Chinaka Hodge: What will you tell your daughters about 2016? | TED

Translator: Joseph Geni Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Tłumaczenie: Oliwia Pindel Korekta: Rysia Wand

Tell your daughters of this year,

Powiedzcie swoim córkom o tym roku,

how we woke needing coffee

jak obudziłyśmy się, potrzebując kawy,

but discovered instead cadavers strewn about our morning papers,

ale zamiast tego odkryłyśmy poranne gazety pełne zwłok,

waterlogged facsimiles of our sisters, spouses, small children.

rozmokłe podobizny sióstr, małżonków i małych dzieci.

Say to your baby of this year when she asks, as she certainly should,

Powiedzcie swojemu dziecku, gdy spyta o ten rok, a powinno,

tell her it was too late coming.

powiedzcie, że nadszedł zbyt późno.

Admit even in the year we leased freedom, we didn't own it outright.

Przyznajcie, że wynajęliśmy wolność, zamiast mieć ją na własność.

There were still laws for every way we used our privates

Wciąż były zasady, jak używać miejsc intymnych,

while they pawed at the soft folds of us,

gdy tymczasem oni nas macali,

grabbed with no concern for consent,

obłapiali, nie szukając zgody,

no laws made for the men that enforced them.

prawa nie obowiązywały tych, którzy je ustanawiali.

We were trained to dodge,

Nauczono nas robić uniki,

to wait, to cower and cover,

czekać, kulić się i chronić,

to wait more, still, wait.

wciąż czekać.

We were told to be silent.

Kazano nam milczeć.

But speak to your girls of this wartime,

Mówicie córkom o tej wojnie,

a year preceded by a score of the same,

o roku poprzedzanym przez wiele mu podobnych,

so as in two decades before,

jak dwie dekady temu

we wiped our eyes,

przetarłyśmy oczy,

laced caskets with flags,

okryłyśmy trumny flagami,

evacuated the crime scene of the club,

opuściłyśmy miejsce zbrodni w klubie,

caterwauled in the street,

krzyczałyśmy na ulicy,

laid our bodies on the concrete against the outlines of our fallen,

kładąc się na betonie

na wyrysowanych sylwetkach naszych zabitych,

cried, "Of course we mattered,"

krzyczałyśmy: "Jasne, że coś znaczymy",

chanted for our disappeared.

skandowałyśmy dla zaginionych.

The women wept this year.

Tego roku kobiety płakały.

They did.

Tak było.

In the same year, we were ready.

Tego samego roku byłyśmy gotowe.

The year we lost our inhibition and moved with courageous abandon

Rok, w którym puściły hamulce i ruszyłyśmy w odważnym uniesieniu,

was also the year we stared down barrels,

był też rokiem stawiania czoła przeciwnościom losu,

sang of cranes in skies, ducked and parried,

pieśni żurawi na niebie, unikania i odparowywania,

caught gold in hijab, collected death threats,

zbierania złota w hidżab, oraz gróźb śmierci,

knew ourselves as patriots,

odkryłyśmy swój patriotyzm,

said, "We're 35 now, time we settled down and found a running mate,"

"Mamy 35 lat, pora się ustatkować i znaleźć partnera",

made road maps for infant joy, shamed nothing but fear,

wyruszyć z dziecięcą radością, wstydząc się najwyżej strachu,

called ourselves fat and meant, of course,

wyzywałyśmy się od grubasek, uważając oczywiście,

impeccable.

że jesteśmy bez skazy.

This year, we were women,

Tego roku, byłyśmy kobietami,

not brides or trinkets,

nie pannami młodymi czy błyskotkami,

not an off-brand gender,

nie gorszą płcią,

not a concession, but women.

nie ustępstwem, a kobietami.

Instruct your babies.

Pouczcie swoje dzieci.

Remind them that the year has passed to be docile or small.

Przypomnijcie im, że minął czas na potulność i niepozorność.

Some of us said for the first time that we were women,

Niektóre pierwszy raz nazwały siebie kobietami,

took this oath of solidarity seriously.

poważnie potraktowały tę przysięgę solidarności.

Some of us bore children and some of us did not,

Niektóre z nas urodziły dzieci, inne nie

and none of us questioned whether that made us real

i żadna nie podważała tego, czy przez to stałyśmy się realne,

or appropriate or true.

lub odpowiednie lub prawdziwe.

When she asks you of this year,

Kiedy zapyta was o ten rok wasza córka,

your daughter, whether your offspring or heir to your triumph,

niezależnie czy to wasz potomek, czy spadkobierczyni waszego tryumfu,

from her comforted side of history teetering towards woman,

znając lżejszą wersję historii,

bardziej odpowiednią dla kobiety,

she will wonder and ask voraciously,

będzie się zastanawiać i z zapałem pytać

though she cannot fathom your sacrifice,

choć może nie pojąć waszego poświęcenia,

she will hold your estimation of it holy,

będzie trzymać się waszej oceny

curiously probing, "Where were you?

z ciekawością podpytując: "Gdzie byłaś?

Did you fight? Were you fearful or fearsome?

Walczyłaś? Byłaś przerażona czy przeraźliwa?

What colored the walls of your regret?

Co pomalowało ściany twojego żalu?

What did you do for women in the year it was time?

Co zrobiłaś dla kobiet tamtego roku?

This path you made for me, which bones had to break?

Które kości musiałaś połamać, wytyczając dla mnie tę ścieżkę?

Did you do enough, and are you OK, momma?

Zrobiłaś wystarczająco, wszystko w porządku, mamusiu?

And are you a hero?"

Jesteś bohaterką?".

She will ask the difficult questions.

Będzie zadawać trudne pytania.

She will not care about the arc of your brow,

Nie będzie jej obchodzić łuk waszych brwi,

the weight of your clutch.

siła waszych uścisków.

She will not ask of your mentions.

Nie będzie pytać o wasze wspomnienia.

Your daughter, for whom you have already carried so much, wants to know

Córka, dla której już tyle zniosłaś,

chce wiedzieć, co przyniosłaś,

what you brought, what gift, what light did you keep from extinction?

jaki dar, jakie światło ocaliłaś przed zgaśnięciem?

When they came for victims in the night,

Kiedy przyszli w nocy po ofiary,

did you sleep through it or were you roused?

przespałaś to, czy się obudziłaś?

Jaka była cena za świadomość?

What was the cost of staying woke?

What, in the year we said time's up, what did you do with your privilege?

Jak wykorzystałaś swoje przywileje w roku, w którym czas dobiegł końca?

Did you sup on others' squalor?

Skorzystałaś na cudzej nędzy?

Did you look away or directly into the flame?

Odwróciłaś wzrok, czy patrzyłaś prosto w płomień?

Did you know your skill or treat it like a liability?

Znałaś swoje umiejętności, czy traktowałaś je jak obciążenie?

Were you fooled by the epithets of "nasty" or "less than"?

Czy oszukały cię epitety jak "paskudna" lub "mniej niż"?

Did you teach with an open heart or a clenched fist?

Uczyłaś z otwartym sercem, czy z zaciśniętą pięścią?

Where were you?

Gdzie byłaś?

Powiedz jej prawdę. Poświęć na to życie.

Tell her the truth. Make it your life.

Confirm it. Say, "Daughter, I stood there

Potwierdź to. Powiedz: "Córko, stałam tam

with the moment drawn on my face like a dagger,

w chwili niczym sztyletem wyrytej na twarzy

and flung it back at itself,

i odparłam go,

slicing space for you."

wycinając miejsce dla ciebie".

Tell her the truth, how you lived in spite of crooked odds.

Powiedz im prawdę, jak żyłaś, mimo przeciwności losu.

Tell her you were brave,

Powiedz im, że byłaś dzielna

and always, always in the company of courage,

i zawsze towarzyszyła ci odwaga,

mostly the days when you just had yourself.

głównie wtedy, kiedy byłaś sama.

Tell her she was born as you were,

Powiedz jej, że urodziła się tak jak ty,

as your mothers before, and the sisters beside them,

i tak jak wcześniej matki i ich siostry,

in the age of legends, like always.

w legendarnych czasach, jak zawsze.

Tell her she was born just in time,

Powiedz jej, że urodziła się w porę,

just in time

w samą porę,

to lead.

aby przewodzić.

(Applause)

(Brawa)