Why genetic research must be more diverse | Keolu Fox

80,056 views ・ 2016-07-15

TED


Ве молиме кликнете двапати на англискиот титл подолу за да го репродуцирате видеото.

Translator: Davor Stevcheski Reviewer: Renata Gjoreska
00:12
As a little Hawaiian,
0
12866
1205
Како мал Хаваец,
00:14
my mom and auntie always told me stories about Kalaupapa --
1
14095
3382
мајка ми и тетка ми секогаш ми кажуваа приказни за Калаупапа --
00:17
the Hawaiian leper colony
2
17501
1321
Хавајската лепрозна колонија
00:18
surrounded by the highest sea cliffs in the world --
3
18846
2827
опкружена со највисоките морски карпи на светот --
00:21
and Father Damien,
4
21697
1412
и отецот Дејмиен,
00:23
the Belgian missionary who gave his life for the Hawaiian community.
5
23133
3428
Белгискиот мисионер кој го дал животот за Хавајската заедница.
00:27
As a young nurse,
6
27102
1363
Како млада медицинска сестра,
00:28
my aunt trained the nuns caring for the remaining lepers
7
28489
2941
тетка ми ги обучувала калуѓерките да се грижат за преостанатите лепрозни
00:31
almost a 100 years after Father Damien died of leprosy.
8
31454
3277
скоро 100 год. откако отецот Дејмиен починал од лепра.
00:36
I remember stories she told
9
36501
1671
Се сеќавам на приказните
00:38
about traveling down switchback cliff paths on a mule,
10
38196
2952
за патувањето со мазга по стрмните карпи,
00:41
while my uncle played her favorite hula songs on the ukulele
11
41172
3131
додека мојот чичко и ја свирел омилената хула песна на укулеле
00:44
all the way down to Kalaupapa.
12
44327
1677
се додека не стигнеле до Калаупапа.
00:46
You see, as a youngster,
13
46730
1501
Како младо момче
00:48
I was always curious about a few things.
14
48255
1936
секогаш бев љубопитен за неколку работи.
00:50
First was why a Belgian missionary chose to live in complete isolation
15
50681
5050
Првата беше зошто Белгиски мисионер би одлучил да живее во изолација
00:55
in Kalaupapa,
16
55755
1190
во Калаупапа
00:56
knowing he would inevitably contract leprosy
17
56969
2230
знаејќи дека заболувањето од лепра од страна на
00:59
from the community of people he sought to help.
18
59223
2380
луѓето на кои сакал да им помогне е неизбежно.
01:02
And secondly,
19
62256
2337
Второ,
01:04
where did the leprosy bacteria come from?
20
64617
2361
од каде дошла бактеријата на лепрата?
И зошто Канака Маоли,
01:07
And why were Kānaka Maoli,
21
67002
1755
01:08
the indigenous people of Hawaii,
22
68781
2249
домородните Хавајци,
01:11
so susceptible to developing leprosy, or "mai Pake?"
23
71054
4362
биле склони кон добивање на лепра или "mai Pake?"
01:15
This got my curious about what makes us unique as Hawaiians --
24
75853
3730
Ова ме заинтересира за тоа што не прави уникатни како Хавајци --
01:19
namely, our genetic makeup.
25
79607
1841
имено, нашите гени.
01:22
But it wasn't until high school,
26
82964
1944
Но дури во средно училиште
01:24
through the Human Genome Project,
27
84932
1612
преку проектот на Хуманиот Геном
01:26
that I realized I wasn't alone
28
86568
2199
сфатив дека не сум сам
01:28
in trying to connect our unique genetic ancestry
29
88791
2828
кој се обидува да го спои нашето уникатно генетско поткело
01:31
to our potential health, wellness and illness.
30
91643
3682
до потенцијалните здравствени, добри состојби и болести.
01:36
You see,
31
96061
1150
Гледате,
01:37
the 2.7 billion-dollar project
32
97235
1799
проектот кој чини 2.7 милијарди долари
01:39
promised an era of predictive and preventative medicine
33
99058
3990
ветуваше ера на предвидлива и превентивна медицина
01:43
based on our unique genetic makeup.
34
103072
2413
која се базира на нашите уникатни гени.
01:45
So to me it always seemed obvious
35
105849
1676
Па, за мене секогаш беше очигледно
01:47
that in order to achieve this dream,
36
107549
2728
дека за да се оствари овој сон,
01:50
we would need to sequence a diverse cohort of people
37
110301
4013
потребно е да го секвенцираме разновидна група на луѓе
01:54
to obtain the full spectrum of human genetic variation on the planet.
38
114338
3404
за да добиеме целосен спектар на генетските варијации на луѓето на Земјата
01:58
That's why 10 years later,
39
118303
2572
Затоа, 10 год. подоцна,
02:00
it continues to shock me,
40
120899
1674
продолжува да ме шокира,
02:02
knowing that 96 percent of genome studies
41
122597
3214
знаејќи дека 96% од студиите на гените
02:05
associating common genetic variation with specific diseases
42
125835
3580
асоцирани со заеднички генетски варијации со карактеристични болести
02:09
have focused exclusively on individuals of European ancestry.
43
129439
3801
се фокусирани исклучиво на индивидуи од Европското потекло.
02:14
Now you don't need a PhD
44
134069
1409
Сега не ви треба докторат
02:15
to see that that leaves four percent for the rest of diversity.
45
135502
3033
за да согледате дека се оставени 4% за остатокот од разновидноста.
02:19
And in my own searching,
46
139164
2128
Со моето сопствено истражување,
02:21
I've discovered that far less than one percent
47
141316
2509
дознав дека многу помалку од 1%
02:23
have actually focused on indigenous communities, like myself.
48
143849
3074
се всушност фокусирани на домородни заедници, како што сум и самиот.
02:27
So that begs the question:
49
147481
2047
Тоа го доведува прашањето:
02:29
Who is the Human Genome Project actually for?
50
149552
2547
За кого е всушност проектот на Хуманиот Геном?
02:32
Just like we have different colored eyes and hair,
51
152853
2358
Исто како што имаме различна боја на очи и коса,
02:35
we metabolize drugs differently
52
155235
1508
различно ги метаболизираме лековите
02:36
based on the variation in our genomes.
53
156767
1867
според различностите во нашиот геном.
02:38
So how many of you would be shocked to learn
54
158978
3437
Колку од вас би биле шокирани кога би дознале
02:42
that 95 percent of clinical trials
55
162439
2782
дека 95% од клиничките тестирања
02:45
have also exclusively featured individuals of European ancestry?
56
165245
4416
исто така се изведени на индивидуи со Европско потекло?
02:50
This bias
57
170387
1335
Оваа пристрасност
02:51
and systematic lack of engagement of indigenous people
58
171746
3841
и сестаматичен недостиг на луѓе со домородно потекло
02:55
in both clinical trials and genome studies
59
175611
2984
во двете клинички и геномски истражувања
02:58
is partially the result of a history of distrust.
60
178619
2940
се делумно резултат на историја на недоверба.
03:02
For example,
61
182893
1150
На пример,
03:04
in 1989, researchers from Arizona State University
62
184067
3929
во 1989 год., истражувачи од Државниот Универзитет во Аризона
добиле крвни примероци од Аризонското Хавасупаи племе,
03:08
obtained blood samples from Arizona's Havasupai tribe,
63
188020
3566
03:11
promising to alleviate the burden of type 2 diabetes
64
191610
2934
ветувајќи дека ќе ја решат наездата на тип 2 дијабетис
03:14
that was plaguing their community,
65
194568
1860
кој ја разоруваше нивната заедница,
03:16
only to turn around and use those exact same samples --
66
196452
3885
само што излезе дека тие исти примероци --
03:20
without the Havasupai's consent --
67
200361
1703
без дозвола од Хавауспаите --
03:22
to study rates of schizophrenia, inbreeding,
68
202088
3505
беа за да се истражува шизофренија, оплодување меѓу крвни сродници
03:25
and challenge the Havasupai's origin story.
69
205617
2975
и да се оспори приказната за настанокот на Хавауспаите.
03:29
When the Havasupai found out,
70
209319
2542
Кога тие дознаа,
03:31
they sued successfully for $700,000,
71
211885
3193
тужеа, успешно за 700 000 долари
03:35
and they banned ASU from conducting research on their reservation.
72
215102
5343
и му забранија на Универзитетот да спроведе истражувања во нивниот резерват.
03:40
This culminated in a sort of domino effect
73
220961
3254
Ова кулминираше со еден таканаречен домино ефект
03:44
with local tribes in the Southwest --
74
224239
1762
со локалните племиња во југозападот --
вклучувајќи ја и нацијата Навајо,
03:46
including the Navajo Nation,
75
226025
1429
03:47
one of the largest tribes in the country --
76
227478
2087
едни од најголемите племиња во земјата --
03:49
putting a moratorium on genetic research.
77
229589
2247
ставајќи мораториум на генетското истражување.
03:51
Now despite this history of distrust,
78
231860
2881
И покрај историјата на недоверба, сеуште верувам
03:54
I still believe that indigenous people can benefit from genetic research.
79
234765
4475
дека домородните луѓе можат да имаат бенефит од генетското истражување.
03:59
And if we don't do something soon,
80
239264
2245
И ако не направиме нешто наскоро,
04:01
the gap in health disparities is going to continue to widen.
81
241533
2867
јазот во здравствените разлики ќе се продлабочува.
04:05
Hawaii, for example,
82
245113
1405
Хаваи, на пример,
04:06
has the longest life expectancy on average of any state in the US,
83
246542
3707
има најдолг животен век во просек, подобар од било која земја во САД,
04:10
yet native Hawaiians like myself
84
250273
2857
сепак Хавајците како и јас самиот
04:13
die a full decade before our non-native counterparts,
85
253154
3086
умираат цела декада пред нашите странски колеги,
04:16
because we have some of the highest rates of type 2 diabetes,
86
256264
4051
затоа што имаме највисока стапка на тип 2 дијабетис,
04:20
obesity,
87
260339
1151
дебелина
04:21
and the number one and number two killers in the US:
88
261514
2525
и убијците број еден и два во САД:
04:24
cardiovascular disease and cancer.
89
264063
1839
кардиоваскуларните болести и ракот.
04:25
So how do we ensure
90
265926
1719
Како да ја осигураме
04:27
the populations of people that need genome sequencing the most
91
267669
3151
популацијата на која највеќе и треба генетското секвенцирање да не
04:30
are not the last to benefit?
92
270844
1420
биде последната која ќе има бенефит?
04:32
My vision is to make genetic research more native,
93
272671
4723
Мојата визија е да се направи генетското истражување понационално,
04:37
to indigenize genome sequencing technology.
94
277418
2411
да се скроти технологијата за секвенцирање на геномот.
04:40
Traditionally, genomes are sequenced in laboratories.
95
280902
3031
Традиционално, геномот е секвенциран во лабараторија.
04:44
Here's an image of your classic genome sequencer.
96
284555
2588
Еве слика на еден класичен апарат кој ја врши таа работа.
04:47
It's huge.
97
287167
1151
Огромен е.
04:48
It's the size of a refrigerator.
98
288342
1752
Има големина колку фрижидер.
04:50
There's this obvious physical limitation.
99
290750
2067
Има очигледна физичка пречка.
04:53
But what if you could sequence genomes on the fly?
100
293321
3119
Но, што ако можеме да секвенцираме геном на мува?
04:57
What if you could fit a genome sequencer in your pocket?
101
297210
3301
Што ако можеме да го ставиме апаратот во нашиот џеб?
05:03
This nanopore-based sequencer
102
303848
2398
Секвенцер базиран врз нано пори
05:06
is one 10,000th the size of your traditional genome sequencer.
103
306270
4485
е 10 000 ти дел од традиционалниот секвенцор.
05:10
It doesn't have the same physical limitations,
104
310779
2221
Ја нема истата физичка пречка
и не е врзан во лабараторија со разни кабли
05:13
in that it's not tethered to a lab bench with extraneous cords,
105
313024
4276
05:17
large vats of chemicals or computer monitors.
106
317324
2525
комплексни хемикалии и компјутерски монитори.
05:20
It allows us to de-black box genome sequencing technology development
107
320456
5151
Ни дозволува да го отвориме развојот на технологијата за секвенцирање на геномот
05:25
in a way that's immersive and collaborative,
108
325631
2612
на начин кој е извонреден и колаборативен,
05:28
activating and empowering indigenous communities ...
109
328267
2738
активирајќи ги домородните заедници...
05:32
as citizen scientists.
110
332476
1441
како граѓански научници.
05:35
100 years later in Kalaupapa,
111
335092
2556
100 год. подоцна во Калаупапа,
05:37
we now have the technology to sequence leprosy bacteria in real time,
112
337672
4239
ја имаме технологијата потребна да се секвенцира бактеријата на лепра,
05:41
using mobile genome sequencers,
113
341935
2888
користејќи мобилни апарати,
05:44
remote access to the Internet
114
344847
3009
пристап до Интернет
05:47
and cloud computation.
115
347880
1412
и клауд пресметки.
05:50
But only if that's what Hawaiian people want.
116
350440
2588
Но барем да беше тоа нештото што Хавајците го сакаат.
05:54
In our space,
117
354074
1296
Во нашите простори,
05:55
on our terms.
118
355394
1450
под наши услови,
05:58
IndiGenomics is about science for the people by the people.
119
358367
5805
IndiGenomics е наука за луѓето од луѓето.
06:04
We'll be starting with a tribal consultation resource,
120
364196
3945
Ќе почнеме со племенски консултациони ресурси,
06:08
focused on educating indigenous communities
121
368165
3211
кои се фокусираат на едукација на домородните заедници
06:11
on the potential use and misuse of genetic information.
122
371400
3019
за потенцијалната употреба и злоупотреба на генетските информации.
06:14
Eventually we'd like to have our own IndiGenomics research institute
123
374861
3310
Постепено ќе сакаме да имаме наш сопствен истражувачки институт
каде ќе ги спроведуваме експериментите
06:18
to conduct our own experiments
124
378195
1429
06:19
and educate the next generation of indigenous scientists.
125
379648
3135
и да ги едуцираме нашите нови генерации на домородни научници.
06:23
In the end,
126
383523
1561
На крајот,
06:25
indigenous people need to be partners in and not subjects of genetic research.
127
385108
4592
домородните луѓе треба да бидат партнери, а, не предмети во генетското истражување
06:30
And for those on the outside,
128
390179
1953
и тие што се надвор,
06:32
just as Father Damien did,
129
392156
1484
како што направи отец Дејмиен,
06:34
the research community needs to immerse itself in indigenous culture
130
394625
4358
истражувачката заедница треба да се впушти во домородната култура
или да умре обидувајќи се.
06:39
or die trying.
131
399007
1953
06:40
Mahalo.
132
400984
1205
Благодарам
06:42
(Applause)
133
402213
5000
(Аплауз)
About this website

Оваа страница ќе ве запознае со видеата на YouTube кои се корисни за учење англиски јазик. Ќе гледате часови по англиски јазик кои ги учат врвни наставници од целиот свет. Кликнете двапати на англиските преводи прикажани на секоја видео страница за да го репродуцирате видеото од таму. Преводите се движат синхронизирано со репродукцијата на видеото. Ако имате какви било коментари или барања, ве молиме контактирајте не користејќи ја оваа контакт форма.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7