Mark Plotkin: What the people of the Amazon know that you don’t

Vertaald door: Desiree Kramer Nagekeken door: Els De Keyser

Now, I'm an ethnobotanist.

Ik ben etnobotanist,

That's a scientist who works in the rainforest

een wetenschapper die in het regenwoud werkt

to document how people use local plants.

en de relatie tussen mensen en hun lokale planten onderzoekt.

I've been doing this for a long time,

Ik doe dit al heel lang

and I want to tell you,

en ik wil jullie vertellen

these people know these forests and these medicinal treasures

dat deze mensen de regenwouden en hun geneeskrachtige rijkdom

better than we do and better than we ever will.

beter kennen dan wij en dat zal altijd zo blijven.

But also, these cultures,

Tegelijkertijd zijn deze culturen,

these indigenous cultures,

de inheemse culturen,

are disappearing much faster than the forests themselves.

sneller aan het verdwijnen dan de regenwouden zelf.

And the greatest and most endangered species

De meest bedreigde soort

in the Amazon Rainforest

in het Amazoneregenwoud

is not the jaguar,

is niet de jaguar

it's not the harpy eagle,

of de harpij.

it's the isolated and uncontacted tribes.

Het zijn de geïsoleerde stammen die geen contact hebben met de buitenwereld.

Now four years ago, I injured my foot in a climbing accident

Vier jaar geleden verwondde ik mijn voet tijdens het klimmen.

and I went to the doctor.

Ik ging naar de dokter.

She gave me heat,

Ze maakte mijn voet warm,

she gave me cold, aspirin,

daarna koud, gaf me een aspirine,

narcotic painkillers, anti-inflammatories,

verdovende pijnstillers, ontstekingsremmers

cortisone shots.

en cortison-injecties.

It didn't work.

Het mocht niet baten.

Several months later,

Enkele maanden later was ik

I was in the northeast Amazon,

in het noordoosten van het Amazonegebied.

walked into a village,

Ik liep een dorpje in

and the shaman said, "You're limping."

en de sjamaan zei: "Je loopt mank."

And I'll never forget this as long as I live.

Zo lang als ik leef zal ik dit niet vergeten.

He looked me in the face and he said,

Hij keek me aan en zei:

"Take off your shoe and give me your machete."

"Doe je schoen uit en geef me je kapmes."

(Laughter)

(Gelach)

He walked over to a palm tree

Hij liep naar een palmboom,

and carved off a fern,

sneed een stuk van een blad,

threw it in the fire,

gooide het in het vuur,

applied it to my foot,

smeerde het op m'n voet,

threw it in a pot of water,

gooide het in een pot met water

and had me drink the tea.

en liet me de thee opdrinken.

The pain disappeared for seven months.

Ik had zeven maanden lang geen pijn.

When it came back, I went to see the shaman again.

Toen de pijn terugkwam, ging ik weer naar de sjamaan.

He gave me the same treatment,

Hij gaf me dezelfde behandeling

and I've been cured for three years now.

en ik ben al drie jaar lang genezen.

Who would you rather be treated by?

Door wie word jij liever behandeld?

(Applause)

(Applaus)

Now, make no mistake — Western medicine

Even zonder gekheid -- de westerse geneeskunde

is the most successful system of healing ever devised,

is het meest succesvolle systeem van de geneeskunde ooit,

but there's plenty of holes in it.

maar het kent behoorlijk wat hiaten.

Where's the cure for breast cancer?

Waar is het medicijn tegen borstkanker?

Where's the cure for schizophrenia?

En tegen schizofrenie?

Where's the cure for acid reflux?

Waar is de remedie tegen brandend maagzuur?

Where's the cure for insomnia?

En tegen slapeloosheid?

The fact is that these people

Het is een feit dat deze mensen

can sometimes, sometimes, sometimes

heel, heel soms iets kunnen genezen

cure things we cannot.

wat wij niet kunnen genezen.

Here you see a medicine man in the northeast Amazon

Een medicijnman behandelt zandmugziekte

treating leishmaniasis,

in het noordoosten van de Amazone:

a really nasty protozoal disease

een heel vervelende protozoale ziekte

that afflicts 12 million people around the world.

waar 12 miljoen mensen op de wereld aan lijden.

Western treatment are injections of antimony.

De westerse behandeling bestaat uit antimonium-injecties.

They're painful, they're expensive,

Het doet pijn, het is duur

and they're probably not good for your heart;

en het is slecht voor je hart.

it's a heavy metal.

Het is zwaar metaal.

This man cures it with three plants from the Amazon Rainforest.

Deze man geneest het met 3 planten uit het Amazoneregenwoud.

This is the magic frog.

Dit is de magische kikker.

My colleague, the late great Loren McIntyre,

Mijn collega, wijlen de fantastische Loren McIntyre,

discoverer of the source lake of the Amazon,

ontdekker van het Amazone-bronmeer

Laguna McIntyre in the Peruvian Andes,

Laguna McIntyre in de Peruviaanse Andes,

was lost on the Peru-Brazil border about 30 years ago.

was 30 jaar geleden verdwaald op de grens tussen Peru en Brazilië.

He was rescued by a group of isolated Indians called the Matsés.

Hij werd gered door een groep geïsoleerde indianen, de Matsés.

They beckoned for him to follow them into the forest, which he did.

Zij wenkten hem om hen naar het bos te volgen.

There, they took out palm leaf baskets.

Daar hadden ze manden gemaakt van palmbladeren.

There, they took out these green monkey frogs —

Ze pakten er grote apenkikkers uit,

these are big suckers, they're like this —

die zijn enorm, zoiets als dit --

and they began licking them.

en ze begonnen ze te likken.

It turns out, they're highly hallucinogenic.

Het bleek dat ze een behoorlijk hallucinerend effect hebben.

McIntyre wrote about this and it was read by the editor of High Times magazine.

McIntyre schreef hierover en de redacteur van het magazine High Times las het.

You see that ethnobotanists have friends in all sorts of strange cultures.

Etnobotanisten hebben vrienden in allerlei vreemde culturen.

This guy decided he would go down to the Amazon and give it a whirl,

Deze vent ging naar de Amazone om het uit te proberen,

or give it a lick, and he did, and he wrote,

of ze een likje te geven, wat hij deed, en hij schreef:

"My blood pressure went through the roof,

"Mijn bloeddruk rees de pan uit,

I lost full control of my bodily functions,

ik had geen controle meer over mijn lichaamsfuncties,

I passed out in a heap,

ik raakte compleet buiten bewustzijn

I woke up in a hammock six hours later,

en ik werd zes uur later wakker in een hangmat.

felt like God for two days."

Ik dacht twee dagen lang dat ik God was."

(Laughter)

(Gelach)

An Italian chemist read this and said,

Een Italiaanse scheikundige las dit en zei:

"I'm not really interested in the theological aspects of the green monkey frog.

"Ik ben niet geïnteresseerd in het theologische aspect van de groene kikker.

What's this about the change in blood pressure?"

Maar wat zei je over de bloeddrukverandering?"

Now, this is an Italian chemist

Deze Italiaanse scheikundige

who's working on a new treatment for high blood pressure

werkte aan een nieuw medicijn tegen hoge bloeddruk

based on peptides in the skin of the green monkey frog,

gebaseerd op peptiden in de huid van de groene aap-kikker.

and other scientists are looking

Andere wetenschappers onderzoeken

at a cure for drug-resistant Staph aureus.

een kuur tegen de resistente bacterie staphylococcus aureus.

How ironic if these isolated Indians and their magic frog

Hoe ironisch zou het zijn als deze indianen en hun magische kikkers

prove to be one of the cures.

voor een medicijn zouden zorgen.

Here's an ayahuasca shaman

Dit is een Ayahuasca-sjamaan

in the northwest Amazon, in the middle of a yage ceremony.

in het noordwesten van de Amazone tijdens hun Yage-ceremonie.

I took him to Los Angeles to meet a foundation officer

Ik nam hem mee naar Los Angeles waar hij met iemand sprak

looking for support for monies to protect their culture.

die bezig was om geld in te zamelen voor de bescherming van hun cultuur.

This fellow looked at the medicine man, and he said,

Die vent keek naar de medicijnman en zei:

"You didn't go to medical school, did you?"

"Jij hebt toch geen medicijnen gestudeerd, of wel?"

The shaman said, "No, I did not."

De sjamaan zei: "Nee."

He said, "Well, then what can you know about healing?"

Toen zei hij: "Wat weet jij dan van geneeskunde?"

The shaman looked at him and he said,

De sjamaan keek hem aan en zei:

"You know what? If you have an infection, go to a doctor.

"Weet je? Als jij een infectie hebt, ga je naar de dokter.

But many human afflictions are diseases of the heart, the mind and the spirit.

Maar veel menselijk leed zijn ziektes van het hart, de geest en de ziel.

Western medicine can't touch those. I cure them."

De westerse geneeskunde kan daar niets mee. Ik behandel deze ziektes."

(Applause)

(Applaus)

But all is not rosy in learning from nature about new medicines.

Niet alles is rooskleurig als we nieuwe medicijnen uit de natuur leren kennen.

This is a viper from Brazil,

Dit is een slang uit Brazilië.

the venom of which was studied at the Universidade de São Paulo here.

Het gif werd onderzocht aan de universiteit van Sao Paolo.

It was later developed into ACE inhibitors.

Het werd later gebruikt voor ACE-remmers,

een vooruitstrevend medicijn tegen hypertensie.

This is a frontline treatment for hypertension.

Hypertension causes over 10 percent

Hoge bloeddruk is elke dag de oorzaak

of all deaths on the planet every day.

van 10 procent van alle doden op deze planeet.

This is a $4 billion industry

Dit is een industrie ter waarde van 4 miljard

based on venom from a Brazilian snake,

gebaseerd op het gif van een Braziliaanse slang

and the Brazilians did not get a nickel.

en de Brazilianen kregen geen stuiver.

This is not an acceptable way of doing business.

Dat is geen acceptabele manier van zakendoen.

The rainforest has been called the greatest expression of life on Earth.

Het regenwoud wordt de grootste expressie van het leven op aarde genoemd.

There's a saying in Suriname that I dearly love:

In Suriname hebben ze een heel mooi gezegde:

"The rainforests hold answers to questions we have yet to ask."

"De regenwouden hebben de antwoorden op de vragen die we nog moeten stellen."

But as you all know, it's rapidly disappearing.

Zoals jullie weten, verdwijnen ze in rap tempo.

Here in Brazil, in the Amazon,

Hier in Brazilië, in de Amazone,

around the world.

over de hele wereld.

I took this picture from a small plane

Ik nam deze foto vanuit een klein vliegtuigje

flying over the eastern border of the Xingu indigenous reserve

boven de oostgrens van het inheemse Xingu-reservaat

in the state of Mato Grosso to the northwest of here.

in de staat Mato Grosso, ten noordwesten van hier.

The top half of the picture,

Op het bovenste gedeelte

you see where the Indians live.

zie je waar de indianen leven.

The line through the middle

De lijn in het midden

is the eastern border of the reserve.

is de oostgrens van het reservaat.

Top half Indians, bottom half white guys.

Bovenste gedeelte indianen, onderste gedeelte blanken.

Top half wonder drugs,

Bovenste gedeelte miraculeuze medicijnen,

bottom half just a bunch of skinny-ass cows.

onderste gedeelte een stelletje magere koeien.

Top half carbon sequestered in the forest where it belongs,

Bovenste gedeelte koolstof opgeslagen in het bos waar het hoort.

bottom half carbon in the atmosphere

Onderste gedeelte koolstof in de atmosfeer

where it's driving climate change.

waar het klimaatverandering veroorzaakt.

In fact, the number two cause

Oorzaak nummer twee

of carbon being released into the atmosphere

van het vrijkomen van koolstof in de atmosfeer,

is forest destruction.

is het vernietigen van bossen.

But in talking about destruction,

Als we het over vernietiging hebben,

it's important to keep in mind

is het belangrijk om te weten

that the Amazon is the mightiest landscape of all.

dat de Amazone het rijkste landschap is van allemaal.

It's a place of beauty and wonder.

Het is een plek van schoonheid en wonderen.

The biggest anteater in the world

De grootste miereneter ter wereld

lives in the rain forest,

woont in het regenwoud

tips the scale at 90 pounds.

en weegt 45 kilo.

The goliath bird-eating spider

De goliathvogelspin

is the world's largest spider.

is 's werelds grootste spin.

It's found in the Amazon as well.

Die vind je ook in de Amazone.

The harpy eagle wingspan is over seven feet.

De harpij heeft een vleugelwijdte van meer dan twee meter.

And the black cayman —

En de zwarte kaaiman --

these monsters can tip the scale at over half a ton.

deze monsters wegen meer dan een halve ton.

They're known to be man-eaters.

Ze staan bekend als menseneters.

The anaconda, the largest snake,

De anaconda is de grootste slang,

the capybara, the largest rodent.

het waterzwijn het grootste knaagdier.

A specimen from here in Brazil

Een exemplaar hier in Brazilië

tipped the scale at 201 pounds.

weegt 100 kilo.

Let's visit where these creatures live,

Deze schepsels leven

the northeast Amazon,

in het noordoosten van de Amazone,

home to the Akuriyo tribe.

thuisbasis van de Akuriyo-stam.

Uncontacted peoples hold a mystical and iconic role

Geïsoleerd levende volken hebben een mystieke en iconische rol

in our imagination.

in onze verbeelding.

These are the people who know nature best.

Deze mensen kennen de natuur het beste.

These are the people who truly live

Zij leven in totale harmonie met de natuur.

in total harmony with nature.

By our standards, some would dismiss these people as primitive.

Sommigen van ons beschouwen hen als primitief:

"They don't know how to make fire,

"Ze kunnen geen vuur maken,

or they didn't when they were first contacted."

althans niet voordat we contact met ze hadden."

But they know the forest far better than we do.

Maar ze kennen het bos veel beter dan wij.

The Akuriyos have 35 words for honey,

De Akuriyos kennen 35 woorden voor 'honing'

and other Indians look up to them

en andere indianen kijken tegen ze op

as being the true masters of the emerald realm.

als de ware meesters van het smaragdgroene rijk.

Here you see the face of my friend Pohnay.

Dit is het gezicht van m'n vriend Pohnay.

When I was a teenager rocking out

Als tiener ging ik in New Orleans uit m'n dak

to the Rolling Stones in my hometown of New Orleans,

op muziek van de Rolling Stones.

Pohnay was a forest nomad

Pohnay was een bos-nomade

roaming the jungles of the northeast Amazon

die met een kleine groep in het noordoosten van de Amazone

in a small band, looking for game,

de jungles afstruinde op zoek naar vlees,

looking for medicinal plants,

op zoek naar geneeskrachtige planten,

looking for a wife,

en op zoek naar een vrouw

in other small nomadic bands.

van een andere kleine nomadengroep.

But it's people like these

Het zijn juist deze mensen

that know things that we don't,

die de dingen weten die wij niet weten.

and they have lots of lessons to teach us.

Wij kunnen veel lessen van hen leren.

However, if you go into most of the forests of the Amazon,

Echter, in de meeste bossen van de Amazone

there are no indigenous peoples.

wonen geen inheemse volken.

This is what you find:

Dit vind je er:

rock carvings which indigenous peoples,

rotstekeningen die de inheemse bevolking gebruikte

uncontacted peoples, used to sharpen the edge of the stone axe.

om de kanten van hun stenen bijlen te slijpen.

These cultures that once danced,

Van deze culturen die ooit dansten,

made love, sang to the gods,

de liefde bedreven, voor de goden zongen,

worshipped the forest,

het bos aanbeden

all that's left is an imprint in stone, as you see here.

zijn alleen de rots-uithollingen nog over die je hier ziet.

Let's move to the western Amazon,

We gaan nu naar het westelijk Amazonegebied,

which is really the epicenter of isolated peoples.

het epicentrum van de geïsoleerde volken.

Each of these dots represents

Elke stip is

a small, uncontacted tribe,

een kleine geïsoleerde stam.

and the big reveal today is we believe there are 14 or 15 isolated groups

De grote onthulling van vandaag is dat we denken

dat in de Colombiaanse Amazone alleen 14 of 15 geïsoleerde volken wonen.

in the Colombian Amazon alone.

Why are these people isolated?

Waarom leven deze mensen geïsoleerd?

They know we exist, they know there's an outside world.

Ze weten dat we bestaan en dat er een buitenwereld is.

This is a form of resistance.

Het is een vorm van weerstand.

They have chosen to remain isolated,

Ze kiezen ervoor om geïsoleerd te blijven.

and I think it is their human right to remain so.

Ik vind dat het hun mensenrecht is om zo te blijven.

Why are these the tribes that hide from man?

Waarom verschuilen deze stammen zich voor de mensheid?

Here's why.

Obviously, some of this was set off in 1492.

Het is duidelijk dat dit in 1492 begon.

But at the turn of the last century

Aan het begin van de laatste eeuw

was the rubber trade.

kwam het door de rubberhandel.

The demand for natural rubber,

De vraag naar natuurlijk rubber

which came from the Amazon,

uit de Amazone

set off the botanical equivalent of a gold rush.

veroorzaakte een botanische variant op de goudkoorts.

Rubber for bicycle tires,

Rubber voor fietsbanden,

rubber for automobile tires,

rubber voor autobanden,

rubber for zeppelins.

rubber voor zeppelins.

It was a mad race to get that rubber,

Het was een wedloop om rubber te verkrijgen.

and the man on the left, Julio Arana,

De man links, Julio Arana,

is one of the true thugs of the story.

is een van de ware misdadigers in dit verhaal.

His people, his company,

Zijn mensen, zijn bedrijf

and other companies like them

en andere bedrijven zoals het zijne

killed, massacred, tortured, butchered Indians

moordden, martelden, slachtten indianen af,

like the Witotos you see on the right hand side of the slide.

zoals de Witoto's die je aan de rechterkant van het plaatje ziet.

Even today, when people come out of the forest,

Zelfs voor de mensen die vandaag de dag het bos uitkomen,

the story seldom has a happy ending.

loopt het verhaal zelden goed af.

These are Nukaks. They were contacted in the '80s.

De Nukaks kregen in de jaren 80 contact met de buitenwereld.

Within a year, everybody over 40 was dead.

Binnen een jaar was iedereen ouder dan 40, dood.

And remember, these are preliterate societies.

Deze gemeenschappen zijn ongeletterd.

The elders are the libraries.

De ouderen zijn de bibliotheek.

Every time a shaman dies,

Als er een sjamaan overlijdt,

it's as if a library has burned down.

is het alsof er een bibliotheek afbrandt.

They have been forced off their lands.

Ze worden van hun land afgejaagd.

The drug traffickers have taken over the Nukak lands,

De drugskoeriers hebben het land van de Nukaks ingenomen.

and the Nukaks live as beggars

De Nukaks leven als bedelaars

in public parks in eastern Colombia.

in publieke parken in Oost-Colombia.

From the Nukak lands, I want to take you to the southwest,

Ik neem jullie mee naar het zuidwesten,

to the most spectacular landscape in the world:

het meest spectaculaire landschap van de wereld:

Chiribiquete National Park.

het nationale park Chiribiquete.

It was surrounded by three isolated tribes

Hieromheen leefden drie geïsoleerde stammen.

and thanks to the Colombian government and Colombian colleagues,

Met dank aan de Colombiaanse overheid en Colombiaanse collega's

it has now expanded.

is het nu uitgebreid.

It's bigger than the state of Maryland.

Het is groter dan de staat Maryland.

It is a treasure trove of botanical diversity.

Er is een schat aan botanische diversiteit.

It was first explored botanically in 1943

In 1943 werd hier voor het eerst botanisch onderzoek gedaan

by my mentor, Richard Schultes,

door mijn mentor Richard Schultes.

seen here atop the Bell Mountain,

Hij staat hier op de top van de Bell-berg,

the sacred mountains of the Karijonas.

de heilige berg van de Karijona's.

And let me show you what it looks like today.

Zo ziet het er nu uit.

Flying over Chiribiquete,

We vliegen over Chiribiquete.

realize that these lost world mountains are still lost.

Besef dat deze verlaten bergen nog altijd verlaten zijn.

No scientist has been atop them.

Geen wetenschapper is op de top geweest.

In fact, nobody has been atop the Bell Mountain

Er is niemand op de top van de Bell-berg

since Schultes in '43.

geweest sinds Schulte in 1943.

And we'll end up here with the Bell Mountain

We eindigen hier met de Bell-berg

just to the east of the picture.

aan de linkerkant van het plaatje.

Let me show you what it looks like today.

Ik laat jullie zien hoe het er nu uitziet.

Not only is this a treasure trove of botanical diversity,

Dit is niet alleen een schat aan botanische diversiteit

not only is it home to three isolated tribes,

en het thuis van drie geïsoleerde stammen.

but it's the greatest treasure trove

Dit is 's werelds grootste schat

of pre-Colombian art in the world:

aan pre-Colombiaanse kunst:

over 200,000 paintings.

meer dan 200.000 schilderingen.

The Dutch scientist Thomas van der Hammen

De Nederlandse wetenschapper Thomas van der Hammen

described this as the Sistine Chapel of the Amazon Rainforest.

beschreef het als de Sixtijnse Kapel van het Amazoneregenwoud.

But move from Chiribiquete down to the southeast,

We gaan van Chiribiquete naar het zuidoosten,

again in the Colombian Amazon.

de Colombiaanse Amazone.

Remember, the Colombian Amazon is bigger than New England.

De Colombiaanse Amazone is groter dan New England.

The Amazon's a big forest,

De Amazone is een groot woud

and Brazil's got a big part of it,

waarvan een groot deel in Brazilië ligt,

but not all of it.

maar niet het hele woud.

Moving down to these two national parks,

De twee nationale parken

Cahuinari and Puré

Cahuinari en Pure

in the Colombian Amazon —

in de Colombiaanse Amazone --

that's the Brazilian border to the right —

dit is de Braziliaanse grens aan de rechterkant --

it's home to several groups

is het thuis van verschillende groepen

of isolated and uncontacted peoples.

van geïsoleerd levende volkeren.

To the trained eye, you can look at the roofs

Het geoefende oog ziet aan de daken

of these malocas, these longhouses,

van deze longhouses

and see that there's cultural diversity.

dat er culturele diversiteit is.

These are, in fact, different tribes.

Dit zijn verschillende stammen.

As isolated as these areas are,

Deze gebieden zijn afgezonderd,

let me show you how the outside world is crowding in.

maar ik laat zien hoe de buitenwereld het gebied binnendringt.

Here we see trade and transport increased in Putumayo.

Hier zien we de handel en transporttoename in Putumayo.

With the diminishment of the Civil War in Colombia,

Door de de-escalatie van de burgeroorlog in Colombia

the outside world is showing up.

komt de buitenwereld tevoorschijn.

To the north, we have illegal gold mining,

In het noorden zien we illegale goudwinning,

also from the east, from Brazil.

ook in het oosten, vanuit Brazilië.

There's increased hunting and fishing for commercial purposes.

Commerciële jacht en visvangst nemen toe.

We see illegal logging coming from the south,

We zien illegale houtkap vanuit het zuiden.

and drug runners are trying to move through the park

Drugskoeriers proberen via het park

and get into Brazil.

naar Brazilië te reizen.

This, in the past, is why you didn't mess

Hierom wilde je in het verleden geen ruzie

with isolated Indians.

met geïsoleerde indianen.

And if it looks like this picture is out of focus

Als je denkt dat deze foto onscherp is

because it was taken in a hurry, here's why.

omdat ie te snel gemaakt zou zijn, zie je hier waarom.

(Laughter)

(Gelach)

This looks like — (Applause)

(Applaus)

This looks like a hangar from the Brazilian Amazon.

Dit lijkt op een hangaar in de Braziliaanse Amazone.

This is an art exhibit in Havana, Cuba.

Dit is een kunsttentoonstelling in Havana, in Cuba,

A group called Los Carpinteros.

van de groep Los Carpinteros.

This is their perception of why you shouldn't mess with uncontacted Indians.

Dit is hun perceptie waarom je moet oppassen voor afgezonderde indianen.

But the world is changing.

Maar de wereld is aan het veranderen.

These are Mashco-Piros on the Brazil-Peru border

Dit zijn de Mashco-Piro's op de Braziliaanse-Peruaanse grens.

who stumbled out of the jungle

Ze verlieten de jungle

because they were essentially chased out

omdat ze in feite werden weggejaagd

by drug runners and timber people.

door drugskoeriers en houthakkers.

And in Peru, there's a very nasty business.

In Peru kennen ze heel smerige praktijken.

It's called human safaris.

Het wordt mensensafari genoemd.

They will take you in to isolated groups to take their picture.

Je kunt met geïsoleerde stammen op de foto.

Of course, when you give them clothes, when you give them tools,

Als je ze kleren en spullen geeft,

you also give them diseases.

geef je ze natuurlijk ook ziektes.

We call these "inhuman safaris."

Wij noemen dit 'onmenselijke safari's'.

These are Indians again on the Peru border,

Dit zijn indianen op de Peruaanse grens

who were overflown by flights sponsored by missionaries.

die vanuit de lucht door missionarissen in de gaten werden gehouden.

They want to get in there and turn them into Christians.

Ze wilden hen tot het christendom bekeren.

We know how that turns out.

We weten hoe dat afloopt.

What's to be done?

Wat moeten we doen?

Op een cultureel verantwoorde manier technologie introduceren

Introduce technology to the contacted tribes,

not the uncontacted tribes,

bij de stammen waar we contact mee hebben,

in a culturally sensitive way.

echter niet aan de geïsoleerde stammen.

This is the perfect marriage of ancient shamanic wisdom

Dit is het perfecte huwelijk van de oude sjamanistische wijsheid

and 21st century technology.

en de technologie van de 21e eeuw.

We've done this now with over 30 tribes,

We deden dit met 30 stammen:

mapped, managed and increased protection

in kaart brengen, beheren en de bescherming verhoogd

of over 70 million acres of ancestral rainforest.

van meer dan 280.000 vierkante km voorouderlijke regenwouden.

(Applause)

(Applaus)

So this allows the Indians to take control

Het geeft de indianen de controle

of their environmental and cultural destiny.

over hun omgeving en hun culturele lotsbestemming.

They also then set up guard houses

Ze bouwen ook wachthuizen

to keep outsiders out.

om de buitenstaanders weg te houden.

These are Indians, trained as indigenous park rangers,

Dit zijn inheemse indianen, getrainde parkwachters,

patrolling the borders

die de grenzen controleren

and keeping the outside world at bay.

en de buitenwereld op een afstand houden.

This is a picture of actual contact.

Op deze foto zie je daadwerkelijk contact.

These are Chitonahua Indians

Dit zijn de Chitonahua-indianen

on the Brazil-Peru border.

op de Braziliaanse grens met Peru.

They've come out of the jungle

Ze zijn uit de jungle gekomen

asking for help.

en vragen om hulp.

They were shot at,

Ze werden beschoten

their malocas, their longhouses, were burned.

en hun longhouses werden verbrand.

Some of them were massacred.

Sommigen van hen zijn vermoord.

Using automatic weapons to slaughter uncontacted peoples

Geïsoleerde volken afslachten met automatische wapens

is the single most despicable and disgusting human rights abuse

is de meest verachtelijke en smerigste mensenrechtenschending

on our planet today, and it has to stop.

op onze planeet momenteel en dat moet stoppen.

(Applause)

(Applaus)

But let me conclude by saying,

Ik wil eindigen met het volgende:

this work can be spiritually rewarding,

dit werk kan spiritueel verrijkend zijn

but it's difficult and it can be dangerous.

maar het is moeilijk en soms gevaarlijk.

Two colleagues of mine passed away recently

Twee collega's van mij zijn onlangs verongelukt

in the crash of a small plane.

bij een crash met een klein vliegtuigje.

They were serving the forest

Ze dienden het woud

to protect those uncontacted tribes.

om de afgezonderde stammen te beschermen.

So the question is, in conclusion,

Tot slot de vraag

is what the future holds.

wat de toekomst zal brengen.

These are the Uray people in Brazil.

Dit is het Uray-volk in Brazilië.

What does the future hold for them,

Wat betekent de toekomst voor hen

and what does the future hold for us?

en wat betekent de toekomst voor ons?

Let's think differently.

Laten we anders denken.

Laten we er een betere wereld van maken.

Let's make a better world.

If the climate's going to change,

Als het klimaat verandert,

let's have a climate that changes for the better rather than the worse.

laten we dan naar een beter klimaat toewerken in plaats van slechter.

Let's live on a planet

Laten we leven op een planeet

full of luxuriant vegetation,

vol met weelderige vegetatie,

in which isolated peoples

waar geïsoleerde volken

can remain in isolation,

geïsoleerd kunnen blijven,

can maintain that mystery

en die mysterie en kennis kunnen behouden

and that knowledge

if they so choose.

als ze daarvoor kiezen.

Let's live in a world

Laten we leven in een wereld

where the shamans live in these forests

waar de sjamanisten deze bossen bewonen

and heal themselves and us

en zichzelf en ons genezen

with their mystical plants

met hun mystieke planten

and their sacred frogs.

en hun heilige kikkers.

Thanks again.

Nogmaals bedankt.

(Applause)

(Applaus)