Leyla Acaroglu: Paper beats plastic? How to rethink environmental folklore

Tłumaczenie: Alicja Wysokińska Korekta: Krystian Aparta

So imagine, you're in the supermarket,

Wyobraźcie sobie, jesteście w supermarkecie,

you're buying some groceries,

kupujecie jedzenie

and you get given the option

i dostajecie wybór:

for a plastic or a paper shopping bag.

papierowa torba czy reklamówka?

Which one do you choose if you want to do

Którą wybierzecie,

the right thing by the environment?

żeby zrobić przysługę środowisku?

Most people do pick the paper.

Większość wybrałaby papierową.

Okay, let's think of why.

Zastanówmy się, dlaczego.

It's brown to start with.

Jest brązowa, więc jest dobra dla środowiska.

Therefore, it must be good for the environment.

It's biodegradable. It's reusable.

Ulega biodegradacji. Można ją ponownie użyć,

In some cases, it's recyclable.

a nawet poddać recyklingowi.

So when people are looking at the plastic bag,

Widząc plastikową reklamówkę,

it's likely they're thinking of something like this,

wyobrażamy sobie często coś takiego,

which we all know is absolutely terrible,

co jest oczywiście straszne.

and we should be avoiding at all expenses

To szkody dla środowiska,

these kinds of environmental damages.

jakich za wszelką cenę powinniśmy unikać.

But people are often not thinking

Ale rzadko wyobrażamy sobie coś takiego.

of something like this,

which is the other end of the spectrum.

To druga strona medalu.

When we produce materials,

Kiedy produkujemy tworzywa,

we need to extract them from the environment,

zabieramy coś ze środowiska,

and we need a whole bunch of environmental impacts.

musimy więc poważnie na nie wpłynąć.

You see, what happens is, when we need

Kiedy musimy dokonywać trudnych wyborów,

to make complex choices,

us humans like really simple solutions,

to zwykle lubimy proste rozwiązania

and so we often ask for simple solutions.

i takie chcemy dostawać.

And I work in design.

Pracuję przy projektowaniu.

I advise designers

Doradzam projektantom i wynalazcom w kwestiach zrównoważonego rozwoju.

and innovators around sustainability,

and everyone always says to me, "Oh Leyla,

Wszyscy mówią mi:

I just want the eco-materials."

"Leyla, chcę tylko materiały ekologiczne".

And I say, "Well, that's very complex,

A ja mówię, że to bardzo skomplikowane

and we'll have to spend four hours talking about

i spędzamy cztery godziny,

what exactly an eco-material means,

rozmawiając o tym, czym one właściwie są.

because everything at some point

Bo wszystko do pewnego stopnia pochodzi z natury

comes from nature,

and it's how you use the material

a wpływ na środowisko

that dictates the environmental impact.

zależy od tego, jak użyjemy materiału.

So what happens is, we have to rely

Musimy więc polegać na pewnych intuicyjnych schematach

on some sort of intuitive framework

when we make decisions.

przy podejmowaniu decyzji.

So I like to call that intuitive framework

Lubię nazywać te schematy naszym środowiskowym folklorem.

our environmental folklore.

It's either the little voice at the back of your head,

Jest to ten cichy głos w twojej głowie

or it's that gut feeling you get

albo intuicyjne przeświadczenie,

when you've done the right thing,

które zjawia się, kiedy robimy coś słusznego,

so when you've picked the paper bag

na przykład wybierzemy papierową torbę

or when you've bought a fuel-efficient car.

lub kupujecie samochód, który mało pali.

And environmental folklore is a really important thing

Folklor środowiskowy jest bardzo ważny,

because we're trying to do the right thing.

bo staramy się dobrze postępować.

But how do we know if we're actually

Ale skąd wiemy,

reducing the net environmental impacts

że naprawdę zmniejszamy szkodliwy wpływ na środowisko,

that our actions as individuals and as professionals

że nasze działania jako jednostek,

and as a society are actually having

i całego społeczeństwa

on the natural environment?

mają znaczenie dla środowiska?

So the thing about environmental folklore is

Folklor środowiskowy jest oparty na naszych doświadczeniach,

it tends to be based on our experiences,

the things we've heard from other people.

na tym, co usłyszeliśmy od innych.

It doesn't tend to be based on any scientific framework.

Nie musi być podbudowany żadnymi badaniami naukowymi.

And this is really hard, because we live

To trudne, bo żyjemy w niezwykle skomplikowanych systemach.

in incredibly complex systems.

We have the human systems

My, ludzie, mamy systemy komunikacji

of how we communicate and interrelate

i systemy wzajemnych relacji.

and have our whole constructed society,

Mamy uformowane całe społeczeństwo.

We have the industrial systems, which is essentially the entire economy,

Mamy systemy przemysłowe, obejmujące większość gospodarki.

and then all of that has to operate

A te wszystkie systemy muszą działać w obrębie większego,

within the biggest system,

and, I would argue, the most important,

powiedziałabym najważniejszego z nich,

the ecosystem.

czyli ekosystemu.

And you see, the choices that we make

Wybory, których dokonujemy jako jednostki,

as an individual,

but the choices that we make

wybory dokonywane niezależnie od naszego zajęcia,

in every single job that we have,

no matter how high or low you are in the pecking order,

nieważne na jakim szczeblu się znajdujemy,

has an impact on all of these systems.

mają wpływ na każdy system.

And the thing is that we have to find ways

Jeśli chcemy postawić na zrównoważony rozwój,

if we're actually going to address sustainability

musimy znaleźć sposoby

of interlocking those complex systems

na połączenie tych systemów

and making better choices that result

i na dokonywanie lepszych wyborów,

in net environmental gains.

które będą skutkować korzyściami dla środowiska.

What we need to do is we need to learn

Musimy nauczyć się

to do more with less.

robić więcej, mając mniej.

We have an increasing population,

Populacja rośnie,

and everybody likes their mobile phones,

każdy lubi swój telefon komórkowy,

especially in this situation here.

zwłaszcza na takiej konferencji, jak ta.

So we need to find innovative ways of solving some of these problems that we face.

Musimy znaleźć nowoczesne sposoby rozwiązywania problemów.

And that's where this process called life cycle thinking comes in.

I tutaj wkracza pojęcie cyklu życia.

So essentially, everything that is created

Wszytko, co zostało stworzone,

goes through a series of life cycle stages,

przechodzi przez pewne etapy swojego istnienia,

and we use this scientific process

a my używamy naukowego procesu,

called life cycle assessment,

nazwanego oceną cyklu życia,

or in America, you guys say life cycle analysis,

lub po angielsku "Life Cycle Assessment",

in order to have a clearer picture of how

aby otrzymać klarowny obraz

everything that we do in the technical part of those systems

tego, jak wszytko, co robimy pod względem technicznym,

affects the natural environment.

wpływa na środowisko naturalne.

So we go all the way back

Zaczynamy od etapu pozyskiwania surowców,

to the extraction of raw materials,

and then we look at manufacturing,

przyglądamy się produkcji,

we look at packaging and transportation,

pakowaniu, transportowi,

use, and end of life,

użyciu i zakończeniu życia.

and at every single one of these stages,

Na każdym z tych etapów

the things that we do

wszystko, co robimy,

have an interaction with the natural environment,

wchodzi w interakcję ze środowiskiem naturalnym,

and we can monitor how that interaction

a my sprawdzamy, czy ta interakcja

is actually affecting the systems and services

rzeczywiście oddziałuje na systemy i usługi,

that make life on Earth possible.

które umożliwiają życie na Ziemi.

And through doing this,

Poznaliśmy tak kilka fascynujących faktów

we've learned some absolutely fascinating things.

And we've busted a bunch of myths.

i obaliliśmy kilka mitów.

So to start with, there's a word that's used a lot.

Po pierwsze, jest pewien termin,

It's used a lot in marketing,

często używany w marketingu,

and it's used a lot, I think, in our conversation

oraz w kontekście zrównoważonego rozwoju.

when we're talking about sustainability,

and that's the word biodegradability.

Tym słowem jest biodegradacja.

Now biodegradability is a material property;

Biodegradowalność to cecha materiału.

it is not a definition of environmental benefits.

Nie jest ona gwarantem korzyści dla środowiska.

Allow me to explain.

Wyjaśnię to.

When something natural,

Kiedy coś naturalnego,

something that's made from a cellulose fiber

wykonanego z włókien celulozy,

like a piece of bread, even, or any food waste,

jak kawałek chleba, resztki jedzenia

or even a piece of paper,

lub nawet kawałek papieru,

when something natural ends up

znajdzie się w środowisku naturalnym,

in the natural environment, it degrades normally.

ulega normalnemu rozkładowi.

Its little carbon molecules that it stored up

Cząsteczki węgla składowane w takim materiale

as it was growing are naturally released

zostają uwolnione do atmosfery

back into the atmosphere as carbon dioxide,

jako dwutlenek węgla.

but this is a net situation.

Jednak to tylko uogólnienie.

Most natural things

Większość rzeczy

don't actually end up in nature.

nie kończy w środowisku naturalnym.

Most of the things, the waste that we produce, end up in landfill.

Odpady, które produkujemy, trafiają na wysypisko.

Landfill is a different environment.

Wysypisko jest innym środowiskiem.

In landfill, those same carbon molecules

Cząsteczki węgla rozkładają się tam w odmienny sposób,

degrade in a different way,

because a landfill is anaerobic.

w warunkach beztlenowych.

It's got no oxygen. It's tightly compacted and hot.

Nie ma tam tlenu, jest ciasno i gorąco.

Those same molecules, they become methane,

Te same cząsteczki stają się metanem,

and methane is a 25 times more potent

a metan jest 25 razy silniejszym gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla.

greenhouse gas than carbon dioxide.

So our old lettuces and products

Więc nasza stara sałata

that we have thrown out that are made

i produkty z biodegradowalnych materiałów,

out of biodegradable materials,

które wyrzuciliśmy,

if they end up in landfill,

jeśli skończą na wysypisku,

contribute to climate change.

przyczynią się do zmiany klimatu.

You see, there are facilities now

Są wprawdzie rozwiązania,

that can actually capture that methane

które wychwytują gaz i produkują energię, wykorzystując metan

and generate power,

displacing the need for fossil fuel power,

zamiast paliwa kopalne.

but we need to be smart about this.

Musimy jednak być ostrożni.

We need to identify how we can start to leverage

Musimy określić, jak wykorzystywać to, co już mamy

these types of things that are already happening

and start to design systems and services

i zacząć wymyślać systemy i usługi,

that alleviate these problems.

które złagodzą takie problemy.

Because right now, what people do is they turn around and they say,

Ludzie mówią teraz coś w tym stylu:

"Let's ban plastic bags. We'll give people paper

"Nie używajmy plastikowych toreb, ale papierowych,

because that is better for the environment."

to będzie lepsze dla środowiska".

But if you're throwing it in the bin,

Ale jeśli wyrzucicie ją do kosza,

and your local landfill facility

a wasze wysypisko jest zwykłym składowiskiem odpadów,

is just a normal one,

then we're having what's called a double negative.

sami sobie zaprzeczycie.

I'm a product designer by trade.

Z zawodu jestem product designerem.

I then did social science.

Skończyłam też socjologię.

And so I'm absolutely fascinated

Jestem totalnie zafascynowana

by consumer goods and how the consumer goods

dobrami konsumenckimi

that we have kind of become immune to

oraz tym, jak dobra, na które staliśmy się odporni,

that fill our lives

które nas otaczają,

have an impact on the natural environment.

mają wpływ na środowisko naturalne.

And these guys are, like, serial offenders,

Są jak seryjni przestępcy.

and I'm pretty sure everyone in this room

Jestem pewna, że każdy na tej sali ma lodówkę.

has a refrigerator.

Now America has this amazing ability

Amerykańskie lodówki ciągle rosną.

to keep growing refrigerators.

In the last few years, they've grown one cubic foot

W ciągu ostatnich kilku lat

on average, the standard size

rozmiar przeciętnej lodówki wzrósł o 0,02 metra sześciennego.

of a refrigerator.

And the problem is, they're so big now,

Jeżeli są tak duże,

it's easier for us to buy more food

to nam łatwiej kupować jedzenie,

that we can't eat or find.

które trudno zjeść lub znaleźć.

I mean, I have things at the back of my refrigerator

Z tyłu lodówki mam rzeczy,

that have been there for years, all right?

które leżą tam od lat.

And so what happens is, we waste more food.

Marnujemy więc więcej jedzenia.

And as I was just explaining, food waste is a problem.

Marnowanie jedzenia jest problemem.

In fact, here in the U.S., 40 percent

Tutaj, w USA,

of food purchased for the home is wasted.

40% kupowanego jedzenia jest wyrzucane.

Half of the world's produced food is wasted.

Marnuje się połowę żywności na świecie.

That's the latest U.N. stats. Up to half of the food.

To ostatnie statystyki ONZ.

It's insane. It's 1.3 billion tons of food per annum.

To szaleństwo, 1,3 miliarda ton jedzenia na rok.

Obwiniam o to lodówki,

And I blame it on the refrigerator,

well, especially in Western cultures,

zwłaszcza te na Zachodzie,

because it makes it easier.

bo one to ułatwiają.

I mean, there's a lot of complex systems going on here.

W grę wchodzi tu wiele złożonych systemów,

I don't want to make it so simplistic.

nie chcę aż tak tego upraszczać,

But the refrigerator is a serious contributor to this,

jednak udział lodówek jest ogromny,

and one of the features of it

a jednym z winowajców jest szuflada na owoce i warzywa.

is the crisper drawer.

You all got crisper drawers?

Macie taką?

The drawer that you put your lettuces in?

Szufladę, w której trzymacie sałatę?

Lettuces have a habit of going soggy

Ale w takiej szufladzie sałata często robi się miękka.

in the crisper drawers, don't they?

Yeah? Soggy lettuces?

Prawda?

In the U.K., this is such a problem

W Wielkiej Brytanii to tak duży problem,

that there was a government report a few years ago

że pojawił się na ten temat raport rządowy.

that actually said the second biggest offender

Stwierdzono, że drugą największą przyczyną marnowania jedzenia

of wasted food in the U.K. is the soggy lettuce.

jest rozmoknięta sałata.

It was called the Soggy Lettuce Report.

Nazwano go "Raportem rozmokniętej sałaty".

Okay? So this is a problem, people.

To jest problem.

These poor little lettuces are getting thrown out

Sałaty wyrzuca się na lewo i prawo,

left, right and center because the crisper drawers

bo szuflady zachowujące świeżość

are not designed to actually keep things crisp.

nie podtrzymują twardości liści.

Okay. You need a tight environment.

Potrzeba szczelnego środowiska,

You need, like, an airless environment

pozbawionego powietrza,

to prevent the degrading that would happen naturally.

aby zapobiec naturalnemu rozkładowi.

But the crisper drawers, they're just a drawer

A te szuflady są zwykłymi pojemnikami,

with a slightly better seal.

z trochę lepszą uszczelką.

Anyway, I'm clearly obsessed.

Mam obsesję na tym punkcie.

Don't ever invite me over because I'll just start going through your refrigerator

Nie zapraszajcie mnie do domu, bo od razu zajrzę do waszej lodówki

and looking at all sorts of things like that.

i przyjrzę się takim rzeczom.

But essentially, this is a big problem.

Problem jest poważny.

Because when we lose something like the lettuce from the system,

Jeżeli coś tracimy z naszego systemu, na przykład sałatę,

not only do we have that impact I just explained at the end of life,

nie tylko wywieramy na środowisko wpływ, o którym mówiłam.

but we actually have had to grow that lettuce.

Musimy też znowu wyhodować tę sałatę.

The life cycle impact of that lettuce is astronomical.

Wpływ jej cyklu życiowego jest potężny.

We've had to clear land.

Musimy oczyścić teren,

We've had to plant seeds, phosphorus,

zasadzić sadzonki,

użyć fosforu, nawozów, odżywek, wody, słońca.

fertilizers, nutrients, water, sunlight.

All of the embodied impacts in that lettuce

To wszystko w postaci sałaty jest potem wyrzucane z systemu,

get lost from the system,

which makes it a far bigger environmental impact

i wpływ na środowisko staje się większy

than the loss of the energy from the fridge.

niż wpływ strat energii przez lodówki.

So we need to design things like this far better

Musimy lepiej projektować takie rzeczy,

if we're going to start addressing serious environmental problems.

jeżeli chcemy uporać się z naszymi problemami.

We could start with the crisper drawer and the size.

Zacznijmy od tych szuflad i rozmiaru lodówki.

For those of you in the room who do design fridges,

Jeśli ktoś z was produkuje lodówki, pamiętajcie o tym.

that would be great.

The problem is, imagine if we

A gdyby przemyśleć to,

actually started to reconsider how we designed things.

jak projektujemy różne przedmioty?

So I look at the refrigerator as a sign of modernity,

Lodówka jest znakiem nowoczesności,

but we actually haven't really changed the design

a my nie zmieniliśmy zbytnio jej wyglądu od lat 50. XX wieku.

of them that much since the 1950s.

A little bit, but essentially they're still big boxes,

Może trochę, nadal jest to jednak duży, zimny pojemnik na jedzenie.

cold boxes that we store stuff in.

So imagine if we actually really started

Powinniśmy zacząć zajmować się takimi problemami

to identify these problems and use that

i wykorzystać to w celu tworzenia

as the foundation for finding innovative and elegant

innowacyjnych i eleganckich rozwiązań.

design solutions that will solve those problems.

This is design-led system change,

Jest to zmiana systemowa, którą rządzi projektowanie.

design dictating the way in which the system

To dzięki niemu system będzie mógł być bardziej zrównoważony.

can be far more sustainable.

Forty percent food waste is a major problem.

Marnowanie 40% żywności to wielki problem.

Imagine if we designed fridges that halved that.

A gdyby zaprojektować lodówki, które zmniejszą to o połowę?

Another item that I find fascinating

Inną ciekawą rzeczą jest czajnik elektryczny.

is the electric tea kettle,

which I found out that

Dowiedziałam się,

you don't do tea kettles in this country, really, do you?

że tutaj się ich nie wytwarza.

But that's really big in the U.K.

W Wielkiej Brytanii są wszechobecne.

Ninety-seven percent of households

97% gospodarstw domowych posiada tam czajnik elektryczny.

in the United Kingdom own an electric tea kettle.

So they're very popular.

Są bardzo popularne.

And, I mean, if I were to work with a design firm

Gdybym pracowała z firmą designerską,

or a designer, and they were designing one of these,

która zajmuje się takimi przedmiotami

and they wanted to do it eco,

i chciałaby, żeby były eko,

they'd usually ask me two things.

zapytaliby mnie o dwie rzeczy.

They'd say, "Leyla, how do I make it technically efficient?"

"Leyla, co zrobić, żeby to było wydajne?".

Because obviously energy's a problem with this product.

Energia jest w końcu ważna przy takich urządzeniach.

Or, "How do I make it green materials?

Albo: "Co zrobić,

żeby produkcję oprzeć na materiałach ekologicznych?"

How do I make the materials green

in the manufacturing?"

Would you ask me those questions?

Czy zadalibyście mi te pytania?

They seem logical, right? Yeah.

Brzmią logicznie, prawda?

Well I'd say, "You're looking at the wrong problems."

Odparłabym: "Skupiacie się na niewłaściwych kwestiach".

Because the problem is with use.

Problem tkwi w użytkowaniu.

It's with how people use the product.

W tym, jak ludzie tego używają.

Sixty-five percent of Brits

65% Brytyjczyków

admit to over-filling their kettle

przyznaje, że nalewa do czajnika za dużo wody,

when they only need one cup of tea.

robiąc tylko jedną herbatę.

All of this extra water that's being boiled

Reszta gotującej się wody też potrzebuje energii.

requires energy, and it's been calculated

Obliczono, że cała ta zbędna energia

that in one day of extra energy use

from boiling kettles

zużyta dziennie na jej gotowanie

is enough to light all of the streetlights

wystarczyłaby, aby oświetlić jednej nocy wszystkie ulice Anglii.

in England for a night.

But this is the thing.

(Sala) Wow!

I o to mi chodzi.

This is what I call a product-person failure.

To porażka produktu i jego użycia.

But we've got a product-system failure going on with these little guys,

Mamy też porażki wywołane przez system.

and they're so ubiquitous, you don't even notice they're there.

Są tak wszechobecne, że nawet ich nie zauważamy.

And this guy over here, though, he does. He's named Simon.

Ktoś je zauważa: to on, Simon.

Simon works for the national electricity company in the U.K.

Pracuje w Wielkiej Brytanii dla firmy zajmującej się elektrycznością.

He has a very important job of monitoring

Monitoruje on elektryczność w obrębie systemu,

all of the electricity coming into the system

to make sure there is enough

sprawdza, czy starczy prądu

so it powers everybody's homes.

i czy dotrze on do wszystkich domów.

He's also watching television.

Ogląda też telewizję.

The reason is because there's a unique

Dlatego, że w Wielkiej Brytanii

phenomenon that happens in the U.K.

dochodzi do niezwykłego zjawiska.

the moment that very popular TV shows end.

Kiedy kończy się jakiś popularny program

The minute the ad break comes on,

i zaczyna się pierwsza reklama,

this man has to rush

Simon musi w pośpiechu kupować energię od Francji,

to buy nuclear power from France,

because everybody turns their kettles on

bo wszyscy w jednej chwili włączają swoje czajniki.

at the same time.

(Laughter)

(Śmiech)

1.5 million kettles, seriously problematic.

1,5 miliona czajników - spory problem.

So imagine if you designed kettles,

A gdybyście wy projektowali czajniki,

you actually found a way to solve these system failures,

musielibyście znaleźć sposób na takie luki w systemie,

because this is a huge amount of pressure

bo są one dużym obciążeniem,

on the system,

just because the product hasn't thought about the problem

tylko dlatego, że projektanci nie pomyśleli o problemach,

that it's going to have when it exists in the world.

jakie spowoduje kiedyś taki produkt.

Now, I looked at a number of kettles available on the market,

Przyjrzałam się kilku czajnikom dostępnym na rynku

and found the minimum fill lines,

i sprawdzałam minimalną sugerowaną pojemność.

so the little piece of information that tells you

To wskaźnik, który mówi nam,

how much you need to put in there,

ile wody należy tam nalać.

was between two and a five-and-a-half cups of water

Wynosiła od pięciu do pięciu i pół filiżanki,

just to make one cup of tea.

a służy do zrobienia tylko jednej herbaty.

So this kettle here is an example of one where

Ten czajnik jest przykładem takiego,

it actually has two reservoirs.

który ma dwa zbiorniki.

One's a boiling chamber, and one's the water holder.

W jednym woda się gotuje, w drugim tylko stoi.

The user actually has to push that button

Trzeba przycisnąć ten guzik,

to get their hot water boiled,

aby zagotować wodę.

which means, because we're all lazy,

Ponieważ jesteśmy leniwi,

you only fill exactly what you need.

wlewamy tylko tyle, ile potrzebujemy.

And this is what I call behavior-changing products:

Mówię na to "produkty zmieniające nawyki".

products, systems or services

Produkty, systemy lub usługi,

that intervene and solve these problems up front.

które są po to, by rozwiązywać takie problemy.

Now, this is a technology arena,

To arena technologii,

so obviously these things are quite popular,

więc takie rzeczy są dosyć popularne.

but I think if we're going to keep

Myślę, że jeżeli nadal będziemy projektować,

designing, buying and using and throwing out

kupować, używać i wyrzucać

these kinds of products at the rate we currently do,

produkty w takim tempie jak dotychczas,

which is astronomically high,

czyli z astronomiczną prędkością...

there are seven billion people

Obecnie na Ziemi żyje siedem miliardów ludzi.

who live in the world right now.

There are six billion mobile phone subscriptions

W zeszłym roku było sześć miliardów

as of last year.

zarejestrowanych telefonów komórkowych.

Every single year, 1.5 billion mobile phones

Każdego roku 1,5 miliarda komórek

schodzi z linii produkcyjnej,

roll off production lines,

and some companies report their production rate

a według niektórych firm tempo ich produkcji

as being greater than the human birth rate.

jest większe niż tempo rodzenia się ludzi.

One hundred fifty-two million phones were thrown out in the U.S. last year;

W zeszłym roku w USA wyrzucono 152 milionów telefonów,

only 11 percent were recycled.

a recyklingowi poddano jedynie 11%.

I'm from Australia. We have a population of 22 million -- don't laugh --

Jestem z Australii. Nasza populacja to 22 miliony ludzi.

and it's been reported that 22 million phones

Według raportów 22 miliony telefonów leży na dnie szuflad.

are in people's drawers.

We need to find ways of solving the problems around this,

Musimy znaleźć rozwiązania dla takich problemów,

because these things are so complicated.

bo to bardzo skomplikowane sprawy.

They have so much locked up inside them.

Składa się na nie tak wiele.

Gold! Did you know that it's actually cheaper now

Złoto - czy wiecie, że teraz jest taniej

to get gold out of a ton of old mobile phones

otrzymać złoto z tony starych telefonów komórkowych

than it is out of a ton of gold ore?

niż z tony rudy złota?

There's a number of highly complex and valuable

Istnieje mnóstwo złożonych i cennych substancji

materials embodied inside these things,

uwięzionych we wnętrzu komórek.

so we need to find ways of encouraging disassembly,

Musimy znaleźć sposoby zachęcania do ich demontażu,

because this is otherwise what happens.

bo inaczej stanie się coś takiego.

This is a community in Ghana,

Oto społeczność w Ghanie.

and e-waste is reported, or electronic waste

E-odpady lub elektroniczne odpady,

is reported by the U.N.

według ONZ,

as being up to 50 million tons trafficked.

krążą po czarnym rynku w ilości 50 milionów ton.

This is how they get the gold

Ze względu na złoto i inne wartościowe materiały,

and the other valuable materials out.

They burn the electronic waste

elektroniczne odpady są spalane na otwartych przestrzeniach.

in open spaces.

These are communities, and this is happening all over the world.

Dzieje się tak na całym świecie.

And because we don't see the ramifications

Ponieważ nie widzimy skutków decyzji,

of the choices that we make as designers,

które podejmujemy jako projektanci,

as businesspeople, as consumers,

ludzie biznesu czy konsumenci,

then these kinds of externalities happen,

takie skrajności się zdarzają,

and these are people's lives.

a tu chodzi o ludzkie życie.

So we need to find smarter, more systems-based,

Musimy znaleźć mądrzejsze, obejmujące cały system,

innovative solutions to these problems,

innowacyjne rozwiązania,

jeżeli chcemy żyć w zrównoważony sposób.

if we're going to start to live sustainably within this world.

So imagine if, when you bought your mobile phone,

Wyobraźcie sobie, że kupujecie telefon,

your new one because you replaced your old one --

bo chcecie wymienić swój stary.

after 15 to 18 months is the average time

Ludzie robią to średnio co 15 do 18 miesięcy.

that people replace their phones, by the way —

so if we're going to keep this kind of expedient

Trzymamy się tego wygodnego sposobu wymiany telefonu,

mobile phone replacing, then we should

be looking at closing the loop on these systems.

a powinniśmy przyjrzeć się, jak działa system.

The people who produce these phones,

Ludzie, którzy produkują te telefony,

and some of which I'm sure are in the room right now,

niektórzy są pewnie na tej sali,

could potentially look at doing what we call closed-loop systems,

mogliby zainteresować się systemami zamkniętego obiegu

or product system services,

lub rozwiązaniami typu "product-service system".

so identifying that there is a market demand

Rozpoznać, że na istnieje popyt

and that market demand's not going to go anywhere,

i że ten popyt nie zniknie.

so you design the product to solve the problem.

I że można zaprojektować produkt, który rozwiąże ten problem.

Design for disassembly, design for light-weighting.

Projektujcie lżejsze rzeczy, nadające się do demontażu.

We heard some of those kinds of strategies

Niektóre z tych strategii

being used in the Tesla Motors car today.

są podobno używane przez Tesla Motors.

These kinds of approaches are not hard,

Takie podejście nie jest trudne,

but understanding the system

a poznanie działania systemu,

and then looking for viable, market-driven

a potem szukanie opłacalnej, rynkowej alternatywy dla potrzeb klientów,

consumer demand alternatives

is how we can start radically altering

to sposób, w jaki możemy zacząć zmieniać

the sustainability agenda,

program zrównoważonego rozwoju.

because I hate to break it to you all:

Z przykrością to obwieszczam:

Consumption is the biggest problem.

największy problem to konsumpcja,

But design is one of the best solutions.

ale najlepszym rozwiązaniem jest odpowiedni projekt.

These kinds of products are everywhere.

Tego typu produkty są wszędzie.

By identifying alternative ways of doing things,

Znajdując alternatywy,

we can actually start to innovate,

możemy rozpocząć innowacje,

and I say actually start to innovate.

prawdziwe innowacje.

I'm sure everyone in this room is very innovative.

Na pewno każdy z was jest nowatorski.

But in the regards to using sustainability

Co do stosowania zrównoważonego rozwoju

as a parameter, as a criteria

jako parametru lub kryterium realizacji

for fueling systems-based solutions,

rozwiązań obejmujących cały system,

because as I've just demonstrated with these simple products,

jak przed chwilą pokazałam, te proste produkty

they're participating in these major problems.

są częścią największych problemów.

So we need to look across the entire life

Musimy patrzeć na całe życie produktów, które używamy.

of the things that we do.

If you just had paper or plastic --

Plastik czy papier?

obviously reusable is far more beneficial --

Korzystniejsze będą rzeczy wielokrotnego użytku,

then the paper is worse,

papier jest więc gorszy,

and the paper is worse because it weighs

bo dużo waży,

four to 10 times more than the plastic,

4 do 10 razy więcej niż plastik.

and when we actually compare, from a life cycle perspective,

Kiedy porównamy papier i plastik pod kątem cyklu życia,

a kilo of plastic and a kilo of paper,

the paper is far better,

okaże się, że papier jest o wiele lepszy,

but the functionality of a plastic or a paper bag

ale funkcjonalność toreb

to carry your groceries home is not done with a kilo of each material.

nie zależy od wagi materiału,

It's done with a very small amount of plastic

ale od tego, że jest w nich trochę plastiku

and quite a lot more paper.

i sporo papieru.

Because functionality defines environmental impact,

To funkcjonalność definiuje wpływ na środowisko.

and I said earlier that the designers always ask me for the eco-materials.

Projektanci proszą mnie o materiały ekologiczne.

I say, there's only a few materials that you should completely avoid.

Mówię im, że tylko kilku trzeba unikać.

The rest of them, it's all about application,

Reszta zależy od zastosowania.

and at the end of the day, everything we design and produce in the economy

W końcu we wszystkim na rynku, co projektujemy i produkujemy

or buy as consumers is done so for function.

oraz kupujemy jako konsumenci

najważniejsze jest przeznaczenie.

We want something, therefore we buy it.

Chcemy czegoś, więc to kupujemy.

So breaking things back down and delivering

Analizując te problemy i dostarczając inteligentne rozwiązania,

smartly, elegantly, sophisticated solutions

that take into consideration the entire system

które uwzględniają cały system

and the entire life of the thing, everything,

i cykl życia przedmiotów,

all the way back to the extraction through to the end of life,

od powstania aż do końca,

we can start to actually find really innovative solutions.

możemy dopiero znaleźć innowacyjne rozwiązania.

And I'll just leave you with one very quick thing

Zostawię was z czymś,

that a designer said to me recently who I work with, a senior designer.

co powiedziała mi ostatnio pewna projektantka.

I said, "How come you're not doing sustainability? I know you know this."

Zapytałam czemu nie zajmuje się zrównoważonym rozwojem.

And he said, "Well, recently I pitched a sustainability project to a client,

Odparła: "Ostatnio przedstawiłam klientowi taki projekt.

and turned and he said to me,

Powiedział mi:

'I know it's going to cost less,

'Wiem, że to będzie mniej kosztować,

I know it's going to sell more,

i że więcej sprzedamy,

but we're not pioneers, because pioneers have arrows in their backs.'"

ale nie bądźmy pionierami, oni kończą ze strzałą w plecach".

I think we've got a roomful of pioneers,

Myślę, że jest tu mnóstwo pionierów.

and I hope there are far more pioneers out there, because we need to solve these problems.

Wierzę, że na świecie jest ich wiele, bo musimy rozwiązać te problemy.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)