Nicholas Christakis: The hidden influence of social networks

Translator: Armenuhy Hovakimyan Reviewer: Gohar Khachatryan

For me, this story begins about 15 years ago,

Ինձ համար այս պատմությունը սկիզբ է առել տասնհինգ տարի առաջ,

when I was a hospice doctor at the University of Chicago.

երբ ես աշխատում էի Չիկագոյի համալսարանի պանդխտանոցում որպես բժիշկ:

And I was taking care of people who were dying and their families

Ես հոգ էի տանում մահամերձ մարդկանց և նրանց ընտանիքիների համար, ովքեր ապրում էին

in the South Side of Chicago.

Չիկագոյի հարավային մասում:

And I was observing what happened to people and their families

Եվ ես ուսումնասիրում էի, թե ինչ է տեղի ունենում մարդկանց և նրանց ընտանիքների հետ

over the course of their terminal illness.

իրենց մահացու հիվանդության ընթացքում:

And in my lab, I was studying the widower effect,

Եվ իմ փորձասենյակում, ուսումնասիրում էի «այրիների» էֆեկտը,

which is a very old idea in the social sciences,

որը բավական հին գաղափար է հասարակական գիտությունների ոլորտում,

going back 150 years,

իր արմատներով հետ է գնում 150 տարի,

known as "dying of a broken heart."

և հայտնի է որպես «մահ կոտրված սրտից»:

So, when I die, my wife's risk of death can double,

Այսպես, երբ ես մահանամ, իմ կնոջ մահանալու հավանականությունը կկրկնապատկվի,

for instance, in the first year.

օրինակ, մեկ տարվա ընթացքում:

And I had gone to take care of one particular patient,

Եվ ես սկսեցի հոգ տանել մեկ հիվանդի համար,

a woman who was dying of dementia.

որը խենթությունից մահացող մի կին էր:

And in this case, unlike this couple,

Եվ այս դեպքում, ի տարբերություն այս զույգի,

she was being cared for

նրան խնամում էր

by her daughter.

իր աղջիկը:

And the daughter was exhausted from caring for her mother.

Եվ աղջիկն արդեն ուժասպառ էր եղել մորը խնամելուց

And the daughter's husband,

Եվ այդ աղջկա ամուսինը նույնպես

he also was sick

հոգնել էր

from his wife's exhaustion.

իր կնոջ տառապանքներից:

And I was driving home one day,

Եվ մի օր տուն գնալու ճանապարհին

and I get a phone call from the husband's friend,

ես ստանում եմ մի հեռախոսազանգ ամուսնու ընկերոջ կողմից,

calling me because he was depressed

նա զանգահարում էր, քանի որ շատ անհանգիստ էր

about what was happening to his friend.

իր ընկերոջ համար:

So here I get this call from this random guy

Եվ ահա ես ստանում եմ մի զանգ պատահական տղայից,

that's having an experience

որն ունի այս փորձը,

that's being influenced by people

որի վրա ազդում են մարդիկ

at some social distance.

սոցիալական որոշ հեռավորությունից:

And so I suddenly realized two very simple things:

Եվ հանկարծ ես հասկացա երկու պարզ բան:

First, the widowhood effect

Առաջինը` «այրիների» էֆեկտը

was not restricted to husbands and wives.

չի սահմանափակվում ամուսիններով:

And second, it was not restricted to pairs of people.

Երկրորդ` այն չի սահմանափակվում երկու անձանցով:

And I started to see the world

Եվ ես սկսեցի աշխարհը տեսնել

in a whole new way,

ամբողջովին այլ կերպ,

like pairs of people connected to each other.

որպես զույգեր, որոնք կապված են միմյանց:

And then I realized that these individuals

Ապա ես հասկացա, որ այս անհատները

would be connected into foursomes with other pairs of people nearby.

կապված են մեկ այլ զույգի հետ:

And then, in fact, these people

Եվ, ի վերջո, մարդիկ

were embedded in other sorts of relationships:

ներգրավված են այլ տեսակի հարաբերությունների մեջ,

marriage and spousal

ամուսնական և սիրային,

and friendship and other sorts of ties.

ընկերական և այլն:

And that, in fact, these connections were vast

Եվ իրականում այս կապերը մեծաքանակ են

and that we were all embedded in this

և մենք բոլորս ներգրավված ենք

broad set of connections with each other.

միմյանց միջև գտնվող բազում կապերում:

So I started to see the world in a completely new way

Այսպիսով, ես սկսեցի նայել կյանքին ամբողջապես նոր ձևով,

and I became obsessed with this.

և կլանվեցի դրանով:

I became obsessed with how it might be

Ես սկսեցի տարվել հարցերով, թե ինչու

that we're embedded in these social networks,

ենք մենք ընդգրկվել այդպիսի սոցիալական ցանցերում

and how they affect our lives.

և ինչպես են դրանք ազդում մեր կյանքի վրա:

So, social networks are these intricate things of beauty,

Սոցիալական ցանցերը հանդիսանում են այնքան խրթին և գեղեցիկ,

and they're so elaborate and so complex

նրանք այնքան խառն ու բարդ են նախագծված,

and so ubiquitous, in fact,

և միևնույն ժամանակ այնքան տարածված են,

that one has to ask what purpose they serve.

որ հարց է առաջանում. ի՞նչ նպատակի են նրանք ծառայում:

Why are we embedded in social networks?

Ինչու՞ ենք մենք ներգրավվում սոցիալական ցանցերում:

I mean, how do they form? How do they operate?

Ի նկատի ունեմ, ինչպե՞ս են նրանք ստեղծվում: Ինչպե՞ս են նրանք աշխատում:

And how do they effect us?

Եվ ինչպե՞ս են նրանք ազդում մեր վրա:

So my first topic with respect to this,

Եվ ահա այս հարցի հետ կապված իմ առաջին դիտարկումը,

was not death, but obesity.

ոչ թե մահն է, այլ ճարպակալությունը:

It had become trendy

Շատ հանկարծակի լայն տարածում ստացավ

to speak about the "obesity epidemic."

խոսել «ճրպակալաման համաճարակի» մասին:

And, along with my collaborator, James Fowler,

Եվ իմ գործընկեր Ջեյմս Ֆոուերի հետ միասին

we began to wonder whether obesity really was epidemic

մենք սկսեցինք մտածել, արդյոք ճարպակալումն իրականում այդքան համատարած է

and could it spread from person to person

և արդյոք այն կարող է փոխանցվել մի մարդուց մյուսին

like the four people I discussed earlier.

այնպես, ինչպես նախորդ չորս մարդկանց դեպքում:

So this is a slide of some of our initial results.

Սա մեր սկզբնական արդյունքների պատկերն է:

It's 2,200 people in the year 2000.

2000 թվականին 2,200 մարդ:

Every dot is a person. We make the dot size

Յուրաքանչյուր կետ մի մարդ է: Մենք պատկերել ենք կետերի չափսերը

proportional to people's body size;

մարդու մարմնի չափսերին համապատասխան:

so bigger dots are bigger people.

Այսպիսով, մեծ կետերը մեծ մարդիկ են:

In addition, if your body size,

Ի հավելումն դրան, եթե ձեր մարմնի չափերը,

if your BMI, your body mass index, is above 30 --

ձեր մարմնի մասսայի ինդեքսը 30-ից ավել է,

if you're clinically obese --

եթե դուք տառապում եք ճարպակալմամբ,

we also colored the dots yellow.

մենք գունավորում ենք այդ կետերը դեղին գույնով:

So, if you look at this image, right away you might be able to see

Եթե դուք նայեք այս պատկերին, միանգամից կարող եք տեսնել,

that there are clusters of obese and

որ կան ճարպակալմամբ տառապող

non-obese people in the image.

և դրանով չտառապող մարդկանց խմբեր:

But the visual complexity is still very high.

Բայց տեսողական բարդությունը դեռևս գոյություն ունի:

It's not obvious exactly what's going on.

Ակնհայտ չէ, թե ինչ է իրականում կատարվում:

In addition, some questions are immediately raised:

Ի հավելումն, անմիջապես ծագում են որոշ հարցեր:

How much clustering is there?

Ինչքա՞ն խիտ են խմբերը:

Is there more clustering than would be due to chance alone?

Արդյո՞ք կան ավելի խմբեր կան քան սովորական պատահականության դեպքում կլինեին :

How big are the clusters? How far do they reach?

Ինչքա՞ն մեծ է յուրաքանչյուր խումբ:

And, most importantly,

Եվ ամենակարևորը,

what causes the clusters?

ո՞րն է խմբերի գոյության պատճառը:

So we did some mathematics to study the size of these clusters.

Մենք կատարեցինք որոշ մաթեմատիկական հաշվարկներ, որպեսզի գտնենք այս խմբերի մեծությունը:

This here shows, on the Y-axis,

Ահա այստեղ, Y-ների առանցքի վրա

the increase in the probability that a person is obese

երևում է, մարդու ճարպակալված լինելու հավանականության աճը,

given that a social contact of theirs is obese

երբ նրա սոցիալական շրջանակում կամ ճարպակալումով տառապող մարդիկ:

and, on the X-axis, the degrees of separation between the two people.

X-երի առանցքի վրա տեղադրում ենք երկու մարդկանց միջև բաժանվածության աստիճանը:

On the far left, you see the purple line.

Եվ ահա ձախ կողմի հեռու մասում դուք տեսնում եք մանուշակագույն սյունակ:

It says that, if your friends are obese,

Այն ցույց է տալիս, որ, եթե ձեր ընկերները գեր են,

your risk of obesity is 45 percent higher.

ձեր գեր լինելու ռիսկը 45 տոկոսով ավելի մեծ է:

And the next bar over, the [red] line,

Հաջորդ սյունակում /կարմիր սյունակ/

says if your friend's friends are obese,

տեսնում ենք, որ եթե ձեր ընկերոջ ընկերները գեր են

your risk of obesity is 25 percent higher.

ապա գիրանալու ձեր ռիսկը 25 տոկոսով ավելի մեծ է:

And then the next line over says

Հաջորդ սյունակը ցույց է տալիս,

if your friend's friend's friend, someone you probably don't even know, is obese,

որ եթե ձեր ընկերոջ ընկերոջ ընկերը, ինչ-որ մեկը, որին դուք հավանաբար չգիտեք, գեր է,

your risk of obesity is 10 percent higher.

գիրանալու ձեր հավանականությունը 10 տոկոսով ավելի մեծ է:

And it's only when you get to your friend's friend's friend's friends

Եվ միայն քո ընկերոջ ընկերոջ ընկերոջ ընկերոջ դեպքում

that there's no longer a relationship

այլևս չկա

between that person's body size and your own body size.

փոխկապվածություն ձեր մարմնի և մյուս մարդու մարմնի քաշերի միջև:

Well, what might be causing this clustering?

Ինչը՞ կարող է այսպիսի խմբերի պատճառ հանդիսանալ:

There are at least three possibilities:

Կա հնարավոր առնվազն երեք տարբերակ:

One possibility is that, as I gain weight,

Առաջինն այն է, որ, երբ իմ քաշն ավելանում է,

it causes you to gain weight.

այն պատճառ է դառնում, որպեսզի ձեր քաշն էլ ավելանա,

A kind of induction, a kind of spread from person to person.

ինդուկցիայի նման է, այն փոխանցում է մեկ մարդուց մյուսին։

Another possibility, very obvious, is homophily,

Մյուս տարբերակը շատ ակնհայտ է`

or, birds of a feather flock together;

մարդկանց միտումը կապեր հաստատել իրենց նմանների հետ:

here, I form my tie to you

Այստեղ ես իմ կապն եմ ստեղծում քեզ հետ,

because you and I share a similar body size.

որովհետև երկուսս էլ ունենք մարմնի միևնույն քաշը:

And the last possibility is what is known as confounding,

Երրորդ հնարավոր տարբերակը հայտնի է որպես շփոթեղնող,

because it confounds our ability to figure out what's going on.

քանի որ այն շփոթեցնում է մեզ և մենք անկարող ենք հասկանալ, թե ինչ է կատարվում:

And here, the idea is not that my weight gain

Այս դեպքում միտքն այն չէ, որ իմ քաշը

is causing your weight gain,

պատճառ է հանդիսանում քո քաշի ավելացման,

nor that I preferentially form a tie with you

կամ, որ ես ցանկանում եմ կապ ստեղծել քեզ հետ,

because you and I share the same body size,

քանի որ մենք երկուսս միևնույն քաշն ունենք,

but rather that we share a common exposure

այլ այն, որ մենք ընդհանուր մի բան ունենք,

to something, like a health club

օրինակ մարզասրահը,

that makes us both lose weight at the same time.

որը պատճառ է հանդիսանում, որ մենք երկուսս էլ միաժամանակ քաշ կորցնենք:

When we studied these data, we found evidence for all of these things,

Եվ երբ մենք ուսումնասիրեցինք այս տվյալները, մենք գտանք ապացույցներ բոլոր տարբերակների համար,

including for induction.

ներառյալ ինդուկցիայի դեպքը:

And we found that if your friend becomes obese,

Մենք պարզեցինք, որ երբ ձեր ընկերը ճարպակալում է,

it increases your risk of obesity by about 57 percent

այն ավելացնում է ձեր ճարպակալման ռիսկը մինչև 57 տոկոս

in the same given time period.

միևնույն ժամանակաշրջանի համար:

There can be many mechanisms for this effect:

Կարող են շատ մեխանիզմներ լինել այս էֆեկտի համար:

One possibility is that your friends say to you something like --

Մի տարբերակն այն է, որ ձեր ընկերները ձեզ ասում են, օրինակ...

you know, they adopt a behavior that spreads to you --

դե գիտեք, նրանք այնպիսի վարքագիծ են որդեգրում, որ տարածվում է նաև ձեզ վրա,

like, they say, "Let's go have muffins and beer,"

այսպես, օրինակ, ասում են․ «Եկեք գարջուր և թխվածքաբլիթներ վերցնենք»,

which is a terrible combination. (Laughter)

ինչը չափազանց վատ համակցություն է:

But you adopt that combination,

Բայց դուք ընդունում եք այդ տարբերակը,

and then you start gaining weight like them.

ապա սկսում եք ավելացնել ձեր քաշը նրանց պես:

Another more subtle possibility

Մեկ այլ, ավելի նուրբ տարբերակն

is that they start gaining weight, and it changes your ideas

այն է, նրանք սկսում են գիրանալ, և դա փոխում է ձեր տեսակետը

of what an acceptable body size is.

մարմնի ընդունելի քաշի վերաբերյալ:

Here, what's spreading from person to person

Այս պարագայում, մի մարդուց մեկ այլ մարդուն փոխանցվում է

is not a behavior, but rather a norm:

ոչ թե վարքագիծ, այլ սահմանված չափ:

An idea is spreading.

Միտքը տարածվում է:

Now, headline writers

Այժմ խորագրեր գրողները

had a field day with our studies.

մեր ուսումնասիրության շնորհիվ, կարող են անել մի բան, որ շատ ցանկանում էին։

I think the headline in The New York Times was,

Կարծում եմ Նյու Յորք Թայմզում հայտնված խորագիրն այսպիիսն էր.

"Are you packing it on?

«Գիրացե՞լ եք:

Blame your fat friends." (Laughter)

Մեղադրեք ձեր գեր ընկերներին»:

What was interesting to us is that the European headline writers

Հետաքրքիր էր այն փաստը, որ Եվրոպայում խորագրեր գրողներն

had a different take: They said,

այլ մոտեցում ունեին. նրանք ասում էին.

"Are your friends gaining weight? Perhaps you are to blame."

«Ձեր ընկերները գիրանու՞մ են: Հավանաբար դա ձեր մեղքն է»։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And we thought this was a very interesting comment on America,

Եվ մենք մտածեցինք, որ սա շատ հետաքրքիր կերպով բնորոշեց Ամերիկայի

and a kind of self-serving,

եսակենտրոնությանը,

"not my responsibility" kind of phenomenon.

և «ես պատասխանատու չեմ» երևույթը:

Now, I want to be very clear: We do not think our work

Ես ցանկանում եմ հստակեցնել. մենք չենք կարծում, որ մեր աշխատանքը

should or could justify prejudice

պետք է կամ կարող է արդարացնել նախապաշարմունքն

against people of one or another body size at all.

ընդդեմ մարդկանց, ովքեր ունեն մարմնի այս կամ այն քաշը:

Our next questions was:

Մեր հաջորդ հարցը.

Could we actually visualize this spread?

Կարո՞ղ ենք իրականում տեսանելի դարձնել այս բաշխվածությունը:

Was weight gain in one person actually spreading

Արդյոք մի մարդու գիրացումը կարող է պատճառ հանդիսանալ

to weight gain in another person?

մեկ այլ մարդու գիրացման համար:

And this was complicated because

Եվ սա շատ խրթին հարց է, քանի որ

we needed to take into account the fact that the network structure,

մենք պետք է անպայման հաշվի առնենք այն փաստը, որ ցանցերի կառուցվածքը,

the architecture of the ties, was changing across time.

կապերի կառուցվածքը, ժամանակի ընթացքում փոփոխվում են:

In addition, because obesity is not a unicentric epidemic,

Ի հավելումն սրան, քանի որ ճարպակալումը միաբևեռ համաճարակ չէ,

there's not a Patient Zero of the obesity epidemic --

չկա այդպիսի համաճարակով վարակված առաջին հիվանդ,

if we find that guy, there was a spread of obesity out from him --

չկա մեկը, ումից սկսել է ճարպակալման տարածումը:

it's a multicentric epidemic.

Դա բազմաբևեռ համաճարակ է:

Lots of people are doing things at the same time.

Շատ մարդիկ անում են որոշակի բաներ միևնույն ժամանակ:

And I'm about to show you a 30 second video animation

Եվ ես պատրսատվում եմ ցուցադրել ձեզ 30 վայրկյան տևողությամբ մի անիմացիոն հոլովակ,

that took me and James five years of our lives to do.

որը պատրաստելու համար ես և Ջեյմսը հինգ տարի ենք ծախսել:

So, again, every dot is a person.

Այսպիսով, կրկին անգամ, ամեն մի կետ մի մարդ է:

Every tie between them is a relationship.

Նրանց միջև յուրաքանչյուր գիծ կապ է:

We're going to put this into motion now,

Այժմ մենք պատրաստվում ենք այս ամենը ցուցադրել շարժման մեջ`

taking daily cuts through the network for about 30 years.

վերցնելով ցանցերի ամենօրյա տվյալներ 30 տարվա համար:

The dot sizes are going to grow,

Կետերի չափսերը մեծանում են:

you're going to see a sea of yellow take over.

Շուտով դուք կտեսնենք դեղին կետերի մի ծով:

You're going to see people be born and die --

Շուտով դուք կտեսնեք ծնվող և մահացող մարդկանց.

dots will appear and disappear --

կետերը կհայտնվեն և կանհետանան:

ties will form and break, marriages and divorces,

Կապերը կձևավորվեն և կխզվեն: Ամուսնություններ և ամուսնալուծություններ,

friendings and defriendings.

ընկերություններ և բաժանումներ:

A lot of complexity, a lot is happening

Շատ խճճված իրավիճակներ, շատ իրադարձություններ են տեղի ունենում

just in this 30-year period

այս 30 տարիների ընթացքում,

that includes the obesity epidemic.

ներառյալ ճարպակալման համաճարակը:

And, by the end, you're going to see clusters

Եվ վերջում դուք կտեսնեք խմբեր

of obese and non-obese individuals

որոնք կունենան գեր և ոչ գեր

within the network.

մարդիկ:

Now, when looked at this,

Նայելով սրան,

it changed the way I see things,

ես ամենն այլ կերպ սկսեցի տեսնել,

because this thing, this network

քանի որ սա, այս ցանցը

that's changing across time,

փոփոխվում է,

it has a memory, it moves,

այն ունի հիշողություն, այն շարժուն է,

things flow within it,

ամեն ինչ անցնում է նրան միջով,

it has a kind of consistency --

այն ունի որոշակի հետևողականություն:

people can die, but it doesn't die;

Մարդիկ մահանում են, իսկ ցանցը`ոչ,

it still persists --

այն դեռևս շարունակում է գոյություն ունենալ:

and it has a kind of resilience

Նա ունի որոշակի ճկունություն,

that allows it to persist across time.

որը թույլ է տալիս նրան գոյություն ունենալ ժամանակի ընթացքում:

And so, I came to see these kinds of social networks

Ես այն համոզմունքին եմ, որ այսպիսի ցանցերը

as living things,

կենդանի էակներ են,

as living things that we could put under a kind of microscope

կենդանի էակներ, որ մենք կարող ենք մարնադիտակով

to study and analyze and understand.

ուսումնասիրել, վերլուծել և հասկանալ:

And we used a variety of techniques to do this.

Եվ մենք օգտագործեցինք բազում տեխնիկական միջոցներ դա անելու համար:

And we started exploring all kinds of other phenomena.

Եվ սկսեցինք ուսումնասիրել այլ տեսակի երևույթներ:

We looked at smoking and drinking behavior,

Մենք դիտարկեցինք ծխելը և խմելը,

and voting behavior,

և ընտրական վարքագիծը,

and divorce -- which can spread --

և ամուսնալուծությունը, որ կարող է տարածվել,

and altruism.

և ալտրուիզմը:

And, eventually, we became interested in emotions.

Ի վերջո, մենք հետաքրքրվեցինք զգացմունքներով:

Now, when we have emotions,

Այժմ, երբ մենք ունենք զգացմունքներ,

we show them.

մենք ցույց ենք տալիս դրանք:

Why do we show our emotions?

Ինչու՞ ենք ցույց տալիս մեր զգացմունքները:

I mean, there would be an advantage to experiencing

Առավել գերադասելի է թաքցնել մեր

our emotions inside, you know, anger or happiness.

զգացմունքները լինի դա բարկություն թե երջանկություն:

But we don't just experience them, we show them.

Բայց մենք ոչ միայն զգում ենք դրանք, այլ նաև ցույց տալիս:

And not only do we show them, but others can read them.

Եվ ոչ միայն ցույց ենք տալիս, այլ ուրիշները կարող ենք կարդալ դրանք:

And, not only can they read them, but they copy them.

Եվ ոչ միայն կարդալ, այլ պատճենել:

There's emotional contagion

Զգացմունքների վարակ է

that takes place in human populations.

տեղի ունենում մարդկանց խմբերում:

And so this function of emotions

Եվ զգացմունքների այս ֆունկցիան,

suggests that, in addition to any other purpose they serve,

ի հավելումն այն ամենի, ինչին զգացմունքները ծառայում են,

they're a kind of primitive form of communication.

ծառայեցնում է դրանց որպես շփման պարզունակ ձև:

And that, in fact, if we really want to understand human emotions,

Եվ եթե մենք իրականում ցանկանում ենք հասկանալ մարդկանց զգացմունքները,

we need to think about them in this way.

մենք պետք է մտածենք նրանց մասին այս կերպ:

Now, we're accustomed to thinking about emotions in this way,

Այժմ մենք հարմարվել ենք մտածել զգացմունքների մասին այս կերպ,

in simple, sort of, brief periods of time.

կարճ ժամանակահատվածների համար:

So, for example,

Օրինակ, այս նույն ելույթով

I was giving this talk recently in New York City,

ներկայանում էի Նյու Յորքում,

and I said, "You know when you're on the subway

և ասացի. «Գիտեք, թե ինչպես է պատահում, երբ օրինակ, մետրոյում եք,

and the other person across the subway car

և մյուս վագոնից ինչ-որ մեկը

smiles at you,

ժպտում է ձեզ,

and you just instinctively smile back?"

դուք նույնպես անգիտակցաբար ժպտում եք»:

And they looked at me and said, "We don't do that in New York City." (Laughter)

Եվ նրանք նայեցին ինձ ու ասացին. «Մենք այդպես չենք անում Նյու Յորքում»: (Ծիծաղ)

And I said, "Everywhere else in the world,

Ես ասացի. «Աշխարհի մնացած բոլոր քաղաքներում

that's normal human behavior."

սա մարդկային նորմալ վարվելակերպ է»:

And so there's a very instinctive way

Փաստորեն գոյություն ունի ոչ գիտակցական ձև,

in which we briefly transmit emotions to each other.

որի միջոցով մենք փոխանցում ենք մեր զգացմունքները:

And, in fact, emotional contagion can be broader still.

Իրականում էմոցիանալ վարակը կարող է ավելի լայն տարածում ունենալ,

Like we could have punctuated expressions of anger,

ինչպես, օրինակ, մենք արտահայտում ենք զայրույթը

as in riots.

ապստամբությունների ժամանակ:

The question that we wanted to ask was:

Եվ հարցը, որ կցանկանայինք տալ հետևյալն է.

Could emotion spread,

Կարո՞ղ է զգացմունքը տարածվել ժամանակի մեջ

in a more sustained way than riots, across time

ավելի հաստատուն կերպով, քան անկարգությունները

and involve large numbers of people,

ներառելով մարդկանց լայն զանգվածներ,

not just this pair of individuals smiling at each other in the subway car?

և ոչ միայն մետրոյում ժպտացող մի զույգ:

Maybe there's a kind of below the surface, quiet riot

Գուցե գոյություն ունի մեկ այլ թաքնված ապստամբություն,

that animates us all the time.

որն անըդհատ աշխուժացնում է մեզ:

Maybe there are emotional stampedes

Գուցե կա զգայական խուճապ,

that ripple through social networks.

որն ալեծվում է սոցիալական ցանցերում:

Maybe, in fact, emotions have a collective existence,

Միգուցե, զգացմունքներն ունեն կոլեկտիվ գոյություն,

not just an individual existence.

և ոչ միայն անհատական:

And this is one of the first images we made to study this phenomenon.

Սա առաջին պատկերներից մեկն է, որն արել ենք այս ֆենոմենն ուսումնասիրելու ժամանակ:

Again, a social network,

Կրկին, սոցիալական ցանց,

but now we color the people yellow if they're happy

բայց այժմ դեղինով նշված են երջանիկ մարդիկ,

and blue if they're sad and green in between.

կապույտով` տխուր և կանաչով` դրանց միջև գտնվող մարդիկ:

And if you look at this image, you can right away see

Եթե նայեք այս պատկերին, ակնհայտորեն կտեսնեք

clusters of happy and unhappy people,

երջանիկ և դժբախտ մարդկանց խմբերը,

again, spreading to three degrees of separation.

կրկին բաժանված երեք աստիճաններով:

And you might form the intuition

Եվ դուք միգուցե կմտածեք, որ

that the unhappy people

դժբախտ մարդիկ

occupy a different structural location within the network.

կառուցվածքային տարբեր դիրքեր են գրավում ցանցում:

There's a middle and an edge to this network,

Կան միջին մասեր և ծայրեր,

and the unhappy people seem to be

և դժբախտ մարդիկ կարծես թե

located at the edges.

ծայրերում են:

So to invoke another metaphor,

Այլ կերպ ասած,

if you imagine social networks as a kind of

եթե պատկերացնենք սոցիալական ցանցը որպես

vast fabric of humanity --

մարդկության մեծ գոյացություն,

I'm connected to you and you to her, on out endlessly into the distance --

ես կապված եմ քեզ հետ, դու` նրա, մինչ անվերջություն,

this fabric is actually like

այս կառույցն իրականում կնմանվի

an old-fashioned American quilt,

ամերիկյան հնաոճ մգդակած վերմակի,

and it has patches on it: happy and unhappy patches.

և այն կազմված է երջանիկ և դժբախտ կտորներից:

And whether you become happy or not

Եվ քո երջանիկ լինել կամ չլինելը

depends in part on whether you occupy a happy patch.

կախված է, թե որ կտորի վրա ես դու գտնվում:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So, this work with emotions,

Այսպիսով, սա ճիշտ է զգացմունքների դեպքում

which are so fundamental,

որոնք այնքան հիմնավոր են,

then got us to thinking about: Maybe

և դա ստիպում է մեզ մտածել, որ հավանաբար

the fundamental causes of human social networks

մարդկանց սոցիալական ցանցեր կազմելու պատճառը

are somehow encoded in our genes.

ինչ-որ կերպ ներառված է մեր գեներում:

Because human social networks, whenever they are mapped,

Որովհետև մարդկանց սոցիալական ցանցերը, երբ նայում ես դրանց,

always kind of look like this:

միշտ ունեն այս նույն տեսքը,

the picture of the network.

այս պատկերը:

But they never look like this.

Դրանք երբեք այսպիսի տեսք չունեն:

Why do they not look like this?

Ինչու՞ դրանք այսպիսի տեսք չունեն:

Why don't we form human social networks

Ինչու՞ մենք չենք կառուցում սոցիալական ցանցեր

that look like a regular lattice?

կանոնավոր վանդակի նմանությամբ:

Well, the striking patterns of human social networks,

Սոցիալական ցանցերի զարմանալի տեսքը,

their ubiquity and their apparent purpose

նրանց տարածվածությունը և ակնհայտ նպատակը

beg questions about whether we evolved to have

հարց է առաջանում, արդյոք մենք հատուկ զարգացել ենք

human social networks in the first place,

որպեսզի ունենանք սոցիալական ցանցեր,

and whether we evolved to form networks

և արդյոք մենք զարգացել ենք որպեսզի ունենանք ցանցեր

with a particular structure.

որոշակի կառուցվածքով:

And notice first of all -- so, to understand this, though,

Եվ նկատեք` առաջին հերթին ... Եվ սա հասկանալու համար,

we need to dissect network structure a little bit first --

մեզ անհրաժեշտ է նախ ուսումնասիրել ցանցերի կառուցվածքը:

and notice that every person in this network

Նկատենք, որ ցանցի յուրաքանչյուր մասնակից

has exactly the same structural location as every other person.

ունի ամբողջովին նույն կառուցվածքային դիրքը, ինչ մնացածը:

But that's not the case with real networks.

Բայց իրական ցանցերի դեպքում այդպես չէ:

So, for example, here is a real network of college students

Օրինակ, ահա մի էլիտար հյուսիսարևելյան համալսարանի

at an elite northeastern university.

ուսանողների իրական ցանց:

And now I'm highlighting a few dots.

Եվ այժմ ես ընդգծում եմ մի քանի կետեր,

If you look here at the dots,

և եթե դուք նայեք նրանց,

compare node B in the upper left

համեմատեք ձախ վերևում գտնվող B հանգույցը,

to node D in the far right;

աջ ծայրում գտվող D հանգույցի հետ:

B has four friends coming out from him

B-ն ունի իր հետ կապված չորս ընկեր:

and D has six friends coming out from him.

Իսկ D-ն ունի վեց ընկեր:

And so, those two individuals have different numbers of friends.

Այդպիսով, այս երկու անհատներն ունեն տարբեր քանակի ընկերներ:

That's very obvious, we all know that.

Դա ակնհայտ է, մենք բոլորս գիտենք դա:

But certain other aspects

Բայց սոցիալական ցանցի որոշ այլ

of social network structure are not so obvious.

կողմեր այդքան էլ ակնհայտ չեն:

Compare node B in the upper left to node A in the lower left.

Համեմատենք ձախ վերևի B հանգույցը ձախ ներքևում գտնվող A հանգույցի հետ:

Now, those people both have four friends,

Այս երկու մարդիկ ունեն չորս ընկեր,

but A's friends all know each other,

բայց A-ի ընկերները ճանաչում են միմյանց,

and B's friends do not.

իսկ B-ի ընկերները` ոչ:

So the friend of a friend of A's

Այսպիսով, A-ի ընկերոջ ընկերը,

is, back again, a friend of A's,

կրկին A-ի ընկերն է,

whereas the friend of a friend of B's is not a friend of B's,

այն ժամանակ, երբ B-ի ընկերոջ ընկերը B-ի ընկերը չէ,

but is farther away in the network.

այլ բավական հեռու է ցանցում:

This is known as transitivity in networks.

Այն հայտնի է որպես «անցումներ ցանցում»:

And, finally, compare nodes C and D:

Ի վերջո, համեմատենք C և D հանգույցները:

C and D both have six friends.

Նրանցից յուրաքանչյուրն ունի վեց ընկեր:

If you talk to them, and you said, "What is your social life like?"

Եթե դուք զրուցեք նրանց հետ և հարցնեք. «Ինչպիսի՞ն է ձեր սոցիալական կյանքը»,

they would say, "I've got six friends.

նրանք կասեն. «Ես ունեմ վեց ընկեր:

That's my social experience."

Ահա իմ սոցիալական շփման փորձը»:

But now we, with a bird's eye view looking at this network,

Բայց մենք, առավել ընդհանրական դիտարկելով այս ցանցը,

can see that they occupy very different social worlds.

կարող ենք տեսնել, որ սոցիալական աշխարհում նրանք տարբեր դիրքեր են զբաղեցնում:

And I can cultivate that intuition in you by just asking you:

Եվ ես կարող եմ զարգացնել այդ ինտուիցիան պարզապես հարցնելով.

Who would you rather be

Ի՞նչ կլինի ձեզ հետ

if a deadly germ was spreading through the network?

եթե մահացու վտանգ տարածվի ցանցի միջոցով:

Would you rather be C or D?

Դուք կնախընտրեք լինել C-ն՞, թե՞ D-ն:

You'd rather be D, on the edge of the network.

Դուք հավանաբար կուզենաք լինել D-ն, ցանցի ծայրում:

And now who would you rather be

Իսկ ո՞ր տեղում կնախընտրեք լինել,

if a juicy piece of gossip -- not about you --

եթե բամբասանքների մի «հյութեղ» ալիք, ոչ ձեր մասին,

was spreading through the network? (Laughter)

տարածվելու լիներ ցանցի միջոցով:

Now, you would rather be C.

Այս դեպքում դուք հավանաբար կնախընտրեիք լինել C-ն:

So different structural locations

Այսպիսով կառուցվածքային տարբեր դիրքեր

have different implications for your life.

տարբեր ազդեցություններ են ունենում ձեր կյանքի վրա:

And, in fact, when we did some experiments looking at this,

Եվ, իրականում, երբ մենք կատարեցինք որոշակի փորձեր,

what we found is that 46 percent of the variation

բացահայտեցինք, որ ձեր ընկերների քանակի տատանումների

in how many friends you have

46 տոկոսը բացատրվում է

is explained by your genes.

ձեր գեներով:

And this is not surprising. We know that some people are born shy

Բայց սա տարօրինակ չէ: Մենք գիտենք, որ որոշ մարդիկ ծնվում են ամաչկոտ

and some are born gregarious. That's obvious.

իսկ որոշները` շփվող: Դա ակնհայտ է:

But we also found some non-obvious things.

Բայց մենք հայտնաբերեցինք որոշ ոչ այդքան ակնհայտ բաներ:

For instance, 47 percent in the variation

Օրինակ, ձեր ընկերների միյանց ճանաչելու

in whether your friends know each other

կամ չճանաչելու տատանումների 47 տոկոսը

is attributable to your genes.

կարելի է վերագրել ձեր գեներին։

Whether your friends know each other

Ձեր ընկերների միմյանց ճանաչելը

has not just to do with their genes, but with yours.

ոչ միայն կապված է նրանց գեների հետ, այլ նաև ձեր:

And we think the reason for this is that some people

Եվ մենք կարծում ենք, որ սրա պատճառն այն է, որ որոշ մարդիկ

like to introduce their friends to each other -- you know who you are --

սիրում են ներկայացնել իրենց ընկերներին միմյանց,

and others of you keep them apart and don't introduce your friends to each other.

և մնացածները հեռու են պահում իրենց և չեն ծանոթացնում իրենց ընկերներին միմյանց:

And so some people knit together the networks around them,

Այդպիսով որոշ մարդիկ իրենց շուրջը ցանց են հյուսում`

creating a kind of dense web of ties

ստեղծելով հարաբերությունների խիտ ցանց,

in which they're comfortably embedded.

որում նրանք շատ հարմարավետորեն ներգրավված են:

And finally, we even found that

Եվ, ի վերջո, մենք նույնիսկ գտանք, որ

30 percent of the variation

մարդկանց ցանցի մեջտեղում

in whether or not people are in the middle or on the edge of the network

կամ ծայրերում գտնվելու տատանումների 30 տոկոսը

can also be attributed to their genes.

նույնպես կարելի է վերագրել նրանց գեներին:

So whether you find yourself in the middle or on the edge

Ցանցի մեջտեղում կամ ծայրերում ձեր գտնվելը

is also partially heritable.

մասամբ ժառանգական է:

Now, what is the point of this?

Իսկ ինչու՞մն է սրա իմաստը:

How does this help us understand?

Ինչպե՞ս է այն օգնում մեզ աշխարհը հասկանալ:

How does this help us

Ինչպե՞ս է այն օգնում մեզ բացահայտել որոշ

figure out some of the problems that are affecting us these days?

խնդիրներ, որոնք ազդում են մեզ վրա այս օրերին:

Well, the argument I'd like to make is that networks have value.

Այն փաստարկը, որ կցանկանայի առաջ բերել, այն է, ցանցերն ունեն արժեքներ:

They are a kind of social capital.

Նրանք, այսպես ասած, սոցիալական կապիտալ են:

New properties emerge

Նոր հատկություններ են ստեղծվում,

because of our embeddedness in social networks,

սոցիալական ցանցերում մեր ներգրավվածության պատճառով,

and these properties inhere

և այս հատկություններն անբաժան են

in the structure of the networks,

ցանցերի կառուցվածքից,

not just in the individuals within them.

և ոչ միայն նրանցում գտնվող անհատներից:

So think about these two common objects.

Խորհեք այս երկու ընդհանուր բաների մասին:

They're both made of carbon,

Նրանք երկուսն էլ պատրաստված են ածխածնից

and yet one of them has carbon atoms in it

սակայն նրանցից մեկն ունի ածխածնի ատոմներ,

that are arranged in one particular way -- on the left --

որոնք դասավորված են որոշակի օրինաչափությամբ, ձախ կողմում

and you get graphite, which is soft and dark.

և դուք ունենում եք գրաֆիտ, որը փափուկ է և մուգ:

But if you take the same carbon atoms

Բայց եթե դուք վերցնեք միևնույն ածխածնի ատոմները

and interconnect them a different way,

և կապակցեք դրանք այլ կերպ,

you get diamond, which is clear and hard.

դուք կստանաք ադամանդ, որը մաքուր է և կարծր:

And those properties of softness and hardness and darkness and clearness

Եվ, փափկության և կարծրության, մուգ գույնի և պարզության հատկությունները

do not reside in the carbon atoms;

չեն գտնվում ածխածնի ատոմների մեջ:

they reside in the interconnections between the carbon atoms,

Նրանք գտնվում են ածխածնի ատոմների փոխկապվածության մեջ,

or at least arise because of the

կամ ի վերջո առաջանում են

interconnections between the carbon atoms.

ածխածնի ատոմների փոխկապվածություններից:

So, similarly, the pattern of connections among people

Նմանապես, մարդկանց միջև գոյություն ունեցող համակցումները

confers upon the groups of people

օժտում են մարդկանց խմբերին

different properties.

տարբեր հատկություններով:

It is the ties between people

Մարդկանց միջև կապերը

that makes the whole greater than the sum of its parts.

թույլ են տալիս, որ ամբողջն լինի ավելի քանի մասերի համադրում:

And so it is not just what's happening to these people --

Եվ սա միայն այն մարդկանց չի վերաբերում...

whether they're losing weight or gaining weight, or becoming rich or becoming poor,

արդյոք նրանք նիհարում են, թե` գիրանում, հարստանում, թե` աղքատանում,

or becoming happy or not becoming happy -- that affects us;

երջանկանում, թե` դժբախտանում...այն ազդում է մեզ վրա,

it's also the actual architecture

այն նաև մեզ շրջապատող կապերի

of the ties around us.

իրական կառուցվածք է:

Our experience of the world

Աշխարհի վերաբերյալ մեր փորձը

depends on the actual structure

կախված է այն ցանցերի փաստացի կառուցվածքից,

of the networks in which we're residing

որոնցում մենք բնակվում ենք

and on all the kinds of things that ripple and flow

և նաև ցանցում բոլոր ծածանվող

through the network.

և ընթացող իրադարձություններից:

Now, the reason, I think, that this is the case

Եվ կարծում եմ սրա պատճառն այն է,

is that human beings assemble themselves

որ մարդիկ միավորվում են

and form a kind of superorganism.

և ստեղծում են գերօրգանիզմի մի տեսակ:

Now, a superorganism is a collection of individuals

Այդ գերօրգանիզմն անհատների համախումբ է,

which show or evince behaviors or phenomena

որը ցույց է տալիս կամ բացահայտում է վարքագծեր և երևույթներ,

that are not reducible to the study of individuals

որոնք չեն երևում մարդկանց ուսումնասիրման ժամանակ

and that must be understood by reference to,

և դրանք հասկանալի են դառնում միայն

and by studying, the collective.

համընդհանուրն ուսումնասիրելիս,

Like, for example, a hive of bees

ինչպես, օրինակ, մեղուների պարսը,

that's finding a new nesting site,

որը նոր փեթակի տեղ է փնտրում,

or a flock of birds that's evading a predator,

կամ թռչունների երամը, որը փախչում է գիշատչից,

or a flock of birds that's able to pool its wisdom

կամ թռչունների երամը, որ ընդունակ է միավորել իրենց իմաստությունը

and navigate and find a tiny speck

և ուղղորդվել ու գտնել Խաղաղ օվկիանոսի

of an island in the middle of the Pacific,

մեջտեղում գտնվող մի փոքրիկ կղզի,

or a pack of wolves that's able

կամ գայլերի խումբը, որն ընդունակ է

to bring down larger prey.

մեծ որսի դուրս գալ:

Superorganisms have properties

Գերօրգանիզմներն ունեն հատկություններ,

that cannot be understood just by studying the individuals.

որոնք չեն կարող բացատրվել պարզապես անհատներին ուսումնասիրելով:

I think understanding social networks

Կարծում եմ հասկանալը, թե ինչպես են

and how they form and operate

սոցիալական ցանցերը կազմված և ինչպես են դրանք գործում

can help us understand not just health and emotions

կարող է օգնել մեզ հասկանալ, ոչ միայն առողջական հարցեր և հույզեր,

but all kinds of other phenomena --

այլ բոլոր տեսակի երևույթներ,

like crime, and warfare,

ինչպիսին են հանցագործությունը և պատերազմը,

and economic phenomena like bank runs

և տնտեսական երևույթները, ինչպես բանկերի գործունեությունը

and market crashes

և շուկայի անկումները

and the adoption of innovation

և նորարարությունները

and the spread of product adoption.

և նոր ապրանքների տարածումը:

Now, look at this.

Այժմ, տեսեք,

I think we form social networks

ես կարծում եմ, որ մենք ստեղծում ենք սոցիալական ցանցեր,

because the benefits of a connected life

քանի որ փոխկապված կյանքի առավելությունները

outweigh the costs.

գերազանցում են ծախսերը:

If I was always violent towards you

Եթե ես միշտ կոպիտ լինեի ձեր հանդեպ

or gave you misinformation

կամ տրամադրեի ձեզ ապակողմնորոշիչ տեղեկատվություն

or made you sad or infected you with deadly germs,

կամ ձեզ տխրեցնեի, կամ վարակեի ձեզ մահացու հիվանդությամբ,

you would cut the ties to me,

դուք կխզեիք կապերն ինձ հետ,

and the network would disintegrate.

և ցանցը կմասնատվեր:

So the spread of good and valuable things

Այսպիսով լավ և արժեքավոր բաների տարածումը

is required to sustain and nourish social networks.

պահանջվում է, որպեսզի սոցիալական ցանցեը պահպանվեն և սնուցվեն:

Similarly, social networks are required

Նմանապես, սոցիալական ցանցերն անհրաժեշտ են,

for the spread of good and valuable things,

որպեսզի տարածենք լավ և արժեքավոր բաները,

like love and kindness

ինչպես են սերն ու բարությունը,

and happiness and altruism

երջանկությունը և ալտրուիզմը

and ideas.

և մտքերը:

I think, in fact, that if we realized

Կարծում եմ, եթե մենք գիտակցենք,

how valuable social networks are,

թե ինչքան արժեքավոր են սոցիալական ցանցերը,

we'd spend a lot more time nourishing them and sustaining them,

մենք ավելի շատ ժամանակ կհատկացնենք դրանք սնելու և կայունացնելու համար,

because I think social networks

քանի որ կարծում եմ, որ սոցիալական ցանցերը

are fundamentally related to goodness.

հիմնովին կապված են բարության հետ:

And what I think the world needs now

Եվ ես կարծում եմ, որ աշխարհն այժմ

is more connections.

ավելի շատ կապերի կարիք ունի:

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)