Could fish social networks help us save coral reefs? | Mike Gil

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Who here is fascinated by life under the sea?

ဟောဒီက ဘယ်သူတွေများ ပင်လယ်ရေအောက်က ဘဝကို စိတ်ဝင်စားလဲ။

Fantastic.

ကောင်းလိုက်တာဗျာ။

Now, what did we just do?

ကဲ ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်ခဲ့လဲ။

Let's dissect this for a second.

ခဏလောက် ဒါကို စိတ်ဖြာလိုက်ရအောင်။

The simple action of an individual raising a hand

လက်ထောင်နေသူတစ်ဦးချင်းရဲ့ ရိုးရိုးလေး လုပ်ဆောင်မှုက

led many others to do the same.

အခြားသူတွေကို အလားတူလုပ်ဖြစ်စေပါတယ်။

Now, it's true that when individuals in a social network

ကဲ လူမှု ကွန်ရက်တစ်ခုထဲက တစ်ဦးချင်းတွေဟာ

have common priorities,

တူညီတဲ့ ဦးစားပေးမှုတွေရှိတဲ့အခါ

it's often beneficial to copy one another.

မကြာခဏတော့ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး တုပရင် အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်တာ အမှန်ပါ။

Think back to grade school and dressing like the cool kids made you "cool."

ကျောင်းကိုပြန်ပြီး၊ "မိုက်တယ်"လို့ ဆိုတဲ အမိုက်စားကလေးတွေလို ဝတ်တာ ပြန်တွေးပါ။

But copying behavior is also common in wild animals.

ဒါပေမဲ့ အပြုအမူကို တုပခြင်းဟာ တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်တွေမှာလည်း ဖြစ်နေကျပါ။

For example, some birds copy the alarm calls of other birds

ဥပမာ တစ်ချို့ငှက်တွေဟာ ငှက်ရဲတွေ ချဉ်းကပ်လာနေပြီဆိုတဲ့ သတင်းဖြန့်ပေးဖို့

to spread information about approaching predators.

အခြားငှက်တွေရဲ့ သတိပေး ခေါ်သံတွေကို တုပတယ်။

But could copying behavior in wild animals

ဒါပေမဲ့ တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ အပြုအမူ တုပခြင်းဟာ

affect entire ecosystems that we humans depend on?

လူသားတွေ တည်မှီနေတဲ့ ဂေဟစနစ်တစ်ခုလုံးကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်လား။

I was led to this question while studying coral reefs,

သန္တာကျောက်တန်းတွေ လေ့လာရင်း ဒီမေးခွန်းဆီခေါ်သွားတယ်။

which support millions of people through fisheries and tourism

ဟောဒီ အာဖရိကနဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေကနေ

here in Africa and around the world.

လူသန်းများစွားကို ပံ့ပိုးပေးတာတေွပါ။

But coral reefs depend on fish

ဒါပေမဲ့ သန္တာကျောက်တန်းတွေက မှော်ပင်ကိုစားရင်း

that perform a critical job by eating algae.

အရေးပါတဲ့ အလုပ်ကို လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ငါးတွေကို တည်မှီပါတယ်။

Because if left unchecked,

အကြောင်းက မစစ်မဆေးပဲထားရင်

these algae can kill coral and take over entire coral reefs,

မှော်ပင်တွေက သန္တာကောင်တွေကို သတ်ပြီး သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုလုံး လွှမ်းနိုင်လို့ပါ

a costly change that is difficult or impossible to reverse.

ပြန်ထိန်းသိမ်းဖို့က ခက်ခဲတဲ့ (သို့) မဖြစ်နိုင်တဲ့ စရိတ်ကြီးတဲ့ ပြောင်းလဲမှုပါ။

So to understand how fish may prevent this,

ဒီတော့ ငါးတွေ ဒါကို ဘယ်လို တားဆီးနိုင်တာ နားလည်ဖို့

I spy on them

ငါးတွေ မှော်ပင် စားနေတုန်း

while they're eating algae,

ကျွန်တော် စောင့်ကြည့်ပါတယ်။

which can be difficult for them to do

သားရဲတွေနဲ့ ထိတွေ့ရတဲ့ ကျောက်တန်းရဲ့

in open parts of the reef exposed to predators,

ဟင်းလင်းပွင့်နေတဲ့ အပိုင်းတွေမှာ စားဖို့က ငါးတွေအတွက် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။

some of which, on rare occasion,

ကြုံတောင့်ကြုံခဲ ကာလမှာ တစ်ချို့ဟာ

appear to realize I'm watching them.

သူတို့ကို စောင့်ကြည့်နေမှန်း သိပုံရတယ်ဗျ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So clearly, clearly, for reef fish,

ဒီတော့ ရှင်းနေတာက ကျောက်တန်းငါးတွေအတွက်

dining out can be scary.

ညစာထွက်စားတာက ကြောက်စရာပါ။


But I wanted to understand how these fish do their job

ဒါပေမဲ့ ဘေးများတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ ငါးတွေ အလုပ်လုပ်ပုံ

in risky situations.

ကျွန်တော် နားလည်ချင်တယ်။

So my colleagues and I put massive video camera stands

ဒီတော့ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ဖော်တွေဟာ မှော်ပင် အများကြီးထွက်ပေမဲ့

in a coral reef

သားရဲတွေနဲ့ ထိတွေ့မှုရှိတဲ့

to remotely monitor entire feeding grounds

စားကျက်တွေအားလုံးကို အဝေးကနေ ကြည့်ဖို့

that produce a lot of algae

ဧရာမ ဗီဒီယိုကင်မရာစင်တွေကို

but are exposed to predators.

သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုထဲမှာ ထောင်ပါတယ်။

And this perspective from above

အပေါ်ဘက်က ဒီမြင်ကွင်းက

shows us the feeding behavior and precise movements

များစွာသော ငါးအမျိုးမျိုးရဲ့ စားတဲ့ အပြုအမူနဲ့ တိကျတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို

of many different fish,

ကျွန်တော်တို့ကို ပြသပါတယ်။

shown here with colored dots.

အရောင်ပါ အစက်တွေနဲ့ ပြထားတယ်။

And by analyzing thousands of fish movements

စားကျက်တစ်ခုမှ တစ်ခု ထောင်ချီတဲ့ ငါးတွရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို

to and from feeding grounds,

သရုပ်ခွဲခြင်းအားဖြင့်

we discovered a pattern.

ပုံစံတစ်ခုကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

These fish, despite being from different species

ဒီငါးတွေဟာ မျိုးစိပ်မျိုးစုံကလာပြီး

and not swimming in schools,

အုပ်စုလိုက် ရေမကူးကြပေမဲ့

were copying one another,

တစ်ကောင်ကို တစ်ကောင် တုပနေပါတယ်၊

such that one fish entering these dangerous feeding grounds

အန္တရာယ်ရှိတဲ့ စားကျက်တွေထဲကို ငါးတစ်ကောင်ဝင်လာတာကို

could lead many others to do the same.

များစွာသော အခြားငါးတွေ အလားတူ လုပ်စေနိုင်တာမျိုး။

And fish stayed for longer and ate more algae

ပိုများတဲ့ ငါးတွေရဲ့ ဝန်းရံတာခံရတဲ့အခါ

when they were surrounded by more feeding fish.

ငါးတွေဟာ ပိုကြာကြာနေပြီး မှော်ပင်တွေ ပိုစားကြတယ်။

Now, this could be happening

ကဲ ဒါဖြစ်နေနိုင်တဲ့အကြောင်းက

because even simple movements by individual fish

ငါးတစ်ကောင်ချင်းရဲ့ ရိုးရိုး လှုပ်ရှားမှုလေးတွေကတောင်

can inadvertently communicate vital information.

အဓိကကျတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကို အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်တာကိုပါ။

For example, if even one fish sees a predator and flees,

ဥပမာ၊ ငါးတစ်ကောင်က သားရဲကို မြင်လို့ ထွက်ပြေးတယ်ဆိုတာတောင်

this can alert many others to danger.

ဒါက အခြားငါးများစွာကို အန္တရာယ်ကို သတိပေးနိုင်ပါတယ်။

And a fish safely entering feeding grounds can show others that the coast is clear.

တစ်ကောင် စားကျက်ဆီ ဘေးကင်းစွာ ဝင်တာက အခြား ငါးတွေကို ဘေးကင်းတယ်လို့ ပြနိုင်တာပါ

So it turns out that even when these fish are different species,

ဒီတော့ ဖြစ်သွားတာက ဒီငါးတွေဟာ မျိုးစိတ်တွေ ကွဲပြားနေချိန်မှာတောင်

they are connected within social networks

ဘယ်အချိန်မှာ စားဖို့ ဘေးကင်းတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကို ထောက်ပံ့တဲ့

which can provide information on when it's safe to eat.

အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေအတွင်းမှာ ဆက်သွယ်မှုရှိပါတယ်။

And our analyses indicate that fish simply copying other fish in their social network

ကျွန်တော်တို့ရဲ စိစစ်ချက်တွေက ဖော်ပြတာက ငါးတွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေမှာ

could account for over 60 percent of the algae eaten by the fish community,

အခြားငါးတွေကို တုပတာသက်သက်ဟာ ငါးအစု စားတဲ့ မှော်ပင် ၆၀ % စာရင်းရှိကာ

and thus could be critical to the flow of energy and resources

ဒီနည်းနဲ့ သန္တာကျောက်တန်း ဂေဟစနစ်တွေက စွမ်းအင်နဲ့ အရင်းအမြစ်စီးဆင်းမှုအတွက်

through coral reef ecosystems.

အရေးပါနိုင်ပါတယ်။

But these findings also suggest that overfishing,

ဒီတွေ့ရှိမှုတွေက သန္တာကျောက်တန်းတွေမှာ ဖြစ်နေကျ ပြဿနာ

a common problem in coral reefs,

အလွန်အကျွံ ငါးဖမ်းခြင်းကိုပါ ညွှန်ပြပါတယ်

not only removes fish,

ငါးတွေကို ဖယ်ရှားတာတင်မက

but it could break up the social network of remaining fish,

ကျန်နေတဲ့ ငါးတွေရဲ့ အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေကိုပါ အဆုံးသတ်နိုင်တာပါ။

which may hide more and eat less algae

ဒါက ပိုကွယ်သွားကာ မှော်ပင်တွေကို စားတာနည်းသွားနိုင်ပါတယ်။

because they're missing critical information.

အကြောင်းက အရေးပါတဲ့ သတင်း အချက်အလက် ပျောက်နေလို့ပါ။

And this would make coral reefs more vulnerable than we currently predict.

ဒါလောလောဆယ် ကျွန်တော်တို့ ခန့်မှန်းတာထက် သန္တာကျောက်တန်းတွေကိုပို ထိခိုက်စေလိမ့်မယ်

So remarkably, fish social networks

ဒီတော့ ထူးခြားစွာပဲ ငါးအစုအဝေးကွန်ရက်တွေက

allow the actions of one to spread to many

တစ်ကောင်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အများဆီ ပျံ့နှံ့စေပြီး

and could affect entire coral reefs,

သန်းချီတဲ့ ကျွန်တော်တို့ကို ကျွေးမွေးကာ

which feed millions of us

အားလုံးအတွက် ကမ္ဘာ့ စီးပွားရေးကို ထောက်ပံ့တဲ့့

and support the global economy

သန္တာကျောက်တန်းအားလုံးကို

for all of us.

သက်ရောက်စေနိုင်တာပါ။

Now, our discovery points us towards better ways

ကျွန်တော်တို့တွေ့ရှိမှုက သန္တာကျောက်တန်းတွေ

to sustainably manage coral reefs,

အရှည် စီမံဖို့ ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို

but it also shows us,

ညွှန်ပြတာတင်မက ပြသ​ေးတာက

we humans are not just affected by the actions of other humans,

ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေဟာ အခြားလူသားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေတင်မက

but we could be affected by the actions of individual fish

ဝေးလံတဲ့ သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုက ငါးတွေရဲ့ ရိုးရိုးလေး တုပတဲ့

on a distant coral reef

အပြုအမူက တစ်ကောင်ချင်းစီရဲ့

through their simple copying behavior.

သက်ရောက်တာခံရတာကုိပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)