Dayananda Saraswati: The profound journey of compassion

Translator: Uday Trivedi Reviewer: bindiya hapani

A human child is born,

એક બાળક જન્મ પછી

and for quite a long time

ઘણા લાંબા સમય સુધી

is a consumer.

આશ્રિત રહે છે

It cannot be consciously a contributor.

તે જાગ્રુતપણે કોઇ યોગદાન નથી આપી શકતુ.

It is helpless.

એ અસહાય હોય છે.

It doesn't know how to survive,

એ જીવનમાં કઈ રીતે ટકી રહેવુ એ પણ નથી જાણતુ.

even though it is endowed with an instinct to survive.

જોકે દરેક બાળક જીવનસંઘર્ષની નૈસર્ગીક વૃત્તિથી સંપન્ન જ હોય છે.

It needs the help of mother, or a foster mother, to survive.

તેને જીવવા માટે માતા કે પાલક માતાની મદદની જરુર પડે છે.

It can't afford to doubt the person who tends the child.

તે પોતાની સંભાળ રાખનાર પર શંકા નથી રાખતુ.

It has to totally surrender,

તેણે સંપૂર્ણ સમર્પણ કરવુ પડે છે.

as one surrenders to an anesthesiologist.

જેમ કોઈ ડોક્ટરને સંપૂર્ણ શરણે જાય છે.

It has to totally surrender.

તેણે સંપૂર્ણ સમર્પણ કરવુ પડે છે.

That implies a lot of trust.

અને તેના માટે પુરતો વિશ્વાસ જોઈએ.

That implies the trusted person

અને એ સૂચિત કરે છે કે એ વિશ્વાસપાત્ર વ્યક્તિ

won't violate the trust.

વિશ્વાસભંગ નહી કરે.

As the child grows,

જેમ જેમ બાળક મોટુ થાય છે

it begins to discover

તેમ તેમ તેને ખ્યાલ આવે છે કે

that the person trusted is violating the trust.

એ વિશ્વાસુ વ્યક્તિ તેનો વિશ્વાસ તોડી રહી છે.

It doesn't know even the word "violation."

એ વિશ્વાસભંગ શબ્દને પણ નથી જાણતુ.

Therefore, it has to blame itself,

અને માટે જ તેણે ખુદને જ દોષીત માનવુ પડે છે.

a wordless blame,

એક મૌન દોષારોપણ

which is more difficult to really resolve --

જેનો ઉકેલ લાવવો ખુબ જ મુશ્કેલ છે

the wordless self-blame.

એક મૌન સ્વદોષારોપણ.

As the child grows to become an adult:

એક બાળક વિકસીને એક પરિપકવ વ્યક્તિ બને છે

so far, it has been a consumer,

અત્યાર સુધી તે બીજાની મદદ પર આશ્રિત રહ્યો છે

but the growth of a human being

પરંતુ એક માનવનો ખરો વિકાસ

lies in his or her capacity to contribute,

તેની મદદ કરવાની ક્ષમતામાં રહેલો છે

to be a contributor.

એક સહાયકર્તા તરીકે

One cannot contribute unless one feels secure,

કોઈ વ્યક્તિ ત્યાં સુધી મદદકર્તા ન બની શકે જ્યાં સુધી તે સુરક્ષિતતાન અનુભવે,

one feels big,

અખીલાઈ,

one feels: I have enough.

કે સંતોષ ન અનુભવે.

To be compassionate is not a joke.

કરુણામય બનવુ એ કાંઈ મજાકનો ખેલ નથી.

It's not that simple.

એ એટલુ સરળ નથી.

One has to discover a certain bigness in oneself.

એ માટે વ્યક્તિએ પોતાની આંતરીક દિવ્યતાને ખોજવી પડે છે.

That bigness should be centered on oneself,

એ દિવ્યતાને પોતાની જાત પર કેન્દ્રિત કરવી પડે છે,

not in terms of money,

પૈસાના સ્વરુપમાં નહી,

not in terms of power you wield,

સત્તાના સ્વરુપમાં નહી,

not in terms of any status that you can command in the society,

તમારી સામાજિક પ્રતિષ્ઠાના સ્વરુપમાં પણ નહી

but it should be centered on oneself.

પરંતુ એ દિવ્યતા પોતાની જાત પર કેન્દ્રિત હોવી જોઈએ.

The self: you are self-aware.

સ્વત્વ,તમે એ સ્વત્વ પ્રત્યે જાગ્રુત હો છો.

On that self, it should be centered -- a bigness, a wholeness.

એ અખીલાઈ, દિવ્યતા સ્વત્વ પર કેન્દ્રિત હોવી જોઈએ.

Otherwise, compassion is just a word and a dream.

અન્યથા કરુણા ફક્ત નામની છે.

You can be compassionate occasionally,

તમે પ્રાસંગોપાત કરુણામય બનો છે

more moved by empathy

મોટેભાગે સહાનુભૂતિથી પ્રેરાઈને,

than by compassion.

નહીકે ખરી કરુણાથી.

Thank God we are empathetic.

પ્રભુની કૃપા કે આપણે સહાનુભૂતિ ધરાવીએ છીએ.

When somebody's in pain, we pick up the pain.

જ્યારે કોઈ દુ:ખી હોય છે ત્યારે આપણને પણ એ દુઃખ સ્પર્શે છે.

In a Wimbledon final match,

ટેનીસની ફાઈનલ મેચમાં

these two guys fight it out.

બે ખેલાડીઓ રમી રહ્યા છે.

Each one has got two games.

દરેક ખેલાડી બે ગેમ જીતી ચુક્યો છે.

It can be anybody's game.

એ મેચ બંને ખેલાડીમાંથી કોઈ પણ જીતી શકે છે.

What they have sweated so far has no meaning.

અત્યાર સુધી તેમણે જે પરસેવો પાડ્યો તેનુ કોઈ મહત્વ નથી.

One person wins.

કોઈ એક ખેલાડી જ જીતે છે.

The tennis etiquette is, both the players have to come to the net

ટેનીસની રીતભાત મુજબ બંને ખેલાડીઓ નેટ પાસે પહોચે છે.

and shake hands.

અને હાથ મીલાવે છે.

The winner boxes the air

વિજેતા હવામાં હાથ હલાવે છે,

and kisses the ground,

મેદાનને ચુમે છે,

throws his shirt as though somebody is waiting for it.

અને પોતાનો શર્ટ પ્રેક્ષકો પર ફેંકે છે જાણે કોઈ તેની રાહ જોતુ હોય.

(Laughter)

હાસ્ય

And this guy has to come to the net.

અને વિજેતાને નેટ પાસે જવાનુ હોય છે.

When he comes to the net,

જ્યારે તે નેટ પાસે પહોચે છે,

you see, his whole face changes.

તેના ચહેરા પરની રેખાઓ બદલાઈ જાય છે.

It looks as though he's wishing that he didn't win.

એવુ લાગે છે કે જાણે એ ઈચ્છતો હોય કે એ જીત્યો ન હોય.

Why? Empathy.

કેમ? સહાનુભૂતિ.

That's human heart.

એ માનવનુ હ્રદય છે.

No human heart is denied of that empathy.

અને કોઈ માનવ હ્રદય આ સહાનુભૂતિથી બાકાત નથી.

No religion can demolish that by indoctrination.

કોઈ ધર્મ તેના સિધ્ધાંતોથી તેને ખંડીત નહી કરી શકે.

No culture, no nation and nationalism --

કોઈ પણ સંસ્કૃતિ,રાષ્ટ્ર કે રાષ્ટ્રીયતા

nothing can touch it

કશુ જ તેને સ્પર્શી નહી શકે.

because it is empathy.

કારણકે એ સહાનુભૂતિ છે.

And that capacity to empathize

અને એ તાદાત્મ્ય સાધવાની ક્ષમતા

is the window through which you reach out to people,

જ એવી બારી છે જેના થકી તમે લોકો સુધી પહોચો છો.

you do something that makes a difference in somebody's life --

તમે કશુંક એવુ કરો છો જે કોઈના જીવનમાં હકારાત્મક બદલાવ લાવે છે.

even words, even time.

શબ્દો દ્વારા, સમય દ્વારા

Compassion is not defined in one form.

કરુણાની વ્યાખ્યા કોઈ એક સ્વરુપમાં મર્યાદિત નથી.

There's no Indian compassion.

અહી કોઈ ભારતીય કરુણા નથી.

There's no American compassion.

અહી કોઈ અમેરીકન કરુણા નથી

It transcends nation, the gender, the age.

એ રાષ્ટ્ર,જાતી અને ઉંમરને અતિક્રમી જાય છે.

Why? Because it is there in everybody.

શા માટે ? કારણકે કરુણા દરેક વ્યક્તિમાં રહેલી છે જ.

It's experienced by people occasionally.

લોકો તેને ક્યારેક અનુભવે છે.

Then this occasional compassion,

અને એ પ્રાસંગોપાત કરુણા છે.

we are not talking about --

આપણે તેના વિષે વાત નથી કરતા.

it will never remain occasional.

એ ક્યારેય પ્રાસંગિક નહી બની રહે.

By mandate, you cannot make a person compassionate.

કાયદાથી તમે કોઈને કરુણામય ન બનાવી શકો.

You can't say, "Please love me."

તમે એમ ન કહી શકો કે કૃપયા મને પ્રેમ કરો.

Love is something you discover.

પ્રેમ એક એવુ તત્વ છે જેને તમે ખુદ શોધો છો.

It's not an action,

એ કોઈ ક્રિયા નથી.

but in the English language, it is also an action.

પરંતુ અંગ્રેજી ભાષા માં એ પણ એક ક્રિયા છે.

I will come to it later.

તેના વિષે હુ પછીથી વાત કરીશ.

So one has got to discover a certain wholeness.

એટલે વ્યક્તિએ એ પૂર્ણતાને શોધવી રહી.

I am going to cite the possibility of being whole,

હુ એ પૂર્ણતા-પ્રાપ્તિની સંભાવના વિશે કહુ છુ,

which is within our experience, everybody's experience.

જે આપણા માટે, સહુ કોઈ માટે અનુભવવુ સંભવ છે.

In spite of a very tragic life,

ખુબ જ દુ:ખદાયક જીંદગી હોવા છતા,

one is happy in moments which are very few and far between.

ક્યારેક અચાનક ખુશીની એક લહેર આવી જાય છે.

And the one who is happy,

અને જે સુખી છે,

even for a slapstick joke,

ભલે ખુબ ઓછા સમય માટે પણ,

accepts himself and also the scheme of things in which one finds oneself.

તે પોતાની જાતને અને આસપાસની પરિસ્થિતીને સ્વીકારે છે.

That means the whole universe,

એનો મતલબ સંપૂર્ણ જગત,

known things and unknown things.

જાણીતી અને અજાણ બાબતો.

All of them are totally accepted

બધુ જ સંપૂર્ણ સ્વિકાર્ય બને છે.

because you discover your wholeness in yourself.

કારણકે તમે તમારી જાતમાં જ તમારી પૂર્ણતાને પામો છો.

The subject -- "me" --

વ્યક્તિ - હું

and the object -- the scheme of things --

અને કર્મ - પરિસ્થિતી,

fuse into oneness,

એકમેકમા ઓગળી જાય છે.

an experience nobody can say, "I am denied of,"

એક એવો અનુભવ જે કોઈને માટે દુર્લભ નથી.

an experience common to all and sundry.

એ અનુભવ સહુ માટે સમાન છે.

That experience confirms that, in spite of all your limitations --

આ અનુભવ એ સાબીત કરે છે કે તમારી બધી જ નબળાઈઓ,

all your wants, desires, unfulfilled, and the credit cards

ઈચ્છાઓ,વણસંતોષાએલી આકાંક્ષાઓ,નાણાકીય સમસ્યાઓ,

and layoffs

અને બેરોજગારી,

and, finally, baldness --

અને છેલ્લે ટાલ હોવા છતા,

you can be happy.

તમે સુખી રહી શકો.

But the extension of the logic is

પરંતુ આ તર્કનો વિસ્તાર એ છે કે

that you don't need to fulfill your desire to be happy.

સુખી થવા માટે તમારી ઈચ્છાપૂર્તિ જરુરી નથી.

You are the very happiness, the wholeness that you want to be.

તમે ખુદ જ આનંદનો પર્યાય છો, પુર્ણતાનો વ્યાપ છો, જે તમે બનવા માંગો છો.

There's no choice in this:

તેમા કોઈ બીજો વિકલ્પ નથી.

that only confirms the reality

એ આ વાસ્તવિકતાનુ સમર્થન કરે છે કે

that the wholeness cannot be different from you,

પુર્ણતા તમારાથી ભિન્ન ન હોઈ શકે.

cannot be minus you.

તમારા વગર ન હોઈ શકે.

It has got to be you.

એ તમે જ હોઈ શકો.

You cannot be a part of wholeness

તમે પૂર્ણતાનો એક ભાગ

and still be whole.

અને પૂર્ણ એમ બંને ન હોઈ શકો.

Your moment of happiness reveals that reality,

તમારી આનંદની ક્ષણો આ સત્યને પ્રગટ કરે છે.

that realization, that recognition:

એ સાક્ષાત્કાર,એ આત્મ-ઓળખ,

"Maybe I am the whole.

કે કદાચ હુ પૂર્ણ છુ

Maybe the swami is right.

કદાચ સ્વામીજી સાચા છે

Maybe the swami is right." You start your new life.

કદાચ સ્વામીજી સાચા છે. અને તમે તમારુ નવુ જીવન શરુ કરો છો.

Then everything becomes meaningful.

અને બધુ જ અર્થપૂર્ણ બની જાય છે.

I have no more reason to blame myself.

મારી જાતને દોષિત ઠેરવવા મારી પાસે કોઈ કારણ બચતુ નથી.

If one has to blame oneself, one has a million reasons plus many.

પોતાની જાતને દોષિત ઠેરવવા કોઈને અગણિત કારણો મળી શકે.

But if I say, in spite of my body being limited --

પરંતુ મારુ શરીર મર્યાદિત હોવા છતા,

if it is black it is not white, if it is white it is not black:

જો તે કાળુ છે તો તે ગોરુ નથી.જો તે ગોરુ છે તો કાળુ નથી.

body is limited any which way you look at it. Limited.

શરીર કોઈ પણ દ્રષ્ટીએ જુઓ,મર્યાદિત છે.મર્યાદિત.

Your knowledge is limited, health is limited,

તમારુ જ્ઞાન મર્યાદિત છે,સ્વાસ્થ્ય મર્યાદિત છે.

and power is therefore limited,

અને એટલે શક્તિ પણ મર્યાદિત છે.

and the cheerfulness is going to be limited.

અને હાસ્યની પળો પણ મર્યાદિત જ હોવાની.

Compassion is going to be limited.

કરુણા પણ મર્યાદિત જ હોવાની.

Everything is going to be limitless.

બધુ જ મર્યાદિત હોવાનુ.

You cannot command compassion

તમે ત્યાં સુધી (અનંત) કરુણા ન ધરાવી શકો,

unless you become limitless, and nobody can become limitless,

જ્યાં સુધી તમે અમર્યાદિત ન બની જાઓ.અને કોઈ અમર્યાદિત ન બની શકે.

either you are or you are not. Period.

ક્યાં તો તમે (મર્યાદિત) છો કે પછી નથી.બસ એટલુ જ.

And there is no way of your being not limitless too.

અને તમે અમર્યાદિત નથી એવુ પણ નથી.

Your own experience reveals, in spite of all limitations, you are the whole.

તમારો ખુદનો અનુભવ એ પ્રગટ કરે છે કે તમારી બધી મર્યાદાઓ હોવા છતા તમે પૂર્ણ છો.

And the wholeness is the reality of you

અને એ પૂર્ણતા જ તમારી ખરી વાસ્તવિકતા છે.

when you relate to the world.

તમે જ્યારે જગત સાથે જોડાઓ છો.

It is love first.

સૌપ્રથમ એ (અનુભૂતી) પ્રેમ છે.

When you relate to the world,

તમે જ્યારે જગત સાથે જોડાઓ છો.

the dynamic manifestation of the wholeness

પૂર્ણતાની એ ક્રિયાશીલ અભિવ્યક્તિ,

is, what we say, love.

એ જ પ્રેમ છે.

And itself becomes compassion

અને એ ખુદ જ કરુણા બને છે,

if the object that you relate to evokes that emotion.

જો સામેની વ્યક્તિ એ લાગણીનો ભાવ જગાડે તો.

Then that again transforms into giving, into sharing.

પછી એ ફરી આપવા અને વહેચવાના સ્વરૂપે રૂપાંતર પામે છે.

You express yourself because you have compassion.

તમે તમારી જાતને અભિવ્યક્ત કરો છો કારણકે તમારામા કરુણા છે.

To discover compassion, you need to be compassionate.

કરુણા શોધવા તમારે કરુણામય થવુ પડે.

To discover the capacity to give and share,

તમારી આપવાની અને વહેંચવાની ક્ષમતા શોધવા,

you need to be giving and sharing.

તમારે આપવાનુ અને વહેંચવાનુ શરુ કરવુ પડે.

There is no shortcut: it is like swimming by swimming.

અહી કોઈ ટૂંકો રસ્તો નથી.એ તરવાનુ શીખવા માટે તરવા જેવુ છે.

You learn swimming by swimming.

તમે તરીને જ તરવાનુ શીખો છો.

You cannot learn swimming on a foam mattress and enter into water.

તમે કોઈ શેતરંજી પર તરવાનુ શીખીને પાણીમાં ન ઉતરી શકો.

(Laughter)

(હાસ્ય)

You learn swimming by swimming. You learn cycling by cycling.

તમે તરીને તરવાનુ શીખો છો.સાઈકલ ચલાવીને સાઈકલ ચલાવતા શીખો છો.

You learn cooking by cooking,

રસોઈ બનાવીને રસોઈ બનાવતા શીખો છો,

having some sympathetic people around you

બસ,સાથે કોઈ સહાનુભૂતિવાળા વ્યક્તિ જોઈએ,

to eat what you cook.

જે તમે બનાવેલુ જમી લે.

(Laughter)

(હાસ્ય)

And, therefore, what I say,

અને એટલે જ હું કહુ છુ,

you have to fake it and make it.

નકલી થકી અસલી.

(Laughter)

(હાસ્ય)

You need to.

તમારે કરવુ જ રહ્યુ.

My predecessor meant that.

મારા પૂર્વગામીનુ પણ એ જ મંતવ્ય હતો.

You have to act it out.

તમારે એ (કરુણામય) ક્રિયા કરવી જ રહી.

You have to act compassionately.

તમારે કરુણામય કર્મ કરવુ જ જોઈએ.

There is no verb for compassion,

કરુણા માટે કોઈ ક્રિયાપદ નથી.

but you have an adverb for compassion.

પરંતુ કરુણા માટે ક્રિયાવિશેષણ છે.

That's interesting to me.

એ મારા માટે આશ્ચર્યનો વિષય છે.

You act compassionately.

તમે કરૂણામય વ્યવહાર કરો છો.

But then, how to act compassionately if you don't have compassion?

પરંતુ જો તમારામાં કરુણા જ ન હોય તો તમે કરુણામય વ્યવહાર કેવી રીતે કરી શકો?

That is where you fake.

ત્યારે તમે ઢોંગ કરો છો.

You fake it and make it. This is the mantra of the United States of America.

તમે ઢોંગ કરીને કરુણામય બનો છો.એ અમેરીકાનો મંત્ર છે.

(Laughter)

(હાસ્ય)

You fake it and make it.

નકલી થકી અસલી.

You act compassionately as though you have compassion:

તમે એવો કરુણામય વ્યવહાર કરો જાણેકે તમે કરુણાના સાગર હો.

grind your teeth,

દાંતને સજ્જ્ડ ભીંસો.

take all the support system.

બનતી મદદ લો.

If you know how to pray, pray.

જો તમે પ્રાર્થના કરવાનુ જાણતા હો તો પ્રાર્થના કરો.

Ask for compassion.

(ઈશ્વર પાસેથી) કરુણા માંગો.

Let me act compassionately.

કે હું કરુણામય વ્યવહાર કરુ.

Do it.

એ કરો જ.

You'll discover compassion

તમને કરુણા જડશે.

and also slowly a relative compassion,

અને ધીરે ધીરે, સાપેક્ષ કરુણા,

and slowly, perhaps if you get the right teaching,

અને ધીરે ધીરે જો કદાચ તમને સાચુ જ્ઞાન મળે તો,

you'll discover compassion is a dynamic manifestation

તમે એ જાણશો કે કરુણા એ તમારા ખરા સ્વરુપની જ

of the reality of yourself, which is oneness, wholeness,

એક ક્રિયાત્મક અભિવ્યક્તિ છે,જે ઐક્ય અને પૂર્ણતા છે,

and that's what you are.

અને એ જ તો તમે છો.

With these words, thank you very much.

આ શબ્દો સાથે,તમારો ખુબ ખુબ આભાર.

(Applause)

(અભિવાદન)