What I learned from going blind in space | Chris Hadfield | TED

Vertaald door: Andrea Moreira Santos Nagekeken door: Axel Saffran

What's the scariest thing you've ever done?

Wat is het engste dat je ooit hebt gedaan?

Or another way to say it is,

Of anders gezegd:

what's the most dangerous thing that you've ever done?

wat is het meest gevaarlijke dat je ooit hebt gedaan?

And why did you do it?

En waarom deed je dit?

Ik ken het antwoord voor mezelf hierop,

I know what the most dangerous thing is

that I've ever done

because NASA does the math.

want NASA berekent dat allemaal.

You look back to the first five shuttle launches,

Bij de eerste vijf shuttle-lanceringen

the odds of a catastrophic event

was de kans op een catastrofale situatie

during the first five shuttle launches

was one in nine.

één op negen.

And even when I first flew in the shuttle

Zelfs tijdens mijn eerste keer in een shuttle

back in 1995, 74 shuttle flight,

destijds in 1995, de 74ste shuttle vlucht,

the odds were still now that we look back

waren achteraf gezien de kansen

about one in 38 or so -- one in 35, one in 40.

ongeveer één op 38... één op 35, één op 40.

Geen geweldige getallen en dus een interessante dag

Not great odds, so it's a really interesting day

when you wake up at the Kennedy Space Center

wanneer je wakker wordt in de Kennedy Space Center

and you're going to go to space that day

en je die dag de ruimte in gaat,

because you realize by the end of the day

omdat je je realiseert dat je aan het einde van die dag

you're either going to be floating effortlessly, gloriously in space,

óf moeiteloos door de ruimte zweeft,

or you'll be dead.

óf je bent dood.

You go into, at the Kennedy Space Center,

Je gaat in het Kennedy Space Center,

the suit-up room,

de ruimte in waar jij je omkleedt,

the same room that our childhood heroes

dezelfde ruimte waar onze jeugdhelden

got dressed in,

zich hebben omgekleed,

that Neil Armstrong and Buzz Aldrin got suited in

waar Neil Armstrong en Buzz Aldrin hun pak hebben aangetrokken

to go ride the Apollo rocket to the moon.

voor hun Apollo-vlucht naar de maan.

And I got my pressure suit built around me

Mijn pak werd rondom me opgebouwd

and rode down outside in the van

en ik reed naar buiten in het busje

richting het lanceerplatform --

heading out to the launchpad --

in the Astro van -- heading out to the launchpad,

in het Astrobusje --

and as you come around the corner

en wanneer je dan de hoek omgaat

at the Kennedy Space Center,

bij het Kennedy Space Center,

it's normally predawn, and in the distance,

is het vlak voor zonsopkomst en in de verte,

lit up by the huge xenon lights,

verlicht door enorme xenon-lampen,

is your spaceship --

staat je ruimteschip --

the vehicle that is going to take you off the planet.

het voertuig waarmee je de aarde verlaat.

The crew is sitting in the Astro van

De bemanning zit dan in het Astro busje,

sort of hushed, almost holding hands,

zwijgzaam, bijna handen vasthoudend,

looking at that as it gets bigger and bigger.

en kijkt hoe het groter en groter wordt.

We ride the elevator up

We gaan met de lift omhoog

and we crawl in, on your hands and knees

en we kruipen op handen en knieën

into the spaceship, one at a time,

het ruimteschip binnen, één voor een.

and you worm your way up

Je wurmt je naar boven

into your chair and plunk yourself down

tot je ruggelings in je stoel ploft.

on your back.

And the hatch is closed,

Dan gaat het luik dicht,

and suddenly,

en opeens

what has been a lifetime of both dreams and denial

wordt een heel leven aan dromen en ontkenning,

werkelijkheid.

is becoming real,

something that I dreamed about,

Iets waarvan ik droomde,

in fact, that I chose to do when I was nine years old,

feitelijk al op mijn negende besloot te gaan doen

is now suddenly within not too many minutes

gaat binnen een paar minuten

of actually happening.

werkelijkheid worden.

In the astronaut business --

In de wereld van de astronauten --

the shuttle is a very complicated vehicle;

de shuttle is een complex voertuig;

it's the most complicated flying machine ever built.

het is de meest ingewikkelde vliegmachine die ooit is gebouwd.

And in the astronaut business, we have a saying, which is,

En in de astronautenwereld hebben we een gezegde, namelijk:

there is no problem so bad

'Er is geen probleem zo erg,

that you can't make it worse.

dat je het niet nog erger kunt maken'.

(Laughter)

(Gelach)

And so you're very conscious in the cockpit;

En dus zit je heel bewust in de cockpit;

you're thinking about all of the things

je denkt na over alle dingen

that you might have to do,

die je wellicht moet doen,

all the switches and all the wickets you have to go through.

alle schakelaars en alle openingen.

And as the time gets closer and closer,

Het moment nadert

en de spanning bouwt zich op.

this excitement is building.

And then about three and a half minutes before launch,

En dan drieënhalve minuut voor lancering,

the huge nozzles on the back,

schudden de grote buizen aan de achterkant --

like the size of big church bells,

zo groot als een kerkklok --

swing back and forth

heen en weer, met zoveel kracht

and the mass of them is such

that it sways the whole vehicle,

dat het hele voertuig wankelt

like the vehicle is alive underneath you,

alsof het onder je tot leven komt,

like an elephant getting up off its knees or something.

als een olifant die van zijn knieën komt.

Dertig seconden voor de lancering

And then about 30 seconds before launch,

the vehicle is completely alive --

is de shuttle echt tot leven gekomen --

it is ready to go --

klaar om te gaan --

the APUs are running,

de APU's draaien,

the computers are all self-contained,

de computers zijn zelfvoorzienend.

it's ready to leave the planet.

Hij is klaar om de planeet te verlaten.

And 15 seconds before launch, this happens:

Vijftien seconden voor de lancering gebeurt dit:

(Video) Voice: 12, 11, 10,

(Video) Stem: 12, 11, 10,

nine, eight, seven, six --

9, 8, 7, 6,

(Space shuttle preparing for takeoff)

(space shuttle bereidt lancering voor)

-- start, two, one,

-- start, 2, 1,

booster ignition, and liftoff of the space shuttle Discovery,

de motor ontbrandt, en de ruimteshuttle Discovery stijgt op,

returning to the space station, paving the way ...

keert terug naar het ruimtestation...

(Space shuttle taking off)

(Donderend geluid en applaus van omstanders)

Chris Hadfield: It is incredibly powerful

Chris Hadfield: het voelt zo machtig

to be on board one of these things.

om daar aan boord te zijn.

You are in the grip of something

Je bent overgeleverd aan iets

that is vastly more powerful than yourself.

dat zoveel krachtiger is dan jijzelf.

It's shaking you so hard you can't focus

Het schudt zo hard dat je niet kunt focussen

on the instruments in front of you.

op de instrumenten voor je.

It's like you're in the jaws of some enormous dog

Alsof een enorme hond je vastklemt in zijn kaken,

and there's a foot in the small of your back

en een voet tegen je rug

pushing you into space,

die je de ruimte induwt,

accelerating wildly straight up,

steeds sneller recht omhoog

shouldering your way through the air,

word je door de lucht geperst.

and you're in a very complex place --

Je bent in een zeer complexe situatie.

paying attention, watching the vehicle

Je let goed op terwijl de shuttle zich door alles heenslaat

go through each one of its wickets

with a steadily increasing smile on your face.

en je grijns wordt steeds groter.

After two minutes, those solid rockets explode off

Na twee minuten laten de raketten met vaste stuwstof los

and then you just have the liquid engines,

en dan heb je alleen nog vloeibare stuwstof over,

the hydrogen and oxygen,

waterstof en zuurstof.

and it's as if you're in a dragster

Het voelt als een raceauto met het pedaal helemaal ingeduwd.

with your foot to the floor

and accelerating like you've never accelerated.

Je gaat sneller dan ooit.

You get lighter and lighter,

Je wordt lichter en lichter,

the force gets on us heavier and heavier.

en de tegenkrachten worden steeds sterker.

It feels like

Het voelt alsof iemand cement op je stort.

someone's pouring cement on you or something.

Until finally,

Totdat we uiteindelijk,

after about eight minutes and 40 seconds or so,

na zo'n acht minuten en veertig seconden,

we are finally at exactly the right altitude,

op precies de goede hoogte zitten,

exactly the right speed,

met de juiste snelheid,

the right direction, the engine shut off,

in de juiste richting...

De motor slaat af en we zijn gewichtsloos.

and we're weightless.

And we're alive.

En we leven nog.

It's an amazing experience.

Een verbluffende ervaring.

But why would we take that risk?

Maar waarom nemen we dit risico eigenlijk?

Why would you do something that dangerous?

Waarom doet iemand zoiets gevaarlijks?

In my case the answer is fairly straightforward.

In mijn geval is het antwoord duidelijk.

I was inspired as a youngster

Ik raakte geïnspireerd toen ik jong was,

that this was what I wanted to do.

om dit te gaan doen.

I watched the first people walk on the moon

Ik keek naar de eerste mensen op de maan

and to me, it was just an obvious thing --

en voor mij was het duidelijk:

I want to somehow turn myself into that.

dat wilde ik ook.

But the real question is,

Maar de echte vraag is,

how do you deal with the danger of it

hoe je omgaat met het gevaar

and the fear that comes from it?

en de angst die je dan hebt?

How do you deal with fear versus danger?

Hoe ga je om met angst versus gevaar?

And having the goal in mind, thinking about where it might lead,

En met dat in mijn achterhoofd, denkend aan mijn doel,

directed me to a life of

ben ik deze richting ingegaan

looking at all of the small details to allow

en heb ik gewerkt aan de kleine dingen

this to become possible,

die dit mogelijk hebben gemaakt ,

to be able to launch and go help build a space station

om te helpen met het lanceren en bouwen van een ruimtestation

where you are on board a million-pound creation

waar je aan boord bent van een loodzwaar gevaarte

that's going around the world at five miles a second,

dat om de wereld draait met 5 mijl per seconde,

eight kilometers a second,

dus 8 kilometer per seconde.

around the world 16 times a day,

Zestien keer per dag omcirkel je de wereld.

with experiments on board that are teaching us

Je doet experimenten die ons leren

what the substance of the universe is made of

waar het universum uit bestaat --

and running 200 experiments inside.

zo'n 200 experimenten.

But maybe even more importantly,

Maar misschien nog belangrijker:

allowing us to see the world in a way

het laat ons de wereld zien op een manier

that is impossible through any other means,

die niet mogelijk is via een andere weg.

to be able to look down

Je kijkt naar beneden

and have -- if your jaw could drop, it would --

en als het zou kunnen, zou je mond openvallen,

the jaw-dropping gorgeousness of the turning orb

zo verbluffend mooi is de aarde

like a self-propelled art gallery of fantastic,

een draaiende galerie van fantastische,

constantly changing beauty that is the world itself.

constant veranderende schoonheid.

And you see, because of the speed,

En omdat het zo snel gaat,

a sunrise or a sunset every 45 minutes

zie je elke 45 minuten een zonsopgang

for half a year.

een half jaar lang.

And the most magnificent part of all that

En het meest magnifieke van dit alles

is to go outside on a spacewalk.

is wanneer je een ruimtewandeling maakt.

You are in a one-person spaceship

Je zit in een eenpersoonsruimteschip:

that is your spacesuit,

je ruimtepak.

and you're going through space with the world.

En je beweegt door de ruimte mét de wereld.

It's an entirely different perspective,

Een compleet ander perspectief

you're not looking up at the universe,

want je kijkt niet meer op naar het universum,

you and the Earth are going through the universe together.

maar beweegt er samen met de aarde doorheen.

And you're holding on with one hand,

En je houdt je vast met één hand

looking at the world turn beside you.

en kijkt hoe de wereld naast je draait.

It's roaring silently

De aarde brult in stilte

with color and texture as it pours by

met kleur en textuur die je onderdompelen

mesmerizingly next to you.

hypnotiserend dicht bij je.

And if you can tear your eyes away from that

En als je je hiervan losmaakt

and you look under your arm

en onder je arm door kijkt naar de rest van alles,

down at the rest of everything,

it's unfathomable blackness,

zie je een niet te bevatten duisternis

with a texture you feel like you could stick your hand into.

die bijna tastbaar lijkt.

and you are holding on with one hand,

En jij houdt je vast met één hand,

one link to the other seven billion people.

je link naar de andere zeven miljard mensen.

And I was outside on my first spacewalk

Bij mijn eerste ruimtewandeling

when my left eye went blind,

kon ik opeens niets meer zien met mijn linkeroog,

and I didn't know why.

en ik wist niet waarom.

Suddenly my left eye slammed shut

Opeens ging mijn linkeroog dicht,

in great pain

en het deed pijn,

and I couldn't figure out why my eye wasn't working.

en ik begreep maar niet waarom.

Wat nu?

I was thinking, what do I do next?

I thought, well maybe that's why we have two eyes,

Ik dacht: misschien hebben we daarom wel twee ogen

so I kept working.

dus ik werkte maar door.

But unfortunately, without gravity,

Maar zonder zwaartekracht vallen tranen helaas niet omlaag.

tears don't fall.

So you just get a bigger and bigger ball of whatever that is

Dus je krijgt een steeds grotere bal van wat er in je oog zit

mixed with your tears on your eye

vermengd met je tranen

until eventually, the ball becomes so big

tot de bal zo groot wordt,

that the surface tension takes it across the bridge of your nose

dat de oppervlaktespanning het over je neus duwt

like a tiny little waterfall

als een kleine waterval

and goes "goosh" into your other eye,

zo recht je andere oog in,

and now I was completely blind

en toen was ik helemaal blind

outside the spaceship.

terwijl ik buiten het ruimtestation was.

So what's the scariest thing you've ever done?

Dus het engste dat je ooit hebt gedaan?

(Laughter)

(Gelach)

Maybe it's spiders.

Misschien zijn het spinnen.

A lot of people are afraid of spiders.

Velen zijn bang voor spinnen.

I think you should be afraid of spiders --

En angst voor spinnen is goed --

spiders are creepy and they've got long, hairy legs,

ze zijn griezelig, met lange, harige benen.

and spiders like this one, the brown recluse --

De vioolspin, bijvoorbeeld, is vreselijk.

it's horrible. If a brown recluse bites you,

Als ze je bijt,

you end with one of these horrible, big necrotic things

krijg je een verschrikkelijke, necrotiserende wond op je been.

on your leg

and there might be one right now

Misschien zit er nu een vioolspin achter je stoel.

sitting on the chair behind you, in fact.

Wie weet?

And how do you know?

And so a spider lands on you,

Dus: er valt een spin op je,

and you go through this great, spasmy attack

en je reageert heel spastisch

because spiders are scary.

want spinnen zijn eng.

But then you could say, well is there a brown recluse

Maar hoe weet je nu

sitting on the chair beside me or not?

of deze spin achter je zit?

I don't know. Are there brown recluses here?

Ik weet het niet. Zijn hier vioolspinnen?

So if you actually do the research, you find out that

Als je dit opzoekt, zul je vinden dat

in the world there are about 50,000 different types of spiders,

er wereldwijd 50.000 soorten spinnen zijn,

and there are about two dozen that are venomous

waarvan er zo'n twee dozijn giftig zijn

out of 50,000.

van de 50.000.

And if you're in Canada, because of the cold winters

En omdat in Canada de winters zo koud zijn,

here in B.C., there's about 720, 730 different types of spiders

heb je hier in Brits-Columbia ongeveer een 720, 730 soorten spinnen

and there's one -- one --

en er is er eentje -- ééntje --

that is venomous,

die giftig is.

and its venom isn't even fatal,

Niet eens fataal.

it's just kind of like a nasty sting.

Het is gewoon een nare beet.

And that spider -- not only that,

Daarnaast waarschuwt deze spin je

but that spider has beautiful markings on it,

met duidelijke kleuren op zijn lijf:

it's like "I'm dangerous. I got a big radiation symbol on my back, it's the black widow."

"Ik ben gevaarlijk". Het is de zwarte weduwe.

So, if you're even slightly careful

Dus als je al maar een klein beetje oplet

you can avoid running into the one spider --

kun je haar vermijden --

and it lives close the ground,

en ze leeft dicht bij de grond,

you're walking along, you are never going to go through

dus als je gewoon loopt,

a spider web where a black widow bites you.

loop je nooit tegen haar web aan.

Spider webs like this, it doesn't build those,

Deze spinnenwebben

it builds them down in the corners.

vind je beneden in een hoekje.

And its a black widow because

En ze wordt zwarte weduwe genoemd

the female spider eats the male;

omdat ze het mannetje opeet;

it doesn't care about you.

ze is niet geïnteresseerd in jou.

So in fact,

Dus in feite,

the next time you walk into a spiderweb,

de volgende keer dat je tegen een web oploopt,

you don't need to panic and go with your caveman reaction.

hoef je niet in paniek te raken als een holbewoner.

The danger is entirely different than the fear.

Het gevaar staat volledig los van de angst.

How do you get around it, though?

Maar hoe kom je over die angst heen?

How do you change your behavior?

Hoe verander je je gedrag?

Well, next time you see a spiderweb,

Bij het volgende spinnenweb

have a good look, make sure it's not a black widow spider,

kijk je goed of het geen zwarte weduwe is,

and then walk into it.

en dan loop je er doorheen.

And then you see another spiderweb

En dan zie je nog een spinnenweb,

and walk into that one.

en daar loop je ook in.

It's just a little bit of fluffy stuff. It's not a big deal.

Een beetje pluizig spul. Stelt niets voor.

And the spider that may come out is no more threat to you than a lady bug

En de spin die je dan ziet is zo bedreigend als een lieveheersbeestje

or a butterfly.

of een vlinder.

And then I guarantee you if you walk through 100 spiderwebs

Ik garandeer je, loop door 100 spinnenwebben

you will have changed

en je verandert je fundamentele menselijke gedrag,

your fundamental human behavior,

your caveman reaction,

je holbewoner-reactie.

and you will now be able to walk in the park in the morning

Je kunt nu 's ochtends door een park lopen,

and not worry about that spiderweb --

zonder je zorgen te maken --

or into your grandma's attic or whatever,

of de zolder van je oma,

into your own basement.

of je eigen kelder.

And you can apply this to anything.

Dit is van toepassing op alles.

If you're outside on a spacewalk and you're blinded,

Als je blind wordt tijdens een ruimtewandeling

your natural reaction would be to panic, I think.

is je natuurlijke reactie: paniek.

It would make you nervous and worried.

Je maakt je dan zorgen.

But we had considered all the venom,

Maar we hadden het gif bestudeerd,

and we had practiced with a whole variety of different spiderwebs.

en geoefend met alle mogelijke soorten spinnenwebben.

We knew everything there is to know

We wisten alles over het ruimtepak

about the spacesuit

and we trained underwater thousands of times.

en hebben duizenden keren onder water geoefend.

And we don't just practice things going right,

En niet alleen dingen die goed gaan,

we practice things going wrong all the time,

maar vooral ook dingen die fout gaan,

so that you are constantly walking through those spiderwebs.

zodat je voortdurend door die spinnenwebben loopt.

And not just underwater, but also in virtual reality labs

En niet alleen onderwater, maar ook in simulaties

met de helm op en handschoenen aan

with the helmet and the gloves

so you feel like it's realistic.

zodat het realistisch voelt.

So when you finally actually get outside on a spacewalk,

Dus wanneer je uiteindelijk echt aan de ruimtewandeling begint,

it feels much different than it would

dan voelt het heel anders

if you just went out first time.

omdat je het al hebt gedaan.

And even if you're blinded,

En zelfs wanneer je niets meer ziet,

your natural, panicky reaction doesn't happen.

blijft je natuurlijke paniekreactie uit.

Instead you kind of look around and go,

In plaats daarvan denk je: "Oké, ik zie niets,

"Okay, I can't see,

but I can hear, I can talk,

maar ik hoor nog, en ik kan praten,

Scott Parazynski is out here with me.

Scott Parazynski is in de buurt.

He could come over and help me."

Hij kan me komen helpen."

We actually practiced incapacitated crew rescue,

We hebben zulke reddingsacties zelfs geoefend,

dus hij kan me, zwevend als een zeppelin,

so he could float me like a blimp

and stuff me into the airlock if he had to.

terug de luchtsluis in duwen.

I could find my own way back.

Ik kan mijn eigen weg terug vinden.

It's not nearly as big a deal.

Geen probleem.

And actually, if you keep on crying for a while,

En trouwens, als je blijft huilen

whatever that gunk was that's in your eye starts to dilute

dan gaat die troep langzaam uit je ogen

and you can start to see again,

en krijg je je zicht weer terug.

and Houston, if you negotiate with them,

Als je dan met Houston onderhandelt,

they will let you then keep working.

laten ze je doorwerken.

We finished everything on the spacewalk

We hebben alles netjes afgemaakt,

and when we came back inside,

en toen we weer binnen waren,

Jeff got some cotton batting and took the crusty stuff around my eyes,

haalde Jeff met een prop watten de troep uit mijn ogen.

and it turned out it was just the anti-fog,

Het bleek anti-condensmiddel te zijn,

sort of a mixture of oil and soap, that got in my eye.

een mengsel van olie en zeep, dat in mijn oog was gekomen.

And now we use Johnson's No More Tears,

Nu gebruiken we Johnson's No More Tears,

which we probably should've been using

wat al handig was geweest

right from the very beginning. (Laughter)

vanaf het begin. (Gelach).

But the key to that is

Maar belangrijk hierbij is

dat je kijkt naar het verschil tussen

by looking at the difference

waargenomen gevaar en daadwerkelijk gevaar.

between perceived danger and actual danger,

where is the real risk?

Wat is het echte risico?

What is the real thing that you should be afraid of?

Waarvoor zou je echt bang moeten zijn?

Not just a generic fear of bad things happening.

Niet een algemene vrees voor dingen.

You can fundamentally change your reaction to things

Je kunt je reactie fundamenteel wijzigen,

so that it allows you to go places

zodat je naar plekken kunt gaan

and see things and do things

en dingen kunt zien en doen

that otherwise would be completely denied to you ...

die anders niet toegankelijk zijn voor je.

where you could see the hardpan south of the Sahara,

Waar je de Sahara kunt zien,

or you can see New York City

of New York

in a way that is almost dreamlike,

op een bijna droomachtige manier,

or the unconscious gingham of Eastern Europe fields

of de lappendeken van Oost-Europese velden

or the Great Lakes

of de Grote Meren

as a collection of small puddles.

als een verzameling kleine poeltjes.

You can see the fault lines of San Francisco

Je hebt zicht op de breuklijnen van San Francisco.

and the way the water pours out under the bridge,

en hoe het water stroomt onder de brug,

just entirely different

zo helemaal anders

than any other way that you could have

dan mogelijk was geweest

if you had not found a way to conquer your fear.

als je niet je angst had overwonnen.

You see a beauty that otherwise

Je ziet een schoonheid

never would have happened.

die je anders nooit had gezien.

It's time to come home at the end.

Op het einde moet je naar huis.

This is our spaceship,

Dit is ons ruimteschip,

the Soyuz, that little one.

de Soyuz, die kleine.

Three of us climb in,

Drie van ons klimmen erin,

and then this spaceship detaches from the station

en dan maakt de Soyuz zich los van het ruimtestation

and falls into the atmosphere.

en valt zo de atmosfeer in.

These two parts here

Deze twee onderdelen

actually melt, we jettison them and they burn up

smelten samen en verbranden

in the atmosphere.

in de atmosfeer.

The only part that survives is the little bullet

Het enige onderdeel dat overleeft is de kogel waarin wij zitten,

that we're riding in,

and it falls into the atmosphere,

en hij valt zo in de atmosfeer.

and in essence

In essentie berijd je een meteoriet naar beneden,

you are riding a meteorite home,

and riding meteorites is scary,

en een meteoriet berijden is eng,

and it ought to be.

en zo hoort het ook.

But instead of riding into the atmosphere

Maar in plaats van schreeuwend de atmosfeer in te vallen

just screaming, like you would

if suddenly you found yourself riding a meteorite

zoals je zou doen als je plots op een meteoriet

back to Earth -- (Laughter) --

de aarde zou naderen... (Gelach)

instead, 20 years previously

In plaats daarvan waren we, 20 jaar eerder,

we had started studying Russian,

Russisch gaan leren.

and then once you learn Russian, then we

Als je eenmaal Russisch kent,

learned orbital mechanics in Russian,

dan leer je ruimtemechanica in het Russisch,

and then we learned vehicle control theory,

en dan leer je besturingstheorie,

and then we got into the simulator

en dan ga je in een simulator

and practiced over and over and over again.

waar je keer op keer oefent.

And in fact, you can fly this meteorite

Feitelijk kun je deze meteoriet besturen

and steer it and land in about a 15-kilometer circle

en op 15 kilometer nauwkeurig landen

anywhere on the Earth.

waar dan ook op aarde.

So in fact, when our crew was coming back

Dus toen ons groepje terugkwam

into the atmosphere inside the Soyuz,

in de atmosfeer, met de Soyuz,

we weren't screaming, we were laughing;

schreeuwden we niet, maar lachten we,

it was fun.

het was leuk.

And when the great big parachute opened,

Toen de grote parachute open ging,

we knew that if it didn't open

wisten we dat er nog een tweede parachute was,

there's a second parachute,

and it runs on a nice little clockwork mechanism.

en dat mechanisme loopt goed.

So we came back, we came thundering back

We kwamen donderend terug naar de aarde

to Earth and this is what it looked like

en dit is hoe het eruit zag

to land in a Soyuz, in Kazakhstan.

om te landen in een Soyuz, in Kazachstan.

(Video) Reporter: And you can see one of those

(Video) Verslaggever: En u ziet een van de

search and recovery helicopters, once again

opsporings- en bergingshelikopters,

that helicopter part of dozen such Russian

die onderdeel is van een dozijn Russische Mi-8 helikopters.

Mi-8 helicopters.

Touchdown -- 3:14 and 48 seconds,

Landing -- 3:14 en 48 seconden,

a.m. Central Time.

's nachts.

CH: And you roll to a stop

CH: Je rolt over de grond als een dobbelsteen

as if someone threw your spaceship at the ground

and it tumbles end over end,

maar daar ben je klaar voor

but you're ready for it

in je op maat gemaakte stoel,

you're in a custom-built seat,

you know how the shock absorber works.

je kent de schokabsorptie.

And then eventually the Russians reach in,

Dan reiken de Russen naar binnen,

drag you out,

en trekken je eruit,

plunk you into a chair,

zetten je in een stoel,

and you can now look back at

en dan kijk je terug

what was an incredible experience.

op een ongelofelijke ervaring.

You have taken the dreams of that

Je hebt de dromen waargemaakt

nine-year-old boy,

van die jongen van negen,

which were impossible

die onmogelijk leken

and dauntingly scary,

en ongelooflijk eng

dauntingly terrifying,

en schrikaanjagend.

and put them into practice,

Je hebt ze waargemaakt,

and figured out a way to reprogram yourself,

en jezelf opnieuw weten te programmeren

to change your primal fear

om je oerangst te veranderen

so that it allowed you to come back

zodat je terug kon komen

with a set of experiences and a level of inspiration

met nieuwe ervaringen en inspiratie

for other people

voor andere mensen.

that never could have been possible otherwise.

Dat was anders nooit mogelijk geweest.

Just to finish, they asked me to play that guitar.

Om af te sluiten: ik ben gevraagd om gitaar te spelen.

I know this song,

Dit liedje is een ode aan de genialiteit

and it's really a tribute to the genius

of David Bowie himself,

van David Bowie.

but it's also, I think,

Maar het weerspiegelt denk ik

a reflection of the fact that we are not machines

ook het feit dat we geen machines zijn

exploring the universe,

die het universum verkennen,

we are people,

maar mensen.

and we're taking

Wij nemen (Gitaargeluid)

that ability to adapt

dat vermogen tot aanpassing

and that ability to understand

en het vermogen om te begrijpen

and the ability to take

en we nemen ons eigen zelfbeeld

our own self-perception into a new place.

naar een nieuwe hoogte.

(Muziek)

(Music)

♫ This is Major Tom to ground control ♫

♫ Dit is Major Tom aan de thuisbasis ♫

♫ I've left forevermore ♫

♫ Ik ben definitief vertrokken ♫

♫ And I'm floating in a most peculiar way ♫

♫ Ik zweef hier op de meest eigenaardige wijze ♫

♫ And the stars look very different today ♫

♫ De sterren zien er vandaag heel anders uit ♫

♫ For here am I floating in the tin can ♫

♫ Want hier drijf ik in een blikken doos ♫

♫ A last glimpse of the world ♫

♫ Een laatste blik op de aarde ♫

♫ Planet Earth is blue and there's so much left to do ♫

♫ Planeet Aarde is blauw (depressief) en er is nog zoveel te doen ♫

(Music)

(Muziek)

Fear not.

Wees niet bang.

(Applause)

(Applaus)

That's very nice of you. Thank you very much.

Dat is heel aardig, heel erg bedankt.

Thank you.

Bedankt.