Burt Rutan: Entrepreneurs are the future of space flight

Vertaald door: Emmanuel van Ruitenbeek Nagekeken door: Els De Keyser

I want to start off by saying, Houston, we have a problem.

Om te beginnen wil ik zeggen: Houston, we have a problem.

We're entering a second generation of no progress

We gaan een tweede generatie van stilstand in

in terms of human flight in space. In fact, we've regressed.

wat betreft bemande ruimtevaart. We zijn zelfs achteruitgegaan.

We stand a very big chance of losing our ability to inspire our youth

Er is een erg grote kans dat we ons vermogen verliezen om de jeugd te inspireren

to go out and continue this very important thing

om erop uit te gaan en dit belangrijke werk voort te zetten,

that we as a species have always done.

dat we als soort altijd hebben gedaan.

And that is, instinctively we've gone out

Instinctief zijn we erop uit gegaan

and climbed over difficult places, went to more hostile places,

en over moeilijke plaatsen geklommen, naar vijandiger plaatsen gegaan,

and found out later, maybe to our surprise, that that's the reason we survived.

en er later achter gekomen, misschien tot onze verrassing, dat we daarom hebben overleefd.

And I feel very strongly

En ik ben van mening

that it's not good enough for us to have generations of kids

dat het niet goed voor ons is om generaties van kinderen te hebben

that think that it's OK to look forward to a better version

die denken dat het okee is om uit te zien naar een betere versie

of a cell phone with a video in it.

van een mobiele telefoon met video.

They need to look forward to exploration; they need to look forward to colonization;

Ze moeten uitzien naar verkenning, ze moeten uitzien naar kolonisatie,

they need to look forward to breakthroughs.

ze moeten uitzien naar vooruitgang. Dat moeten ze.

We need to inspire them, because they need to lead us

Wij moeten ze inspireren, omdat zij ons moeten leiden

and help us survive in the future.

en helpen overleven in de toekomst.

I'm particularly troubled that what NASA's doing right now with this new Bush doctrine

Ik maak me in het bijzonder zorgen om wat de NASA nu doet met de nieuwe Bush-doctrine

to -- for this next decade and a half -- oh shoot, I screwed up.

om, de komende vijftien jaar, oh nee, ik doe het fout.

We have real specific instructions here not to talk about politics.

We hebben hier erg specifieke instructies om niet over politiek te praten.

(Laughter)

(Gelach)

What we're looking forward to is --

Waar we naar uitkijken is --

(Applause)

(Applaus)

what we're looking forward to

Waar we naar uitkijken

is not only the inspiration of our children,

is niet alleen het inspireren van onze kinderen,

but the current plan right now is not really even allowing

maar het huidige plan staat zelfs de meest creatieve mensen in dit land

the most creative people in this country -- the Boeing's and Lockheed's

-- de ruimtevaartingenieurs van Boeing en Lockheed -- niet toe

space engineers -- to go out and take risks and try new stuff.

om risico's te nemen en nieuwe dingen te proberen.

We're going to go back to the moon ... 50 years later?

We gaan -- 50 jaar later -- weer terug naar de maan

And we're going to do it very specifically planned to not learn anything new.

en we doen het met het specifieke doel om niets nieuws te leren.

I'm really troubled by that. But anyway that's --

Dat baart me ernstig zorgen. Maar dat is in ieder geval --

the basis of the thing that I want to share with you today, though,

de basis van wat ik vandaag met jullie wil delen,

is that right back to where we inspire people

dat de mensen die we inspireren

who will be our great leaders later.

later onze grote leiders zullen zijn.

That's the theme of my next 15 minutes here.

Dat is het thema van de komende 15 minuten hier.

And I think that the inspiration begins when you're very young:

En ik denk dat je geïnspireerd raakt als je jong bent:

three-year-olds, up to 12-, 14-year-olds.

drie-jarigen, tot 12, 14-jarigen

What they look at is the most important thing.

Waar wij -- waar zij naar kijken is het belangrijkst.

Let's take a snapshot at aviation.

Laten we een kijkje bij de luchtvaart nemen.

And there was a wonderful little short four-year time period

Daar was een prachtige korte periode van vier jaar

when marvelous things happened.

waarin fantastische dingen gebeurden.

It started in 1908, when the Wright brothers flew in Paris, and everybody said,

Het begon in 1908, toen de gebroeders Wright in Parijs vlogen, en iedereen zei,

"Ooh, hey, I can do that." There's only a few people that have flown

"O, dat kan ik ook." Slechts een paar mensen hebben gevlogen

in early 1908. In four years, 39 countries had hundreds of airplanes,

begin 1908. Binnen de vier jaar hadden 39 landen honderden vliegtuigen,

thousand of pilots. Airplanes were invented by natural selection.

duizenden piloten. Vliegtuigen werden uitgevonden door natuurlijke selectie.

Now you can say that intelligent design designs our airplanes of today,

Nu kun je zeggen dat intelligent ontwerp onze vliegtuigen vandaag de dag ontwerpt,

but there was no intelligent design really designing those early airplanes.

maar er was niet echt sprake van intelligent ontwerp bij die vroege vliegtuigen.

There were probably at least 30,000 different things tried,

Er werden waarschijnlijk minstens 30.000 verschillende dingen geprobeerd,

and when they crash and kill the pilot, don't try that again.

en als ze crashen en de piloot sterft, probeer dan iets anders.

The ones that flew and landed OK

Degenen die wel goed vlogen en landden,

because there were no trained pilots

aangezien er geen opgeleide piloten waren,

who had good flying qualities by definition.

hadden per definitie wel goede vliegkwaliteiten.

So we, by making a whole bunch of attempts, thousands of attempts,

Dus, door een heleboel pogingen, duizenden pogingen, te doen

in that four-year time period, we invented the concepts

in die periode van vier jaar, vonden we de concepten uit

of the airplanes that we fly today. And that's why they're so safe,

van de vliegtuigen waar we vandaag de dag mee vliegen. En dat is waarom ze zo veilig zijn,

as we gave it a lot of chance to find what's good.

omdat we onszelf de kans gaven uit te vinden wat werkt.

That has not happened at all in space flying.

Zoiets is totaal niet gebeurd in de ruimtevaart.

There's only been two concepts tried -- two by the U.S. and one by the Russians.

Er zijn slechts twee concepten uitgeprobeerd -- twee door de VS en een door de Russen.

Well, who was inspired during that time period?

En, wie raakte er in die periode geïnspireerd?

Aviation Week asked me to make a list of who I thought

Aviation Week vroeg me een lijst te maken van wie volgens mij

were the movers and shakers of the first 100 years of aviation.

de luchtvaart in de eerste 100 jaar echt vooruit heeft geholpen.

And I wrote them down and I found out later that every one of them

En ik schreef ze op en kwam er later achter dat ze allemaal

was a little kid in that wonderful renaissance of aviation.

een klein kind waren in die schitterende renaissance van de luchtvaart.

Well, what happened when I was a little kid was -- some pretty heavy stuff too.

Wat er gebeurde toen ik een klein kind was, was ook heftig.

The jet age started: the missile age started. Von Braun was on there

Het straaltijdperk brak aan, net als het rakettijdperk. Von Braun was er

showing how to go to Mars -- and this was before Sputnik.

en liet zien hoe we naar Mars konden gaan -- en dit was nog voor de Sputnik.

And this was at a time when Mars was a hell of a lot more interesting

En dit was in een tijd waarin we dachten dat Mars veel interessanter was

than it is now. We thought there'd be animals there;

dan het nu is. We dachten dat er dieren zouden zijn,

we knew there were plants there; the colors change, right?

we wisten dat er planten waren, de kleuren veranderen, toch?

But, you know, NASA screwed that up because they've sent these robots

Maar NASA verpestte dat omdat ze er robots heen hebben gestuurd

and they've landed it only in the deserts.

die alleen in de woestijnen zijn geland.

(Laughter)

(Gelach)

If you look at what happened -- this little black line is as fast as man ever flew,

Als je kijkt naar wat er is gebeurd -- deze zwarte lijn is de hoogste snelheid waar we ooit mee vlogen,

and the red line is top-of-the-line military fighters

en de rode lijn zijn high tech militaire jachtvliegtuigen

and the blue line is commercial air transport.

en de blauwe lijn is commercieel luchtverkeer.

You notice here's a big jump when I was a little kid --

Wat opvalt is deze grote sprong. Toen ik een klein kind was --

and I think that had something to do with giving me the courage

en ik denk dat dat me de moed heeft gegeven

to go out and try something that other people weren't having the courage to try.

om dingen te gaan proberen die andere mensen niet durfden te proberen.

Well, what did I do when I was a kid?

Dus, wat deed ik toen ik een kind was?

I didn't do the hotrods and the girls and the dancing

Ik gaf niet om snelle auto's, vrouwen en dansen.

and, well, we didn't have drugs in those days. But I did competition model airplanes.

En, tja, we hadden toen geen drugs. Maar ik hield me bezig met wedstrijdmodelvliegtuigen.

I spent about seven years during the Vietnam War

Tijdens de Vietnam Oorlog was ik ongeveer zeven jaar

flight-testing airplanes for the Air Force.

testpiloot voor de luchtmacht.

And then I went in and I had a lot of fun building airplanes

En daarna had ik veel plezier met het bouwen van vliegtuigen

that people could build in their garages.

die mensen in hun garages konden bouwen.

And some 3,000 of those are flying. Of course, one of them

En ongeveer 3.000 daarvan vliegen. Een ervan is natuurlijk

is around the world Voyager. I founded another company in '82,

Voyager, die om de wereld is gevlogen. Ik richtte in '82 een ander bedrijf op,

which is my company now.

dat nu mijn bedrijf is.

And we have developed more than one new type of airplane every year since 1982.

En we hebben sinds 1982 elk jaar meer dan één nieuw type vliegtuig ontwikkeld.

And there's a lot of them that I actually can't show you on this chart.

En er zijn er veel die ik niet eens kan laten zien op deze dia.

The most impressive airplane ever, I believe, was designed

Het meest indrukwekkende vliegtuig ooit, in mijn ogen,

only a dozen years after the first operational jet.

is slechts twaalf jaar na het eerste operationele straalvliegtuig ontworpen.

Stayed in service till it was too rusty to fly, taken out of service.

Bleef in gebruik tot hij te verroest was om te vliegen, nu buiten gebruik.

We retreated in '98 back to something that was developed in '56. What?

In '98 gingen we terug naar iets dat in '56 was ontwikkeld. Wat?

The most impressive spaceship ever, I believe,

Het meest indrukwekkende ruimteschip ooit, vind ik,

was a Grumman Lunar Lander. It was a -- you know, it landed on the moon,

was de Grumman Maanlander. Het was een -- hij landde op de maan,

take off of the moon, didn't need any maintenance guys --

steeg op van de maan, had geen onderhoudspersoneel nodig --

that's kind of cool.

dat is best gaaf.

We've lost that capability. We abandoned it in '72.

Dat vermogen zijn we kwijt. We zijn er in '72 mee gestopt.

This thing was designed three years after Gagarin first flew in space in 1961.

Dit ding is ontworpen drie jaar nadat Gagarin voor het eerst in de ruimte vloog in 1961.

Three years, and we can't do that now. Crazy.

Drie jaar, en nu kunnen we dat niet.

Talk very briefly about innovation cycles, things that grow,

Bizar. Even kort over innovatiecycli, dingen die groeien,

have a lot of activity; they die out when they're replaced by something else.

komen op hun piek, worden uiteindelijk vervangen door iets anders.

These things tend to happen every 25 years.

Zoiets gebeurt zo'n beetje om de 25 jaar.

40 years long, with an overlap. You can put that statement

40 jaar lang, met overlap. Dat geldt

on all kinds of different technologies. The interesting thing --

voor allerlei technologieën. Wat interessant is --

by the way, the speed here, excuse me, higher-speed travel

overigens, de snelheid hier, neem me niet kwalijk, hogesnelheidsvervoer

is the title of these innovation cycles. There is none here.

is de titel van deze innovatiecycli. Dat is er hier niet.

These two new airplanes are the same speed as the DC8 that was done in 1958.

Deze twee nieuwe vliegtuigen zijn even snel als de DC8 die in 1958 werd gemaakt.

Here's the biggie, and that is, you don't have innovation cycles

Het grote probleem hier is, dat er geen innovatiecycli zijn

if the government develops and the government uses it.

als de regering iets ontwikkelt en de regering het gebruikt.

You know, a good example, of course, is the DARPA net.

Een goed voorbeeld is natuurlijk het DARPAnet.

Computers were used for artillery first, then IRS.

Computers werden eerst voor het leger gebruikt, daarna voor de belastingdienst.

But when we got it, now you have all the level of activity,

Maar nadat de massa het kreeg, ontstond er zoveel activiteit,

all the benefit from it. Private sector has to do it.

zoveel voordelen. De private sector moet het doen.

Keep that in mind. I put down innovation --

Onthoud dat. Ik keek naar innovatie --

I've looked for innovation cycles in space; I found none.

Ik zocht naar innovatiecycli in de ruimte, en ik vond er geen.

The very first year, starting when Gagarin went in space,

Het eerste jaar, vanaf dat Gagarin de ruimte in ging,

and a few weeks later Alan Shepherd, there were five manned

en een paar weken later Alan Shepherd, vonden er vijf bemande

space flights in the world -- the very first year.

ruimtevluchten plaats; in het eerste jaar.

In 2003, everyone that the United States sent to space was killed.

In 2003 stierf iedereen die door de VS de ruimte in werd gestuurd.

There were only three or four flights in 2003.

Er waren slechts drie of vier vluchten in 2003.

In 2004, there were only two flights: two Russian Soyuz flights

In 2004 waren er slechts twee vluchten: twee Russische Soyuz vluchten

to the international manned station. And I had to fly three in Mojave

naar het International Space Station. En ik moest er in Mojave

with my little group of a couple dozen people

met slechts enkele tientallen mensen drie maken

in order to get to a total of five,

om het totaal op vijf te brengen,

which was the number the same year back in 1961.

hetzelfde aantal als in 1961.

There is no growth. There's no activity. There's no nothing.

Er is geen groei. Er is geen activiteit. Er is niets.

This is a picture here taken from SpaceShipOne.

Dit is een foto genomen vanuit SpaceShipOne.

This is a picture here taken from orbit.

Dit is een foto vanuit een baan om de aarde.

Our goal is to make it so that you can see this picture and really enjoy that.

Het is ons doel om het mogelijk te maken dat jullie van dit uitzicht kunnen genieten.

We know how to do it for sub-orbital flying now, do it safe enough --

We weten nu hoe het moet voor suborbitale vluchten, veilig genoeg --

at least as safe as the early airlines -- so that can be done.

zeker zo veilig als de eerste luchtvaartmaatschappijen -- dus het kan.

And I think I want to talk a little bit about why we had the courage

Ik wil het even hebben over de reden dat wij het lef hadden

to go out and try that as a small company.

om dit als klein bedrijf te proberen.

Well, first of all, what's going to happen next?

Om te beginnen, wat staat er te gebeuren?

The first industry will be a high volume, a lot of players.

De industrie zal beginnen met grote aantallen, veel spelers op de markt.

There's another one announced just last week.

Vorige week nog werd er een aangekondigd.

And it will be sub-orbital. And the reason it has to be sub-orbital

En het gaat suborbitaal zijn. De reden dat het suborbitaal moet zijn is,

is, there is not solutions for adequate safety

dat het nog niet mogelijk is om voldoende veiligheid te bieden

to fly the public to orbit. The governments have been doing this --

om consumenten de ruimte in te sturen. Regeringen doen dit --

three governments have been doing this for 45 years,

drie regeringen doen dit al 45 jaar,

and still four percent of the people that have left the atmosphere have died.

en nog steeds is vier procent van de mensen die boven de atmosfeer zijn gekomen gestorven.

That's -- You don't want to run a business with that kind of a safety record.

Je wilt geen bedrijf hebben met zulke risico's.

It'll be very high volume; we think 100,000 people will fly by 2020.

Het volume zal groot zijn; we denken dat in 2020 100.000 mensen zullen vliegen.

I can't tell you when this will start,

Ik kan niet zeggen wanneer dit gaat beginnen,

because I don't want my competition to know my schedule.

omdat ik niet wil dat mijn concurrenten mijn schema kennen.

But I think once it does, we will find solutions,

Maar als het begint, denk ik dat er oplossingen komen.

and very quickly, you'll see those resort hotels in orbit.

En al snel zullen er hotels in de ruimte verschijnen.

And that real easy thing to do, which is a swing around the moon

En dat wat erg makkelijk is, een baan om de maan,

so you have this cool view. And that will be really cool.

zodat je een ontzettend mooi uitzicht hebt. En dat zal erg gaaf zijn.

Because the moon doesn't have an atmosphere --

Omdat de maan geen atmosfeer heeft --

you can do an elliptical orbit and miss it by 10 feet if you want.

kun je een elliptische baan vliegen en er op drie meter langs vliegen als je wilt.

Oh, it's going to be so much fun.

Oh, dat wordt leuk.

(Laughter)

(Gelach)

OK. My critics say, "Hey, Rutan's just spending

OK. Mijn critici zeggen, "Hey, Rutan geeft

a lot of these billionaires' money for joyrides for billionaires.

veel geld uit van miljardairs zodat miljardairs lol kunnen hebben.

What's this? This is not a transportation system; it's just for fun."

Wat is dat? Dat is geen transportatiesysteem, dat is alleen voor de lol."

And I used to be bothered by that, and then I got to thinking,

Dat vond ik vervelend, en toen besefte ik,

well, wait a minute. I bought my first Apple computer in 1978

wacht even. Ik kocht mijn eerste Apple computer in 1978

and I bought it because I could say, "I got a computer at my house and you don't.

en ik kocht hem zodat ik kon zeggen, "Ik heb thuis een computer en jij niet.

'What do you use it for?' Come over. It does Frogger." OK.

'Waar gebruik je hem voor?' Kom maar langs. Er zit Frogger op." OK.

(Laughter)

(Gelach)

Not the bank's computer or Lockheed's computer,

Niet de computer van de bank of van Lockheed,

but the home computer was for games.

maar de huiscomputer was voor spelletjes.

For a whole decade it was for fun -- we didn't even know what it was for.

Een heel decennium was het voor de lol -- we wisten niet wat je er mee kon.

But what happened, the fact that we had this big industry,

Maar wat gebeurde er, het feit dat we een grote industrie hadden,

big development, big improvement and capability and so on,

grote ontwikkelingen, grote verbeteringen en capaciteiten etc.,

and they get out there in enough homes -- we were ripe for a new invention.

en ze in genoeg huizen stonden, maakte ons rijp voor een nieuwe uitvinding.

And the inventor is in this audience.

En de uitvinder zit in de zaal.

Al Gore invented the Internet and because of that,

Al Gore vond het Internet uit en daarom,

something that we used for a whole year -- excuse me --

werd iets -- iets dat we een heel jaar -- sorry,

a whole decade for fun, became everything -- our commerce, our research,

een heel decennium voor de lol gebruikte, alles -- onze handel, ons onderzoek,

our communication and, if we let the Google guys

onze communicatie en, als we de mensen bij Google

think for another couple weekends, we can add a dozen more things to the list. (Laughter)

er even over laten nadenken kunnen we nog veel meer aan deze lijst toevoegen.

And it won't be very long before you won't be able to convince kids

En het gaat niet lang meer duren tot je kinderen niet meer kunt overtuigen

that we didn't always have computers in our homes.

dat we niet altijd al computers thuis hebben gehad.

So fun is defendable.

Dus plezier is niet slecht.

OK, I want to show you kind of a busy chart,

OK, Ik wil een redelijk drukke grafiek laten zien,

but in it is my prediction with what's going to happen.

maar hier is mijn voorspelling over wat er gaat gebeuren.

And in it also brings up another point, right here.

En er is ook nog iets anders op te zien, hier.

There's a group of people that have come forward --

Er is een groep mensen naar voren getreden --

and you don't know all of them -- but the ones that have come forward

niet allemaal bekend -- maar degenen die naar voren getreden zijn,

were inspired as young children, this little three- to 15-year-old age,

werden als jonge kinderen geïnspireerd, tussen drie en 15 jaar oud,

by us going to orbit and going to the moon here,

omdat we de ruimte ingingen en naar de maan dingen,

right in this time period.

in deze tijdsperiode.

Paul Allen, Elan Musk, Richard Branson, Jeff Bezos, the Ansari family,

Paul Allen, Elan Musk, Richard Branson, Jeff Bezos, de Ansari-familie,

which is now funding the Russians' sub-orbital thing,

die nu het Russische suborbitale project financieren,

Bob Bigelow, a private space station, and Carmack.

Bob Bigelow, een privaat ruimtestation, en Carmack.

These people are taking money and putting it in an interesting area,

Deze mensen nemen hun geld en stoppen het in een interessant gebied,

and I think it's a lot better than they put it in an area

En volgens mij ook een veel beter gebied

of a better cell phone or something -- but they're putting it in very --

dan mobiele telefonie of zoiets -- maar ze stoppen het in erg [onduidelijk]

areas and this will lead us into this kind of capability,

gebieden en dit gaat ons mogelijkheden opleveren,

and it will lead us into the next really big thing

en het gaat ons het volgende 'grote ding' opleveren

and it will allow us to explore. And I think eventually

en het gaat ons in staat stellen te ontdekken. En ik denk dat het

it will allow us to colonize and to keep us from going extinct.

uiteindelijk ons in staat zal stellen te koloniseren en ons zal redden van uitsterving.

They were inspired by big progress. But look at the progress that's going on after that.

Zij werden geïnspireerd door grote vooruitgang. Maar kijk naar de vooruitgang die daarna komt.

There were a couple of examples here.

Hier waren een paar voorbeelden.

The military fighters had a -- highest-performance military airplane

De jachtvliegtuigen hadden -- het militaire vliegtuig met de beste prestaties

was the SR71. It went a whole life cycle, got too rusty to fly,

was de SR71. Die doorliep zijn levenscyclus, werd te verroest om te vliegen,

and was taken out of service. The Concorde doubled the speed for airline travel.

en werd uit dienst gehaald. De Concorde verdubbelde de snelheid voor de commerciële luchtvaart.

It went a whole life cycle without competition,

Doorliep zijn levenscyclus zonder concurrentie;

took out of service. And we're stuck back here

uit dienst gehaald. En we zitten hier weer

with the same kind of capability for military fighters

met dezelfde capaciteiten van militaire jachtvliegtuigen

and commercial airline travel that we had back in the late '50s.

en commerciële luchtvaart als we hadden eind jaren 50.

But something is out there to inspire our kids now.

Maar nu is er iets om onze kinderen te inspireren.

And I'm talking about if you've got a baby now,

En ik bedoel als je nu een baby hebt,

or if you've got a 10-year-old now.

of een 10-jarige.

What's out there is there's something really interesting going to happen here.

Wat dat is, is iets erg interessants dat staat te gebeuren.

Relatively soon, you'll be able to buy a ticket

Relatief snel zal het mogelijk zijn een kaartje te kopen

and fly higher and faster than the highest-performance

en hoger en sneller te vliegen dan het best presterende

military operational airplane. It's never happened before.

operationele militaire vliegtuig. Dat is nog nooit eerder gebeurd.

The fact that they have stuck here with this kind of performance

De reden dat we hier zijn blijven steken met deze prestaties

has been, well, you know, you win the war in 12 minutes;

is geweest, nou ja, je wint de oorlog in 12 minuten,

why do you need something better?

waarom zou je wat beters nodig hebben?

But I think when you guys start buying tickets and flying

Maar ik denk dat als jullie kaartjes gaan kopen en

sub-orbital flights to space, very soon -- wait a minute,

suborbitale vluchten de ruimte in gaan maken, zullen we erg snel -- wacht even,

what's happening here, we'll have military fighters

wat is hier aan de hand, militaire jachtvliegtuigen hebben

with sub-orbital capability, and I think very soon this.

met suborbitale mogelijkheden, en ik denk dat dat erg snel gaat gebeuren.

But the interesting thing about it is the commercial guys are going to go first.

Maar het interessante hieraan is dat de commerciële sector eerder gaat zijn.

OK, I look forward to a new "capitalist's space race," let's call it.

OK, ik kijk uit naar een nieuwe kapitalistische ruimterace, laten we het zo noemen.

You remember the space race in the '60s was for national prestige,

Je zult je herinneren dat de ruimterace in de jaren '60 ging om nationaal prestige,

because we lost the first two milestones.

omdat we de eerste twee mijlpalen verloren.

We didn't lose them technically. The fact that we had the hardware

We verloren ze niet op technisch vlak. Doordat we de spullen hadden

to put something in orbit when we let Von Braun fly it --

om iets de ruimte in te sturen toen we Von Braun het lieten vliegen,

you can argue that's not a technical loss.

kun je stellen dat het geen technisch verlies was.

Sputnik wasn't a technical loss, but it was a prestige loss.

Sputnik was geen technisch verlies, maar het was een prestigeverlies.

America -- the world saw America as not being the leader in technology,

Amerika -- de wereld zag Amerika niet als de leider in technologie,

and that was a very strong thing.

en dat was erg belangrijk.

And then we flew Alan Shepherd weeks after Gagarin,

En toen vlogen we Alan Shepherd weken na Gagarin,

not months or decades, or whatever. So we had the capability.

niet maanden of decennia, of wat dan ook. We hadden dus de mogelijkheden.

But America lost. We lost. And because of that, we made a big jump to recover it.

Maar Amerika verloor. We verloren. En daarom maakten we een grote sprong om er weer bovenop te komen.

Well, again, what's interesting here is we've lost

Nu ja, wat dus interessant is, is dat we

to the Russians on the first couple of milestones already.

bij de eerste paar mijlpalen al verloren hebben van de Russen.

You cannot buy a ticket commercially to fly into space in America --

Je kunt geen commercieel kaartje kopen om de ruimte in te gaan in Amerika --

can't do it. You can buy it in Russia.

dat kan niet. In Rusland kan dat wel.

You can fly with Russian hardware. This is available

Je kunt met Russisch materiaal vliegen. Dat is beschikbaar

because a Russian space program is starving,

omdat het Russische ruimteprogramma noodlijdend is,

and it's nice for them to get 20 million here and there to take one of the seats.

en ze het wel kunnen gebruiken om 20 miljoen voor een stoel te krijgen.

It's commercial. It can be defined as space tourism. They are also offering a trip

Het is commercieel. Het kan ruimtetoerisme genoemd worden. Ze bieden ook een tochtje aan

to go on this whip around the moon, like Apollo 8 was done.

om rond de maan te vliegen, zoals de Apollo Acht deed.

100 million bucks -- hey, I can go to the moon.

100 miljoen -- hey, ik kan naar de maan.

But, you know, would you have thought back in the '60s,

Maar, weet je, had je in de jaren '60 gedacht,

when the space race was going on,

toen de ruimterace aan de gang was,

that the first commercial capitalist-like thing to do

dat het eerste commerciële, kapitalistische

to buy a ticket to go to the moon would be in Russian hardware?

kaartje naar de maan met Russisch materiaal zou gebeuren?

And would you have thought, would the Russians have thought,

En had je gedacht, zouden ze Russen hebben gedacht,

that when they first go to the moon in their developed hardware,

dat als ze voor het eerst naar de maan gaan met hun materiaal,

the guys inside won't be Russians? Maybe it'll probably be a Japanese

dat er geen Russen in zullen zitten? Het zou een Japanse

or an American billionaire? Well, that's weird: you know, it really is.

of een Amerikaanse miljardair kunnen zijn. Dat is vreemd.

But anyway, I think we need to beat them again.

In ieder geval denk ik dat we ze opnieuw moeten verslaan.

I think what we'll do is we'll see a successful, very successful,

Ik denk dat we een succesvolle, erg succesvolle,

private space flight industry. Whether we're first or not really doesn't matter.

private ruimtevaartindustrie gaan zien. Of we de eersten zijn of niet doet er niet toe.

The Russians actually flew a supersonic transport before the Concorde.

De Russen vlogen supersonisch transport voor de Concorde.

And then they flew a few cargo flights, and took it out of service.

Ze maakten een paar vrachtvluchten en haalden hem uit dienst.

I think you kind of see the same kind of parallel

Ik denk dat je hier een parallel kunt trekken

when the commercial stuff is offered.

met de commerciële ruimtevaart.

OK, we'll talk just a little bit about commercial development for human space flight.

OK, ik wil het even hebben over commerciële ontwikkeling van bemande ruimtevaart.

This little thing says here: five times

Deze dia zegt dat er vijf keer meer gaat zijn

what NASA's doing by 2020. I want to tell you, already

dan wat NASA doet in 2020. Ik wil u vertellen, dat er nu al

there's about 1.5 billion to 1.7 billion

ongeveer anderhalf tot 1.7 miljard

investment in private space flight that is not government at all --

geïnvesteerd wordt in private ruimtevaart waar de regering niets mee te maken heeft;

already, worldwide. If you read -- if you Google it,

nu al, wereldwijd. Als je leest -- als je het googlet,

you'll find about half of that money, but there's twice of that

zul je ongeveer de helft daarvan vinden, maar er is twee keer zoveel

being committed out there -- not spent yet, but being committed

toegezegd -- nog niet uitgegeven, maar toegezegd

and planned for the next few years. Hey, that's pretty big.

en gepland voor de komende paar jaar. Dat is veel.

I'm predicting, though, as profitable as this industry is going to be --

Ik voorspel echter, hoe lucratief deze industrie ook zal zijn --

and it certainly is profitable when you fly people at 200,000 dollars

en het gaat zeker lucratief zijn als je mensen voor 200.000 dollar laat vliegen

on something that you can actually operate at a tenth of that cost,

met iets dat je voor een tiende daarvan kunt bedrijven,

or less -- this is going to be very profitable.

of nog minder -- dat dit erg lucratief gaat zijn.

I predict, also, that the investment that will flow into this

Ik voorspel ook dat de investeringen die hierin gedaan gaan worden

will be somewhere around half of what the U.S. taxpayer

ongeveer de helft gaan zijn van wat de Amerikaanse belastingbetaler

spends for NASA's manned spacecraft work.

nu uitgeeft voor NASA's bemande ruimtevaart.

And every dollar that flows into that will be spent more efficiently

En iedere dollar die hier binnenkomt wordt met een factor 10 tot 15

by a factor of 10 to 15. And what that means is before we know it,

efficiënter uitgegeven. En dat betekent dat voor we het doorhebben,

the progress in human space flight, with no taxpayer dollars,

de vooruitgang in bemande ruimtevaart, zonder belastinggeld,

will be at a level of about five times as much

ongeveer vijf keer zo groot gaat zijn

as the current NASA budgets for human space flight.

als het huidige NASA budget voor bemande ruimtevaart nu toelaat.

And that is because it's us. It's private industry.

En dat komt door ons. Door een private industrie.

You should never depend on the government to do this sort of stuff --

Je moet nooit op overheden vertrouwen om dit soort dingen te doen --

and we've done it for a long time. The NACA, before NASA,

en dat hebben we lange tijd wel gedaan. De NACA, voor de NASA,

never developed an airliner and never ran an airline.

heeft nooit een verkeersvliegtuig ontwikkeld en nooit een luchtvaartmaatschappij bestuurd.

But NASA is developing the space liner, always has,

Maar NASA ontwikkelt de ruimtevaartuigen, dat deed het altijd al,

and runs the only space line, OK. And we've shied away from it

en bestuurt de enige ruimtevaartmaatschappij. OK. En we hebben het geen aandacht geschonken

because we're afraid of it. But starting back in June of 2004,

omdat we er bang voor zijn. Maar vanaf juni 2004,

when I showed that a little group out there actually can do it,

toen ik aantoonde dat een klein groepje het kon doen,

can get a start with it, everything changed after that time.

ermee kon beginnen, vanaf toen is alles veranderd.

OK, thank you very much.

OK, heel erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)