Carolyn Steel: How food shapes our cities

Μετάφραση: Leonidas Argyros Επιμέλεια: Kostas Karpouzis

How do you feed a city?

Πώς ταίζεις μια πόλη;

It's one of the great questions of our time.

Είναι μία από τις μεγάλες ερωτήσεις του καιρού μας

Yet it's one that's rarely asked.

Κι όμως δεν τη θέτουμε συχνά.

We take it for granted that if we go into a shop

Το θεωρούμε δεδομένο ότι αν πάμε σε ένα κατάστημα

or restaurant, or indeed into this theater's foyer in about an hour's time,

ή εστιατόριο, ή ακόμα και στο φουαγιέ αυτού του θεάτρου σε περίπου μία ώρα,

there is going to be food there waiting for us,

θα υπάρχει φαγητό που θα μας περιμένει

having magically come from somewhere.

έχοντας έρθει από κάπου ως δια μαγείας.

But when you think that every day for a city the size of London,

Αλλά όταν σκεφτούμε ότι κάθε μέρα για μία πόλη στο μέγεθος του Λονδίνου,

enough food has to be produced,

αρκετό φαγητό πρέπει να παραχθεί,

transported, bought and sold,

να μεταφερθεί, να αγορασθεί και να πουληθεί,

cooked, eaten, disposed of,

να μαγειρευτεί, να φαγωθεί, να πεταχτεί,

and that something similar has to happen every day

και πως κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβεί κάθε μέρα

for every city on earth,

για κάθε πόλη της γης,

it's remarkable that cities get fed at all.

είναι απίστευτο ότι οι πόλεις τροφοδοτούνται.

We live in places like this as if

Ζούμε σε μέρη σαν κι αυτό λες και

they're the most natural things in the world,

είναι το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο,

forgetting that because we're animals

ξεχνώντας ότι επειδή είμαστε ζώα,

and that we need to eat,

και χρειάζεται να τρώμε,

we're actually as dependent on the natural world

είμαστε στην πραγματικότητα τόσο εξαρτημένοι από τη φύση

as our ancient ancestors were.

όσο και οι αρχαίοι πρόγονοί μας.

And as more of us move into cities,

Και καθώς όλο και περισσότεροι από εμάς μετακομίζουμε σε πόλεις,

more of that natural world is being

ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του φυσικού κόσμου

transformed into extraordinary landscapes like the one behind me --

μεταμορφώνεται σε ασυνήθιστα τοπία όπως αυτό πίσω μου,

it's soybean fields in Mato Grosso in Brazil --

είναι τα χωράφια σόγιας στο Μάτα Γκρόσο στη Βραζιλία,

in order to feed us.

με σκοπό να μας ταίσουν.

These are extraordinary landscapes,

Πρόκειται για ασυνήθιστα τοπία.

but few of us ever get to see them.

Αλλά λίγοι από εμάς τα βλέπουν.

And increasingly these landscapes

Και όλο και περισσότερο αυτά τα τοπία

are not just feeding us either.

δεν ταΐζουν μόνο εμάς.

As more of us move into cities,

Καθώς όλο και περισσότεροι μετακομίζουμε στις πόλεις,

more of us are eating meat,

περισσότεροι τρώμε κρέας,

so that a third of the annual grain crop globally

έτσι ώστε το ένα τρίτο της καλλιέργειας σιτηρών παγκοσμίως

now gets fed to animals

τώρα είναι τροφή για τα ζώα

rather than to us human animals.

αντί για εμάς, τα ανθρώπινα ζώα.

And given that it takes three times as much grain --

Δεδομένου ότι χρειάζεται τρεις φορές η ποσότητα σιτηρών --

actually ten times as much grain --

μάλλον δέκα φορές η ποσότητα σιτηρών --

to feed a human if it's passed through an animal first,

για να ταίσεις έναν άνθρωπο εφόσον έχει ταϊστεί πρώτα το ζώο

that's not a very efficient way of feeding us.

δεν πρόκειται για πολύ αποδοτικό τρόπο να τρώμε.

And it's an escalating problem too.

Και το πρόβλημα επιδεινώνεται.

By 2050, it's estimated that twice the number

Μέχρι το 2050 υπολογίζεται ότι διπλάσιος αριθμός

of us are going to be living in cities.

από εμάς θα ζούμε σε πόλεις.

And it's also estimated that there is going to be twice as much

Και επίσης υπολογίζεται ότι θα καταναλώνουμε διπλάσια

meat and dairy consumed.

ποσότητα κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων.

So meat and urbanism are rising hand in hand.

Άρα το κρέας και η αστυφιλία αναπτύσσονται παράλληλα.

And that's going to pose an enormous problem.

Και αυτό θα δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα.

Six billion hungry carnivores to feed,

Να ταΐσουμε έξι δισεκατομμύρια πεινασμένους κρεατοφάγους,

by 2050.

μέχρι το 2050.

That's a big problem. And actually if we carry on as we are,

Πρόκειται για μεγάλο πρόβλημα. Και μάλιστα, αν συνεχίσουμε όπως τώρα

it's a problem we're very unlikely to be able to solve.

είναι ένα πρόβλημα που μάλλον δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε.

Nineteen million hectares of rainforest are lost every year

19 εκατομμύρια εκτάρια τροπικού δάσους καταστρέφονται κάθε χρόνο

to create new arable land.

για να δημιουργηθεί νέα καλλιεργήσιμη γη.

Although at the same time we're losing an equivalent amount

Παρόλο που ταυτόχρονα χάνουμε περίπου την ίδια έκταση

of existing arables to salinization and erosion.

υπάρχουσας καλλιεργήσιμης γης λόγω υφαλμύρωσης και διάβρωσης.

We're very hungry for fossil fuels too.

Έχουμε μεγάλη ανάγκη και από ορυκτά καύσιμα.

It takes about 10 calories to produce every calorie

Χρειάζονται περίπου 10 θερμίδες για να παράγουμε κάθε θερμίδα

of food that we consume in the West.

φαγητού που καταναλώνουμε στη Δύση.

And even though there is food that we are producing at great cost,

Και παρόλο που υπάρχει φαγητό που παράγουμε με μεγάλο κόστος

we don't actually value it.

δεν το εκτιμούμε πραγματικά.

Half the food produced in the USA is currently thrown away.

Το μισό φαγητό που παράγεται στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή το πετάμε.

And to end all of this, at the end of this long process,

Και για να τελειώσω με όλα αυτά, στο τέλος αυτής της μακράς διαδικασίας,

we're not even managing to feed the planet properly.

δεν τα καταφέρνουμε ούτε να ταίσουμε κανονικά τον πλανήτη.

A billion of us are obese, while a further billion starve.

Ένα δισεκατομμύριο είμαστε παχύσαρκοι, ενώ ένα άλλο δισεκατομμύριο πεθαίνει από την πείνα.

None of it makes very much sense.

Όλα αυτά δεν βγάζουν και πολύ νόημα.

And when you think that 80 percent of global trade in food now

Και όταν σκεφτούμε ότι το 80 τoις εκατό του παγκόσμιου εμπορίου φαγητού

is controlled by just five multinational corporations,

ελέγχεται μόνο από πέντε πολυεθνικές εταιρείες,

it's a grim picture.

πρόκειται για μία ζοφερή εικόνα.

As we're moving into cities, the world is also embracing a Western diet.

Καθώς μετακινούμαστε στις πόλεις, η υφήλιος επιλέγει τη Δυτική διατροφή.

And if we look to the future,

Και αν κοιτάξουμε στο μέλλον

it's an unsustainable diet.

πρόκειται για μία διατροφή που δεν είναι βιώσιμη.

So how did we get here?

Όμως, πώς φτάσαμε εδώ;

And more importantly, what are we going to do about it?

Και κυρίως, τί θα κάνουμε για αυτό;

Well, to answer the slightly easier question first,

Απαντώντας την λίγο πιο εύκολη ερώτηση πρώτα,

about 10,000 years ago, I would say,

περίπου πριν από 10,000 χρόνια, θα έλεγα,

is the beginning of this process

είναι η αρχή της διαδικασίας.

in the ancient Near East,

Στην αρχαία Εγγύς Ανατολή,

known as the Fertile Crescent.

γνωστή και ως Γόνιμη Ημισέληνος.

Because, as you can see, it was crescent shaped.

Επειδή όπως βλέπετε είχε σχήμα ημισελήνου.

And it was also fertile.

Και ήταν επίσης γόνιμη.

And it was here, about 10,000 years ago,

Και ήταν εδώ, πριν από περίπου 10,000 χρόνια

that two extraordinary inventions,

που δύο εξαιρετικές εφευρέσεις,

agriculture and urbanism, happened

η γεωργία και η αστυφιλία, ξεκίνησαν

roughly in the same place and at the same time.

περίπου στο ίδιο μέρος και την ίδια περίοδο.

This is no accident,

Δεν πρόκειται για τυχαίο γεγονός.

because agriculture and cities are bound together. They need each other.

Επειδή η γεωργία και οι πόλεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Χρειάζονται η μία την άλλη.

Because it was discovery of grain

Γιατί ήταν η ανακάλυψη των σιτηρών,

by our ancient ancestors for the first time

από τους αρχαίους προγόνους μας, για πρώτη φορά,

that produced a food source that was large enough

που παρήγαγε μία πηγή τροφής αρκετά μεγάλη

and stable enough to support permanent settlements.

και αρκετά αξιόπιστη ώστε να στηρίξει μόνιμους οικισμούς.

And if we look at what those settlements were like,

Και αν δούμε πώς ήταν αυτοί οι οικισμοί,

we see they were compact.

θα δούμε ότι ήταν πυκνοδομημένοι.

They were surrounded by productive farm land

Ήταν περικυκλωμένοι από παραγωγική αγροτική γη

and dominated by large temple complexes

και κυριαρχούνταν από μεγάλα συγκροτήματα ναών

like this one at Ur,

όπως αυτό στην πόλη Ουρ,

that were, in fact, effectively,

που ήταν, ουσιαστικά,

spiritualized, central food distribution centers.

πνευματικά, συγκεντρωτικά κέντρα διανομής φαγητού

Because it was the temples that organized the harvest,

διότι οι ναοί οργάνωναν τη συγκομιδή,

gathered in the grain, offered it to the gods,

μάζευαν τα σιτηρά, τα προσέφεραν στους θεούς,

and then offered the grain that the gods didn't eat back to the people.

και μετά προσέφεραν τα σιτηρά που οι θεοί δεν έτρωγαν πίσω στους ανθρώπους.

So, if you like,

Έτσι, αν θέλετε,

the whole spiritual and physical life of these cities

όλη η πνευματική και σωματική ζωή σε αυτές τις πόλεις

was dominated by the grain and the harvest

κυριαρχείτο από τα σιτηρά και τη συγκομιδή

that sustained them.

που τις συντηρούσε.

And in fact, that's true of every ancient city.

Και στην πραγματικότητα το ίδιο ισχύει για κάθε αρχαία πόλη.

But of course not all of them were that small.

Βέβαια, δεν ήταν όλες τόσο μικρές.

Famously, Rome had about a million citizens

Η Ρώμη είχε περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους

by the first century A.D.

ήδη τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

So how did a city like this feed itself?

Πώς λοιπόν τροφοδοτείτο μια τέτοια πόλη;

The answer is what I call "ancient food miles."

Η απάντηση είναι αυτό που ονομάζω "αρχαία μίλια φαγητού".

Basically, Rome had access to the sea,

Βασικά, η Ρώμη είχε πρόσβαση στη θάλασσα,

which made it possible for it to import food from a very long way away.

μέσω της οποίας ήταν δυνατή η εισαγωγή φαγητού από πολύ πολύ μακριά.

This is the only way it was possible to do this in the ancient world,

Αυτός ήταν και ο μόνος εφικτός τρόπος εισαγωγής στον αρχαίο κόσμο,

because it was very difficult to transport food over roads,

επειδή ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθεί το φαγητό από τους δρόμους,

which were rough.

που ήταν δυσκολοδιάβατοι.

And the food obviously went off very quickly.

Και το φαγητό προφανώς χαλούσε πολύ γρήγορα.

So Rome effectively waged war

Έτσι η Ρώμη ουσιαστικά κήρυξε πόλεμο

on places like Carthage and Egypt

σε μέρη όπως η Καρχηδόνα και η Αίγυπτος

just to get its paws on their grain reserves.

μόνο και μόνο για να βάλει χέρι στα αποθέματα σιτηρών.

And, in fact, you could say that the expansion of the Empire

Και, στην πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εξάπλωση της Αυτοκρατορίας

was really sort of one long, drawn out

ήταν ένα είδος μεγάλης και μακροχρόνιας

militarized shopping spree, really.

στρατιωτικής βόλτας στα μαγαζιά, εδώ που τα λέμε.

(Laughter)

(Γέλια)

In fact -- I love the fact, I just have to mention this:

Μάλιστα -- λατρεύω αυτή τη λεπτομέρεια, πρέπει να αναφέρω και το εξής:

Rome in fact used to import oysters from London,

Η Ρώμη στην πραγματικότητα εισήγαγε στρείδια από τη Βρετανία,

at one stage. I think that's extraordinary.

σε κάποια φάση. Νομίζω πως αυτό είναι εκπληκτικό.

So Rome shaped its hinterland

Έτσι η Ρώμη διαμόρφωσε την ενδοχώρα της

through its appetite.

μέσω της όρεξής της.

But the interesting thing is that the other thing also

Αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι και το άλλο επίσης

happened in the pre-industrial world.

συνέβη στον προ-βιομηχανικό κόσμο.

If we look at a map of London in the 17th century,

Αν κοιτάξουμε έναν χάρτη του Λονδίνου του 17ου αιώνα,

we can see that its grain, which is coming in from the Thames,

θα δούμε ότι τα σιτηρά, που έρχονται μέσω του Τάμεση,

along the bottom of this map.

στο κάτω μέρος του χάρτη.

So the grain markets were to the south of the city.

Άρα οι αγορές σιτηρών ήταν στα νότια της πόλης.

And the roads leading up from them

Και οι δρόμοι που ξεκινούν από εκεί και οδηγούν

to Cheapside, which was the main market,

στο Τσιπσάιντ, που ήταν η κυρίως αγορά,

were also grain markets.

ήταν επίσης αγορές σιτηρών.

And if you look at the name of one of those streets,

Και αν κοιτάξουμε το όνομα ενός από αυτούς τους δρόμους,

Bread Street, you can tell

Μπρεντ (Ψωμί) Στριτ, μπορούμε να μαντέψουμε

what was going on there 300 years ago.

τί γινόταν εκεί πριν από 300 χρόνια.

And the same of course was true for fish.

Και το ίδιο φυσικά ισχύει για τα ψάρια.

Fish was, of course, coming in by river as well. Same thing.

Τα ψάρια έρχονταν φυσικά από το ποτάμι. Το ίδιο πράγμα.

And of course Billingsgate, famously, was London's fish market,

Και φυσικά το Μπίλινσγκέητ ήταν, ως γνωστόν, η ψαραγορά του Λονδίνου,

operating on-site here until the mid-1980s.

που λειτουργούσε αδιάκοπα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80.

Which is extraordinary, really, when you think about it.

Πράγμα αξιοσημείωτο, όταν το καλοσκεφτεί κανείς.

Everybody else was wandering around

Όλοι οι άλλοι περπατούσαν

with mobile phones that looked like bricks

με κινητά τηλέφωνα που έμοιαζαν με τούβλα,

and sort of smelly fish happening down on the port.

και, κατά κάποιο τρόπο, το λιμάνι ανέδυε μία ψαρίλα.

This is another thing about food in cities:

Αυτό είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό σχετικά με τα τρόφιμα στις πόλεις:

Once its roots into the city are established,

Μόλις ριζώσουν στην πόλη,

they very rarely move.

σπάνια μετακινούνται.

Meat is a very different story

Το κρέας είναι μία διαφορετική ιστορία

because, of course, animals could walk into the city.

γιατί, φυσικά, τα ζώα μπορούσαν να έρθουν περπατώντας.

So much of London's meat

Μεγάλες ποσότητες κρέατος για το Λονδίνο

was coming from the northwest,

ερχόταν από τα βορειοδυτικά,

from Scotland and Wales.

τη Σκωτία και την Ουαλία.

So it was coming in, and arriving at the city at the northwest,

Ερχόταν λοιπόν, και έφτανε στην πόλη από τα βορειοδυτικά,

which is why Smithfield,

που εξηγεί γιατί το Σμίθφιλντ,

London's very famous meat market, was located up there.

η διάσημη κρεαταγορά του Λονδίνου, βρισκόταν εκεί.

Poultry was coming in from East Anglia and so on, to the northeast.

Τα κοτόπουλα έρχονταν από την Ηστ Άνγκλια και ουτώ καθ'εξής, στα βορειοανατολικά.

I feel a bit like a weather woman doing this. Anyway,

Αισθάνομαι σαν μετεωρολόγος κάνοντας αυτό. Τέλος πάντων.

and so the birds were coming in

Τα πουλιά λοιπόν έρχονταν

with their feet protected with little canvas shoes.

με τα πόδια τους προστατευμένα με μικρά πάνινα παπούτσια.

And then when they hit the eastern end

Και όταν έφταναν στην ανατολική άκρη

of Cheapside, that's where they were sold,

του Τσίπσαηντ, εκεί πωλούνταν.

which is why it's called Poultry.

Και για αυτό το λόγο λέγεται Πούλτρι (Πουλερικό).

And, in fact, if you look at the map of any city

Αν κοιτάξετε στο χάρτη οποιασδήποτε πόλης

built before the industrial age,

που χτίστηκε πριν τη βιομηχανική εποχή,

you can trace food coming in to it.

μπορείτε να ανιχνεύσετε την εισαγωγή τροφίμων.

You can actually see how it was physically shaped by food,

Μπορείτε να δείτε πως διαμορφώθηκε φυσιογνωμικά από το φαΐ,

both by reading the names of the streets, which give you a lot of clues.

διαβάζοντας τα ονόματα των δρόμων, που παρέχουν πολλά στοιχεία.

Friday Street, in a previous life,

Σε μία προηγούμενη ζωή, η οδός Φράηνταη (Παρασκευή)

is where you went to buy your fish on a Friday.

ήταν το μέρος όπου πήγαινες για να αγοράσεις ψάρι την Παρασκευή.

But also you have to imagine it full of food.

Πρέπει όμως και να τη φανταστείτε γεμάτη τρόφιμα.

Because the streets and the public spaces

Διότι οι δρόμοι και οι δημόσιοι χώροι

were the only places where food was bought and sold.

ήταν τα μόνα μέρη στα οποία αγοράζονταν και πωλούνταν τρόφιμα.

And if we look at an image of Smithfield in 1830

Και αν κοιτάξουμε μία εικόνα του Σμίθφιλντ το 1830

you can see that it would have been very difficult to live in a city like this

μπορείτε να δείτε πως θα ήταν πολύ δύσκολο να ζείτε σε μία τέτοια πόλη

and be unaware of where your food came from.

και να μη γνωρίζετε από που ερχόταν το φαΐ σας.

In fact, if you were having Sunday lunch,

Εάν τρώγατε μεσημεριανό την Κυριακή

the chances were it was mooing or bleating outside your window

ήταν πολύ πιθανό πως το φαΐ μουγκάνιζε ή βέλαζε έξω από το παράθυρό σας

about three days earlier.

περίπου τρεις μέρες νωρίτερα.

So this was obviously an organic city,

Προφανώς λοιπόν αυτή ήταν μία οργανική πόλη,

part of an organic cycle.

τμήμα ενός οργανικού κύκλου.

And then 10 years later everything changed.

Και ξαφνικά, δέκα χρόνια αργότερα, όλα άλλαξαν.

This is an image of the Great Western in 1840.

Αυτή είναι μία εικόνα του σιδηροδρόμου Γκρέητ Ουέστερν το 1840.

And as you can see, some of the earliest train passengers

Και όπως μπορείτε να δείτε, κάποιοι από τους πρώτους επιβάτες των τραίνων

were pigs and sheep.

ήταν γουρούνια και πρόβατα.

So all of a sudden, these animals are no longer walking into market.

Ξαφνικά λοιπόν αυτά τα ζώα δεν περπατούν στην αγορά.

They're being slaughtered out of sight and mind,

Θανατώνονται κάπου μακριά,

somewhere in the countryside.

κάπου στην εξοχή.

And they're coming into the city by rail.

Και έρχονται στην πόλη με το σιδηρόδρομο.

And this changes everything.

Και αυτό αλλάζει τα πάντα.

To start off with, it makes it possible

Πρώτα απ' όλα, καθιστά δυνατή

for the first time to grow cities,

για πρώτη φορά, την ανάπτυξη πόλεων,

really any size and shape, in any place.

οποιουδήποτε μεγέθους και σχήματος, σε οποιαδήποτε τοποθεσία.

Cities used to be constrained by geography;

Οι πόλεις συνήθως περιορίζονταν από τη γεωγραφία τους:

they used to have to get their food through very difficult physical means.

έπρεπε να συγκεντρώσουν το φαγητό τους με δύσκολα μέσα.

All of a sudden they are effectively emancipated from geography.

Ξαφνικά απελευθερώνονται από τη γεωγραφία.

And as you can see from these maps of London,

Και όπως μπορείτε να δείτε από αυτούς τους χάρτες του Λονδίνου,

in the 90 years after the trains came,

στα ενενήντα χρόνια μετά την άφιξη του σιδηροδρόμου,

it goes from being a little blob that was quite easy to feed

αλλάζει από μία μικρή βούλα που μπορούσε να τραφεί σχετικά εύκολα,

by animals coming in on foot, and so on,

με ζώα που έρχονταν περπατώντας, και ούτω καθ'εξής,

to a large splurge,

σε μία μεγάλη μουτζούρα,

that would be very, very difficult to feed with anybody on foot,

που θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τραφεί με ο,τιδήποτε που περπατά,

either animals or people.

είτε ζώα, είτε ανθρώπους.

And of course that was just the beginning. After the trains came cars,

Και ασφαλώς αυτό ήταν μόνο η αρχή. Μετά τα τραίνα ήρθαν τα αυτοκίνητα.

and really this marks the end of this process.

Και αυτό σηματοδοτεί το τέλος αυτής της διαδικασίας.

It's the final emancipation of the city

Είναι η τελική απελευθέρωση της πόλης

from any apparent relationship with nature at all.

από οποιαδήποτε προφανή σχέση με τη φύση.

And this is the kind of city that's devoid of smell,

Και αυτή είναι η πόλη που στερείται μυρωδιάς,

devoid of mess, certainly devoid of people,

που στερείται ακαταστασίας, που σίγουρα είναι άδεια από ανθρώπους.

because nobody would have dreamed of walking in such a landscape.

Διότι κανείς δεν θα ονειρευόταν να περπατήσει σε ένα τέτοιο τοπίο.

In fact, what they did to get food was they got in their cars,

Αντίθετα, για να βρουν φαΐ μπήκαν στα αυτοκίνητά τους,

drove to a box somewhere on the outskirts,

οδήγησαν σε κάποιο "κουτί" στα περίχωρα,

came back with a week's worth of shopping,

επέστρεψαν με ψώνια για μια εβδομάδα,

and wondered what on earth to do with it.

και αναρωτήθηκαν τι στο καλό να τα κάνουν.

And this really is the moment when our relationship,

Και αυτή έιναι η στιγμή που η σχέση μας,

both with food and cities, changes completely.

τόσο με το φαΐ όσο και με τις πόλεις, αλλάζει εντελώς.

Here we have food -- that used to be the center,

Εδώ βρίσκουμε φαΐ -- που συνήθιζε να βρίσκεται στο κέντρο,

the social core of the city -- at the periphery.

στο κέντρο της κοινωνικής ζωής της πόλης -- στην περιφέρεια.

It used to be a social event, buying and selling food.

Ήταν ένα κοινωνικό γεγονός, το να αγοράζεις και να πουλάς τρόφιμα.

Now it's anonymous.

Τώρα είναι ανώνυμο.

We used to cook; now we just add water,

Συνηθίζαμε να μαγειρεύουμε...τώρα απλώς προσθέτουμε νερό,

or a little bit of an egg if you're making a cake or something.

ή λίγα αυγά εάν κάνετε ένα κέηκ ή κάτι τέτοιο.

We don't smell food to see if it's okay to eat.

Δεν μυρίζουμε το φαΐ για να δούμε αν είναι κατάλληλο να φαγωθεί.

We just read the back of a label on a packet.

Απλά διαβάζουμε τις οδηγίες σε ένα πακέτο.

And we don't value food. We don't trust it.

Και δεν εκτιμούμε το φαγητό. Δεν το εμπιστευόμαστε.

So instead of trusting it, we fear it.

Αντί να το εμπιστευόμαστε, το φοβόμαστε.

And instead of valuing it, we throw it away.

Και αντί να το εκτιμούμε, το πετάμε.

One of the great ironies of modern food systems

Μία από τις μεγάλες ειρωνείες του σύγχρονου συστήματος διατροφής

is that they've made the very thing they promised

είναι πως έκαναν πολύ πιο δύσκολο αυτό που υποσχέθηκαν

to make easier much harder.

να κάνουν πιο εύκολο.

By making it possible to build cities anywhere and any place,

Καθιστώντας δυνατή την ανέγερση πόλεων οπουδήποτε

they've actually distanced us from our most important relationship,

μας απομάκρυναν από την πιο σημαντική σχέση,

which is that of us and nature.

αυτή που έχουμε με τη φύση.

And also they've made us dependent on systems that only they can deliver,

Και μας δημιούργησαν μία εξάρτηση με συστήματα που μόνο αυτοί μπορούν να προσφέρουν,

that, as we've seen, are unsustainable.

που, όπως είδαμε, δεν μπορούν να διατηρηθούν.

So what are we going to do about that?

Τι θα κάνουμε λοιπόν για αυτό;

It's not a new question.

Η ερώτηση δεν είναι καινούργια.

500 years ago it's what Thomas More was asking himself.

Ο Τόμας Μορ την έθεσε στον εαυτό του πριν από πεντακόσια χρόνια.

This is the frontispiece of his book "Utopia."

Είναι η προμετωπίδα στο βιβλίο του "Η Ουτοπία".

And it was a series of semi-independent city-states,

Και ήταν μία σειρά από ημι-ανεξάρτητες πόλεις-κράτη,

if that sounds remotely familiar,

αν αυτό σας ακούγεται λιγάκι γνωστό,

a day's walk from one another where everyone was basically farming-mad,

σε απόσταση μιας ημέρας η μία από την άλλη όπου όλοι ασχολούνταν με πάθος με τη γεωργία

and grew vegetables in their back gardens,

και καλλιεργούσαν λαχανικά στους κήπους τους,

and ate communal meals together, and so on.

και έτρωγαν κοινά γεύματα, κτλ.

And I think you could argue that

Και νομίζω πως μπορούμε να υποστηρίξουμε πως

food is a fundamental ordering principle of Utopia,

τα τρόφιμα είναι μία βασική οργανωτική αρχή της Ουτοπίας.

even though More never framed it that way.

Έστω και αν ο Μορ δεν το έθεσε ποτέ με αυτό τον τρόπο.

And here is another very famous "Utopian" vision,

Ιδού ακόμα μία πολύ γνωστή "ουτοπική" ιδέα,

that of Ebenezer Howard, "The Garden City."

η "Πόλη-Κήπος" του Εμπενίζερ Χάουαρντ.

Same idea: series of semi-independent city-states,

Η ίδια ιδέα. Σειρές από ημι-αυτόνομες πόλεις-κράτη.

little blobs of metropolitan stuff with arable land around,

Μικρές μητροπολιτικές σταγόνες περικυκλωμένες από καλλιεργήσιμη γη,

joined to one another by railway.

ενωμένες με το σιδηρόδρομο.

And again, food could be said to be

Και πάλι, θα μπορούσε να ειπωθεί πως τα τρόφιμα

the ordering principle of his vision.

είναι η οργανωτική αρχή του οράματός του.

It even got built, but nothing to do with

Χτίστηκε μάλιστα, αν και όχι σύμφωνα

this vision that Howard had.

με το όραμα του Χάουαρντ.

And that is the problem with these Utopian ideas,

Και αυτό είναι το πρόβλημα με αυτές τις ουτοπικές ιδέες,

that they are Utopian.

είναι ουτοπικές.

Utopia was actually a word that Thomas Moore used deliberately.

Η Ουτοπία είναι μία λέξη που ο Τόμας Μορ χρησιμοποίησε εσκεμμένα.

It was a kind of joke, because it's got a double derivation from the Greek.

Ήταν ένα αστείο. Διότι έχει διπλό νόημα στα ελληνικά.

It can either mean a good place, or no place.

Μπορεί να σημαίνει ένα καλό μέρος ή ένα μέρος που δεν υπάρχει.

Because it's an ideal. It's an imaginary thing. We can't have it.

Είναι ένα ιδανικό. ένα δημιούργημα της φαντασίας. Δεν μπορούμε να το αποκτήσουμε.

And I think, as a conceptual tool

Και νομίζω πως σαν νοητικό εργαλείο

for thinking about the very deep problem of human dwelling,

για να σκεφτούμε σχετικά με το σοβαρό πρόβλημα της ανθρώπινης εγκατάστασης,

that makes it not much use.

δεν είναι πολύ χρήσιμο.

So I've come up with an alternative,

Επινόησα λοιπόν μία εναλλακτική λύση

which is Sitopia, from the ancient Greek,

που ονόμασα Σιτοπία, από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις

"sitos" for food, and "topos" for place.

"σίτος" για τροφή, και "τόπος".

I believe we already live in Sitopia.

Πιστεύω πως ζούμε ήδη στη Σιτοπία.

We live in a world shaped by food,

Ζούμε σε ένα κόσμο που διαμορφώνεται από το φαγητό,

and if we realize that, we can use food as a really powerful tool --

και αν το συνειδητοποιήσουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαΐ ως ένα πανίσχυρο εργαλείο --

a conceptual tool, design tool, to shape the world differently.

ένα νοητικό εργαλείο, σχεδιαστικό εργαλείο, για να δώσουμε μία διαφορετική μορφή στον κόσμο.

So if we were to do that, what might Sitopia look like?

Αν κάναμε κάτι τέτοιο, πως θα ήταν η Σιτοπία;

Well I think it looks a bit like this.

Νομίζω πως θα έμοιαζε κάπως έτσι.

I have to use this slide. It's just the look on the face of the dog.

Πρέπει να χρησιμοποιήσω αυτή την εικόνα. Είναι απλά η έκφραση στο πρόσωπο του σκύλου.

But anyway, this is -- (Laughter)

Αλλά, αυτό είναι -- (Γέλια)

it's food at the center of life,

είναι το φαγητό στο κέντρο της ζωής,

at the center of family life, being celebrated,

στο κέντρο της οικογενειακής ζωής, που τιμάται,

being enjoyed, people taking time for it.

που απολαμβάνεται, οι άνθρωποι αφιερώνουν χρόνο σε αυτό.

This is where food should be in our society.

Αυτή τη θέση θα έπρεπε να έχει το φαγητό στην κοινωνία μας.

But you can't have scenes like this unless you have people like this.

Δεν μπορείτε όμως να έχετε τέτοιες σκηνές εκτός και αν έχετε ανθρώπους σαν αυτήν.

By the way, these can be men as well.

Παρεπιμπτόντως θα μπορούσε να είναι και ένας άνδρας.

It's people who think about food,

Είναι άνθρωποι που σκέφτονται σχετικά με το φαΐ,

who think ahead, who plan,

που προβλέπουν, που σχεδιάζουν,

who can stare at a pile of raw vegetables

που κοιτάζουν ένα σωρό από λαχανικά

and actually recognize them.

και τα αναγνωρίζουν.

We need these people. We're part of a network.

Χρειαζόμαστε αυτούς τους ανθρώπους. Είμαστε κομμάτι ενός δικτύου.

Because without these kinds of people we can't have places like this.

Γιατί χωρίς ανθρώπους αυτού του είδους, δεν μπορούμε να έχουμε τέτοια μέρη.

Here, I deliberately chose this because it is a man buying a vegetable.

Επέλεξα αυτό επίτηδες γιατί δείχνει έναν άνδρα να αγοράζει ένα λαχανικό.

But networks, markets where food is being grown locally.

Αλλά δίκτυα, αγορές όπου τα τρόφιμα παράγονται τοπικά.

It's common. It's fresh.

Είναι κοινά. Είναι φρέσκα.

It's part of the social life of the city.

Είναι κομμάτι της κοινωνικής ζωής της πόλης.

Because without that, you can't have this kind of place,

Διότι χωρίς αυτό δεν μπορείς να έχεις τέτοια μέρη,

food that is grown locally and also is part of the landscape,

τρόφιμα που παράγονται τοπικά, και είναι κομμάτι του τοπίου,

and is not just a zero-sum commodity

και δεν είναι ένα προιόν μηδενικού αθροίσματος,

off in some unseen hell-hole.

σε κάποια αόρατη κόλαση.

Cows with a view.

Αγελάδες με θέα.

Steaming piles of humus.

Αχνιστό χούμους.

This is basically bringing the whole thing together.

Αυτό ουσιαστικά αποτελεί το συνδετικό κρίκο.

And this is a community project

Και αυτό είναι ένα κοινωνικό πρόγραμμα

I visited recently in Toronto.

που επισκεύτηκα πρόσφατα στο Τορόντο.

It's a greenhouse, where kids get told

Είναι ένα θερμοκήπιο όπου τα παιδιά μαθαίνουν

all about food and growing their own food.

για τα τρόφιμα και πως να μεγαλώνουν το δικό τους φαΐ.

Here is a plant called Kevin, or maybe it's a

Αυτό είναι ένα φυτό που λέγεται Κέβιν, ή ίσως είναι

plant belonging to a kid called Kevin. I don't know.

ένα φυτό που ανήκει σε κάποιο παιδί που ονομάζεται Κέβιν. Δεν ξέρω.

But anyway, these kinds of projects

Όπως και να έχει, προγράμματα αυτού του είδους

that are trying to reconnect us with nature is extremely important.

που προσπαθούν να μας επανασυνδέσουν με τη φύση είναι πολύ σημαντικά.

So Sitopia, for me, is really a way of seeing.

Για μένα λοιπόν η Σιτοπία είναι ένας τρόπος για να βλέπουμε.

It's basically recognizing that Sitopia

Αναγνωρίζουμε ουσιαστικά πως η Σιτοπία

already exists in little pockets everywhere.

υπάρχει ήδη σε μικρές ομάδες.

The trick is to join them up,

Η λύση είναι να τις ενώσουμε,

to use food as a way of seeing.

να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό ως ένα τρόπο να βλέπουμε.

And if we do that, we're going to stop seeing cities

Και αν τα καταφέρουμε, θα πάψουμε να θεωρούμε τις πόλεις

as big, metropolitan, unproductive blobs, like this.

μεγάλες μητροπολιτικές μουτζούρες, όπως αυτή.

We're going to see them more like this,

Θα τις δούμε περισσότερο έτσι,

as part of the productive, organic framework

ως τμήματα του παραγωγικού οργανικού σκελετού

of which they are inevitably a part,

του οποίου είναι αναπόσπαστο τμήμα,

symbiotically connected.

συμβιωτικά συνδεδεμένες.

But of course, that's not a great image either,

Φυσικά ούτε αυτή είναι εξαιρετική εικόνα.

because we need not to be producing food like this anymore.

Διότι πρέπει να πάψουμε να παράγουμε τρόφιμα με αυτό τον τρόπο.

We need to be thinking more about permaculture,

Πρέπει να σκεφτόμαστε περισσότερο τη μόνιμη καλλιέργεια.

which is why I think this image just

Γι'αυτό νομίζω πως αυτή η εικόνα απλά

sums up for me the kind of thinking we need to be doing.

αντιπροσωπεύει τον τρόπο σκέψης που χρειαζόμαστε.

It's a re-conceptualization

Είναι μία καινούργια αντίληψη

of the way food shapes our lives.

του τρόπου με τον οποίο το φαΐ διαμορφώνει τις ζωές μας.

The best image I know of this is from 650 years ago.

Η καλύτερη εικόνα που γνωρίζω σχετικά με αυτό δημιουργήθηκε πριν από 650 χρόνια.

It's Ambrogio Lorenzetti's "Allegory of Good Government."

Είναι η "Αλληγορία της Καλής Διακυβέρνησης" του Αμπρότζιο Λορεντσέτι.

It's about the relationship between the city and the countryside.

Αφορά τη σχέση ανάμεσα στην πόλη και την εξοχή.

And I think the message of this is very clear.

Και νομίζω πως το μήνυμα είναι ξεκάθαρο.

If the city looks after the country,

Αν η πόλη φροντίζει την εξοχή,

the country will look after the city.

η εξοχή θα φροντίσει την πόλη.

And I want us to ask now,

Και θέλω να μας ρωτήσω

what would Ambrogio Lorenzetti paint

τι θα απεικόνιζε ο Αμπρότζιο Λορεντσέτι

if he painted this image today?

αν ζωγράφιζε αυτό τον πίνακα σήμερα.

What would an allegory of good government look like today?

Πως θα ήταν μια αλληγορία καλής διακυβέρνησης σήμερα;

Because I think it's an urgent question.

Διότι νομίζω πως είναι μία επείγουσα ερώτηση.

It's one we have to ask,

Που πρέπει να θέσουμε,

and we have to start answering.

και πρέπει να αρχίσουμε να απαντούμε.

We know we are what we eat.

Ξέρουμε πως ήμαστε ό,τι τρώμε.

We need to realize that the world is also what we eat.

Πρέπει να κατανοήσουμε πως και ο κόσμος είναι ό,τι τρώμε.

But if we take that idea, we can use food

Αν υιοθετήσουμε αυτή την ιδέα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό

as a really powerful tool to shape the world better.

ως ένα αληθινά ισχυρό εργαλείο για να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)