Haas&Hahn: How painting can transform communities

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Asqat Yerkimbay

Dre Urhahn: This theater is built on Copacabana,

Дре Урхан: Бұл театр Копакабанада салынды

which is the most famous beach in the world,

ол дүниежүзіндегі ең танымал жағажай,

but 25 kilometers away from here

бірақ бұл жерден 25 шақырым жерде

in the North Zone of Rio

Рионың солтүстік бөлігінде

lies a community called Vila Cruzeiro,

Вила Крузейро деп аталатын қауымдастық бар

and roughly 60,000 people live there.

шамамен 60,000 адамдай тұрады.

Now, the people here in Rio mostly know

Қазіргі кезде Рионың адамдары

Vila Cruzeiro from the news,

Вила Крузейроны жаңалықтардан біледі.

and unfortunately, news from Vila Cruzeiro often

Өкінішке қарай, Вила Крузейро туралы

is not good news.

көбінесе жақсы жаңалық естімейсіз.

But Vila Cruzeiro is also the place

Бірақ Вила Крузейро сонымен бірге

where our story begins.

біздің оқиғамыз басталған жер.

Jeroen Koolhaas: Ten years ago, we first came to Rio

Жероен Колхас: Он жыл бұрын алғаш рет Риоға фавеладағы

to shoot a documentary about life in the favelas.

өмір туралы деректі фильм түсіруге келдік.

Now, we learned that favelas are informal communities.

Қазір біз фавеланың бейформал қауымдастық екенін білеміз.

They emerged over the years

Олар ауылдан шыққан

when immigrants from the countryside

эмигранттар қалаға жұмыс іздеген

came to the cities looking for work,

кезден бастап жылдар бойы қалыптасты,

like cities within the cities,

қаласыз қала сияқты,

known for problems like crime, poverty,

қылмыс, кедейлік проблемаларын білетін,

and the violent drug war between

есірткі саудасындағы полиция мен

police and the drug gangs.

саудагердің ымырасыз соғысы.

So what struck us was that

Бізді таңқалдырған нәрсе

these were communities that the people

ол жердегі қауымдастық адамдары

who lived there had built with their own hands,

өз қолдарымен

without a master plan

ешқандай жоспарсыз үй салатын

and like a giant work in progress.

және бұл жалғасып жатқан үлкен жұмыс.

Where we're from, in Holland,

Бізде, Голландияда

everything is planned.

бәрі жоспармен жүреді.

We even have rules for how to follow the rules.

Тіпті ережені қалай орындау керектігінің ережесі бар.

(Laughter)

(Күлкі)

DU: So the last day of filming, we ended up

Д.У: Фильмнің соңғы күнінде

in Vila Cruzeiro, and we were sitting down

Вила Крузейрода отырғанбыз

and we had a drink,

және бірнәрсе ішіп отырдық,

and we were overlooking this hill

біз төбешікке айналадағы

with all these houses,

үйлерге қарап отырмыз,

and most of these houses looked unfinished,

үйлердің біразы бітпеген сияқты көрінеді

and they had walls of bare brick,

тек қана кірпішті қабырғалар,

but we saw some of these houses

бірақ кейбір үйлер

which were plastered and painted,

сыланған және сырланған болатын,

and suddenly we had this idea:

аяқ астынан мынадай ой келді:

what would it look like if all these houses

егер барлық үйлер сыланған және

would be plastered and painted?

сырланған болса қалай болар еді?

And then we imagined one big design,

Көз алдымызға үлкен дизайн елестеді,

one big work of art.

үлкен бір өнер туындысы.

Who would expect something like that

Осындай жерде сондай нәрсені

in a place like this?

кім көзіне елестете алады?

So we thought, would that even be possible?

Біз бұл мүмкін бе деп ойладық?

So first we started to count the houses,

Алдымен үйлерді санай бастадық,

but we soon lost count.

бірақ санынан шатастық.

But somehow the idea stuck.

Бірақ идея қалды.

JK: We had a friend.

ЖК: Біздің досымыз бар.

He ran an NGO in Vila Cruzeiro.

Оның Вила Крузейрода үкіметтік емес ұйымы бар.

His name was Nanko,

Оның есімі - Нанко,

and he also liked the idea.

ол да бұл идеяны ұнатты.

He said, "You know, everybody here

Ол "Бұл жердегі көп адам

would pretty much love to have their houses

өз үйлерінің сыланып, сырланғанын

plastered and painted.

қалар еді" деді.

It's when a house is finished."

Бұл үй аяқталған кезде болады.

So he introduced us to the right people,

Сөйтіп бізді дұрыс адамдармен таныстырды,

and Vitor and Maurinho became our crew.

Витор мен Маурино біздің топқа қосылды.

We picked three houses in the center of the community

Біз орталықтан үш үйді таңдап алдық,

and we start here. We made a few designs,

сол жерден бастадық. Бірнеше дизайннан

and everybody liked this design

бәріне батпырауық ұшырған баласы

of a boy flying a kite the best.

бар дизайн ұнады.

So we started painting, and the first thing we did

Біз сурет сала бастадық және бірінші

was to paint everything blue,

бәрін көк түспен боядық

and we thought that looked already pretty good.

біздің ойымызша бұл әдемі болды.

But they hated it. The people who lived there really hated it.

Бірақ ешкім ұнатпады. Жергілікті тұрғындар

They said, "What did you do?

"Не істеп жатырсыңдар?" деді.

You painted our house in exactly the same color

"Сендер біздің үйді полиция бекеті

as the police station."

сияқты түске боядыңдар".

(Laughter)

(Күлкі)

In a favela, that is not a good thing.

Фавелада бұл жақсы нәрсе емес еді.

Also the same color as the prison cell.

Түрме камерасының түсіне де ұқсайды.

So we quickly went ahead and we painted the boy,

Біз жанталасып баланың суретін салдық

and then we thought we were finished,

және жұмысты бітірдік деп ойладық,

we were really happy, but still,

біз бақытты едік, бірақ бұл да жақсы

it wasn't good because the little kids started coming up to us,

болмады, өйткені кішкентай балалар

and they said, "You know, there's a boy flying the kite,

"Батпырауық ұшырған бала,

but where is his kite?"

бірақ оның батпырауығы қайда?" деді.

We said, "Uh, it's art.

Біз "Бұл - өнер. Сіздер батпырауықты көз

You know, you have to imagine the kite."

алдарыңызға елестетулеріңіз керек" дедік.

(Laughter)

(Күлкі)

And they said, "No, no, no, we want to see the kite."

Олар "Жо-жоқ, біз батпырауықты көруіміз

So we quickly installed a kite

керек" деді. Біз жоғарыда ұшып жүрген

way up high on the hill,

батпырауықты да жасадық.

so that you could see the boy flying the kite

Сөйтіп сіз батпырауық ұшырған баланы

and you could actually see a kite.

және батпырауықтың өзін де көре аласыз.

So the local news started writing about it,

Жергілікті БАҚ бұл туралы жаза бастады,

which was great,

бұл жақсы болды,

and then even The Guardian wrote about it:

тіпті Гардиан да жазды: "Қаланың

"Notorious slum becomes open-air gallery."

шетіндегі ашық аспан астындағы галерея"

JK: So, encouraged by this success,

ЖК: Осы жетістікке шабыттанған біз

we went back to Rio for a second project,

Риоға екінші жоба үшін қайтып бардық,

and we stumbled upon this street.

көшеде біз мынаны көрдік.

It was covered in concrete to prevent mudslides,

Көшкінді болдырмау үшін көше бетонмен

and somehow we saw a sort of river in it,

жабылған, оның ішінен өзенді де көрдік,

and we imagined this river to be a river in Japanese style

өзенді жапон стилінде ағынға қарсы жүзіп

with koi carp swimming upstream.

бара жатқан балығымен қоса елестеттік.

So we decided to paint that river,

Біз сол өзеннің суретін салуды ұйғардық,

and we invited Rob Admiraal,

ол үшін Роб Адмиралды шақырдық,

who is a tattoo artist,

ол татуировка шебері

and he specialized in the Japanese style.

және жапон стилін ұстанады.

So little did we know that we would spend

Біраздан кейін біз алдағы жылды

almost an entire year painting that river,

өзеннің суретін салуға жұмсайтынымызды

together with Geovani and Robinho and Vitor,

білдік, Геовани, Робино және Витор,

who lived nearby.

олар жақын жерде тұратын.

And we even moved into the neighborhood

Біз ол жерге көшіп те бардық,

when one of the guys that lived on the street, Elias,

Елиас көшесінде тұратын жігіт бізге

told us that we could come and live in his house,

оның отбасымен бірге тұруға

together with his family,

ұсыныс жасады,

which was fantastic.

бұл керемет болды.

Unfortunately, during that time,

Өкінішке қарай, сол кезде

another war broke out between the police

полиция мен есірткі тасушылар арасында

and the drug gangs.

тағы бір соғыс басталды.

(Video) (Gunfire)

(Видео) (Атыс)

We learned that during those times,

Қауымдастықтағы адамдар

people in communities really stick together

осындай қиын кездері

during these times of hardship,

бірігетінін кейін түсіндік.

but we also learned a very important element,

Бірақ одан да маңызды жайтты үйрендік,

the importance of barbecues. (Laughter)

бұл барбекюдің маңыздылығы еді. (Күлкі)

Because, when you throw a barbecue,

Өйткені барбекю кезінде

it turns you from a guest into a host,

сіз қонақтан гөрі үй иесіне айналасыз,

so we decided to throw one

біз апта сайын біреуіне

almost every other week,

баруды шештіік,

and we got to know everybody in the neighborhood.

біз айналадағы көршілердің бәрін таныдық.

JK: We still had this idea of the hill, though.

ЖК: Төбешіктегі идея да әлі ойымызда еді.

DU: Yeah, yeah, we were talking about

ДУ: Иә, біз ол туралы әлі

the scale of this, because this painting

айтатынбыз, өйткені сурет өте

was incredibly big,

үлкен болатын

and it was insanely detailed,

және ұсақ-түйегі тым көп болатын,

and this process almost drove us completely insane ourselves.

бұл процесс бізді де ессіз күйге түсірді.

But we figured that maybe, during this process,

Бірақ біз, мүмкін, осы процесс арқылы

all the time that we had spent in the neighborhood

көршілермен өткізген уақытымыз

was maybe actually even more important

сурет салғанымыздан гөрі

than the painting itself.

маңыздырақ болғанын түсінген сияқтымыз.

JK: So after all that time,

ЖК: Осы уақыттан кейін

this hill, this idea was still there,

төбешік те, идея да сол жерде еді,

and we started to make sketches,

енді біз сызбалар, модельдер жасай

models, and we figured something out.

бастадық, біз бір нәрсе ұққандай болдық.

We figured that our ideas, our designs

Біздің идеямыз, дизайнымыз алдыңғы

had to be a little bit more simple than that last project

жобаға қарағанда тым қарапайым болғанын

so that we could paint with more people

түсіндік, біз сурет салуға көбірек адам

and cover more houses at the same time.

тартып, көбірек үйді қамтуымыз керек.

And we had an opportunity to try that out

Мұны істеу үшін Рионың орталық бөлігіндегі

in a community in the central part of Rio,

қауымдастықты тартуға мүмкіндік алдық,

which is called Santa Marta,

олар Санта Марта деп аталатын,

and we made a design for this place

біз сол жердің дизайнын жасадық,

which looked like this,

оның көрінісі осындай болды,

and then we got people to go along with it

содан кейін адамдар да табылды,

because turns out that if your idea is ridiculously big,

егер сіздің идеяңыз тым үлкен болса,

it's easier to get people to go along with this. (Laughter)

жүзеге асыру үшін басқа адамдар керек. (Күлкі)

And the people of Santa Marta

Санта Мартаның адамдары

got together and in a little over a month

бірігіп, бір айдан аса уақытта

they turned that square into this.

осы алаңды мынадай қылып өзгертті.

(Applause)

(Қол шапалақтау)

And this image somehow went all over the world.

Бұл сурет бүкіл әлемге тарады.

DU: So then we received an unexpected phone call

ДУ: Содан кейін күтпеген жерден

from the Philadelphia Mural Arts Program,

Филадельфиядан телефон шалды,

and they had this question

олар мынадай сұрақ қойды,

if this idea, our approach,

сіздердің бұл идеяларыңызды

if this would actually work in North Philly,

Солтүстік Филадельфияда

which is one of the poorest neighborhoods

АҚШ-тағы ең кедей ауданда

in the United States.

жүзеге асыруға бола ма?

So we immediately said yes.

Біз бірден "иә" деп жауап бердік.

We had no idea how,

Біз оның қалай жүзеге асатынын білмедік,

but it seemed like a very interesting challenge,

бірақ бұл қызық тәжірибе болатыны сөзсіз,

so we did exactly the same as we did in Rio,

сонымен біз Риодағыдай жасадық,

and we moved into the neighborhood

біз сол ауданға көшіп бардық

and started barbecuing.

және барбекью ұйымдастырдық.

(Laughter)

(Күлкі)

So the project took almost two years to complete,

Бұл жобаны екі жылда аяқтадық,

and we made individual designs

біз жеке дизайнды

for every single house on the avenue that we painted,

көшедегі әр үйге жасадық және бұл

and we made these designs together

дизайнды жергілікті дүкендердің,

with the local store owners, the building owners,

ғимараттардың қожаларымен бірге,

and a team of about a dozen young men and women.

қыздар мен жігіттер тобымен бірге жасадық.

They were hired, and then they were trained as painters,

Оларды жұмысқа алып, суретшілікке

and together they transformed their own neighborhood,

үйреттік, олар бірігіп ауданын өзгертті,

the whole street, into a giant patchwork of color.

бүкіл көше үлкен құрақ көрпе сияқты.

(Applause)

(Қол шапалақтау)

And at the end, the city of Philadelphia

Соңында Филадельфия қаласы

thanked every single one of them

әрбір адамға қызметтері үшін

and gave them a merit for their accomplishment.

рақмет айтты.

JK: So now we had painted a whole street.

ЖК: Сөйтіп бүкіл көше суретке көмкерілді.

How about we do this whole hill now?

Енді мына төбешікпен не істейміз?

We started looking for funding,

Біз ақша іздеуді ойладық,

but instead, we just ran into questions,

бірақ оның орнына сұрақ қойдық,

like, how many houses are you going to paint?

қанша үйді бояу керек деген сияқты.

How many square meters is that?

Бұның бәрі қанша метр квадрат болады?

How much paint are you going to use,

Қанша бояу қажет,

and how many people are you going to employ?

қанша адамды жұмысқа алуымыз керек?

And we did try for years to write plans

Біз жылдар бойы жоспар жасап

for the funding and answer all those questions,

осы сұрақтарға жауап іздедік,

but then we thought,

бірақ кейін біз бұл сұрақтардың

in order to answer all those questions,

барлығына жауап іздегенше,

you have to know exactly what you're going to do

ол жерге барып жұмысты бастар алдында

before you actually get there and start.

шынымен не істеуге болатынын білу керек.

And maybe it's a mistake to think like that.

Мүмкін, бұлай ойлау қате болар.

It would lose some of the magic that we had learned

Бұл біз үйренген сиқырды жоғалтуы мүмкін,

about that if you go somewhere

егер сіз бір жерге барсаңыз,

and you spend time there,

сол жерде уақытыңызды өткізсеңіз,

you can let the project grow organically

сіз жобаның өз жолымен дамуына және

and have a life of its own.

өзінше өмір сүруіне мүмкіндік бересіз.

DU: So what we did is

ДУ: Сонымен біз

we decided to take this plan and strip it away

осы жоспарды алып,

from all the numbers

барлық сандар мен

and all the ideas and presumptions

идеяларды, болжамдарды әрі қойып

and just go back to the base idea,

негізгі идеямызға қайтып келдік,

which was to transform this hill

идеямыз мына үлкен төбені өте

into a giant work of art.

үлкен өнер туындысына айналдыру еді.

And instead of looking for funding,

Ақша іздеудің орнына біз

we started a crowdfunding campaign,

краудфандинг компаниясын бастап кеттік,

and in a little over a month,

бір айдан аса уақыт ішінде

more than 1,500 people put together

1,500-нан астам адам жиналып 100,000-нан

and donated over 100,000 dollars.

аса долларды қайырымдылыққа берді.

So for us, this was an amazing moment, because now —

Біз үшін бұл керемет сәт еді, өйткені

(Applause) —

(Қол шапалақтау)

because now we finally had the freedom

өйткені біз үйренген тәжірибемізді

to use all the lessons that we had learned

қолдануға ерікті едік, сонымен бірге

and create a project that was built

фавеланы салған сияқты

the same way that the favela was built,

жаңа жобаны басынан бастап, төменнен

from the ground on up, bottom up,

жоғарыға қарай, ешқандай

with no master plan.

жоспарсыз жасауға мүмкіндік болды.

JK: So we went back, and we employed Angelo,

ЖК: Біз кері қайтып Анжелоны Вила

and he's a local artist from Vila Cruzeiro,

Крузеродағы суретшіні жұмысқа алдық,

very talented guy, and he knows almost everybody there,

ол өте талантты жігіт, бәрін таниды,

and then we employed Elias, our former landlord

сонымен бірге Елиасты да шақырдық,

who invited us into his house,

ол бізді үйінде тұрғызған еді

and he's a master of construction.

және құрылыс шебері болатын.

Together with them, we decided where to start.

Олармен неден бастайтынымызды шештік.

We picked this spot in Vila Cruzeiro,

Біз Вила Крузероны таңдап алдық,

and houses are being plastered as we speak.

айтқанымыздай үйлер сыланып шықты.

And the good thing about them is that

Олар туралы жақсы жаңалығымыз

they are deciding which houses go next.

келесі үйлер қайсысы екенін шешіп қойды.

They're even printing t-shirts,

Олар тіпті футболкалар шығарып,

they're putting up banners

баннерлердің суретін салып,

explaining everything to everybody,

барлығына бәрін түсіндірді,

and talking to the press.

БАҚ-пен де сөйлесті. Сөйтіп

This article about Angelo appeared.

Анжело туралы мақала шықты.

DU: So while this is happening,

ДУ: Алғаш ойға келгеннен бері,

we are bringing this idea all over the world.

бұл идея дүниежүзін шарлап шықты.

So, like the project we did in Philadelphia,

Филадельфияда жасаған жоба сияқты

we are also invited to do workshops,

бізді Курачадағы семинарға да

for instance in Curaçao,

шақырды, қазір біз Гаитиде өткізетін

and right now we're planning a huge project in Haiti.

үлкен жобаны жоспарлап жатырмыз.

JK: So the favela was not only the place

ЖК: Фабела тек қана бұл идеяның

where this idea started:

басталған жері болған жоқ:

it was also the place that made it possible

ол жоспарсыз болса да оның жүзеге

to work without a master plan,

асуына мүмкіндік берген жер болды,

because these communities are informal —

өйткені бұл бейформалды қауымдастық -

this was the inspiration —

бұл шабыттану еді -

and in a communal effort, together with the people,

адамдармен бірге жүзеге асқан болатын,

you can almost work like in an orchestra,

сіз оркестр сияқты жұмыс істей аласыз:

where you can have a hundred instruments

симфония шығару үшін жүздеген

playing together to create a symphony.

аспаппен бірігіп ойнайтын оркестр.

DU: So we want to thank everybody who

ДУ: Біз осы арманның бір бөлігі

wanted to become part of this dream

болған және бізді қолдаған

and supported us along the way,

әрбір адамға рақмет айтамыз,

and we are looking at continuing.

осының жалғасын күтеміз.

JK: Yeah. And so one day pretty soon,

ЖК: Бір күні, жақын арада мына

when the colors start going up on these walls,

қабырғада түстер пайда бола бастағанда,

we hope more people will join us,

адамдар бізге қосылатынына сенеміз,

and join this big dream,

олар үлкен арманға қосылады,

and maybe one day, the whole of Vila Cruzeiro

мүмкін бір күні бүкіл Вила Крузейро

will be painted.

суретке оранар.

DU: Thank you.

ДУ: Рақмет.

(Applause)

(Қол шапалақтау)