leave.

որը չի սպանի մանրԷներին, փոխարենը կխնդրի նրանց լքել։

It would be a big seller.

Այդ մածուկը մեծ հաջողություն կունենա։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And they go to Whole Foods to get their baby formula,

Ապա նրանք գնում են Հոլ ֆուդզ իրենց նորածնի կերը գնելու համար։

and Whole Foods is one of those progressive grocery stores

Հոլ ֆուդզ-ն այն առաջադեմ խանութներից է,

where all the cashiers look like they're on loan from Amnesty International.

որտեղ բոլոր վաճառողներն այնպիսի տեսք ունեն կարծես Amnesty International-ից վարկ են ստացել:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

They buy these seaweed-based snacks there

Այնտեղից գնում են ծովային կաղամբով ուտեստ,

called Veggie Booty with Kale,

Վեջի բութի անվանումով,

which is for kids who come home and say,

երեխաների համար, ովքեր գալիս են տուն և ասում․

"Mom, mom, I want a snack that'll help prevent colon-rectal cancer."

«Մամ, մամ, ես ուզում եմ այն ուտեստը, որը կանխում է ուղիղ աղիքի քաղցկեղի առաջացումը»։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And so the kids are raised in a certain way,

Եվ այսպիսով երեխաները դաստիարակվում են

jumping through achievement hoops of the things we can measure --

մի նվաճումից մյուսը ցատկելով, նվաճումներ, որոնք հնարավոր է չափել,

SAT prep, oboe, soccer practice.

քննության արդյունք, հոբոյի կամ ֆուտբոլի պարապմունք։

They get into competitive colleges, they get good jobs,

Նրանք ընդունվում են լավ համալսարաններ, այնուհետև լավ գործ գտնում,

and sometimes they make a success of themselves

և երբեմն նրանք հաջողության են հասնում

in a superficial manner, and they make a ton of money.

մակերեսային մակարդակի վրա, և շատ գումար են աշխատում։

And sometimes you can see them at vacation places

Երբեմն դուք կարող եք տեսնել նրանց հանգստյան վայրերում,

like Jackson Hole or Aspen.

ինչպիսիք են Ջեքսոն Հոլը և Ասպենը։

And they've become elegant and slender --

Նրանք շատ նրբագեղ տեսք ունեն,

they don't really have thighs;

ասես ազդր չունենան,

they just have one elegant calve on top of another.

փոխարենը երկու զույգ սրունք ունեն։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

They have kids of their own,

Նրանք սեփական երեխաներ ունեն,

and they've achieved a genetic miracle by marrying beautiful people,

բայց նրանք գենետիկ հրաշքի են հասել, ամուսնանալով գեղեցիկ մարդկանց հետ,

so their grandmoms look like Gertrude Stein,

այնպես որ նրանք տատիկները նման են Գերտրուդ Ստեյնին,

their daughters looks like Halle Berry -- I don't know how they've done that.

իսկ աղջիկները՝ Հոլլի Բերիին, չգիտեմ թե ինչպես։

They get there and they realize

Նրանք հասնում են այդ ամենին և հասկանում,

it's fashionable now to have dogs a third as tall as your ceiling heights.

որ այժմ նորաձև է մեծ շներ ունենալ, շներ, որ առաստաղի մեկ երրորդին են հասնում։

So they've got these furry 160-pound dogs --

Այդպիսով, նրանք 70 կիլոգրամանոց փռչոտ շներ են պահում,

all look like velociraptors,

որոնք դինոզավրի տեսք ունեն,

all named after Jane Austen characters.

և անվանում են դրանց Ձեյն Օստինի հերոսների անուններով։

And then when they get old, they haven't really developed a philosophy of life,

Իսկ հետո, երբ նրանք ծերանում են, նրանք չեն ունենում կյանքի փիլիսոփություն,

but they've decided, "I've been successful at everything;

բայց որոշում են․ «Ես հաջողակ եմ եղել ամեն բանում,

I'm just not going to die."

ես պարզապես չեմ մահանա»։

And so they hire personal trainers;

Եվ նրանք վարձում են մասնավոր մարզիչներ,

they're popping Cialis like breath mints.

դեղորայք են օգտագործում անանուխի կոնֆետի պես։

You see them on the mountains up there.

Դուք տեսել եք նրանց սարերի վրա։

They're cross-country skiing up the mountain

Նրանք սարերի վրա դահուկ են քշում,

with these grim expressions

այնպիսի մռայլ դեմքի արտահայտությամբ,

that make Dick Cheney look like Jerry Lewis.

որ Դիք Չեյնիին դարձնում են Ջերի Լևիսի նման։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And as they whiz by you,

Եվ երբ նրանք սլանում են ձեր կողքով,

it's like being passed by a little iron Raisinet

կարծես նրանք չորացած չամիչ լինեն,

going up the hill.

որը սարն է բարձրանում։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And so this is part of what life is,

Այսպիսով սա կյանքի մի մասն է,

but it's not all of what life is.

բայց ոչ ամբողջ կյանքը։

And over the past few years,

Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում

I think we've been given a deeper view of human nature

կարծում եմ, մենք ավելի խորը տեսակետ ենք ձևավորել մարդկային բնույթի մասին,

and a deeper view of who we are.

և այն մասին, թե ովքեր ենք մենք։

And it's not based on theology or philosophy,

Եվ այն հիմնված չէ աստվածաբանության կամ փիլիսոփայության տեսության վրա,

it's in the study of the mind,

այն բանականության ուսումնասիրության վրա է հիմնված,

across all these spheres of research,

հետազոտության բոլոր ասպարեզներում,

from neuroscience to the cognitive scientists,

նեյրոգիտությունից մինչև իմացական հետազոտություններ,

behavioral economists, psychologists,

վարքագծային տնտեսագիտություն, հոգեբանություն,

sociology,

սոցիոլոգիա,

we're developing a revolution in consciousness.

մենք գիտակցության մեջ հեղափոխություն ենք կատարում։

And when you synthesize it all,

Եվ երբ դուք սինթեզում եք այդ ամենը,

it's giving us a new view of human nature.

մարդկային բնույթի մասին նոր պատկեր է ստեղծվում։

And far from being a coldly materialistic view of nature,

Այն շատ հեռու է չոր նյութական պատկերից,

it's a new humanism, it's a new enchantment.

դա նոր հումանիզմ է, դա նոր կախարդանքի պես մի բան է։

And I think when you synthesize this research,

Կարծում եմ, երբ դուք սինթեզում եք բոլոր այդ հետազոտությունները,

you start with three key insights.

դուք ունենում եք երեք նոր բացահայտում։

The first insight is

Առաջին բացահայտումն այն է,

that while the conscious mind writes the autobiography of our species,

որ մինչ գիտակից ուղեղը գրում է մեր ինքնակենսագրականը,

the unconscious mind does most of the work.

անգիտակից ուղեղն անում է ամբողջ աշխատանքը։

And so one way to formulate that is

Դա կարելի է ձևակերպել հետևյալ կերպ,

the human mind can take in millions of pieces of information a minute,

մարդկային ուղեղը մի րոպեում կարող է ինֆորմացիայի միլիոնավոր կտորներ ընկալել,

of which it can be consciously aware of about 40.

որոնցից միայն քառասունն է ընկալվում գիտակցաբար։

And this leads to oddities.

Սա բերում է տարօրինակ բաների։

One of my favorite is that people named Dennis

Օրինակ, մարդիկ, որոնց անունը Դենիս է,

are disproportionately likely to become dentists,

շատ ավելի մեծ հավանականություն ունեն ատամնաբույժ (dentist -- բառախաղ) դառնալու,

people named Lawrence become lawyers,

մարդիկ, որոնց անունը Լոուրենս է դառնում են իրավաբան (lawyer -- բառախաղ),

because unconsciously we gravitate toward things

մենք անգիտակցաբար ձգտում ենք դեպի իրերը,

that sound familiar,

որոնք մեզ ծանոթ են,

which is why I named my daughter President of the United States Brooks.

այդ իսկ պատճառով ես իմ աղջկան անվանել եմ ԱՄՆ-ի նախագահ Բրուքս։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Another finding is that the unconscious,

Հետազոտության արդյունքներից մեկն այն է, որ անգիտակցությունը

far from being dumb and sexualized,

բնավ հիմար չէ,

is actually quite smart.

այն իրականում բավականին խելացի է։

So one of the most cognitively demanding things we do is buy furniture.

Օրինակ, կահույք գնելը բավականին իմացական ջանք է պահանջում։

It's really hard to imagine a sofa, how it's going to look in your house.

Շատ դժվար է պատկերացնել, թե բազմոցն ինչ տեսք կունենա ձեր տանը։

And the way you should do that

Դա անելու համար

is study the furniture,

դուք ուսումնասիրում եք կահույքը,

let it marinate in your mind, distract yourself,

թույլ տալիս, որ այն մի քիչ «եփվի» ձեր ուղեղում, շեղի ձեզ,

and then a few days later, go with your gut,

և մի քանի օր հետո, հետևում եք ձեր ներքին ձայնին,

because unconsciously you've figured it out.

որովհետև անգիտակցաբար դուք արդեն ամեն բան հասկացել եք։

The second insight

Երկրորդ բացահայտումն այն է,

is that emotions are at the center of our thinking.

որ զգացմունքները մեր մտածողության հիմքում են ընկած։

People with strokes and lesions

Մարդիկ, որոնք խնդիրներ ունեն,

in the emotion-processing parts of the brain

ուղեղի զգայական մասի հետ,

are not super smart,

չափազանց խելացի չեն,

they're actually sometimes quite helpless.

նրանք իրականում երբեմն կարող են շատ անօգնական լինել։

And the "giant" in the field is in the room tonight

Այս ոլորտի հսկաներից մեկը այսօր այստեղ է գտնվում,

and is speaking tomorrow morning -- Antonio Damasio.

Անտոնի Դամասիոն վաղը առավոտյան ելույթ է ունենալու։

And one of the things he's really shown us

Նա իրականում ցույց է տվել մեզ,

is that emotions are not separate from reason,

որ զգացմունքները բանականությունից զատ չեն,

but they are the foundation of reason

դրանք բանականության հիմքն են,

because they tell us what to value.

որովհետև դրանք են ստեղծում մեր արժեքները։

And so reading and educating your emotions

Այսպիսով, զգացմունքները հասկանալը և կրթելը

is one of the central activities of wisdom.

իմաստությանը հասնելու հիմնական ճանապարհն է։

Now I'm a middle-aged guy.

Ես միջին տարիքի տղամարդ եմ,

I'm not exactly comfortable with emotions.

ես չեմ սիրում զգացմունքներ արտահայտել։

One of my favorite brain stories described these middle-aged guys.

Իմ ամենասիրելի պատմություններից մեկը շատ լավ նկարագարում է այդ միջին տարիքի տղամարդկանց։

They put them into a brain scan machine --

Նրանց տեղավորում են ուղեղի աշխատանքը նկարող սարքի մեջ,

this is apocryphal by the way, but I don't care --

չգիտեմ ինչքանով է այս պատմությունը ճիշտ, բայց դա կարևոր չէ,

and they had them watch a horror movie,

և սարսափ ֆիլմ ցուցադրում,

and then they had them describe their feelings toward their wives.

իսկ այնուհետ նրանց խնդրում են նկարագրել սեփական զգացմունքներն իրենց կանանց հանդեպ։

And the brain scans were identical in both activities.

Ուղեղի աշխատանքը նույն են երկու գործողությունների ժամանակ։

It was just sheer terror.

Սա պարզապես սարսափելի էր։

So me talking about emotion

Այսպիսով, իմ խոսալը զգացմունքների մասին

is like Gandhi talking about gluttony,

նման է Գանդիի շատակերության մասին խոսալուն,

but it is the central organizing process

բայց դա մեր մտածելակերպի

of the way we think.

հիմնական գործընթացն է։

It tells us what to imprint.

Այն ասում է մեզ, թե ինչ է դրոշմել հիշողության մեջ։

The brain is the record of the feelings of a life.

Ուղեղը կյանքի զգացմունքների արձանագրությունն է։

And the third insight

Եվ երրորդ բացահայտումն այն է,

is that we're not primarily self-contained individuals.

որ մենք ինքնաբավ անհատներ չենք։

We're social animals, not rational animals.

Մենք սոցիալական կենդանիներ են, ոչ թե բանական կենդանիներ։

We emerge out of relationships,

Մենք ծնվում ենք հարաբերություններից,

and we are deeply interpenetrated, one with another.

և խորապես կապված ենք մեկը մյուսիս հետ։

And so when we see another person,

Եվ երբ մենք տեսնում ենք մեկ այն անձ,

we reenact in our own minds

մենք մեր ուղեղում վերարտադրում ենք այն,

what we see in their minds.

ինչ տեսնում ենք նրա ուղեղում։

When we watch a car chase in a movie,

Երբ մենք դիտում ենք մեքենաներով հետապնդում ֆիլմի մեջ,

it's almost as if we are subtly having a car chase.

կարծես մենք ինքներս այդ փորձառությունն ունենանք։

When we watch pornography,

Երբ մենք պոռնոգրաֆիա ենք դիտում,

it's a little like having sex,

դա նման է սեքսով զբաղվելուն,

though probably not as good.

չնայած հավաբանար այդքան հաճելի չէ։

And we see this when lovers walk down the street,

Եվ մենք նկատում ենք դա, երբ սիրահարները քայլում են փողոցով,

when a crowd in Egypt or Tunisia

երբ ամբոխը Եգիպտոսում կամ Թունիսում,

gets caught up in an emotional contagion,

համախմբվում է կարծես մի զգացմունքային վարակի հետևանքով,

the deep interpenetration.

մենք տեսնում ենք այդ խորը կապը։

And this revolution in who we are

Այս հեղափոխությունը մեր էության մեջ,

gives us a different way of seeing, I think, politics,

մեզ տալիս է քաղաքականությունն այլ կերպ տեսնելու հնարավորություն,

a different way, most importantly,

և ամենակարևորը, մարդկային կապիտալն

of seeing human capital.

այլ կերպ տեսնելու հնարավորություն։

We are now children of the French Enlightenment.

Մենք Ֆրանսիական լուսավորականության զավակներ ենք։

We believe that reason is the highest of the faculties.

Մենք հավատում ենք, որ բանականությունը մեր ամենամեծ ձիրքերից է։

But I think this research shows

Բայց կարծում եմ, որ հետազոտությունները ցույց են տալիս,

that the British Enlightenment, or the Scottish Enlightenment,

որ Բրիտանական լուսավորականությունը կամ Շոտլանդական լուսավորականությունը,

with David Hume, Adam Smith,

ի դեմս Դավիթ Հյումի, Ադամ Սմիթի,

actually had a better handle on who we are --

իրականում ավելի ճիշտ պատկերացում ուներ մեր մասին,

that reason is often weak, our sentiments are strong,

որ բանականությունը թույլ է, մեր զգացմուները ուժեղ են,

and our sentiments are often trustworthy.

և որ զգացմունքները հաճախ վստահելի են։

And this work corrects that bias in our culture,

Դա ուղղում է մեր մշակույթի մեջ եղած այդ կողմնապահությունը,

that dehumanizing bias.

այդ մարդկային խորը կողմնապահությունը։

It gives us a deeper sense

Սա ավելի խորը իմաստ է տալիս մեզ

of what it actually takes

այն մասին, թե ինչ է իրականում անհրաժեշտ

for us to thrive in this life.

կյանքը լավ ապրելու համար։

When we think about human capital

Երբ մենք մտածում ենք մարդկային կապիտալի մասին,

we think about the things we can measure easily --

մենք մտածում ենք այն բաների մասին, որոնք հեշտությամբ կարելի է չափել,

things like grades, SAT's, degrees,

ինչպես օրինակ գնահատականներ, քննության արդյունքներ, գիտական կոչումներ,

the number of years in schooling.

դպրոցում ուսուցանած տարիներ։

What it really takes to do well, to lead a meaningful life,

Իմաստալից կյանք ապրելու համար անհրաժեշտ են

are things that are deeper,

ավելի խորը, ավելի կարևոր բաներ,

things we don't really even have words for.

բաներ, որոնց համար մենք նույնիսկ անուն չունենք։

And so let me list just a couple of the things

Թույլ տվեք մի քանի բան թվարկել,

I think this research points us toward trying to understand.

որն այս հետազոտության արդյունքում ենք ստացել։

The first gift, or talent, is mindsight --

Առաջին տաղանդը կամ նվերը

the ability to enter into other people's minds

այլ մարդկանց ուղեղները կարդալու

and learn what they have to offer.

և նրանք հասկանալու հատկությունն է։

Babies come with this ability.

Երեխաները ծնվում են այդ հատկությամբ։

Meltzoff, who's at the University of Washington,

Վաշինգտոնի համալսարանի աշխատակից Մելցովը

leaned over a baby who was 43 minutes old.

43 րոպեանոց երեխայի հետ փորձ է անում։

He wagged his tongue at the baby.

Նա լեզու է ցույց տալիս երեխային։

The baby wagged her tongue back.

Երեխան պատասխանում է իր լեզուն հանելով։

Babies are born to interpenetrate into Mom's mind

Երեխաներն ի ծնե հասկանում են իրենց մայրիկներին,

and to download what they find --

օգտագործում այդ տեղեկատվությունը,

their models of how to understand reality.

որպես իրենց իրականությունը հասկանալու համար մի մոդել։

In the United States, 55 percent of babies

Միացյալ Նահանգներում երեխաների 55 տոկոսը

have a deep two-way conversation with Mom

երկողմանի խոսակցություններ է վարում մայրիկների հետ,

and they learn models to how to relate to other people.

և սովորում է այլ մարդկանց հետ հաղորդակցվելու մոդելներ։

And those people who have models of how to relate

Մարդիկ, ովքեր հաղորդակցվելու մոդելներ ունեն

have a huge head start in life.

կյանքում շատ մեծ առավելություն ունեն։

Scientists at the University of Minnesota did a study

Մինեսոթայի համալսարանի գիտնականները մի ուսումնասիրություն են կատարել,

in which they could predict

որի ժամանակ նրանք կարողացել են 77 տոկոս ճշտությամբ

with 77 percent accuracy, at age 18 months,

գուշակել, 18 ամսական երեխաներից ովքեր

who was going to graduate from high school,

դպրոցն ավարտելուց հետո համալսարան պիտի ընդունվեն,

based on who had good attachment with mom.

հիմնվելով մայրիկների հետ իրենց կապի վրա։

Twenty percent of kids do not have those relationships.

Երեխաների 20 տոկոսը չունեն այդ կապը։

They are what we call avoidantly attached.

Այդպիսի երեխաները

They have trouble relating to other people.

դժվարանում են մարդկանց հետ հաղորդակցվել։

They go through life

Նրանք ապրում են կյանքը,

like sailboats tacking into the wind --

առագաստանավերի նման, որոնք քամուց օրորվում են,

wanting to get close to people,

ցանկանում են մարդկանց մոտ գալ,

but not really having the models of how to do that.

բայց դա անելու որևէ մոդել չունեն։

And so this is one skill

Այսպիսով, սա առաջին հմտությունն է,

of how to hoover up knowledge, one from another.

ինչպես ընկալել մարդկանից ստացված գիտելիքը։

A second skill is equipoise,

Երկրորդ հմտությունը հավասարակշռությունն է։

the ability to have the serenity

Հանգիստ մնալու ունակությունը,

to read the biases and failures in your own mind.

որպեսզի կարողանանք ճանաչել սեփական գիտակցության ձախողումները։

So for example, we are overconfidence machines.

Այսպես, օրինակ, մենք բոլորս չափազանց ինքնավստահ մեքենաներ ենք։

Ninety-five percent of our professors report

Մեր պրոֆեսորների 95%-ն ասում է,

that they are above-average teachers.

որ նրանք միջինից բարձ կարգի ուսուցիչներ են,

Ninety-six percent of college students

համալսարանների ուսանողների 95%-ն ասում է,

say they have above-average social skills.

որ իրենց հաղորդակցման ունակությունները միջինից բարձ են։

Time magazine asked Americans, "Are you in the top one percent of earners?"

Թայմս ամսագիրը հարցրել է ամերիկացիներին․ «Արդյո՞ք դուք պատկանում են մարդկանց այն 1%-ին, ով ամենաշատ գումար է վաստակում»։

Nineteen percent of Americans are in the top one percent of earners.

Ամերիկացիների 19%-ը համարում է, որ պատկանում է այդ 1%-ին։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

This is a gender-linked trait, by the way.

Բնավորության այդ գիծն ի դեպ տատանվում է տարբեր սեռերի ներկայուցուցիչների մոտ։

Men drown at twice the rate of women,

Տղամարդիկ կանանցից երկու անգամ ավելի շատ են խեղդվում,

because men think they can swim across that lake.

այն պատճառով, որ տղամարդիկ մտածում են, որ կարող են լիճն լողալով անցնել։

But some people have the ability and awareness

Բայց որոշ մարդիկ կարող են ճիշտ գնահատել

of their own biases, their own overconfidence.

իրենց սեփական սահմանափակումները և ինքնավստահությունը։

They have epistemological modesty.

Նրանք համեստ են։

They are open-minded in the face of ambiguity.

Նրանք բաց են անորոշության առջև։

They are able to adjust strength of the conclusions

Նրանք ունակ են կարգավորել եզրակացությունները

to the strength of their evidence.

հիմնվելով ապացույցների վրա։

They are curious.

Նրանք հետաքրքրասեր են։

And these traits are often unrelated and uncorrelated with IQ.

Եվ բնավորության այս գծերը հաճախ կապված չեն IQ-ի հետ։

The third trait is metis,

Բնավորության երրորդ գիծը,

what we might call street smarts -- it's a Greek word.

մենք անվանում ենք իմաստություն։

It's a sensitivity to the physical environment,

Դա ֆիզիկական շրջապատի հանդեպ զգայությունն է,

the ability to pick out patterns in an environment --

նմանություններ գտնելու ունակությունը,

derive a gist.

կարևորը տեսնելու կարողությունը։

One of my colleagues at the Times

Իմ գործըկերներից մեկը, ով Թայմսում է աշխատում,

did a great story about soldiers in Iraq

մի հիանալի հոդված էր գրել Իրաքում զինվորների մասին,

who could look down a street and detect somehow

ովքեր կարողանում են նայելով փողոցին ինչ-որ կերպ որոշել,

whether there was an IED, a landmine, in the street.

թե արդյոք այնտեղ պայթուցիք կամ ական կա։

They couldn't tell you how they did it,

Նրանք չէին կարողանա բացատրել ձեզ, թե ինչպես էին հասկանում դա,

but they could feel cold, they felt a coldness,

բայց նրանք սառնություն էին զգում,

and they were more often right than wrong.

և դեպքերի մեծամասնությամբ ճիշտ էին իրենց գուշակություններում։

The third is what you might call sympathy,

Երրորդը փոխադարձ ըմբռնում է, համակրանքը,

the ability to work within groups.

խմբում աշխատելու ունակությունը։

And that comes in tremendously handy,

Եվ դա չափազանց կարևոր է,

because groups are smarter than individuals.

որովհետև խմբերն ավելի խելացի են քան անհատները,

And face-to-face groups are much smarter

իսկ դեմ-դիմաց հաղորդակցվող խմբերը շատ ավելի խելացի են,

than groups that communicate electronically,

քան խմբերն, որոնք հաղորդակցվում են էլեկտրոնայի ձևով,

because 90 percent of our communication is non-verbal.

որովհետև հաղորդակցման 90 տոկոսը բանավոր խոսքի միջոցով չէ տեղի ունենում։

And the effectiveness of a group

Եվ խմբի արդյունավետությունը

is not determined by the IQ of the group;

չի որոշվում խմբի IQ-ի մեծությամբ,

it's determined by how well they communicate,

այն որոշվում է նրանով, թե որքան լավ են խմբի անդամները հաղորդակցվում,

how often they take turns in conversation.

և որքան հաճախ են հերթով մասնակցում խոսակցությանը։

Then you could talk about a trait like blending.

Այդ ժամանակ դուք կարող եք խոսել այնպիսի մի հատկանիշի մասին, ինչպիսինն է «ձուլում»-ը։

Any child can say, "I'm a tiger," pretend to be a tiger.

Յուրաքանչյուր երեխա կարող է ասել․ «Ես վագր եմ», և ձևացնել, որ վագր է։

It seems so elementary.

Դա այդքան տարրական է թվում։

But in fact, it's phenomenally complicated

Բայց իրականում, արտակարգ բարդ է

to take a concept "I" and a concept "tiger"

վերցնել «ես»-ի և «վագր»-ի գաղափարները

and blend them together.

և դրանք միմյանց ձուլել։

But this is the source of innovation.

Բայց դա է նորարարության աղբյուրը։

What Picasso did, for example,

Օրինակ, այն ինչ արեց Պիկասոն,

was take the concept "Western art"

դա արևմտյան արվեստի գաղափարը

and the concept "African masks"

աֆրիկյան դիմակների գաղափարի հետ

and blend them together --

ձուլելն էր,

not only the geometry,

և ոչ միայն երկրաչափությունը,

but the moral systems entailed in them.

այլ նաև դրանցում պարունակվող բարոյական համակարգերը։

And these are skills, again, we can't count and measure.

Եվ կրկին, սրանք հմտություններ են, որոնք մենք չենք կարող հաշվել և չափել։

And then the final thing I'll mention

Եվ վերջին բանը, որ ուզում եմ նշել,

is something you might call limerence.

մի բան է, որ անվանում են սիրահարվածություն։

And this is not an ability;

Եվ սա կարողություն չէ,

it's a drive and a motivation.

սա շարժիչ ուժ է և դրդապատճառ։

The conscious mind hungers for success and prestige.

Գիտակից ուղեղը տենչում է հաջողություն և հեղինակություն։

The unconscious mind hungers

Անգիտակից ուղեղը տենչում է

for those moments of transcendence,

տրանսցենդենցիայի այն պահերը,

when the skull line disappears

երբ անհետանում են սահմանները,

and we are lost in a challenge or a task --

և մենք կորցնում ենք մեզ մեր աշխատանքի մեջ,

when a craftsman feels lost in his craft,

երբ արեհստավորը կորցնում է իրեն իր զբաղմունքի մեջ,

when a naturalist feels at one with nature,

երբ բնագետն իրեն զգում է բնության մի մասնիկ,

when a believer feels at one with God's love.

երբ հավատացյալը զգում է Աստծո սերը։

That is what the unconscious mind hungers for.

Ահա թե ինչ է տենչում անգիտակից ուղեղը։

And many of us feel it in love

Եվ մեզանից շատերը զգացել են դա, երբ սիրահարված են եղել,

when lovers feel fused.

երբ սիրահարներն ասես մեկ մարդ լինեն։

And one of the most beautiful descriptions

Եվ այս հետազոտության ժամանակ իմ հանդիպած

I've come across in this research

ամենագեղեցիկ նկարագիրն այն մասին,

of how minds interpenetrate

թե ինչպես են ուղեղները ներթափանցում մեկը մյուսի մեջ,

was written by a great theorist and scientist

գրվել է մեծ գիտնական

named Douglas Hofstadter at the University of Indiana.

Դուգլաս Հոֆշտադերի կողմից, Ինդիանայի համալսարանից։

He was married to a woman named Carol,

Նա ամուսնացած էր Քերոլ անունով մի կնոջ հետ,

and they had a wonderful relationship.

և նրանք հիանալի զույգ էին։

When their kids were five and two,

Երբ նրանց երեխաները հինգ և երկու տարեկան էին,

Carol had a stroke and a brain tumor and died suddenly.

Քերոլը կաթվածից և ուղեղի քաղցկեղից հանկարծակի մահացավ։

And Hofstadter wrote a book

Հոֆշտադերը մի գիրք գրեց,

called "I Am a Strange Loop."

«Ես պարադոքսային օղակ եմ» անունով։

In the course of that book, he describes a moment --

Գրքի մեջ նա մի պահ է նկարագրում,

just months after Carol has died --

Քերոլի մահից մի քանի ամիս անց,

he comes across her picture on the mantel,

նա տեսնում է կնոջ նկարը իր ննջասենյակում`

or on a bureau in his bedroom.

բուխարու կամ սեղանի վրա։

And here's what he wrote:

Եվ ահա թե ինչ է նա գրում․

"I looked at her face,

«Ես նայեցի նրա դեմքին,

and I looked so deeply

և նայեցի այնքան խորը,

that I felt I was behind her eyes.

որ զգացի, որ նրա աչքերի հետևում եմ։

And all at once I found myself saying

Եվ միանգամից սկսեցի ասել,

as tears flowed,

մինչ արցունքները հոսում էին,

'That's me. That's me.'

«Սա ես եմ։ Սա ես եմ»։

And those simple words

Եվ այդ պարզ բառերը

brought back many thoughts that I had had before,

հիշեցրեցին ինձ իմ նախկինում ունեցած մտքերը

about the fusion of our souls

հոգիները միաձուլման մասին,

into one higher-level entity,

մեկ ամբողջական էության մեջ,

about the fact that at the core of both our souls

այն մասին, որ մեր երկուսիս հոգիները

lay our identical hopes and dreams for our children,

նույն հույսերը և երազանքներն ունեն մեր երեխաների համար,

about the notion that those hopes

և այն մասին, որ այդ հույսերը

were not separate or distinct hopes,

առանձին հույսեր չեն,

but were just one hope,

այլ մեկ հույս,

one clear thing that defined us both,

մեկ բան, որ բնորոշում է երկուսիս,

that welded us into a unit --

որ համախմբում է երկուսիս մեկ միավորի մեջ,

the kind of unit I had but dimly imagined

միավոր, որի մասին ես շատ քիչ պատկերացում ունեի

before being married and having children.

մինչ ամուսնանալն ու երեխաներ ունենալը։

I realized that, though Carol had died,

Ես հասկացա, որ թեև Քերոլը մահացել է,

that core piece of her had not died at all,

նրա այդ կարևոր մասնիկը չի մահացել,

but had lived on very determinedly in my brain."

այն ապրում է իմ ուղեղի մեջ»։

The Greeks say we suffer our way to wisdom.

Հույները ասում են, որ մենք պետք է տառապենք մինչ հասնենք իմաստության։

Through his suffering, Hofstadter understood

Իր տառապանքի միջոցով Հոֆշտադերը հասկացավ,

how deeply interpenetrated we are.

թե ինչքան խորն ենք մենք կապված միմյանց հետ։

Through the policy failures of the last 30 years,

Վերջին 30 տարիներին պետական քաղաքականության ձախողումների արդյունքում,

we have come to acknowledge, I think,

կարծում եմ, մենք կարող ենք եզրակացնել,

how shallow our view of human nature has been.

թե ինչքան մակերեսային էին մարդկային բնույթի մասին մեր պատկերացումները։

And now as we confront that shallowness

Իսկ այժմ, երբ մենք դեմ ենք դուրս գալիս այդ մակերեսային պատկերացումներին

and the failures that derive from our inability

և այն ձախողումներին, որոնք առաջացել են

to get the depths of who we are,

մեր էությունը հասկանալու անկարողությունից,

comes this revolution in consciousness --

հեղափոխություն ենք սկսում գիտակցության մեջ,

these people in so many fields

այդ մարդիկ այդ բոլոր ոլորտներում,

exploring the depth of our nature

ուսումնասիրելով բնության խորությունը

and coming away with this enchanted,

հայտնաբերում են այս կախարդանքով լի

this new humanism.

նոր հումանիզմը։

And when Freud discovered his sense of the unconscious,

Երբ Ֆրեյդը սահմանեց անգիտակցության իր դատողութունները,

it had a vast effect on the climate of the times.

այն հսկայական ազդեցության ունեցավ տարբեր ոլորտներում այդ տարիներին։

Now we are discovering a more accurate vision

Ներկայումս մենք հայտաբերում ենք անգիտակցության

of the unconscious, of who we are deep inside,

ավելի ճշգրիտ պատկեր, այն մասին, թե ով ենք մենք հոգու խորքում։

and it's going to have a wonderful and profound

Եվ դա կունենա հիանալի և շատ մեծ

and humanizing effect on our culture.

ազդեցություն մեր մշակույթի վրա։

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)