Haas&Hahn: How painting can transform communities

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Els De Keyser

Dre Urhahn: This theater is built on Copacabana,

Dre Urhahn: Dit theater is gebouwd op Copacabana,

which is the most famous beach in the world,

het beroemdste strand ter wereld,

but 25 kilometers away from here

maar 25 kilometer hier vandaan

in the North Zone of Rio

in de noordelijke zone van Rio

lies a community called Vila Cruzeiro,

ligt de gemeenschap Vila Cruzeiro,

and roughly 60,000 people live there.

waar 60.000 mensen wonen.

Now, the people here in Rio mostly know

De mensen hier in Rio

kennen Vila Cruzeiro voornamelijk van het nieuws

Vila Cruzeiro from the news,

and unfortunately, news from Vila Cruzeiro often

en nieuws van Vila Cruzeiro

is helaas vaak geen goed nieuws.

is not good news.

But Vila Cruzeiro is also the place

Maar Vila Cruzeiro is ook de plek

where our story begins.

waar ons verhaal begint.

Jeroen Koolhaas: Ten years ago, we first came to Rio

Jeroen Koolhaas: Tien jaar geleden kwamen we voor het eerst naar Rio

to shoot a documentary about life in the favelas.

om een documentaire te maken over het leven in de favela's.

Now, we learned that favelas are informal communities.

We leerden dat favela's informele gemeenschappen zijn.

They emerged over the years

Ze ontstonden over de jaren

when immigrants from the countryside

toen immigranten van het platteland

came to the cities looking for work,

in de steden werk kwamen zoeken.

like cities within the cities,

Een soort stad binnen de stad,

known for problems like crime, poverty,

bekend om hun problemen met misdaad, armoede,

and the violent drug war between

en de gewelddadige drugsoorlog

police and the drug gangs.

tussen de politie en de drugsbendes.

So what struck us was that

Wat ons opviel, was dat dit gemeenschappen waren

these were communities that the people

die de bewoners met eigen handen hadden gebouwd,

who lived there had built with their own hands,

zonder overkoepelend plan,

without a master plan

and like a giant work in progress.

als een gigantisch werk in uitvoering.

Where we're from, in Holland,

Bij ons thuis, in Nederland,

everything is planned.

is alles gepland.

We even have rules for how to follow the rules.

We hebben zelfs regels hoe je de regels moet volgen.

(Laughter)

(Gelach)

DU: So the last day of filming, we ended up

DU: Op de laatste filmdag waren we in Vila Cruzeiro.

in Vila Cruzeiro, and we were sitting down

We gingen zitten om iets te drinken,

and we had a drink,

and we were overlooking this hill

terwijl we uitkeken over een heuvel

with all these houses,

met een hele hoop huizen,

and most of these houses looked unfinished,

en de meeste huizen zagen er onaf uit.

and they had walls of bare brick,

Ze hadden muren van kale baksteen,

but we saw some of these houses

terwijl andere huizen geplamuurd en geverfd waren.

which were plastered and painted,

Opeens kregen we een idee:

and suddenly we had this idea:

what would it look like if all these houses

hoe zou het zijn als alle huizen

would be plastered and painted?

geplamuurd en geverfd waren?

And then we imagined one big design,

En toen stelden we ons één groot ontwerp voor,

one big work of art.

één groot kunstwerk.

Who would expect something like that

Wie zou zoiets verwachten

in a place like this?

op een plek als deze?

So we thought, would that even be possible?

We dachten: is dat überhaupt mogelijk?

So first we started to count the houses,

Dus we begonnen de huizen te tellen,

but we soon lost count.

maar raakten snel de tel kwijt.

But somehow the idea stuck.

Het idee beklijfde echter.

JK: We had a friend.

JK: We hadden een vriend.

He ran an NGO in Vila Cruzeiro.

Hij runde een ngo in Vila Cruzeiro.

His name was Nanko,

Zijn naam was Nanko

and he also liked the idea.

en hij vond het ook een goed idee.

He said, "You know, everybody here

Hij zei: "Iedereen hier zou best graag

would pretty much love to have their houses

zijn huis bepleisterd en geverfd hebben.

plastered and painted.

It's when a house is finished."

Dan is een huis pas echt af."

So he introduced us to the right people,

Hij introduceerde ons bij de juiste mensen,

and Vitor and Maurinho became our crew.

en Vitor en Maurinho werden onze ploeg.

We picked three houses in the center of the community

We kozen drie huizen midden in de gemeenschap

and we start here. We made a few designs,

en begonnen daar.

We maakten verschillende ontwerpen

and everybody liked this design

of a boy flying a kite the best.

en iedereen vond de jongen met de vlieger het beste.

So we started painting, and the first thing we did

We begonnen met schilderen

was to paint everything blue,

en allereerst verfden we alles blauw

and we thought that looked already pretty good.

en dachten dat het er al best goed uitzag.

But they hated it. The people who lived there really hated it.

Maar zij haatten het. De bewoners haatten het.

They said, "What did you do?

Ze zeiden: "Wat heb je gedaan?

You painted our house in exactly the same color

Je hebt ons huis in dezelfde kleur geschilderd

as the police station."

als het politiebureau."

(Laughter)

(Gelach)

In a favela, that is not a good thing.

Dat wil je niet in een favela.

Also the same color as the prison cell.

Dezelfde kleur ook als een gevangeniscel.

So we quickly went ahead and we painted the boy,

Dus we schilderden met enige spoed de jongen

and then we thought we were finished,

en toen we dachten klaar te zijn.

we were really happy, but still,

We waren heel tevreden.

Maar nog steeds was het niet goed.

it wasn't good because the little kids started coming up to us,

Kleine kinderen vroegen ons: "Daar staat een jongen te vliegeren,

and they said, "You know, there's a boy flying the kite,

but where is his kite?"

maar waar is zijn vlieger?"

We said, "Uh, it's art.

We zeiden: "Het is kunst.

You know, you have to imagine the kite."

De vlieger fantaseer je er zelf bij."

(Laughter)

(Gelach)

And they said, "No, no, no, we want to see the kite."

Ze zeiden: "Nee, nee, nee, wij willen de vlieger zien!"

So we quickly installed a kite

Dus we installeerden snel een vlieger

way up high on the hill,

bovenaan de heuvel,

so that you could see the boy flying the kite

zodat je echt de vlieger

and you could actually see a kite.

van de jongen kon zien.

De plaatselijke media pikten het op,

So the local news started writing about it,

which was great,

wat geweldig was,

and then even The Guardian wrote about it:

en toen schreef zelfs The Guardian erover.

"Notorious slum becomes open-air gallery."

"Beruchte sloppenwijk wordt openlucht-galerie."

JK: So, encouraged by this success,

JK: Aangemoedigd door dit succes

we went back to Rio for a second project,

gingen we terug naar Rio voor een tweede project.

and we stumbled upon this street.

We ontdekten een straat

It was covered in concrete to prevent mudslides,

die bedekt was met beton tegen modderstromen,

and somehow we saw a sort of river in it,

en we zagen er een soort rivier in.

and we imagined this river to be a river in Japanese style

We stelden ons een rivier voor in Japanse stijl

with koi carp swimming upstream.

met koi (karpers) die stroomopwaarts zwommen.

So we decided to paint that river,

We besloten die rivier te schilderen

and we invited Rob Admiraal,

en nodigden Rob Admiraal uit,

who is a tattoo artist,

een tattoo-kunstenaar

and he specialized in the Japanese style.

gespecialiseerd in de Japanse stijl.

So little did we know that we would spend

We konden niet vermoeden

dat we bijna een jaar zoet zouden zijn met het schilderen van die rivier,

almost an entire year painting that river,

together with Geovani and Robinho and Vitor,

samen met Geovani, en Robinho en Vitor,

who lived nearby.

die vlakbij woonden.

And we even moved into the neighborhood

We verhuisden zelfs naar de wijk,

when one of the guys that lived on the street, Elias,

toen één van de jongens uit de straat, Elias,

told us that we could come and live in his house,

ons vertelde dat we in zijn huis konden wonen

together with his family,

samen met zijn familie,

which was fantastic.

wat fantastisch was.

Unfortunately, during that time,

Helaas brak er net weer een oorlog los

another war broke out between the police

tussen de politie en de drugsbendes.

and the drug gangs.

(Video) (Gunfire)

(Video) (Pistoolschoten)

We learned that during those times,

We leerden dat mensen

in zo'n gemeenschap elkaar steunen

people in communities really stick together

during these times of hardship,

in dergelijke tijden van nood.

but we also learned a very important element,

Maar we leerden ook iets anders belangrijks:

the importance of barbecues. (Laughter)

het belang van barbecues. (Gelach)

Because, when you throw a barbecue,

Als je een barbecue organiseert,

it turns you from a guest into a host,

verander je van een gast in een gastheer,

so we decided to throw one

dus we besloten er vrijwel om de week een te organiseren

almost every other week,

and we got to know everybody in the neighborhood.

Hierdoor leerden we iedereen in de buurt kennen.

JK: We still had this idea of the hill, though.

JK: Maar daar lag die heuvel nog.

DU: Yeah, yeah, we were talking about

DU: Ja, we hadden het over de schaal,

the scale of this, because this painting

want deze schildering was immens groot

was incredibly big,

and it was insanely detailed,

en waanzinnig gedetailleerd,

and this process almost drove us completely insane ourselves.

zodat het proces ons zelf ook bijna tot waanzin dreef.

But we figured that maybe, during this process,

Maar we dachten

dat de tijd die we in de wijk hadden doorgebracht

all the time that we had spent in the neighborhood

was maybe actually even more important

misschien nog wel belangrijker was

than the painting itself.

dan de schildering zelf.

JK: So after all that time,

JK: Na al die tijd

this hill, this idea was still there,

was het idee van die heuvel er dus nog,

and we started to make sketches,

en we maakten wat schetsen, modellen,

models, and we figured something out.

en we bedachten dat

We figured that our ideas, our designs

onze ideeën en ontwerpen

had to be a little bit more simple than that last project

wat eenvoudiger moesten zijn dan dat laatste project

so that we could paint with more people

zodat we met meer mensen konden schilderen

and cover more houses at the same time.

en meer huizen tegelijk konden doen.

And we had an opportunity to try that out

We kregen de kans om dit te proberen

in a community in the central part of Rio,

in een gemeenschap midden in Rio, Santa Marta,

which is called Santa Marta,

and we made a design for this place

en we maakten voor deze plek dit ontwerp.

which looked like this,

and then we got people to go along with it

We vonden mensen die wilden meedoen

because turns out that if your idea is ridiculously big,

want het bleek dat als je idee belachelijk groot is,

it's easier to get people to go along with this. (Laughter)

het makkelijker is om mensen te laten meedoen. (Gelach)

And the people of Santa Marta

De mensen van Santa Marta

got together and in a little over a month

werkten samen aan dat plein

they turned that square into this.

en na een dikke maand zag het er zo uit.

(Applause)

(Applaus)

And this image somehow went all over the world.

Dit beeld ging de hele wereld rond.

DU: So then we received an unexpected phone call

DU: Toen kregen we een onverwacht telefoontje

from the Philadelphia Mural Arts Program,

van het Philadelphia Mural Arts Program.

and they had this question

Zij vroegen of dit idee,

if this idea, our approach,

onze aanpak

if this would actually work in North Philly,

misschien ook zou werken in Noord-Philly,

which is one of the poorest neighborhoods

een van de armste buurten van de VS.

in the United States.

So we immediately said yes.

We zeiden direct ja.

We had no idea how,

We hadden geen idee hoe,

but it seemed like a very interesting challenge,

maar het leek een heel interessante uitdaging.

so we did exactly the same as we did in Rio,

We deden hetzelfde als in Rio,

and we moved into the neighborhood

we gingen in de buurt wonen

and started barbecuing.

en begonnen te barbecueën.

(Laughter)

(Gelach)

So the project took almost two years to complete,

Het duurde bijna twee jaar voor het project af was.

and we made individual designs

We maakten individuele ontwerpen

for every single house on the avenue that we painted,

voor elk huis aan die straat dat we schilderden,

and we made these designs together

samen met de lokale winkeliers, de huiseigenaren,

with the local store owners, the building owners,

en een team van zo'n 12 jonge mannen en vrouwen.

and a team of about a dozen young men and women.

Ze kwamen in dienst, werden getraind als schilders

They were hired, and then they were trained as painters,

and together they transformed their own neighborhood,

en samen transformeerden ze hun eigen buurt,

the whole street, into a giant patchwork of color.

de hele straat, in een gigantisch mozaïek van kleur.

(Applaus)

(Applause)

And at the end, the city of Philadelphia

Na afloop bedankte de gemeente Philadelphia

thanked every single one of them

elk van hun

and gave them a merit for their accomplishment.

en bewees hen eer voor wat ze bereikt hadden.

JK: So now we had painted a whole street.

JK: Nu hadden we een hele straat geverfd.

How about we do this whole hill now?

De heuvel lag nog op ons te wachten.

We started looking for funding,

We gingen op zoek naar financiering,

but instead, we just ran into questions,

maar kwamen enkel vragen tegen.

like, how many houses are you going to paint?

Hoeveel huizen gaan jullie schilderen?

How many square meters is that?

Hoeveel vierkante meter is dat?

How much paint are you going to use,

Hoeveel verf gebruiken jullie

and how many people are you going to employ?

en hoeveel mensen nemen jullie in dienst?

And we did try for years to write plans

We hebben jarenlang geprobeerd om plannen te schrijven

for the funding and answer all those questions,

voor de financiering en om die vragen te beantwoorden,

but then we thought,

maar toen dachten we:

in order to answer all those questions,

om al die vragen te beantwoorden,

you have to know exactly what you're going to do

moet je precies weten wat je gaat doen

before you actually get there and start.

nog voordat je er bent en begint.

And maybe it's a mistake to think like that.

Misschien is het fout om zo te denken.

It would lose some of the magic that we had learned

Het zou afbreuk doen aan wat we hadden geleerd:

about that if you go somewhere

als je ergens heen gaat

and you spend time there,

en er tijd doorbrengt,

you can let the project grow organically

kun je het project organisch laten groeien,

and have a life of its own.

en een eigen leven laten leiden.

DU: So what we did is

DU: We besloten dus

we decided to take this plan and strip it away

om dit plan te ontdoen van alle

from all the numbers

cijfers en ideeën en vooroordelen

and all the ideas and presumptions

and just go back to the base idea,

en terug te gaan naar het basisidee:

which was to transform this hill

een heuvel veranderen in een gigantisch kunstwerk.

into a giant work of art.

And instead of looking for funding,

En in plaats van zoeken naar financiering,

we started a crowdfunding campaign,

begonnen we een crowdfunding-campagne.

and in a little over a month,

Ruim een maand later

more than 1,500 people put together

hadden 1500 mensen

and donated over 100,000 dollars.

ruim 100.000 dollar gedoneerd.

So for us, this was an amazing moment, because now —

Voor ons was dat een ongelofelijk moment –

(Applause) —

(Applaus)

because now we finally had the freedom

want nu hadden we eindelijk de vrijheid

to use all the lessons that we had learned

om alle opgedane kennis te gebruiken

and create a project that was built

in een project dat was opgebouwd

the same way that the favela was built,

zoals een sloppenwijk dat is:

from the ground on up, bottom up,

van de grond af,

with no master plan.

zonder vooropgezet plan.

JK: So we went back, and we employed Angelo,

JK: Dus we gingen terug en we namen Angelo in dienst,

and he's a local artist from Vila Cruzeiro,

een lokale kunstenaar uit Vila Cruzeiro,

very talented guy, and he knows almost everybody there,

heel getalenteerd en hij kende bijna iedereen daar.

and then we employed Elias, our former landlord

Ook namen we Elias in dienst,

who invited us into his house,

bij wie we in huis hadden gewoond.

and he's a master of construction.

Hij weet alles van bouwen.

Together with them, we decided where to start.

Samen met hen besloten we waar te beginnen.

We picked this spot in Vila Cruzeiro,

We kozen een plek in Vila Cruzeiro

and houses are being plastered as we speak.

en op dit moment worden daar huizen bepleisterd.

And the good thing about them is that

Het mooie is dat zij bepalen

they are deciding which houses go next.

welk huis ze als volgende gaan doen.

They're even printing t-shirts,

Ze printen zelfs t-shirts,

they're putting up banners

hangen spandoeken op,

explaining everything to everybody,

leggen alles aan iedereen uit

and talking to the press.

en praten met de pers.

This article about Angelo appeared.

Dit artikel verscheen over Angelo.

DU: So while this is happening,

DU: Terwijl dit gebeurt,

we are bringing this idea all over the world.

verspreiden wij het idee over de hele wereld.

So, like the project we did in Philadelphia,

Als vervolg op ons project in Philadelphia

we are also invited to do workshops,

zijn we uitgenodigd om workshops te geven

for instance in Curaçao,

in bijvoorbeeld Curaçao,

and right now we're planning a huge project in Haiti.

en momenteel bereiden we een enorm project voor in Haïti.

JK: So the favela was not only the place

JK: De sloppenwijk was dus niet alleen de plek

where this idea started:

waar dit idee begon:

it was also the place that made it possible

het was ook de plek die het mogelijk maakte

to work without a master plan,

om zonder vooropgezet plan te werken.

because these communities are informal —

Deze gemeenschappen zijn informeel --

this was the inspiration —

dat was de inspiratie --

and in a communal effort, together with the people,

en als gemeenschap, samen met de mensen,

you can almost work like in an orchestra,

kun je bijna werken als in een orkest,

where you can have a hundred instruments

met honderden instrumenten

playing together to create a symphony.

die gezamenlijk een symfonie uitvoeren.

DU: So we want to thank everybody who

DU: We willen iedereen bedanken

wanted to become part of this dream

die hier deel van wilde uitmaken

and supported us along the way,

en ons wilde steunen.

and we are looking at continuing.

We gaan het voortzetten.

JK: Yeah. And so one day pretty soon,

JK: Ja, en binnenkort

when the colors start going up on these walls,

als al deze muren een kleurtje krijgen,

we hope more people will join us,

zullen hopelijk nog meer mensen

and join this big dream,

zich bij onze droom voegen,

and maybe one day, the whole of Vila Cruzeiro

en misschien dat op een dag

will be painted.

heel Vila Cruzeiro geverfd zal zijn.

DU: Thank you.

DU: Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)