Stefan Sagmeister: The power of time off

Translator: Zoran Blazevski Reviewer: Dragan Bocevski

I run a design studio in New York.

Раководам со студио за дизајн во Њу Јорк.

Every seven years, I close it for one year

Секои седум години го затворам на една година

to pursue

за да изведам

some little experiments, things that

некои мали експерименти, работи кои

are always difficult to accomplish

е тешко да се завршат

during the regular working year.

за време на регуларната работна година.

In that year, we are not available

Во таа година ние не сме достапни

for any of our clients.

за било кој наш клиент.

We are totally closed.

Комплетно затвораме.

And as you can imagine,

И како што може да замислите,

it is a lovely and very energetic time.

тоа е убав период исполнет со енергија.

I originally had opened the studio in New York

На почетокот го отворив студиото во Њу Јорк

to combine my two loves, music and design.

за да ги спојам моите две љубови, музиката и дизајнот.

And we created videos and packaging

И креиравме видеа и пакувања

for many musicians that you know,

за многу мизичари кои ги познавате.

and for even more that you've never heard of.

Па и за такви за кои не сте чуле.

As I realized, just like with many many things in my life

Сфатив дека, како и со другите работи во животот

that I actually love,

што ги сакав,

I adapt to it.

се навикнав на нив.

And I get, over time, bored by them.

И со време, ми станаа здодевни.

And for sure, in our case,

И се разбира, во нашиот случај,

our work started to look the same.

она што го правевме личеше едно на друго.

You see here a glass eye in a die cut of a book.

Гледате тука стаклено око во вдлабнување на книга.

Quite the similar idea, then, a perfume packaged

Идејата се повторува потоа и со спакуван парфем

in a book, in a die cut.

во вдлабнување на книга.

So I decided to close it down for one year.

Затоа одлучив да го затвориме студиото на една година.

Also is the knowledge that

Исто така, знаеме дека

right now we spend about

сега трошиме околу

in the first 25 years of our lives learning,

25 години од нашиот живот во учење.

then there is another 40 years

Потоа имаме околу 40 години

that's really reserved for working.

резервирани за работење.

And then tacked on at the end of it

И потоа продолжуваме со

are about 15 years for retirement.

уште околу 15 години пензија.

And I thought it might be helpful

И, си помислив дека може да е добро

to basically cut off five of those retirement years

едноставно да земеме пет години од пензијата

and intersperse them in between those working years.

и да ги распределиме помеѓу годините од работниот век.

(Applause)

(Аплауз)

That's clearly enjoyable for myself.

Секако тоа беше уживање за мене.

But probably even more important is

Но можеби уште поважно е тоа

that the work that comes out of these years

дека делата што произлегоа од овие години

flows back into the company

се слеваат назад во компанијата,

and into society at large,

и во општеството пошироко,

rather than just benefiting a grandchild or two.

наместо да се во полза само на едно или две внучиња.

There is a fellow TEDster who spoke two years ago,

Пријателот ТЕДовец кој зборуваше пред две години,

Jonathan Haidt,

Џонатан Хајт,

who defined his work into three different levels.

кој ја дефинираше својата работа на три различни нивоа.

And they rang very true for me.

За мене тоа звучи многу прифатливо.

I can see my work as a job. I do it for money.

Она што го правам го гледам како работа. Го правам тоа за пари.

I likely already look forward to the weekend on Thursdays.

Веројатно веќе почнувам да мислам на викендот уште од четврток.

And I probably will need a hobby as a leveling mechanism.

И веројатно ќе ми треба хоби како механизам за наоѓање баланс.

In a career I'm definitely more engaged.

Во кариерата сум дефинитивно повеќе ангажиран

But at the same time, there will be periods when I think

Но во исто време ќе има периоди кога ќе мислам

is all that really hard work really worth my while?

дали целата оваа напорна работа вреди за „изгубеното“ време.

While in the third one, in the calling,

Додека во третиот, во професијата

very much likely I would do it also

сосема веројатно дека би го правел така

if I wouldn't be financially compensated for it.

дури и кога би немал финансиска компанзација за тоа.

I am not a religious person myself,

Јас не сум религиозна личност,

but I did look for nature.

но ја набљудувам природата.

I had spent my first sabbatical in New York City.

Мојата прва слободна година ја поминав во Њу Јорк.

Looked for something different for the second one.

Но, барав нешто поинакво за втората.

Europe and the U.S. didn't really feel enticing

Европа и Америка не ми изгледаа многу привлечни

because I knew them too well. So Asia it was.

затоа што ги познавав многу добро, Значи Азија беше изборот.

The most beautiful landscapes I had seen in Asia

Најубавите пејсажи кои ги имав видено во Азија

were Sri Lanka and Bali.

беа во Шри Ланка и Бали.

Sri Lanka still had the civil war going on, so Bali it was.

Во Шри Ланка сеуште имаше граѓанска војна. И, го избрав Бали.

It's a wonderful, very craft-oriented society.

Тоа е прекрасно, многу занаетчиски ориентирано општество.

I arrived there in September 2008,

Таму пристигнав во Септември 2008-ма,

and pretty much started to work right away.

и скоро веднаш почнав да работам.

There is wonderful inspiration coming from the area itself.

Прекрасна инспирација доаѓа од самата околина.

However the first thing that I needed was

Но прва работа која ми требаше беше

mosquito repellent typography

типографија против комарци

because they were definitely around heavily.

бидејќи навистина ги имаше премногу.

And then I needed some sort of way

А потоа ми требаше некој начин

to be able to get back to all the wild dogs

да се вратам на сите диви кучиња

that surround my house,

кои ми ја опкружуваа куќата

and attacked me during my morning walks.

и ме напаѓаа за време на моите утрински прошетки.

So we created this series of 99 portraits on tee shirts.

Така ја направивме оваа серија од 99 портрети на маици.

Every single dog on one tee shirt.

Различно куче на секоја маица.

As a little retaliation

Како мала одмазда

with a just ever so slightly menacing message

со една малку заканувачка порака

(Laughter)

(Смеа)

on the back of the shirt.

на позадината на маицата. (Толку многу кучиња - толку малку рецепти!)

(Laughter)

(Смеа)

Just before I left New York

Пред да го напуштам Њу Јорк

I decided I could actually renovate my studio.

мислев дека треба да го реновирам студиото.

And then just leave it all to them.

А потоа да им го оставам.

And I don't have to do anything.

и да не правам ништо.

So I looked for furniture.

Побарав мебел.

And it turned out that

И, се испостави дека

all the furniture that I really liked,

мебелот што навистина ми се допаѓаше,

I couldn't afford.

беше прескап.

And all the stuff I could afford, I didn't like.

А она што можев да го купам - не ми се допаѓаше.

So one of the things that we pursued in Bali

Така една од работите ки ги баравме на Бали

was pieces of furniture.

беа парчиња мебел.

This one, of course, still works with the wild dogs.

Ова секако, сеуште има врска со дивите кучиња.

It's not quite finished yet.

Тоа сеуште не го завршив.

And I think by the time this lamp came about,

И мислам дека откако ја најдов оваа лампа,

(Laughter)

(Смеа)

I had finally made peace with those dogs.

конечно склучив мир со кучињата.

(Laughter)

(Смеа)

Then there is a coffee table. I also did a coffee table.

Потоа има една масичка. И јас направив масичка.

It's called Be Here Now.

Се вика: "Биди тука сега."

It includes 330 compasses.

Се состои од 330 компаси.

And we had custom espresso cups made

И имаме и посебно изработени шољи за еспресо

that hide a magnet inside,

во кои е скриен магнет,

and make those compasses go crazy,

кој ги излудува компасите,

always centering on them.

секогаш кога ќе биде над нив.

Then this is a fairly talkative, verbose kind of chair.

Потоа овој говорлив, зборлест тип на столица.

I also started meditating for the first time in my life in Bali.

Исто така, на Бали за првпат во животот започнав да медитирам.

And at the same time, I'm extremely aware

А во истовреме, многу ми е јасно

how boring it is to hear about other people's happinesses.

колку е досадно да слушаш за среќата на другите луѓе.

So I will not really go too far into it.

Затоа нема да навлегувам премногу во тоа.

Many of you will know this TEDster,

Многумина од вас ќе го препознаат овој ТЕДовец

Danny Gilbert, whose book, actually,

Дени Гилберт, чија книга, всушност,

I got it through the TED book club.

ја добив преку ТЕД клубот на книги.

I think it took me four years

Мислам дека ми беа потребни четири години

to finally read it, while on sabbatical.

за конечно да ја дочитам, додека имав слободна година (сабатикал).

And I was pleased to see

И ми беше драго да видам

that he actually wrote the book while he was on sabbatical.

дека тој всушност ја напишал книгата додека самиот имал сабатикал.

And I'll show you a couple of people

Ќе ви покажам неколку луѓе

that did well by pursuing sabbaticals.

кои добро го искористиле својот сабатикал.

This is Ferran Adria. Many people think

Ова е Фернан Адриа. Многумина мислат

he is right now the best chef in the world

дека тој е најдобриот готвач во светот

with his restaurant north of Barcelona, El Bulli.

со своите ресторани северно од Барцелона, елБули.

His restaurant is open seven months every year.

Неговиот ресторант е отворен седум месеци во годината.

He closes it down for five months

Тој затвора по пет месеци

to experiment with a full kitchen staff.

за да експериментира со целиот тим.

His latest numbers are fairly impressive.

Неговите последни бројки се навистина импресивни.

He can seat, throughout the year,

Може да угости, во текот на годината,

he can seat 8,000 people.

може да угости 8,000 луѓе.

And he has 2.2 million requests for reservations.

А има 2,2 милиони барања за резервации.

If I look at my cycle, seven years, one year sabbatical,

Ако погледнам во мојот циклус, седум години па една година сабатикал,

it's 12.5 percent of my time.

тоа е 12.5 проценти од моето време,

And if I look at companies that are actually more successful than mine,

И ако погледнам во компаниите кои се поуспешни од мојата,

3M since the 1930s

компанијата 3М, уште од 1930г.

is giving all their engineers

им дава на своите инженери

15 percent to pursue whatever they want.

15 проценти од времето да го користат како што сакаат.

There is some good successes.

Имаа добар успех.

Scotch tape came out of this program,

Скоч лентите произлегоа од оваа програма,

as well as Art Fry developed

а Арт Фрај ги направи

sticky notes from during his personal time for 3M.

лепливите ливчиња за забелешки во тоа време во 3М.

Google, of course, very famously

Гугл, се разбира, многу познат

gives 20 percent for their software engineers

дава 20 проценти од времето на своите инженери

to pursue their own personal projects.

да го користат за сопствени проекти.

Anybody in here has actually ever conducted a sabbatical?

Дали некој тука користел сабатикал?

That's about five percent of everybody.

Ова е околу 5 проценти од присутните.

So I'm not sure if you saw your neighbor putting their hand up.

Па не сум сигурен дали видовте некој околу вас да крене рака.

Talk to them about if it was successful or not.

Разговарајте со нив, дали им бил успешен или не.

I've found that

Јас открив дека

finding out about what I'm going to like in the future,

за да откријам што ќе ми се допаѓа во иднина,

my very best way is to talk to people

најдобро е да зборувам со луѓето

who have actually done it

кои веќе тоа го направиле

much better than myself envisioning it.

- многу подобро отколку јас да замислувам.

When I had the idea of doing one,

Кога добив идеја да направам еден сабатикал,

the process was I made the decision and I put it into my daily planner book.

одлучив и тоа го ставив во мојот планер.

And then I told as many, many people as I possibly could about it

Потоа кажував за ова на што повеќе луѓе

so that there was no way that I could chicken out later on.

за да неможам после кукавички да се откажам.

(Laughter)

(Смеа)

In the beginning, on the first sabbatical,

На почетокот, на првиот сабатикал,

it was rather disastrous.

беше катастрофално.

I had thought that I should do this without any plan,

Мислев дека тоа можам да го направам без никаков план,

that this vacuum of time somehow would

дека тој временски вакуум некако ќе

be wonderful and enticing

биде прекрасен и привлечен

for idea generation. It was not.

за генерирање нови идеи. Но не беше.

I just, without a plan, I just reacted

Јас само реагирав, без план, само реагирав

to little requests, not work requests,

на ситни барања, не во врска со работата,

those I all said no to, but other little requests.

на тие им реков не, туку обични ситни барања.

Sending mail to Japanese design magazines and things like that.

Праќање меил до јапонски магазин за дизајн и такви слични нешта.

So I became my own intern.

Така си станав стажист сам на себе.

(Laughter)

(Смеа)

And I very quickly

И многу брзо

made a list of the things I was interested in,

направив листа на работи кои ме интересираа,

put them in a hierarchy, divided them into chunks of time

ги подредив по хиерархија, ги поделив во временски периоди

and then made a plan, very much like in grade school.

и потоа направив план, многу слично како за на училиште.

What does it say here? Monday, 8 to 9: story writing;

Што пишуваше во планот? Понеделник од осум до девет: пишување стории.

9 to 10: future thinking.

Девет до десет: размислување за иднината.

Was not very successful. And so on and so forth.

Не беше некој успех. И така натаму и така натаму.

And that actually, specifically as a starting point

И тоа всушност, посебно како почетна точка

of the first sabbatical, worked really well for me.

на првиот сабатикал, испадна добро за мене.

What came out of it?

Што произлезе од тоа?

I really got close to design again.

Повторно бев навистина блиску до дизајнот.

I had fun.

Се забавував.

Financially, seen over the long term, it was actually successful.

Финансиски, гледано во подолг период, всушност беше успешно.

Because of the improved quality, we could ask for higher prices.

Заради подобрениот квалитет, можевме да ги зголемиме цените.

And probably most importantly,

И веројатно, најверојатно,

basically everything we've done

во основа се што направивме

in the seven years following the first sabbatical

во следните седум години по првиот сабатикал

came out of thinking of that one single year.

дојде од она што го размислувавме во една единствена година.

And I'll show you a couple of projects

Ќе ви покажам неколку проекти

that came out of the seven years following that sabbatical.

кои произлегоа од седумте години по тој сабатикал.

One of the strands of thinking I was involved in was

Еден од аспектите на размислување беше

that sameness is so incredibly overrated.

тоа дека едноличноста е неверојатно преценета.

This whole idea that everything needs to be exactly the same

Целата таа идеја дека се треба да биде потполно исто

works for a very very few strand of companies,

функционира за многу малку компании,

and not for everybody else.

а воопшто не за сите.

We were asked to design an identity for Casa da Musica,

Од нас се бараше да дизајнираме идентитет за "Casa de Musica",

the Rem Koolhaas-built music center

изградена од Рем Колхас

in Porto, in Portugal.

во Порто, Португалија.

And even though I desired to do an identity

И иако посакував да креирам идентитет

that doesn't use the architecture,

кој не користи архитектура,

I failed at that.

не успеав во тоа.

And mostly also because I realized

И уште повеќе затоа што сфатив

out of a Rem Koolhaas presentation to the city of Porto, where

од презентацијата на Рем Колхас на градот Порто каде

he talked about a conglomeration of various layers of meaning.

тој зборуваше за конгломерат од различни слоеви на значење.

Which I understood after I

Она што го разбрав откако

translated it from architecture speech

го преведов од јазикот на архитектурата

in to regular English,

во обичен англиски,

basically as logo making.

во основа како правење лого.

And I understood that the building itself was a logo.

И сфатив дека самата зграда беше лого.

So then it became quite easy.

Тогаш се стана многу лесно.

We put a mask on it,

Ставивме маска на него,

looked at it deep down in the ground,

гледавме длабоко во неговата основа,

checked it out from all sides,

го проверивме од сите страни,

west, north, south, east,

запад, север, југ, исток,

top and bottom.

од горе и од долу.

Colored them in a very particular way

Ги боевме на посебен начин

by having a friend of mine write a piece of software,

со софтвер што го направи еден мој пријател,

the Casa da Musica Logo Generator.

- "Casa de Musica" Лого Генератор.

That's connected to a scanner.

Софтверот е поврзан со скенер.

You put any image in there, like that Beethoven image.

Ставате некоја слика на скенерот, како оваа слика на Бетовен.

And the software, in a second,

И софтверот, за секунда,

will give you the Casa da Musica Beethoven logo.

ќе ви направи "Casa de Musica" - Бетовен лого,

Which, when you actually have to design a Beethoven poster,

Ова, кога ке треба да направите Бетовен постер,

comes in handy, because the visual information of the logo

се покажува многу корисно, затоа што визуелната информација на логото

and the actual poster is exactly the same.

и на постерот е потполно иста.

So it will always fit together, conceptually, of course.

Така се ке си одговара заедно, концепциски, се разбира.

If Zappa's music is performed, it gets its own logo.

Ако се изведува музика од Запа, си добива свое лого.

Or Philip Glass or Lou Reed or the Chemical Brothers,

Или Филип Глас, или Лу Рид или Кемикал Брадерс

who all performed there, get their own

кои што сите настапуваа таму, добија свое сопствено

Casa da Musica logo.

"Casa de Musica" лого.

It works the same internally with the president or the musical director,

Ова функционира и интерно, со претседателот или музичкиот директор,

whose Casa da Musica portraits wind up on their business cards.

чии "Casa de Musica" портрети завршуваат на нивните визит карти.

There is a full-blown orchestra

Има цел комплетен оркестар

living inside the building.

кој живее во зградата.

It has a more transparent identity.

Тој има потранспарентен идентитет.

The truck they go on tour with.

Камионот со кој одат на турнеи.

Or there's a smaller contemporary orchestra,

Или има и помал современ оркестар,

12 people that remixes its own title.

12 луѓе кои прават ремикс од името на оркестарот.

And one of the handy things that came about

И една корисна работа која произлезе од ова

was that you could take the logo type

беше тоа што, можеш да го земеш логото

and create advertising out of it.

и да креираш реклама од него.

Like this Donna Toney poster,

Како овој постер за Дона Тони,

or Chopin, or Mozart,

или Шопен или Моцарт

or La Monte Young.

или Ла Монти Јанг.

You can take the shape and make typography out of it.

Може да ја земете формата и да направите типографија од неа.

You can grow it underneath the skin.

Може да ја ставите под кожата.

You can have a poster for a family event in front of the house,

Може да имате постер за некој семеен собир пред куќата,

or a rave underneath the house

или забава под куќата,

or a weekly program,

или неделна програма

as well as educational services.

како и образовни сервиси.

Second insight. So far, until that point I had

Второ согледување. До сега, до точката до која

been mostly involved

бев воглавно вклучен

or used the language of design

или го користев јазикот на дизајнот

for promotional purposes,

за промотивни цели,

which was fine with me.

што беше во ред за мене.

On one hand I have nothing against selling.

Од една страна немам ништо против продавање.

My parents are both salespeople.

Моите родители, и двајцата, работат во продажба.

But I did feel that

Но почувствував дека

I spent so much time learning this language,

трошам премногу време учејќи го овој јазик,

why do I only promote with it?

зошто промовирам само со него?

There must be something else.

Мора да има и нешто друго.

And the whole series of work came out of it.

И цела серија работи произлегоа од тоа.

Some of you might have seen it.

Некој од вас можеби го видел ова.

I showed some of it

Покажував нешто од ова

at earlier TEDs before,

претходно на ТЕД,

under the title "Things I've Learned in My Life So Far."

под наслов "Работи кои ги научив во мојот живот до сега".

I'll just show two now.

Сега ќе ви покажам само две.

This is a whole wall of bananas

Ова е ѕид од банани

at different ripenesses

на различна зрелост

on the opening day in this gallery in New York.

на денот на отворање во оваа галерија во Њу Јорк.

It says, "Self-confidence produces fine results."

Вели, "Самодовербата продуцира убави резултати."

This is after a week.

Ова е после една недела.

After two weeks,

После две недели,

three weeks, four weeks, five weeks.

три недели, четири недели, пет недели.

And you see the self confidence almost comes back,

И гледате самодовербата скоро се враќа,

but not quite.

но не сосема.

These are some pictures visitors sent to me.

Ова се некои слики кои посетителите ми ги пратија.

(Laughter)

(Смеа)

And then the city of Amsterdam

И градот Амстердам

gave us a plaza and asked us to do something.

ни даде плоштад да направиме нешто.

We used the stone plates as a grid

Користевме камени плочи како мрежа

for our little piece.

за нашето мало дело.

We got 250,000 coins from the central bank,

Добивме 250 илјади парички од централната банка,

at different darknesses.

со различна потемнетост.

So we got brand new ones, shiny ones,

Така добивме сосема нови, што светеа,

medium ones, and very old, dark ones.

средни, и многу стари најтемни.

And with the help of 100 volunteers, over a week,

И со помошта на 100 волонтери, за една недела,

created this fairly floral typography

беше креирана оваа прилично цветна типогафија

that spelled, "Obsessions make my life worse

која што вели, "Опсесијата ми го прави животот полош

and my work better."

а работата подобар."

And the idea of course was to

Идејата се разбира беше да

make the type so precious

го направиме натписот толку прецизен

that as an audience

така да како публика

you would be in between,

би се мислеле помеѓу,

"Should I really take as much money as I can?

"Дали да земам пари онолку колку можам?

Or should I leave the piece intact as it is right now?"

Или да го оставам делото онакво какво што е сега?"

While we built all this up

Додека го правевме ова

during that week, with the 100 volunteers,

во текот на таа недела, со сто волонтери,

a good number of the neighbors surrounding the plaza

добар број од соседите кои го окружуваа плоштадот

got very close to it and quite loved it.

се зближија со делото и го сакаа.

So when it was finally done,

Кога беше целосно завршено,

and in the first night

во првата ноќ,

a guy came with big plastic bags

дојде човек со големи пластични кеси

and scooped up as many coins as he could possibly carry,

и собра парички колку што можеше да носи,

one of the neighbors called the police.

па еден од соседите повика полиција.

And the Amsterdam police

И Амстердамската полиција

in all their wisdom,

со целата своја мудрост,

came, saw,

дојде, виде,

and they wanted to protect the artwork.

и реши да го заштити делото.

And they swept it all up and put it into custody

Го исчистија и го ставија во притвор

at police headquarters.

во полициска станица.

(Laughter)

(Смеа)

I think you see, you see them sweeping. You see them sweeping right here.

Мислам дека видовте, видовте како метат. Еве може да ги видите како метат.

That's the police, getting rid of it all.

Тоа е полицијата, се ослободува од сето тоа.

So after eight hours

Така, после 8 часа

that's pretty much all that was left

ова е скоро се што остана

of the whole thing.

од целата работа.

(Laughter)

(Смеа)

We are also working on the start of a bigger project in Bali.

Исто така работиме на стартување еден поголем проект во Бали.

It's a movie about happiness.

Тоа е филм за среќата.

And here we asked some nearby pigs

И тука замоливме неколку прасиња

to do the titles for us.

да ни ги направат насловите.

They weren't quite slick enough.

Со нив не одеше се глатко.

So we asked the goose to do it again,

Затоа ја замоливме гуската да го направи повторно,

and hoped she would do somehow,

со надеж дека ќе успее некако,

a more elegant or pretty job.

поелегантна и поубава работа.

And I think she overdid it.

И мислам дека и претера.

Just a bit too ornamental.

Малку поукрасено од колку што треба.

And my studio is very close to the monkey forest.

Моето студио е блиску до шумата со мајмуни.

And the monkeys in that monkey forest

И мајмуните во мајмунската шума

looked, actually, fairly happy.

изгледаа, всушност, доста среќни.

So we asked those guys to do it again.

Па ги замоливме овие момци да го направат повторно.

They did a fine job, but had

Тие направија добра работа, но имаа

a couple of readability problems.

неколку проблеми со читливоста.

So of course whatever you don't really do yourself

Па се разбира што и да е, ако не го направиш сам

doesn't really get done properly.

нема да биде направено како што треба.

That film we'll be working on for the next two years.

На овој филм ќе работиме во наредните две години.

So it's going to be a while.

Значи ќе потрае уште некое време.

And of course you might think that

И се разбира ќе помислите дека

doing a film on happiness

правење филм за среќата

might not really be worthwhile.

може да не е исплатливо,

Then you can of course always

па тогаш можете секогаш

go and see this guy.

да одите и да го видите ова момче.

Video: (Laughter)

Видео: (Смеа)

And I'm happy I'm alive.

И среќен сум што сум жив.

I'm happy I'm alive. I'm happy I'm alive.

Среќен сум што сум жив. Среќен сум што сум жив.

Stefan Sagmeister: Thank you.

Стефан Самајстер: Ви благодарам.

(Applause)

(Аплауз)