Steven Pinker: What our language habits reveal

Μετάφραση: Eleni Zeniou Επιμέλεια: Giannis Kouskouras

This is a picture of Maurice Druon,

Αυτή είναι η φωτογραφία του Μωρίς Ντρουόν,

the Honorary Perpetual Secretary of L'Academie francaise,

του Επίτιμου Ισόβιου Γραμματέα της L' Academie francaise --

the French Academy.

της Γαλλικής Ακαδημίας.

He is splendidly attired in his 68,000-dollar uniform,

Είναι μεγαλόπρεπα ενδεδυμένος με το κόστους 68.000 δολλαρίων κοστούμι του,

befitting the role of the French Academy

ανταποκρινόμενος στο ρόλο που διαδραματίζει η Γαλλική Ακαδημία

as legislating the

ως νομοθέτης της

correct usage in French

ορθής χρήσης των Γαλλικών

and perpetuating the language.

και της συνέχισης της γλώσσας.

The French Academy has two main tasks:

Η Γαλλική Ακαδημία υπηρετεί δύο σκοπούς:

it compiles a dictionary of official French.

σταχυολογεί ένα λεξικό της επίσημης Γαλλικής γλώσσας --

They're now working on their ninth edition,

αυτή τη στιγμή επεξεργάζονται την ένατη έκδοσή του,

which they began in 1930, and they've reached the letter P.

το οποίο ξεκίνησαν το 1930, και έχουν φτάσει μέχρι στιγμής έως το γράμμα Π.

They also legislate on correct usage,

Επίσης, θεσπίζουν κανόνες αναφορικά με την ορθή χρήση [της γλώσσας]

such as the proper term for what the French call "email,"

όπως είναι για παράδειγμα η εξεύρεση του κατάλληλου όρου γι' αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν "email",

which ought to be "courriel."

ο οποίος θα πρέπει να είναι η λέξη "courriel".

The World Wide Web, the French are told,

Έχει υπαγορευθεί στους Γάλλους ότι ο όρος Παγκόσμιος Ιστός [παγκοσμίως γνωστός με τον αγγλικό όρο World Wide Web]

ought to be referred to as

θα πρέπει να αναφέρεται ως

"la toile d'araignee mondiale" -- the Global Spider Web --

"la toile d'araignee mondiale" -- ο Παγκόσμιος Ιστός της Αράχνης --

recommendations that the French gaily ignore.

υποδείξεις τις οποίες οι Γάλλοι ευχαρίστως αγνοούν.

Now, this is one model of how language comes to be:

Αυτό, τώρα, είναι μόνο ένα μοντέλο του πώς διαμορφώνεται η γλώσσα:

namely, it's legislated by an academy.

δηλαδή, με το να νομοθετείται από μία ακαδημία.

But anyone who looks at language realizes

Οποιοσδήποτε όμως ασχολείται με τη γλώσσα αντιλαμβάνεται

that this is a rather silly conceit,

ότι κάτι τέτοιο αποτελεί μία μάλλον ανόητη έπαρση

that language, rather, emerges from human minds interacting from one another.

ότι η γλώσσα περισσότερο αναδύεται από ανθρώπινα μυαλά που αλληλεπιδρούν το ένα με το άλλο.

And this is visible in the unstoppable change in language --

Και αυτό είναι εμφανές στις ασταμάτητες μεταβολές στις οποίες υπόκειται η γλώσσα --

the fact that by the time the Academy finishes their dictionary,

(είναι εμφανές) από το γεγονός ότι έως τη στιγμή που η Ακαδημία θα έχει ολοκληρώσει το λεξικό της,

it will already be well out of date.

αυτό θα είναι ήδη ξεπερασμένο.

We see it in the

Το αντιλαμβανόμαστε στη

constant appearance of slang and jargon,

συνεχή παρουσία της αργκό και της ειδικής επαγγελματικής ορολογίας,

of the historical change in languages,

στις ιστορικές μεταβολές των γλωσσών,

in divergence of dialects

στην απόκλιση των διαλέκτων

and the formation of new languages.

και στη διαμόρφωση νέων γλωσσών.

So language is not so much a creator or shaper of human nature,

Έτσι, η γλώσσα δεν είναι τόσο πολύ δημιουργός ή διαμορφωτής της ανθρώπινης φύσης

so much as a window onto human nature.

όσο ένα παράθυρο προς την ανθρώπινη φύση.

In a book that I'm currently working on,

Σε ένα βιβλίο το οποίο αυτή την περίοδο συγγράφω,

I hope to use language to shed light on

ευελπιστώ χρησιμοποιώντας τη γλώσσα να φωτίσω

a number of aspects of human nature,

ορισμένες πλευρές την ανθρώπινης φύσης,

including the cognitive machinery

συμπεριλαμβανομένου του γνωσιακού μηχανισμού

with which humans conceptualize the world

με τη βοήθεια του οποίου οι άνθρωποι διαμορφώνουν αντίληψη του κόσμου

and the relationship types that govern human interaction.

καθώς και των σχεσιακών τύπων που διέπουν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση.

And I'm going to say a few words about each one this morning.

Και θα αναφερθώ συνοπτικά σε κάθε μία από αυτές σήμερα εδώ.

Let me start off with a technical problem in language

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με ένα τεχνικό πρόβλημα αναφορικά με τη γλώσσα

that I've worried about for quite some time --

το οποίο με έχει προβληματίσει για αρκετό χρονικό διάστημα --

and indulge me

και ελπίζω να δείξετε ανεκτικότητα

in my passion for verbs and how they're used.

όσον αφορά το πάθος μου για τα ρήματα και το πώς αυτά χρησιμοποιούνται.

The problem is, which verbs go in which constructions?

Το πρόβλημα είναι το εξής: ποιο ρήμα ταιριάζει σε ποια σύνταξη;

The verb is the chassis of the sentence.

Το ρήμα αποτελεί το "σασί" της πρότασης,

It's the framework onto which the other parts are bolted.

είναι το πλαίσιο επάνω στο οποίο συνδέονται τα υπόλοιπα τμήματα.

Let me give you a quick reminder

Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω συνοπτικά

of something that you've long forgotten.

κάτι που έχετε ξεχάσει εδώ και πολύ καιρό.

An intransitive verb, such as "dine," for example,

Ένα αμετάβατο ρήμα, όπως για παράδειγμα το "δειπνώ",

can't take a direct object.

δεν μπορεί να δεχτεί ένα άμεσο αντικείμενο.

You have to say, "Sam dined," not, "Sam dined the pizza."

Θα πρέπει να πείτε, "ο Σαμ δείπνησε", όχι "ο Σαμ δείπνησε την πίτσα".

A transitive verb mandates

Ένα μεταβατικό ρήμα αντιθέτως υποχρεώνει

that there has to be an object there:

στην ύπαρξη ενός αντικειμένου εκεί:

"Sam devoured the pizza." You can't just say, "Sam devoured."

"ο Σαμ καταβρόχθισε την πίτσα". Δεν μπορείτε απλά να πείτε, "ο Σαμ καταβρόχθισε".

There are dozens or scores of verbs of this type,

Υπάρχουν πάρα πολλά ρήματα αυτού του τύπου,

each of which shapes its sentence.

καθένα από τα οποία μορφοποιεί την πρόταση στην οποία περιέχεται.

So, a problem in explaining how children learn language,

Άρα, ένα πρόβλημα που υπάρχει στο να εξηγήσει κάποιος πώς μαθαίνουν τα παιδιά τη γλώσσα,

a problem in teaching language to adults so that they don't make grammatical errors,

ένα πρόβλημα που υπάρχει στο να διδάξει κάποιος τη γλώσσα σε ενήλικες έτσι ώστε να μην υποπίπτουν σε γραμματικά λάθη

and a problem in programming computers to use language is

και ένα πρόβλημα που υπάρχει στο να προγραμματίσει κάποιος υπολογιστές ώστε να χρησιμοποιούν τη γλώσσα είναι το εξής:

which verbs go in which constructions.

ποιο ρήμα ταιριάζει σε ποια σύνταξη.

For example, the dative construction in English.

Για παράδειγμα, η δοτική σύνταξη στα Αγγλικά --

You can say, "Give a muffin to a mouse," the prepositional dative.

μπορείτε να πείτε, "Δώσε ένα μάφιν σε ένα ποντίκι", (αυτή είναι) η εμπρόθετη δοτική,

Or, "Give a mouse a muffin," the double-object dative.

ή "Δώσε τω ποντίκι [=αυθαίρετη μετεγγραφή της δοτικής των αρχαίων ελληνικών στη νέα ελληνική ελλείψει αντίστοιχης κλίσης. Στα νέα ελληνικά στη θέση της δοτικής χρησιμοποιείται η γενική: δώσε του ποντικιού] ένα μάφιν",

"Promise anything to her," "Promise her anything," and so on.

η δοτική του διπλού-αντικειμένου [έμμεσου και άμεσου αντικειμένου], "Υποσχέσου τα πάντα σε αυτήν", "Υποσχέσου τη τα πάντα" και τα λοιπά.

Hundreds of verbs can go both ways.

Εκατοντάδες ρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και με τους δύο τρόπους.

So a tempting generalization for a child,

Μία δελεαστική γενίκευση για ένα παιδί,

for an adult, for a computer

για έναν ενήλικα ή για έναν υπολογιστή

is that any verb that can appear in the construction,

θα ήταν η εξής: κάθε ρήμα που μπορεί να εμφανιστεί στη σύνταξη,

"subject-verb-thing-to-a-recipient"

"υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο-προς παραλήπτη"

can also be expressed as "subject-verb-recipient-thing."

θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί και στη σύνταξη "υποκείμενο-ρήμα-παραλήπτης-αντικείμενο".

A handy thing to have,

Αποτελεί μία εύχρηστη λύση,

because language is infinite,

καθώς η γλώσσα είναι άπειρη,

and you can't just parrot back the sentences that you've heard.

και δεν γίνεται απλά να παπαγαλίζετε τις προτάσεις που έχετε ακούσει.

You've got to extract generalizations

Θα πρέπει, λοιπόν, να προβείτε σε γενικεύσεις

so you can produce and understand new sentences.

για να μπορείτε να παράγετε και να κατανοείτε νέες προτάσεις.

This would be an example of how to do that.

Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα παράδειγμα του πώς θα μπορούσατε να εφαρμόσετε έναν τέτοιο κανόνα στην πράξη.

Unfortunately, there appear to be idiosyncratic exceptions.

Δυστυχώς, όμως, εδώ κάνουν την εμφάνισή τους ιδιοσυγκρασιακές εξαιρέσεις.

You can say, "Biff drove the car to Chicago,"

Μπορείτε να πείτε, "ο Μπιφ οδήγησε το αυτοκίνητο στο Σικάγο",

but not, "Biff drove Chicago the car."

αλλά όχι, "ο Μπιφ οδήγησε τω Σικάγο το αυτοκίνητο".

You can say, "Sal gave Jason a headache,"

Μπορείτε να πείτε, "η Σαλ προκάλεσε τω Τζέϊσον πονοκέφαλο",

but it's a bit odd to say, "Sal gave a headache to Jason."

αλλά είναι λίγο παράξενο να πείτε, "η Σαλ προκάλεσε πονοκέφαλο στον Τζέϊσον" [στα ελληνικά ισχύει το αντίστροφο].

The solution is that these constructions, despite initial appearance,

Η λύση είναι ότι αυτές οι συντάξεις, παρά την αρχική τους εμφάνιση,

are not synonymous,

δεν είναι συνώνυμες.

that when you crank up the microscope

Ότι όταν θέτει κάποιος στο μικροσκόπιο

on human cognition, you see that there's a subtle difference

την ανθρώπινη γνωσιακή διαδικασία παρατηρεί ότι υπάρχει μία λεπτή διαφορά

in meaning between them.

στο μεταξύ τους νόημα.

So, "give the X to the Y,"

Έτσι λοιπόν, η σύνταξη "Δώσε το Χ στον Υ" --

that construction corresponds to the thought

ανταποκρίνεται στην σκέψη

"cause X to go to Y." Whereas "give the Y the X"

"Κάνε το Χ να πάει στον Υ". Ενώ η σύνταξη "Δώσε τω Υ το Χ"

corresponds to the thought "cause Y to have X."

ανταποκρίνεται στη σκέψη "Κάνε τον Υ να έχει το Χ".

Now, many events can be subject to either construal,

Τώρα, πολλά γεγονότα μπορούν να εμπίπτουν και στις δύο ερμηνείες,

kind of like the classic figure-ground reversal illusions,

όπως περίπου συμβαίνει και με τις κλασσικές αντίστροφες οπτικές απάτες

in which you can either pay attention

στις οποίες μπορείτε είτε να επικεντρώσετε την προσοχή σας

to the particular object,

σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο,

in which case the space around it recedes from attention,

περίπτωση κατά την οποία ο χώρος που το περιβάλλει διαφεύγει της προσοχής,

or you can see the faces in the empty space,

είτε μπορείτε να δείτε τα πρόσωπα στον κενό χώρο,

in which case the object recedes out of consciousness.

περίπτωση κατά την οποία το αντικείμενο διαφεύγει των αισθήσεων.

How are these construals reflected in language?

Πώς, λοιπόν, αντικατοπτρίζονται αυτές οι ερμηνείες στη γλώσσα;

Well, in both cases, the thing that is construed as being affected

Λοιπόν, και στις δύο περιπτώσεις, το πράγμα που θεωρείται ότι επηρεάζεται

is expressed as the direct object,

εκφράζεται ως άμεσο αντικείμενο:

the noun after the verb.

το ουσιαστικό μετά το ρήμα.

So, when you think of the event as causing the muffin to go somewhere --

Όταν, λοιπόν, σκέφτεστε το γεγονός με την έννοια του ότι κάνετε το μάφιν να πάει κάπου --

where you're doing something to the muffin --

όπου κάνετε κάτι στο μάφιν --

you say, "Give the muffin to the mouse."

τότε πρέπει να πείτε, "Δώσε το μάφιν στο ποντίκι".

When you construe it as "cause the mouse to have something,"

Όταν όμως ερμηνεύετε ως "κάνε το ποντίκι να έχει κάτι",

you're doing something to the mouse,

κάνετε κάτι στο ποντίκι,

and therefore you express it as, "Give the mouse the muffin."

και γι' αυτό το λόγο, πρέπει να το εκφράσετε ως "Δώσε τω ποντίκι το μάφιν".

So which verbs go in which construction --

Επομένως το ποια ρήματα αντιστοιχούν σε ποια σύνταξη --

the problem with which I began --

το αυθεντικό πρόβλημα που έθεσα εξ αρχής --

depends on whether the verb specifies a kind of motion

εξαρτάται από το εάν το ρήμα καθορίζει κάποιο είδος κίνησης

or a kind of possession change.

ή κάποια μεταβολή στην κατοχή (ενός αντικειμένου).

To give something involves both causing something to go

Το να δίνεις κάτι αφορά τόσο το να κάνεις κάτι να πηγαίνει κάπου

and causing someone to have.

όσο και το να κάνεις κάποιον να έχει κάτι.

To drive the car only causes something to go,

Το να οδηγείς το αυτοκίνητο κάνει απλώς κάτι να πηγαίνει κάπου,

because Chicago's not the kind of thing that can possess something.

γιατί το Σικάγο δεν είναι το πράγμα εκείνο το οποίο μπορεί να κατέχει κάτι.

Only humans can possess things.

Μόνο τα ανθρώπινα όντα μπορούν να κατέχουν αντικείμενα.

And to give someone a headache causes them to have the headache,

Και το να προκαλείς πονοκέφαλο σε κάποιον ναι μεν κάνει κάποιον να έχει πονοκέφαλο,

but it's not as if you're taking the headache out of your head

αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι παίρνεις τον πονοκέφαλο από το δικό σου κεφάλι

and causing it to go to the other person,

και τον κάνεις να μεταφερθεί στο άλλο πρόσωπο

and implanting it in them.

και μετά κανονίζεις να τον τοποθετήσεις μέσα στο κεφάλι του.

You may just be loud or obnoxious,

Μπορεί να είσαι θορυβώδης ή ενοχλητικός,

or some other way causing them to have the headache.

ή με κάποιον άλλο τρόπο να του προκαλείς πονοκέφαλο.

So, that's

Αυτό, λοιπόν, είναι

an example of the kind of thing that I do in my day job.

ένα παράδειγμα του αντικειμένου με το οποίο ασχολούμαι στην καθημερινή μου εργασία.

So why should anyone care?

Γιατί όμως να απασχολούν τέτοιου είδους ζητήματα κάποιον;

Well, there are a number of interesting conclusions, I think,

Γιατί νομίζω ότι υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα που συνάγονται

from this and many similar kinds of analyses

από αυτή καθώς και από πολλές παρόμοιες αναλύσεις

of hundreds of English verbs.

εκατοντάδων ρημάτων της Αγγλικής γλώσσας.

First, there's a level of fine-grained conceptual structure,

Αρχικά, υπάρχει κάποιο επίπεδο λεπτεπίλεπτης εννοιολογικής δομής,

which we automatically and unconsciously compute

το οποίο αυτόματα και ασυνείδητα όλοι μας υπολογίζουμε

every time we produce or utter a sentence, that governs our use of language.

κάθε φορά που παράγουμε ή εκφέρουμε μία πρόταση, το οποίο ελέγχει την εκ μέρους μας χρήση της γλώσσας.

You can think of this as the language of thought, or "mentalese."

Μπορείτε να εκλάβετε αυτό το μηχανισμό ως τη γλώσσα της σκέψης ή αλλιώς "Γλώσσα της Νόησης" [μία υποθετική γλώσσα όπου οι έννοιες και οι προτάσεις αναπαριστάνονται στο νου χωρίς λέξεις] .

It seems to be based on a fixed set of concepts,

Φαίνεται να βασίζεται σε ένα πάγιο σύνολο εννοιών

which govern dozens of constructions and thousands of verbs --

το οποίο ελέγχει ένα πλήθος συντάξεων και εκατοντάδες ρημάτων --

not only in English, but in all other languages --

όχι μόνο στην Αγγλική γλώσσα αλλά και σε όλες τις άλλες γλώσσες --

fundamental concepts such as space,

θεμελιώδεις έννοιες όπως ο χώρος,

time, causation and human intention,

ο χρόνος, η αιτιότητα και η ανθρώπινη πρόθεση --

such as, what is the means and what is the ends?

όπως, ποια είναι τα μέσα και ποιοι είναι οι σκοποί;

These are reminiscent of the kinds of categories

Αυτά αποτελούν υπόμνηση των κατηγοριών

that Immanuel Kant argued

που παρουσίασε ο Ιμμάνουελ Κάντ

are the basic framework for human thought,

ως το βασικό πλαίσιο για την ανθρώπινη σκέψη,

and it's interesting that our unconscious use of language

και είναι ενδιαφέρον το ότι η ασύνειδη χρήση της γλώσσας εκ μέρους μας

seems to reflect these Kantian categories.

φαίνεται να αντικατοπτρίζει αυτές τις Καντιανές κατηγορίες --

Doesn't care about perceptual qualities,

δεν ενδιαφέρεται για τις αντιληπτικές ποιότητες,

such as color, texture, weight and speed,

όπως είναι το χρώμα, η υφή, το βάρος και η ταχύτητα,

which virtually never differentiate

οι οποίες σχεδόν ποτέ δεν διαφοροποιούν

the use of verbs in different constructions.

τη χρήση των ρημάτων στις διάφορες συντάξεις.

An additional twist is that all of the constructions in English

Μία επιπρόσθετη διαφοροποίηση αποτελεί και το ότι όλες οι συντάξεις στην Αγγλική γλώσσα

are used not only literally,

χρησιμοποιούνται όχι μόνο κυριολεκτικά,

but in a quasi-metaphorical way.

αλλά και με έναν ημι-μεταφορικό τρόπο.

For example, this construction, the dative,

Για παράδειγμα, η σύνταξη στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως, η δοτική,

is used not only to transfer things,

χρησιμοποιείται όχι μόνο όταν πρόκειται να δηλώσει τη μεταφορά πραγμάτων

but also for the metaphorical transfer of ideas,

αλλά χρησιμοποιείται και στη μετάδοση ιδεών κατά μεταφορικό τρόπο,

as when we say, "She told a story to me"

όπως όταν λέμε, "Είπε μία ιστορία σε μένα"

or "told me a story,"

ή " είπε μοι μία ιστορία",

"Max taught Spanish to the students" or "taught the students Spanish."

"ο Μαξ διδάσκει Ισπανικά στους μαθητές" ή "διδάσκει τοις μαθηταις Ισπανικά".

It's exactly the same construction,

Πρόκειται για την ίδια ακριβώς σύνταξη,

but no muffins, no mice, nothing moving at all.

μόνο που δεν υπάρχουν μάφινς, ούτε ποντίκια. Τίποτε που να κινείται.

It evokes the container metaphor of communication,

Φέρνει στο νου "τη μεταφορά του περιέχοντος" της επικοινωνίας,

in which we conceive of ideas as objects,

σύμφωνα με την οποία αντιλαμβανόμαστε τις ιδέες ως αντικείμενα,

sentences as containers,

τις προτάσεις ως δοχεία,

and communication as a kind of sending.

και την επικοινωνία σαν ένα είδος αποστολής --

As when we say we "gather" our ideas, to "put" them "into" words,

όπως όταν λέμε ότι "συγκεντρώνουμε" τις ιδέες μας για να τις "βάλουμε" "σε" λέξεις,

and if our words aren't "empty" or "hollow,"

και εάν τα λόγια μας δεν είναι "κενά" ή "κούφια",

we might get these ideas "across" to a listener,

μπορεί να "περάσουμε" αυτές τις ιδέες σε κάποιον ακροατή

who can "unpack" our words to "extract" their "content."

ο οποίος θα "ξεπακετάρει" τα λόγια μας για να "εξαγάγει" αυτό το "περιεχόμενο".

And indeed, this kind of verbiage is not the exception, but the rule.

Αυτού του είδους η φρασεολογία δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά τον κανόνα.

It's very hard to find any example of abstract language

Είναι πολύ δύσκολο να βρει κάποιος οποιοδήποτε παράδειγμα αφηρημένης γλώσσας

that is not based on some concrete metaphor.

που να μη βασίζεται σε κάποια συγκεκριμένη μεταφορά.

For example, you can use the verb "go"

Για παράδειγμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ρήμα "πηγαίνω"

and the prepositions "to" and "from"

και τις προθέσεις "προς" και "από"

in a literal, spatial sense.

με ένα κυριολεκτικό χωρικό νόημα:

"The messenger went from Paris to Istanbul."

"Ο αγγελιαφόρος πήγε από το Παρίσι στην Κωνσταντινούπολη".

You can also say, "Biff went from sick to well."

Μπορείτε, όμως, επίσης να πείτε, "ο Μπιφ ανάρρωσε" [πήγε από την αρρώστια στην ίαση].

He needn't go anywhere. He could have been in bed the whole time,

Δεν χρειάστηκε να πάει κάπου. Θα μπορούσε να βρίσκεται στο κρεβάτι του όλη την ώρα,

but it's as if his health is a point in state space

αλλά είναι σαν η υγεία του να είναι ένα σημείο σε δημόσιο χώρο

that you conceptualize as moving.

το οποίο αντιλαμβάνεστε ως κινούμενο.

Or, "The meeting went from three to four,"

Ή, "Η σύσκεψη μεταφέρθηκε από τις τρεις στις τέσσερις",

in which we conceive of time as stretched along a line.

πρόταση στην οποία συλλαμβάνουμε τον χρόνο ως τεντωμένο επάνω σε ένα σκοινί.

Likewise, we use "force" to indicate

Παρομοίως, χρησιμοποιούμε τη λέξη δύναμη για να υποδηλώσουμε

not only physical force,

όχι μόνο φυσική δύναμη,

as in, "Rose forced the door to open,"

όπως στην πρόταση "Η Ρόουζ έσπρωξε την πόρτα για να ανοίξει",

but also interpersonal force,

αλλά και διαπροσωπική ισχύ,

as in, "Rose forced Sadie to go," not necessarily by manhandling her,

όπως στην πρόταση "η Ρόουζ ανάγκασε τη Σάντυ να φύγει" -- όχι απαραιτήτως σπρώχνοντάς την,

but by issuing a threat.

αλλά εκτοξεύοντας κάποια απειλή --

Or, "Rose forced herself to go,"

ή όπως στην πρόταση "η Ρόουζ ανάγκασε τον εαυτό της να φύγει",

as if there were two entities inside Rose's head,

σαν να υπήρχαν δύο οντότητες μέσα στο κεφάλι της Ρόουζ

engaged in a tug of a war.

παγιδευμένες σε μία διελκυστίνδα.

Second conclusion is that the ability to conceive

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η ικανότητα να συλλαμβάνουμε

of a given event in two different ways,

ένα δεδομένο γεγονός με δύο διαφορετικούς τρόπους,

such as "cause something to go to someone"

όπως στις περιπτώσεις "κάνε κάτι να πάει σε κάποιον",

and "causing someone to have something,"

και "κάνοντας κάποιον να έχει κάτι",

I think is a fundamental feature of human thought,

νομίζω ότι αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό της ανθρώπινης σκέψης,

and it's the basis for much human argumentation,

και είναι η βάση για την ανάπτυξη αρκετής επιχειρηματολογίας,

in which people don't differ so much on the facts

στο πλαίσιο της οποίας οι άνθρωποι δεν διαφωνούν τόσο πολύ ως προς τα γεγονότα

as on how they ought to be construed.

αλλά ως προς την ερμηνεία τους.

Just to give you a few examples:

Για να σας δώσω μερικά παραδείγματα:

"ending a pregnancy" versus "killing a fetus;"

(η πρόταση) "τερματισμός μίας εγκυμοσύνης" έναντι (της πρότασης) "φόνος ενός εμβρύου"

"a ball of cells" versus "an unborn child;"

(η πρόταση) "μία σφαίρα κυττάρων" έναντι (της πρότασης) "ένα αγέννητο παιδί",

"invading Iraq" versus "liberating Iraq;"

(η πρόταση) "εισβολή στο Ιράκ" έναντι (της πρότασης) "απελευθέρωση του Ιράκ",

"redistributing wealth" versus "confiscating earnings."

(η πρόταση) "αναδιανομή του πλούτου" έναντι (της πρότασης) "δήμευση περιουσιών".

And I think the biggest picture of all

Και πιστεύω ότι μία γενικότερη αντιμετώπιση του θέματος

would take seriously the fact

θα λάμβανε σοβαρά υπόψη το γεγονός

that so much of our verbiage about abstract events

ότι μεγάλο μέρος της φρασεολογίας μας αναφορικά με τα αφηρημένα γεγονότα

is based on a concrete metaphor

βασίζεται σε μία συγκεκριμένη μεταφορά.

and see human intelligence itself

Θα αντιμετώπιζε την ίδια την ανθρώπινη ευφυΐα

as consisting of a repertoire of concepts --

σαν να αποτελούνταν από ένα ρεπερτόριο εννοιών --

such as objects, space, time, causation and intention --

όπως αντικείμενα, χώρος, χρόνος, αιτιότητα και πρόθεση --

which are useful in a social, knowledge-intensive species,

οι οποίες είναι χρήσιμες σε ένα κοινωνικό, σύντονο προς τη γνώση είδος,

whose evolution you can well imagine,

την εξέλιξη του οποίου μπορείτε πολύ καλά να φανταστείτε,

and a process of metaphorical abstraction

και από μία διαδικασία μεταφορικής αφαίρεσης

that allows us to bleach these concepts

που μας επιτρέπει να αποφορτίσουμε αυτές τις έννοιες

of their original conceptual content --

από το αυθεντικό εννοιολογικό τους περιεχόμενο --

space, time and force --

το χώρο, τον χρόνο και τη δύναμη --

and apply them to new abstract domains,

και να τις εφαρμόσουμε σε νέα αφηρημένα πεδία,

therefore allowing a species that evolved

και κατά αυτό τον τρόπο επιτρέπει σε ένα είδος που εξελίχθηκε

to deal with rocks and tools and animals,

για να ασχολείται με πέτρες και εργαλεία και ζώα

to conceptualize mathematics, physics, law

να συλλαμβάνει τα μαθηματικά, τη φυσική, το νόμο

and other abstract domains.

και άλλα αφηρημένα πεδία.

Well, I said I'd talk about two windows on human nature --

Λοιπόν, είπα ότι θα μιλούσα για δύο παράθυρα στην ανθρώπινη φύση:

the cognitive machinery with which we conceptualize the world,

(αναφέρθηκα ήδη σ) τον γνωσιακό μηχανισμό με τον οποίο συλλαμβάνουμε τον κόσμο,

and now I'm going to say a few words about the relationship types

και τώρα θα πω μερικά λόγια για τους σχεσιακούς τύπους

that govern human social interaction,

που διέπουν την ανθρώπινη κοινωνική αλληλεπίδραση,

again, as reflected in language.

πάλι, όπως αυτή αντανακλάται στη γλώσσα.

And I'll start out with a puzzle, the puzzle of indirect speech acts.

Και θα ξεκινήσω με ένα παζλ: το παζλ των νόμων του έμμεσου λόγου.

Now, I'm sure most of you have seen the movie "Fargo."

Τώρα, είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εσάς θα έχουν δει την ταινία "Φάργκο".

And you might remember the scene in which

Και ίσως να θυμάστε την σκηνή στην οποία

the kidnapper is pulled over by a police officer,

ο απαγωγέας καλείται να σταματήσει στην άκρη του δρόμου από έναν αστυνομικό,

is asked to show his driver's license

του ζητείται να επιδείξει την άδεια οδήγησής του

and holds his wallet out

και βγάζει το πορτοφόλι του

with a 50-dollar bill extending

με ένα χαρτονόμισμα των 50 δολλαρίων να προεξέχει

at a slight angle out of the wallet.

από αυτό σε ελαφρά γωνία.

And he says, "I was just thinking

Και λέει, "Απλώς σκεφτόμουν

that maybe we could take care of it here in Fargo,"

ότι θα μπορούσαμε να το τακτοποιήσουμε αυτό εδώ στο Φάργκο" --

which everyone, including the audience,

κάτι το οποίο όλοι, συμπεριλαμβανομένου του κοινού,

interprets as a veiled bribe.

ερμηνεύουν ως συγκεκαλυμμένη απόπειρα δωροδοκίας.

This kind of indirect speech is rampant in language.

Η γλώσσα βρίθει από αυτού του είδους τον έμμεσο λόγο.

For example, in polite requests,

Για παράδειγμα, στις ευγενώς εκπεφρασμένες παρακλήσεις,

if someone says, "If you could pass the guacamole,

εάν κάποιος πει, "Εάν θα μπορούσατε να μου δώσετε τη γουακαμόλη, [κρύο Μεξικάνικο πιάτο από θρυμματισμένο αβοκάντο]

that would be awesome,"

αυτό θα ήταν θαυμάσιο",

we know exactly what he means,

γνωρίζουμε ακριβώς τι εννοεί,

even though that's a rather bizarre

αν και αυτό αποτελεί μία μάλλον παράξενα

concept being expressed.

διατυπωμένη ιδέα.

(Laughter)

(Γέλια)

"Would you like to come up and see my etchings?"

"Θα ήθελες να έρθεις επάνω να δεις τη συλλογή μου από γκραβούρες;"

I think most people

Νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι

understand the intent behind that.

αντιλαμβάνονται την πρόθεση πίσω από αυτή την πρόταση.

And likewise, if someone says,

Και κατά τον ίδιο τρόπο, εάν κάποιος πει,

"Nice store you've got there. It would be a real shame if something happened to it" --

"Ωραίο μαγαζί έχεις. Θα ήταν αληθινά κρίμα εάν πάθαινε κάτι" --

(Laughter) --

(Γέλια)

we understand that as a veiled threat,

αντιλαμβανόμαστε την πρόταση αυτή ως συγκεκαλυμμένη απειλή,

rather than a musing of hypothetical possibilities.

παρά ως μία έκφραση υποθετικών πιθανοτήτων.

So the puzzle is, why are bribes,

Άρα το παζλ είναι το εξής: γιατί οι δωροδοκίες,

polite requests, solicitations and threats so often veiled?

οι ευγενείς παρακλήσεις, οι ανήθικες προτάσεις και οι απειλές παρουσιάζονται τόσο συχνά συγκεκαλυμμένες;

No one's fooled.

Κανείς δεν εξαπατάται --

Both parties know exactly what the speaker means,

και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ακριβώς τι εννοεί ο ομιλητής,

and the speaker knows the listener knows

και ο ομιλητής γνωρίζει ότι ο ακροατής γνωρίζει

that the speaker knows that the listener knows, etc., etc.

ότι ο ομιλητής γνωρίζει ότι ο ακροατής γνωρίζει και ούτω καθεξής.

So what's going on?

Τι συμβαίνει λοιπόν;

I think the key idea is that language

Νομίζω ότι η ιδέα κλειδί σε αυτή την περίπτωση είναι ότι η γλώσσα

is a way of negotiating relationships,

είναι ένα μέσο διαπραγμάτευσης των σχέσεων,

and human relationships fall into a number of types.

και οι ανθρώπινες σχέσεις εμπίπτουν σε πλήθος τύπων.

There's an influential taxonomy by the anthropologist Alan Fiske,

Υπάρχει μία σημαίνουσα ταξινόμηση από τον ανθρωπολόγο Άλαν Φίσκ,

in which relationships can be categorized, more or less,

κατά την οποία οι σχέσεις μπορούν να κατηγοριοποιηθούν, λιγότερο ή περισσότερο,

into communality, which works on the principle

σε σχέσεις κοινότητας, οι οποίες εδράζονται στην αρχή

"what's mine is thine, what's thine is mine,"

" Ό,τι είναι δικό μου είναι δικό σου, ό,τι είναι δικό σου είναι δικό μου" --

the kind of mindset that operates within a family, for example;

το είδος τρόπου σκέψης που επικρατεί μέσα σε μία οικογένεια, για παράδειγμα --

dominance, whose principle is "don't mess with me;"

σε σχέσεις κυριαρχίας, των οποίων κύρια αρχή είναι το " Μην παίζεις μαζί μου",

reciprocity, "you scratch my back, I'll scratch yours;"

σε σχέσεις αμοιβαιότητας: "Βοήθα με να σε βοηθώ να ανεβούμε το βουνό",

and sexuality, in the immortal words of Cole Porter, "Let's do it."

και τέλος σε σεξουαλικές σχέσεις: κατά τα αθάνατα λόγια του Κόουλ Πόρτερ, "Ας το κάνουμε".

Now, relationship types can be negotiated.

Τώρα, όμως, οι διάφοροι τύποι σχέσεων είναι διαπραγματεύσιμοι.

Even though there are default situations

Αν και υπάρχουν εξ ορισμού καταστάσεις

in which one of these mindsets can be applied,

στις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί ένας από αυτούς τους τρόπους σκέψης

they can be stretched and extended.

αυτοί μπορούν να επεκταθούν και να εφαρμοστούν και αλλού.

For example, communality applies most naturally

Για παράδειγμα, η σχέση κοινότητας εφαρμόζεται με τον πλέον φυσικό τρόπο

within family or friends,

μέσα στην οικογένεια ή στις φιλικές σχέσεις

but it can be used to try to transfer

μπορεί, όμως, να χρησιμοποιηθεί για να προσπαθήσει κάποιος να προωθήσει

the mentality of sharing

τη νοοτροπία της συνεισφοράς

to groups that ordinarily would not be disposed to exercise it.

σε ομάδες που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα ήταν διατεθειμένες να την ασκήσουν --

For example, in brotherhoods, fraternal organizations,

για παράδειγμα, στις αδελφότητες [πανεπιστημιακές κοινότητες που αποτελούνται μόνο από άρρενες],

sororities, locutions like "the family of man,"

στις γυναικείες αδελφότητες, σε ιδιωματισμούς όπως "η οικογένεια ( = είδος) του ανθρώπου [όπου η λέξη "man" που σημαίνει άνδρας χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει και ολόκληρο το ανθρώπινο γένος] ,

you try to get people who are not related

προσπαθείς να κάνεις ανθρώπους που δεν σχετίζονται μεταξύ τους

to use the relationship type that would ordinarily

να εμπλακούν σε ένα τύπο σχέσης που κανονικά θα

be appropriate to close kin.

ταίριαζε στις σχέσεις στενής συγγένειας.

Now, mismatches -- when one person assumes one relationship type,

Αλλά οι αποτυχημένοι συνδυασμοί -- όταν, για παράδειγμα, ένα άτομο υποθέτει έναν τύπο σχέσης

and another assumes a different one -- can be awkward.

και το άλλο έναν διαφορετικό -- μπορεί να προκαλέσουν παρεξηγήσεις.

If you went over and you helped yourself

Εάν πλησιάζατε και σερβιρίζατε τον εαυτό σας

to a shrimp off your boss' plate,

με μία γαρίδα από το πιάτο του αφεντικού σας

for example, that would be an awkward situation.

για παράδειγμα, αυτό θα αποτελούσε μία αλλόκοτη κατάσταση.

Or if a dinner guest after the meal

Ή έαν κάποιος καλεσμένος σε δείπνο μετά το δείπνο

pulled out his wallet and offered to pay you for the meal,

έβγαζε το πορτοφόλι του και προσφερόταν να σας πληρώσει το γεύμα

that would be rather awkward as well.

αυτό θα ήταν αρκετά παράξενο επίσης.

In less blatant cases,

Σε λιγότερο κραυγαλέες περιπτώσεις

there's still a kind of negotiation that often goes on.

εξακολουθεί να υπάρχει ένα είδος διαπραγμάτευσης που συχνά λαμβάνει χώρα.

In the workplace, for example,

Στο χώρο εργασίας, για παράδειγμα,

there's often a tension over whether an employee

υπάρχει συχνά μία ένταση σχετικά με το εάν ένας υπάλληλος

can socialize with the boss,

μπορεί να συναναστρέφεται με το αφεντικό

or refer to him or her

ή εάν μπορεί να του / της απευθύνεται

on a first-name basis.

με το μικρό του / της όνομα.

If two friends have a

Εάν δύο φίλοι έχουν μία

reciprocal transaction, like selling a car,

αμοιβαία συναλλαγή, όπως την πώληση ενός αυτοκινήτου,

it's well known that this can be a source

είναι ευρέως γνωστό ότι κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει την πηγή

of tension or awkwardness.

μίας έντασης ή μίας παρεξήγησης.

In dating, the transition

Στα ερωτικά ραντεβού, η μετάβαση

from friendship to sex

από μία φιλική σε μία σεξουαλική σχέση

can lead to, notoriously, various forms of awkwardness,

μπορεί να οδηγήσει, κατά διαβόητο τρόπο, σε διάφορες μορφές αμηχανίας

and as can sex in the workplace,

όπως το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την ανάπτυξη σεξουαλικών σχέσεων στο χώρο εργασίας

in which we call the conflict between a

κατά τις οποίες αποκαλούμε την αντιπαράθεση ανάμεσα σε μία

dominant and a sexual relationship "sexual harassment."

σχέση κυριαρχίας και μία σεξουαλική σχέση ως "σεξουαλική παρενόχληση".

Well, what does this have to do with language?

Όμως, πώς σχετίζεται κάτι τέτοιο με τη γλώσσα;

Well, language, as a social interaction,

Λοιπόν, η γλώσσα, ως κοινωνική συναλλαγή,

has to satisfy two conditions.

θα πρέπει να ικανοποιεί δύο συνθήκες.

You have to convey the actual content --

Θα πρέπει να μεταδώσεις το πραγματικό περιεχόμενο --

here we get back to the container metaphor.

σε αυτό το σημείο επιστρέφουμε στη μεταφορά του περιέχοντος.

You want to express the bribe, the command, the promise,

Θέλεις να εκφράσεις τη δωροδοκία, τη διαταγή, την υπόσχεση,

the solicitation and so on,

την ανήθικη πρόταση και τα λοιπά --

but you also have to negotiate

θα πρέπει όμως και να διαπραγματευτείς

and maintain the kind of relationship

και να διατηρήσεις το είδος της σχέσης

you have with the other person.

που έχεις με το άλλο πρόσωπο.

The solution, I think, is that we use language at two levels:

Η λύση, νομίζω, έγκειται στο ότι χρησιμοποιούμε τη γλώσσα σε δύο επίπεδα:

the literal form signals

η κυριολεκτική μορφή εμφαίνει

the safest relationship with the listener,

την ασφαλέστερη σχέση με τον ακροατή,

whereas the implicated content --

ενώ το υπονοούμενο περιεχόμενο --

the reading between the lines that we count on the listener to perform --

η αντίληψη των υποκρυπτομένων την εκτέλεση της οποίας βασίζουμε στον ακροατή --

allows the listener to derive the interpretation

επιτρέπει στον ακροατή να αποκομίσει την ερμηνεία

which is most relevant in context,

που είναι πιο σχετική με το συγκείμενο,

which possibly initiates a changed relationship.

κάτι το οποίο πιθανόν να εγκαινιάζει μία τροποποιημένη σχέση.

The simplest example of this is in the polite request.

Το πιο απλό παράδειγμα αποτελεί η ευγενής παράκληση.

If you express your request as a conditional --

Εάν εκφράσετε την παράκλησή σας με τη μορφή υποθετικού λόγου:

"if you could open the window, that would be great" --

"Εάν θα μπορούσατε να ανοίξετε το παράθυρο, αυτό θα ήταν θαυμάσιο",

even though the content is an imperative,

ακόμη και εάν το περιεχόμενο εκφράζεται ως προσταγή,

the fact that you're not using the imperative voice

το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιείτε προστακτικό τόνο φωνής

means that you're not acting as if you're in a relationship of dominance,

υποδηλώνει ότι δεν ενεργείτε ως εάν να εμπλέκεστε σε μία σχέση κυριαρχίας,

where you could presuppose the compliance of the other person.

όπου θα μπορούσατε να προϋποθέσετε την ενδοτικότητα του άλλου προσώπου.

On the other hand, you want the damn guacamole.

Από την άλλη πλευρά, θέλετε την αναθεματισμένη γουακαμόλη.

By expressing it as an if-then statement,

Εκφράζοντας κάτι τέτοιο με τη μορφή μίας "εάν - τότε" πρότασης,

you can get the message across

μπορείτε να μεταδώσετε το μήνυμά σας κατά τρόπο κατανοητό

without appearing to boss another person around.

χωρίς να εμφανίζεσθε σα να διατάζετε τα άλλα άτομα γύρω σας.

And in a more subtle way, I think, this works

Και κατά έναν πιο δυσδιάκριτο τρόπο, νομίζω, ότι αυτό λειτουργεί

for all of the veiled speech acts

και σε όλες τις περιπτώσεις συγκεκαλυμμένου λόγου

involving plausible deniability:

που περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αποποίησης των λεγομένων:

the bribes, threats, propositions,

στις περιπτώσεις, δηλαδή, δωροδοκιών, απειλών, προτάσεων,

solicitations and so on.

ανήθικων προτάσεων και τα λοιπά.

One way of thinking about it is to imagine what it would be like

Ένας τρόπος να στοχαστείτε σχετικά με αυτό είναι να εικάσετε πώς θα ήταν

if language -- where it could only be used literally.

εάν η γώσσα θα μπορούσε να εκφράζει μόνο κυριολεκτικά νοήματα.

And you can think of it in terms of a

Και μπορείτε να το σκεφτείτε αυτό με όρους ενός

game-theoretic payoff matrix.

παιγνιο-θεωρητικού πλέγματος οφέλους.

Put yourself in the position of the

Τοποθετείστε τον εαυτό σας στη θέση του

kidnapper wanting to bribe the officer.

απαγωγέα που θέλει να δωροδοκήσει τον αστυφύλακα.

There's a high stakes

Υπάρχει ένα υψηλό αντικείμενο διακύβευσης

in the two possibilities

στις δύο πιθανότητες

of having a dishonest officer or an honest officer.

του να αντιμετωπίσετε έναν ανέντιμο αστυφύλακα ή έναν έντιμο αστυφύλακα.

If you don't bribe the officer,

Εάν δεν δωροδοκήσετε τον αστυφύλακα,

then you will get a traffic ticket --

τότε θα λάβετε κλήση --

or, as is the case of "Fargo," worse --

ή, όπως στην περίπτωση του "Φάργκο" κάτι χειρότερο --

whether the honest officer

είτε ο έντιμος αστυφύλακας

is honest or dishonest.

είναι έντιμος είτε ανέντιμος:

Nothing ventured, nothing gained.

(κατά την παροιμία:) εάν δεν βρέξεις πόδια, δεν πιάνεις ψάρι.

In that case, the consequences are rather severe.

Σε αυτή την περίπτωση, οι συνέπειες είναι αρκετά σοβαρές.

On the other hand, if you extend the bribe,

Από την άλλη πλευρά, εάν προτείνετε τη δωροδοκία,

if the officer is dishonest,

στην περίπτωση που ο αστυφύλακας είναι ανέντιμος

you get a huge payoff of going free.

κερδίζετε την ελευθερία σας.

If the officer is honest, you get a huge penalty

Στην περίπτωση, όμως, που ο αστυφύλακας είναι έντιμος, τιμωρείστε αυστηρά

of being arrested for bribery.

με σύλληψη για απόπειρα δωροδοκίας.

So this is a rather fraught situation.

Οπότε αυτή είναι μία αρκετά στενόχωρη κατάσταση.

On the other hand, with indirect language,

Από την άλλη πλευρά, με τον έμμεσο λόγο,

if you issue a veiled bribe,

εάν εκφράσετε μία συγκεκαλυμμένη απόπειρα δωροδοκίας,

then the dishonest officer

τότε ο ανέντιμος αστυφύλακας

could interpret it as a bribe,

μπορεί να την ερμηνεύσει ως απόπειρα δωροδοκίας,

in which case you get the payoff of going free.

περίπτωση κατά την οποία αφήνεσθε ελεύθερος,

The honest officer can't hold you to it as being a bribe,

ενώ ο έντιμος αστυφύλακας δεν μπορεί να προβεί σε σύλληψή σας με την κατηγορία της απόπειρας δωροδοκίας

and therefore, you get the nuisance of the traffic ticket.

και γι' αυτό το λόγο μπαίνετε στον κόπο να λάβετε την κλήση.

So you get the best of both worlds.

Έτσι λοιπόν επωφελείσθε και στις δύο περιπτώσεις.

And a similar analysis, I think,

Και μία παρόμοια ανάλυση, νομίζω,

can apply to the potential awkwardness

μπορεί να εφαρμοστεί και στην ενδεχόμενη πρόκληση παρεξήγησης

of a sexual solicitation,

κατά την έκφραση μίας σεξουαλικά ανήθικης πρότασης,

and other cases where plausible deniability is an asset.

και σε άλλες περιπτώσεις όπου η δυνατότητα αποποίησης των λεγομένων αποτελεί ένα ατού.

I think this affirms

Νομίζω ότι αυτό επιβεβαιώνει

something that's long been known by diplomats --

κάτι που από καιρό είναι γνωστό στους διπλωμάτες --

namely, that the vagueness of language,

ότι, δηλαδή, η αοριστία της γλώσσας,

far from being a bug or an imperfection,

απέχοντας πολύ από το να αποτελεί κάποιο ελάττωμα ή κάποια ατέλεια,

actually might be a feature of language,

μπορεί στην πραγματικότητα να αποτελεί ένα χαρακτηριστικό της γλώσσας

one that we use to our advantage in social interactions.

ένα χαρακτηριστικό το οποίο χρησιμοποιούμε προς όφελός μας στις κοινωνικές συναλλαγές.

So to sum up: language is a collective human creation,

Για να συνοψίσουμε λοιπόν: η γλώσσα είναι ένα συλλογικό ανθρώπινο δημιούργημα,

reflecting human nature,

που αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη φύση --

how we conceptualize reality,

τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα,

how we relate to one another.

τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε ο ένας με τον άλλο --

And then by analyzing the various quirks and complexities of language,

και αναλύοντας τις διάφορες ιδιοτροπίες και τις πολυπλοκότητες της γλώσσας

I think we can get a window onto what makes us tick.

νομίζω ότι διανοίγουμε ένα παράθυρο σε αυτό που είμαστε.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)