Mick Ebeling: The invention that unlocked a locked-in artist

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Kristine Sargsyan

I have had the distinct blessing in my life

Ինձ կյանքւմ բախտ է վիճակվել

to have worked on a bunch of amazing projects.

աշխատել մի շարք հրաշալի ծրագրերի վրա։

But the coolest I ever worked on

Բայց ամենահրաշալի ծրագիրը, որի վրա աշխատել եմ

was around this guy.

ներառում էր այս մարդուն։

This guy's name is TEMPT.

Այս տղամարդու անունը ՏԵՄՊՏ է։

TEMPT was one of the foremost graffiti artists in the 80s.

ՏԵՄՊՏ-ը 80-ականներին ամենագլխավոր գրաֆիտի արվեստագետներից մեկն էր։

And he came up home from a run one day

Նա մի օր վազքից տուն վերադարձավ

and said, "Dad, my legs are tingling."

և ասաց․ «Հայրիկ, ոտքերիս մեջ ծակոց եմ զգում»։

And that was the onset of ALS.

Եվ դա նյարդային համակարգի հիվանդության սկիզբն էր։

So TEMPT is now completely paralyzed.

Այժմ ՏԵՄՊՏ-ը ամբողջությամբ կածվաթահար է։

He only has use of his eyes.

Նա կարող է շարժել միայն իր աչքերը։

I was exposed to him.

Ես տեսել եմ նրա աշխատանքները։

I have a company that does design and animation,

Ես մի ընկերություն ունեմ, որը դիզայն և անիմացիաներ է ստեղծում,

so obviously graffiti is definitely an intricate part

և գրաֆիտին, վստահաբար, մաս է կազմում այն ամենի,

of what we admire and respect in the art world.

ինչն հարգանքի առարկա է հանդիսանում և հիացնում է մեզ արվեստի աշխարհում։

And so we decided that we were going to sponsor

Այդպիսով, մենք որոշեցինք հովանավորել

Tony, TEMPT, and his cause.

Թոնիին, ՏԵՄՊՏ-ին և նրա նպատակը։

So I went and met with his brother and father

Ես հանդիպեցի նրա եղբոր և հոր հետ

and said, "We're going to give you this money.

և ասացի․ «Մենք պատրաստվում ենք ձեզ գումար տալ։

What are you going to do with it?"

Ի՞նչ եք դուք ցանկանում անել այդ գումարի հետ»։

And his brother said, "I just want to be able to talk to Tony again.

Նրա եղբայրը ասաց․ «Ես պարզապես ուզում եմ կրկին Թոնիի հետ խոսել կարողանալ։

I just want to be able to communicate with him

Պարզապես ուզում եմ կարողանալ հաղորդակցվել նրա հետ,

and him to be able to communicate with me."

և որ նա էլ կարողանա հաղորդակցվել ինձ հետ»։

And I said, "Wait a second, isn't that -- I've seen Stephen Hawking --

Ես ասացի․ «Մի րոպե, ես տեսել եմ Սթիվեն Հոքինգին,

don't all paralyzed people have the ability to communicate

բոլոր կաթվածահար եղած մարդիկ չե՞ն կարող հաղորդակցվել

via these devices?"

այդ սարքերի օգնությամբ»։

And he said, "No, unless you're in the upper echelon and

Նա ասաց․ «Ոչ, եթե դու հասարակության վերին շերտերին չես պատկանում,

you've got really amazing insurance,

չունես շատ լավ ապահովագրություն,

you can't actually do that.

ապա չես կարող դրանից օգտվել։

These devices aren't accessible to people."

Այդ սարքը մատչելի չէ սովորական մարդկանց»։

And I said, "Well, how do you actually communicate?"

Ես հարցրեցի․ «Այդ դեպքում, ինչպե՞ս եք դուք հաղորդակցվում»։

Has everyone seen the movie "The Diving Bell and the Butterfly?"

Դուք բոլորդ տեսե՞լ եք «Սկաֆանդր և թիթեռնիկ» ֆիլմը։

That's how they communicate --

Նրանք ահա այդպես են հաղորդակցվում,

so run their finger along.

այբուբենի վրայով մատը տանելով։

I said, "That's archaic. How can that be?"

Ես ասացի, «Դա հնացած մեթոդ է։ Ինչպե՞ս է դա հնարավոր»։

So I showed up with the desire to just write a check,

Ես եկել էի գումար տալու ցանկությամբ,

and instead, I wrote a check

բայց դրա փոխարեն, հասկացա,

that I had no freaking idea how I was going to cash.

որ գաղափար չունեմ, թե ինչպես իմ տված գումարը կարող է օգտակար լինել։

I committed to his brother and his father right then and there --

Ես խոստացա նրա եղբորն ու հորը հենց նույն պահին տեղում,

I'm like, "All right, here's the deal:

ես ասացի, «Լավ, մենք կանենք այսպես․

Tony's going to speak, we're going to get him a machine,

Թոնին կկարողանա խոսել, մենք մի սարք կտանք նրան,

and we're going to figure out a way for him to do his art again.

և միջոց կգտնենք, որ նա կարողանա նորից ստեղծագործել։

Because it's a travesty that someone who still has all of that in him

Որովհետև դա ծաղրի է նման, երբ ինչ-որ մեկն ունի այդ տաղանդը,

isn't able to communicate it."

բայց չի կարող հաղորդակցել այն»։

So I spoke at a conference a couple months after that.

Ես ելույթ ունեցա մի գիտաժողովում դրանից մի քանի ամիս անց։

I met these guys called GRL,

Ես հանդիպեցի մի խումբ երիտասարդներ, որոնք իրենց անվանում են GRL,

Graffiti Research Lab,

Գրաֆիտիի հետազոտական լաբորատորիա (Graffiti Research Lab),

and they have a technology

և նրանք մշակել են տեխնոլոգիա,

that allows them to project a light onto any surface

որը թույլ է տալիս լույսը պրոյեկտել ցանկացած մակերեսի վրա,

and then, with a laser pointer, draw on it,

իսկ այնուհետև, լազերով նկարել դրա վրա,

and it just registers the negative space.

և այն պարզապես արձանագրում է նեգատիվ տարածությունը։

So they go around and do art installations like this.

Այսպիսով, նրանք սրա նման արտ-ինստալյացիաներ են անում։

All the things that go up there, they said there's a life cycle.

Բոլոր նախագծերը ունեն կյանքի փուլ։

First it starts with the sexual organs,

Ամեն ինչ սկսվում է սեռական օրգաններից,

then it starts with cuss words,

այնուհետև՝ անեծքներ,

then it was Bush slanders

դրանից հետո զրպարտություններ Բուշի հասցեին,

and then people actually got to art.

և որից հետո միայն մարդիկ հասնում են արվեստին։

But there was always a life cycle to their presentations.

Նրանց ներկայացումները միշտ ունենում են որոշակի կենսական փուլ։

So I went home and was having dinner with my wife

Ես տուն վերադարձա և ընթրիք էի անում կնոջս հետ,

and was telling her about this,

և պատմում էի իրեն այդ ամենի մասին,

and we were like, "Well wait a second. If we know that this technology exists

երբ մենք մտածեցինք, «Մի րոպե, եթե նման տեխնոլոգիա գոյություն ունի,

where you can use your eyes to control things,

որը թույլ է տալիս վերահսկել ինչ-որ բաներ աչքերի օգնությամբ,

why don't we figure out a way for TEMPT to control a laser

ապա մենք կարող ենք միջոց գտնել, որի օգնությամբ ՏԵՄՊՏ-ը կկարողանա վերահսկել լազերը,

and he could do graf again? Well that would be awesome."

և կկարողանա գրաֆիտի անել, և դա հրաշալի կլինի»։

So that started the journey.

Այդպիսով, սկսվեց իմ ճանապարհորդությունը։

And about two years later, about a year later,

Եվ մոտ երկու տարի անց, մոտ մեկ տարի անց,

after a bunch of organization

բազմաթիվ կազմակերպությունների հետ աշխատելուց

and a bunch of moving things around,

և ջանք թափելուց հետո,

we'd accomplished a couple things.

մենք մի քանի ձեռքբերումներ ունեցանք։

One, we battered down the doors of the insurance companies,

Նախ և առաջ, մենք թակեցինք ապահովագրական ընկերությունների դռները,

and we actually got TEMPT a machine

և ՏԵՄՊՏ-ի համար ձեռքբերեցինք այդ սարքը,

that let him communicate -- a Stephen Hawking machine.

որը թույլ է տալիս նրան հաղորդակցվել, ինչպես Սթիվեն Հոքինգը։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Which was awesome.

Ինչը հրաշալի էր։

And he's seriously one of the funniest -- I call him Yoda,

Եվ նա ամենազվարճալի մարդկանցից է, ես անվանում են նրան Յոդա,

because you talk to the guy, you get an email from him,

որովհետև երբ խոսում ես նրա հետ կամ էլ․ նամակ ստանում նրանից,

and you're like, "I'm not worthy. This guy's so amazing."

դու սկում ես մտածել․ «Ես արժանի չեմ, որ նա ինձ հետ շփվի։ Այս մարդը հիանալի է»։

The other thing we did

Մենք մեկ այլ բան էլ արեցինք,

is we flew seven programmers from all over the world --

մենք տեղավորեցինք յոթ ծրագրավորող

literally every corner of the world --

աշխարհի տարբեր անկյուններից

into our house.

մեր տանը։

My wife and kids and I moved to our back garage,

Ես կնոջս և երեխաներիս հետ տեղափոխվեցի ավտոտնակ,

and these hackers and programmers

և այս հաքերները, ծրագրավորողները,

and conspiracy theorists and anarchists took over our house.

և անարխիստները գրավեցին մեր տունը։

A lot of our friends thought we were absolutely stupid to do that

Մեր ընկերնեցի շատերը համոզված էին, որ մենք մեծ սխալ ենք գործում,

and that we were going to come back

որ մենք վերադառնալու ենք և տեսնենք,

and all the pictures on the wall would be removed and graf on the walls.

որ մեր տանի նկարներն անհայտացել են և պատերին գրաֆիտի է նկարված։

But for over two weeks,

Բայց մոտ երկու շաբաթ,

we programmed,

մենք ծրագրավորում էինք,

we went to the Venice boardwalk,

գնում զբոսանքների,

my kids got involved,

իմ երեխաները ներգրավված էին,

my dog got involved,

իմ շունը ներգրավված էր,

and we created this.

և մենք ստեղծեցինք հետևյալը։

This is called the EyeWriter,

Սա կոչվում է EyeWriter,

and you can see the description.

և դուք կարող եք տեսնել նկարագիրը։

This is a cheap pair of sunglasses

Սրանք էժան արևային ակնոցներ են,

that we bought at the Venice Beach boardwalk,

որոնք մենք գնել ենք Վենիս Բիչից,

some copper wire

մի քիչ պղնձե լար

and some stuff from Home Depot and Radio Shack.

և որոշ իրեր Home Depot և Radio Shack խանութներից։

We took a PS3 camera, hacked it open,

Մենք վերցրեցինք PS3 ֆոտոխցիկ, «ջարդեցինք» այն,

mounted it to an LED light,

միացրեցինք այն լույս արձակող դիոդին,

and now there's a device that is free --

և մենք ունենք մի սարք, որն անվճար է,

you build this yourself, we publish the code for free,

դուք ինքներդ եք այն ստեղծում, մենք հրապարակում ենք կոդն անվճար,

you download the software for free.

դուք ներբեռնում եք ծրագիրն անվճար։

And now we've created a device

Եվ այժմ մենք ստեղծել ենք մի սարք,

that has absolutely no limitations.

որ ոչ մի սահմանափակում չունի։

There's no insurance company that can say "No."

Չկա որևէ ապահովագրական ընկերություն, որ կարող է «ոչ» ասել դրան։

There's no hospital that can say "No."

Չկա որևէ հիվանդանոց, որ կարող է «ոչ» ասել։

Anybody who's paralyzed now has access

Յուրաքանչյուր մեկը, ով կաթվածահար է, այժմ հնարավորություն ունի

to actually draw or communicate using only their eyes.

նկարել կամ հաղորդակցվել օգտագործելով միայն իր աչքերը։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Thank you.

Շնորհակալություն։

Thank you guys very much. That was awesome.

Շատ շնորհակալություն։ Դա հրաշալի էր։

So at the end of the two weeks,

Երկու շաբաթվա ավարտից հետո,

we went back to TEMPT's room.

մենք գնացինք ՏԵՄՊՏ-ի մոտ։

I love this picture, because this is someone else's room

Ինձ դուր է գալիս այս նկարը, որովհետև սա մեկ այլ սենյակն է,

and that's his room.

իսկ սա ՏԵՄՊՏ-ի սենյակն է։

So there's all this hustle and bustle going on for the big unveiling.

Սա հանդիսավոր արարողությունից առաջ ամբողջ իրարանցումն է։

And after over a year of planning,

Ավելի քան մեկ տարի պլանավորումից,

two weeks of programming,

երկու շաբաթ ծրագրավորումից,

carb-fest and all-night sessions,

ածխաջրածիներով սնվելուց ու գիշերներն աշխատելուց հետո,

Tony drew again for the first time in seven years.

Թոնին նկարեց առաջին անգամ յոթ տարվա մեջ։

And this is an amazing picture,

Սա հրաշալի նկար է,

because this is his life support system,

որովհետև սա իր կյանքի ապահովման համակարգն է,

and he's looking over his life support system.

և նա նայում է դրանից վեր։

We kicked his bed so that he could see out.

Մենք տեղաշարժեցինք նրա մահճակալը, որպեսզի նա կարողանա տեսնել։

And we set up a projector

Մենք պրոյեկտոր տեղադրեցինք

on a wall out in the parking lot outside of his hospital.

իր հիվանդանոցի ավտոկայանում։

And he drew again for the first time,

Եվ նա նկարեց կրկին առաջին անգամ

in front of his family and friends --

իր ընտանիքի և ընկերների առաջ,

and you can only imagine

և դուք կարող եք միայն պատկերացնել,

what the feeling in the parking lot was.

թե ինչպիսի իրավիճակ էր տիրում ավտոկայանում։

The funny thing was, we had to break into the parking lot too,

Զվարճալին այն է, որ մենք ստիպված էինք ներխուժել ավտոկայան,

so we totally felt like we were legit in the whole graf scene too.

մի բան, որն ամբողջությամբ համապատասխանում էր գրաֆիտի կանոններին։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So at the end of this, he sent us an email,

Այս ամենի վերջում, նա նամակ գրեց մեզ,

and this is what the email said:

և ահա թե ինչ էր այն ասում․

"That was the first time I've drawn anything for seven years.

«Սա առաջին անգամ է, ինչ ես նկարում եմ յոթ տարվա մեջ։

I feel like I had been held underwater,

Մոտս այնպիսի զգացողություն է, կարծես, ինձ ջրի տակ էին պահել,

and someone finally reached down

և վերջապես ինչ-որ մեկը

and pulled my head up so I could breathe."

ջրի տակից հանեց գլուխս, և ես կարող եմ շնչել»։

Isn't that awesome?

Հրաշալի է, չէ՞։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

So that's kind of our battle cry.

Դա մեր մարտական կոչի պես մի բան է։

That's what keeps us going and keeps us developing.

Դա այն է, ինչ ստիպում է մեզ շարունակել աշխատել։

And we've got such a long way to go with this.

Մենք այնքան երկար ճանապարհ ունենք անցնելու այս սարքի հետ։

This is an amazing device,

Սա հրաշալի սարք է,

but it's the equivalent of an Etch A Sketch.

բայց սա համարժեք է Etch A Sketch-ին՝ երեխաների համար ուրվանկարներ նկարելու հնարավորություն տրամադրող խաղալիքին։

And someone who has that kind of artistic potential deserves so much more.

Մարդիկ, որոնք ունեն ստեղծագործական պոտենցիալ շատ ավելիին են արժանի։

So we're in the process of trying to figure out

Այդ իսկ պատճարով, մենք այժմ փորձում ենք ուղիներ գտնել

how to make it better, faster, stronger.

դարձնելու այն ավելի լավը, ավելի արագ և արդյունավետ։

Since that time, we've had all kinds of acknowledgment.

Այդ ժամանակներից մենք ճանաչում ենք վայելում։

We've won a bunch of awards.

Մենք բազմաթին մրցանակներ ենք շահել։

Remember, it's free; none of us are making any money on this thing.

Խնդրում եմ, որ հիշեք, որ այն անվճար է, մեզանից ոչ մեկը գումար չի ստանում այդ սարքից։

It's all coming out of our own pockets.

Բոլոր ծախսերը մենք փակում ենք մեր գրպաններից։

So the awards were like, "Oh, this is fantastic."

Բոլորն ասում էին․ «Դա պարզապես հրաշալի է»։

Armstrong Twittered about us,

Արմստրոնգը թվիթերում գրառում արեց մեր մասին,

and then in December, Time magazine honored us

և ապա դեկտեմբերին, «Թայմ» ամսագիրը պատվավոր տեղ շնորհեց մեզ

as one of the top 50 inventions of 2010, which was really cool.

2010 թ․-ի 50 լավագույն հայտնագործությունների ցանկում, ինչը հրաշալի էր։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

The coolest thing about this --

Բայց ամենահրաշալին այն է,

and this is what's completing the whole circle --

և սա կարծես փակում է ամբողջ շղթան,

is that in April of this year,

որ այդ տարվա ապրիլին,

at the Geffen MOCA in downtown Los Angeles,

Լոս-Անջելեսի ժամանակակից արվեստի թանգարանում

there's going to be an exhibition called "Art of the Streets."

տեղի է ունենալու ցուցահանդես «Փողոցային արվեստը» խորագրով։

And "Art of the Streets" is going to have

Եվ այդ ցուցահանդեսին մասնակցելու են

pretty much the bad-asses of the street art scene --

փողոցային արվեստի լավագույն արվեստագետները, ներառյալ

Banksy, Shepard Fairey, KAWS --

Բանքսին, Շեփարդ Ֆերին, CAWs,

all of these guys will be there.

բոլոր այդ մարդիկ ներկա են լինելու։

TEMPT's going to be in the show,

ՏԵՄՊՏ-ը մասնակցելու է ցուցահանդեսին,

which is pretty awesome.

ինչը պարզապես հիանալի է։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

So basically this is my point:

Ըստ էության իմ ասածը հետևյալն է․

If you see something that's not possible,

Երբ տեսնում եք մի բան, որը հնարավոր չէ,

make it possible.

դարձրեք այն հնարավոր։

Everything in this room wasn't possible --

Այս սենյակում եղած ցանկացած իր անհնար է եղել,

this stage, this computer, this mic, the EyeWriter --

այս բեմը, այս համակարգիչը, այս միկրոֆոնը, EyeWriter-ը,

wasn't possible at one point.

սրանք բոլորը ինչ-որ ժամանակ անհանար էր պատկերացնել։

Make it possible, everyone in this room.

Դարձրեք դրանք հնարավոր - սա վերաբերվում է սենյակում բոլորին։

I'm not a programmer,

Ես ծրագրավորող չեմ,

never done anything with ocular recognition technology,

երբևէ գործ չեմ ունեցել օկուլյար տեխնոլոգիայի հետ,

but I just recognized something and associated myself with amazing people

բայց ես գիտակցեցի ինչ-որ բանի կարիքը և միացա հրաշալի մարդկանց,

so that we could make something happen.

որպեսզի մենք կարողանանք դա իրականություն դարձնել։

And this is the question I want everyone to ask yourself

Դա այն հարցն է, որ ես ուզում եմ, որ դուք բոլորդ ինքներդ ձեզ տաք,

every single day

ամեն օր,

when you come up with something you feel that needs to be done:

երբ զգում եք, որ ինչ-որ բան պետք է անել։

if not now, then when? And if not me, then who?

Ե՞րբ, եթե ոչ հիմա։ Ո՞վ, եթե ոչ ես։

Thank you guys.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)