Bryan Stevenson: We need to talk about an injustice | TED

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Kristine Sargsyan

Սա մեծ պատիվ է ինձ համար:

Well, this is a really extraordinary honor for me.

Ես անց եմ կացնում իմ ժամանակի մեծ մասը

I spend most of my time in jails, in prisons, on death row.

բանտերում, մահապատժի դատապարտված մարդկանց հետ:

I spend most of my time in very low-income communities,

Ես անց եմ կացնում իմ ժամանակի մեծ մասը ցածր եկամուտ ունեցող մարդկանց համայնքներում,

in the projects and places where there's a great deal of hopelessness.

վայրերում, որտեղ հուսահատություն է տիրում:

TED-ին մասնակցելը,

And being here at TED and seeing the stimulation, hearing it,

և այս խրախուսանքը տեսնելը, լսելը

has been very, very energizing to me.

շատ ու շատ ուժ է տալիս ինձ:

And one of the things that's emerged in my short time here

Եվ մի բան, որ ես հասկացա իմ այստեղ գտնվելու կարճ ժամանակում

is that TED has an identity.

այն է, որ TED-ն ինքնություն ունի:

And you can actually say things here that have impacts around the world.

Դուք իրականում այստեղ ասում եք բաներ,

որոնք փոխում են աշխարհը:

And sometimes when it comes through TED, it has meaning and power

Եվ ժամանակ առ ժամանակ, երբ այդ բաները ասվում են TED-ի միջոցով,

դրանք ունենում են ուժ և իմաստ,

that it doesn't have when it doesn't.

որը չէին ունենա հակառակ դեպքում:

And I mention that because I think identity is really important.

Ես նշում եմ սա, որովհետև կարծում եմ, որ ինքնությունը շատ կարևոր է:

Եվ մենք մի շարք հրաշալի ելույթներ լսեցինք:

And we've had some fantastic presentations.

Կարծում եմ, որ մենք հասկացել ենք,

And I think what we've learned is that, if you're a teacher,

որ եթե դու ուսուցիչ ես, քո խոսքերը կարող են իմաստալից լինել,

your words can be meaningful,

բայց եթե դու կարեկցող ուսուցիչ ես,

but if you're a compassionate teacher, they can be especially meaningful.

դրանք կարող են առավել իմաստալից լինել:

Եթե դու բժիշկ ես, դու կարող ես լավ բաներ անել,

If you're a doctor, you can do some good things,

բայց եթե դու հոգատար բժիշկ ես, դու կարող ես նաև ուրիշ բաներ անել:

but if you're a caring doctor, you can do some other things.

Այսպիսով, ես ուզում եմ խոսել ձեզ հետ ինքնության ուժի մասին:

So I want to talk about the power of identity.

Իրականում ես չեմ սովորել դրա մասին

And I didn't learn about this actually practicing law

իրավաբանական դաշտում աշխատելով և անելով այն գործը, որ անում եմ:

and doing the work that I do.

Ես իրականում սովորել եմ դրա մասին իմ տատիկից:

I actually learned about this from my grandmother.

Ես մեծացել եմ մի տանը,

I grew up in a house that was the traditional African American home

որն ավանդական աֆրիկյան-ամերիկյան տուն էր,

որտեղ իշխում էր մայրիշխանությունը,

that was dominated by a matriarch,

and that matriarch was my grandmother.

և այդ մայրիշխանությունը իմ տատիկն էր:

Նա ուժեղ էր, անզիջում և

She was tough, she was strong, she was powerful.

իշխող:

She was the end of every argument in our family.

Նա մեր ընտանիքում բոլոր բանավեճների վերջն էր:

(Laughter)

She was the beginning of a lot of arguments in our family.

Նա մեր ընտանիքում շատ բանավեճների սկիզբն էր:

(Laughter)

Նա մի մարդկանց դուստրն էր, ովքեր փաստացի ստրուկ են եղել:

She was the daughter of people who were actually enslaved.

Նրա ծնողները ծնվել են ստրկության մեջ Վիրջինիայում 1840-ականներին:

Her parents were born in slavery in Virginia in the 1840s.

Նա ծնվել է 1880-ականներին,

She was born in the 1880s,

և ստրկության մեջ անցկացրած իր կյանքը

and the experience of slavery

մեծ չափով ձևավորել է, թե ինչպես է նա տեսնում աշխարհը:

very much shaped the way she saw the world.

And my grandmother was tough, but she was also loving.

Իմ տատիկը շատ խիստ էր, բայց նա սիրում էր մեզ:

Երբ ես փոքր էի և տեսնում էի նրան,

When I would see her as a little boy,

նա մոտենում և գրկում էր ինձ:

she'd come up to me and give me these hugs.

Նա այնքան պինդ էր ինձ սեղմում իրեն, որ ես հազիվ էի շնչում,

And she'd squeeze me so tight I could barely breathe,

և ապա նա բաց էր թողնում ինձ:

and then she'd let me go.

Մի քանի ժամ անց, եթե ես նրան տեսնում էի,

And an hour or two later, if I saw her,

նա մոտենում էր ինձ և ասում. «Բրայն, դեռ զգու՞մ ես իմ գրկածը»:

she'd come over to me and say, "Bryan, do you still feel me hugging you?"

Եվ եթե ես ասում էի «ոչ», նա կրկին հարձակվում էր ինձ վրա,

If I said, "No," she'd assault me again,

իսկ եթե ասում էի «այո», նա ինձ հանգիստ էր թողնում:

and if I said, "Yes," she'd leave me alone.

Նա այնպիսի մի մարդ էր,

And she just had this quality that you always wanted to be near her.

որ միշտ ուզում էիր իր կողքին լինել:

Միակ դժվարությունն այն էր, որ նա ուներ 10 երեխա:

And the only challenge was that she had 10 children.

My mom was the youngest of her 10 kids.

Իմ մայրն իր 10 երեխաներից ամենափոքրն էր:

And sometimes when I would go and spend time with her,

Եվ երբ ես ուզում էի նրա հետ ժամանակ անցկացնել,

նրա ուշադրությունը գրավելը դժվար էր լինում:

it would be difficult to get her time and attention.

Իմ զարմիկներն ամենուր վազվզում էին:

My cousins would be running around everywhere.

Ես հիշում եմ, թե ինչպես, երբ ես ութ կամ իննը տարեկան էի,

And I remember, when I was about eight or nine years old,

ես արթնացա մի օր, գնացի ճաշասենյակ,

waking up one morning, going into the living room,

և իմ բոլոր զարմիկները վազվզում էին այս ու այն կողմ:

and all of my cousins were running around.

Իսկ իմ տատիկը նստած էր սենյակում

And my grandmother was sitting across the room,

և ուշադիր ինձ էր նայում:

staring at me.

Սկզբում ինձ թվաց մենք խաղ ենք խաղում:

And at first, I thought we were playing a game.

Ես նայեցի նրան և ժպտացի,

And I would look at her, and I'd smile, but she was very serious.

բայց նա շատ լուրջ էր:

Մոտ 15 կամ 20 րոպե անց

And after about 15 or 20 minutes of this,

նա վեր բարձրացավ, կտրեց անցավ սենյակը,

she got up and she came across the room,

and she took me by the hand,

մոտեցավ բռնեց ձեռքս

and she said, "Come on, Bryan. You and I are going to have a talk."

և ասաց․ «Բրայն, ես ու դու պիտի խոսենք»։

Ես հիշում եմ դա այնպես կարծես դա երեկ էր։

And I remember this just like it happened yesterday.

I never will forget it.

Երբեք չեմ մոռանա։

She took me out back and said, "Bryan, I'm going to tell you something,

Նա ինձ սենյակից դուրս տարավ և ասաց․ «Բրայն, ես պատրաստվում եմ մի բան ասել քեզ,

բայց որևէ մեկին չպիտի պատմես, այն ինչ ասելու եմ»։

but you don't tell anybody what I tell you."

Ես ասացի, «Լավ, տատա»։

I said, "OK, Mama."

Նա ասաց, «Որևէ մեկին չասես»։ «Իհարկե, չեմ ասի», պատասխանեցի ես։

She said, "Now, you make sure you don't do that."

I said, "Sure."

Ապա նա ստիպեց, որ ես նստեմ, նայեց ինձ

Then she sat me down and she looked at me,

և ասաց․ «Ես ուզում եմ, որ դու իմանաս,

and she said, "I want you to know I've been watching you."

որ ես հետևում էի քեզ»։

And she said, "I think you're special."

«Ես կարծում եմ, որ դու յուրահատուկ ես»։

She said, "I think you can do anything you want to do."

Նա ասաց, «Կարծում եմ, դու կարող ես անել ամեն բան, ինչ ուզում ես»։

Երբեք չեմ մոռանա դա։

I will never forget it.

And then she said, "I just need you to promise me three things, Bryan."

Ապա նա ասաց, «Ես ուզում եմ, որ դու ինձ երեք բան խոստանաս, Բրայն»։

Ես ասացի, «Լավ, տատա»։

I said, "OK, Mama."

Նա ասաց, «Առաջին բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ, այն է,

She said, "The first thing I want you to promise me

որ դու միշտ կսիրես մայրիկիդ»։

is that you'll always love your mom."

Նա ասաց, «Նա իմ աղջիկն է,

She said, "That's my baby girl,

և դու պետք է խոստանաս ինձ, որ միշտ հոգ կտանես նրա մասին»։

and you have to promise me now you'll always take care of her."

Դե, ես պաշտում էի մայրիկիս, ուստի ասացի, «Այո, տատա։ Իհարկե»։

Well, I adored my mom, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."

Ապա նա ասաց, «Երկրորդ բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ

Then she said, "The second thing I want you to promise me

այն է, որ դու միշտ կանես այն ինչ պետք է,

is that you'll always do the right thing,

նույնիսկ երբ դա ամենադժվար բանն է»։

even when the right thing is the hard thing."

Ես մտածեցի և ասացի, «Այո, տատա։ Ես կանեմ դա»։

And I thought about it, and I said, "Yes, Mama. I'll do that."

Ապա վերջապես նա ասաց, «Երրորդ բանը, որ ուզում եմ խոստանաս ինձ, այն է,

Then finally, she said, "The third thing I want you to promise me

որ դու երբեք ալկոհոլ չես օգտագործի»։

is that you'll never drink alcohol."

(Ծիծաղ)

(Laughter)

Դե, ես իննը տարեկան էի, ուստի ասացի․ «Այո, տատա։ Ես չեմ օգտագործի ալկոհոլ»։

Well, I was nine years old, so I said, "Yes, Mama. I'll do that."

Ես մեծացել եմ հարավում, գյուղական վայրում

I grew up in the country in the rural South,

և ունեմ եղբայր, ով մի տարի ինձանից մեծ է, և քույր, ով մի տարի ինձանից փոքր է։

and I have a brother a year older than me and a sister a year younger.

Երբ ես 14 կամ 15 տարեկան էի,

When I was about 14 or 15,

one day, my brother came home and he had this six-pack of beer;

մի օր եղբայրս տուն եկավ, իր հետ բերելով վեց շիշ գարեջուր,

չգիտեմ, թե որտեղից էր հայթայթել դրանք,

I don't know where he got it.

նա վերցրեց ինձ ու քրոջս և մենք գնացինք անտառ։

He grabbed me and my sister, and we went out in the woods,

Եվ մենք միասին մեր սովորական գժություններն էինք անում։

and we were just out there doing the stuff we crazily did,

Նա մի կում գարեջուր խմեց, ապա փոխանցեց այն քրոջս և նա նույնպես մի քիչ խմեց,

and he had a sip of this beer and gave some to my sister

և նրանք ինձ նույնպես գարեջուր առաջարկեցին։

and she had some, and they offered it to me.

Ես ասացի․ «Չէ, չեմ ուզում։ Դուք խմեք։ Ես գարեջուր չեմ խմելու»։

I said, "No, that's OK. Y'all go ahead. I'm not going to have any."

Եղբայրս ասաց․ «Լավ էլի։ Այսօր մենք գարեջուր ենք խմում։ Դու միշտ անում ես այն ինչ մենք ենք անում։

My brother said, "Come on. We're doing this today; you always do what we do.

Ես խմեցի, քույրդ խմեց։ Մի քիչ գարեջուր խմի»։

I had some, your sister had some. Have some beer."

Ես ասացի․ «Չեմ կարծում, որ դա լավ միտք է։ Դուք խմեք»։

I said, "No, I don't feel right about that. Y'all go ahead."

Այդ ժամանակ եղբայրս սկսեց ուշադիր նայել ինձ վրա։

Նա ասաց․ «Քեզ ի՞նչ է պատահել։ Մի քիչ գարեջուր խմի»։

And then my brother stared at me and said, "What's wrong with you? Have some beer."

Ապա նա զննող հայացքով նայեց ինձ և ասաց․

Then he looked at me real hard and said,

«Օ՜, միայն մի ասա, որ դու դա անում ես

"Oh, I hope you're not still hung up on that conversation Mama had with you."

տատիկի հետ խոսակցության պատճառով»։

(Ծիծաղ)

(Laughter)

Ես ասացի․ «Ինչի՞ մասին ես խոսում»։

I said, "What are you talking about?"

Նա ասաց․ «Դե, տատան իր բոլոր թոռներին ասում է, որ նրանք յուրահատուկ են»։

He said, "Oh, Mama tells all the grandkids that they're special."

(Ծիծաղ)

(Laughter)

I was devastated.

Ես ջախջախված էի։

(Ծիծաղ)

(Laughter)

Եվ ես պատրաստվում եմ մի բան խոստովանել ձեզ։

And I'm going to admit something to you.

Ես ասելու եմ մի բան, որը երևի չպիտի ասեմ։

I'm going to tell you something I probably shouldn't.

Գիտեմ, որ սա լայնորեն հերարձակվելու է։

I know this might be broadcast broadly.

Բայց ես 52 տարեկան եմ,

But I'm 52 years old,

և պիտի խոստովանեմ ձեզ,

and I'm going to admit to you

that I've never had a drop of alcohol.

որ երբեք մի կաթիլ իսկ ալկոհոլ չեմ խմել։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

I don't say that because I think that's virtuous;

Ես չեմ ասում սա այն պատճառով, որ դա առաքինի է,

I say that because there is power in identity.

ես ասում ես դա, որովհետև ինքնության մեջ ուժ կա։

When we create the right kind of identity,

Երբ մենք ստեղծում ենք ճիշտ ինքնություն,

we can say things to the world around us

մենք կարող ենք մեզ շրջապատող աշխարհին բաներ ասել,

that they don't actually believe make sense.

որոնք նրանց կարող են անհեթեթ թվալ։

Մենք կարող ենք ստիպել նրանց անել բաներ,

We can get them to do things that they don't think they can do.

որոնք նրանք անհնար էին համարում։

Երբ ես մտածում էի իմ տատիկի մասին,

When I thought about my grandmother,

իհարկե ըստ նրա իր բոլոր թոռները յուրահատուկ էին։

of course she would think all her grandkids were special.

Իմ պապիկը բանտում էր ալկոհոլային արգելքի ժամանակ։

My grandfather was in prison during prohibition.

Իմ քեռիները մահացել են ալկոհոլ խմելու հետևանքով։

My male uncles died of alcohol-related diseases.

Եվ տատիկս համոզված էր, որ ճիշտ ուղու վրա պիտի դնի մեզ։

And these were the things she thought we needed to commit to.

Ես փորձում էի պատմել

Well, I've been trying to say something about our criminal justice system.

քրեական արդարադատության համակարգի մասին։

Այս երկիրն այսօր շատ տարբերվում է

This country is very different today than it was 40 years ago.

նույն երկրից 40 տարի առաջ։

In 1972, there were 300,000 people in jails and prisons.

1972 թ․-ին բոլոր բանտերում 300,000 մարդ կար։

Այսօր, այդ թիվը հասել է 2.3 միլիոնի։

Today, there are 2.3 million.

The United States now has the highest rate of incarceration

Այսօր ԱՄՆ-ը ունի բանտարկության ամենաբարձր

ցուցանիշն աշխարհում։

in the world.

We have seven million people on probation and parole.

Մենք ունենք յոթ միլիոն մարդ, ովքեր պայմանական վաղակետ ազատված են:

And mass incarceration, in my judgment,

Զանգվածային բանտարկությունը, իմ կարծիքով,

has fundamentally changed our world.

էապես փոխել է մեր աշխարհը:

Աղքատ համայնքներում, համայնքներում, որտեղ ապրում են ոչ-սպիտակ մարդիկ,

In poor communities, in communities of color,

հուսահատություն կա,

there is this despair,

հուսահատություն,

there is this hopelessness

that is being shaped by these outcomes.

որը ձևավորվում է այս ամենի արդյունքում:

Երեք սևամորթ տղամարդկանցից մեկը

One out of three Black men between the ages of 18 and 30

18-ից 30 տարեկան հասակում,

is in jail, in prison, on probation or parole.

կամ բանտում է կամ պայմանական վաղաժամկետ ազատության մեջ է:

Քաղաքային համայնքներում ամբողջ երկրի կտրվածքով,

In urban communities across this country --

Լոս-Անջելեսում, Ֆիլադելֆիայում, Բալթիմորում, Վաշինգտոնում,

Los Angeles, Philadelphia, Baltimore, Washington --

ոչ-սպիտակ երիտասարդների 50-60 տոկոսը

50 to 60 percent of all young men of color

կամ բանտում է կամ պայմանական վաղաժամկետ ազատության մեջ է:

are in jail or prison

or on probation or parole.

Մեր համակարգը ձևավորվում է

Our system isn't just being shaped in these ways

ոչ միայն ռասայի շուրջ աղավաղվածությամբ,

that seem to be distorting around race,

այն նաև աղավաղվում է աղքատության պատճառով:

they're also distorted by poverty.

Այս երկրում մենք ունենք արդարադատություն մի համակարգ,

We have a system of justice in this country

որը քո հանդեպ ավելի բարենպաստ է,

that treats you much better if you're rich and guilty

եթե դու հարուստ ես ու մեղավոր քան աղքատ ու անմեղ:

than if you're poor and innocent.

Հարստությունը, և ոչ թե մեղքի աստիճանն է

Wealth, not culpability, shapes outcomes.

որոշում արդյունքը:

And yet, we seem to be very comfortable.

Եվ չնայած դրան մենք կարծես թե մեզ վատ չենք զգում:

Վախի և զայրութի քաղաքականությունը

The politics of fear and anger have made us believe

ստիպել է մեզ հավատալ,

that these are problems that are not our problems.

որ դրանք խնդիրներ են, որոնք մեր խնդիրները չեն:

We've been disconnected.

Մենք տարանջատված ենք:

Սա ինձ համար հետաքրքիր է:

It's interesting to me.

We're looking at some very interesting developments in our work.

Մենք մեր աշխատանքում հետևում ենք շատ հետաքրքիր զարգացուման:

Իմ նահանգը՝ Ալաբաման, ինչպես շատ այլ նահանգներ

My state of Alabama, like a number of states,

զրկում է մարդկանց ընտրություններին քվեարկելու իրավունքից,

actually permanently disenfranchises you if you have a criminal conviction.

եթե նրանք ունեք քրեական դատվածություն:

Այժմ Ալաբամայում

Right now in Alabama,

34 percent of the Black male population has permanently lost the right to vote.

սևամորթ բնակչության 34 տոկոսը

մշտապես կորցրել է քվեարկելու իրավունքը:

Ըստ մեր կանխատեսումների հաջորդ 10 տարիների ընթացքում

We're actually projecting that in another 10 years,

քվեարկության իրավունքից զրկվածության մակարդակը

the level of disenfranchisement will be as high as it's been

կհասնի այն մակարդակին, որ գոյություն ուներ

since prior to the passage of the Voting Rights Act.

մինչ Քվեարկելու իրավունքի մասին օրենքի ընդունումը:

Իսկ մեր մոտ լռություն է տիրում:

And there is this stunning silence.

Ես ներկայացնում եմ երեխաների:

I represent children.

Եվ իմ հաճախորդներից շատերը երիտասարդ են:

A lot of my clients are very young.

The United States is the only country in the world

ԱՄՆ-ը միակ երկիրն է աշխարհում,

որտեղ մենք դատապարտում ենք 13 տարեկան երեխաներին

where we sentence 13-year-old children

մահվան բանտերում:

to die in prison.

We have life imprisonment without parole for kids in this country.

Մենք երեխաների համար ունենք ցմահ բանտարկության, առանց վաղաժամկետ պայմանական ազատման այս երկրում:

Մենք իրականում դատարանում գործի քննություն ենք անում:

And we're actually doing some litigation.

Միակ աշխարհը երկրում:

The only country in the world.

Ես ներկայացնում են մահապատժի դատապարտված մարդկանց:

I represent people on death row.

It's interesting, this question of the death penalty.

Մահապատժի հարցը շատ հետաքրքիր է:

Մեզ սովորեցրել են մտածել,

In many ways, we've been taught to think that the real question is:

որ իրական հարցն է՝

արդյո՞ք մարդիկ արժանի են մահանալ իրենց գործած հանցագործության համար:

Do people deserve to die for the crimes they've committed?

And that's a very sensible question.

Եվ դա շատ նուրբ հարց է:

Բայց կա մտածելու մեկ այլ ձև,

But there's another way of thinking about where we are in our identity.

նրա մասին թե ուր ենք մենք հասել մեր ինքնության մեջ:

Մտածելու այլ ձևը այն չէ,

The other way of thinking about it is not:

թե արդյոք մարդիկ արժանի եմ մահանալ իրենց գործած հանցագործության համար,

Do people deserve to die for the crimes they commit?,

այլ արդյո՞ք մենք արժանի ենք սպանել:

but: Do we deserve to kill?

Դա ապշեցուցիչ է:

I mean, it's fascinating.

Մահապատիժը ԱՄՆ-ում ունի հաշվարկված սխալի հավանականություն:

Death penalty in America is defined by error.

For every nine people who have been executed,

Յուրաքանչյուր իննը մահապատժի դատապարտված մարդկանցից

we've actually identified one innocent person

մեկին մենք ճանաչել ենք անմեղ

ու ազատ արձակել նրան:

who's been exonerated and released from death row.

Մի քիչ զարմանալի սխալի չափ է՝

A kind of astonishing error rate --

իննից մեկն անմեղ է։

one out of nine people, innocent.

Դա ապշեցուցիչ է։

I mean, it's fascinating.

Ավիացիայում մենք երբեք թույլ չէինք տա մարդկանց ինքնաթիռ վարել,

In aviation, we would never let people fly on airplanes

if, for every nine planes that took off,

եթե յուրաքանչյուր իննը ինքնաթիռներից

one would crash.

մեկը վթարի ենթարկվեր։

(Laughter)

But somehow, we can insulate ourselves from this problem.

Բայց մենք կարողանում ենք առանձնացնել մեզ այս խնդրից։

Դա մեր խնդիրը չէ։

It's not our problem.

It's not our burden.

Դա մեր բեռը չէ։

It's not our struggle.

Դա մեր պայքարը չէ։

I talk a lot about these issues.

Ես շատ եմ խոսում այս հարցերի շուրջ։

I talk about race

Ես խոսում եմ ռասայի մասին և այն հարցի մասին,

and this question of whether we deserve to kill.

թե արդյոք մենք արժանի ենք սպանել։

And it's interesting,

Հետաքրքիրն այն է, որ երբ ես դասավանդում եմ աֆրո-ամերիկյան պատմությունը իմ ուսանողներին,

when I teach my students about African American history,

ես պատմում եմ նրանց ստրկության մասին։

I tell them about slavery.

Ես պատմում եմ նրանց ահաբեկչության մասին,

I tell them about terrorism,

դարաշրջանի մասին, որը սկսեց վերակառուցման ավարտին

the era that began at the end of reconstruction

և շարունակցվեց երկրորդ համաշխարհային պատերազմով։

that went on to World War II.

We don't really know very much about it.

Մենք իրականում շատ բան չգիտենք այդ մասին։

But for African Americans in this country,

Բայց աֆրո-ամերիկյան համայնքի համար այս երկրում

that was an era defined by terror.

այդ դարաշրջանը ահարկու էր։

Շատ համայնքներում մարդիկ վախենում էի լինչահարվելուց:

In many communities, people had to worry about being lynched.

Նրանք վախենում էին ռմբակոծումից։

They had to worry about being bombed.

Նրանք կյանքը սահմանվում էր ահաբեկչության վտագով։

It was the threat of terror that shaped their lives.

Այդ մեծահասակ մարդիկ գալիս են ինձ մոտ այժմ

And these older people come up to me now and say,

և ասում․ «Պր․ Ստիվենսոն, Դուք ելույթներ եք ունեմ,

"Mr. Stevenson, you give talks, you make speeches,

ասացեք մարդկանց, որ նրանք դադարեն ասել,

you tell people to stop saying we're dealing with terrorism

որ մենք գործ ունենք ահաբեկչության հետ առաջին անգամ մեր ազգային պատմության մեջ

for the first time in our nation's history after 9/11."

սեպտեմբերի 11-ից հետո»։

They tell me to say, "No, tell them that we grew up with that."

Նրանք ասում են ինձ․ «Ասացեք նրանց, որ մենք մեծացել ենք դա տեսնելով»։

Եվ իհարկե ահաբեկչության այդ դարաշրջանին

And that era of terrorism, of course, was followed by segregation

հետևեց սեգրեգացիան,

ռասայական խտրականության տարիները

and decades of racial subordination

և ապարտեիդը։

and apartheid.

Եվ չնայած դրան այս երկում մենք չենք

And yet, we have in this country

this dynamic where we really don't like to talk about our problems.

սիրում խոսել մեր խնդիրների մասին։

Մենք չենք սիրում խոսել մեր պատմության մասին։

We don't like to talk about our history.

And because of that, we really haven't understood

Այդ իսկ պատճառով մենք չենք հասկացել,

what it's meant to do the things we've done historically.

թե ինչ է նշանակում անել բաներ, որ մենք արել ենք պատմականորեն:

Մենք մշտապես բախվում ենք իրար:

We're constantly running into each other.

Մենք մշտապես լարվածություն ու կոնֆլիկտներ ենք ստեղծում:

We're constantly creating tensions and conflicts.

Մեզ համար դժվար է խոսել ռասայի մասին,

We have a hard time talking about race,

և ես կարծում եմ, որ դրա պատճառն այն է, որ մենք չենք ցանկանում պարտավորեցնել մեզ

and I believe it's because we are unwilling to commit ourselves

to a process of truth and reconciliation.

Ճշմարտության և հաշտեցման համար գործընթացին:

In South Africa,

Հարավային Աֆրիկայում մարդիկ հասկացան,

people understood that we couldn't overcome apartheid

որ մենք չենք կարող հաղթահարել ապարտեիդը

առանց Ճշմարտության և հաշտեցման պարտավորության:

without a commitment to truth and reconciliation.

Ռուանդայում պարտավորության զգացում կար, նույնիսկ ցեղասպանությունից հետո,

In Rwanda, even after the genocide, there was this commitment.

բայց այս երկրում մենք չենք արել դա:

But in this country, we haven't done that.

Ես մահապատժի մասին դասախոսություն էի կարդում Գերմանիայում:

I was giving some lectures in Germany about the death penalty.

Զարմանահրաշ էր,

It was fascinating,

որովհետև գիտնականներից մեկը վեր բարձրացավ և ասաց.

because one of the scholars stood up after the presentation

«Գիտեք, շատ մտահոգիչ

and said, "Well, you know, it's deeply troubling

լսել այն ամենի մասին»:

to hear what you're talking about."

Նա ասաց. «Մենք Գերմանիայում մահապատիժ չունենք:

He said, "We don't have the death penalty in Germany,

and of course, we can never have the death penalty in Germany."

Եվ իհարկե մենք երբեք չենք կարող մահապատիժ ունենալ Գերմանիայում»:

Սենյակում լռություն տիրեց,

And the room got very quiet,

and this woman said,

և այդ կինն ասաց,

"There's no way, with our history,

«Մեր ունեցած պատմությամբ, հնարավոր չէ,

որ մենք երբևէ ներգրավվենք

we could ever engage in the systematic killing of human beings.

մարդկային էակների սիստեմատիկ սպանության մեջ:

Դա մեր կողմից անբարոյական կլիներ,

It would be unconscionable for us

նպատակաուղղված կերպով ներգրավվել

to, in an intentional and deliberate way,

մարդկանց սպանության մեջ»:

set about executing people."

Ես մտածեցի դրա մասին:

And I thought about that.

Ինչ մենք կզգայինք, եթե

What would it feel like to be living in a world

ապրեինք մի աշխարհում,

where the nation-state of Germany was executing people,

որտեղ Գերմանիայի պետությունը սպանում է մարդկանց,

especially if they were disproportionately Jewish?

հատկապես եթե նրանք հրեա էին:

Ես չէի կարող դիմանալ այդ մտքին:

I couldn't bear it.

It would be unconscionable.

Դա կլիներ անբարոյական:

And yet, in this country,

Եվ չնայած դրան, այս երկրում

հին հարավի նահագներում,

in the states of the Old South,

մենք սպանում ենք մարդկանց,

we execute people --

դուք 11 անգամ ավելի մեծ հավանականություն ունեք դատապարտվել մահապատժի,

where you're 11 times more likely to get the death penalty

եթե զոհը սպիտակ է,

if the victim is white than if the victim is Black,

22 անգամ ավելի հավանականություն կա,

22 times more likely to get it

եթե մեղադրյալը սև է, և զոհը՝ սպիտակ,

if the defendant is Black and the victim is white --

հենց այն նահանգներում, որտեղ թաղված են

in the very states where there are, buried in the ground,

լինչահարված մարդկանց մարմինները:

the bodies of people who were lynched.

Եվ չնայած դրան, մենք ունենք այս տարանջատումը:

And yet, there is this disconnect.

Եվ հավատացած եմ, որ մեր ինքնությունը վտանգված է:

Well, I believe that our identity is at risk,

Երբ մենք իրականում մտահոգված չենք

that when we actually don't care about these difficult things,

այդ դժվար խնդիրներով,

դրական և հրաշալի բաները

the positive and wonderful things are nonetheless implicated.

այնուամենայնիվ տուժում են:

We love innovation.

Մենք սիրում ենք նորարարություն:

We love technology. We love creativity.

Մենք սիրում ենք տեխնոլոգիա: Սիրում ենք ստեղծարարություն:

We love entertainment.

Մենք սիրում ենք զվարճանք:

Բայց վերջ ի վերջո,

But ultimately,

այդ իրականությունների վրա

those realities are shadowed by suffering,

ստվեր են գցում տառապանքը,

abuse, degradation,

չարաշահումը, դեգրադացիան,

մարջինալիզմը:

marginalization.

Իսկ ինձ համար անհրաժեշտ է

And for me, it becomes necessary to integrate the two,

միավորել այդ երկուսը:

Բայց վերջ ի վերջո մենք խոսում ենք

because ultimately, we are talking about a need to be more hopeful,

ավելի պայծառատես լինելու,

ավելի նվիրված լինելու կարիքի մասին՝

more committed, more dedicated

to the basic challenges of living in a complex world.

հաղթահարելու համար այս բարդ աշխարհի հիմնական մարտահրավերները:

Ինձ համար դա նշանակում է

And for me, that means

ժամանակ անցկացնել մտածելով և խոսելով

spending time thinking and talking about the poor, the disadvantaged,

սոցիալապես անապահով, աղքատ մարդկանց մասին,

those who will never get to TED,

ովքեր երբեք TED-ին չեն մասնակցի:

Բայց մտածել նրանց մասին այնպես,

but thinking about them in a way that is integrated in our own lives.

որ ինտեգրենք նրանց մեր կյանքի մեջ:

Գիտեք, վերջին հաշվով, մենք պետք է հավատանք բաների, որոնք չենք տեսել:

You know, ultimately, we all have to believe things we haven't seen.

We do.

Ինչքան էլ մենք ռացիոնալ էակներ ենք, ինչքան էլ գնահատում ենք ինտելեկտը:

As rational as we are, as committed to intellect as we are,

innovation, creativity, development

Նորարարության, ստեղծարարության,

զարգացման հիմքը

comes not from the ideas in our mind alone.

ոչ միայն մեր գլխում եղած մտքերն են:

Դրանց հիմքը մեր մտքերն են,

They come from the ideas in our mind

that are also fueled by some conviction in our heart.

բայց դրանց համար վառելանյութ է հանդիսանում

մեր սրտում եղած համոզմունքը:

And it's that mind-heart connection that I believe compels us

Եվ հենց այդ կապն է ուղեղի և սրտի միջև,

որ իմ կարծիքով պարտադրում է մեզ

գործ ունենալ ոչ միայն

to not just be attentive to all the bright and dazzly things,

պայծառ և փայլող բաների հետ,

բայց նաև մռայլ ու դժվար բաների հետ:

but also the dark and difficult things.

Վաքլավ Հավելը, չեխ մեծագույն առաջնորդը, խոսել է սրա մասին:

Václav Havel, the great Czech leader, talked about this.

He said, "When we were in Eastern Europe and dealing with oppression,

Նա ասել է, «Երբ մենք Արևելյան Եվրոպայում պայքարում էինք ճնշման դեմ,

մենք շատ բան էինք ցանկանում,

we wanted all kinds of things.

But mostly what we needed was hope,

բայց ամենաշատը մեզ անհրաժեշտ էր հույս,

an orientation of the spirit,

ոգու կողմնորոշվածություն,

a willingness to sometimes be in hopeless places

ցանկություն երբեմն լինել անհույս վայրերում

և ականատես լինել»:

and be a witness."

Well, that orientation of the spirit is very much at the core of what I believe

Ոգու այդ կողմնորաշվածությունը

ընկած է այն բաների հիմքում, ինչում իմ կարծիքով,

նույնիսկ TED համայքները

even TED communities have to be engaged in.

պետք է ներգրավված լինեն:

Չկա տարանջատում

There is no disconnect around technology and design

տեխնոլոգիայի և դիզայնի ոլորտներում,

that will allow us to be fully human

որը թույլ կտա մեզ լինել ամբողջական մարդկային էակ,

մինչ մենք ուշադրություն չդարձնենք տառապանքներին,

until we pay attention to suffering,

to poverty, to exclusion, to unfairness, to injustice.

աղքատությանը, բացառությանը, անարդարությանը:

Ես ցանկանում եմ զգուշացնել ձեզ,

Now, I will warn you

that this kind of identity is a much more challenging identity

որ այդ տիպի ինքնությունը

շատ ավելի բարդ ինքնություն է,

than ones that don't pay attention to this.

քան այն, որին դուք ուշադրություն չեք դարձնում:

Այն կազդի ձեզ վրա:

It will get to you.

I had the great privilege, when I was a young lawyer,

Երբ ես երիտասարդ իրավաբան էի, ես մեծ պատիվ ունեցա հանդիպել Ռոզա Պարքսին:

of meeting Rosa Parks.

Տիկին Պարքսը սովորություն ուներ վերադառնալ Մոնտգոմերի ժամանակ առ ժամանակ,

And Ms. Parks used to come back to Montgomery every now and then,

նա հանդիպում էի իր երկու ամենամոտ ընկերուհիների,

and she would get together with two of her dearest friends,

մեծահասակ կանանց հետ,

these older women,

Ջոննի Քարի հետ, ով Մոնտգոմերիի

Johnnie Carr, who was the organizer of the Montgomery bus boycott --

ավտոբուսային բոյկոտի կազմակերպիչն էր,

մի զարմանահրաշ աֆրիկյան ամերիկուհի կին,

amazing African American woman --

and Virginia Durr, a white woman,

և Վիրջինիա Դուրի հետ, մի սպիտակամորթ կին,

whose husband, Clifford Durr, represented Dr. King.

ում ամուսինը, Քլիֆֆորդ Դուրը, ներկայացնում էր դոկտոր Քինգին:

Այս կանայք հանդիպում եւ զրուցում էին:

And these women would get together and just talk.

And every now and then Ms. Carr would call me,

Ժամանակ առ ժամանակ տիկին Քարը կանչում էր ինձ

and she'd say, "Bryan, Ms. Parks is coming to town.

և ասում. «Բրայն, տիկին Պարքսը գալու է քաղաք: Մենք հավաքվելու ենք և զրուցելու:

We're going to get together and talk. Do you want to come over and listen?"

Ուզու՞մ ես գալ և լսել մեզ»:

Ես ասում էի. «Իհարկե, տիկին, ես ուզում եմ»:

And I'd say, "Yes, ma'am, I do."

Նա ասում էր. «Դե, ի՞նչ պիտի անես, երբ գաս այդտեղ»:

She'd say, "What are you going to do when you get here?"

Ես ասում էի. «Ես պատրաստվում եմ լսել»:

I said, "I'm going to listen."

Եվ ես գնում ու պարզապես լսում էի իրենց:

And I'd go over there and I would, I'd just listen.

Դա այնքան շատ էներգիա էր հաղորդում ինձ և այդքան զորացնող էր:

It would be so energizing and so empowering.

Եվ մի անգամ ես լսում էի այդ կանանց խոսելիս,

And one time I was over there listening to these women talk,

և մի քանի ժամ անց տիկին Պարքսը պտտվեց դեպի ինձ

and after a couple of hours, Ms. Parks turned to me and said,

և ասաց. «Բրայն, ասա ինձ, ինչ է Հավասար արդարության նախաձեռնությունը:

"Bryan, tell me what the Equal Justice Initiative is.

Ասա ինձ, թե ինչ ես դու փորձում անել»:

Tell me what you're trying to do."

Ես սկսեցի պատմել:

And I began giving her my rap.

Ես ասացի. «Դե, մենք փորձում ենք դիմակայել անարդարությանը:

"We're trying to challenge injustice.

Մենք փորձում ենք օգնել մարդկանց, ովքեր սխալմամբ դատապարտվել են:

We're trying to help people who have been wrongly convicted.

Մենք փորձում ենք դիմակայել կողմնակալությանը և խտրականությանը

We're trying to confront bias and discrimination

քրեական արդարադատության ոլորտում:

in the administration of criminal justice.

Մենք փորձում ենք վերջ տալ առանց պայմանական վաղաժամկետ դատավճիռներին երեխաների համար:

We're trying to end life without parole sentences for children.

Մենք փորձում ենք ինչ-որ բան անել մահապատժի հետ կապված:

We're trying to do something about the death penalty.

Մենք փորձում ենք նվազեցնել բանտերում գտնվող մարդկանց թիվը:

We're trying to reduce the prison population.

Մենք փորձում ենք վերջ զանգվածային բանտարկությանը»:

Երբ ես վերջացրեցի նա նայեց ինձ

We're trying to end mass incarceration."

I gave her my whole rap, and when I finished she looked at me

և ասաց. «Մմմ մմմ մմմմ»:

and she said, "Mmm mmm mmm.

Նա ասաց. «Դա քեզ հոգնացնելու է, հոգնացնելու է, հոգնացնելու է»:

That's going to make you tired, tired, tired."

(Ծիծաղ)

(Laughter)

And that's when Ms. Carr leaned forward, she put her finger in my face,

Եվ այդ ժամանակ տիկին Քարն առաջ հենվեց, ապա դրեց իր մատը իմ դեմքին

և ասաց. «Ահա թե ինչու դու պիտի լինես քաջ, քաջ, քաջ»:

she said, "That's why you've got to be brave, brave, brave."

Եվ ես կարծում եմ, որ TED համայնքը

And I actually believe that the TED community

needs to be more courageous.

պիտի ավելի համարձակ գտնվի:

Մենք պետք է ճանապարհ գտնենք

We need to find ways to embrace these challenges,

դիմակայելու համար այդ մարտահրավերներին,

խնդիրներին, տառապանքներին:

these problems, the suffering.

Քանի որ, վերջ ի վերջո, մեր մարդկությունը կախված է

Because ultimately, our humanity depends on everyone's humanity.

բոլորի մարդկությունից:

I've learned very simple things doing the work that I do.

Ես շատ պարզ բաներ եմ սովորել այդ աշխատանքն անելիս:

Այն ինձ շատ պարզ բաներ է սովորեցրել:

It's just taught me very simple things.

Ես հասկացա ու կարծում եմ,

I've come to understand and to believe

որ մեզանից յուրաքանչյուրը

that each of us is more than the worst thing we've ever done.

չպետք է սահմանվի մեր գործած ամենավատ բանով:

I believe that for every person on the planet.

Ես հավատում եմ, որ սա ճիշտ է մոլորակի բոլոր մարդկանց համար:

Ես կարծում եմ, որ եթե մեկը սուտ է խոսում, նա պարզապես ստախոս չէ:

I think if somebody tells a lie, they're not just a liar.

Ես կարծում եմ, որ եթե մեկը վերցնում է մի բան, որ իրեն չի պատկանում,

I think if somebody takes something that doesn't belong to them,

նա պարզապես գող չի:

they're not just a thief.

Ես կարծում եմ, որ նույնիսկ եթե դու մարդ ես սպանում, դու պարզապես մարդասպան չես:

I think even if you kill someone, you're not just a killer.

Այս իսկ պատճառով, գոյություն ունի հիմնական մարդկային արժանապատվություն,

And because of that, there's this basic human dignity

որը պետք է պաշտպանվի օրենքով:

that must be respected by law.

Ես նաև հավատում եմ,

I also believe

որ այս երկրի շատ մասերում,

that in many parts of this country,

ինչպես նաև այս մոլորակի շատ մասերում,

and certainly in many parts of this globe,

that the opposite of poverty is not wealth.

որ աղքատության հակապատկերը հարստության չէ:

Ես դրան չեմ հավատում:

I don't believe that.

Ես կարծում եմ, որ շատ վայրերում,

I actually think, in too many places,

աղքատության հակապատկերը արդարությունն է:

the opposite of poverty is justice.

Եվ վերջապես, ես հավատում եմ,

And finally, I believe

որ չնայած դրան, որ դա այնքան դրամատիկական է,

that, despite the fact that it is so dramatic and so beautiful

այնքան գեղեցիկ, այնքան ոգեշնչող,

and so inspiring and so stimulating,

և այնքան խթանիչ,

we will ultimately not be judged by our technology,

մեր մասին վերջ ի վերջո չեն դատելու մեր տեխնոլոգիայով,

մեր մասին չեն դատելու մեր դիզայնով,

we won't be judged by our design,

we won't be judged by our intellect and reason.

մեր մասին չեն դատելու մեր ինտելեկտով և բանականությամբ:

Ultimately, you judge the character of a society

Վերջին հաշվով, դուք դատում եք հասարակությունը

not by how they treat their rich and the powerful and the privileged,

նայելով թե ինչպես է այն վերաբերվում ոչ թե հարուստներին և արտոնյալներին,

այլ աղքատներին,

but by how they treat the poor,

the condemned,

դատապարտվածներին, բանտարկյալներին:

the incarcerated.

Որովհետև հենց այդ կապի միջոցով ենք

Because it's in that nexus

մենք իրականում սկսում հասկանալ իսկապես խորիմաստ բաները,

that we actually begin to understand truly profound things

այն մասին, թե ով ենք մենք:

about who we are.

I sometimes get out of balance.

Ես երբեմն կորցնում եմ հավասարակշռությունս: Ես կավարտեմ այս պատմությամբ:

I'll end with this story.

Ես երբեմն չափն անցնում եմ:

I sometimes push too hard.

I do get tired, as we all do.

Ես հոգնում եմ, ինչպես մենք բոլորս:

Երբեմն այդ գաղափարները մեզանից առաջ ենք անցնում,

Sometimes those ideas get ahead of our thinking

ինչը շատ կարևոր է:

in ways that are important.

Ես ներկայացրել եմ այս երեխաներին,

And I've been representing these kids

որոնք դատապարտվել են շատ խիստ պատիժների:

who have been sentenced to these very harsh sentences.

Երբ ես գնում եմ բանտ, ես տեսնում եմ 13 կամ 14 տարեկան իմ հաճախորդին,

And I go to the jail and I see my client, who's 13 and 14,

ով վկայագրվել է որպես մեծահասակ:

and he's been certified to stand trial as an adult.

I start thinking, well, how did that happen?

Ես մտածում եմ, ինչպես է դա հնարավոր:

Ինչպես դատավորը կարող է դարձնել քեզ մի բան,

How can a judge turn you into something that you're not?

ով դու չես:

And the judge has certified him as an adult, but I see this kid.

Դատավորը նրան վկայագրել է որպես մեծահասակ բայց ես տեսնում են երեխա:

And I was up too late one night and I started thinking,

Մի գիշեր մինչ ուշ ես արթուն էի և սկսեցի մտածել,

աստված իմ, եթե դատավորը կարող է դարձնել քեզ մի բան, ինչը դու չես,

well, if the judge can turn you into something you're not,

դատավորը պիտի որ կախարդական ուժ ունենա:

the judge must have magic power.

Այո, Բրայն, դատավորը կախարդական ուժ ունի:

Yeah, Bryan, the judge has some magic power.

You should ask for some of that.

Կարող ես իրենից մի քիչ դրանից խնդրել:

And because I was up too late and wasn't thinking real straight,

Եվ քանի որ ես մինչ ուշ արթուն էի, ես նորմալ չէի կարող մտածել,

ես սկսեցի աշխատել դատարանին ուղղված դիմումի վրա:

I started working on a motion.

Իմ պատվիրատուն 14 տարեկան աղքատ սևամորթ տղա էր:

I had a client who was 14 years old, a young, poor Black kid.

Ես սկսեցի աշխատել դիմումի վրա,

And I started working on this motion, and the head of the motion was:

և դրա վերնագիրն էր` Դիմում իմ աղքատ 14 տարեկան

"Motion to try my poor, 14-year-old Black male client

սևամորթ պատվիրատուին դատելու մասին

որպես 75-ամյա սպիտակամորթ արտոնյա

like a privileged, white, 75-year-old corporate executive."

գործադիր ղեկավար:

(Laughter)

(Ծափահարություններ)

(Applause and cheers)

Ես գրեցի իմ դիմումի մեջ,

And I put in my motion that there was prosecutorial misconduct

որ այստեղ առկա է դատախազության զանցանք, ոստիկանության զանցանք և իրավաբանական ​​զանցանք:

and police misconduct and judicial misconduct.

Այնտեղ մի տող կար այն մասին, թե ինչպես այս երկրում

There was a crazy line in there

about how there's no conduct in this county, it's all misconduct.

միայն զանցանքներ գոյություն ունեն:

Հաջորդ առավոտ ես արթնանա և մտածեցի, արդյոք ես երազում եմ տեսել այդ խենթ դիմումը

And the next morning, I woke up and I thought,

թե իրականում գրել եմ այն:

now, did I dream that crazy motion, or did I actually write it?

Ի սարսափ ինձ, ես ոչ միայն գրել էի այն,

And to my horror, not only had I written it,

բայց նաև ուղարկել էի այն դատարան:

but I had sent it to court.

(Ծափահարություններ)

(Applause)

Մի քանի ամիս անցավ,

A couple months went by,

and I just had forgotten all about it.

և ես մոռացա դրա մասին:

Եվ ես վերջապես որոշեցի,

And I finally decided,

աստված իմ , ես պետք է գնամ դատարան և վարեմ այդ գործը:

"Gosh, I've got to go to the court and do this crazy case."

Ես նստեցի մեքենաս,

And I got in my car, and I was feeling really overwhelmed -- overwhelmed.

և ես շատ ու շատ հուզված էի:

Ես նստեցի մեքենա և գնացի դատարան:

And I got in my car and went to this courthouse.

Ես մտածում էի, որ դա լինելու է այնքան դժվար, այնքան ցավոտ:

And I was thinking, this is going to be so difficult, so painful.

Ես վերջապես դուրս եկա մեքենայից և սկսեցի քայլել դեպի դատարան:

And I finally got out of the car and started walking up to the courthouse.

Մինչ ես բարձրանում էի դատարանի աստիճանները

And as I was walking up the steps,

այնտեղ մի սևամորթ դռնապահ կար:

there was an older Black man who was the janitor in this courthouse.

Երբ այդ մարդը տեսավ ինձ, նա մոտեցավ ինձ

When this man saw me, he came over and said, "Who are you?"

և ասաց. «Դուք ով եք»:

Ես ասացի, «Ես փաստաբան են»: Նա ասաց, «Դուք փաստաբան եք»: Ես ասացի, «Այո, պարոն»:

I said, "I'm a lawyer." He said, "You're a lawyer?" I said, "Yes, sir."

Այդ մարդը մոտեցավ

And this man came over to me, and he hugged me.

և գրկեց ինձ:

And he whispered in my ear.

Ապա նա շշնջաց իմ ականջին:

He said, "I'm so proud of you."

Նա ասաց. «Ես հպարտանում եմ քեզնով»:

Պիտի ասեմ ձեզ,

And I have to tell you, it was energizing.

որ դա էներգիա հաղորդեց ինձ:

It connected deeply with something in me

Դա ինչ-որ բան շարժեց ինձ մեջ

կապված ինքնության հետ,

about identity,

about the capacity of every person to contribute to community,

յուրաքանչյուր անձի ինչ-որ բան կամ հուսադրող հեռանկար

իր համայքին տալու հետ:

to a perspective that is hopeful.

Դե, ես գնացի դատարանի դահլիճ:

Well, I went into the courtroom.

Հենց որ ես ներս մտա, դատավորը տեսավ ինձ:

And as soon as I walked in, the judge saw me coming.

Նա ասաց. «Պարոն Ստիվենսոն, Դու՞ք եք գրել այդ խենթ դիմումը»:

He said, "Mr. Stevenson, did you write this crazy motion?"

Ես ասացի. «Այո, պարոն»: Ես մենք սկսեցինք բանավիճել:

I said, "Yes, sir. I did." And we started arguing.

Մարդիկ սկսեցին ներս մտնել, որովհետեւ նրանք շատ վրդովված էին:

And people started coming in,

Ես ինչ-որ խենթ բաներ էի գրել:

just outraged I'd written these crazy things.

Ներս էին գալիս ոստիկաններ,

And police officers were coming in

դատախազի օգնականներ եւ դպիրներ:

and assistant prosecutors and clerk workers.

Մինչ ես հասկացա թե ինչպես, դատարանի դահլիճը լեփ լեցուն էր

Before I knew it, the courtroom was filled with people

մարդկանցով, ովքեր վրդովված էին, որ մենք խոսում էինք ռասայի մասին,

angry that we were talking about race,

որ մենք խոսում էինք աղքատության մասին,

that we were talking about poverty, talking about inequality.

որ մենք խոսում էինք անհավասարության մասին:

Իմ աչքի մի ծայրով ես տեսնում էի թե ինչպես է դռնապահը ետ ու առաջ անում:

And out of the corner of my eye, I could see this janitor pacing back and forth.

Նա շարունակ նայում էր պատուհանին, նա լսում էր մեր բղավոցները:

He kept looking through the window and could hear all the holler.

Նա շարունակ ետ ու առաջ էր անում:

Վերջապես, այդ սեւամորթ մարդը շատ անհագիստ դեմքով

And finally, this older Black man with a very worried look on his face

ներս մտավ դահլիճ և նստեց իմ կողքին

came into the courtroom and sat behind me, almost at counsel table.

գրեթե խորհրադկցության սեղանի շուրջ:

Ten minutes later, the judge said we'd take a break.

Մոտ 10 րոպե անց դատավորն ասաց, որ մենք ընդմիջում անենք:

Ընդմիջման ժամանակ շերիֆի մի տեղակալ իրեն վիրավորված զգաց,

During the break, there was a deputy sheriff who was offended

որ դռնապահը ներս է մտել դատարան:

that the janitor had come into court.

Այդ տեղակալը վեր թռավ իր տեղից և վազեց դեպի տարեց սևամորթ մարդը:

The deputy jumped up and ran over to this older Black man.

Նա ասաց. «Ջիմմի, ի՞նչ ես անում այստեղ դատարանում»:

He said, "Jimmy, what are you doing in this courtroom?"

Այդ տարեց սևամորթ մարդը վեր կանգնեց,

And this older Black man stood up and looked at that deputy

նայեց տեղակալին, նայեց ինձ

and he looked at me,

եւ ասաց. «Ես եկել եմ դատարանի այս դահլիճ,

and he said, "I came into this courtroom to tell this young man,

այս երիտասարդին ասելու,

որ նա կենտրոնանա վերջնական դրական արդյունքի մասին»:

'Keep your eyes on the prize, hold on.'"

Ես եկել եմ TED,

I've come to TED

because I believe that many of you understand

որովհետեւ ես հավատում եմ, որ ձեզանից շատերը հասկանում են,

որ տիեզերքի բարոյական աղեղը երկար է,

that the moral arc of the universe is long,

բայց այն թեքված է դեպի արդարություն:

but it bends toward justice;

Որ մենք չենք կարող լիարժեք մարդկային կյանքով ապրել

that we cannot be full, evolved human beings

մինչև մենք մտահոգված չենք մարդու հիմնարար իրավունքներով և արժանապատվությամբ:

until we care about human rights and basic dignity;

that all of our survival is tied to the survival of everyone;

Որ մենք գոյատևումը

պայմանավորված է բոլորի գոյատևմամբ:

that our visions of technology and design

Որ տեխնոլոգիայի և դիզայնի,

ժամանցի և ստեղծարարության մեր տեսլականները

and entertainment and creativity

պետք է միավորվեն

have to be married with visions of humanity, compassion and justice.

մարդկությունը, կարեկցանքի և արդարության տեսլականների հետ:

Եվ ավելի քան մեկ այլ բան,

And more than anything, for those of you who share that,

նրանց համար, ով կիսում է այս տեսլականը,

I've simply come to tell you

ես պարզապես եկել եմ ասելու ձեզ,

to keep your eyes on the prize, hold on.

որ կենտրոնանաք վերջնական դրական արդյունքի վրա:

Շատ շնորհակալություն:

Thank you very much.

(Applause and cheers)

(Ծափահարություններ)

Chris Anderson: Brian, so you heard and saw

Քրիս Անդերսոն՝ Դուք ականատես եղաք, որ

an obvious desire by this audience, this community,

այս հանդիսատեսը, այս համայնքը ցանկանում է

to help you on your way and to do something on this issue.

օգնել Ձեզ այս գործում:

Other than writing a check,

Բացի գումար հատկացնելուց,

ի՞նչ մենք կարող ենք անել:

what could we do?

BS: Well, there are opportunities all around us.

ԲՍ՝ Դե մեր շուրջը տարբեր հնարավորություններ կան:

If you live in the state of California, for example,

Եթե օրինակ դուք ապրում եք Կալիֆորնիա նահանգում,

այս գարնանը հանրաքվե է սպասվում,

there's a referendum coming up this spring

որտեղ փաստացի փորձ է արվելու

where there's going to be an effort to redirect some of the money we spend

փոփոխելու այն գումարի չափը, որը մենք ծախսում ենք քաղաքականության պատժի վրա:

on the politics of punishment.

Այսպես օրինակ, այստեղ Կալիֆորնիայում

For example, here in California,

մենք պատրաստվում ենք ծախսել մեկ միլիարդ դոլար

we're going to spend one billion dollars

մահապատժի վրա հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում,

on the death penalty in the next five years --

մեկ միլիարդ դոլար:

one billion dollars.

And yet, 46 percent of all homicide cases don't result in arrest,

Եվ չնայած դրան, սպանությունների 46 տոկոսը

ձերբակալմամբ չեն ավարտվում:

56 percent of all rape cases don't result.

Բռնաբարությունների 56 տոկոսի դեպքում մենք արդյունք չունենք:

Այսպիսով, մենք հնարավորություն ունենա փոխել դա:

So there's an opportunity to change that.

Այս հանրաքվեն առաջարկում է, որ այդ գումարները

And this referendum would propose

having those dollars go to law enforcement and safety.

գնան իրավապահ մարմիններին և անվտանգությանը:

Եվ ես կարծում եմ, որ նման հնարավորություններ շատ կան:

And I think that opportunity exists all around us.

ՔԱ՝ Վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում Ամերիկայում

CA: There's been this huge decline in crime in America

նկատվում է հանցագործությունների հսկայական նվազում:

over the last three decades.

Եվ ոմանք պանդում են, որ

And part of the narrative of that

is sometimes that it's about increased incarceration rates.

դրա պատճառը բանտարկության աճող մակարդակն է:

Ի՞նչ Դուք կասեիք մեկին, ով հավատում է այդ կարծիքին:

What would you say to someone who believed that?

ԲՍ՝ Իրականում բռնի հանցագործության մակարդակը

BS: Well, actually, the violent crime rate has remained relatively stable.

համեմատաբար նույն է մնացել:

Զանգվածային բանտարկության աճը այս երկրում

The great increase in mass incarceration in this country

իրականում պայմանավորված չէ բռնի հանցագործության աճով:

wasn't really in violent crime categories.

Դրա պատճառը թմրադեղերին հայտարարված պատերազմն էր:

It was this misguided war on drugs.

That's where the dramatic increases have come

Ահա թե որն է բանտարկված մարդկանց

in our prison population.

թվաքանակի աճի պատճառը:

(Applause)

And we got carried away with the rhetoric of punishment.

Իսկ մենք չափազանց տարվել ենք պատժելիության մասին խոսակցությամբ:

And so we have "Three Strikes" laws

Այսպիսով, մենք ունենք օրենսդրական ակտեր,

that put people in prison forever

որոնք ընդմիշտ բանտարկության մեջ են պահում մարդկանց

for stealing a bicycle, for low-level property crimes,

հեծանիվ գողանալու համար,

rather than making them give those resources back

փոխարենը ստիպելու նրանց վերադարձնել այդ ռեսուրսները

to the people who they victimized.

այդ մարդկանց, ովքեր տուժել են:

I believe we need to do more

Կարծում եմ, որ մենք պետք է ավելին անենք օգնելոը համար մարդկանց, ովքեր հանցագործության զոհ են,

to help people who are victimized by crime,

ոչ թե հակառակը:

not do less.

Եվ ես կարծում եմ, որ մեր ներկա պատժի փիլիսոփայությունը

And I think our current punishment philosophy

որևէ բանով որևէ մեկին չի օգնում:

does nothing for no one.

And I think that's the orientation that we have to change.

Եվ կարծում եմ դա այն է, ինչ մենք պետք է փոխենք:

(Ծափահարություններ)

(Applause)

ՔԱ` Բրայն, Դուք մեզ շատ կարևոր բան հիշացրեցիք այստեղ:

CA: Bryan, you've struck a massive chord here.

Ձեր ելույթը շատ ոգեշնչող էր:

You're an inspiring person.

Thank you so much for coming to TED. Thank you.

Անչափ շնորհակալ ենք, որ մասնակցեցիք TED-ին: Շնորհակալություն:

(Applause and cheers)

(Ծափահարություններ)

BS: Thank you. Thank you.

(Applause and cheers)