Could fish social networks help us save coral reefs? | Mike Gil

Translator: Anh Phạm Reviewer: Nhu PHAM

Who here is fascinated by life under the sea?

Ai ở đây say mê bởi thế giới dưới đại dương nào?

Fantastic.

Tuyệt vời!

Now, what did we just do?

Chúng ta vừa làm gì? Hãy cùng phân tích một chút.

Let's dissect this for a second.

The simple action of an individual raising a hand

Một hành động đơn giản như khi ai đó giơ tay

led many others to do the same.

có thể khiến rất nhiều người khác cũng làm theo.

Now, it's true that when individuals in a social network

Điều đó đúng khi những cá thể trong xã hội có chung mối quan tâm,

have common priorities,

it's often beneficial to copy one another.

thường thì sẽ có lợi nếu bắt chước lẫn nhau.

Think back to grade school and dressing like the cool kids made you "cool."

Giống như hồi bé, mặc giống những đứa sành điệu cũng khiến bạn trông sành điệu.

But copying behavior is also common in wild animals.

Việc bắt chước hành vi cũng rất phổ biến với động vật hoang dã.

For example, some birds copy the alarm calls of other birds

Ví dụ, một số loài chim bắt chước tiếng kêu báo hiệu của loài khác

to spread information about approaching predators.

để báo hiệu kẻ săn mồi đang đến.

But could copying behavior in wild animals

Nhưng liệu việc sao chép hành vi của động vật hoang dã

affect entire ecosystems that we humans depend on?

có ảnh hưởng đến toàn hệ sinh thái mà con người phụ thuộc?

I was led to this question while studying coral reefs,

Tôi tự hỏi điều này khi nghiên cứu về rặng san hô,

which support millions of people through fisheries and tourism

những rặng san hô giúp hàng triệu người

đánh bắt và làm du lịch tại đây, Châu Phi và khắp thế giới.

here in Africa and around the world.

But coral reefs depend on fish

Nhưng rặng san hô phụ thuộc vào cá.

that perform a critical job by eating algae.

Những loài cá làm công việc quan trọng là ăn tảo.

Because if left unchecked,

Không có chúng, những loại tảo này sẽ giết chết và chiếm toàn bộ rặng san hô,

these algae can kill coral and take over entire coral reefs,

a costly change that is difficult or impossible to reverse.

Một tổn thất đắt giá mà khó hoặc không thể đảo ngược.

Vậy nên, để hiểu làm thế nào loài cá ngăn được việc này,

So to understand how fish may prevent this,

I spy on them

tôi theo dõi khi chúng đang ăn tảo,

while they're eating algae,

which can be difficult for them to do

ở những khoảng hở của rặng san hô nơi dễ bị kẻ thù phát hiện.

in open parts of the reef exposed to predators,

some of which, on rare occasion,

Và một số thì, có lúc, có vẻ nhận ra mình bị theo dõi.

appear to realize I'm watching them.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Vậy nên, rõ ràng là, với những loài cá ở rặng san hô,

So clearly, clearly, for reef fish,

dining out can be scary.

việc kiếm ăn có thể rất đáng sợ.

But I wanted to understand how these fish do their job

Nhưng tôi muốn hiểu chúng làm việc này như thế nào

in risky situations.

trong những tình huống hiểm nguy.

So my colleagues and I put massive video camera stands

Vậy nên, tôi và đồng nghiệp đã dựng một dàn máy quay lớn ở một rặng san hô

in a coral reef

to remotely monitor entire feeding grounds

để quan sát toàn bộ bãi kiếm ăn từ xa.

that produce a lot of algae

Những bãi kiếm ăn có nhiều tảo nhưng phải đối diện với những kẻ săn mồi.

but are exposed to predators.

And this perspective from above

Góc nhìn từ trên xuống

shows us the feeding behavior and precise movements

cho ta thấy hành vi kiếm ăn và chuyển động chính xác

of many different fish,

của các loài cá, được thể hiện bằng những chấm màu.

shown here with colored dots.

And by analyzing thousands of fish movements

Bằng việc phân tích hàng ngàn cử động của cá từ bãi kiếm ăn,

to and from feeding grounds,

we discovered a pattern.

chúng tôi nhận thấy một thói quen:

These fish, despite being from different species

Những chú cá này, dù khác loài

and not swimming in schools,

và không bơi thành đàn, vẫn bắt chước nhau.

were copying one another,

such that one fish entering these dangerous feeding grounds

Việc một con cá bơi vào bãi kiếm ăn nguy hiểm này

could lead many others to do the same.

có thể khiến nhiều con khác làm điều tương tự.

And fish stayed for longer and ate more algae

Vàchúng ở lại lâu hơn và ăn nhiều tảo hơn

when they were surrounded by more feeding fish.

khi được bao quanh bởi nhiều cá hơn.

Now, this could be happening

Điều này xảy ra

because even simple movements by individual fish

bởi kể cả hành động đơn giản nhất của một chú cá

can inadvertently communicate vital information.

cũng có thể tình cờ truyền đạt thông tin quan trọng.

For example, if even one fish sees a predator and flees,

Ví dụ, chỉ cần một con cá nhìn thấy kẻ săn mồi và trốn đi,

this can alert many others to danger.

những con khác cũng được cảnh báo.

And a fish safely entering feeding grounds can show others that the coast is clear.

Và việc một con cá vào bãi an toàn giúp con khác thấy rằng bãi này an toàn.

So it turns out that even when these fish are different species,

Vậy nên, kể cả khi không cùng loài,

they are connected within social networks

những chú cá này vẫn có liên kết cộng đồng,

which can provide information on when it's safe to eat.

cung cấp cho chúng thông tin rằng lúc nào đủ an toàn để kiếm ăn.

And our analyses indicate that fish simply copying other fish in their social network

Phân tích của chúng tôi cho thấy việc cá làm theo con khác trong cộng đồng

could account for over 60 percent of the algae eaten by the fish community,

có thể góp phần ăn hết hơn 60% lượng tảo.

and thus could be critical to the flow of energy and resources

Và do đó, rất quan trọng đối với luồng năng lượng và nguồn lực

through coral reef ecosystems.

qua hệ sinh thái rặng san hô.

But these findings also suggest that overfishing,

Phát hiện này cũng cho thấy việc đánh bắt cá quá mức,

a common problem in coral reefs,

một vấn đề phổ biến ở các rặng san hô,

not only removes fish,

không chỉ lấy đi cá, mà còn phá hoại liên kết xã hội của những con còn lại,

but it could break up the social network of remaining fish,

which may hide more and eat less algae

khiến chúng trốn tránh nhiều hơn và ăn ít tảo hơn

because they're missing critical information.

vì không có được những thông tin quan trọng.

And this would make coral reefs more vulnerable than we currently predict.

Và điều này sẽ khiến những rặng san hô dễ bị tổn hại hơn mức dự đoán.

Vậy nên, một cách kỳ diệu, liên kết xã hội của loài cá

So remarkably, fish social networks

allow the actions of one to spread to many

cho phép hành động của một cá thể lan rộng đến nhiều con khác,

and could affect entire coral reefs,

ảnh hưởng đến cả rặng san hô, nuôi sống hàng triệu người chúng ta

which feed millions of us

and support the global economy

và hỗ trợ nền kinh tế thế giới cho tất cả chúng ta.

for all of us.

Phát hiện này hướng ta đến những cách tốt hơn

Now, our discovery points us towards better ways

để quản lý rặng san hô một cách bền vững.

to sustainably manage coral reefs,

but it also shows us,

Nhưng cũng cho thấy, loài người chúng ta

we humans are not just affected by the actions of other humans,

không chỉ bị ảnh hưởng bởi những cá nhân khác,

but we could be affected by the actions of individual fish

mà còn bởi hành vi của một con cá ở một rặng san hô xa xôi

on a distant coral reef

through their simple copying behavior.

thông quan hành vi bắt chước của chúng.

Thank you.

Xin cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)