Steve Jurvetson: The joy of rockets

Tłumaczenie: Przemysaw Baka Korekta: Jerzy Pa

By day, I'm a venture capitalist.

W tygodniu pracuję dla agresywnych funduszy powierniczych. W czasie weekendów, kocham rakiety.

On weekends, I love rockets.

Kocham fotografię, kocham rakiety.

I love photography, I love rockets.

I'm going to talk about a hobby that can scale

Zamierzam opowiedzieć Wam o hobby, które potrafi przybrać różne skale

i pokazać trochę zdjęć, jakie zrobiłem w ciągu wielu lat,

and show you photos I've taken over the years

dzieciom jak te, które, możliwe że wyrosną na wielbicieli rakiet

with kids like these, that hopefully will grow up to love rocketry

i w efekcie może będą następcami Richarda Branson`a albo Diamandis.

and eventually become a Richard Branson or Diamandis.

My son designed a rocket that became stable, a golf ball rocket.

Mój syn stworzył rakietę, która stała się stabilna --

rakietę z piłeczki glofowej. Całkiem ciekawy eksperyment

I thought it was quite an interesting experiment

dotyczący podstaw nauki o rakietach,

in the principles of rocket science.

a poleciała ona prosto jak strzała.

And it flies straight as an arrow.

Baking soda and vinegar.

Soda oczyszczona i ocet.

Night shots are beautiful,

Nocne zdjęcia są piękne,

piercing the Big Dipper and the Milky Way.

a rakiety przecinają Wielki Wóz i Drogę Mleczną.

2-stage rockets with video cameras on them,

Rakiety dwustopniowe, rakiety z kamerami video,

komputery pokładowe zapisujące przebiegi lotów.

onboard computers logging their flights, rocket gliders that fly back to Earth.

Szybowce z napędem rakietowym, które wracają na Ziemię.

I use RockSim to simulate flights before they go

Używam RockSim do symulacji lotów przed faktycznym startem

aby zobaczyć czy będą one naddźwiękowe czy nie,

to see if they'll break supersonic,

then fly them with onboard computers to verify performance.

a następnie lecą z komputerem pokaładowym sprawdzającym ich osiągi.

To launch the big stuff, you go to the middle of nowhere:

Ale aby wystrzelić wielką rakietę, trzeba udać się na pustkowie --

pustynia Black Rock, gdzie dzieją się niebezpieczne rzeczy.

Black Rock Desert, where dangerous things happen.

Gdy chłopcy rosną, rosną też ich rakiety.

The boys and the rockets get bigger.

Używają silników,

They use motors used on cruise-missile boosters.

których używa się jako dopalaczy w pociskach rakietowych.

They rumble the belly and leave even photographers in awe,

Ich piorunujące loty budzą respekt nawet wśród fotografów,

watching the spectacle.

którzy obserwują spektakl.

These rockets use experimental motors like nitrous oxide.

Te rakiety używają eksperymentalnych silników, np. podtlenku azotu.

They use solid propellant most frequently.

Oni używają najczęściej materiału pędnego w stanie stałym.

It's a strange kind of love.

To dziwny rodzaj miłości.

RocketMavericks.com with my photos, if you want to learn about this,

Mamy stronę Rocketmavericks.com z moim zdjęciami,

a jeżeli chcecie się dowiedzieć więcej - weźcie udział, zostańcie widzami.

participate, be a spectator.

We had to call it Rocket Mavericks.

Niezależne. Musimy nazwać je Niezależnymi Rakietami.

This one was great, went to 100,000 feet -- but didn't quite.

Ta była wspaniała. Doleciała do 100 tysięcy stóp. (33 km)

ale nie do końca -- w zasadzie, przebiła się przez 11 stóp czystej gliny

Actually, it went 11 feet into solid clay and became a bunker-buster.

i zamieniła się w postrach bunkrów,

spadając gwałtownie -- musiała być potem wykopana.

It had to be dug out.

Rockets often spiral out of control if you put too much propellant in them.

Rakiety często wymykają się spod kontroli -- za dużo materiału pędnego.

Tutaj dwie miały się ścigać.

Here was a drag race.

W nocy możecie zobaczyć co się stało w ułamku chwili,

At night you can see what happened in a second;

w ciągu dnia nazywamy to rekinami lądowymi.

in daytime, we call them land sharks.

Sometimes they just explode before your eyes or come down supersonic.

Niekiedy one po prostu eksplodują przed oczami albo stają się naddźwiękowe.

(śmiech)

(Laughter)

To take this shot, I did what I often do, which is go way beyond the pads,

Aby złapać takie ujęcie, często robię to co robię,

co oznacza pójście daleko za trybuny, tam gdzie nie ma nikogo z widzów.

where none of the spectators are.

I jeżeli możemy włączyć film, pokażę Wam czego wymagało

And if we can run the video, I'll show you what it took

zrobienie tych fotografii prosto z marzeń.

to get this DreamWorks shot.

(Video) Voices: Woo-hoo! Yeah. Nice.

Video: Głosy: Yeah. Nieźle.

Steve Jurvetson: They realize the computer failed, they're yelling "Deploy!"

Steve Jurvetson: To jest rzadkie. Tutaj zdali sobie sprawę, że komputer nawalił.

Oni wrzeszczą. Oni wrzeszczą. Głosy: O kurde!

(Video) Man: Oh, shit.

SJ: This is when they realize everything's gone haywire.

SJ: W tym momencie zdają sobie sprawę, że wszystko na pokładzie się psuje.

Głosy: Już po niej. O kurde!

(Video) Man: It's going ballistic.

SJ: Będę po prostu cicho.

Głosy: Nie.

SJ: I'll just be quiet.

(Video) Woman: No!

Come on, come on, come on.

Do góry, do góry, do góry.

SJ: And that's me over there, taking photos the whole way.

SJ: I tam jestem ja, robiący cały czas zdjęcia.

Things often go wrong.

Rzeczy często idą nie po naszej myśli.

Some people watch this because of a NASCAR-like fascination

Niektórzy ludzie oglądają to z powodu fascynacji oczekiwaniem na katastrofy,

with things bumping and grinding.

w których rzeczy wybuchają, hałasują, paląc spadochrony kiedy spadają --

Burning the parachute as it fell. That was last weekend.

tak było w ostatni weekend.

Ten gość wystartował, stał się naddźwiękowy, urywając statecznik,

This guy went up, went supersonic, ripped the fin can off.

Złom niczym deszcz,

The art sale in the sky.

i palące się metalowe szczątki spadające spowrotem.

A burning metal hunk coming back.

These things dropped down from above all through the weekend

Te rzeczy mogą spadać z góry przez cały weekend

start, po starcie, po starcie.

of rocket launch after rocket launch.

Prawie jak niesamowity rytm.

It's a cadence you can't quite imagine.

Na wiele sposobów próbowałem uchwycić te nieszczęśliwe wypadki --

I try to capture the mishaps; it's a challenge in photography

to jest wyzwaniem dla fotografi, kiedy rzeczy te dzieją się

when these things take place in a fraction of a second.

w ułamkach sekundy.

Why do it? For things like this:

Dlaczego oni to robią? Z powodów takich jak ten:

Gene from Alabama drives out there

Gene z Alabamy przybył

with this rocket he's built with X-ray sensors, video cameras,

z rakietą własnej konstrukcji, z czujnikiem promieni X, kamerami video,

festooned with electronics.

wypełnioną elektroniką i powiodło mu się osiągnięcie 100 tysięcy stóp (33 km),

He succeeds getting to 100,000 feet,

leaving the atmosphere, seeing a thin blue line of space.

lot ponad atmosferą, widząc cieńką niebieskawą linię przestrzeni.

To zapierający dech w piersiach obraz --

It is this breathtaking image -- success, of course -- that motivates us

sukces, który rzecz jasna bardzo nas motywuje.

and motivates kids to follow and understand rocket science,

Oraz motywuje dzieci do podążania za oraz zrozumienia nauki o rakietach,

understand the importance of physics and math

zrozumienia ważności fizyki i matmy,

and, in many ways, to have that awe at exploration

i na wiele sposobów do rozszerzenia szacunku względem poznania

zakamarków nieznanego.

of the frontiers of the unknown.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)