Nicholas Christakis: The hidden influence of social networks

443,802 views ・ 2010-05-10

TED


Ве молиме кликнете двапати на англискиот титл подолу за да го репродуцирате видеото.

Translator: Tania Ivanova Reviewer: Zdravko Smilevski
00:16
For me, this story begins about 15 years ago,
0
16260
3000
За мене, оваа приказна започнува некаде пред 15 години,
00:19
when I was a hospice doctor at the University of Chicago.
1
19260
3000
кога бев доктор за тешкo болни на Универзитетот во Чикаго.
00:22
And I was taking care of people who were dying and their families
2
22260
3000
Се грижев за луѓе кои умираа, како и за нивните семејства,
00:25
in the South Side of Chicago.
3
25260
2000
во јужниот дел на Чикаго (Саут Сајд).
00:27
And I was observing what happened to people and their families
4
27260
3000
И притоа гледав што се случува со луѓето и нивните семејства
00:30
over the course of their terminal illness.
5
30260
3000
во текот на циклусот на нивната тешка болест.
00:33
And in my lab, I was studying the widower effect,
6
33260
2000
А во мојата лабораторија, го проучував „ефектот на вдовештво“
00:35
which is a very old idea in the social sciences,
7
35260
2000
што е вушност една стара идеја во општествените науки,
00:37
going back 150 years,
8
37260
2000
која датира од пред 150 години,
00:39
known as "dying of a broken heart."
9
39260
2000
а е позната како „смрт од скршено срце.“
00:41
So, when I die, my wife's risk of death can double,
10
41260
3000
Значи, кога јас ќе умрам, шансите мојата сопруга да умре можат двојно да се зголемат,
00:44
for instance, in the first year.
11
44260
2000
во текот на првата година, на пример.
00:46
And I had gone to take care of one particular patient,
12
46260
3000
Еднаш отидов да погрижам за еден пациент,
00:49
a woman who was dying of dementia.
13
49260
2000
жена која умираше од деменција.
00:51
And in this case, unlike this couple,
14
51260
2000
Во нејзиниот случај, за разлика од оваа двојка,
00:53
she was being cared for
15
53260
2000
таа беше негувана
00:55
by her daughter.
16
55260
2000
од нејзината ќерка.
00:57
And the daughter was exhausted from caring for her mother.
17
57260
3000
А ќерката беше веќе уморна од грижата за својата мајка.
01:00
And the daughter's husband,
18
60260
2000
Додека пак на нејзиниот сопруг
01:02
he also was sick
19
62260
3000
му беше смачено
01:05
from his wife's exhaustion.
20
65260
2000
од уморот на неговата сопруга.
01:07
And I was driving home one day,
21
67260
2000
И се возев така кон дома, еден ден,
01:09
and I get a phone call from the husband's friend,
22
69260
3000
кога ми заѕвони сопругот на една пријателка,
01:12
calling me because he was depressed
23
72260
2000
кој решил да ме побара бидејќи бил депримиран
01:14
about what was happening to his friend.
24
74260
2000
од она што му се случувало на неговиот пријател.
01:16
So here I get this call from this random guy
25
76260
2000
Значи добивам повик од некој случаен човек
01:18
that's having an experience
26
78260
2000
кој искусува нешто
01:20
that's being influenced by people
27
80260
2000
под влијание на други луѓе
01:22
at some social distance.
28
82260
2000
на одредена социјална дистанца.
01:24
And so I suddenly realized two very simple things:
29
84260
3000
Во тој момент, одеднаш сфатив две едноставни работи.
01:27
First, the widowhood effect
30
87260
2000
Прво, дека ефектот на вдовештво
01:29
was not restricted to husbands and wives.
31
89260
3000
не е ограничен само на сопружниците.
01:32
And second, it was not restricted to pairs of people.
32
92260
3000
И второ, дека не е ограничен само на парови на луѓе.
01:35
And I started to see the world
33
95260
2000
И почнав да го сфаќам светот
01:37
in a whole new way,
34
97260
2000
на еден сосема поинаков начин,
01:39
like pairs of people connected to each other.
35
99260
3000
како парови на луѓе кои се взаемно поврзани.
01:42
And then I realized that these individuals
36
102260
2000
Тогаш сфатив дека овие поединци понатаму
01:44
would be connected into foursomes with other pairs of people nearby.
37
104260
3000
се поврзуваат во четворки со паровите од нивната блиска околина.
01:47
And then, in fact, these people
38
107260
2000
Потоа, овие исти луѓе
01:49
were embedded in other sorts of relationships:
39
109260
2000
се вмрежуваат во други типови на меѓучовечки односи,
01:51
marriage and spousal
40
111260
2000
брачни и сопружнички,
01:53
and friendship and other sorts of ties.
41
113260
2000
пријателски или други типови на врски.
01:55
And that, in fact, these connections were vast
42
115260
3000
А притоа, овие врски се широко распространети,
01:58
and that we were all embedded in this
43
118260
2000
така што сите ние сме вмрежени во овој
02:00
broad set of connections with each other.
44
120260
3000
широк спектар од меѓусебни поврзувања.
02:03
So I started to see the world in a completely new way
45
123260
3000
Значи, почнав да го гледам светот на еден сосема поинаков начин
02:06
and I became obsessed with this.
46
126260
2000
и станав опседнат со ова.
02:08
I became obsessed with how it might be
47
128260
2000
Се опседнав со тоа како можеме
02:10
that we're embedded in these social networks,
48
130260
2000
сите ние да бидеме вплетени во овие социјални мрежи,
02:12
and how they affect our lives.
49
132260
2000
како и со тоа како истите влијаат на нашите животи.
02:14
So, social networks are these intricate things of beauty,
50
134260
3000
Значи, социјалните мрежи се такви замрсени „убавици“
02:17
and they're so elaborate and so complex
51
137260
2000
толку разработени и комплицирани
02:19
and so ubiquitous, in fact,
52
139260
2000
и толку сеприсутни, што вушност
02:21
that one has to ask what purpose they serve.
53
141260
3000
не тера да се запрашаме за каква цел тие служат.
02:24
Why are we embedded in social networks?
54
144260
2000
Зошто сме „вградени“ во овие социјални мрежи?
02:26
I mean, how do they form? How do they operate?
55
146260
2000
Мислам, како ли се формираат? Како функционираат?
02:28
And how do they effect us?
56
148260
2000
И како влијаат на нас?
02:30
So my first topic with respect to this,
57
150260
3000
Токму затоа, мојата прва тема, во врска со ова,
02:33
was not death, but obesity.
58
153260
3000
не беше смртта, туку прекумерната дебелина.
02:36
It had become trendy
59
156260
2000
Одеднаш, стана модерно
02:38
to speak about the "obesity epidemic."
60
158260
2000
да се зборува за „епидемија на прекумерно дебелеење“
02:40
And, along with my collaborator, James Fowler,
61
160260
3000
Па, заедно со мојот соработник, Џејмс Фаулер,
02:43
we began to wonder whether obesity really was epidemic
62
163260
3000
почнавме да се прашуваме дали прекумерната дебелина е навистина епидемија
02:46
and could it spread from person to person
63
166260
2000
и дали може да се пренесува од човек на човек,
02:48
like the four people I discussed earlier.
64
168260
3000
како кај оние четворица за кои зборував пред малку.
02:51
So this is a slide of some of our initial results.
65
171260
3000
Ова е слајд со некои од првичните резултати.
02:54
It's 2,200 people in the year 2000.
66
174260
3000
Во 2000 година имало 2.200 луѓе.
02:57
Every dot is a person. We make the dot size
67
177260
2000
Секоја точка е еден човек. Големината на точката
02:59
proportional to people's body size;
68
179260
2000
ја направивме правопропорционална со големината на телото.
03:01
so bigger dots are bigger people.
69
181260
3000
Значи, колку точката е поголема, толку луѓето се покрупни.
03:04
In addition, if your body size,
70
184260
2000
Згора на тоа, ако вашата телесна тежина,
03:06
if your BMI, your body mass index, is above 30 --
71
186260
2000
или индексот на телесна маса (BMI) ви е над 30,
03:08
if you're clinically obese --
72
188260
2000
односно ако сте клинички дебели,
03:10
we also colored the dots yellow.
73
190260
2000
ги обоивме точките во жолто.
03:12
So, if you look at this image, right away you might be able to see
74
192260
2000
Значи, ако погледнете на сликава, веднаш ќе приметите дека
03:14
that there are clusters of obese and
75
194260
2000
постојат кластери на прекумерно дебели и
03:16
non-obese people in the image.
76
196260
2000
луѓе што не се дебели, на сликава.
03:18
But the visual complexity is still very high.
77
198260
3000
Но, она што го гледате овде сеуште е доста комплицирано.
03:21
It's not obvious exactly what's going on.
78
201260
3000
Не е сосема јасно што точно се случува.
03:24
In addition, some questions are immediately raised:
79
204260
2000
Додатно, веднаш се наметнуваат некои прашања.
03:26
How much clustering is there?
80
206260
2000
Колку групирања во класери има овде?
03:28
Is there more clustering than would be due to chance alone?
81
208260
3000
Дали има повеќе отколку што би имало ако оставиме само на случајот?
03:31
How big are the clusters? How far do they reach?
82
211260
2000
Колку се големи кластерите? Колку далеку достигаат?
03:33
And, most importantly,
83
213260
2000
И, што е најважно,
03:35
what causes the clusters?
84
215260
2000
што ги предизвикува овие кластери?
03:37
So we did some mathematics to study the size of these clusters.
85
217260
3000
Направивме некои математики како би ја простудирале големината на овие кластери.
03:40
This here shows, on the Y-axis,
86
220260
2000
Ова овде, на У-оската, покажува
03:42
the increase in the probability that a person is obese
87
222260
3000
зголемена веројатност од прекумерна дебелина,
03:45
given that a social contact of theirs is obese
88
225260
2000
доколку постои социјален контакт со таков човек.
03:47
and, on the X-axis, the degrees of separation between the two people.
89
227260
3000
На Х-оската, пак, дадени се степените на сепарација помеѓу двајца луѓе.
03:50
On the far left, you see the purple line.
90
230260
2000
И на крајот лево, ја гледате оваа лилјаковата (графа).
03:52
It says that, if your friends are obese,
91
232260
2000
Таа вели дека, доколку пријателите ви се прекумерно дебели,
03:54
your risk of obesity is 45 percent higher.
92
234260
3000
ризикот и вие да станете такви е за 45% повисок.
03:57
And the next bar over, the [red] line,
93
237260
2000
А следната графа, оваа црвената,
03:59
says if your friend's friends are obese,
94
239260
2000
вели дека, ако пријателите на вашите пријатели се прекумерно дебели,
04:01
your risk of obesity is 25 percent higher.
95
241260
2000
ризикот и вие да станете такви е за 25% повисок.
04:03
And then the next line over says
96
243260
2000
Потоа, наредната графа вели дека,
04:05
if your friend's friend's friend, someone you probably don't even know, is obese,
97
245260
3000
доколку некој од пријателите на пријателите на вашите пријатели, што веројатно не го ни познавате, е прекумерно дебел,
04:08
your risk of obesity is 10 percent higher.
98
248260
3000
ризикот и вие да станете такви е за 10% повисок.
04:11
And it's only when you get to your friend's friend's friend's friends
99
251260
3000
Е сега, кога ќе стигнете кај пријателите на овие последните пријатели,
04:14
that there's no longer a relationship
100
254260
2000
дури тогаш се прекинува врската помеѓу
04:16
between that person's body size and your own body size.
101
256260
3000
телесната тежина на таа личност со вашата телесна тежина.
04:20
Well, what might be causing this clustering?
102
260260
3000
Што ли би можело да го предизвика ова групирање во кластери?
04:23
There are at least three possibilities:
103
263260
2000
Постојат барем три можности.
04:25
One possibility is that, as I gain weight,
104
265260
2000
Едната е дека, додека јас качувам килограми,
04:27
it causes you to gain weight.
105
267260
2000
и вие последователно качувате килограми,
04:29
A kind of induction, a kind of spread from person to person.
106
269260
3000
еден вид на индукција, пренесување од лице на лице.
04:32
Another possibility, very obvious, is homophily,
107
272260
2000
Друга можност, многу очигледна, е хомофилијата,
04:34
or, birds of a feather flock together;
108
274260
2000
или „птици од ист сој прават јато“.
04:36
here, I form my tie to you
109
276260
2000
Овде, правам врска помеѓу мене и вас,
04:38
because you and I share a similar body size.
110
278260
3000
бидејќи и вие и јас делиме иста телесна тежина.
04:41
And the last possibility is what is known as confounding,
111
281260
2000
И последната веројатност е она што го знаеме како збунувачко
04:43
because it confounds our ability to figure out what's going on.
112
283260
3000
бидејќи ни ја „заматува“ способноста да сфатиме што точно се случува.
04:46
And here, the idea is not that my weight gain
113
286260
2000
А овде, идејата не е дека мојата дебелина
04:48
is causing your weight gain,
114
288260
2000
ја причинува вашата,
04:50
nor that I preferentially form a tie with you
115
290260
2000
ниту пак дека јас одбирам да се поврзам со вас
04:52
because you and I share the same body size,
116
292260
2000
затоа што јас и вие делиме иста телесна тежина,
04:54
but rather that we share a common exposure
117
294260
2000
туку повеќе затоа што споделуваме некоја општа изложеност
04:56
to something, like a health club
118
296260
3000
кон нешто, како на пример спортска сала,
04:59
that makes us both lose weight at the same time.
119
299260
3000
кој ни помага и на двајцата да изгубиме тежина истовремено.
05:02
When we studied these data, we found evidence for all of these things,
120
302260
3000
А кога ги проучивме овие податоци, најдовме докази за сите овие нешта,
05:05
including for induction.
121
305260
2000
вклучително и индукцијата.
05:07
And we found that if your friend becomes obese,
122
307260
2000
И откривме дека, ако пријателот ви се здебели прекумерно,
05:09
it increases your risk of obesity by about 57 percent
123
309260
3000
тоа го зголемува ризикот и вие да се здебелите за околу 57 проценти
05:12
in the same given time period.
124
312260
2000
во истиот временски период.
05:14
There can be many mechanisms for this effect:
125
314260
3000
Можни се многу механизми за овој ефект.
05:17
One possibility is that your friends say to you something like --
126
317260
2000
Една веројатност е дека пријателите ве наговараат -
05:19
you know, they adopt a behavior that spreads to you --
127
319260
3000
знаете, нивните постапки се пренесуваат и на вас -
05:22
like, they say, "Let's go have muffins and beer,"
128
322260
3000
и ќе ви речат, на пример, „Ајде да одиме на колачи и пиво,“
05:25
which is a terrible combination. (Laughter)
129
325260
3000
што е всушност грозна комбинација.
05:28
But you adopt that combination,
130
328260
2000
Но, вие ја присвојувате таа комбинација
05:30
and then you start gaining weight like them.
131
330260
3000
и почнувате да се здебелувате како нив.
05:33
Another more subtle possibility
132
333260
2000
Друга, посуптилна веројатност е дека,
05:35
is that they start gaining weight, and it changes your ideas
133
335260
3000
кога пријателите ќе ви се здебелат, ви се менуваат поимањата
05:38
of what an acceptable body size is.
134
338260
2000
за тоа што е прифатлива телесна тежина.
05:40
Here, what's spreading from person to person
135
340260
2000
Притоа, она што се шири од човек на човек
05:42
is not a behavior, but rather a norm:
136
342260
2000
не е однесување, туку повеќе еден вид на норма.
05:44
An idea is spreading.
137
344260
2000
Идејата се пренесува.
05:46
Now, headline writers
138
346260
2000
Е сега, новинарите
05:48
had a field day with our studies.
139
348260
2000
претераа со своите наслови по весниците.
05:50
I think the headline in The New York Times was,
140
350260
2000
Мислам дека насловот во Њујорк Тајмс беше,
05:52
"Are you packing it on?
141
352260
2000
„Се ширите?
05:54
Blame your fat friends." (Laughter)
142
354260
3000
Вашите дебели пријатели се виновни за тоа.“
05:57
What was interesting to us is that the European headline writers
143
357260
2000
Она што ни беше интересно е дека европските новинари
05:59
had a different take: They said,
144
359260
2000
имаа поинаков пристап: тие рекоа,
06:01
"Are your friends gaining weight? Perhaps you are to blame."
145
361260
3000
„Дали пријателите ви се дебелеат? Можеби вие сте виновни за тоа.“
06:04
(Laughter)
146
364260
5000
(Смеа)
06:09
And we thought this was a very interesting comment on America,
147
369260
3000
Сметавме дека ова е мошне интересен коментар за Америка -
06:12
and a kind of self-serving,
148
372260
2000
на еден начин во свој интерес,
06:14
"not my responsibility" kind of phenomenon.
149
374260
2000
феномен од типот „не сум јас виновен.“
06:16
Now, I want to be very clear: We do not think our work
150
376260
2000
Овде сакам да сум потполно јасен: не сметаме дека нашата работа
06:18
should or could justify prejudice
151
378260
2000
треба или може да оправда предрасуди
06:20
against people of one or another body size at all.
152
380260
3000
кон луѓето со различна телесна тежина, тоа во никој случај.
06:24
Our next questions was:
153
384260
2000
Нашето следно прашање беше:
06:26
Could we actually visualize this spread?
154
386260
3000
Дали всушност можеме да го визуелизираме ова ширење?
06:29
Was weight gain in one person actually spreading
155
389260
2000
Дали зголемените килограми кај едно лице всушност се пренесуваат
06:31
to weight gain in another person?
156
391260
2000
кон зголемените килограми кај друго лице?
06:33
And this was complicated because
157
393260
2000
Е, ова беше комплицирано бидејќи
06:35
we needed to take into account the fact that the network structure,
158
395260
3000
моравме да земеме предвид дека структурата на мрежите,
06:38
the architecture of the ties, was changing across time.
159
398260
3000
архитектурата на врските, се менува низ времето.
06:41
In addition, because obesity is not a unicentric epidemic,
160
401260
3000
Згора на тоа, бидејќи прекумерната дебелина не е уницентрична епидемија,
06:44
there's not a Patient Zero of the obesity epidemic --
161
404260
3000
не постои „нулта пациент“ за епидемијата на дебелеење -
06:47
if we find that guy, there was a spread of obesity out from him --
162
407260
3000
ако најдеме таков човек, тогаш од него се има проширено прекумерната дебелина.
06:50
it's a multicentric epidemic.
163
410260
2000
Се работи за мултицентрична епидемија.
06:52
Lots of people are doing things at the same time.
164
412260
2000
Многу луѓе прават работи истовремено.
06:54
And I'm about to show you a 30 second video animation
165
414260
3000
Сега ќе ви покажам една анимација од 30 секунди
06:57
that took me and James five years of our lives to do.
166
417260
3000
за која јас и Џејмс потрошивме пет години од нашите животи.
07:00
So, again, every dot is a person.
167
420260
2000
Значи, да повторам, секоја точка е една личност.
07:02
Every tie between them is a relationship.
168
422260
2000
Секоја врска помеѓу нив е еден однос.
07:04
We're going to put this into motion now,
169
424260
2000
Сега ќе го придвижиме ова,
07:06
taking daily cuts through the network for about 30 years.
170
426260
3000
со помош на дневни парчиња од мрежата во рок од околу 30 години.
07:09
The dot sizes are going to grow,
171
429260
2000
Големината на точките ќе почне да расте.
07:11
you're going to see a sea of yellow take over.
172
431260
3000
Ќе видите како едно жолто море ќе надвладее.
07:14
You're going to see people be born and die --
173
434260
2000
Ќе видите како луќе се раѓаат и умираат;
07:16
dots will appear and disappear --
174
436260
2000
точките ќе се појавуваат и исчезнуваат.
07:18
ties will form and break, marriages and divorces,
175
438260
3000
Врските ќе се формираат и прекршуваат. Бракови и разводи,
07:21
friendings and defriendings.
176
441260
2000
спријателувања и непријателствувања.
07:23
A lot of complexity, a lot is happening
177
443260
2000
Многу сложености, многу нешта што се случуваат
07:25
just in this 30-year period
178
445260
2000
во период од само триесет години
07:27
that includes the obesity epidemic.
179
447260
2000
кој вклучува епидемија на прекумерно дебелеење.
07:29
And, by the end, you're going to see clusters
180
449260
2000
И на крајот ќе се случат кластери
07:31
of obese and non-obese individuals
181
451260
2000
на прекумерно дебели и нормални луѓе
07:33
within the network.
182
453260
2000
во рамките на мрежата.
07:35
Now, when looked at this,
183
455260
3000
Сега, кога вака го гледам ова,
07:38
it changed the way I see things,
184
458260
3000
ми се промени начинот на кој ги гледам нештата,
07:41
because this thing, this network
185
461260
2000
бидејќи оваа работа, оваа мрежа,
07:43
that's changing across time,
186
463260
2000
се менува со текот на времето,
07:45
it has a memory, it moves,
187
465260
3000
има сеќавање, се движи,
07:48
things flow within it,
188
468260
2000
низ неа пловат различни нешта,
07:50
it has a kind of consistency --
189
470260
2000
има еден вид на конзистентност.
07:52
people can die, but it doesn't die;
190
472260
2000
Луѓето може да умрат, но таа не умира;
07:54
it still persists --
191
474260
2000
таа опстојува понатаму.
07:56
and it has a kind of resilience
192
476260
2000
А ја карактеризира и еден вид жилавост
07:58
that allows it to persist across time.
193
478260
2000
што и овозможува да опстои низ времето.
08:00
And so, I came to see these kinds of social networks
194
480260
3000
И така, почнав да гледам на овие социјални мрежи
08:03
as living things,
195
483260
2000
како на живи суштества,
08:05
as living things that we could put under a kind of microscope
196
485260
3000
како суштества кои можеме да ги ставиме под микроскоп
08:08
to study and analyze and understand.
197
488260
3000
и да ги студираме и анализираме и разбереме.
08:11
And we used a variety of techniques to do this.
198
491260
2000
Користевме најразлични техники да го направиме ова.
08:13
And we started exploring all kinds of other phenomena.
199
493260
3000
И почнавме да истражуваме најразлични типови на појави.
08:16
We looked at smoking and drinking behavior,
200
496260
2000
Ги испитувавме пушењето и пиењето како навики,
08:18
and voting behavior,
201
498260
2000
гласањето,
08:20
and divorce -- which can spread --
202
500260
2000
а и разводите - кои рековме можат да се пренесуваат -
08:22
and altruism.
203
502260
2000
како и алтруизмот.
08:24
And, eventually, we became interested in emotions.
204
504260
3000
А згора на тоа, почнаа да не интересираат и емоциите.
08:28
Now, when we have emotions,
205
508260
2000
Кога ќе ни се јават емоции,
08:30
we show them.
206
510260
2000
ги искажуваме.
08:32
Why do we show our emotions?
207
512260
2000
А зошто ги искажуваме емоциите?
08:34
I mean, there would be an advantage to experiencing
208
514260
2000
Мислам, предност е самото тоа што можеме да ги доживееме
08:36
our emotions inside, you know, anger or happiness.
209
516260
3000
нашите емоции внатрешно, знаете, како гнев или среќа.
08:39
But we don't just experience them, we show them.
210
519260
2000
Меѓутоа не само што ги доживуваме, туку и ги покажуваме.
08:41
And not only do we show them, but others can read them.
211
521260
3000
И не само што ги покажуваме, туку и другите можат да ги прочитаат.
08:44
And, not only can they read them, but they copy them.
212
524260
2000
И не само што другите можат да ги прочитаат, туку и ги копираат.
08:46
There's emotional contagion
213
526260
2000
Постои емотивна зараза
08:48
that takes place in human populations.
214
528260
3000
која може да им се случи на човечкото население.
08:51
And so this function of emotions
215
531260
2000
Ваквата функција на емоциите
08:53
suggests that, in addition to any other purpose they serve,
216
533260
2000
сугерира дека, покрај останатите цели кои тие може да ги имаат,
08:55
they're a kind of primitive form of communication.
217
535260
3000
тие се еден вид примитивна форма на комуникација.
08:58
And that, in fact, if we really want to understand human emotions,
218
538260
3000
И дека, всушност, ако навистина сакаме да ги разбереме човечките емоции,
09:01
we need to think about them in this way.
219
541260
2000
мораме да размислуваме за нив на овој начин.
09:03
Now, we're accustomed to thinking about emotions in this way,
220
543260
3000
Навикнати сме да размислуваме за емоциите вака,
09:06
in simple, sort of, brief periods of time.
221
546260
3000
во вид на прости и на некој начин кратки временски интервали.
09:09
So, for example,
222
549260
2000
Еве, за пример,
09:11
I was giving this talk recently in New York City,
223
551260
2000
Зборував за ова во Њујорк, неодамна,
09:13
and I said, "You know when you're on the subway
224
553260
2000
и реков: „Знаете, како кога сте во метро,
09:15
and the other person across the subway car
225
555260
2000
а личноста што седи наспроти вас во вагонот
09:17
smiles at you,
226
557260
2000
ви се смешка,
09:19
and you just instinctively smile back?"
227
559260
2000
а вие инстиктивно возвраќате со насмевка.“
09:21
And they looked at me and said, "We don't do that in New York City." (Laughter)
228
561260
3000
Ме гледаа и ми рекоа: „Не правиме баш така во Њујорк.“ (Смеа)
09:24
And I said, "Everywhere else in the world,
229
564260
2000
А јас им вратив: „Насекаде во светот,
09:26
that's normal human behavior."
230
566260
2000
тоа е нормално човечко однесување.“
09:28
And so there's a very instinctive way
231
568260
2000
Значи постои еден многу инстиктивен начин
09:30
in which we briefly transmit emotions to each other.
232
570260
3000
на кој набрзина си пренесуваме емоции еден на друг.
09:33
And, in fact, emotional contagion can be broader still.
233
573260
3000
А сепак, емотивната зараза може да биде уште поширока,
09:36
Like we could have punctuated expressions of anger,
234
576260
3000
како кога може да се случи акцентирање на гневот како израз,
09:39
as in riots.
235
579260
2000
на пример, во немири
09:41
The question that we wanted to ask was:
236
581260
2000
Прашањето што не заинтересира беше:
09:43
Could emotion spread,
237
583260
2000
дали емоциите можат да се шират,
09:45
in a more sustained way than riots, across time
238
585260
3000
на еден повоздржан начин, не како на немири, туку временски,
09:48
and involve large numbers of people,
239
588260
2000
и да вклучуваат голем број на луѓе,
09:50
not just this pair of individuals smiling at each other in the subway car?
240
590260
3000
а не само споменатиот пар на лица што си се смешкаат во метрото?
09:53
Maybe there's a kind of below the surface, quiet riot
241
593260
3000
Можеби постои еден вид на под-површински тивок немир
09:56
that animates us all the time.
242
596260
2000
што постојано не движи.
09:58
Maybe there are emotional stampedes
243
598260
2000
Можеби постојат и емотивни стампеда
10:00
that ripple through social networks.
244
600260
2000
што се движат низ социјалните мрежи.
10:02
Maybe, in fact, emotions have a collective existence,
245
602260
3000
Можеби, пак емоциите имаат колективно постоење,
10:05
not just an individual existence.
246
605260
2000
не само индивидуално.
10:07
And this is one of the first images we made to study this phenomenon.
247
607260
3000
Ова е една од првите слики што ги направивме за да го проучиме овој феномен.
10:10
Again, a social network,
248
610260
2000
Повторно, социјална мрежа,
10:12
but now we color the people yellow if they're happy
249
612260
3000
но овој пат ги обоивме луѓето што се среќни во жолто,
10:15
and blue if they're sad and green in between.
250
615260
3000
а оние што се тажни во плаво, а зелената боја е за оние помеѓу.
10:18
And if you look at this image, you can right away see
251
618260
2000
Доколку ја погледнете сликата, веднаш ќе приметите
10:20
clusters of happy and unhappy people,
252
620260
2000
кластери на среќни и несреќни луѓе,
10:22
again, spreading to three degrees of separation.
253
622260
2000
кои повторно се на три три нивоа на сепарација.
10:24
And you might form the intuition
254
624260
2000
И веројатно ќе насетите
10:26
that the unhappy people
255
626260
2000
дека несреќните луѓе
10:28
occupy a different structural location within the network.
256
628260
3000
зафаќаат поинаква структурна локација во рамките на мрежата.
10:31
There's a middle and an edge to this network,
257
631260
2000
Постои средина и маргина во оваа мрежа,
10:33
and the unhappy people seem to be
258
633260
2000
а несреќните луѓе се чини дека се
10:35
located at the edges.
259
635260
2000
лоцирани по маргините.
10:37
So to invoke another metaphor,
260
637260
2000
Да се повикам на една друга метафора,
10:39
if you imagine social networks as a kind of
261
639260
2000
ако си замислите дека социјалните мрежи се еден вид на
10:41
vast fabric of humanity --
262
641260
2000
огромно платно исткаено од луѓе -
10:43
I'm connected to you and you to her, on out endlessly into the distance --
263
643260
3000
јас сум поврзан со вас, вие со нејзе, и сè така до бесконечност -
10:46
this fabric is actually like
264
646260
2000
ова платно ќе наликува на
10:48
an old-fashioned American quilt,
265
648260
2000
старовремска американска прекривка,
10:50
and it has patches on it: happy and unhappy patches.
266
650260
3000
со зашиени парталчиња, со среќни и несреќни крпеници.
10:53
And whether you become happy or not
267
653260
2000
А дали ќе бидете среќни или не
10:55
depends in part on whether you occupy a happy patch.
268
655260
3000
зависи од тоа дали сте на среќно парталче или не.
10:58
(Laughter)
269
658260
2000
(Смеа)
11:00
So, this work with emotions,
270
660260
3000
Значи, оваа работа со емоциите,
11:03
which are so fundamental,
271
663260
2000
кои се толку базични,
11:05
then got us to thinking about: Maybe
272
665260
2000
не натера понатаму да размислуваме за тоа
11:07
the fundamental causes of human social networks
273
667260
2000
дали основните причини за човечките социјални мрежи
11:09
are somehow encoded in our genes.
274
669260
2000
се некако кодирани во нашите гени.
11:11
Because human social networks, whenever they are mapped,
275
671260
3000
Бидејќи човечките социјални мрежи, кога и да ги мапираме,
11:14
always kind of look like this:
276
674260
2000
секогаш изгледаат вака,
11:16
the picture of the network.
277
676260
2000
како сликава за мрежата.
11:18
But they never look like this.
278
678260
2000
Но, никогаш не изгледаат вака.
11:20
Why do they not look like this?
279
680260
2000
Зошто не изгледаат вака?
11:22
Why don't we form human social networks
280
682260
2000
Зошто не формираме социјални мрежи од луѓе
11:24
that look like a regular lattice?
281
684260
2000
кои личат на обична латица?
11:26
Well, the striking patterns of human social networks,
282
686260
3000
Е па, главните шаблони на човечките социјални мрежи,
11:29
their ubiquity and their apparent purpose
283
689260
3000
нивната сеприсутност и очигледна цел
11:32
beg questions about whether we evolved to have
284
692260
2000
не тераат да се запрашаме дали сме еволуирале за да,
11:34
human social networks in the first place,
285
694260
2000
пред се', формираме социјални мрежи
11:36
and whether we evolved to form networks
286
696260
2000
и дали сме еволуирале да формираме мрежи
11:38
with a particular structure.
287
698260
2000
со специфична структура.
11:40
And notice first of all -- so, to understand this, though,
288
700260
2000
А и да ги забележиме, пред сè ... Значи, за да го разбереме ова,
11:42
we need to dissect network structure a little bit first --
289
702260
3000
прво треба малку да ја дисецираме мрежната структура.
11:45
and notice that every person in this network
290
705260
2000
Видете, секоја личност во мрежата
11:47
has exactly the same structural location as every other person.
291
707260
3000
има потполно иста структурна локација како и било која друга личност.
11:50
But that's not the case with real networks.
292
710260
3000
Но, не е така во вистинските мрежи.
11:53
So, for example, here is a real network of college students
293
713260
2000
На пример, еве една вистинска мрежа од студенти
11:55
at an elite northeastern university.
294
715260
3000
на еден елитен североисточен универзитет.
11:58
And now I'm highlighting a few dots.
295
718260
2000
Сега, ќе означам неколку точки.
12:00
If you look here at the dots,
296
720260
2000
Погледнете овде во точките
12:02
compare node B in the upper left
297
722260
2000
и споредете ја точка Б, горе лево,
12:04
to node D in the far right;
298
724260
2000
со точка Д на десниот крај.
12:06
B has four friends coming out from him
299
726260
2000
Б има четири пријатели што произлегуваат од него.
12:08
and D has six friends coming out from him.
300
728260
3000
А, пак, Д има шест пријатели.
12:11
And so, those two individuals have different numbers of friends.
301
731260
3000
Значи, овие двајца имаат различен број на пријатели.
12:14
That's very obvious, we all know that.
302
734260
2000
Ова ни е повеќе од јасно, нели.
12:16
But certain other aspects
303
736260
2000
Но има други аспекти
12:18
of social network structure are not so obvious.
304
738260
2000
во социјалните мрежи кои не се така очигледни.
12:20
Compare node B in the upper left to node A in the lower left.
305
740260
3000
Споредете ја точка Б во горе лево со точка А што се наоѓа подолу лево.
12:23
Now, those people both have four friends,
306
743260
3000
Овие двајца имаат по четири пријатели,
12:26
but A's friends all know each other,
307
746260
2000
но пријателите на А се познаваат меѓусебно,
12:28
and B's friends do not.
308
748260
2000
додека оние на Б не се знаат.
12:30
So the friend of a friend of A's
309
750260
2000
Значи пријателот на пријателот на А,
12:32
is, back again, a friend of A's,
310
752260
2000
е повторно пријател со А,
12:34
whereas the friend of a friend of B's is not a friend of B's,
311
754260
2000
додека пак пријателот на пријателот на Б не му е приајтел на Б,
12:36
but is farther away in the network.
312
756260
2000
туку е подалеку во мрежата.
12:38
This is known as transitivity in networks.
313
758260
3000
Ова се вика транзитивност на мрежите.
12:41
And, finally, compare nodes C and D:
314
761260
2000
И, на крај, да ги споредиме Ц и Д.
12:43
C and D both have six friends.
315
763260
3000
И двете точки имаат по 6 пријатели.
12:46
If you talk to them, and you said, "What is your social life like?"
316
766260
3000
Ако зборувате со нив и ги прашате: „Каков ти е социјалниот живот?“
12:49
they would say, "I've got six friends.
317
769260
2000
тие ќе ви кажат: „Имам шест пријатели.
12:51
That's my social experience."
318
771260
2000
Тоа ми е социјалното искуство.“
12:53
But now we, with a bird's eye view looking at this network,
319
773260
3000
Но, сега вака, од птичја перспектива, во оваа мрежа
12:56
can see that they occupy very different social worlds.
320
776260
3000
можеме да видиме дека тие се наоѓаат во сосема различни социјални средини.
12:59
And I can cultivate that intuition in you by just asking you:
321
779260
2000
За ова можам да ве убедам едноставно прашувајќи ве:
13:01
Who would you rather be
322
781260
2000
Кој од нив би сакале да сте вие
13:03
if a deadly germ was spreading through the network?
323
783260
2000
кога некој смртоносeн микроб би се ширел низ оваа мрежа?
13:05
Would you rather be C or D?
324
785260
3000
Дали повеќе би сакале да сте Ц или Д?
13:08
You'd rather be D, on the edge of the network.
325
788260
2000
Би сакале да сте Д, на маргините на мрежата.
13:10
And now who would you rather be
326
790260
2000
Е сега, а кој би сакале да бидете
13:12
if a juicy piece of gossip -- not about you --
327
792260
3000
кога некој сочен трач, но не за вас,
13:15
was spreading through the network? (Laughter)
328
795260
2000
би се ширел низ мрежата?
13:17
Now, you would rather be C.
329
797260
2000
Сега би сакале да сте Ц.
13:19
So different structural locations
330
799260
2000
Значи различните структурни локации
13:21
have different implications for your life.
331
801260
2000
имаат различни импликации по вашиот живот.
13:23
And, in fact, when we did some experiments looking at this,
332
803260
3000
Всушност, кога направивме некои експерименти врз база на ова,
13:26
what we found is that 46 percent of the variation
333
806260
3000
откривме дека 46% од варијациите на тема
13:29
in how many friends you have
334
809260
2000
колку пријатели имате
13:31
is explained by your genes.
335
811260
2000
се објаснуваат преку вашите гени.
13:33
And this is not surprising. We know that some people are born shy
336
813260
3000
Но ова не нè изненадува. Знаеме дека некои луѓе се раѓаат срамежливи,
13:36
and some are born gregarious. That's obvious.
337
816260
3000
а некои пак се друштвени по природа. Тоа е јасно.
13:39
But we also found some non-obvious things.
338
819260
2000
Меѓутоа, пронајдовме и некои не толку јасни нешта.
13:41
For instance, 47 percent in the variation
339
821260
3000
На пример, 47% од варијациите на тема
13:44
in whether your friends know each other
340
824260
2000
дали вашите пријатели се познаваат меѓусебно
13:46
is attributable to your genes.
341
826260
2000
се припишуваат на вашите гени.
13:48
Whether your friends know each other
342
828260
2000
Дали пријателите ви зе познаваат
13:50
has not just to do with their genes, but with yours.
343
830260
3000
не зависи само од нивните гени, туку и од вашите.
13:53
And we think the reason for this is that some people
344
833260
2000
Сметаме дека причината за ова е во тоа што некои луѓе
13:55
like to introduce their friends to each other -- you know who you are --
345
835260
3000
сакаат да ги запознаваат своите пријатели едни со други - знаете кои сте -
13:58
and others of you keep them apart and don't introduce your friends to each other.
346
838260
3000
а други пак сакаат да ги држат на страна и да не ги запознаваат своите пријатели.
14:01
And so some people knit together the networks around them,
347
841260
3000
Па така, некои луѓе плетат мрежи околу нив,
14:04
creating a kind of dense web of ties
348
844260
2000
создавајќи еден вид на густи мрежи од врски
14:06
in which they're comfortably embedded.
349
846260
2000
во кои тие удобно се сместуваат.
14:08
And finally, we even found that
350
848260
2000
И на крај, пронајдовме дека
14:10
30 percent of the variation
351
850260
2000
30% од варијациите на тема
14:12
in whether or not people are in the middle or on the edge of the network
352
852260
3000
каде се наоѓаат луѓето во мрежата - во средина или на маргините -
14:15
can also be attributed to their genes.
353
855260
2000
исто така може да им се припишат на нивните гени.
14:17
So whether you find yourself in the middle or on the edge
354
857260
2000
Значи, дали се наоѓате во средината или на крајот,
14:19
is also partially heritable.
355
859260
3000
е на некој начин и наследно.
14:22
Now, what is the point of this?
356
862260
3000
Е сега, која е поентата на ова?
14:25
How does this help us understand?
357
865260
2000
Како ова ни помага да го разбереме (светот)?
14:27
How does this help us
358
867260
2000
Како ни помага
14:29
figure out some of the problems that are affecting us these days?
359
869260
3000
да осознаеме некои проблеми кои влијаат на нас во денешно време?
14:33
Well, the argument I'd like to make is that networks have value.
360
873260
3000
Аргументот кој сакам да го потенцирам е дека мрежите имаат вредност.
14:36
They are a kind of social capital.
361
876260
3000
Тие се еден вид на социјален капитал.
14:39
New properties emerge
362
879260
2000
Се јавуваат нови сопствености
14:41
because of our embeddedness in social networks,
363
881260
2000
поради нашата вклученост во социјалните мрежи,
14:43
and these properties inhere
364
883260
3000
кои стануваат својства
14:46
in the structure of the networks,
365
886260
2000
на структурата на мрежите
14:48
not just in the individuals within them.
366
888260
2000
а не само на поединците во нив.
14:50
So think about these two common objects.
367
890260
2000
Размислете за овие два предмети.
14:52
They're both made of carbon,
368
892260
2000
И двата се направени од јаглерод,
14:54
and yet one of them has carbon atoms in it
369
894260
3000
а сепак едниот од нив има јаглеродни атоми
14:57
that are arranged in one particular way -- on the left --
370
897260
3000
кои се наредени на специфичен начин, лево,
15:00
and you get graphite, which is soft and dark.
371
900260
3000
така да создаваат графит, кој е мек и темен.
15:03
But if you take the same carbon atoms
372
903260
2000
Но, ако истите јаглеродни атоми
15:05
and interconnect them a different way,
373
905260
2000
ги поврзете на поинаков начин,
15:07
you get diamond, which is clear and hard.
374
907260
3000
ќе добиете дијамант, кој е проѕирен и тврд.
15:10
And those properties of softness and hardness and darkness and clearness
375
910260
3000
Овие својства на мекост и тврдост или затемнетост и проѕирност
15:13
do not reside in the carbon atoms;
376
913260
2000
не лежат во самите атоми.
15:15
they reside in the interconnections between the carbon atoms,
377
915260
3000
Тие се дел од меѓусебните врски помеѓу јаглеродните атоми,
15:18
or at least arise because of the
378
918260
2000
или се најмалку условени од
15:20
interconnections between the carbon atoms.
379
920260
2000
меѓусебните врски помеѓу јаглеродните атоми.
15:22
So, similarly, the pattern of connections among people
380
922260
3000
На сличен начин, шаблонот на поврзувањата кај луѓето
15:25
confers upon the groups of people
381
925260
3000
им наметнува различни својства
15:28
different properties.
382
928260
2000
на различни групи на луѓе.
15:30
It is the ties between people
383
930260
2000
Токму врските помеѓу луѓето
15:32
that makes the whole greater than the sum of its parts.
384
932260
3000
ја прават целината поголема од збирот на нејзините делови.
15:35
And so it is not just what's happening to these people --
385
935260
3000
Значи, не само она што им се случува на луѓето -
15:38
whether they're losing weight or gaining weight, or becoming rich or becoming poor,
386
938260
3000
без разлика дали губат или качуваат килограми, се збогатуваат или осиромашуваат,
15:41
or becoming happy or not becoming happy -- that affects us;
387
941260
3000
или пак стануваат среќни или несреќни - влијае на нас;
15:44
it's also the actual architecture
388
944260
2000
туку и самата архитектура
15:46
of the ties around us.
389
946260
2000
на врските околу нас.
15:48
Our experience of the world
390
948260
2000
Нашето световно искуство
15:50
depends on the actual structure
391
950260
2000
зависи од самата структура
15:52
of the networks in which we're residing
392
952260
2000
на мрешите во кои престојуваме
15:54
and on all the kinds of things that ripple and flow
393
954260
3000
како и од сите оние нешта кои се брануваат и пловат
15:57
through the network.
394
957260
2000
низ мрежата.
16:00
Now, the reason, I think, that this is the case
395
960260
3000
Според мене, причината за ова лежи во тоа што
16:03
is that human beings assemble themselves
396
963260
2000
човечките суштества тежнеат кон здружување
16:05
and form a kind of superorganism.
397
965260
3000
и формирање на еден вид на супер-организам.
16:09
Now, a superorganism is a collection of individuals
398
969260
3000
Овој супер-организам е збир на поединци
16:12
which show or evince behaviors or phenomena
399
972260
3000
кои демонстрираат однесувања или појави
16:15
that are not reducible to the study of individuals
400
975260
3000
што не можат да се сведат на проучување на поединци
16:18
and that must be understood by reference to,
401
978260
2000
туку, за да бидат сфатени, мораат да се поврзат
16:20
and by studying, the collective.
402
980260
2000
и да се проучуваат како колектив,
16:22
Like, for example, a hive of bees
403
982260
3000
како на пример една кошница пчели
16:25
that's finding a new nesting site,
404
985260
3000
која бара нова локација за да се вгнезди,
16:28
or a flock of birds that's evading a predator,
405
988260
2000
или јато на птици кои бегаат од некој грабливец,
16:30
or a flock of birds that's able to pool its wisdom
406
990260
3000
или пак јато на птици кои се доволно „мудри“
16:33
and navigate and find a tiny speck
407
993260
2000
и знаат да пронајдат мало парче
16:35
of an island in the middle of the Pacific,
408
995260
2000
остров некаде среде Тихиот Океан,
16:37
or a pack of wolves that's able
409
997260
2000
или како глутница волци што умеат
16:39
to bring down larger prey.
410
999260
3000
да соборат многу поголем улов од нив.
16:42
Superorganisms have properties
411
1002260
2000
Супер-организмите имаат својства
16:44
that cannot be understood just by studying the individuals.
412
1004260
3000
кои не можат да се разберат само со проучување на поединците.
16:47
I think understanding social networks
413
1007260
2000
Мислам дека сфаќањето на социјалните мрежи
16:49
and how they form and operate
414
1009260
2000
и начинот на кој тие се формираат и функционираат,
16:51
can help us understand not just health and emotions
415
1011260
3000
може да ни помогне да ги сфатиме не само здравјето и емоциите
16:54
but all kinds of other phenomena --
416
1014260
2000
туку и најразлични видови на појави -
16:56
like crime, and warfare,
417
1016260
2000
како криминал, војна,
16:58
and economic phenomena like bank runs
418
1018260
2000
економски феномени од типот на пропаѓање на банки
17:00
and market crashes
419
1020260
2000
или цели пазари,
17:02
and the adoption of innovation
420
1022260
2000
или пак прифаќање на иновации
17:04
and the spread of product adoption.
421
1024260
2000
и распространување и прифаќање на даден производ.
17:06
Now, look at this.
422
1026260
2000
Сега, погледнете го ова.
17:09
I think we form social networks
423
1029260
2000
Мислам дека формираме социјални мрежи
17:11
because the benefits of a connected life
424
1031260
2000
бидејќи придобивките што ни го нуди поврзаниот живот
17:13
outweigh the costs.
425
1033260
3000
ја надминуваат самата цена.
17:16
If I was always violent towards you
426
1036260
2000
Кога би бил постојано груб со вас
17:18
or gave you misinformation
427
1038260
2000
или погрешно би ве информирал,
17:20
or made you sad or infected you with deadly germs,
428
1040260
3000
или би ве растажувал, или пак заразил со смртоносни микроби,
17:23
you would cut the ties to me,
429
1043260
2000
вие би ги прекинале односите со мене
17:25
and the network would disintegrate.
430
1045260
2000
и мрежата ќе се распадне.
17:27
So the spread of good and valuable things
431
1047260
3000
Значи, споделувањето на добри и вредни нешта
17:30
is required to sustain and nourish social networks.
432
1050260
3000
е неопходно за да се хранат и одржуваат социјалните мрежи.
17:34
Similarly, social networks are required
433
1054260
2000
На сличен начин, социјалните мрежи се неопходни
17:36
for the spread of good and valuable things,
434
1056260
3000
за да можат да се споделуваат добри и вредни нешта,
17:39
like love and kindness
435
1059260
2000
како што е љубовта и добрината,
17:41
and happiness and altruism
436
1061260
2000
или среќата и алтруизмот
17:43
and ideas.
437
1063260
2000
и идеите.
17:45
I think, in fact, that if we realized
438
1065260
2000
Всушност, сметам дека доколку ја сфаќаме
17:47
how valuable social networks are,
439
1067260
2000
вредноста на социјалните мрежи,
17:49
we'd spend a lot more time nourishing them and sustaining them,
440
1069260
3000
многу повеќе време ќе посветуваме на нивното градење и одржување,
17:52
because I think social networks
441
1072260
2000
бидејќи сметам дека социјалните мрежи
17:54
are fundamentally related to goodness.
442
1074260
3000
се пред се` поврзани со добрина.
17:57
And what I think the world needs now
443
1077260
2000
А она што сега мислам дека му треба на овој свет
17:59
is more connections.
444
1079260
2000
се повеќе врски.
18:01
Thank you.
445
1081260
2000
Ви благодарам.
18:03
(Applause)
446
1083260
3000
(Аплауз)
About this website

Оваа страница ќе ве запознае со видеата на YouTube кои се корисни за учење англиски јазик. Ќе гледате часови по англиски јазик кои ги учат врвни наставници од целиот свет. Кликнете двапати на англиските преводи прикажани на секоја видео страница за да го репродуцирате видеото од таму. Преводите се движат синхронизирано со репродукцијата на видеото. Ако имате какви било коментари или барања, ве молиме контактирајте не користејќи ја оваа контакт форма.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7