Leyla Acaroglu: Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore

276,737 views ・ 2014-02-11

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Janneke Meijntjes-Lok Nagekeken door: Christel Foncke
00:12
So imagine, you're in the supermarket,
0
12705
2650
Stel je voor, je doet boodschappen
00:15
you're buying some groceries,
1
15355
1581
in de supermarkt
00:16
and you get given the option
2
16936
1625
en je kunt kiezen
00:18
for a plastic or a paper shopping bag.
3
18561
3635
tussen een plastic en een papieren tas.
00:22
Which one do you choose if you want to do
4
22196
2190
Welke kies je als je milieubewust wilt zijn?
00:24
the right thing by the environment?
5
24386
2416
Welke kies je als je milieubewust wilt zijn?
00:26
Most people do pick the paper.
6
26802
1881
De meesten kiezen voor papier.
00:28
Okay, let's think of why.
7
28683
1228
Waarom eigenlijk?
00:29
It's brown to start with.
8
29911
1693
Om te beginnen is het bruin,
00:31
Therefore, it must be good for the environment.
9
31604
1476
dus goed voor het milieu.
00:33
It's biodegradable. It's reusable.
10
33080
2518
Het is afbreekbaar, het is herbruikbaar.
00:35
In some cases, it's recyclable.
11
35598
1950
Soms is het recycleerbaar.
00:37
So when people are looking at the plastic bag,
12
37548
2794
Als mensen een plastic tas zien,
00:40
it's likely they're thinking of something like this,
13
40342
2930
denken ze waarschijnlijk hieraan.
00:43
which we all know is absolutely terrible,
14
43272
2383
We weten dat het verschrikkelijk is
00:45
and we should be avoiding at all expenses
15
45655
2216
en dat we dit soort milieuschade
00:47
these kinds of environmental damages.
16
47871
2355
ten koste van alles moeten voorkomen.
00:50
But people are often not thinking
17
50226
2213
Maar mensen denken vaak niet hieraan.
00:52
of something like this,
18
52439
2018
Dit is de andere kant van de medaille.
00:54
which is the other end of the spectrum.
19
54457
2578
Dit is de andere kant van de medaille.
00:57
When we produce materials,
20
57035
2767
Als we materiaal produceren,
00:59
we need to extract them from the environment,
21
59802
1630
moeten we dat aan het milieu onttrekken,
01:01
and we need a whole bunch of environmental impacts.
22
61432
3904
met de nodige impact op het milieu.
01:05
You see, what happens is, when we need
23
65336
2176
Als mensen gecompliceerde keuzes moeten maken,
01:07
to make complex choices,
24
67512
1977
Als mensen gecompliceerde keuzes moeten maken,
01:09
us humans like really simple solutions,
25
69489
2421
hebben ze liefst simpele oplossingen.
01:11
and so we often ask for simple solutions.
26
71910
2616
Daar vragen we dus vaak om.
01:14
And I work in design.
27
74526
1473
Ik werk in design.
01:15
I advise designers
28
75999
1511
Ik geef designers en vernieuwers advies over duurzaamheid.
01:17
and innovators around sustainability,
29
77510
2265
Ik geef designers en vernieuwers advies over duurzaamheid.
01:19
and everyone always says to me, "Oh Leyla,
30
79775
1554
Iedereen zegt altijd: 'Oh, Leyla,
01:21
I just want the eco-materials."
31
81329
1922
ik wil alleen maar ecomaterialen.'
01:23
And I say, "Well, that's very complex,
32
83251
2284
Dan zeg ik: 'Dat is niet zo eenvoudig',
01:25
and we'll have to spend four hours talking about
33
85535
1829
waarna we 4 uur lang praten over
01:27
what exactly an eco-material means,
34
87364
1915
wat nu eigenlijk ecomateriaal is.
01:29
because everything at some point
35
89279
1920
Alles komt tenslotte uit de natuur.
01:31
comes from nature,
36
91199
1945
Alles komt tenslotte uit de natuur.
01:33
and it's how you use the material
37
93144
2095
Hoe je ermee omgaat, bepaalt de impact op het milieu.
01:35
that dictates the environmental impact.
38
95239
3041
Hoe je ermee omgaat, bepaalt de impact op het milieu.
01:38
So what happens is, we have to rely
39
98280
1789
We moeten gaan vertrouwen op een soort intuïtief kader,
01:40
on some sort of intuitive framework
40
100069
2058
We moeten gaan vertrouwen op een soort intuïtief kader,
01:42
when we make decisions.
41
102127
1575
als het om beslissen gaat.
01:43
So I like to call that intuitive framework
42
103702
2330
Dat intuïtieve kader zou ik onze milieufolklore willen noemen.
01:46
our environmental folklore.
43
106032
2595
Dat intuïtieve kader zou ik onze milieufolklore willen noemen.
01:48
It's either the little voice at the back of your head,
44
108627
2757
Het is dat stemmetje in je achterhoofd,
01:51
or it's that gut feeling you get
45
111384
2272
of je intuïtie die je vertelt
01:53
when you've done the right thing,
46
113656
1580
wanneer je het goed doet.
01:55
so when you've picked the paper bag
47
115236
1548
Dus wanneer je gaat voor de papieren tas of de energiezuinige auto.
01:56
or when you've bought a fuel-efficient car.
48
116784
3115
Dus wanneer je gaat voor de papieren tas of de energiezuinige auto.
01:59
And environmental folklore is a really important thing
49
119899
2959
Milieufolklore is iets heel belangrijks,
02:02
because we're trying to do the right thing.
50
122858
2448
want we willen het allemaal goed doen.
02:05
But how do we know if we're actually
51
125306
2344
Maar hoe weten we of onze acties als individu, professional of samenleving
02:07
reducing the net environmental impacts
52
127650
2323
Maar hoe weten we of onze acties als individu, professional of samenleving
02:09
that our actions as individuals and as professionals
53
129973
3341
werkelijk bijdragen aan het terugdringen van de schadelijke effecten
02:13
and as a society are actually having
54
133314
2168
werkelijk bijdragen aan het terugdringen van de schadelijke effecten
02:15
on the natural environment?
55
135482
2705
op het natuurlijke milieu?
02:18
So the thing about environmental folklore is
56
138187
1843
Milieufolklore is gebaseerd op ervaringen,
02:20
it tends to be based on our experiences,
57
140030
2055
op wat we hebben van horen zeggen.
02:22
the things we've heard from other people.
58
142085
1731
op wat we hebben van horen zeggen.
02:23
It doesn't tend to be based on any scientific framework.
59
143816
2640
Het is meestal niet wetenschappelijk onderbouwd.
02:26
And this is really hard, because we live
60
146456
1667
Dat is lastig, want we leven in
02:28
in incredibly complex systems.
61
148123
2020
zeer complexe systemen.
02:30
We have the human systems
62
150143
1720
Ons systeem van communiceren en met elkaar omgaan
02:31
of how we communicate and interrelate
63
151863
1766
Ons systeem van communiceren en met elkaar omgaan
02:33
and have our whole constructed society,
64
153629
2515
en hoe onze samenleving is opgebouwd.
02:36
We have the industrial systems, which is essentially the entire economy,
65
156144
3893
Dan is er het industriële systeem, dat in feite de hele economie inhoudt.
02:40
and then all of that has to operate
66
160037
1853
En dat moet allemaal functioneren
02:41
within the biggest system,
67
161890
1525
binnen het grootste en volgens mij belangrijkste systeem,
02:43
and, I would argue, the most important,
68
163415
2092
binnen het grootste en volgens mij belangrijkste systeem,
02:45
the ecosystem.
69
165507
1656
het ecosysteem.
02:47
And you see, the choices that we make
70
167163
1862
De persoonlijke keuzes die je maakt,
02:49
as an individual,
71
169025
1433
De persoonlijke keuzes die je maakt,
02:50
but the choices that we make
72
170458
1311
maar ook de keuzes die je maakt op je werk,
02:51
in every single job that we have,
73
171769
2159
maar ook de keuzes die je maakt op je werk,
02:53
no matter how high or low you are in the pecking order,
74
173928
2620
hoe hoog of laag je functie ook is,
02:56
has an impact on all of these systems.
75
176548
3051
hebben een impact op al die systemen.
02:59
And the thing is that we have to find ways
76
179599
2335
Als we voor duurzaamheid willen gaan,
03:01
if we're actually going to address sustainability
77
181934
1939
moeten we manieren vinden
03:03
of interlocking those complex systems
78
183873
3148
om die complexe systemen te integreren
03:07
and making better choices that result
79
187021
2944
en betere keuzes maken met als resultaat: winst voor het milieu.
03:09
in net environmental gains.
80
189965
2584
en betere keuzes maken met als resultaat: winst voor het milieu.
03:12
What we need to do is we need to learn
81
192549
1648
We moeten leren om meer te doen met minder.
03:14
to do more with less.
82
194197
2076
We moeten leren om meer te doen met minder.
03:16
We have an increasing population,
83
196273
1891
Onze bevolking groeit
03:18
and everybody likes their mobile phones,
84
198164
1834
en iedereen is gek op zijn mobieltje, vooral hier in deze zaal.
03:19
especially in this situation here.
85
199998
2115
en iedereen is gek op zijn mobieltje, vooral hier in deze zaal.
03:22
So we need to find innovative ways of solving some of these problems that we face.
86
202113
4055
Dus moeten we innovatief zijn om een aantal problemen op te lossen.
03:26
And that's where this process called life cycle thinking comes in.
87
206168
3195
Levenscyclusbenadering kan hier uitkomst bieden.
03:29
So essentially, everything that is created
88
209366
2687
Alles wat ontstaat
03:32
goes through a series of life cycle stages,
89
212053
2511
gaat door een aantal levensstadia.
03:34
and we use this scientific process
90
214564
1862
Het wetenschappelijk model levenscyclusbeoordeling -
03:36
called life cycle assessment,
91
216426
1724
Het wetenschappelijk model levenscyclusbeoordeling -
03:38
or in America, you guys say life cycle analysis,
92
218150
2741
in Amerika zeggen jullie levenscyclusanalyse -
03:40
in order to have a clearer picture of how
93
220891
3547
gebruiken we om een duidelijker beeld te krijgen
03:44
everything that we do in the technical part of those systems
94
224438
3806
van het effect van alle techniek binnen de systemen
03:48
affects the natural environment.
95
228244
1781
op het natuurlijk milieu.
03:50
So we go all the way back
96
230025
1970
We starten bij het begin, de winning van grondstoffen.
03:51
to the extraction of raw materials,
97
231995
2203
We starten bij het begin, de winning van grondstoffen.
03:54
and then we look at manufacturing,
98
234198
1817
Daarna kijken we naar productie,
03:56
we look at packaging and transportation,
99
236015
1859
verpakking en transport,
03:57
use, and end of life,
100
237874
1650
gebruik en eindfase.
03:59
and at every single one of these stages,
101
239524
2917
In ieder stadium is interactie tussen onze handelingen
04:02
the things that we do
102
242441
1519
In ieder stadium is interactie tussen onze handelingen
04:03
have an interaction with the natural environment,
103
243960
1831
en het natuurlijk milieu.
04:05
and we can monitor how that interaction
104
245791
2488
We kunnen in kaart brengen
04:08
is actually affecting the systems and services
105
248279
3730
wat daarvan de invloed is op de systemen en diensten
04:12
that make life on Earth possible.
106
252009
1915
die leven op aarde mogelijk maken.
04:13
And through doing this,
107
253924
1636
Daarbij hebben we fascinerende dingen geleerd
04:15
we've learned some absolutely fascinating things.
108
255560
4290
Daarbij hebben we fascinerende dingen geleerd
04:19
And we've busted a bunch of myths.
109
259850
1713
en mythes ontkracht.
04:21
So to start with, there's a word that's used a lot.
110
261563
4988
Om te beginnen die van een veelgebruikte term.
04:26
It's used a lot in marketing,
111
266551
1733
Hij wordt vaak gebruikt in marketing,
04:28
and it's used a lot, I think, in our conversation
112
268284
2000
maar ook in gesprekken over duurzaamheid.
04:30
when we're talking about sustainability,
113
270284
1933
maar ook in gesprekken over duurzaamheid.
04:32
and that's the word biodegradability.
114
272217
2446
Het gaat over de term biologisch afbreekbaar.
04:34
Now biodegradability is a material property;
115
274663
4948
Biologische afbreekbaarheid betreft materiaal;
04:39
it is not a definition of environmental benefits.
116
279611
3248
het is geen definitie van milieuvoordelen.
04:42
Allow me to explain.
117
282859
1903
Ik zal het uitleggen.
04:44
When something natural,
118
284762
1692
Als iets natuurlijks,
04:46
something that's made from a cellulose fiber
119
286454
1961
iets dat bestaat uit cellulosevezels,
04:48
like a piece of bread, even, or any food waste,
120
288415
3528
zoals brood of voedselresten
04:51
or even a piece of paper,
121
291943
2288
of zelfs papier,
04:54
when something natural ends up
122
294231
1814
als zulk natuurlijk materiaal
04:56
in the natural environment, it degrades normally.
123
296045
2623
in het milieu terechtkomt, dan wordt het afgebroken.
04:58
Its little carbon molecules that it stored up
124
298668
1864
De koolstofmoleculen die het tijdens de groei heeft opgeslagen,
05:00
as it was growing are naturally released
125
300532
2137
De koolstofmoleculen die het tijdens de groei heeft opgeslagen,
05:02
back into the atmosphere as carbon dioxide,
126
302669
2580
keren terug in de atmosfeer als koolstofdioxide.
05:05
but this is a net situation.
127
305249
1974
Maar dat is de ideale situatie.
05:07
Most natural things
128
307223
1365
De meeste natuurlijke dingen
05:08
don't actually end up in nature.
129
308588
1607
komen niet in de natuur terecht.
05:10
Most of the things, the waste that we produce, end up in landfill.
130
310195
3411
Het meeste afval eindigt op de stortplaats.
05:13
Landfill is a different environment.
131
313609
2399
Een stortplaats is een ander soort omgeving.
05:16
In landfill, those same carbon molecules
132
316008
2443
Daar breken diezelfde koolstofmoleculen
05:18
degrade in a different way,
133
318451
1518
op een andere manier af,
05:19
because a landfill is anaerobic.
134
319969
1912
want de lucht circuleert daar niet.
05:21
It's got no oxygen. It's tightly compacted and hot.
135
321881
3418
Er is geen zuurstof, de massa is compact en warm.
05:25
Those same molecules, they become methane,
136
325299
2348
Diezelfde moleculen veranderen in methaan.
05:27
and methane is a 25 times more potent
137
327647
2918
Methaan is een broeikasgas dat 25 keer
05:30
greenhouse gas than carbon dioxide.
138
330565
2853
schadelijker is dan koolstofdioxide.
05:33
So our old lettuces and products
139
333418
2753
Als ons groente- en ander afval
05:36
that we have thrown out that are made
140
336171
1579
dat bestaat uit biologisch afbreekbaar materiaal
05:37
out of biodegradable materials,
141
337750
1570
dat bestaat uit biologisch afbreekbaar materiaal
05:39
if they end up in landfill,
142
339320
1735
op een stortplaats terechtkomt,
05:41
contribute to climate change.
143
341055
2026
draagt het bij aan klimaatverandering.
05:43
You see, there are facilities now
144
343081
1392
Er zijn tegenwoordig methodes om methaan op te vangen
05:44
that can actually capture that methane
145
344473
1704
Er zijn tegenwoordig methodes om methaan op te vangen
05:46
and generate power,
146
346177
1438
en er energie aan te onttrekken,
05:47
displacing the need for fossil fuel power,
147
347615
2791
als vervanging voor het gebruik van fossiele brandstoffen,
05:50
but we need to be smart about this.
148
350406
1465
maar we moeten slim zijn.
05:51
We need to identify how we can start to leverage
149
351871
3165
We moeten vaststellen wat er al gebeurt op dit gebied,
05:55
these types of things that are already happening
150
355036
2304
kijken hoe we dat kunnen uitbouwen
05:57
and start to design systems and services
151
357340
1868
en systemen en diensten gaan ontwerpen
05:59
that alleviate these problems.
152
359208
1883
om deze problemen te verlichten.
06:01
Because right now, what people do is they turn around and they say,
153
361091
3245
Nu zeggen mensen:
06:04
"Let's ban plastic bags. We'll give people paper
154
364336
2559
'Weg met de plastic zakken. Papier is beter voor het milieu.'
06:06
because that is better for the environment."
155
366895
1927
'Weg met de plastic zakken. Papier is beter voor het milieu.'
06:08
But if you're throwing it in the bin,
156
368822
1418
Maar als je het in de vuilnisbak gooit
06:10
and your local landfill facility
157
370240
1463
en het komt op een gewone stortplaats,
06:11
is just a normal one,
158
371703
2421
en het komt op een gewone stortplaats,
06:14
then we're having what's called a double negative.
159
374124
4906
dan is er sprake van een dubbelnegatieve factor.
06:19
I'm a product designer by trade.
160
379030
3164
Ik ben productdesigner en studeerde daarna sociale wetenschappen.
06:22
I then did social science.
161
382194
1192
Ik ben productdesigner en studeerde daarna sociale wetenschappen.
06:23
And so I'm absolutely fascinated
162
383386
1417
Ik ben dus gefascineerd door consumentengoederen
06:24
by consumer goods and how the consumer goods
163
384803
1999
Ik ben dus gefascineerd door consumentengoederen
06:26
that we have kind of become immune to
164
386802
2122
en de manier waarop we bijna immuun zijn geworden
06:28
that fill our lives
165
388924
1238
en de manier waarop we bijna immuun zijn geworden
06:30
have an impact on the natural environment.
166
390162
1808
voor hun impact op het natuurlijk milieu.
06:31
And these guys are, like, serial offenders,
167
391970
2613
Dit zijn serie-wetsovertreders.
06:34
and I'm pretty sure everyone in this room
168
394583
1863
Iedereen hier heeft thuis natuurlijk een koelkast.
06:36
has a refrigerator.
169
396446
1630
Iedereen hier heeft thuis natuurlijk een koelkast.
06:38
Now America has this amazing ability
170
398076
1632
In Amerika worden de koelkasten gek genoeg steeds groter.
06:39
to keep growing refrigerators.
171
399708
2009
In Amerika worden de koelkasten gek genoeg steeds groter.
06:41
In the last few years, they've grown one cubic foot
172
401717
1978
De laatste paar jaar zijn ze gemiddeld met bijna 30 liter gegroeid,
06:43
on average, the standard size
173
403695
1848
De laatste paar jaar zijn ze gemiddeld met bijna 30 liter gegroeid,
06:45
of a refrigerator.
174
405543
1629
dat is de standaardmaat van een koelkast.
06:47
And the problem is, they're so big now,
175
407172
2459
Ze zijn onderhand zo groot,
06:49
it's easier for us to buy more food
176
409631
2194
dat er meer voedsel in kan dan we kunnen opeten of vinden.
06:51
that we can't eat or find.
177
411825
1991
dat er meer voedsel in kan dan we kunnen opeten of vinden.
06:53
I mean, I have things at the back of my refrigerator
178
413816
1626
Achterin mijn koelkast bevinden zich dingen die er al jaren inzitten.
06:55
that have been there for years, all right?
179
415442
2210
Achterin mijn koelkast bevinden zich dingen die er al jaren inzitten.
06:57
And so what happens is, we waste more food.
180
417652
2636
Zo verspillen we steeds meer voedsel.
07:00
And as I was just explaining, food waste is a problem.
181
420288
3345
Terwijl voedselafval juist zo'n probleem is.
07:03
In fact, here in the U.S., 40 percent
182
423633
3362
Hier in de V.S. wordt 40% van het gekochte voedsel weggegooid.
07:06
of food purchased for the home is wasted.
183
426995
2575
Hier in de V.S. wordt 40% van het gekochte voedsel weggegooid.
07:09
Half of the world's produced food is wasted.
184
429570
4335
Volgens de laatste V.N.-statistieken wordt bijna
07:13
That's the latest U.N. stats. Up to half of the food.
185
433905
2653
de helft van al het voedsel op de wereld weggegooid.
07:16
It's insane. It's 1.3 billion tons of food per annum.
186
436558
4537
Het is waanzin. 1,3 miljard ton voedsel per jaar.
07:21
And I blame it on the refrigerator,
187
441095
2004
Ik wijt het aan de koelkast,
07:23
well, especially in Western cultures,
188
443099
1528
tenminste in de westelijke wereld,
07:24
because it makes it easier.
189
444627
1850
want het maakt het makkelijker.
07:26
I mean, there's a lot of complex systems going on here.
190
446477
2392
Het gaat hier om complexe systemen
07:28
I don't want to make it so simplistic.
191
448869
1938
en ik wil het niet te simpel voorstellen,
07:30
But the refrigerator is a serious contributor to this,
192
450807
2950
maar de koelkast draagt hier stevig aan bij.
07:33
and one of the features of it
193
453757
1858
Een van de oorzaken is de groentelade.
07:35
is the crisper drawer.
194
455615
1962
Een van de oorzaken is de groentelade.
07:37
You all got crisper drawers?
195
457577
1501
Hebben jullie die?
07:39
The drawer that you put your lettuces in?
196
459078
1935
De lade waar je de sla in bewaart?
07:41
Lettuces have a habit of going soggy
197
461013
1920
Sla wordt meestal slap in die groentelade, hè?
07:42
in the crisper drawers, don't they?
198
462933
1796
Sla wordt meestal slap in die groentelade, hè?
07:44
Yeah? Soggy lettuces?
199
464729
1410
Toch? Slappe sla?
07:46
In the U.K., this is such a problem
200
466139
2000
Een overheidsrapport van enige jaren geleden
07:48
that there was a government report a few years ago
201
468139
1698
Een overheidsrapport van enige jaren geleden
07:49
that actually said the second biggest offender
202
469837
3020
wees uit dat sla in Engeland tweede stond
07:52
of wasted food in the U.K. is the soggy lettuce.
203
472857
2417
op de lijst van weggegooid voedsel.
07:55
It was called the Soggy Lettuce Report.
204
475274
2418
Dat was het 'Slappe sla-rapport'.
07:57
Okay? So this is a problem, people.
205
477692
2213
Hier hebben we dus een probleem.
07:59
These poor little lettuces are getting thrown out
206
479905
2110
Die arme slakropjes worden links en rechts weggegooid,
08:02
left, right and center because the crisper drawers
207
482015
1872
Die arme slakropjes worden links en rechts weggegooid,
08:03
are not designed to actually keep things crisp.
208
483887
2759
omdat de groentelade er niet op ontworpen is.
08:06
Okay. You need a tight environment.
209
486646
2209
Om kwaliteitsverlies tegen te gaan,
08:08
You need, like, an airless environment
210
488855
2130
heb je een afgesloten, luchtdichte omgeving nodig.
08:10
to prevent the degrading that would happen naturally.
211
490985
2725
heb je een afgesloten, luchtdichte omgeving nodig.
08:13
But the crisper drawers, they're just a drawer
212
493710
1952
Maar dit zijn gewone lades, alleen met een iets betere afdichting.
08:15
with a slightly better seal.
213
495662
1708
Maar dit zijn gewone lades, alleen met een iets betere afdichting.
08:17
Anyway, I'm clearly obsessed.
214
497370
2087
We hebben het nu wel over mijn obsessie.
08:19
Don't ever invite me over because I'll just start going through your refrigerator
215
499457
2725
Vraag me niet op visite, want ik doorzoek je koelkast op dit soort dingen.
08:22
and looking at all sorts of things like that.
216
502182
1518
Vraag me niet op visite, want ik doorzoek je koelkast op dit soort dingen.
08:23
But essentially, this is a big problem.
217
503700
1919
Maar het is een groot probleem.
08:25
Because when we lose something like the lettuce from the system,
218
505619
2959
Want als die sla aan het systeem wordt onttrokken,
08:28
not only do we have that impact I just explained at the end of life,
219
508578
3536
gaat het niet alleen om de impact op de eindfase,
08:32
but we actually have had to grow that lettuce.
220
512114
2656
maar die sla is ooit geteeld.
08:34
The life cycle impact of that lettuce is astronomical.
221
514770
3271
De impact van de levenscyclus van de sla is astronomisch.
08:38
We've had to clear land.
222
518041
1418
Er is grond voor vrijgemaakt.
08:39
We've had to plant seeds, phosphorus,
223
519459
2157
Er zijn zaden, fosfor, mest, voeding, water en zonlicht aan te pas gekomen.
08:41
fertilizers, nutrients, water, sunlight.
224
521616
2124
Er zijn zaden, fosfor, mest, voeding, water en zonlicht aan te pas gekomen.
08:43
All of the embodied impacts in that lettuce
225
523740
2088
Dat zit allemaal in die sla en wordt dus ook aan het systeem onttrokken.
08:45
get lost from the system,
226
525828
1712
Dat zit allemaal in die sla en wordt dus ook aan het systeem onttrokken.
08:47
which makes it a far bigger environmental impact
227
527540
2611
Dat maakt de impact op het milieu veel groter
08:50
than the loss of the energy from the fridge.
228
530151
3684
dan het energieverlies door de koelkast.
08:53
So we need to design things like this far better
229
533835
3265
Als we ernstige milieuproblemen willen aanpakken,
08:57
if we're going to start addressing serious environmental problems.
230
537100
3181
zullen we dit soort producten beter moeten ontwerpen.
09:00
We could start with the crisper drawer and the size.
231
540281
1651
Voor de koelkastontwerpers onder ons:
09:01
For those of you in the room who do design fridges,
232
541932
1752
kijk eens naar het formaat en de groentelade, dat zou geweldig zijn.
09:03
that would be great.
233
543684
1493
kijk eens naar het formaat en de groentelade, dat zou geweldig zijn.
09:05
The problem is, imagine if we
234
545177
3098
We zouden onze manier van ontwerpen eens opnieuw moeten bekijken.
09:08
actually started to reconsider how we designed things.
235
548275
2650
We zouden onze manier van ontwerpen eens opnieuw moeten bekijken.
09:10
So I look at the refrigerator as a sign of modernity,
236
550925
3607
Ik beschouw de koelkast nu wel als een modern ding,
09:14
but we actually haven't really changed the design
237
554532
2098
maar het ontwerp is sinds de vijftiger jaren niet veel veranderd.
09:16
of them that much since the 1950s.
238
556630
2671
maar het ontwerp is sinds de vijftiger jaren niet veel veranderd.
09:19
A little bit, but essentially they're still big boxes,
239
559301
3225
In wezen zijn het nog steeds grote, koude dozen,
09:22
cold boxes that we store stuff in.
240
562526
1922
waar we spullen in opslaan.
09:24
So imagine if we actually really started
241
564448
1820
Als we de problemen nu eens echt zouden benoemen en dat toepassen
09:26
to identify these problems and use that
242
566268
2745
Als we de problemen nu eens echt zouden benoemen en dat toepassen
09:29
as the foundation for finding innovative and elegant
243
569013
3937
in innovatief en elegant design,
09:32
design solutions that will solve those problems.
244
572950
3353
als oplossing voor die problemen.
09:36
This is design-led system change,
245
576303
2225
Dat is systeemverandering vanuit design.
09:38
design dictating the way in which the system
246
578528
3710
Design bepaalt de manier waarop het systeem duurzamer kan worden.
09:42
can be far more sustainable.
247
582238
2765
Design bepaalt de manier waarop het systeem duurzamer kan worden.
09:45
Forty percent food waste is a major problem.
248
585003
2094
40% voedselverspilling is een groot probleem.
09:47
Imagine if we designed fridges that halved that.
249
587097
4065
Als we dat eens konden halveren met een nieuw ontwerp koelkast.
09:51
Another item that I find fascinating
250
591162
2351
Ik ben ook gefascineerd
09:53
is the electric tea kettle,
251
593513
1253
door de elektrische waterkoker.
09:54
which I found out that
252
594766
1393
Ik heb begrepen dat jullie die hier niet gebruiken, wel?
09:56
you don't do tea kettles in this country, really, do you?
253
596159
3251
Ik heb begrepen dat jullie die hier niet gebruiken, wel?
09:59
But that's really big in the U.K.
254
599410
2088
In Engeland stikt het ervan.
10:01
Ninety-seven percent of households
255
601498
2233
In 97% van de Engelse huishoudens
10:03
in the United Kingdom own an electric tea kettle.
256
603731
2932
vind je een elektrische waterkoker.
10:06
So they're very popular.
257
606663
1607
Ze zijn dus erg populair.
10:08
And, I mean, if I were to work with a design firm
258
608270
2800
Als ik met een ontwerpbureau of designer
10:11
or a designer, and they were designing one of these,
259
611070
2252
zou werken aan het ontwerp van zo'n ding in een ecoversie,
10:13
and they wanted to do it eco,
260
613322
1239
zou werken aan het ontwerp van zo'n ding in een ecoversie,
10:14
they'd usually ask me two things.
261
614561
1918
dan zou ik twee vragen krijgen.
10:16
They'd say, "Leyla, how do I make it technically efficient?"
262
616479
3044
'Leyla, hoe maak ik het technisch efficiënt?'
10:19
Because obviously energy's a problem with this product.
263
619523
3288
Want dit product heeft natuurlijk een hoog energieverbruik.
10:22
Or, "How do I make it green materials?
264
622811
3065
En: 'Hoe maak ik het materiaal duurzaam?
10:25
How do I make the materials green
265
625876
2910
Hoe kan ik er duurzame materialen in verwerken?'
10:28
in the manufacturing?"
266
628786
1822
Hoe kan ik er duurzame materialen in verwerken?'
10:30
Would you ask me those questions?
267
630608
1803
Zouden jullie die vragen stellen?
10:32
They seem logical, right? Yeah.
268
632411
2799
Het lijken toch logische vragen, hè?
10:35
Well I'd say, "You're looking at the wrong problems."
269
635210
2559
Toch zou ik zeggen: 'Je kijkt naar het verkeerde probleem.'
10:37
Because the problem is with use.
270
637769
2158
Het echte probleem ligt in het gebruik van het product.
10:39
It's with how people use the product.
271
639927
2675
Het echte probleem ligt in het gebruik van het product.
10:42
Sixty-five percent of Brits
272
642602
1835
65% van de Britten vult de hele waterkoker
10:44
admit to over-filling their kettle
273
644437
2344
65% van de Britten vult de hele waterkoker
10:46
when they only need one cup of tea.
274
646781
2586
voor een enkel kopje thee.
10:49
All of this extra water that's being boiled
275
649367
2743
Al dat extra gekookte water verbruikt energie.
10:52
requires energy, and it's been calculated
276
652110
3968
Volgens berekeningen is een dag extra energieverbruik
10:56
that in one day of extra energy use
277
656078
3038
Volgens berekeningen is een dag extra energieverbruik
10:59
from boiling kettles
278
659116
1543
door waterkokers
11:00
is enough to light all of the streetlights
279
660659
2642
genoeg om alle straatverlichting in Engeland
11:03
in England for a night.
280
663301
2623
een nacht te laten branden.
11:05
But this is the thing.
281
665924
2118
Dit is fout gebruik van het product,
11:08
This is what I call a product-person failure.
282
668042
1914
Dit is fout gebruik van het product,
11:09
But we've got a product-system failure going on with these little guys,
283
669956
2746
maar er zitten ook fouten in de fabricage.
11:12
and they're so ubiquitous, you don't even notice they're there.
284
672702
2910
Ze zijn zo talrijk dat ze ons niet eens meer opvallen.
11:15
And this guy over here, though, he does. He's named Simon.
285
675612
3213
Maar deze man hier, Simon, ziet ze wel.
11:18
Simon works for the national electricity company in the U.K.
286
678825
3307
Simon werkt voor het nationale elektriciteitsbedrijf in Engeland.
11:22
He has a very important job of monitoring
287
682132
2142
Hij doet belangrijk werk als toezichthouder
11:24
all of the electricity coming into the system
288
684274
2439
op alle elektriciteit die binnenkomt,
11:26
to make sure there is enough
289
686713
1413
zodat ieder huishouden verzekerd is van voldoende stroom.
11:28
so it powers everybody's homes.
290
688126
1928
zodat ieder huishouden verzekerd is van voldoende stroom.
11:30
He's also watching television.
291
690054
2104
Hij kijkt ook televisie.
11:32
The reason is because there's a unique
292
692158
1973
Er doet zich in Engeland namelijk een uniek fenomeen voor
11:34
phenomenon that happens in the U.K.
293
694131
1818
Er doet zich in Engeland namelijk een uniek fenomeen voor
11:35
the moment that very popular TV shows end.
294
695949
4038
aan het einde van populaire tv-programma's.
11:39
The minute the ad break comes on,
295
699987
2238
Zodra de reclame begint,
11:42
this man has to rush
296
702225
1837
moet deze man onmiddellijk Franse kernenergie inkopen,
11:44
to buy nuclear power from France,
297
704062
3056
moet deze man onmiddellijk Franse kernenergie inkopen,
11:47
because everybody turns their kettles on
298
707118
2889
want dan zet iedereen tegelijkertijd zijn waterkoker aan.
11:50
at the same time.
299
710007
2065
want dan zet iedereen tegelijkertijd zijn waterkoker aan.
11:52
(Laughter)
300
712072
2246
(Gelach)
11:54
1.5 million kettles, seriously problematic.
301
714318
5985
1,5 miljoen waterkokers, dat is een serieus probleem.
12:00
So imagine if you designed kettles,
302
720303
3569
Stel je voor dat je bij het ontwerpen van een waterkoker
12:03
you actually found a way to solve these system failures,
303
723872
2740
een oplossing zou vinden voor de fouten in het systeem.
12:06
because this is a huge amount of pressure
304
726612
2665
Er ligt namelijk een enorme druk op het systeem, doordat het product
12:09
on the system,
305
729277
1391
Er ligt namelijk een enorme druk op het systeem, doordat het product
12:10
just because the product hasn't thought about the problem
306
730668
3436
niet heeft gedacht aan het probleem dat het veroorzaakt.
12:14
that it's going to have when it exists in the world.
307
734104
1863
niet heeft gedacht aan het probleem dat het veroorzaakt.
12:15
Now, I looked at a number of kettles available on the market,
308
735967
2668
Ik heb een aantal waterkokers bekeken
12:18
and found the minimum fill lines,
309
738635
2022
en gezien dat de streepjes
12:20
so the little piece of information that tells you
310
740657
1766
waarmee de minimale vulhoeveelheid wordt aangegeven,
12:22
how much you need to put in there,
311
742423
1557
waarmee de minimale vulhoeveelheid wordt aangegeven,
12:23
was between two and a five-and-a-half cups of water
312
743980
2919
tussen twee en vijfenhalve kop water ligt,
12:26
just to make one cup of tea.
313
746899
3433
voor het zetten van slechts een kopje thee.
12:30
So this kettle here is an example of one where
314
750332
2285
Dit is een voorbeeld van een waterkoker met twee reservoirs.
12:32
it actually has two reservoirs.
315
752617
2536
Dit is een voorbeeld van een waterkoker met twee reservoirs.
12:35
One's a boiling chamber, and one's the water holder.
316
755155
2185
Een voor het koken en een om te vullen.
12:37
The user actually has to push that button
317
757340
2325
De gebruiker moet op die knop drukken
12:39
to get their hot water boiled,
318
759665
1568
om warm water te krijgen.
12:41
which means, because we're all lazy,
319
761233
1766
Omdat we lui zijn, gebruiken we dus alleen wat we nodig hebben.
12:42
you only fill exactly what you need.
320
762999
1842
Omdat we lui zijn, gebruiken we dus alleen wat we nodig hebben.
12:44
And this is what I call behavior-changing products:
321
764841
2324
Ik noem dit gedragsveranderende producten:
12:47
products, systems or services
322
767165
2112
producten, systemen of diensten
12:49
that intervene and solve these problems up front.
323
769277
3859
die een oplosssing bieden voor deze problemen.
12:53
Now, this is a technology arena,
324
773136
2650
Het is hier een technologie-arena,
12:55
so obviously these things are quite popular,
325
775786
2061
dus deze dingen zijn natuurlijk populair,
12:57
but I think if we're going to keep
326
777847
1968
maar als we op de huidige - astronomisch hoge - voet
12:59
designing, buying and using and throwing out
327
779815
2586
maar als we op de huidige - astronomisch hoge - voet
13:02
these kinds of products at the rate we currently do,
328
782401
1912
doorgaan met het ontwerpen, kopen,
13:04
which is astronomically high,
329
784313
2249
gebruiken en weggooien van dit soort producten...
13:06
there are seven billion people
330
786562
1834
Er zijn nu zeven miljard mensen op aarde.
13:08
who live in the world right now.
331
788396
1410
Er zijn nu zeven miljard mensen op aarde.
13:09
There are six billion mobile phone subscriptions
332
789806
2187
Vorig jaar waren er zes miljard gsm-abonnementen.
13:11
as of last year.
333
791993
3666
Vorig jaar waren er zes miljard gsm-abonnementen.
13:15
Every single year, 1.5 billion mobile phones
334
795659
3522
Ieder jaar rollen er 1,5 miljard gsm's
13:19
roll off production lines,
335
799181
1253
van de lopende band.
13:20
and some companies report their production rate
336
800434
2071
In sommige bedrijven is het productiecijfer
13:22
as being greater than the human birth rate.
337
802505
2350
hoger dan het menselijk geboortecijfer.
13:24
One hundred fifty-two million phones were thrown out in the U.S. last year;
338
804855
3130
Vorig jaar werd in de V.S. slechts 11% van de 152 miljoen verkochte telefoons gerecycled.
13:27
only 11 percent were recycled.
339
807985
1884
Vorig jaar werd in de V.S. slechts 11% van de 152 miljoen verkochte telefoons gerecycled.
13:29
I'm from Australia. We have a population of 22 million -- don't laugh --
340
809869
3358
Ik kom uit Australië, dat 22 miljoen inwoners heeft - niet lachen, hoor -
13:33
and it's been reported that 22 million phones
341
813227
3073
en uit rapporten blijkt dat er 22 miljoen telefoons
13:36
are in people's drawers.
342
816300
2607
bij mensen thuis in de la liggen.
13:38
We need to find ways of solving the problems around this,
343
818907
3721
We moeten hier oplossingen voor vinden,
13:42
because these things are so complicated.
344
822628
2897
want het ligt zo gecompliceerd.
13:45
They have so much locked up inside them.
345
825525
3306
Er zit zoveel aan vast.
13:48
Gold! Did you know that it's actually cheaper now
346
828831
3763
Goud! Weet je dat het tegenwoordig goedkoper is
13:52
to get gold out of a ton of old mobile phones
347
832594
3617
om goud uit een ton oude gsm's te halen
13:56
than it is out of a ton of gold ore?
348
836211
3228
dan uit een ton gouderts?
13:59
There's a number of highly complex and valuable
349
839439
2390
In die apparaten zitten een aantal
14:01
materials embodied inside these things,
350
841829
1601
hoogst complexe, waardevolle materialen.
14:03
so we need to find ways of encouraging disassembly,
351
843430
2458
Dus moeten we demontage stimuleren,
14:05
because this is otherwise what happens.
352
845888
2164
want anders gebeurt er dit.
14:08
This is a community in Ghana,
353
848052
1674
Dit is een gemeenschap in Ghana.
14:09
and e-waste is reported, or electronic waste
354
849726
2258
De V.N. rapporteert dat hier
14:11
is reported by the U.N.
355
851984
1976
50 miljoen ton e-waste, elektronisch afval, wordt verhandeld.
14:13
as being up to 50 million tons trafficked.
356
853960
3032
50 miljoen ton e-waste, elektronisch afval, wordt verhandeld.
14:16
This is how they get the gold
357
856992
1314
Zo halen ze het goud en andere waardevolle materialen eruit.
14:18
and the other valuable materials out.
358
858306
1534
Zo halen ze het goud en andere waardevolle materialen eruit.
14:19
They burn the electronic waste
359
859840
1938
Ze verbranden het elektronisch afval in de openlucht.
14:21
in open spaces.
360
861778
2031
Ze verbranden het elektronisch afval in de openlucht.
14:23
These are communities, and this is happening all over the world.
361
863809
3135
Deze gemeenschappen vind je overal ter wereld.
14:26
And because we don't see the ramifications
362
866944
2547
We staan niet stil bij de gevolgen
14:29
of the choices that we make as designers,
363
869491
1829
van de keuzes die we maken als ontwerpers,
14:31
as businesspeople, as consumers,
364
871320
2470
zakenlui en consumenten.
14:33
then these kinds of externalities happen,
365
873790
1613
Dit is het gevolg daarvan
14:35
and these are people's lives.
366
875403
2302
en zo moeten mensen dan leven.
14:37
So we need to find smarter, more systems-based,
367
877705
4448
We moeten dus slimmere, meer op systeem gebaseerde,
14:42
innovative solutions to these problems,
368
882153
2916
innovatieve oplossingen vinden voor deze problemen.
14:45
if we're going to start to live sustainably within this world.
369
885069
3776
Als we tenminste duurzaam willen leven in deze wereld.
14:48
So imagine if, when you bought your mobile phone,
370
888845
3973
Stel, je wilt een nieuwe mobiele telefoon
14:52
your new one because you replaced your old one --
371
892818
1690
om de oude te vervangen -
14:54
after 15 to 18 months is the average time
372
894508
2375
de gemiddelde gebruiksduur is overigens 15 tot 18 maanden -
14:56
that people replace their phones, by the way —
373
896883
2104
de gemiddelde gebruiksduur is overigens 15 tot 18 maanden -
14:58
so if we're going to keep this kind of expedient
374
898987
2985
en je wilt het ruilsysteem blijven behouden,
15:01
mobile phone replacing, then we should
375
901972
2238
dan moeten we de cirkel van dat systeem kunnen sluiten.
15:04
be looking at closing the loop on these systems.
376
904210
2049
dan moeten we de cirkel van dat systeem kunnen sluiten.
15:06
The people who produce these phones,
377
906259
1911
De telefoonproducenten, die zich ongetwijfeld ook hier bevinden,
15:08
and some of which I'm sure are in the room right now,
378
908170
1829
De telefoonproducenten, die zich ongetwijfeld ook hier bevinden,
15:09
could potentially look at doing what we call closed-loop systems,
379
909999
2678
zouden kunnen kijken naar gesloten-circuitsystemen,
15:12
or product system services,
380
912677
1568
oftewel product-systeemdiensten,
15:14
so identifying that there is a market demand
381
914245
2262
om zodoende te constateren, dat er een blijvende marktvraag is.
15:16
and that market demand's not going to go anywhere,
382
916507
1817
om zodoende te constateren, dat er een blijvende marktvraag is.
15:18
so you design the product to solve the problem.
383
918324
3053
Dus ontwerp je het product dat de oplossing biedt.
15:21
Design for disassembly, design for light-weighting.
384
921377
2339
Demontage-design, lichtgewicht-design.
15:23
We heard some of those kinds of strategies
385
923716
2366
In de auto van Tesla Motors worden ze tegenwoordig toegepast.
15:26
being used in the Tesla Motors car today.
386
926082
2859
In de auto van Tesla Motors worden ze tegenwoordig toegepast.
15:28
These kinds of approaches are not hard,
387
928941
2112
Een dergelijke benadering is niet moeilijk,
15:31
but understanding the system
388
931053
1858
maar om de duurzaamheidsagenda radicaal om te gooien,
15:32
and then looking for viable, market-driven
389
932911
3531
maar om de duurzaamheidsagenda radicaal om te gooien,
15:36
consumer demand alternatives
390
936442
1983
moeten we het systeem begrijpen
15:38
is how we can start radically altering
391
938425
2551
en haalbare, markt- en consumentgerichte alternatieven bedenken.
15:40
the sustainability agenda,
392
940976
1807
en haalbare, markt- en consumentgerichte alternatieven bedenken.
15:42
because I hate to break it to you all:
393
942783
1871
Want ik zeg het jullie niet graag,
15:44
Consumption is the biggest problem.
394
944654
2803
maar het grootste probleem is consumptie.
15:47
But design is one of the best solutions.
395
947457
5262
Maar design is een van de beste oplossingen.
15:52
These kinds of products are everywhere.
396
952719
2184
Overal zie je dit soort producten.
15:54
By identifying alternative ways of doing things,
397
954903
2668
Als we zoeken naar alternatieve manieren
15:57
we can actually start to innovate,
398
957571
1595
om dingen te doen,
15:59
and I say actually start to innovate.
399
959166
1393
kunnen we daadwerkelijk gaan innoveren.
16:00
I'm sure everyone in this room is very innovative.
400
960559
2485
Iedereen is hier natuurlijk ontzettend innovatief,
16:03
But in the regards to using sustainability
401
963044
2354
Maar als het gaat om duurzaamheid
16:05
as a parameter, as a criteria
402
965398
2687
als parameter, als criterium
16:08
for fueling systems-based solutions,
403
968085
4217
voor oplossingen voor brandstofdistributiesystemen....
16:12
because as I've just demonstrated with these simple products,
404
972302
2905
want ook de simpele producten van daarnet
16:15
they're participating in these major problems.
405
975207
3391
maken deel uit van grote problemen.
16:18
So we need to look across the entire life
406
978598
2155
We moeten dus kijken naar de
16:20
of the things that we do.
407
980753
1622
totale levensloop van onze producten.
16:22
If you just had paper or plastic --
408
982375
1715
Als je de keus hebt tussen papier of plastic -
16:24
obviously reusable is far more beneficial --
409
984090
2764
natuurlijk is hergebruik het beste -
16:26
then the paper is worse,
410
986854
3471
dan is papier slechter.
16:30
and the paper is worse because it weighs
411
990325
2046
Dat komt omdat papier vier tot tien keer
16:32
four to 10 times more than the plastic,
412
992371
2104
zwaarder is dan plastic.
16:34
and when we actually compare, from a life cycle perspective,
413
994475
2367
Als je vanuit kringloopperspectief
16:36
a kilo of plastic and a kilo of paper,
414
996842
2690
een kilo plastic vergelijkt met een kilo papier,
16:39
the paper is far better,
415
999532
1646
is papier veel beter.
16:41
but the functionality of a plastic or a paper bag
416
1001178
2540
Maar voor een plastic tas is maar een kleine hoeveelheid plastic nodig,
16:43
to carry your groceries home is not done with a kilo of each material.
417
1003718
3615
Maar voor een plastic tas is maar een kleine hoeveelheid plastic nodig,
16:47
It's done with a very small amount of plastic
418
1007333
1969
en in een papieren tas gaat heel veel meer papier.
16:49
and quite a lot more paper.
419
1009302
1693
en in een papieren tas gaat heel veel meer papier.
16:50
Because functionality defines environmental impact,
420
1010995
2958
Functionaliteit bepaalt de impact op het milieu.
16:53
and I said earlier that the designers always ask me for the eco-materials.
421
1013953
2833
Ontwerpers willen dus altijd ecomaterialen.
16:56
I say, there's only a few materials that you should completely avoid.
422
1016786
3024
Er zijn maar een paar materialen die je absoluut moet vermijden.
16:59
The rest of them, it's all about application,
423
1019831
1899
Bij de rest gaat het om de toepassing.
17:01
and at the end of the day, everything we design and produce in the economy
424
1021730
3019
Uiteindelijk moet alles wat we in de economie
17:04
or buy as consumers is done so for function.
425
1024749
2340
ontwerpen, produceren en kopen functioneel zijn.
17:07
We want something, therefore we buy it.
426
1027089
2117
We willen iets hebben, dus kopen we het.
17:09
So breaking things back down and delivering
427
1029206
3156
Dingen moeten vanaf de basis voorzien worden
17:12
smartly, elegantly, sophisticated solutions
428
1032362
3999
van slimme, elegante en verfijnde oplossingen,
17:16
that take into consideration the entire system
429
1036361
2797
die rekening houden met het hele systeem
17:19
and the entire life of the thing, everything,
430
1039158
3095
en de levensloop van het product.
17:22
all the way back to the extraction through to the end of life,
431
1042253
2836
Van de productie tot de eindfase kunnen we
17:25
we can start to actually find really innovative solutions.
432
1045089
2802
naar innovatieve oplossingen gaan zoeken.
17:27
And I'll just leave you with one very quick thing
433
1047891
2070
Tot slot nog even een recente opmerking
17:29
that a designer said to me recently who I work with, a senior designer.
434
1049961
3857
van een senior-designer waar ik mee werk.
17:33
I said, "How come you're not doing sustainability? I know you know this."
435
1053818
3098
Ik vroeg: 'Waarom ontwerp je niet duurzaam?
17:36
And he said, "Well, recently I pitched a sustainability project to a client,
436
1056916
4012
Hij zei: 'Onlangs presenteerde ik een duurzaam project aan een klant.
17:40
and turned and he said to me,
437
1060928
1941
Die draaide zich om en zei:
17:42
'I know it's going to cost less,
438
1062869
1765
'Ik weet dat het goedkoper is
17:44
I know it's going to sell more,
439
1064634
1618
en dat het beter verkoopt,
17:46
but we're not pioneers, because pioneers have arrows in their backs.'"
440
1066252
4473
maar we zijn geen pioniers, want die krijgen een pijl in hun rug.'
17:50
I think we've got a roomful of pioneers,
441
1070725
2217
We hebben hier een ruimte vol pioniers
17:52
and I hope there are far more pioneers out there, because we need to solve these problems.
442
1072942
3054
en ik hoop dat er nog veel meer zijn, want deze problemen moeten we oplossen.
17:56
Thank you.
443
1076027
1407
Dankjewel.
17:57
(Applause)
444
1077434
4776
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7