Haas&Hahn: How painting can transform communities

Hass & Hahn: Làm thế nào hội họa có thể biến đổi cộng đồng?

Translator: Vy Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

Dre Urhahn: This theater is built on Copacabana,

Nhà hát này được xây dựng ngay tại Copacabana,

which is the most famous beach in the world,

bờ biển nổi tiếng nhất thế giới,

but 25 kilometers away from here

cách đây 25 km về phía Bắc Rio

in the North Zone of Rio

lies a community called Vila Cruzeiro,

là nơi cộng đồng Vila Cruzerio sinh sống,

and roughly 60,000 people live there.

có khoảng 60,000 người ở đây.

Now, the people here in Rio mostly know

Ngày nay, nhiều người ở Rio biết đến Vila Cruzerio thông qua tin tức,

Vila Cruzeiro from the news,

and unfortunately, news from Vila Cruzeiro often

nhưng không may, tin từ Vila Cruzeiro thường

là tin không tốt.

is not good news.

But Vila Cruzeiro is also the place

Nhưng Vila Cruzeiro cũng là nơi câu chuyện

where our story begins.

của chúng tôi bắt đầu.

Jeroen Koolhaas: Ten years ago, we first came to Rio

10 năm trước, chúng tôi lần đầu tiên đến Rio

to shoot a documentary about life in the favelas.

để thực hiện phim tài liệu về cuộc sống ở favelas.

Now, we learned that favelas are informal communities.

Chúng ta biết favelas là những cộng đồng không chính thống.

They emerged over the years

Họ hòa nhập qua năm tháng,

when immigrants from the countryside

khi người nhập cư

came to the cities looking for work,

từ quê lên thành phố để kiếm việc làm,

like cities within the cities,

như thành phố trong lòng thành phố,

known for problems like crime, poverty,

được biết đến với những vấn đề như tội phạm

and the violent drug war between

đói nghèo và cuộc chiến dữ dội

police and the drug gangs.

giữa cảnh sát và các băng đảng buôn ma túy.

So what struck us was that

Điều gây ấn tượng cho chúng tôi là

đây là cộng đồng nơi mà người dân

these were communities that the people

who lived there had built with their own hands,

tự xây dựng bằng chính đôi tay của mình

without a master plan

mà không cần bất kỳ một kế hoạch kỳ công và trông như công trình khổng lồ vậy.

and like a giant work in progress.

Where we're from, in Holland,

Ở chỗ chúng tôi, Hà Lan

everything is planned.

mọi thứ đều được lên kế hoạch.

We even have rules for how to follow the rules.

Chúng tôi thậm chí còn có những quy tắc về cách tuân thủ quy tắc nữa. (Cười)

(Laughter)

DU: So the last day of filming, we ended up

Ngày quay cuối cùng của chúng tôi

in Vila Cruzeiro, and we were sitting down

kết thúc ở Vila Cruzeiro, chúng tôi ngồi xuống

and we had a drink,

uống với nhau

and we were overlooking this hill

và ngắm nhìn ngọn đồi

với tất cả những ngôi nhà này,

with all these houses,

and most of these houses looked unfinished,

phần lớn chúng đều dang dở

and they had walls of bare brick,

với những bức tường toàn gạch thô,

but we saw some of these houses

vài trong số đó

which were plastered and painted,

đã được trát vữa và sơn phết

and suddenly we had this idea:

và chúng tôi chợt nảy ra ý tưởng

what would it look like if all these houses

sẽ ra sao nếu mọi ngôi nhà

would be plastered and painted?

đều như vậy?

And then we imagined one big design,

Rồi chúng tôi tưởng tượng ra một bản thiết kế lớn,

one big work of art.

một tác phẩm nghệ thuật lớn.

Who would expect something like that

Ai sẽ mong chờ những thứ như thế

in a place like this?

ở một nơi thế này?

So we thought, would that even be possible?

Vì thế, chúng tôi đã nghĩ, nó có khả thi không?

So first we started to count the houses,

Chúng tôi bắt đầu đếm những ngôi nhà

but we soon lost count.

nhưng nhanh chóng đếm loạn xạ.

But somehow the idea stuck.

Theo cách nào đó, ý tưởng tắc tịt.

JK: We had a friend.

JK: Chúng tôi có một người bạn,

He ran an NGO in Vila Cruzeiro.

điều hành một tổ chức phi chính phủ ở Vila Cruzeiro,

His name was Nanko,

tên là Nanko. Anh ấy cũng thích ý tưởng này.

and he also liked the idea.

He said, "You know, everybody here

Anh ấy nói: "Mọi người ở đây

would pretty much love to have their houses

sẽ rất thích thú khi nhìn thấy

plastered and painted.

nhà của mình được trát vữa và sơn phết.

It's when a house is finished."

Đó là lúc ngôi nhà hoàn thành."

Thế nên, anh ấy giới thiệu đúng người cho chúng tôi.

So he introduced us to the right people,

and Vitor and Maurinho became our crew.

Và Victor và Maurinho nhập đội.

We picked three houses in the center of the community

Chúng tôi chọn ra ba ngôi nhà ở trung tâm

and we start here. We made a few designs,

và bắt đầu ở đó. Chúng tôi đã thiết kế vài mẫu

and everybody liked this design

và mọi người đều thích mẫu cậu bé thả diều nhất.

of a boy flying a kite the best.

So we started painting, and the first thing we did

Chúng tôi bắt đầu sơn phết và điều đầu tiên

was to paint everything blue,

chúng tôi làm là sơn mọi thứ màu xanh trời,

and we thought that looked already pretty good.

chúng tôi nghĩ nó trông khá đẹp.

But they hated it. The people who lived there really hated it.

Nhưng họ ghét nó. Người dân ở đây thực sự ghét nó

They said, "What did you do?

Họ hỏi: Các anh làm quái cái gì thế?

You painted our house in exactly the same color

Các anh sơn nhà chúng tôi y như đồn cảnh sát vậy."

as the police station."

(Cười)

(Laughter)

In a favela, that is not a good thing.

Ở favela, điều đó là không tốt.

Also the same color as the prison cell.

Màu đó cũng trùng với màu nhà giam.

So we quickly went ahead and we painted the boy,

Nên chúng tôi nhanh chóng tiếp tục và vẽ nên cậu bé.

and then we thought we were finished,

Tưởng đã hoàn thành, chúng tôi rất vui nhưng có điều gì đó chưa đúng

we were really happy, but still,

it wasn't good because the little kids started coming up to us,

vì những đứa trẻ bắt đầu tìm đến

và nói: "Các chú biết không, có một cậu bé thả diều

and they said, "You know, there's a boy flying the kite,

but where is his kite?"

nhưng diều của cậu ấy đâu?"

We said, "Uh, it's art.

Chúng tôi đáp: "Ồ, đó là nghệ thuật.

You know, you have to imagine the kite."

Phải tưởng tượng ra con diều." (Cười)

(Laughter)

And they said, "No, no, no, we want to see the kite."

Rồi chúng nói: "Không, không, chúng cháu muốn thấy con diều."

So we quickly installed a kite

Vì thế, chúng tôi nhanh chóng tạo một con diều trên đồi cao

way up high on the hill,

so that you could see the boy flying the kite

để có thể thấy cậu bé thả diều

and you could actually see a kite.

và thực sự thấy một con diều.

So the local news started writing about it,

Các trang báo địa phương bắt đầu viết về nó,

which was great,

điều đó thật tuyệt,

and then even The Guardian wrote about it:

thậm chí cả tờ The Guardian cũng viết:

"Notorious slum becomes open-air gallery."

"Khu ổ chuột khét tiếng trở thành khu triển lãm ngoài trời."

JK: So, encouraged by this success,

JK: Được thành công đó cổ vũ,

we went back to Rio for a second project,

chúng tôi về Rio thực hiện dự án thứ hai

and we stumbled upon this street.

và tình cờ gặp con đường này.

It was covered in concrete to prevent mudslides,

Nó được bao bọc bởi bê tông để phòng lở bùn,

and somehow we saw a sort of river in it,

bằng cách nào đó, chúng tôi thấy ở đó một con sông,

and we imagined this river to be a river in Japanese style

chúng tôi tưởng tưởng con sông này sẽ là một con sông kiểu Nhật

with koi carp swimming upstream.

với cá chép Nhật lội dòng.

So we decided to paint that river,

Chúng tôi quyết định vẽ nên con sông đó

and we invited Rob Admiraal,

và mời Rob Admiraal, một nghệ sĩ xăm hình

who is a tattoo artist,

and he specialized in the Japanese style.

chuyên về phong cách Nhật Bản.

So little did we know that we would spend

Chúng tôi chẳng ngờ mình đã

almost an entire year painting that river,

dành gần cả năm để vẽ nên dòng sông

together with Geovani and Robinho and Vitor,

cùng với Geovani, Robinho và Vitor,

who lived nearby.

những người sống gần đó.

And we even moved into the neighborhood

Thậm chí, chúng tôi còn chuyển đến khu vực này

when one of the guys that lived on the street, Elias,

khi một anh bạn sống trên con phố, Elias,

told us that we could come and live in his house,

nói rằng chúng tôi có thể đến ở nhà

together with his family,

cùng với gia đình anh,

which was fantastic.

điều đó thật tuyệt.

Unfortunately, during that time,

Đáng tiếc, thời gian đó,

another war broke out between the police

một cuộc chiến nổ ra giữa cảnh sát

and the drug gangs.

và các băng đảng buôn ma túy.

(Video) (Gunfire)

(Video) (Tiếng súng)

Chúng tôi biết được rằng suốt giai đoạn này,

We learned that during those times,

people in communities really stick together

người dân trong khu phố đã giúp đỡ nhau

during these times of hardship,

vượt qua gian khổ

but we also learned a very important element,

và cũng biết được một nhân tố rất quan trọng:

the importance of barbecues. (Laughter)

tầm quan trọng của tiệc BBQ. (Cười)

Because, when you throw a barbecue,

Bởi vì khi tổ chức một buổi BBQ,

it turns you from a guest into a host,

nó biến bạn từ một vị khách sang chủ nhà, vì thế

so we decided to throw one

chúng tôi đã quyết định tổ chức hằng tuần

almost every other week,

and we got to know everybody in the neighborhood.

và làm quen được với tất cả hàng xóm.

JK: We still had this idea of the hill, though.

JK: Chúng tôi vẫn còn ý tưởng về ngọn đồi.

DU: Yeah, yeah, we were talking about

DU: Vâng, ta đang nói về

the scale of this, because this painting

quy mô của nó, vì bức vẽ này

was incredibly big,

lớn một cách đáng kinh ngạc

and it was insanely detailed,

và chi tiết một cách điên rồ,

and this process almost drove us completely insane ourselves.

quá trình này gần như làm chúng tôi mất trí.

But we figured that maybe, during this process,

Nhưng chúng tôi hiểu rằng có thể, suốt quá trình này

all the time that we had spent in the neighborhood

thời gian mà chúng tôi bỏ ra ở khu phố

was maybe actually even more important

thậm chí có thể quan trọng hơn bản thân công việc vẽ vời.

than the painting itself.

JK: So after all that time,

JK: Vậy là, sau tất cả,

this hill, this idea was still there,

ngọn đồi này, ý tưởng này vẫn ở đây,

and we started to make sketches,

và chúng tôi bắt đầu phác thảo, tạo mô hình

models, and we figured something out.

và nhận ra vài điều.

We figured that our ideas, our designs

Những ý tưởng và thiết kế

had to be a little bit more simple than that last project

cần phải đơn giản hơn dự án trước

so that we could paint with more people

để chúng tôi có thể vẽ nó với nhiều người

and cover more houses at the same time.

và nhiều nhà hơn cùng một lúc.

And we had an opportunity to try that out

Chúng tôi có cơ hội thử nghiệm nó

in a community in the central part of Rio,

ở một khu phố tại trung tâm ở Rio,

which is called Santa Marta,

Santa Marta,

and we made a design for this place

chúng tôi thiết kế cho khu phố

which looked like this,

thành thế này

and then we got people to go along with it

và tìm người đồng hành

because turns out that if your idea is ridiculously big,

bởi hóa ra, nếu ý tưởng của bạn đủ lớn

it's easier to get people to go along with this. (Laughter)

sẽ dễ tìm người thực hiện cùng hơn. (Cười)

And the people of Santa Marta

Và người dân Santa Marta

got together and in a little over a month

làm việc cùng nhau suốt hơn một tháng.

they turned that square into this.

Họ đã biến quảng trường đó thành thế này đây.

(Applause)

(Vỗ tay)

And this image somehow went all over the world.

Bức ảnh này bằng cách nào đó đã đi khắp thế giới.

DU: So then we received an unexpected phone call

DU: Sau đó, chúng tôi nhận được cuộc gọi bất ngờ

from the Philadelphia Mural Arts Program,

từ chương trình Philadelphia Mural Arts,

and they had this question

và họ có câu hỏi thế này:

if this idea, our approach,

Nếu ý tưởng này, phương pháp này,

if this would actually work in North Philly,

nếu điều này thực hiện ở North Philly,

which is one of the poorest neighborhoods

một trong những khu phố nghèo nhất

in the United States.

ở Hoa Kỳ thì sao?

So we immediately said yes.

Chúng tôi ngay lập tức đồng ý.

We had no idea how,

Chúng tôi không biết làm thế nào,

but it seemed like a very interesting challenge,

nhưng có vẻ đó là một thử thách rất thú vị.

so we did exactly the same as we did in Rio,

Thế nên, chúng tôi đã làm giống như ở Rio:

and we moved into the neighborhood

di chuyển đến khu phố

and started barbecuing.

và bắt đầu tiệc BBQ. (Cười)

(Laughter)

So the project took almost two years to complete,

Dự án đã mất gần 2 năm để hoàn thành,

and we made individual designs

chúng tôi thiết kế riêng

for every single house on the avenue that we painted,

cho từng ngôi nhà trên đại lộ và vẽ nó

and we made these designs together

cùng với những chủ cửa hàng, cao ốc địa phương

with the local store owners, the building owners,

and a team of about a dozen young men and women.

và một nhóm khoảng 12 nam và nữ.

They were hired, and then they were trained as painters,

Họ được thuê, sau đó, được đào tạo như những họa sĩ,

and together they transformed their own neighborhood,

cùng nhau, họ biến đổi khu phố

the whole street, into a giant patchwork of color.

cả con đường, thành một tác phẩm chấp vá khổng lồ của màu sắc.

(Vỗ tay)

(Applause)

Cuối cùng, thành phố Philadelphia đã

And at the end, the city of Philadelphia

thanked every single one of them

cảm ơn từng người một

and gave them a merit for their accomplishment.

và tán dương thành quả của họ.

JK: So now we had painted a whole street.

JK: Vậy là chúng tôi đã vẽ cả con đường.

How about we do this whole hill now?

Sẽ thế nào nếu làm điều đó với cả ngọn đồi?

We started looking for funding,

Chúng tôi bắt đầu tìm tài trợ,

but instead, we just ran into questions,

nhưng thay vì thế, chúng tôi đặt ra những câu hỏi như:

like, how many houses are you going to paint?

Sẽ sơn bao nhiêu căn nhà?

How many square meters is that?

Tổng cộng là bao nhiêu mét vuông?

How much paint are you going to use,

Bao nhiêu sơn sẽ được sử dụng?

and how many people are you going to employ?

Bao nhiêu người sẽ được thuê?

And we did try for years to write plans

Chúng tôi mất nhiều thời gian để lập kế hoạch

for the funding and answer all those questions,

về nguồn tài trợ và trả lời những câu hỏi đó,

nhưng sau đó, chúng tôi nghĩ

but then we thought,

in order to answer all those questions,

để trả lời tất cả,

you have to know exactly what you're going to do

bạn phải biết chính xác mình sẽ làm gì

before you actually get there and start.

trước khi đến đó và bắt tay vào việc.

And maybe it's a mistake to think like that.

Có thể là một sai lầm khi nghĩ như thế.

It would lose some of the magic that we had learned

Sẽ mất đi một vài điều kỳ diệu vốn có thể học được

about that if you go somewhere

về việc nếu đi và bỏ thời gian ở đâu đó,

and you spend time there,

you can let the project grow organically

bạn có thể để dự án tự phát triển

and have a life of its own.

và có một cuộc sống riêng.

DU: So what we did is

DU: Những gì chúng tôi đã làm là

we decided to take this plan and strip it away

thực hiện dự án và loại bỏ

from all the numbers

những con số,

and all the ideas and presumptions

những ý tưởng và giả định,

and just go back to the base idea,

quay trở lại ý tưởng cốt yếu ban đầu

which was to transform this hill

là biến đổi ngọn đồi

into a giant work of art.

thành một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ.

And instead of looking for funding,

Và thay vì tìm kiếm nguồn tài trợ,

we started a crowdfunding campaign,

chúng tôi bắt đầu chiến dịch gây quỹ từ quần chúng,

and in a little over a month,

trong vòng hơn một tháng,

more than 1,500 people put together

hơn 1,500 người đã tham gia

and donated over 100,000 dollars.

quyên góp hơn 100,000 đô la.

So for us, this was an amazing moment, because now —

Với chúng tôi, đó là một khoảnh khắc tuyệt vời, bởi vì giờ -

(Applause) —

(Vỗ tay) -

because now we finally had the freedom

chúng tôi cuối cùng cũng có thể tự do

to use all the lessons that we had learned

sử dụng những gì đã học,

and create a project that was built

tạo nên một dự án được xây dựng

the same way that the favela was built,

như cách của favela

from the ground on up, bottom up,

từ mặt đất lên, từ dưới lên,

with no master plan.

mà không có quy hoạch tổng thể.

JK: So we went back, and we employed Angelo,

JK: Vậy là chúng tôi trở về, và thuê Angelo,

and he's a local artist from Vila Cruzeiro,

một họa sĩ địa phương ở Vila Cruzeiro,

very talented guy, and he knows almost everybody there,

một anh chàng tài năng, và quen biết hết thảy mọi người,

and then we employed Elias, our former landlord

rồi chúng tôi thuê Elias, chủ nhà cũ

who invited us into his house,

người đã mời chúng tôi vào nhà,

and he's a master of construction.

bậc thầy xây dựng.

Together with them, we decided where to start.

Cùng với họ, chúng tôi quyết định điểm bắt đầu.

We picked this spot in Vila Cruzeiro,

Chúng tôi chọn chỗ này ở Vila Cruzeiro,

and houses are being plastered as we speak.

những ngôi nhà được trát vữa như tôi nói.

And the good thing about them is that

Điều tốt đẹp về họ là

they are deciding which houses go next.

họ quyết định làm ngôi nhà nào kế tiếp.

They're even printing t-shirts,

Thậm chí khi in áo thun,

they're putting up banners

họ đưa lên các biểu ngữ

explaining everything to everybody,

giải thích mọi thứ cho mọi người

and talking to the press.

và nói chuyện với báo chí.

This article about Angelo appeared.

Đây là bài báo về Angelo.

DU: So while this is happening,

DU: Trong lúc đó, chúng tôi đem ý tưởng này ra thế giới.

we are bringing this idea all over the world.

So, like the project we did in Philadelphia,

Giống như dự án ở Philadelphia,

we are also invited to do workshops,

chúng tôi được mời tham gia những hội thảo, như ở Curacao,

for instance in Curaçao,

and right now we're planning a huge project in Haiti.

và giờ đây, chúng tôi đang lên kế hoạch cho một dự án lớn ở Haiti.

JK: So the favela was not only the place

JK: Favela không chỉ là nơi

where this idea started:

ý tưởng này bắt đầu

it was also the place that made it possible

mà còn là nơi có thể hiện thực hoá nó

to work without a master plan,

mà không cần tới một kế hoạch tổng thể

because these communities are informal —

nhờ vào sự không chính thức của cộng đồng này -

this was the inspiration —

đó là nguồn cảm hứng

and in a communal effort, together with the people,

và trong một nỗ lực cộng đồng, cùng với mọi người,

you can almost work like in an orchestra,

bạn có thể hoạt động như một dàn nhạc,

where you can have a hundred instruments

nơi có thể có đến 100 nhạc cụ, phối hợp để tạo nên bản giao hưởng.

playing together to create a symphony.

DU: Chúng tôi muốn cảm ơn mọi người, những người

DU: So we want to thank everybody who

wanted to become part of this dream

đã là một phần của giấc mơ này và ủng hộ chúng tôi suốt chặng đường,

and supported us along the way,

and we are looking at continuing.

hi vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ của các bạn.

JK: Yeah. And so one day pretty soon,

JK: Vâng, một ngày sớm thôi,

when the colors start going up on these walls,

khi sắc màu hiện lên trên những bức tường,

we hope more people will join us,

hy vọng mọi người sẽ cùng chúng tôi bước vào giấc mơ,

and join this big dream,

and maybe one day, the whole of Vila Cruzeiro

một ngày không xa, toàn bộ Vila Cruzeiro sẽ được sơn phết.

will be painted.

DU: Thank you.

DU: Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)

(Applause)