Nicholas Christakis: The hidden influence of social networks

Translator: Tania Ivanova Reviewer: Zdravko Smilevski

For me, this story begins about 15 years ago,

За мене, оваа приказна започнува некаде пред 15 години,

when I was a hospice doctor at the University of Chicago.

кога бев доктор за тешкo болни на Универзитетот во Чикаго.

And I was taking care of people who were dying and their families

Се грижев за луѓе кои умираа, како и за нивните семејства,

in the South Side of Chicago.

во јужниот дел на Чикаго (Саут Сајд).

And I was observing what happened to people and their families

И притоа гледав што се случува со луѓето и нивните семејства

over the course of their terminal illness.

во текот на циклусот на нивната тешка болест.

And in my lab, I was studying the widower effect,

А во мојата лабораторија, го проучував „ефектот на вдовештво“

which is a very old idea in the social sciences,

што е вушност една стара идеја во општествените науки,

going back 150 years,

која датира од пред 150 години,

known as "dying of a broken heart."

а е позната како „смрт од скршено срце.“

So, when I die, my wife's risk of death can double,

Значи, кога јас ќе умрам, шансите мојата сопруга да умре можат двојно да се зголемат,

for instance, in the first year.

во текот на првата година, на пример.

And I had gone to take care of one particular patient,

Еднаш отидов да погрижам за еден пациент,

a woman who was dying of dementia.

жена која умираше од деменција.

And in this case, unlike this couple,

Во нејзиниот случај, за разлика од оваа двојка,

she was being cared for

таа беше негувана

by her daughter.

од нејзината ќерка.

And the daughter was exhausted from caring for her mother.

А ќерката беше веќе уморна од грижата за својата мајка.

And the daughter's husband,

Додека пак на нејзиниот сопруг

he also was sick

му беше смачено

from his wife's exhaustion.

од уморот на неговата сопруга.

And I was driving home one day,

И се возев така кон дома, еден ден,

and I get a phone call from the husband's friend,

кога ми заѕвони сопругот на една пријателка,

calling me because he was depressed

кој решил да ме побара бидејќи бил депримиран

about what was happening to his friend.

од она што му се случувало на неговиот пријател.

So here I get this call from this random guy

Значи добивам повик од некој случаен човек

that's having an experience

кој искусува нешто

that's being influenced by people

под влијание на други луѓе

at some social distance.

на одредена социјална дистанца.

And so I suddenly realized two very simple things:

Во тој момент, одеднаш сфатив две едноставни работи.

First, the widowhood effect

Прво, дека ефектот на вдовештво

was not restricted to husbands and wives.

не е ограничен само на сопружниците.

And second, it was not restricted to pairs of people.

И второ, дека не е ограничен само на парови на луѓе.

And I started to see the world

И почнав да го сфаќам светот

in a whole new way,

на еден сосема поинаков начин,

like pairs of people connected to each other.

како парови на луѓе кои се взаемно поврзани.

And then I realized that these individuals

Тогаш сфатив дека овие поединци понатаму

would be connected into foursomes with other pairs of people nearby.

се поврзуваат во четворки со паровите од нивната блиска околина.

And then, in fact, these people

Потоа, овие исти луѓе

were embedded in other sorts of relationships:

се вмрежуваат во други типови на меѓучовечки односи,

marriage and spousal

брачни и сопружнички,

and friendship and other sorts of ties.

пријателски или други типови на врски.

And that, in fact, these connections were vast

А притоа, овие врски се широко распространети,

and that we were all embedded in this

така што сите ние сме вмрежени во овој

broad set of connections with each other.

широк спектар од меѓусебни поврзувања.

So I started to see the world in a completely new way

Значи, почнав да го гледам светот на еден сосема поинаков начин

and I became obsessed with this.

и станав опседнат со ова.

I became obsessed with how it might be

Се опседнав со тоа како можеме

that we're embedded in these social networks,

сите ние да бидеме вплетени во овие социјални мрежи,

and how they affect our lives.

како и со тоа како истите влијаат на нашите животи.

So, social networks are these intricate things of beauty,

Значи, социјалните мрежи се такви замрсени „убавици“

and they're so elaborate and so complex

толку разработени и комплицирани

and so ubiquitous, in fact,

и толку сеприсутни, што вушност

that one has to ask what purpose they serve.

не тера да се запрашаме за каква цел тие служат.

Why are we embedded in social networks?

Зошто сме „вградени“ во овие социјални мрежи?

I mean, how do they form? How do they operate?

Мислам, како ли се формираат? Како функционираат?

And how do they effect us?

И како влијаат на нас?

So my first topic with respect to this,

Токму затоа, мојата прва тема, во врска со ова,

was not death, but obesity.

не беше смртта, туку прекумерната дебелина.

It had become trendy

Одеднаш, стана модерно

to speak about the "obesity epidemic."

да се зборува за „епидемија на прекумерно дебелеење“

And, along with my collaborator, James Fowler,

Па, заедно со мојот соработник, Џејмс Фаулер,

we began to wonder whether obesity really was epidemic

почнавме да се прашуваме дали прекумерната дебелина е навистина епидемија

and could it spread from person to person

и дали може да се пренесува од човек на човек,

like the four people I discussed earlier.

како кај оние четворица за кои зборував пред малку.

So this is a slide of some of our initial results.

Ова е слајд со некои од првичните резултати.

It's 2,200 people in the year 2000.

Во 2000 година имало 2.200 луѓе.

Every dot is a person. We make the dot size

Секоја точка е еден човек. Големината на точката

proportional to people's body size;

ја направивме правопропорционална со големината на телото.

so bigger dots are bigger people.

Значи, колку точката е поголема, толку луѓето се покрупни.

In addition, if your body size,

Згора на тоа, ако вашата телесна тежина,

if your BMI, your body mass index, is above 30 --

или индексот на телесна маса (BMI) ви е над 30,

if you're clinically obese --

односно ако сте клинички дебели,

we also colored the dots yellow.

ги обоивме точките во жолто.

So, if you look at this image, right away you might be able to see

Значи, ако погледнете на сликава, веднаш ќе приметите дека

that there are clusters of obese and

постојат кластери на прекумерно дебели и

non-obese people in the image.

луѓе што не се дебели, на сликава.

But the visual complexity is still very high.

Но, она што го гледате овде сеуште е доста комплицирано.

It's not obvious exactly what's going on.

Не е сосема јасно што точно се случува.

In addition, some questions are immediately raised:

Додатно, веднаш се наметнуваат некои прашања.

How much clustering is there?

Колку групирања во класери има овде?

Is there more clustering than would be due to chance alone?

Дали има повеќе отколку што би имало ако оставиме само на случајот?

How big are the clusters? How far do they reach?

Колку се големи кластерите? Колку далеку достигаат?

And, most importantly,

И, што е најважно,

what causes the clusters?

што ги предизвикува овие кластери?

So we did some mathematics to study the size of these clusters.

Направивме некои математики како би ја простудирале големината на овие кластери.

This here shows, on the Y-axis,

Ова овде, на У-оската, покажува

the increase in the probability that a person is obese

зголемена веројатност од прекумерна дебелина,

given that a social contact of theirs is obese

доколку постои социјален контакт со таков човек.

and, on the X-axis, the degrees of separation between the two people.

На Х-оската, пак, дадени се степените на сепарација помеѓу двајца луѓе.

On the far left, you see the purple line.

И на крајот лево, ја гледате оваа лилјаковата (графа).

It says that, if your friends are obese,

Таа вели дека, доколку пријателите ви се прекумерно дебели,

your risk of obesity is 45 percent higher.

ризикот и вие да станете такви е за 45% повисок.

And the next bar over, the [red] line,

А следната графа, оваа црвената,

says if your friend's friends are obese,

вели дека, ако пријателите на вашите пријатели се прекумерно дебели,

your risk of obesity is 25 percent higher.

ризикот и вие да станете такви е за 25% повисок.

And then the next line over says

Потоа, наредната графа вели дека,

if your friend's friend's friend, someone you probably don't even know, is obese,

доколку некој од пријателите на пријателите на вашите пријатели, што веројатно не го ни познавате, е прекумерно дебел,

your risk of obesity is 10 percent higher.

ризикот и вие да станете такви е за 10% повисок.

And it's only when you get to your friend's friend's friend's friends

Е сега, кога ќе стигнете кај пријателите на овие последните пријатели,

that there's no longer a relationship

дури тогаш се прекинува врската помеѓу

between that person's body size and your own body size.

телесната тежина на таа личност со вашата телесна тежина.

Well, what might be causing this clustering?

Што ли би можело да го предизвика ова групирање во кластери?

There are at least three possibilities:

Постојат барем три можности.

One possibility is that, as I gain weight,

Едната е дека, додека јас качувам килограми,

it causes you to gain weight.

и вие последователно качувате килограми,

A kind of induction, a kind of spread from person to person.

еден вид на индукција, пренесување од лице на лице.

Another possibility, very obvious, is homophily,

Друга можност, многу очигледна, е хомофилијата,

or, birds of a feather flock together;

или „птици од ист сој прават јато“.

here, I form my tie to you

Овде, правам врска помеѓу мене и вас,

because you and I share a similar body size.

бидејќи и вие и јас делиме иста телесна тежина.

And the last possibility is what is known as confounding,

И последната веројатност е она што го знаеме како збунувачко

because it confounds our ability to figure out what's going on.

бидејќи ни ја „заматува“ способноста да сфатиме што точно се случува.

And here, the idea is not that my weight gain

А овде, идејата не е дека мојата дебелина

is causing your weight gain,

ја причинува вашата,

nor that I preferentially form a tie with you

ниту пак дека јас одбирам да се поврзам со вас

because you and I share the same body size,

затоа што јас и вие делиме иста телесна тежина,

but rather that we share a common exposure

туку повеќе затоа што споделуваме некоја општа изложеност

to something, like a health club

кон нешто, како на пример спортска сала,

that makes us both lose weight at the same time.

кој ни помага и на двајцата да изгубиме тежина истовремено.

When we studied these data, we found evidence for all of these things,

А кога ги проучивме овие податоци, најдовме докази за сите овие нешта,

including for induction.

вклучително и индукцијата.

And we found that if your friend becomes obese,

И откривме дека, ако пријателот ви се здебели прекумерно,

it increases your risk of obesity by about 57 percent

тоа го зголемува ризикот и вие да се здебелите за околу 57 проценти

in the same given time period.

во истиот временски период.

There can be many mechanisms for this effect:

Можни се многу механизми за овој ефект.

One possibility is that your friends say to you something like --

Една веројатност е дека пријателите ве наговараат -

you know, they adopt a behavior that spreads to you --

знаете, нивните постапки се пренесуваат и на вас -

like, they say, "Let's go have muffins and beer,"

и ќе ви речат, на пример, „Ајде да одиме на колачи и пиво,“

which is a terrible combination. (Laughter)

што е всушност грозна комбинација.

But you adopt that combination,

Но, вие ја присвојувате таа комбинација

and then you start gaining weight like them.

и почнувате да се здебелувате како нив.

Another more subtle possibility

Друга, посуптилна веројатност е дека,

is that they start gaining weight, and it changes your ideas

кога пријателите ќе ви се здебелат, ви се менуваат поимањата

of what an acceptable body size is.

за тоа што е прифатлива телесна тежина.

Here, what's spreading from person to person

Притоа, она што се шири од човек на човек

is not a behavior, but rather a norm:

не е однесување, туку повеќе еден вид на норма.

An idea is spreading.

Идејата се пренесува.

Now, headline writers

Е сега, новинарите

had a field day with our studies.

претераа со своите наслови по весниците.

I think the headline in The New York Times was,

Мислам дека насловот во Њујорк Тајмс беше,

"Are you packing it on?

„Се ширите?

Blame your fat friends." (Laughter)

Вашите дебели пријатели се виновни за тоа.“

What was interesting to us is that the European headline writers

Она што ни беше интересно е дека европските новинари

had a different take: They said,

имаа поинаков пристап: тие рекоа,

"Are your friends gaining weight? Perhaps you are to blame."

„Дали пријателите ви се дебелеат? Можеби вие сте виновни за тоа.“

(Laughter)

(Смеа)

And we thought this was a very interesting comment on America,

Сметавме дека ова е мошне интересен коментар за Америка -

and a kind of self-serving,

на еден начин во свој интерес,

"not my responsibility" kind of phenomenon.

феномен од типот „не сум јас виновен.“

Now, I want to be very clear: We do not think our work

Овде сакам да сум потполно јасен: не сметаме дека нашата работа

should or could justify prejudice

треба или може да оправда предрасуди

against people of one or another body size at all.

кон луѓето со различна телесна тежина, тоа во никој случај.

Our next questions was:

Нашето следно прашање беше:

Could we actually visualize this spread?

Дали всушност можеме да го визуелизираме ова ширење?

Was weight gain in one person actually spreading

Дали зголемените килограми кај едно лице всушност се пренесуваат

to weight gain in another person?

кон зголемените килограми кај друго лице?

And this was complicated because

Е, ова беше комплицирано бидејќи

we needed to take into account the fact that the network structure,

моравме да земеме предвид дека структурата на мрежите,

the architecture of the ties, was changing across time.

архитектурата на врските, се менува низ времето.

In addition, because obesity is not a unicentric epidemic,

Згора на тоа, бидејќи прекумерната дебелина не е уницентрична епидемија,

there's not a Patient Zero of the obesity epidemic --

не постои „нулта пациент“ за епидемијата на дебелеење -

if we find that guy, there was a spread of obesity out from him --

ако најдеме таков човек, тогаш од него се има проширено прекумерната дебелина.

it's a multicentric epidemic.

Се работи за мултицентрична епидемија.

Lots of people are doing things at the same time.

Многу луѓе прават работи истовремено.

And I'm about to show you a 30 second video animation

Сега ќе ви покажам една анимација од 30 секунди

that took me and James five years of our lives to do.

за која јас и Џејмс потрошивме пет години од нашите животи.

So, again, every dot is a person.

Значи, да повторам, секоја точка е една личност.

Every tie between them is a relationship.

Секоја врска помеѓу нив е еден однос.

We're going to put this into motion now,

Сега ќе го придвижиме ова,

taking daily cuts through the network for about 30 years.

со помош на дневни парчиња од мрежата во рок од околу 30 години.

The dot sizes are going to grow,

Големината на точките ќе почне да расте.

you're going to see a sea of yellow take over.

Ќе видите како едно жолто море ќе надвладее.

You're going to see people be born and die --

Ќе видите како луќе се раѓаат и умираат;

dots will appear and disappear --

точките ќе се појавуваат и исчезнуваат.

ties will form and break, marriages and divorces,

Врските ќе се формираат и прекршуваат. Бракови и разводи,

friendings and defriendings.

спријателувања и непријателствувања.

A lot of complexity, a lot is happening

Многу сложености, многу нешта што се случуваат

just in this 30-year period

во период од само триесет години

that includes the obesity epidemic.

кој вклучува епидемија на прекумерно дебелеење.

And, by the end, you're going to see clusters

И на крајот ќе се случат кластери

of obese and non-obese individuals

на прекумерно дебели и нормални луѓе

within the network.

во рамките на мрежата.

Now, when looked at this,

Сега, кога вака го гледам ова,

it changed the way I see things,

ми се промени начинот на кој ги гледам нештата,

because this thing, this network

бидејќи оваа работа, оваа мрежа,

that's changing across time,

се менува со текот на времето,

it has a memory, it moves,

има сеќавање, се движи,

things flow within it,

низ неа пловат различни нешта,

it has a kind of consistency --

има еден вид на конзистентност.

people can die, but it doesn't die;

Луѓето може да умрат, но таа не умира;

it still persists --

таа опстојува понатаму.

and it has a kind of resilience

А ја карактеризира и еден вид жилавост

that allows it to persist across time.

што и овозможува да опстои низ времето.

And so, I came to see these kinds of social networks

И така, почнав да гледам на овие социјални мрежи

as living things,

како на живи суштества,

as living things that we could put under a kind of microscope

како суштества кои можеме да ги ставиме под микроскоп

to study and analyze and understand.

и да ги студираме и анализираме и разбереме.

And we used a variety of techniques to do this.

Користевме најразлични техники да го направиме ова.

And we started exploring all kinds of other phenomena.

И почнавме да истражуваме најразлични типови на појави.

We looked at smoking and drinking behavior,

Ги испитувавме пушењето и пиењето како навики,

and voting behavior,

гласањето,

and divorce -- which can spread --

а и разводите - кои рековме можат да се пренесуваат -

and altruism.

како и алтруизмот.

And, eventually, we became interested in emotions.

А згора на тоа, почнаа да не интересираат и емоциите.

Now, when we have emotions,

Кога ќе ни се јават емоции,

we show them.

ги искажуваме.

Why do we show our emotions?

А зошто ги искажуваме емоциите?

I mean, there would be an advantage to experiencing

Мислам, предност е самото тоа што можеме да ги доживееме

our emotions inside, you know, anger or happiness.

нашите емоции внатрешно, знаете, како гнев или среќа.

But we don't just experience them, we show them.

Меѓутоа не само што ги доживуваме, туку и ги покажуваме.

And not only do we show them, but others can read them.

И не само што ги покажуваме, туку и другите можат да ги прочитаат.

And, not only can they read them, but they copy them.

И не само што другите можат да ги прочитаат, туку и ги копираат.

There's emotional contagion

Постои емотивна зараза

that takes place in human populations.

која може да им се случи на човечкото население.

And so this function of emotions

Ваквата функција на емоциите

suggests that, in addition to any other purpose they serve,

сугерира дека, покрај останатите цели кои тие може да ги имаат,

they're a kind of primitive form of communication.

тие се еден вид примитивна форма на комуникација.

And that, in fact, if we really want to understand human emotions,

И дека, всушност, ако навистина сакаме да ги разбереме човечките емоции,

we need to think about them in this way.

мораме да размислуваме за нив на овој начин.

Now, we're accustomed to thinking about emotions in this way,

Навикнати сме да размислуваме за емоциите вака,

in simple, sort of, brief periods of time.

во вид на прости и на некој начин кратки временски интервали.

So, for example,

Еве, за пример,

I was giving this talk recently in New York City,

Зборував за ова во Њујорк, неодамна,

and I said, "You know when you're on the subway

и реков: „Знаете, како кога сте во метро,

and the other person across the subway car

а личноста што седи наспроти вас во вагонот

smiles at you,

ви се смешка,

and you just instinctively smile back?"

а вие инстиктивно возвраќате со насмевка.“

And they looked at me and said, "We don't do that in New York City." (Laughter)

Ме гледаа и ми рекоа: „Не правиме баш така во Њујорк.“ (Смеа)

And I said, "Everywhere else in the world,

А јас им вратив: „Насекаде во светот,

that's normal human behavior."

тоа е нормално човечко однесување.“

And so there's a very instinctive way

Значи постои еден многу инстиктивен начин

in which we briefly transmit emotions to each other.

на кој набрзина си пренесуваме емоции еден на друг.

And, in fact, emotional contagion can be broader still.

А сепак, емотивната зараза може да биде уште поширока,

Like we could have punctuated expressions of anger,

како кога може да се случи акцентирање на гневот како израз,

as in riots.

на пример, во немири

The question that we wanted to ask was:

Прашањето што не заинтересира беше:

Could emotion spread,

дали емоциите можат да се шират,

in a more sustained way than riots, across time

на еден повоздржан начин, не како на немири, туку временски,

and involve large numbers of people,

и да вклучуваат голем број на луѓе,

not just this pair of individuals smiling at each other in the subway car?

а не само споменатиот пар на лица што си се смешкаат во метрото?

Maybe there's a kind of below the surface, quiet riot

Можеби постои еден вид на под-површински тивок немир

that animates us all the time.

што постојано не движи.

Maybe there are emotional stampedes

Можеби постојат и емотивни стампеда

that ripple through social networks.

што се движат низ социјалните мрежи.

Maybe, in fact, emotions have a collective existence,

Можеби, пак емоциите имаат колективно постоење,

not just an individual existence.

не само индивидуално.

And this is one of the first images we made to study this phenomenon.

Ова е една од првите слики што ги направивме за да го проучиме овој феномен.

Again, a social network,

Повторно, социјална мрежа,

but now we color the people yellow if they're happy

но овој пат ги обоивме луѓето што се среќни во жолто,

and blue if they're sad and green in between.

а оние што се тажни во плаво, а зелената боја е за оние помеѓу.

And if you look at this image, you can right away see

Доколку ја погледнете сликата, веднаш ќе приметите

clusters of happy and unhappy people,

кластери на среќни и несреќни луѓе,

again, spreading to three degrees of separation.

кои повторно се на три три нивоа на сепарација.

And you might form the intuition

И веројатно ќе насетите

that the unhappy people

дека несреќните луѓе

occupy a different structural location within the network.

зафаќаат поинаква структурна локација во рамките на мрежата.

There's a middle and an edge to this network,

Постои средина и маргина во оваа мрежа,

and the unhappy people seem to be

а несреќните луѓе се чини дека се

located at the edges.

лоцирани по маргините.

So to invoke another metaphor,

Да се повикам на една друга метафора,

if you imagine social networks as a kind of

ако си замислите дека социјалните мрежи се еден вид на

vast fabric of humanity --

огромно платно исткаено од луѓе -

I'm connected to you and you to her, on out endlessly into the distance --

јас сум поврзан со вас, вие со нејзе, и сè така до бесконечност -

this fabric is actually like

ова платно ќе наликува на

an old-fashioned American quilt,

старовремска американска прекривка,

and it has patches on it: happy and unhappy patches.

со зашиени парталчиња, со среќни и несреќни крпеници.

And whether you become happy or not

А дали ќе бидете среќни или не

depends in part on whether you occupy a happy patch.

зависи од тоа дали сте на среќно парталче или не.

(Laughter)

(Смеа)

So, this work with emotions,

Значи, оваа работа со емоциите,

which are so fundamental,

кои се толку базични,

then got us to thinking about: Maybe

не натера понатаму да размислуваме за тоа

the fundamental causes of human social networks

дали основните причини за човечките социјални мрежи

are somehow encoded in our genes.

се некако кодирани во нашите гени.

Because human social networks, whenever they are mapped,

Бидејќи човечките социјални мрежи, кога и да ги мапираме,

always kind of look like this:

секогаш изгледаат вака,

the picture of the network.

како сликава за мрежата.

But they never look like this.

Но, никогаш не изгледаат вака.

Why do they not look like this?

Зошто не изгледаат вака?

Why don't we form human social networks

Зошто не формираме социјални мрежи од луѓе

that look like a regular lattice?

кои личат на обична латица?

Well, the striking patterns of human social networks,

Е па, главните шаблони на човечките социјални мрежи,

their ubiquity and their apparent purpose

нивната сеприсутност и очигледна цел

beg questions about whether we evolved to have

не тераат да се запрашаме дали сме еволуирале за да,

human social networks in the first place,

пред се', формираме социјални мрежи

and whether we evolved to form networks

и дали сме еволуирале да формираме мрежи

with a particular structure.

со специфична структура.

And notice first of all -- so, to understand this, though,

А и да ги забележиме, пред сè ... Значи, за да го разбереме ова,

we need to dissect network structure a little bit first --

прво треба малку да ја дисецираме мрежната структура.

and notice that every person in this network

Видете, секоја личност во мрежата

has exactly the same structural location as every other person.

има потполно иста структурна локација како и било која друга личност.

But that's not the case with real networks.

Но, не е така во вистинските мрежи.

So, for example, here is a real network of college students

На пример, еве една вистинска мрежа од студенти

at an elite northeastern university.

на еден елитен североисточен универзитет.

And now I'm highlighting a few dots.

Сега, ќе означам неколку точки.

If you look here at the dots,

Погледнете овде во точките

compare node B in the upper left

и споредете ја точка Б, горе лево,

to node D in the far right;

со точка Д на десниот крај.

B has four friends coming out from him

Б има четири пријатели што произлегуваат од него.

and D has six friends coming out from him.

А, пак, Д има шест пријатели.

And so, those two individuals have different numbers of friends.

Значи, овие двајца имаат различен број на пријатели.

That's very obvious, we all know that.

Ова ни е повеќе од јасно, нели.

But certain other aspects

Но има други аспекти

of social network structure are not so obvious.

во социјалните мрежи кои не се така очигледни.

Compare node B in the upper left to node A in the lower left.

Споредете ја точка Б во горе лево со точка А што се наоѓа подолу лево.

Now, those people both have four friends,

Овие двајца имаат по четири пријатели,

but A's friends all know each other,

но пријателите на А се познаваат меѓусебно,

and B's friends do not.

додека оние на Б не се знаат.

So the friend of a friend of A's

Значи пријателот на пријателот на А,

is, back again, a friend of A's,

е повторно пријател со А,

whereas the friend of a friend of B's is not a friend of B's,

додека пак пријателот на пријателот на Б не му е приајтел на Б,

but is farther away in the network.

туку е подалеку во мрежата.

This is known as transitivity in networks.

Ова се вика транзитивност на мрежите.

And, finally, compare nodes C and D:

И, на крај, да ги споредиме Ц и Д.

C and D both have six friends.

И двете точки имаат по 6 пријатели.

If you talk to them, and you said, "What is your social life like?"

Ако зборувате со нив и ги прашате: „Каков ти е социјалниот живот?“

they would say, "I've got six friends.

тие ќе ви кажат: „Имам шест пријатели.

That's my social experience."

Тоа ми е социјалното искуство.“

But now we, with a bird's eye view looking at this network,

Но, сега вака, од птичја перспектива, во оваа мрежа

can see that they occupy very different social worlds.

можеме да видиме дека тие се наоѓаат во сосема различни социјални средини.

And I can cultivate that intuition in you by just asking you:

За ова можам да ве убедам едноставно прашувајќи ве:

Who would you rather be

Кој од нив би сакале да сте вие

if a deadly germ was spreading through the network?

кога некој смртоносeн микроб би се ширел низ оваа мрежа?

Would you rather be C or D?

Дали повеќе би сакале да сте Ц или Д?

You'd rather be D, on the edge of the network.

Би сакале да сте Д, на маргините на мрежата.

And now who would you rather be

Е сега, а кој би сакале да бидете

if a juicy piece of gossip -- not about you --

кога некој сочен трач, но не за вас,

was spreading through the network? (Laughter)

би се ширел низ мрежата?

Now, you would rather be C.

Сега би сакале да сте Ц.

So different structural locations

Значи различните структурни локации

have different implications for your life.

имаат различни импликации по вашиот живот.

And, in fact, when we did some experiments looking at this,

Всушност, кога направивме некои експерименти врз база на ова,

what we found is that 46 percent of the variation

откривме дека 46% од варијациите на тема

in how many friends you have

колку пријатели имате

is explained by your genes.

се објаснуваат преку вашите гени.

And this is not surprising. We know that some people are born shy

Но ова не нè изненадува. Знаеме дека некои луѓе се раѓаат срамежливи,

and some are born gregarious. That's obvious.

а некои пак се друштвени по природа. Тоа е јасно.

But we also found some non-obvious things.

Меѓутоа, пронајдовме и некои не толку јасни нешта.

For instance, 47 percent in the variation

На пример, 47% од варијациите на тема

in whether your friends know each other

дали вашите пријатели се познаваат меѓусебно

is attributable to your genes.

се припишуваат на вашите гени.

Whether your friends know each other

Дали пријателите ви зе познаваат

has not just to do with their genes, but with yours.

не зависи само од нивните гени, туку и од вашите.

And we think the reason for this is that some people

Сметаме дека причината за ова е во тоа што некои луѓе

like to introduce their friends to each other -- you know who you are --

сакаат да ги запознаваат своите пријатели едни со други - знаете кои сте -

and others of you keep them apart and don't introduce your friends to each other.

а други пак сакаат да ги држат на страна и да не ги запознаваат своите пријатели.

And so some people knit together the networks around them,

Па така, некои луѓе плетат мрежи околу нив,

creating a kind of dense web of ties

создавајќи еден вид на густи мрежи од врски

in which they're comfortably embedded.

во кои тие удобно се сместуваат.

And finally, we even found that

И на крај, пронајдовме дека

30 percent of the variation

30% од варијациите на тема

in whether or not people are in the middle or on the edge of the network

каде се наоѓаат луѓето во мрежата - во средина или на маргините -

can also be attributed to their genes.

исто така може да им се припишат на нивните гени.

So whether you find yourself in the middle or on the edge

Значи, дали се наоѓате во средината или на крајот,

is also partially heritable.

е на некој начин и наследно.

Now, what is the point of this?

Е сега, која е поентата на ова?

How does this help us understand?

Како ова ни помага да го разбереме (светот)?

How does this help us

Како ни помага

figure out some of the problems that are affecting us these days?

да осознаеме некои проблеми кои влијаат на нас во денешно време?

Well, the argument I'd like to make is that networks have value.

Аргументот кој сакам да го потенцирам е дека мрежите имаат вредност.

They are a kind of social capital.

Тие се еден вид на социјален капитал.

New properties emerge

Се јавуваат нови сопствености

because of our embeddedness in social networks,

поради нашата вклученост во социјалните мрежи,

and these properties inhere

кои стануваат својства

in the structure of the networks,

на структурата на мрежите

not just in the individuals within them.

а не само на поединците во нив.

So think about these two common objects.

Размислете за овие два предмети.

They're both made of carbon,

И двата се направени од јаглерод,

and yet one of them has carbon atoms in it

а сепак едниот од нив има јаглеродни атоми

that are arranged in one particular way -- on the left --

кои се наредени на специфичен начин, лево,

and you get graphite, which is soft and dark.

така да создаваат графит, кој е мек и темен.

But if you take the same carbon atoms

Но, ако истите јаглеродни атоми

and interconnect them a different way,

ги поврзете на поинаков начин,

you get diamond, which is clear and hard.

ќе добиете дијамант, кој е проѕирен и тврд.

And those properties of softness and hardness and darkness and clearness

Овие својства на мекост и тврдост или затемнетост и проѕирност

do not reside in the carbon atoms;

не лежат во самите атоми.

they reside in the interconnections between the carbon atoms,

Тие се дел од меѓусебните врски помеѓу јаглеродните атоми,

or at least arise because of the

или се најмалку условени од

interconnections between the carbon atoms.

меѓусебните врски помеѓу јаглеродните атоми.

So, similarly, the pattern of connections among people

На сличен начин, шаблонот на поврзувањата кај луѓето

confers upon the groups of people

им наметнува различни својства

different properties.

на различни групи на луѓе.

It is the ties between people

Токму врските помеѓу луѓето

that makes the whole greater than the sum of its parts.

ја прават целината поголема од збирот на нејзините делови.

And so it is not just what's happening to these people --

Значи, не само она што им се случува на луѓето -

whether they're losing weight or gaining weight, or becoming rich or becoming poor,

без разлика дали губат или качуваат килограми, се збогатуваат или осиромашуваат,

or becoming happy or not becoming happy -- that affects us;

или пак стануваат среќни или несреќни - влијае на нас;

it's also the actual architecture

туку и самата архитектура

of the ties around us.

на врските околу нас.

Our experience of the world

Нашето световно искуство

depends on the actual structure

зависи од самата структура

of the networks in which we're residing

на мрешите во кои престојуваме

and on all the kinds of things that ripple and flow

како и од сите оние нешта кои се брануваат и пловат

through the network.

низ мрежата.

Now, the reason, I think, that this is the case

Според мене, причината за ова лежи во тоа што

is that human beings assemble themselves

човечките суштества тежнеат кон здружување

and form a kind of superorganism.

и формирање на еден вид на супер-организам.

Now, a superorganism is a collection of individuals

Овој супер-организам е збир на поединци

which show or evince behaviors or phenomena

кои демонстрираат однесувања или појави

that are not reducible to the study of individuals

што не можат да се сведат на проучување на поединци

and that must be understood by reference to,

туку, за да бидат сфатени, мораат да се поврзат

and by studying, the collective.

и да се проучуваат како колектив,

Like, for example, a hive of bees

како на пример една кошница пчели

that's finding a new nesting site,

која бара нова локација за да се вгнезди,

or a flock of birds that's evading a predator,

или јато на птици кои бегаат од некој грабливец,

or a flock of birds that's able to pool its wisdom

или пак јато на птици кои се доволно „мудри“

and navigate and find a tiny speck

и знаат да пронајдат мало парче

of an island in the middle of the Pacific,

остров некаде среде Тихиот Океан,

or a pack of wolves that's able

или како глутница волци што умеат

to bring down larger prey.

да соборат многу поголем улов од нив.

Superorganisms have properties

Супер-организмите имаат својства

that cannot be understood just by studying the individuals.

кои не можат да се разберат само со проучување на поединците.

I think understanding social networks

Мислам дека сфаќањето на социјалните мрежи

and how they form and operate

и начинот на кој тие се формираат и функционираат,

can help us understand not just health and emotions

може да ни помогне да ги сфатиме не само здравјето и емоциите

but all kinds of other phenomena --

туку и најразлични видови на појави -

like crime, and warfare,

како криминал, војна,

and economic phenomena like bank runs

економски феномени од типот на пропаѓање на банки

and market crashes

или цели пазари,

and the adoption of innovation

или пак прифаќање на иновации

and the spread of product adoption.

и распространување и прифаќање на даден производ.

Now, look at this.

Сега, погледнете го ова.

I think we form social networks

Мислам дека формираме социјални мрежи

because the benefits of a connected life

бидејќи придобивките што ни го нуди поврзаниот живот

outweigh the costs.

ја надминуваат самата цена.

If I was always violent towards you

Кога би бил постојано груб со вас

or gave you misinformation

или погрешно би ве информирал,

or made you sad or infected you with deadly germs,

или би ве растажувал, или пак заразил со смртоносни микроби,

you would cut the ties to me,

вие би ги прекинале односите со мене

and the network would disintegrate.

и мрежата ќе се распадне.

So the spread of good and valuable things

Значи, споделувањето на добри и вредни нешта

is required to sustain and nourish social networks.

е неопходно за да се хранат и одржуваат социјалните мрежи.

Similarly, social networks are required

На сличен начин, социјалните мрежи се неопходни

for the spread of good and valuable things,

за да можат да се споделуваат добри и вредни нешта,

like love and kindness

како што е љубовта и добрината,

and happiness and altruism

или среќата и алтруизмот

and ideas.

и идеите.

I think, in fact, that if we realized

Всушност, сметам дека доколку ја сфаќаме

how valuable social networks are,

вредноста на социјалните мрежи,

we'd spend a lot more time nourishing them and sustaining them,

многу повеќе време ќе посветуваме на нивното градење и одржување,

because I think social networks

бидејќи сметам дека социјалните мрежи

are fundamentally related to goodness.

се пред се` поврзани со добрина.

And what I think the world needs now

А она што сега мислам дека му треба на овој свет

is more connections.

се повеќе врски.

Thank you.

Ви благодарам.

(Applause)

(Аплауз)