Mark Plotkin: What the people of the Amazon know that you don’t

Translator: Rawee Ma Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

Now, I'm an ethnobotanist.

ผมเป็นนักพฤกษศาสตร์พื้นบ้าน

That's a scientist who works in the rainforest

ซึ่งก็คือนักวิทยาศาสตร์ ที่ทำงานในเขตป่าฝน

to document how people use local plants.

เพื่อบันทึกวิธีการ ที่ชาวพื้นเมืองใช้พืชท้องถิ่น

I've been doing this for a long time,

ผมทำงานเช่นนี้มานานแล้ว

and I want to tell you,

และผมอยากจะบอกพวกคุณ

these people know these forests and these medicinal treasures

คนพื้นเมืองพวกนี้รู้จักป่าไม้ และขุมทรัพย์สมุนไพร

better than we do and better than we ever will.

มากกว่าที่พวกเรารู้ และจะรู้

But also, these cultures,

แต่ทว่า วัฒนธรรมเหล่านี้

these indigenous cultures,

วัฒนธรรมพื้นเมืองเหล่านี้

are disappearing much faster than the forests themselves.

กำลังหายไปอย่างรวดเร็วกว่าป่าฝนเสียอีก

And the greatest and most endangered species

สายพันธุ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด และอยู่ในสภาวะถูกคุกคามมากที่สุด

in the Amazon Rainforest

ในป่าฝนแอมะซอน

is not the jaguar,

ไม่ใช่เสือจากัวร์

it's not the harpy eagle,

ไม่ใช่นกอินทรีฮาปี

it's the isolated and uncontacted tribes.

ชนเผ่าที่โดดเดี่ยว และห่างไกลการติดต่อกับผู้คน

Now four years ago, I injured my foot in a climbing accident

สี่ปีก่อน ผมได้รับบาดเจ็บที่เท้า จากอุบัติเหตุตอนปีนเขา

and I went to the doctor.

และผมไปหาหมอ

She gave me heat,

เธอประคบร้อน

she gave me cold, aspirin,

แล้วก็ประคบเย็น ให้ยาเอสไพริน

narcotic painkillers, anti-inflammatories,

ยาบรรเทาปวด ยาแก้อาการอักเสบ

cortisone shots.

และฉีดคอร์ทิโซน

It didn't work.

แต่มันไม่ได้ผล

Several months later,

ไม่กี่เดือนต่อมา

I was in the northeast Amazon,

ผมไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ ของป่าแอมะซอน

walked into a village,

เดินเข้าไปในหมู่บ้าน

and the shaman said, "You're limping."

และหมอผีบอกผมว่า "คุณกำลังเดินเขย่งนะ"

And I'll never forget this as long as I live.

และผมจะไม่เคยลืมเรื่องนี้เลยจนวันตาย

He looked me in the face and he said,

เขาจ้องหน้าผมแล้วพูดว่า

"Take off your shoe and give me your machete."

"ถอดรองเท้าออกมา แล้วเอามอบมีดเดินป่ามาให้ผมซะดี ๆ"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

He walked over to a palm tree

เขาเดินไปยังต้นปาล์ม

and carved off a fern,

แล้วตัดใบเฟิร์นออกมา

threw it in the fire,

โยนมันเข้าไปในกองไฟ

applied it to my foot,

แล้ววางลงบนเท้าผม

threw it in a pot of water,

แล้วต้มในหม้อน้ำ

and had me drink the tea.

แล้วให้ผมดื่มน้ำชาที่ได้จากการต้มนั้น

The pain disappeared for seven months.

อาการบาดเจ็บของผม หายขาดไปกว่าเจ็ดเดือน

When it came back, I went to see the shaman again.

เมื่อผมกลับไปอีกครั้ง ผมไปหาหมอผีอีก

He gave me the same treatment,

เขาให้การรักษาแบบเดิมกับผม

and I've been cured for three years now.

และผมก็หายขาดมานานสามปีแล้ว

Who would you rather be treated by?

พวกคุณอยากได้รับการรักษาแบบไหน

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Now, make no mistake — Western medicine

เอาล่ะ อย่างเพิ่งเข้าในผิดนะครับ -- การแพทย์ตะวันตก

is the most successful system of healing ever devised,

เป็นระบบที่ประสบความสำเร็จมากที่สุด ของการรักษาโรคที่ถูกค้นพบมา

but there's plenty of holes in it.

แต่มันก็ยังมีรู้โหว่งมากมาย

Where's the cure for breast cancer?

การรักษาโรคมะเร็งทรวงอกล่ะ

Where's the cure for schizophrenia?

การรักษาโรคจิตเภทล่ะ

Where's the cure for acid reflux?

การรักษากรดไหลย้อนล่ะ

Where's the cure for insomnia?

การรักษาโรคนอนไม่หลับล่ะ

The fact is that these people

ข้อเท็จจริงก็คือชาวบ้านเหล่านี้

can sometimes, sometimes, sometimes

บางที บางที บางที สามารถ

cure things we cannot.

รักษาโรคที่เราไม่สามารถรักษาได้

Here you see a medicine man in the northeast Amazon

นี่คือหมอยา ทางตะวันออกเฉียงเหนือของแอมะซอน

treating leishmaniasis,

รักษาโรคลิสมานิเอซิส

a really nasty protozoal disease

ซึ่งเกิดจากเชื้อโปโตซัว ที่เป็นอันตรายอย่างยิ่ง

that afflicts 12 million people around the world.

ที่ส่งผลกระทบกับคน กว่า 12 ล้านชีวิตทั่วโลก

Western treatment are injections of antimony.

การรักษาแบบตะวันตก คือการฉีดยาที่มีแร่พลวง

They're painful, they're expensive,

มันเจ็บปวด และมีราคาแพง

and they're probably not good for your heart;

และอาจมีผลข้างเคียงกับหัวใจ

it's a heavy metal.

เพราะเป็นธาตุหนัก

This man cures it with three plants from the Amazon Rainforest.

แต่ชายคนนี้รักษาอาการป่วยด้วยพืชสามชนิด จากป่าฝนในแอมะซอน

This is the magic frog.

นี่คือกบวิเศษ

My colleague, the late great Loren McIntyre,

โลเรน แมคอินไตย เพื่อนร่วมงานแสนดีผู้ล่วงลับ

discoverer of the source lake of the Amazon,

ผู้ค้นพบต้นน้ำทะเลสาบป่าแอมะซอน

Laguna McIntyre in the Peruvian Andes,

ลากูน่า แมคอินไตย ในเทือกเขาแอนดิสเปรู

was lost on the Peru-Brazil border about 30 years ago.

หายสาบสูญจากพรมแดนเปรูบราซิล ราว 30 ปีก่อน

He was rescued by a group of isolated Indians called the Matsés.

เขาได้รับการช่วยเหลือจากชนเผ่าอินเดียน เผ่าแมทเซ่ส์ที่โดดเดี่ยว

They beckoned for him to follow them into the forest, which he did.

พวกเขาส่งสัญญาณเรียกให้เขา ให้เดินตามเข้าไปในป่าซึ่งเขาก็ทำตาม

There, they took out palm leaf baskets.

ที่นั่น พวกเขานำตะกร้าใบปาล์ม

There, they took out these green monkey frogs —

ในนั้น พวกเขาได้หยิบกบลิงสีเขียวออกมา --

these are big suckers, they're like this —

พวกมันมีปุ่มเกาะขนาดใหญ่ แบบนี้ --

and they began licking them.

และพวกเขาเร่ิมต้นเลียมัน

It turns out, they're highly hallucinogenic.

กลายเป็นว่ามันหลอนประสาทเอามาก ๆ

McIntyre wrote about this and it was read by the editor of High Times magazine.

แมคอินไตยเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้และ บรรณาธิการวารสารไฮไทมส์ก็ไปอ่านพบเข้า

You see that ethnobotanists have friends in all sorts of strange cultures.

คุณจะเห็นว่านักพฤกษศาสตร์พื้นบ้าน คบเพื่อนที่มีวัฒนธรรมแตกต่างหลากหลาย

This guy decided he would go down to the Amazon and give it a whirl,

นายคนนี้ตัดสินใจว่าเขาน่าจะไปที่แอมะซอน และเดินไปให้ทั่ว

or give it a lick, and he did, and he wrote,

หรือไปเลียมัน และเขาทำอย่างนั้น และเขียนว่า

"My blood pressure went through the roof,

"เลือดผมไหลพุ่งทะลุเพดาน

I lost full control of my bodily functions,

ผมไม่อาจควบคุมร่างกายได้

I passed out in a heap,

ผมหมดสติบนกองดินโคลน

I woke up in a hammock six hours later,

ผมรู้สึกตัวว่าอยู่บนเปลหลังจากนั้น 6 ชั่วโมง

felt like God for two days."

รู้สึกว่าตนเองเหมือนเป็นพระเจ้าอยู่สองวัน"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

An Italian chemist read this and said,

นักเคมีชาวอิตาลีอ่านเรื่องนี้แล้วพูดว่า

"I'm not really interested in the theological aspects of the green monkey frog.

"ผมไม่สนใจเรื่องธรรมชาติวิทยา เกี่ยวกับกบลิงสีเขียวหรอก

What's this about the change in blood pressure?"

แต่ทำไมมันถึงเปลี่ยนความดันโลหิตได้ล่ะ"

Now, this is an Italian chemist

นี่คือ นักเคมีชาวอิตาลี

who's working on a new treatment for high blood pressure

ที่กำลังทดสอบการรักษาใหม่ สำหรับโรคความดันโลหิตสูง

based on peptides in the skin of the green monkey frog,

โดยได้ใช้เปปไทด์จากผิวหนังกบลิงสีเขียว

and other scientists are looking

และนักวิทยาศาสตร์คนอื่น ๆ ต่างกำลังค้นหา

at a cure for drug-resistant Staph aureus.

การรักษาเชื้อสแตป ออเรียส ที่ดื้อยา

How ironic if these isolated Indians and their magic frog

ช่างน่าขันจริงถ้าชนเผ่าอินเดียนที่โดดเดี่ยว กับกบมหัศจรรย์ของพวกเขา

prove to be one of the cures.

ได้รับพิสูจน์ว่ามีวิธีรักษามัน

Here's an ayahuasca shaman

นี้คือหมอผีอายาฮัวค่า

in the northwest Amazon, in the middle of a yage ceremony.

ที่อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของแอมะซอน ท่ามกลางการฉลองยาจ (yage)

I took him to Los Angeles to meet a foundation officer

ผมพาเขาไปลอสแอลเจลิส ไปพบกับเจ้าหน้าที่มูลนิธิ

looking for support for monies to protect their culture.

เพื่อหาเงินสนับสนุน ในการปกป้องวัฒนธรรมพวกเขา

This fellow looked at the medicine man, and he said,

ชายคนนี้ได้มองไปที่หมอยาแล้วพูดว่า

"You didn't go to medical school, did you?"

"คุณไม่เคยเข้าเรียนที่คณะแพทย์ใช่ไหม"

The shaman said, "No, I did not."

หมอผี ตอบว่า "อืม ไม่เคยหรอก"

He said, "Well, then what can you know about healing?"

เขาถามว่า "แล้วคุณรู้เกี่ยวอะไรเกี่ยวกับการรักษาบ้าง"

The shaman looked at him and he said,

หมอผีมองหน้าเขาแล้วก็ตอบว่า

"You know what? If you have an infection, go to a doctor.

"คุณรู้อะไรไหม ถ้าคุณเป็นโรคติดเชื้อก็ไปหาหมอซะ

But many human afflictions are diseases of the heart, the mind and the spirit.

แต่โรคภัยไข้เจ็บของคนส่วนมาก เป็นเชื้อโรคของหัวใจ จิตใจ และวิญญาณ

Western medicine can't touch those. I cure them."

แพทย์แผนตะวันตก ไม่สามารถสัมผัสได้ แต่ผมรักษาโรคพวกนี้ได้นะ"

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

But all is not rosy in learning from nature about new medicines.

แต่ทั้งหมดนี้ไม่ใช่เพียงความหวังลม ๆ แล้ง ๆ ที่จะเรียนจากรู้ธรรมชาติเกี่ยวกับแพทย์แผนปัจจุบัน

This is a viper from Brazil,

นี่คืองูพิษจากบราซิล

the venom of which was studied at the Universidade de São Paulo here.

พิษของมันมีได้รับการศึกษาวิจัย จากมหาวิทยาลัยแห่งเซาเปาโลที่นี่

It was later developed into ACE inhibitors.

ในเวลาต่อมา มันได้ถูกพัฒนาเป็นสารยับยั้งเอซีอี

This is a frontline treatment for hypertension.

นี่คือยารักษาโรคความดันโลหิตสูงระดับแนวหน้า

Hypertension causes over 10 percent

โรคความดันโลหิตสูงคิดเป็นร้อยละ 10

of all deaths on the planet every day.

ของสาเหตุการตายบนโลกของเราในปัจจุบัน

This is a $4 billion industry

มันเป็นอุตสาหกรรมที่ทำเงินถึง 4 พันล้านเหรียญ

based on venom from a Brazilian snake,

ที่ใช้พิษงูบราซิล

and the Brazilians did not get a nickel.

แต่ชาวบราซิลไม่ได้รับเงินสักแดงเดียว

This is not an acceptable way of doing business.

นี่มันเป็นอะไรที่รับไม่ได้ในทางธุรกิจ

The rainforest has been called the greatest expression of life on Earth.

ป่าฝนได้รับการขนานนามว่า การแสดงโฉมหน้าที่ยิ่งใหญ่ของชีวิตพื้นโลก

There's a saying in Suriname that I dearly love:

มีคำพูดชาวซูรีนาเมที่ผมรักมากที่สุดคือ

"The rainforests hold answers to questions we have yet to ask."

"ป่าฝนได้ให้คำตอบกับปัญหาที่เรายังไม่ถาม"

But as you all know, it's rapidly disappearing.

แต่อย่างที่พวกคุณรู้ ป่าฝนหายไปอย่างรวดเร็ว

Here in Brazil, in the Amazon,

ที่นี่ในบราซิล ที่ป่าแอมะซอน

around the world.

ทั่วโลก

I took this picture from a small plane

ผมถ่ายภาพนี้จากเครื่องบินขนาดเล็ก

flying over the eastern border of the Xingu indigenous reserve

ที่บินอยู่เหนือพรมแดนทางตะวันออก ของเขตอนุรักษ์ชนเผ่าพื้นเมืองซิงกู

in the state of Mato Grosso to the northwest of here.

ในรัฐมาโตกรอสโซ ที่อยู่ห่างไปจากที่นี่ทางตะวันตกเฉียงเหนือ

The top half of the picture,

ภาพถ่ายครึ่งบนของภาพนี้

you see where the Indians live.

คุณจะเห็นพื้นที่ชนเผ่าอินเดียนอาศัยอยู่

The line through the middle

เส้นที่คาดผ่านตรงกลาง

is the eastern border of the reserve.

คือทางตะวันออกของเขตพื้นที่อนุรักษ์

Top half Indians, bottom half white guys.

ครึ่งบนเป็นที่อยู่ของชนเผ่าอินเดียน ครึ่งล่างเป็นที่อยู่ของชาวผิวขาว

Top half wonder drugs,

ครึ่งบนมีสมุนไพรน่าพิศวง

bottom half just a bunch of skinny-ass cows.

ครึ่งล่างมีฝูงวัวโง่ที่ผอมแห้ง

Top half carbon sequestered in the forest where it belongs,

ครึ่งบนคาร์บอนถูกเก็บกักเอาไว้ ในป่าไม้ที่ซึ่งมันควรอยู่

bottom half carbon in the atmosphere

ครึ่งล่างคาร์บอนอยู่ในชั้นบรรยากาศโลก

where it's driving climate change.

ที่ซึ่งมันเป็นตัวการ ของสภาวะการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ

In fact, the number two cause

อันที่จริง สาเหตุอย่างที่สอง

of carbon being released into the atmosphere

ของการที่คาร์บอน ถูกปลดปล่อยสู่ชั้นบรรยากาศ

is forest destruction.

ก็คือการทำลายป่าไม้

But in talking about destruction,

แต่พูดถึงการทำลาย

it's important to keep in mind

คุณจะต้องตระหนักว่า

that the Amazon is the mightiest landscape of all.

ป่าแอมะซอนคือภูมิประเทศที่ยิ่งใหญ่ที่สุด

It's a place of beauty and wonder.

มันเป็นสถานที่งดงามและน่าพิศวง

The biggest anteater in the world

ตัวกินมดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก

lives in the rain forest,

อยู่ในเขตป่าฝน

tips the scale at 90 pounds.

ที่มีขนาดหนักมากที่สุดถึง 90 ปอนด์

The goliath bird-eating spider

แมงมุมยักษ์โกไลแอทที่กินนก

is the world's largest spider.

เป็นแมงมุมที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก

It's found in the Amazon as well.

มันถูกพบในป่าแอมะซอนเช่นกัน

The harpy eagle wingspan is over seven feet.

นกอินทรีฮาปีที่มีปีก ความยาวที่ 7 ฟุต ขณะที่กางออก

And the black cayman —

และจระเข้ดำ --

these monsters can tip the scale at over half a ton.

สัตว์ประหลาดนี้มีน้ำหนักมากที่สุด เกินกว่าครึ่งตัน

They're known to be man-eaters.

พวกมันได้รับฉายาว่าตัวกินคน

The anaconda, the largest snake,

งูอนาคอนดา งูที่มีขนาดใหญ่ที่สุด

the capybara, the largest rodent.

ตัวคาปีบารา สัตว์ฟันแทะที่มีขนาดใหญ่ที่สุด

A specimen from here in Brazil

ตัวอย่างต่าง ๆ เหล่านี้จากบราซิล

tipped the scale at 201 pounds.

มีน้ำหนักมากที่สุดถึง 201 ปอนด์

Let's visit where these creatures live,

ลองไปเยี่ยมแหล่งอาศัยของสัตว์เหล่านี้ดู

the northeast Amazon,

ทางตะวันออกเฉียงเหนือของแอมะซอน

home to the Akuriyo tribe.

บ้านของชนเผ่าอาคูริโย่

Uncontacted peoples hold a mystical and iconic role

พวกเขาผู้ที่อยู่ห่างไกลมีบทบาท ที่เป็นปริศนาและเป็นเอกลักษณ์

in our imagination.

ในจินตนาการของเรา

These are the people who know nature best.

นี่คือผู้ที่รู้จักธรรมชาติดีที่สุด

These are the people who truly live

นี่คือผู้ที่ใช้ชีวิตอย่างแท้จริง

in total harmony with nature.

อย่างกลมกลืนกับธรรมชาติล

By our standards, some would dismiss these people as primitive.

ตามมาตรฐานของเรา บางคนจะเหมาเอาว่า คนเหล่านี้เป็นคนล้าหลัง

"They don't know how to make fire,

"พวกเขาไม่รู้จักวิธีการใช้ไฟ

or they didn't when they were first contacted."

หรือพวกเขาไม่รู้จักไฟ เมื่อเจอมันครั้งแรก"

But they know the forest far better than we do.

แต่พวกเขารู้จักป่าไม้ดีกว่าพวกเรามาก

The Akuriyos have 35 words for honey,

ชนเผ่าอาคูริโยมีคำที่แปลว่าน้ำผึ้ง 35 คำ

and other Indians look up to them

และชนเผ่าอินเดียนต่างนับถือมัน

as being the true masters of the emerald realm.

ว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญในอาณาจักรมรกต

Here you see the face of my friend Pohnay.

นี่คือภาพใบหน้าเพื่อนของผม โพห์เน่ย์

When I was a teenager rocking out

ตอนผมเป็นวัยรุ่นที่เต้นแบบสุดเหวี่ยง

to the Rolling Stones in my hometown of New Orleans,

เมื่อได้ยินเพลงโรลลิ่งสโตน ในบ้านผมที่นิวออร์ลีนส์

Pohnay was a forest nomad

โพห์เน่ย์เป็นชนเผ่าเร่ร่อนในป่า

roaming the jungles of the northeast Amazon

ที่ตะเวนในดงป่าไม้ทางตะวันออกเฉียงเหนือ ของป่าแอมะซอน

in a small band, looking for game,

เป็นกลุ่มเล็ก ๆ ที่กำลังมองหาล่าเนื้อ

looking for medicinal plants,

ตามหาสมุนไพรทางแพทย์

looking for a wife,

ชำเลืองหาภริยา

in other small nomadic bands.

ในกลุ่มพเนจรเล็ก ๆ อีกกลุ่ม

But it's people like these

แต่ชนเผ่าพวกนี้นี่แหละ

that know things that we don't,

ที่รู้ที่พวกเราไม่รู้

and they have lots of lessons to teach us.

และพวกเขาก็มีบทเรียนมากมาย ที่สอนพวกเรา

However, if you go into most of the forests of the Amazon,

อย่างไรก็ตาม ถ้าคุณเข้าไปในป่าส่วนใหญ่ ของแอมะซอน

there are no indigenous peoples.

คุณจะไม่พบชนเผ่าดั้งเดิม

This is what you find:

แต่คุณจะพบสิ่งนี้

rock carvings which indigenous peoples,

หินขัดของพวกชนเผ่าดั้งเดิม

uncontacted peoples, used to sharpen the edge of the stone axe.

ผู้ซึ่งห่างไกลจากผู้คน ที่ใช้ในการลับคมขวานหิน

These cultures that once danced,

วัฒนธรรมเหล่านี้ที่ครั้งหนึ่งเคยโลดแล่น

made love, sang to the gods,

ร่วมรัก ขับร้องต่อทวยเทพ

worshipped the forest,

สักการะป่าเขา

all that's left is an imprint in stone, as you see here.

สิ่งที่หลงเหลืออยู่คือร่องรอยขีดเขียน บนก้อนหินอย่างที่คุณเห็นนี้

Let's move to the western Amazon,

ลองไปทางตะวันตกของป่าแอมะซอนดูบ้าง

which is really the epicenter of isolated peoples.

ที่ซึ่งเป็นศูนย์กลางอย่างแท้จริง ของชนเผ่าที่โดดเดี่ยว

Each of these dots represents

แต่ละจุดนี้เป็นตัวแทน

a small, uncontacted tribe,

ของชนเผ่าเล็ก ๆ ที่ห่างไกล

and the big reveal today is we believe there are 14 or 15 isolated groups

ทุกวันนี้เรารู้ว่ามีชนเผ่าที่ห่างไกลเหล่านี้ อยู่ 14 หรือ 15 กลุ่ม

in the Colombian Amazon alone.

แค่ในป่าแอมะซอนของโคลัมเบีย

Why are these people isolated?

ทำไมพวกเขาจึงเป็นชนเผ่าแยกอยู่ห่างไกล

They know we exist, they know there's an outside world.

พวกเขารู้ว่าพวกเรามีตัวตน และรู้ว่ามีโลกข้างนอกป่านั่น

This is a form of resistance.

นี่คือรูปแบบหนึ่งของการต่อต้าน

They have chosen to remain isolated,

พวกเขาเลือกที่จะดำรงชีวิต อยู่อย่างโดดเดี่ยว

and I think it is their human right to remain so.

และผมคิดว่ามันคือสิทธิของพวกเขา ที่สมควรจะคงไว้เช่นกัน

Why are these the tribes that hide from man?

ทำไมชนเผ่าเหล่านี้จึงหลบซ่อนจากผู้คน

Here's why.

นี่คือเหตุผลว่าทำไม

Obviously, some of this was set off in 1492.

มันเป็นที่ชัดเจนว่า เริ่มมีหลายสิ่งเกิดขึ้น ในปี ค.ศ. 1492

But at the turn of the last century

แต่ช่วยสิ้นศตวรรษที่แล้ว

was the rubber trade.

มันคือการค้าขายยางพารา

The demand for natural rubber,

อุปทานที่มีต่อยางธรรมชาติ

which came from the Amazon,

ที่มาจากป่าแอมะซอน

set off the botanical equivalent of a gold rush.

ทำให้เกิดยุคตื่นทองทางพฤษศาสตร์ ก็ไม่ปาน

Rubber for bicycle tires,

ยางสำหรับล้อรถจักรยาน

rubber for automobile tires,

ยางสำหรับล้อรถยนต์

rubber for zeppelins.

ยางสำหรับเรือเหาะ

It was a mad race to get that rubber,

มีการแย่งชิงยางพารากันอย่างบ้าคลั่ง

and the man on the left, Julio Arana,

และชายด้านซ้ายมือคือ คูลิโอ อรานา

is one of the true thugs of the story.

คือหนึ่งในวายร้ายตัวจริงในเรื่องนี้

His people, his company,

คนของเขา บริษัทของเขา

and other companies like them

และบริษัทอื่น ๆ ในธุรกิจแบบเดียวกับพวกเขา

killed, massacred, tortured, butchered Indians

ฆ่า สังหาร ทำร้าย ชนเผ่าอินเดียน

like the Witotos you see on the right hand side of the slide.

อย่างเช่น กับชนเผ่าวิโทโทส ที่เห็นอยู่ในภาพทางซ้ายมือ

Even today, when people come out of the forest,

แม้แต่ในปัจจุบัน เมื่อคนออกมาจากป่า

the story seldom has a happy ending.

ก็ยากนักที่เรื่องราวนั้นจะมีตอนจบที่ดี

These are Nukaks. They were contacted in the '80s.

นี่คือชนเผ่านูคัก พวกเขาถูกพบในยุค 80

Within a year, everybody over 40 was dead.

ภายในหนึ่งปี คนที่อายุมากกว่า 40 ปี ถูกฆ่าตาย

And remember, these are preliterate societies.

และจำไว้นะครับ นี่คือชนเผ่าที่อยู่มาก่อน ยุคที่จะมีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร

The elders are the libraries.

คนที่มีอายุมากก็คือห้องสมุด

Every time a shaman dies,

ทุกครั้งที่หมอผีคนหนึ่งตาย

it's as if a library has burned down.

มันก็ราวกับว่าห้องสมุดถูกเผาทำลายไป

They have been forced off their lands.

พวกเขาถูกบังคับให้ออกจากพื้นที่

The drug traffickers have taken over the Nukak lands,

พวกค้ายาเสพติด ได้เข้ายึดครองพื้นที่ของชนเผ่านูคัก

and the Nukaks live as beggars

และชนเผ่านูคักก็ต้องใช้ชีวิตแบบขอทาน

in public parks in eastern Colombia.

ในสวนสาธารณะ ทางตะวันออกของโคลัมเบีย

From the Nukak lands, I want to take you to the southwest,

จากที่อยู่ของชนเผ่านูนัค ผมจะพาพวกคุณไปทางตะวันตกเฉียงใต้

to the most spectacular landscape in the world:

ซึ่งเป็นที่มีภูมิประเทศ ที่น่าดูน่าประทับใจมากที่สุดในโลก

Chiribiquete National Park.

อุทยานแห่งชาติชิริบีควีเต้

It was surrounded by three isolated tribes

มันถูกล้อมรอบด้วยชนเผ่าที่โดดเดี่ยวสามเผ่า

and thanks to the Colombian government and Colombian colleagues,

และต้องขอบคุณรัฐบาลโคลัมเบีย และเพื่อนร่วมงานชาวโคลัมเบีย

it has now expanded.

ที่ตอนนี้มันได้ถูกขยายออกไป

It's bigger than the state of Maryland.

มันมีขนาดใหญ่กว่ารัฐแมรีแลนด์

It is a treasure trove of botanical diversity.

มันคือขุมทรัพย์อันมีค่า ทางความหลากหลายทางพฤกษศาสตร์

It was first explored botanically in 1943

มันได้รับสำรวจทางพฤษศาสตร์ ในปี ค.ศ. 1943

by my mentor, Richard Schultes,

โดยที่ปรึกษาผม ริชาร์ด ชูลท์ส

seen here atop the Bell Mountain,

ที่เห็นอยู่บนยอดเขาเบลล์

the sacred mountains of the Karijonas.

ภูเขาที่หวงห้ามของชนเผ่าคารีโคนัส

And let me show you what it looks like today.

และผมอยากให้พวกคุณ เห็นสภาพของมันในปัจจุบัน

Flying over Chiribiquete,

การบินเหนือชิริบิควิเต้

realize that these lost world mountains are still lost.

ทำให้รู้ว่ามันคือเทือกเขาหลงยุคเหล่านี้ ก็ยังคงเป็นปริศนาอยู่

No scientist has been atop them.

ไม่เคยมีนักวิทยาศาสตร์ผู้ใดไปที่ยอดเขา

In fact, nobody has been atop the Bell Mountain

จริง ๆ แล้ว ไม่มีใครเคยไปถึงยอดเขาเบลล์

since Schultes in '43.

หลังจาก ชูลท์ส ในยุค 43

And we'll end up here with the Bell Mountain

และเราจะหยุดกันที่ตรงนี้กับภูเขาเบลล์

just to the east of the picture.

ที่อยู่ทางตะวันออกของภาพนี้

Let me show you what it looks like today.

ให้ผมแสดงสภาพของมันในปัจจุบัน

Not only is this a treasure trove of botanical diversity,

ไม่ใช่เพียงแค่ว่ามันเป็นขุมทรัพย์ ความหลากหลายทางพฤกษศาสตร์

not only is it home to three isolated tribes,

ไม่ใช่เพียงแค่ที่อยู่ ของชนเผ่าโดดเดี่ยวสามเผ่า

but it's the greatest treasure trove

แต่มันคือขุมทรัพย์มหาสมบัติ

of pre-Colombian art in the world:

ของงานศิลป์ก่อนยุคโคลัมเบีย

over 200,000 paintings.

มีภาพมากกว่า 200,000 ภาพ

The Dutch scientist Thomas van der Hammen

นักวิทยาศาสตร์ชาวดัช โทมัส วัน เดอ เฮมเมน

described this as the Sistine Chapel of the Amazon Rainforest.

อธิบายว่ามันคือวิหารน้อยซิสทีน แห่งป่าฝนแอมะซอน

But move from Chiribiquete down to the southeast,

ถ้าเดินทางจากชิริบิคิวเต้ ลงไปทางตะวันออกเฉียงใต้

again in the Colombian Amazon.

อีกครั้งในป่าแอมะซอนของโคลัมเบีย

Remember, the Colombian Amazon is bigger than New England.

จำนะครับว่า ป่าแอมะซอนของโคลัมเบีย มีขนาดใหญ่มากกว่ารัฐนิวอิงแลนด์

The Amazon's a big forest,

แอมะซอนเป็นป่าขนาดใหญ่

and Brazil's got a big part of it,

และมันก็มีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในบราซิล

but not all of it.

แต่นั่นไม่ใช่ทั้งหมด

Moving down to these two national parks,

ถ้าลงมาที่อุทยานแห่งชาติทั้งสองนี้

Cahuinari and Puré

คาฮุยนารี กับ ปูเร่

in the Colombian Amazon —

ในป่าแอมะซอนของโคลัมเบีย --

that's the Brazilian border to the right —

พรมแดนที่ติดต่อกับบราซิลอยู่ทางขวา --

it's home to several groups

มันคือที่อยู่ของกลุ่มชนเผ่า ที่โดดเดี่ยวและยากกับการติดต่อ

of isolated and uncontacted peoples.

สองสามกลุ่ม

To the trained eye, you can look at the roofs

เพื่อเป็นการฝึกสายตา คุณลองดูหลังคา

of these malocas, these longhouses,

ของกระต๊อบเหล่านี้ เรือนพักยาวเหล่านี้

and see that there's cultural diversity.

และจะพบความหลากหลายด้านวัฒนธรรม

These are, in fact, different tribes.

อันที่จริง มันมีของชนเผ่าต่าง ๆ มากมาย

As isolated as these areas are,

ที่โดดเดี่ยวห่างไกลไม่แพ้กับตัวพื้นที่

let me show you how the outside world is crowding in.

ให้ผมแสดงให้พวกคุณเห็น ว่าโลกข้างนอกบีบเข้ามาอย่างไร

Here we see trade and transport increased in Putumayo.

ตรงนี้ เราเห็นการค้าขายและการขนส่ง ที่เพิ่มมากขึ้นในปูตูมาโย่

With the diminishment of the Civil War in Colombia,

สงครามกลางเมืองในโคลัมเบียที่น้อยลง

the outside world is showing up.

โลกภายนอกก็เริ่มปรากฏขึ้น

To the north, we have illegal gold mining,

ทางตอนเหนือ เราพบว่ามีเหมืองทองเถื่อน

also from the east, from Brazil.

เช่นกันจากทางตะวันออกของบราซิล

There's increased hunting and fishing for commercial purposes.

มีการล่าสัตว์จับปลาเพื่อการค้าเพิ่มขึ้น

We see illegal logging coming from the south,

เราจะเห็นการทำไม้เถื่อนจากด้านตอนใต้

and drug runners are trying to move through the park

และพวกขนยาเสพติด ก็พยายามใช้เส้นทางเข้าไปในอุทยาน

and get into Brazil.

เพื่อเข้าไปในบราซิล

This, in the past, is why you didn't mess

นี่คือเหตุผลว่าทำไม ในอดีตคุณจึงไม่ได้พบปะ

with isolated Indians.

กับชนเผ่าอินเดียนที่อยู่ห่างไกล

And if it looks like this picture is out of focus

และถ้าภาพนี้ดูเบลอ ๆ

because it was taken in a hurry, here's why.

ก็เป็นเพราะมันถูกถ่ายอย่างรวดเร็ว นั่นแหละครับเหตุผล

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

This looks like — (Applause)

มันดูเหมือน -- (เสียงปรบมือ)

This looks like a hangar from the Brazilian Amazon.

สิ่งนี้ดูเหมือนโรงเก็บเครื่องบิน จาก ป่าแอมะซอนของบราซิล

This is an art exhibit in Havana, Cuba.

นี่คือนิทรรศการงานศิลป์ในฮาวาน่า คิวบา

A group called Los Carpinteros.

ชนเผ่าที่ชื่อว่า โลส คาร์ปินเทโรส

This is their perception of why you shouldn't mess with uncontacted Indians.

นี่คือมุมมองของพวกเขาว่าทำไม่พวกคุณ จึงไม่ควรไปยุ่งกับชนเผ่าอินเดียนที่อยู่ห่างไกล

But the world is changing.

แต่โลกของเรากำลังเปลี่ยนไป

These are Mashco-Piros on the Brazil-Peru border

นีคือชนเผ่ามาสโช ปิโรส ที่อยู่ตรงพรมแดนบราซิล-เปรู

who stumbled out of the jungle

ที่ต้องพเนจรออกออกมาจากป่า

because they were essentially chased out

เพราะถูกขับไล่ออกมา

by drug runners and timber people.

โดยพวกนักขนยาเสพติดและพวกตัดไม้เถื่อน

And in Peru, there's a very nasty business.

และในเปรูก็มีธุรกิจหนึ่งที่น่ารังเกียจ

It's called human safaris.

มันเรียกว่า สวนสัตว์เปิดคน

They will take you in to isolated groups to take their picture.

พวกเขาจะพาคุณ ไปหาชนเผ่าดั้งเดิมเพื่อถ่ายภาพ

Of course, when you give them clothes, when you give them tools,

แน่นอน เมื่อคุณให้เสื้อผ้า ให้เครื่องมือต่าง ๆ กับพวกเขา

you also give them diseases.

คุณก็ได้มอบเชื้อโรคให้กับพวกเขาด้วย

We call these "inhuman safaris."

เราเรียกมันว่า "สวนสัตว์เปิดคนแบบไร้มนุษยธรรม"

These are Indians again on the Peru border,

นี่คือชนเผ่าอินเดียนในพรมแดนเปรู

who were overflown by flights sponsored by missionaries.

ชนเผ่าที่ถูกเข้าถึงได้มาเกินไปทางอากาศ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากหมอสอนศาสนา

They want to get in there and turn them into Christians.

ที่ต้องการเข้าไปเพื่อเปลี่ยนพวกเขา ให้นับถือศาสนาคริสต์

We know how that turns out.

เรารู้ว่ามันจะจบลงอย่างไร

What's to be done?

อะไรจะเกิดขึ้น

Introduce technology to the contacted tribes,

การนำเทคโนโลยี ไปยังชนเผ่าที่เราติดต่อด้วย

not the uncontacted tribes,

ไม่ใช่กับชนเผ่าที่อยู่ห่างไกลจากเรา

in a culturally sensitive way.

ในแบบที่อ่อนไหวต่อวิถีวัฒนธรรม

This is the perfect marriage of ancient shamanic wisdom

นี่คือการสมรสที่สมบูรณ์แบบ ตามแบบภูมิปัญญาหมอผียุคโบราณ

and 21st century technology.

และเทคโนโลยียุคศตวรรษที่ 21

We've done this now with over 30 tribes,

เราทำเรื่องแบบนี้ตอนนี้ กับชนเผ่ามากกว่า 30 กลุ่ม

mapped, managed and increased protection

ระบุพิกัด จัดการ และเพิ่มการคุ้มครอง

of over 70 million acres of ancestral rainforest.

ป่าฝนมากกว่า 70 ล้านเอเคอร์ ที่เป็นมรดกตกทอด

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

So this allows the Indians to take control

นี้เป็นการอนุญาต ให้ชนเผ่าอินเดียนได้ควบคุม

of their environmental and cultural destiny.

สิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมที่หลากหลาย ของพวกเขาเอง

They also then set up guard houses

พวกเขายังเริ่มสร้างบ้านคุ้มกัน

to keep outsiders out.

เพื่อกันคนภายนอกออกไป

These are Indians, trained as indigenous park rangers,

นี่คือชนเผ่าอินเดียที่นผ่านการอบรม เป็นคนดูแลป่าไม้

patrolling the borders

ที่ลาดตระเวณตรงพรมแดน

and keeping the outside world at bay.

และกันคนภายนอกออกไปจากพื้นที่

This is a picture of actual contact.

นี่คือภาพการติดต่ออย่างแท้จริง

These are Chitonahua Indians

ชนเผ่าอินเดียนซิโทนาฮัว

on the Brazil-Peru border.

ที่พรมแดนบราซิล-เปรู

They've come out of the jungle

พวกเขาออกมาจากป่า

asking for help.

ร้องขอความช่วยเหลือ

They were shot at,

พวกเขาถูกยิง

their malocas, their longhouses, were burned.

กระต๊อบและเรือนนอนยาวของพวกเขา ถูกเผาทำลายลง

Some of them were massacred.

พวกเขาบางคนถูกสังหาร

Using automatic weapons to slaughter uncontacted peoples

การใช้อาวุธปืนอัตโนมัติ สังหารชนเผ่าที่อยู่ห่างไกล

is the single most despicable and disgusting human rights abuse

คือหนึ่งในเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชน ที่เลวร้ายและน่ารังเกียจเป็นที่สุด

on our planet today, and it has to stop.

บนโลกเราทุกวันนี้ และเราต้องหยุดมัน

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

But let me conclude by saying,

แต่ผมอยากสรุปด้วยการกล่าวว่า

this work can be spiritually rewarding,

การทำงานนี้อาจเป็นการให้รางวัล ทางด้านจิตวิญญาน

but it's difficult and it can be dangerous.

แต่มันค่อนข้างยากและค่อนข้างอันตราย

Two colleagues of mine passed away recently

เพื่อนของผมสองคน เสียชีวิตไปเมื่อไม่นานมานี้

in the crash of a small plane.

จากเหตุการณ์เครื่องบินเล็กตก

They were serving the forest

พวกเขาปกป้องผืนป่า

to protect those uncontacted tribes.

เพื่อคุ้มครองชนเผ่าที่อยู่ห่างไกล

So the question is, in conclusion,

และโดยสรุป คำถามก็คือ

is what the future holds.

อนาคตจะเป็นอย่างไรต่อไป

These are the Uray people in Brazil.

นี่คือชนเผ่าอูเรในบราซิล

What does the future hold for them,

อนาคตของพวกเขาจะเป็นอย่างไร

and what does the future hold for us?

และอนาคตของพวกเราล่ะจะเป็นอย่างไร

Let's think differently.

ผมอยากให้พวกเราคิดต่าง

Let's make a better world.

ให้พวกเราทำให้ของเราโลกดีกว่านี้

If the climate's going to change,

ถ้าภูมิอากาศของโลกกำลังเปลี่ยนแปลง

let's have a climate that changes for the better rather than the worse.

ให้มันเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ดีกว่า แทนที่จะแย่กว่าเดิม

Let's live on a planet

ให้พวกเรามีชีวิตบนโลกใบนี้

full of luxuriant vegetation,

ที่เต็มไปด้วยพืชพันธุ์สมบูรณ์

in which isolated peoples

ที่ซึ่งชนเผ่าที่อยู่ห่างไกล

can remain in isolation,

ยังสามารถมีชิวิตอยู่แบบโดดเดี่ยว

can maintain that mystery

ดำรงไว้ได้ซึ่งความลึกลับนั้น

and that knowledge

และความรู้ต่าง ๆ เหล่านั้น

if they so choose.

ถ้าพวกเขาได้เลือกเช่นนั้นแล้ว

Let's live in a world

ให้พวกเรามีชีวิตอยู่บนโลก

where the shamans live in these forests

ที่ซึ่งหมอผีใช้ชีวิตอยู่ในป่าของพวกเขา

and heal themselves and us

และรักษาพวกเขากับพวกเรา

with their mystical plants

ด้วยสมุนไพรลึกลับของพวกเขา

and their sacred frogs.

และกบศักดิ์สิทธิ์ของพวกเขา

Thanks again.

ขอบคุณอีกครั้งครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)